1. ΘΡΑΚΗ
ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ Β1
ΞΑΝΘΗ
Το κάψιμο του Τζάρου στην Ξάνθη
Το έθιμο αυτό το έφεραν οι πρόσφυγες από το Σαμακώβ της
Ανατολικής Θράκης και αναβιώνει κάθε χρόνο από τους
κατοίκους του συνοικισμού, ο οποίος βρίσκεται στη γέφυρα του
ποταμού Κόσυνθου. Ο Τζάρος ή Τζάρους, σύμφωνα με την
τοπική παράδοση, ήταν ένα κατασκευασμένο ανθρώπινο
ομοίωμα τοποθετημένο πάνω σε ένα σωρό από πουρνάρια.
Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς καιγόταν σε κέντρο
αλάνας, πλατείας ή σε υψώματα για να μην έχουν το καλοκαίρι
ψύλλους. Η ονομασία «Τζάρος» προήλθε από τον ιδιόρρυθμο
ήχο που δημιουργούσε η καύση του θάμνου «τζ,τζ,τζ...». Μετά
την ολοκλήρωση του εθίμου, ακολουθεί ένα φαντασμαγορικό
θέαμα με πυροτεχνήματα.
ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
Στα χρόνια της τουρκοκρατίας σε πολλές περιοχές της Ελλάδας
υπήρχαν πολλοί Τούρκοι. Κάποιοι από αυτούς είχαν μεγάλες
περιουσίες και οι κάτοικοι τους ονόμαζαν «Μπέηδες». Ο Μπέης
εκείνη την εποχή ζούσε όπως ένας Αγάς. Είχε πάντα στο σπίτι
του, την καλύτερη κοπέλα του χωριού, το γιατρό του, τη
νοσοκόμα, τους σωματοφύλακές του και κάποιον έμπιστο
δικαστικό για να τιμωρεί τους παραβάτες. Οι συνθήκες εκείνης
της εποχής ήταν πάρα πολύ δύσκολες και για να επιβιώσει
κανείς, πήγαινε και δούλευε στις δουλειές του Μπέη για ένα
κομμάτι ψωμί. Πολλοί από τους κατοίκους του χωριού
αντιδρούσαν σ’ όλη αυτή την εκμετάλλευση οπότε και
ξεσηκώθηκαν να διαμαρτυρηθούν να σταματήσει αυτό το
καθεστώς που επικρατούσε, πράγμα που το κατάφεραν.

2. Οι Τούρκοι δεν επέτρεπαν στους Έλληνες να συγκεντρώνονται
και να μιλάνε ελεύθερα. Μετά από προσπάθειες τους επέτρεπαν
να συγκεντρώνονται την Αποκριά, να μιλούν ελεύθερα και να
λύνουν τα προβλήματά τους. Σιγά-σιγά μπορούσαν να
σατιρίζουν τους Τούρκους και να τους πειράζουν, μόνο εκείνη
τη μέρα. Το έθιμο συνεχίστηκε, και μετά την απελευθέρωση
γινόταν σαν γιορτή για την απελευθέρωση από την
εκμετάλλευση των Τούρκων. Κράτησε, και με τα χρόνια αύξησε
το σατιρικό και περιπαικτικό χαρακτήρα του.
Το έθιμο του «Μπέη», περιέχει διονυσιακά στοιχεία και έχει
σατιρικό χαρακτήρα. Ο Μπέης είναι ώριμος άντρας με
μουστάκι, ντυμένος με «γούνα», βαμμένος με κοκκινάδι, πολλά
στολίδια, φέσι, μπότες και φέρει μαζί του ραβδί, πιστόλια και
ναργιλέ. Φυσικά δεν είναι μόνος του, έχει και τη συνοδεία του.
Προηγείται όλων ο τελάλης, ακολουθεί η φρουρά του Μπέη,
έπειτα ο ίδιος, οι αυλικοί και οι γεωργοί. Το ντύσιμο σχεδόν
όλων των προσώπων βασίζεται σε ρούχα παλαιότερων εποχών
και στον αυτοσχεδιασμό. Αφού τελειώσει η «γύρα» του μπέη,
γίνεται αναπαράσταση των τοπικών εργασιών (όργωμα,
θερισμός) από τους γεωργούς. Ακολουθεί γαϊδουροδρομία και
ρωμαϊκή πάλη. Μετά την ολοκλήρωση της ρωμαϊκής πάλης, ο
κόσμος μαζεύεται στις ταβέρνες και μαζί με το προσωπικό του
Μπέη πίνει και διασκεδάζει με παραδοσιακά όργανα της
περιοχής.