Hoe aan wetenschappen doen met leerlingen uit niet-wetenschappelijke richtingen - Marleen Chalmet

1. Leerlingen en wetenschap
Leerlingen boeien die wetenschappen
(nog) niet boeiend vinden

2. Over DNA en stereoscopisch kijken
• DNA isoleren
 Stap 1: verzamelen van de benodigdheden
 glazen beker (100 ml)
 proefbuis
 roerstaaf
 kleurloos detergent (vb. shampoo)
 ethanol
 keukenzout (NaCl)
 ovenhandschoen
 vriezer
 warmwaterbad

3. Over DNA en stereoscopisch kijken
 Stap 2
 In de beker los je 0,3 g keukenzout op in 10 ml water. Roer goed.
 Schraap met een roerstaaf langs je wang en breng het materiaal van
je wangslijmvlies in de oplossing.
 Voeg 1 ml van het detergent toe
 Plaats de oplossing 20 min in een waterbad van 60°.

4. Stereoscopie :
3D kijken in 2D
• 1 Anaglyfen
• 2 Klassieke stereoparen
• 3 Autostereogrammen
Ogen kijken,
zien kan alleen met de hersenen.

5. Constantie van grootte
De visuele cortex zet groot-klein om in
nabij-ver (voor kleine afstanden)

6. Normaal 3D kijken
convergeren gekoppeld met accomoderen
Stereoscopie = convergeren loskoppelen van accomoderen

7. 1)Stereopaar bekijken met anaglyfenbril

9. Stereopaar tekenen (anaglyfen)
daarna rood/cyaan kleuren ...

10. 2)Klassieke stereoparen
Beeldmiddens ongeveer 7 cm afstand !

11. Klassieke stereoparen

12. Klassieke stereoparen
Synergie 3 p. 18

13. Stereopaar
links/rechts

14. Stereopaar
rechts/links

15. 3)Truc : het wallpaper-effect

16. Truc : een kleine puntenverschuiving “maakt”
reliëf
Hersenen vinden zelf de homologe punten !

17. Autostereogram : de trucs samengebracht

18. Zelf een stereopaar maken
Fototoestelposities op 7-8 cm van elkaar

19. Myoglobine
(anaglief)

20. Over DNA en stereoscopisch kijken
 Stap 3
 Doe 6 ml van de oplossing in een reageerbuis.
 Voeg voorzichtig 3 ml alcohol (-20 °C) hieraan toe. Gebruik om
brandwonden te voorkomen handschoenen bij het werken met de
koude alcohol.

21. Celmembranen versus zeepbellen
• We blazen zeepbellen

22. Zeepbel / cel
• Een zeepbel blijft gesloten, ook als je er met een ‘natte’
vinger ingaat.

23. In vitro fertilisatie
• Ook het celmembraan blijft gesloten.

24. DNA stereoscopisch bekeken
• DNA bekijken
Waarneming
Na 5 min kan je in de alcohol een ‘wit spinsel’ zien.
Verklaring
In het proefbuisje zitten cellen uit je mondslijmvlies.
De celmembranen van de cellen wordt door het detergent afgebroken,
zodat het DNA kan vrijkomen. Het keukenzout zorgt ervoor dat de DNA-
strengen aan elkaar gaan klitten.
DNA is niet oplosbaar in ethanol, zodat het gemakkelijk kan afgescheiden
worden.

25. DNA
(anaglief)

26. Spinning DNA
(a 3D anaglyph animation)

27. Visus bepalen
• Onderzoeksproef optica voor leerlingen
 Waar? in Synergie 3 en 3+
 Kopieer het blad p. 13 of p. 16.
Opmerking: vergroot tijdens het kopiëren tot de bovenste letter een
hoogte heeft van 3,5 cm (10 %)
 Plaats het eventueel op een lichtbak ( of tegen witte muur)
• Leerlingen staan op 6 meter afstand en bepalen hun
persoonlijk visus afwisselend voor rechteroog en linkeroog.
( met of zonder bril of lenzen!!)
• Op de diverse lijnen een letter aanwijzen.

29. Visus bepalen
• Resultaten
 Er zijn 10 lijnen:
bij lijn 1 staat 70,
bij lijn 2 staat 60,
bij lijn 3 staat 50,
bij lijn 4 staat 40,
bij lijn 5 staat 30,
bij lijn 6 staat 20.
 Hoe geraak je aan die cijfers?
Je meet de hoogte van de letter op die lijn in mm en vermenigvuldig die
met 2. Zo staat bij de laatste lijn 4 (dus 2 mm x 2), bij de bovenste lijn
35 mm x 2.

30. Visus bepalen
• Interpretatie van de resultaten
 Lijn 6 is visus 20/20 = 1, dus goed zicht
 Lijnen 7,8, 9 en 10 zijn beter dan normaal!!
bvb. op lijn 7 = 20/15 = 1,33, dus beter dan normaal
 Lijnen 1, 2, 3, 4 en 5 zijn slechter dan normaal!!
bvb. op lijn 5 = 20/30 = 0,67, dus slechter dan normaal

31. Elektrische motor en inductie
• Onderzoekspracticum voor leerlingen derde graad.
• Benodigdheden:
batterij van 1.5 V,
geplooide koperdraad
neodymium magneet (bestellen www.supermagnete.de)
• Maak de opstelling.

32. Elektrische motor en inductie
• Draait gebaseerd op Lorentzkracht. Het is een
inductiemotor.
• Er zijn verschillende versies en varianten van de opstelling
maar heel belangrijk dat je die vooraf uittest!!
• Wie verder wil gaan: moet de leiding uit koperdraad
gesloten zijn?

33. Van cola naar witte cola
• Experimenteel onderzoek
 De leerlingen krijgen de benodigdheden.
 Aan de hand daarvan moeten ze zelf een experiment opstellen.
werkwijze noteren
experiment uitvoeren
besluitvorming

34. Van cola naar witte cola
• Uitvoering van het experiment

37. Geëxpandeerd polystyreen

38. Geëxpandeerd polystyreen

39. Geëxpandeerd polystyreen