1. TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
BỘ MÔN PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC TIN 2
GVHD: Lê Đức Long
SVTH : Nguyễn Thành Tài
2. MỤC LỤC – BÀI 8
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ – gợi động cơ – vào bài mới
Hoạt động 2: Làm quen với Turbo Pascal
Hoạt động 3: Minh họa ví dụ
Hoạt động 4: Tập soạn thảo chương trình và dịch lỗi cú pháp
Hoạt động 5: Tập thực hiện CT, tìm lỗi thuật toán để hiệu chỉnh
Hoạt động 6: Củng cố - dặn dò
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 2
3. Hoạt động 1:
Kiểm tra bài cũ – gợi động cơ – vào bài mới
Câu 1: Hãy cho biết câu lệnh đưa ra màn hình câu “Xin chao” và
con trỏ đặt ở cùng hàng với câu đó (không xuống hàng).
A) Write („Xin chao‟); B) Writeln(„Xin chao‟);
C) Read(Xin chao); D) Readln(„Xin chao‟);
Hãy chọn phương án đúng.
Câu 2: Hãy cho biết câu lệnh đưa ra màn hình câu “Xin chao” và
con trỏ đặt ở hàng tiếp theo với câu đó (xuống hàng).
A) Write („Xin chao‟); B) Writeln(„Xin chao‟);
C) Read(Xin chao); D) Readln(„Xin chao‟);
Hãy chọn phương án đúng.
Câu 3: Muốn nhập vào giá trị 3 cạnh a, b, c của một tam giác ta phải sử dụng
câu lệnh nào?
A) Readln(a, b, c); B) Read(a); Read(b); Read(c);
C) Readln(a); Readln(b); Readln(c); D) Cả A, B, C đều đúng
Hãy chọn phương án đúng nhất.
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 3
4. Hoạt động 1:
Kiểm tra bài cũ – gợi động cơ – vào bài mới
Câu 4: Hãy nêu thủ tục nhập dữ liệu vào từ bàn
phím trong NNLT Pascal.
Thủ tục nhập thông tin từ bàn phím:
Read(<danh sách biến vào>);
Readln(<danh sách biến vào>);
Trong đó, danh sách biến vào là một hay nhiều biến
đơn (trừ biến kiểu boolean). Khi có nhiều biến thì tên
các biến được viết cách nhau bởi dấu phẩy „,‟
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 4
5. Hoạt động 1:
Kiểm tra bài cũ – gợi động cơ – vào bài mới
Câu 5: Hãy nêu thủ tục đưa dữ liệu ra màn hình
trong NNLT Pascal.
Thủ tục xuất thông tin ra màn hình:
Write(<danh sách kết quả ra>);
Writeln(<danh sách kết quả ra>);
Trong đó, danh sách kết quả ra có thể là tên biến, biểu
thức, hằng; các hằng xâu thường được dùng để đưa ra
chú thích hoặc tách kết quả ra; các thành phần trong
kết quả ra được viết cách nhau bởi dấu phẩy „,‟
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 5
6. Hoạt động 2: Làm quen với Turbo Pascal
1. Các file cần thiết để thực hiện các ví dụ và bài thực
hành trong máy tính ?
Để sử dụng Turbo
turbo.exe pascal, trên máy
turbo.tpl tính phải có các
file chương trình
graph.tpu cần thiết. Hãy cho
biết tên các file
egavga.bgi
chương trình đó?
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 6
7. 2. Khởi động Turbo Pascal:
1. Chạy chương trình Turbo Pascal trên môi trường MS_DOS
Trên màn hình desktop, chọn My Computer, chọn ổ đĩa C:, chọn thư
mục TP, chọn thư mục BIN, double click vào biểu tượng
Trên màn hình desktop, double click vào biểu tượng
2. Chạy chương trình Turbo Pascal trên môi trường WINDOWS
Trên màn hình desktop, chọn My Computer, chọn ổ đĩa C:, chọn
thư mục TP, chọn thư mục BIN, double click vào biểu tượng
Trên màn hình desktop, double click vào biểu tượng
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 7
8. MÀN HÌNH LÀM VIỆC CỦA TURBO PASCAL
Dòng menu
Tên File chương trình
Con trỏ soạn thảo
Vùng soạn thảo
Dòng
Cột Dòng hướng dẫn các phím chức năng
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 8
9. 3. Giới thiệu màn hình làm việc của Turbo Pascal:
Màn hình làm việc gồm 3 phần chính: thanh
tiêu đề, thanh menu, vùng soạn thảo.
Cách soạn thảo cũng tựa như trong hệ soạn thảo văn
bản khác;
Phần mở rộng tên file là *.pas;
Tên file mặc định ban đầu noname00.pas ;
Tọa độ vị trí con trỏ trên vùng soạn thảo ở góc dưới
trái màn hình (chỉ số dòng : chỉ số cột);
Thanh trạng thái (status bar) gồm các phím chức năng
và các mô tả theo menu ngữ cảnh.
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 9
10. 4. Giới thiệu thanh menu:
Thanh menu bao gồm các nhóm lệnh chính:
File, Edit, Search, Run, Compile, Debug, Tools, Option, Windows, Help
File : Tập tin và thư mục
Edit : soạn thảo văn bản chương trình
Search : tìm kiếm
Run : Chạy chương trình
Compile : Biên dịch chương trình
Debug : Soát lỗi
Tools : Các công cụ
Window : Cửa sổ soạn thảo văn bản chương trình
Help : Trợ giúp
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 10
11. 5. Cách sử dụng thanh menu:
Khi muốn kích hoạt, chọn một lệnh trong thực đơn
Cách 1: dùng chuột
Cách 2: dùng phím
F10 để kích hoạt thanh menu kết hợp phím Enter và các phím mũi tên
trái, phải, lên, xuống để lựa chọn các nhóm lệnh và lệnh.
Alt + Kí tự đầu tiên có màu đỏ kết hợp các phím mũi tên
trái, phải, lên, xuống để lựa chọn các nhóm lệnh và lệnh.
Ngoài ra còn có một số lệnh được gán cho những phím đặc biệt gọi là
phím tắt hay phím “nóng”.
Khi không muốn kích hoạt hay sử dụng:
Nhấp chuột bất kì tại vùng soạn thảo.
Bấm phím ESC
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 11
12. 6. Một số thao tác và phím tắt thƣờng sử dụng để soạn
thảo và thực hiện một chƣơng trình viết bằng Pascal:
a. Trình tự thao tác cần thiết để một chương trình có thể
thực hiện được trong Pascal:
Soạn thảo chương trình (lưu - F2, mở - F3, đóng cửa sổ (close) -
Alt+F3 …
Gõ nội dung của chương trình gồm phần khai báo và các lệnh trong thân
chương trình. Về cơ bản, việc soạn thảo chương trình tương tự như soạn
thảo văn bản.
Biên dịch chương trình: Compile – Alt+F9
Nếu chương trình có lỗi cú pháp, phần mềm sẽ hiển thị thông báo lỗi. Cần
phải sửa lỗi nếu có, lưu chương trình rồi tiến hành biên dịch lại cho tới khi
không còn lỗi.
Thựchiện (chạy) chương trình: Run – Ctrl+F9
Đọc kết quả (nhằm kiểm tra và đánh giá dựa trên bộ Test).
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 12
13. Quan sát sách giáo khoa trang 33, Hãy cho biết một số thao tác
và phím tắt thường sử dụng để soạn thảo và thực hiện một
chương trình viết bằng Turbo Pascal?
b. Một số phím tắt thƣờng dùng:
YÊU CẦU, ĐỂ: DÙNG PHÍM TẮT:
1. Thực thi chương trình: Ctrl+F9
2. Mở một chương trình nguồn: F3
3. Đóng một cửa số chương trình: Alt+F3
4. Lưu một chương trình đang soạn thảo F2
5. Chuyển tới một cửa sổ chương trình tiếp theo F6
6. Thoát khỏi Turbo Pascal: Alt+X
7. Xem lại màn hình kết quả: Alt+F5
8. Biên dịch chương trình: Alt+F9
F10 hoặc Alt+Kí tự
9. Bảng chọn (menu) được kích hoạt
đầu tiên màu đỏ
10. Xem trợ giúp F1
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 13
14. “các bƣớc lập trình” khác với “trình tự thao tác”.
Các bước lập trình gồm:
Tìm hiểu mục đích, yêu cầu bài toán
Mô tả thuật giải và vẽ lưu đồ
Viết chương trình
Nhập và chạy thử chương trình (Cài đặt – Mã hóa)
Sửa chữa chương trình và kiểm tra kết quả
Ứng dụng và bảo quản chương trình
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 14
15. Hoạt động 3: Minh họa ví dụ
Cách thực hiện:
Soạn thảo chương trình (Khởi động Pascal, Lưu - F2
trước hoặc sau tùy ý).
Biên dịch chương trình (Alt+F9)
Chạy chương trình (Ctrl+F9)
Đọc kết quả, nhận xét so với bộ Test
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 15
16. Hoạt động 3: Minh họa ví dụ
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 16
17. Hoạt động 4: Tập soạn thảo chƣơng trình
và dịch lỗi cú pháp
Chương trình tính căn bậc hai của một số nguyên dương
Phát hiện lỗi chương trình. Thực hiện dịch, chạy và hiệu chỉnh
chương trình
Quan sát cú
pháp trong
chương trình
sau, Hãy cho
biết những lỗi
của chương
trình? Và hãy
sửa những lỗi
đó?
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 17
18. Hoạt động 5: Tập thực hiện chƣơng trình
và tìm lỗi thuật toán để hiệu chỉnh
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 18
19. Hoạt động 5: Tập thực hiện chƣơng trình
và tìm lỗi thuật toán để hiệu chỉnh
a b kq
0 0 vô nghiệm ???
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 19
20. Hoạt động 6: Củng cố - dặn dò
1) Củng cố nội dung đã học:
Thực hiện câu hỏi trắc nghiệm sau:
Câu 1: Màn hình soạn thảo của chương trình Turbo Pascal
có những thành phần nào sau đây?
A) Thanh tiêu đề
B) Thanh menu (bảng chọn)
C) Vùng soạn thảo
D) Cả A, B, C đều đúng
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 20
21. 1) Củng cố nội dung đã học:
Câu 2: Trên màn hình soạn thảo của Turbo Pascal, thành
phần nào chứa các nhóm lệnh của chương trình ?
A) Thanh tiêu đề
B) Thanh menu
C) Vùng soạn thảo
D) Thanh công cụ
Câu 3: Muốn mở một danh sách nhóm lệnh
(File, Edit,…,Help) trên bảng chọn bằng phím tắt, ta thực
hiện:
A) Giữ phím Alt+Kí tự đầu tiên màu đỏ của nhóm lệnh
B) Giữ phím Shift+Kí tự đầu tiên màu đỏ của nhóm lệnh
C) Giữ phím Ctrl+Kí tự đầu tiên màu đỏ của nhóm lệnh
D) Nhấn kí tự đầu tiên màu đỏ của nhóm lệnh.
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 21
22. 2) Bài tập về nhà
Ôn tập lại bài học ngày hôm ngay;
Ôn tập toàn bộ chương 2;
Hoàn thành bài tập GV cho (6 bài);
Hoàn thành các câu hỏi và bài tập trong SGK trang
35, 36;
Hoàn thành bài tập và thực hành 1;
Xem phụ lục B, SGK: “1. Môi trường Turbo Pascal”
trang 122;
Xem phụ lục B, SGK: “7. Một số thông báo lỗi”
trang 136.
Xem hướng dẫn sử dụng nhanh Turbo Pascal 7.0
10/7/2011 Nguyễn Thành Tài 22