1. DLK Legal Korus sp.k.
www.dlk.legal
dlk@dlklegal.com
Warszawa, ul. Ogrodowa 58, tel.: + 48 22 652 26 18
Kraków, ul. Królowej Jadwigi 237, tel.: + 48 12 410 07 47
CROWDFUNDING REGULOWANY – WIZJA UNIJNEGO USTAWODAWCY
Maciej Juzoń
Artykuł stanowi analizę projektu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskich
dostawców usług w zakresie finansowania społecznościowego dla przedsiębiorstw
I WSTĘP
Obserwując sukcesy kolejnych akcji fundraisingowych i zbiórek publicznych w internecie, wydaje się, że skala
finansowania społecznościowego z miesiąca na miesiąc przybiera na sile. W szczególności zmiany te można zauważyć
w sektorze Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Dostrzega to również unijny regulator, wznawiając w październiku
prace nad projektem Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskich dostawców usług w
zakresie finansowania społecznościowego dla przedsiębiorstw („Projekt”). Jest to kompleksowy akt prawny, mający
na celu uregulowanie statusu platform crowdfundingowych w realiach rynku finansowego, a przede wszystkim
harmonizację ram prawnych na całym jednolitym rynku w odniesieniu do działalności ich operatorów. Prace nad
Projektem rozpoczęły się w marcu 2018 roku. Od tego momentu Komisja, Rada i Parlament Europejski w ramach tzw.
trilogu unijnego prowadzą wewnętrzne negocjacje w kwestii ostatecznego brzmienia tekstu Projektu, który będzie
stanowić swoisty kompromis trzech wymienionych instytucji. Na chwilę obecną Projekt jest już po pierwszym
czytaniu w Parlamencie Europejskim, a w ostatnim czasie swoje poprawki w tej sprawie zgłosiła Rada, zatem w
niedalekiej przyszłości należy spodziewać się kolejnych ruchów legislacyjnych. W związku z tym, że poprawki Rady nie
zostały jeszcze zaakceptowane przez Parlament w drugim czytaniu, przedmiot artykułu stanowić będą głównie
rozwiązania obecne w wersji Projektu na dzień 3 kwietnia 2019 roku.
O potrzebie uregulowania działalności crowdfundingowej wiadomo nie od dziś. W Polsce brakuje jednolitego aktu,
który określałby status prawny platform crowdfundingowych, choć podejmowane są próby dostosowywania do tego
celu już istniejących regulacji. Wystarczy wspomnieć o ustawie z dnia 14 marca 2014 roku o zasadach prowadzenia
zbiórek publicznych (Dz. U. 2014 poz. 498 z późn. zm.), który został nawet znowelizowany na potrzeby dostosowania
do działalności crowdfundingowej podmiotów rynkowych. Podobnie wygląda, jeśli chodzi o tzw. crowdfunding
udziałowy. Nie są to jednak instytucje, które całościowo regulowałyby stosunki prawne pomiędzy uczestnikami
procesu finansowania publicznego, a przede wszystkim nie określają one spójnych wymogów, jakie powinna spełniać
platforma crowdfundingowa. Takimi aktami mogą już pochwalić się niektóre państwa, wystarczy wspomnieć o tzw.
Crowdfunding Act w USA. Być może niebawem doczekamy się podobnej regulacji na rodzimym, unijnym podwórku.
II CO OBEJMIE REGULACJA?
Główną motywacją unijnego ustawodawcy do stworzenia ogólnoeuropejskiego aktu regulującego zasady działalności
platform crowdfundingowych były problemy wynikające z transgraniczności usług w tym zakresie. Chodzi przede
wszystkim o różnice zachodzące w poszczególnych porządkach prawnych państw członkowskich, nadmiernie
2. S t r o n a | 1
utrudniające (głównie pod względem finansowym) podmiotom świadczącym usługi finansowania społecznościowego
(dalej także jako: „usługi crowdfundingowe”) ekspansję na inne rynki. Dzięki wprowadzeniu jednolitych wymogów w
odniesieniu do tych podmiotów możliwe będzie zapewnienie im swobody w świadczeniu usług crowdfundingowych.
Zdaniem ustawodawcy przyczyni się to również do realizacji szerszego celu, jakim jest doskonalenie funkcjonowania
jednolitego rynku wewnętrznego UE.
Jak zostało wspomniane w art. 1 Projektu, obejmuje on swoim zakresem 3 główne obszary:
1. działalność i organizację dostawców usług finansowania społecznościowego,
2. udzielanie zezwoleń i nadzór nad tymi dostawcami,
3. obszar odnoszący się do przejrzystości i komunikatów marketingowych związanych z usługami w zakresie
finansowania społecznościowego.
Ustawodawca unijny przewidział także w Projekcie katalog wyłączeń, do których Projekt nie będzie miał
zastosowania. Znajdują się w nim m.in. usługi w zakresie finansowania społecznościowego świadczone przez osoby
fizyczne lub prawne zgodnie z prawem krajowym oraz oferty finansowania społecznościowego o wartości ponad 8
000 000 EUR na każdą ofertę, obliczanej za okres 12 miesięcy w odniesieniu do danego projektu opartego na
finansowaniu społecznościowym.
Pierwsze z wyłączeń odnosi się do sytuacji, w której państwo członkowskie uregulowało świadczenie usług
crowdfundingowych na krajowym poziomie, a dostawca usług crowdfundingowych prowadzi działalność na ich
podstawie i nie zamierza przenosić jej na inne kraje UE. Wtedy dostawca działający na podstawie tych przepisów nie
będzie musiał rozszerzać zakresu swojego zezwolenia na zezwolenie unijne. Na szczególną uwagę zasługuje także
drugie wyłączenie. Określa ono maksymalny próg, do jakiego oferty publiczne papierów wartościowych mogą być
zwolnione przez państwa członkowskie z obowiązku publikacji prospektu emisyjnego zgodnie z rozporządzeniem
Parlamentu Europejskiego i Rady 2017/1129. Projekt przewiduje jednak możliwość innego ustalenia progu na
potrzeby zgodności z realiami rynków krajowych.
Jeśli chodzi o ukazanie schematu samej konstrukcji usługi finansowania społecznościowego w rozumieniu Projektu,
opiera się ona na działalności trzech podmiotów: właściciela projektu, inwestora oraz organizacji pośredniczącej
(dostawcy usług crowdfundingowych). Wyróżnia się dwa modele usług finansowania społecznościowego:
1. oparte na pożyczkach;
2. inwestycyjne.
Pożyczką, w rozumieniu Projektu, jest określona suma pieniędzy, którą inwestor decyduje się udostępnić
właścicielowi projektu na uzgodnionych warunkach, podlegająca bezwarunkowemu zwrotowi wraz z narosłymi
odsetkami (ujęcie zgodnie z wersją Projektu z poprawkami Rady z 24 czerwca 2019 roku1
). Tak więc pożyczki, o
których mowa w Projekcie, powinny być pożyczkami z bezwarunkowymi roszczeniami o spłatę, przy czym oparte na
nich platformy crowdfundingowe mają w zamierzeniu jedynie ułatwiać pożyczkodawcom i właścicielom projektów
zawieranie umów pożyczki, nie występując w żadnym momencie w roli wierzyciela właściciela projektu. Warto
dodać, że do celów Projektu nie będą miały zastosowania przepisy o udzielaniu pożyczek konsumenckich na cele
konsumpcyjne ze względu na istniejące już w tym zakresie uregulowania.
1
Definicja „pożyczki” w rozumieniu Parlamentu Europejskiego (wersja Projektu z 3 kwietnia 2019 roku) nieco różni się od tej
zaproponowanej prze Radę. Zakłada ona, że pożyczka jest „umową zobowiązującą inwestora do udostępnienia właścicielowi
projektu uzgodnionej kwoty na uzgodniony czas, zgodnie z którą to umową właściciel projektu jest zobowiązany do spłacenia tej
kwoty w uzgodnionym terminie”. Jak widać, definicja ta nie wspomina o obowiązku spłaty odsetek.
3. S t r o n a | 2
Drugi rodzaj finansowania społecznościowego, o którym mowa w Projekcie – inwestycyjny – oparty jest na
nabywaniu przez określonego inwestora zbywalnych papierów wartościowych za pośrednictwem platformy
crowdfundingowej. Ustawodawca unijny proponuje w tym zakresie szereg rozwiązań mających na celu ochronę
potencjalnego inwestora. Chodzi tutaj głównie o wprowadzenie możliwości prostego przenoszenia papierów
wartościowych, co umożliwia wyjście z inwestycji oraz o wyłączenie z zakresu stosowania Projektu niezbywalnych
papierów wartościowych w celu ograniczenia ryzyka inwestora.
Warto odnotować, że wersja Projektu z 3 kwietnia 2019 roku zakładała istnienie dodatkowej usługi finansowania
społecznościowego, polegającej na pośredniczeniu w zakresie tych usług. Jednak wersja uwzględniająca poprawki
Rady z 24 czerwca 2019 roku już o takiej możliwości nie wspomina.
Na tym etapie powstaje pytanie, jak rozwiązania proponowane przez unijnego ustawodawcę będą się miały do już
istniejących regulacji w zakresie finansowania społecznościowego w państwach członkowskich. Wersja Projektu,
przyjęta w pierwszym czytaniu przez Parlament Europejski, zakładała opcjonalność zezwolenia unijnego. Oznacza to,
że dostawcy usług crowdfundingowych w poszczególnych krajach członkowskich mogą dalej świadczyć swoje usługi
na podstawie przepisów krajowych, jeżeli nie planują rozszerzenia swojej działalności na inne kraje członkowskie.
Propozycja Rady z 24 czerwca wprowadza jednak zmiany w tym zakresie, nakładając na dostawców krajowych
obowiązek dostosowania się do unijnych wymogów. W tym celu przewiduje wprowadzenie odpowiedniego okresu
przejściowego dla tych dostawców. W sytuacji, gdy dostawcy krajowi nie będą zamierzali rozszerzać swojej
działalności na zagraniczne rynki, państwa członkowskie będą uprawnione do przedłużenia okresu przejściowego na
ich wniosek.
III NOWY PODMIOT NA RYNKU – DOSTAWCA USŁUG FINANSOWANIA SPOŁECZNOŚCIOWEGO
Wraz z wejściem w życie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskich dostawców usług
w zakresie finansowania społecznościowego dla przedsiębiorstw na rynku pojawi się nowy podmiot – Dostawca
Usług Finansowania Społecznościowego („DUFS”). Projekt definiuje DUFS jako „osobę prawną, która świadczy co
najmniej jedną z usług finansowania społecznościowego i uzyskała w tym celu zezwolenie od właściwego organu
krajowego zgodnie z art. 10 niniejszego rozporządzenia”. Poprawka Rady istotnie zawęża tę definicję jedynie do
„osoby prawnej świadczącej usługi finansowania społecznościowego”.
W rozumieniu przepisów Projektu, DUFS nie będzie mógł w ramach swojej działalności przyjmować depozytów ani
innych środków podlegających zwrotowi, jeśli nie posiada zezwolenia na działalność jako instytucja kredytowa
zgodnie z art. 8 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE. DUFS muszą zachować neutralność i
bezstronność wobec inwestorów i właścicieli projektów. Mowa tutaj w szczególności o zakazie wypłacania oraz
przyjmowania wynagrodzenia, upustów i innych korzyści za przekierowywanie zleceń inwestorów do konkretnych
ofert na platformie DUFS oraz zakazie posiadania udziałów finansowych w ofertach crowdfundingowych dostępnych
na tych platformach. Bezstronność działalności DUFS odnosi się także do komunikatów marketingowych, którymi się
posługują.
Projekt dopuszcza także możliwość powierzania na rzecz innych dostawców usług, wszelkich funkcji operacyjnych
przez DUFS, w całości lub w części (outsourcing). Nie może on jednak pogarszać jakości kontroli wewnętrznej
sprawowanej przez DUFS ani prowadzić do osłabienia skuteczności nadzoru.
III.1. Obowiązki DUFS
Projekt nakłada na DUFS szereg obowiązków. Pierwszym z nich jest wdrożenie polityki działalności, określającej
sprawiedliwy i przejrzysty sposób wyboru projektów oraz mającej zapewnić integralność świadczonych usług (nie
4. S t r o n a | 3
określono przy tym szczegółowych wymogów tego dokumentu). Unijny ustawodawca zobowiązał DUFS do
posiadania skutecznych zasad zarządzania oraz wprowadził wymóg posiadania „wystarczającej wiedzy i
doświadczenia” w odniesieniu do kierownictwa dostawcy. Ponadto w Projekcie mowa jest także o obowiązku
ustanowienia procedury przyjmowania i rozpatrywania skarg klientów. Warto dodać, że Rada zaproponowała
dodatkowe zobowiązanie DUFS do wdrożenia planów ciągłości działania na wypadek awarii systemów (Motyw 18b).
Kolejny na gruncie Projektu obowiązek DUFS dotyczy udzielania inwestorom „jasnych i zagregowanych informacji”,
które w przejrzysty sposób przedstawiać będą charakter danych usług crowdfundingowych przy uwzględnieniu
ryzyka, kosztów i opłat. DUFS powinni umożliwiać inwestorom kontaktowanie się i zawieranie transakcji między sobą
za pośrednictwem ich platform crowdfundingowych, przy czym mają obowiązek informować tych inwestorów o
fakcie nieprowadzenia systemu transakcyjnego, w związku z czym nie ponoszą odpowiedzialności za wszelkie
transakcje kupna i sprzedaży na ich platformach.
Z obowiązkiem informacyjnym spoczywającym na DUFS wiąże się konieczność zapewniania inwestorom tzw. arkusza
kluczowych informacji inwestycyjnych, jakie DUFS musi przekazywać inwestorom w celu umożliwienia im
kompleksowego zapoznania się z daną ofertą, a tym samym podjęcie świadomej decyzji o inwestycji. Arkusze
powinny skupiać się przede wszystkim na osobach właścicieli projektów, prawach przysługujących inwestorom oraz
szczegółach danej oferty. Co ważne, za samo przygotowanie danego arkusza DUFS nie odpowiada. Leży to w
interesie właściciela projektu, natomiast kompetencje DUFS skupiają się na konieczności zapewnienia kompletności
danych zawartych w arkuszu (np. poprzez prawo do samodzielnego korygowania błędów dostrzeżonych w arkuszu).
W celu sprawdzenia poziomu wiedzy inwestorów na temat ofert dostępnych na platformach crowdfundingowych,
DUFS będą przeprowadzać tzw. wstępne testy wiedzy (poprawka wprowadzona przez Radę zakłada obowiązek
przeprowadzania testów jedynie dla niezaawansowanych inwestorów). W ogólności obowiązek ten sprowadzać się
będzie do uzyskania od inwestorów informacji na temat ich doświadczenia, celów inwestycyjnych, sytuacji
finansowej i podstawowego zrozumienia ryzyka związanego z inwestowaniem. Na tej podstawie DUFS oceni, w jakim
zakresie należy poinformować danego inwestora o ryzyku związanym z inwestycją. Informacja taka nie jest
natomiast wiążąca. DUFS powinni również umożliwić inwestorom dokonanie symulacji zdolności ponoszenia strat.
Działalność w charakterze DUFS wiązać się będzie również z obowiązkiem prowadzenia pełnej dokumentacji swoich
usług i transakcji, jak również z koniecznością ponoszenia opłat na rzecz właściwych organów krajowych.
III.2. AML/CFT a DUFS
Świadczenie usługi finansowej, jaką jest crowdfunding, wymaga od DUFS wprowadzenia odpowiednich zabezpieczeń,
służących minimalizacji ryzyka związanego z praktykami prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Projekt zawiera
stosowne rozwiązania w tym zakresie, polegające na obowiązku przeprowadzania płatności na rzecz transakcji
crowdfundingowych przez licencjonowanych dostawców usług płatniczych. Zapobieganiu ryzyku mają służyć także
obowiązki związane z odpowiednimi kwalifikacjami, jakie spełniać musi kierownictwo DUFS. Co ważne, DUFS na
mocy przepisów Projektu nie staje się instytucją obowiązaną w rozumieniu AML. Przepisy te nakładają natomiast
na Komisję obowiązek oceny „konieczności i proporcjonalności nałożenia na DUFS obowiązku przestrzegania
krajowych przepisów wdrażających dyrektywę (UE) 2015/849 w odniesieniu do prania pieniędzy lub finansowania
terroryzmu oraz wpisania tych dostawców finansowania społecznościowego do wykazu podmiotów zobowiązanych
do celów dyrektywy (UE) 2015/849” (art. 38 ust. 2 lit. g Projektu).
IV ZEZWOLENIE NA DZIAŁALNOŚĆ DUFS
5. S t r o n a | 4
W Projekcie znajdziemy także szczegóły dotyczące udzielania zezwoleń na prowadzenie działalności w charakterze
DUFS („zezwolenie DUFS”), wydawanego przez właściwy organ krajowy. Jak zostało wspomniane wcześniej, w
pierwotnym założeniu unijnego ustawodawcy, uzyskanie takiego zezwolenia miało mieć charakter opcjonalny dla
krajowego dostawcy. Jednak po wprowadzeniu przez Radę poprawek w tym zakresie, na chwilę obecną nie można
jednoznacznie przesądzić, jaki charakter będzie miało ostatecznie zezwolenie.
Rozstrzygnięcia wymaga kwestia wzajemnych relacji pomiędzy zezwoleniem DUFS a zezwoleniem na działalność w
charakterze dostawcy usług płatniczych w rozumieniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366
(„zezwolenie PSD2”). Uzyskanie zezwolenia PSD2 przez dostawcę usług płatniczych jest warunkiem koniecznym w
przypadku zamiaru świadczenia usług płatniczych. Tym samym uzyskanie przez dostawcę jedynie zezwolenia DUFS
nie będzie upoważniało go do świadczenia tych usług. W motywie 21 Projektu wyraźnie wskazano, że w razie
zamiaru świadczenia usług przewidzianych w Dyrektywie PSD2, DUFS zobowiązany jest oprócz zezwolenia DUFS
uzyskać odrębne zezwolenie PSD2. Dodatkowo zobowiązany będzie powiadomić o tym fakcie właściwe organy
krajowe dla celów nadzoru (także wtedy, gdy usługi te zostaną zlecone upoważnionej osobie trzeciej).
IV.1. Procedura i warunki uzyskania zezwolenia DUFS
Procedurę udzielania zezwoleń DUFS reguluje art. 10 Projektu. Nie jest celowe w tym miejscu powtórzenie
wszystkich wymienionych w tym przepisie warunków, dlatego nacisk zostanie położony na najważniejsze z nich.
Podstawowym warunkiem uzyskania zezwolenia DUFS jest złożenie wniosku o jego udzielenie do właściwego organu
krajowego państwa członkowskiego, w którym wnioskodawca ma siedzibę („Wniosek”). Ustęp 2 wspomnianego
artykułu wymienia informacje, które powinny znaleźć się we Wniosku. Znajdziemy w nim m.in. wymóg przedłożenia
programu działalności określającego planowane usługi crowdfundingowe, opisu zasad zarządzania i mechanizmów
kontroli wewnętrznej potencjalnego DUFS, opisu systemów w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa systemów
przetwarzania danych, planu ciągłości działania, ustaleń dotyczących outsourcingu czy procedury rozpatrywania
skarg klientów. Przepis ten określa także podstawowe wymogi w odniesieniu do osób zarządzających DUFS.
Jeżeli chodzi o procedurę udzielenia zezwolenia DUFS, przedstawia się ona następująco2
:
1. Złożenie wniosku przez wnioskodawcę (potencjalnego DUFS);
2. Właściwy organ krajowy („WOK”) ma 30 dni roboczych na ocenę kompletności wniosku:
a. wniosek kompletny – WOK niezwłocznie powiadamia DUFS;
b. wniosek niekompletny – WOK określa termin przekazania przez wnioskodawcę brakujących informacji;
3. Jeżeli wniosek jest kompletny – WOK w ciągu 3 miesięcy od otrzymania kompletnego wniosku ocenia, czy
wnioskodawca spełnia wymogi;
4. WOK w zależności od dokonanej oceny wydaje decyzję o udzieleniu zezwolenia, bądź decyzję o jego odmowie;
5. WOK powiadamia wnioskodawcę o każdej decyzji w ciągu 2 dni roboczych od jej podjęcia.
2
W odniesieniu do terminu dla właściwego organu krajowego przewidzianego na ocenę kompletności wniosku, Komisja i Rada
proponują termin 20 dni. Natomiast co do terminu na powiadomienie potencjalnego DUFS o decyzji, Rada proponuje termin
5 dni roboczych.
6. S t r o n a | 5
IV.2. Kiedy odmowa?
Właściwy organ krajowy może odmówić udzielenia zezwolenia w razie istnienia „obiektywnych i możliwych do
wykazania powodów, aby przypuszczać, że kierownictwo DUFS może stwarzać zagrożenie dla skutecznego,
prawidłowego i ostrożnego zarządzania tym podmiotem, dla jego ciągłości działania oraz dla odpowiedniego
uwzględnienia interesów jego klientów oraz kwestii integralności rynku” (art. 10 ust. 6 Projektu).
IV.3. Cofnięcie zezwolenia DUFS
Projekt „wyposaża” właściwe organy krajowe w kompetencję do cofnięcia udzielonego zezwolenia DUFS. Unijny
ustawodawca w tym celu w art. 13 wskazuje szereg sytuacji, kiedy jest to możliwe. Należą do nich m.in.
niekorzystanie z zezwolenia w ciągu 18 miesięcy od jego udzielenia, zrzeczenie się zezwolenia, uzyskanie zezwolenia
w sposób sprzeczny z prawem czy utrata zezwolenia PSD2. Właściwe organy krajowe mają obowiązek poinformować
Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych („ESMA”) o swojej decyzji w przedmiocie cofnięcia
zezwolenia.
V NADZÓR – WŁAŚCIWE ORGANY
Na koniec należy poświęcić kilka słów na temat organów właściwych w sprawach działalności DUFS na szczeblu
unijnym oraz krajowym. Projekt jako organ właściwy na szczeblu unijnym wskazuje wspomniany już wcześniej ESMA.
W związku z tym na ESMA spoczywa szereg praw i obowiązków w odniesieniu do działalności DUFS. Jednym z
najważniejszych jest obowiązek utworzenia publicznego i aktualnego rejestru wszystkich DUFS, które posiadają
zezwolenie i obsługują platformy finansowania społecznościowego. ESMA, wraz z właściwymi organami krajowymi,
będzie prowadzić także centralne bazy danych, gdzie publikowane będą m.in. zagregowane informacje na temat
działalności DUFS, komunikaty marketingowe oraz ich streszczenia. Dodatkowo Parlament Europejski przewidział dla
ESMA kompetencję do opracowania regulacyjnych standardów technicznych w celu zapewnienia spójnego
stosowania zezwoleń i wymogów dla DUFS prowadzących działalność w całej UE.
Jeśli chodzi o właściwe organy krajowe, to można przypuszczać, że w Polsce kompetencje do wykonywania tej funkcji
obejmie Komisja Nadzoru Finansowego. Oprócz pełnienia funkcji nadzorczej, na organie tym będą spoczywać przede
wszystkim obowiązki związane z udzielaniem zezwoleń DUFS, ale także prowadzeniem centralnych baz danych na
wzór tych prowadzonych przez ESMA czy przesyłanie europejskiemu organowi nadzoru rocznych sprawozdań ze
swoich działań w zakresie rozbieżności regulacyjnych dotyczących wymogów stosowanych do komunikatów
marketingowych. Właściwy organ krajowy będzie uprawniony m.in. do pobierania opłat od DUFS na pokrycie
kosztów nadzoru, do wzywania do udzielenia informacji, wykonywania uprawnień kontrolnych, wydawania
publicznych ostrzeżeń i ogłoszeń, a także do nakładania sankcji.
Co do sankcji, jakie grożą podmiotom na gruncie Projektu, należy wspomnieć przede wszystkim o sankcjach
pieniężnych. W wersji Projektu po pierwszym czytaniu w Parlamencie Europejskim można znaleźć sankcje w postaci
administracyjnych kar pieniężnych w wysokości maksymalnie 5% rocznego obrotu DUFS w roku, w którym doszło do
naruszenia (w przypadku osoby fizycznej), a także maksymalną administracyjną karę pieniężną w wysokości równej
co najmniej dwukrotności kwoty korzyści uzyskanych w wyniku naruszenia, jeśli możliwe jest ustalenie kwoty takich
korzyści. Poprawki wprowadzone przez Radę ustanawiają jednak wysokość sankcji na poziomie 500 000 EUR. Oprócz
kar pieniężnych, w Projekcie znajdziemy także takie kary jak nakazanie złożenia publicznego oświadczenia
wskazującego osobę odpowiedzialną za naruszenie oraz charakter naruszenia czy nakaz zaprzestania zachowania
stanowiącego naruszenie.