6. KONU ÖRNEKLERİ
ÖÖrrnneekk 11 Adalarda oturanlar, akşamüzeri iskeleye çıkıp,
gelenleri karşılar, gidenleri uğurlarlar; gençler arkadaşlarıyla buluşur;
yaşlılar çay bahçelerinde, aralarında söyleşirler. Saat dokuza gelince,
herkes evine dönmüş, sofraya oturmuş olur. Adalara gezmeye gelen
birkaç kişi dışında kimseleri göremezsiniz ortalıkta…
ÖÖrrnneekk 22 Ayakkabıcı, iskemlesine oturdu. Hasan da merakla
karşısına geçti. Şaşarak eğlenerek seyrediyordu. Tamirci, kartona
benzeyen kalın deriyi iki tarafı keskin incecik, sapsız bıçağıyla kesti.
Ağzına bir avuç çivi doldurdu. Sonra bunları ağzından çıkarıp
ayakkabıların altına çabuk çabuk mıhladı. Deri parçalarını pis bir
suya koyup ıslattı. Mundar çanaktaki macuna parmağını daldırıp
tabanlara sürdü. Hasan bunların hepsine dikkatle bakıyordu. Susuyor
ve bakıyordu.
Parçayı okurken gördük ki olaylar birbiri üzerine
sıralanmıştır. Zaman durmamış, akmıştır. Zaten zamanın geçmesi
demek olayların sıralanması demektir. Bunların hepsi öykülemenin
özelliklerindendir.
7. ÖÖrrnneekk 33 Tilki, yol başında durmuş etrafı gözetliyor muş.
Karşıdan yaman bir kurtla bir çoban köpeğinin güle oynaya
geldiklerini görmüş. Yanlarına gidip dostluklarının gerekçesini
sormuş. Köpek: "Dün bu kurt bizim sürüye saldırdı. Birkaç koyunu
boğazladı. Arkasından koştum; ama yetişemedim. Çoban da beni
evire çevire dövdü. Ben de gidip eski düşmanımla dost oldum...
Dostluğumuzun gerekçesi çobandır." demiş.
»Ana düş: Kusursuz dost isteyen dostsuz kalır.…
15. ALIŞTIRMALAR
Ben köyde oturuyordum lise ise kasabadaydı. Her gün
o yolu gider gelirdim. Kışları hava erken karardığı için geceye
kalır korkardım. Başka köylerden geçerken köpekler peşime
takılır, büyük korkular yaşardım. Baharda canım hiç okula
gitmek istemezdi; çünkü tabiat öyle güzelleşirdi ki anlatamam.
Erikler, kirazlar bir gelin gibi süslenir; fındık bahçelerindeki
yeşilin her bir tonu, menekşelerin renklerine fon olur, gözlere
ziyafet çekerdi. Derenin sesi, kuşların cıvıltıları…Ve tabiatın
kokusu başımı döndürür, beni okula gitmekten alı koyardı.
16. 3.COŞKU VE HEYECANA BAĞLI (LİRİK)
ANLATIM
Amaç duygulanımları ortaya çıkarmaktır. Bir konuya
duygularınızı ve coşkularınızı katarak anlatmaya
duygusal anlatım denir. Yazar yada şair okuyucuyu
coşturan, heyecanlandıran, hüzünlendiren , sevindiren,
mutlu kılan, ona acı ve hüzün veren bir yazıyla
okuyucuya duygulanımlarını yaşatabilir.
18. KONU ÖRNEKLERİ
ÖÖrrnneekk 11
Yeni mektup aldım gül yüzlü yârdan,
Gözletme yolları, gel deyi yazmış.
Sivrialan köyünden, bizim diyardan,
Dağlar mor menevşe gül deyi yazmış.
Aşık Veysel
ÖÖrrnneekk 22
Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak,
Ben aşkımla bahar getirdim sana;
Tozlu yollarından geçtiğim uzak
İklimden şarkılar getirdim sana.
Ahmet Muhip Dıranas
19. ÜÇÜNCÜ ŞAHSIN ŞİİRİ
Gözlerin gözlerime değince
Felâketim olurdu ağlardım
Beni sevmiyordun bilirdim
Bir sevdiğin vardı duyardım
Çöp gibi bir oğlan ipince
Hayırsızın biriydi fikrimce
Ne vakit karşımda görsem
Öldüreceğimden korkardım
Felaketim olurdu ağlardım
Ne vakit Maçka’dan geçsem
Limanda hep gemiler olurdu
Ağaçlar kuş gibi gülerdi
Bir rüzgâr aklımı alırdı
Sessizce bir cıgara yakardın
Kirpiklerini eğerdin bakardın
Üşürdüm içim ürperirdi
Felâketim olurdu ağlardım
Akşamlar bir roman gibi biterdi
Jezabel kan içinde yatardı
Limandan bir gemi giderdi
Sen kalkıp ona giderdin
Benzin mum gibi giderdin
Sabaha kadar kalırdın
Hayırsızın biriydi fikrimce
Güldü mü cenazeye benzerdi
Hele seni kollarına aldı mı
Felâketim olurdu ağlardım Attila İlhan
20. KONU ALIŞTIRMALARI
Öyküleyici anlatımla ilgili olarak aşağıdaki yargıların sonuna
doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız.
a) Bir olayın gelişimi sergilenir. ( )
b) Varlıkar(devinim) hareket halinde gösterilir.( )
c) Temel unsurlar yer, zaman, kişi, olaylardır.( )
d) Bir durumdan başka bir duruma bir aşamadan başka bir
aşamaya zincirleme geçilmez.( )
e) Betimleyici unsurlar hiç yer almaz.( )
21. KONU ALIŞTIRMALARI
Betimleyici anlatımla ilgili olarak aşağıdaki yargıların sonuna
doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız.
a) Yazar, titiz bir gözlemle ayrıntıları seçer. ( )
b) Varlıklar ayırt edici özellikleriyle verilir .( )
c) Kişileri anlatan betimlemelere portre denir.( )
d) Benzetmelerden yararlanılmaz.( )
e) Varlıkların belirleyici özellikleri genellikle sıfatlarla belirtilir.
( )
22. KONU ALIŞTIRMALARI
Coşku ve heyecana bağlı anlatımla ilgili olarak aşağıdaki
yargıların sonuna doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız.
a) Sıcak, içten, etkiyecidir.. ( )
b) Duyguları harekete geçirir.( )
c) Sözcükler gerçek anlamlarının dışında kullanılabilir.( )
d) Öznel yargılara yer verilmez.( )
e) Duygularımıza güzellik katar, onları yüceltir.( )
