1. HARREMON
FUNTZINOA
Izaki bizidunok, alkarren artean erlazionatzeko beharra
daukagu: alde batetik, errezeptoreak daukaguz egiten doguna
esaten doguna, ikutzen doguna, dastatzen doguna eta usaitzen
dogunaren bidez eurekin berba egiteko edo zehozer esan behar
badeutzagu eurek gauzetaz enteratzeko.
Hori egiteko zentzoumenak behar doguz.
ZENTZUMENAK
Ikusmena: ikusmenaren organoa begia da, hortik gauzak ikusi
daikeguz.
Zati oso bereziak eta desberdinak ikusiko doguz azalpen
honetan.
Begi ninia begi niniaren bidez argia sartzen da.
Irisa Argiaren arabera txikitu edo handitu egiten da.
Kristalinoak objetuak fokatzen dauz.
Erretineak kristalinoak fokatzen dauzan irudiak hartzen dauz
eta han lehenengo irudia sortzen da.
Ikusmen nerbioak erretineak sortutako irudia garunera eroaten
dau.
2. Dastamena: dastamenaren organoa mihina da. Han, dastamen
papilak eta dastamen nerbioak dagoz eta horreen bidez gauza
bakoitzaren zapora nabaritu daikegu.
Usaimena: Usaimenaren organoa sudurra da. Han airea sudur
hobietatik gorputzera sartzen da eta pituitarien bidez, usaina
nabaritzen dogu eta azkenik usaimen nerbioaren bidez
informazinoa garunera heltzen da.
3. Entzumena: entzumenaren organoa belarria da, barruan zati asko
daukaz: tinpanoa, mailua, ingudea, estriboa barraskiloa eta
entzumen nerbioa dira barruan daukazan zatiak.
Ukimena: ukimenaren organoa azala da, hau da gorputz guztia.
Barruan 2 zati daukaz dermisa eta epidermisa.
Dermisean ukimen nerbioak dagoz eta ortik informazinoa
garunera doa.
4. NERBIO SISTEMA
nerbio sistema
nerbio sistema zentrala
nerbio sistema periferikoa
entzefaloa
bizkar hazur muina
nerbio motorrak
garuna
zentzumen nerbioa
zerebeloa
bizkar hazur erraboila
Hazur Sistemea
Hazurrak organo gogorrak dira. 200 hazur baino gehiago
daukaguz. 3 motatako hazurrak daukaguz, hazur luzeak, laburrak
eta zapalak.
5. Aurreko hazurrak honeek dira: Frontala, tenporala,
masailazurra, baraila, klabikulea, omoplatoa, sahietz hezurrak,
bular hazurra, humeroa, bizkarrazurra, ornoak, iliona, kubitua,
erradioa, iskiona, pubisa, kubitua, erradioa, metakarpoa, karpoa,
falangeak, femurra, errotulea, peronea, tibia, tartsoa,
metatartsoa eta falangeak.
6. Eta atzekoak: parietalak, okzipitalak, klabikulea, omoplatoa,
sakroa eta kokzixa.
Muskulu sistemea
muskuluak hazurrak eta gorputza mugitzeko balio dabe.
Tendoiak, hazurra eta muskulua lotzen diran lekua da.
Aurreko muskuluak honeek dira: Begiko orbikularra, maseteroa,
esternokleidomastoideoa, deltoidea, pektoralak, abdominalak,
bizepsa, flexoreak eta koadrizepsa.
