ΟΔΟΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ

1. ΒΟΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟΣ
ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΑΡΑΝΤΩΝΗ

3. Ως Βόρεια Ήπειρος ή Βόρειος Ήπειρος, ορίζεται
γεωγραφικά, από επίσημους και ανεπίσημους πολιτικούς
και μη παράγοντες στην Ελλάδα και την ομογένεια, τμήμα
της νότιας αλβανικής επικράτειας. Είναι το βόρειο τμήμα
της περιοχής της Ηπείρου, που επιδικάστηκε στην
Αλβανία μετά από επίσημες συνθήκες. Ο όρος 'Βόρεια
Ήπειρος' χρησιμοποιήθηκε επίσημα για πρώτη φορά στις
17 Μαΐου 1914 με την υπογραφή του Πρωτοκόλλου της
Κέρκυρας, προσδιορίζοντας το αυτόνομο κράτος που
δημιουργήθηκε στην περιοχή. Σήμερα χρησιμοποιείται
στην Ελλάδα από τους ανωτέρω κύκλους, ενώ η χρήση
του αποφεύγεται στην Αλβανία, επειδή θεωρείται ότι
ενσωματώνει εδαφικές βλέψεις εις βάρος της χώρας
αυτής.

4. Η μορφολογία της περιοχής
χαρακτηρίζεται από οροσειρές που
εκτείνονται παράλληλα στο Ιόνιο
πέλαγος από βορρά προς νότο κατ'
αναλογία και του νοτίου γεωγραφικού
μέρους της νότιας πλευράς της Ηπείρου.
Κύριοι ποταμοί που διατρέχουν τις
οροσειρές τις περιοχής είναι: ο Αώος με
τον παραπόταμό του Δρίνο και
ανατολικότερα ο Αψός και ο Εορδαϊκός.
Από τις ακτές δυτικά ως την ενδοχώρα
και μέχρι τις Πρέσπες οι πιο
αξιοσημείωτες πόλεις και κωμοπόλεις
είναι οι εξής: η
Δερβιτσάνη, Χειμάρρα και Άγιοι
Σαράντα στο Ιόνιο. Αργυρόκαστρο (το,
θεωρικά, πολιτιστικό κέντρο της
ελληνικής κοινότητας στην ευρύτερη
περιοχή), Πρεμετή, Τεπελένι,
το Λεσκοβίκι, Ερσέκα, Κορυτσάκαι η
άλλοτε ακμάζουσα Μοσχόπολη.

5. ΕΛΛΗΝΟΙΤΑΛΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗΝ
ΗΠΕΙΡΟ Το 1939 η Ιταλία κατέλαβε αμαχητί την
Αλβανία και τον επόμενο χρόνο
προσπάθησε να εισβάλει μέσω αυτής
στην Ελλάδα. Όμως, με τις νίκες που
σημείωσε ο ελληνικός στρατός
προωθήθηκε και εισήλθε για τρίτη
φορά στην Β. Ήπειρο. Η προέλαση του
στρατού και η απελευθέρωση κάθε
πόλης γιορταζόταν όχι μόνο από τους
αυτόχθονες Έλληνες των περιοχών
αυτών αλλά και από όλη την Ελλάδα
που ζούσε τον παλμό των επιχειρήσεων
στα βουνά του μετώπου.
Τελικά, μετά την συνθηκολόγηση και
την παράδοση στους Γερμανούς
(Απρίλιος 1941), οι Ιταλοί επέστρεψαν
στην Β. Ήπειρο και συμπεριφέρθηκαν
στους κατοίκους με αφάνταστη
σκληρότητα, όπως και οι Γερμανοί
αργότερα. Κάηκαν πάνω από 6.200
σπίτια ενώ υπολογίζεται ότι
εκτελέστηκαν περίπου 1.700 Έλληνες.

6. Τα κύρια τοπωνύμια της Βορείου Ηπείρου, όπου πολέμησε ο Ελληνικός Στρατός
το 1940, εμφανίζονται χαραγμένα στο μνημείο του αγνώστου στρατιώτη, στην
είσοδο του Ελληνικού Κοινοβουλίου