10ο Πανελλήνιο Συνέδριο LIMRA Αθήνα, 20 Οκτωβρίου 2012.

1. ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ
ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ
ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
Μιλτιάδης Νεκτάριος
Πανεπιστήμιο Πειραιώς,
Πρόεδρος International Life AEAZ.
10ο Πανελλήνιο Συνέδριο LIMRA
Αθήνα, 20 Οκτωβρίου 2012.

2. Ι. Τρέχουσα κατάσταση
 Μικρότερη και λιγότερο αναπτυγμένη
ασφαλιστική αγορά στην ΕΕ-15.
 Ασφαλισμένοι: 15-20% του πληθυσμού/
ανώτερες εισοδηματικές ομάδες.
 Αιτία: Περιοριστικοί παράγοντες στη ΖΗΤΗΣΗ
ασφαλίσεων προσώπων, λόγω εκτεταμένης
κρατικής προστασίας.
 Δευτερογενείς παράγοντες: ελλειμματική εικόνα
ασφαλιστικής αγοράς, ανεπαρκή προϊόντα
συντάξεων και ελάχιστα ποσά ασφαλιστικών
καλύψεων.
 Ισχυρό σημείο: Ασφαλίσεις Υγείας, σε
συνδυασμό με ισχυρό ιδιωτικό τομέα υγείας.

3. Ανταγωνισμός με Τράπεζες και
Αμοιβαία Κεφάλαια
 Ανταγωνισμός με Τράπεζες και Αμοιβαία
Κεφάλαια, λόγω «διαφάνειας» και «κόστους
διαχείρισης» και «υψηλών επιτοκίων».
 Σταδιακή εγκατάλειψη «εγγυήσεων» και
«μακροχρόνιων αποδόσεων».
 Ενίσχυση συστημάτων Bankassurance και
σημαντική μείωση παραδοσιακών δικτύων
(2010: μόνο 11.500 φορολογικές δηλώσεις
διαμεσολαβούντων).
 ΤτΕ: Δραστική αναβάθμιση εποπτείας
ασφαλιστικών εταιριών και διαμεσολαβούντων.

4. ΙΙ. H ελληνική ασφαλιστική αγορά
από την υπανάπτυξη στην φάση
της ανάπτυξης
Προϋποθέσεις Ανάπτυξης Ασφαλιστικής Αγοράς:
Πολιτική Σταθερότητα και Διαφάνεια
Οικονομική Ανάπτυξη
Ανοιχτό και Αποδοτικό Χρηματοοικονομικό
Σύστημα

5. Πολιτική σταθερότητα και διαφάνεια
 Σταθερότητα και διαφάνεια στη λειτουργία του
πολιτικού συστήματος
 Δημοσιονομική εξυγίανση: λιγότερο
κράτος/μικρότερα ελλείμματα/σταδιακή μείωση
επίσημου και αφανούς δημόσιου
χρέους/μετακίνηση κινδύνων υγείας-συντάξεων
στους πολίτες
 Αξιόπιστο και αποδοτικό σύστημα δικαιοσύνης
 Διεθνές περιβάλλον: ανασύνθεση και επιστροφή
στις αρχές του κανονιστικού πλαισίου Glass-
Steagall Act (1933)

6. Οικονομική ανάπτυξη
 Νέα ιστορική φάση, με σχετική ενίσχυση του
ιδιωτικού τομέα με μετακίνηση πόρων από τον
δημόσιο τομέα
 Εντοπισμός και ανάπτυξη τομέων υψηλής
ανταγωνιστικότητας (ναυτιλία-πολλαπλές
μορφές τουρισμού-βιολογική γεωργία-
ανανεώσιμες πηγές ενέργειας), με την συμβολή
ξένων ομίλων (τεχνογνωσία - κεφάλαια)
 Διαφάνεια στη λειτουργία και βελτίωση
ανταγωνιστικότητας επιχειρήσεων (ιδιωτικών και
δημόσιων)

7. Ανοιχτό και αποδοτικό
χρηματοοικονομικό σύστημα
 Αυστηρότερη εποπτεία φορέων και πρακτικών,
στον τραπεζικό, ασφαλιστικό και
χρηματοοικονομικό τομέα
 Συγχωνεύσεις τραπεζών, ασφαλιστικών
επιχειρήσεων και χρηματοοικονομικών
επιχειρήσεων: κεφαλαιακή ενίσχυση και έλεγχος
από ξένους ομίλους

8. Η ασφαλιστική αγορά μετά το
μνημόνιο του 2010 (1)
 Εφόσον πραγματοποιηθούν οι στόχοι Μνημονίου
του 2010, τότε σταδιακά θα αρχίσουν να
υλοποιούνται οι παραπάνω πολιτικές, οικονομικές
και κοινωνικές υποδομές που θα επιτρέψουν την
επιτάχυνση της ανάπτυξης της ελληνικής
ασφαλιστικής αγοράς.
 Στην περίοδο 2010-2020, οι εξελίξεις στην
ασφαλιστική αγορά θα κινούνται γύρω από δύο
άξονες: (α) την εγκατάσταση, συντήρηση και
λειτουργία του νέου κανονιστικού πλαισίου
Solvency II, και (β) την οριστική ανατροπή του
ισοζυγίου κοινωνικής/ιδιωτικής ασφάλισης υπέρ
της δεύτερης.

9. Η ασφαλιστική αγορά μετά το
μνημόνιο του 2010 (2)
 Ο πρώτος παράγοντας θα ενισχύσει το
ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των μεγάλων
ασφαλιστικών εταιριών και θα προκαλέσει
μεγάλης κλίμακας εξαγορές και συγχωνεύσεις
μεσαίων/μικρών εταιριών.
 Ο δεύτερος παράγοντας θα συμβάλλει
καθοριστικά στην μετάβαση της αγοράς από την
φάση της υπανάπτυξης στην φάση της
ανάπτυξης.

10. Νέο ισοζύγιο μεταξύ κοινωνικής και
ιδιωτικής ασφάλισης (1)
ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ
 Η πολιτική αβελτηρία και ανευθυνότητα στην
περίοδο της Μεταπολίτευσης οδήγησαν σε
πλήρη ανατροπή του μακροχρόνιου
σχεδιασμού, όχι μόνο των εργαζομένων αλλά
και των συνταξιούχων
 Baby-Boomers: Σταδιακά, μετά το 2015, οι νέοι
συνταξιούχοι θα λαμβάνουν περίπου το 50%
των υπεσχημένων παροχών

11. Νέο ισοζύγιο μεταξύ κοινωνικής και
ιδιωτικής ασφάλισης (2)
Νέες επιλογές για άτομα κάτω των 55 ετών:
 Συμμετοχή σε Ταμεία Επαγγελματικής
Ασφάλισης
 Ομαδικά συνταξιοδοτικά προγράμματα
 Ατομικά ασφαλιστήρια συντάξεων
 Αύξηση αποταμίευσης

12. Source: The 2012 Ageing Report, European Commission, 2012

13. Θετικοί παράγοντες για τα Ιδιωτικά
Συστήματα Συντάξεων
1. +20-25 p.p. στα ποσοστά αναπλήρωσης για τις
μεσαίες και υψηλές εισοδηματικές ομάδες.
2. Ενίσχυση ρόλου επικουρικών συντάξεων και
κεφαλαιοποίηση, αλλά μεσοπρόθεσμα συνολικές
δαπάνες περίπου 12,5% του ΑΕΠ.
3. Η τάση για το 2060: Σταδιακή μείωση των %
αναπλήρωσης κατά 20%.
4. Οργάνωση και Διαχείριση ΤΕΑ, αλλά διεθνώς οι
ασφαλιστές διαχειρίζονται μόνο το 20% των
αποθεματικών των Pension Funds.

14. Υγεία (1)
 Ο τομέας υπηρεσιών υγείας χαρακτηρίζεται
από μία μεγάλη αντίφαση: (α) υπερεπάρκεια
πόρων (γιατροί, νοσοκομεία, διαγνωστικά
κέντρα, ιατρικοί εξοπλισμοί), και (β) πλήρη
αδυναμία οργάνωσης και διοίκησης τόσο της
ζήτησης όσο και της προσφοράς υπηρεσιών
υγείας.
 Αποτελέσματα: (α) το 50% των κατά κεφαλή
δαπανών υγείας καταβάλλεται απο τα
πορτοφόλια των πολιτών (το υψηλότερο
ποσοστό στην Ε.Ε.), και (β) το υψηλότερο στην
Ε.Ε. ποσοστό δυσαρέσκειας των πολιτών για
τις υπηρεσίες υγείας.

15. Υγεία (2)
 Επιτυχία προσδοκώμενης μεταρρύθμισης
υγείας: Η ιδιωτική ασφάλιση περιορίζεται στην
κάλυψη του 10%-20% του πληθυσμού που
ανήκει στις υψηλές εισοδηματικές τάξεις.
 Σε περίπτωση αποτυχίας της μεταρρύθμισης
υγείας, ο τομέας της ιδιωτικής ασφάλισης θα
πρέπει να σχεδιάσει μεγάλης κλίμακας
ασφαλιστικούς μηχανισμούς (του τύπου
Η.Μ.Ο) για την προσφορά κάλυψης σε
ευρύτερα τμήματα του πληθυσμού.

16. Μακροχρόνια φροντίδα υγείας
 Απαραίτητη νέα υπηρεσία για τις γενιές των
συνταξιούχων μετά το 2015.
 Η επίσημη Πολιτεία όχι μόνο δεν έχει
σχεδιάσει κάποια πολιτική, αλλά αγνοεί
πλήρως το πρόβλημα.
 Η διεθνής τάση είναι να μην αναλαμβάνουν τα
δημόσια συστήματα υγείας την υπηρεσία
αυτή.
 Νέος τομέας δραστηριότητας των ιδιωτικών
ασφαλιστικών εταιριών.

17. «Μνημόνιο» για την ασφαλιστική
αγορά (1)
 Η κύρια τάση της δεκαετίας 2010-2020 θα
διέπεται από την σχετική μείωση της κοινωνικής
προστασίας του πληθυσμού στους τομείς των
συντάξεων, της υγείας και της απασχόλησης, και
την συνεπαγόμενη περισσότερο εξατομικευμένη
διαχείριση των κινδύνων αυτών από τους
πολίτες.

18. «Μνημόνιο» για την ασφαλιστική
αγορά (2)
 Η τάση αυτή χαρακτηρίζει οριζόντια όλες τις
αναπτυγμένες χώρες και έχει επιταθεί μετά την
μεγάλη χρηματοοικονομική κρίση του 2008.
 Κύριο συμπέρασμα: Οι φορείς της Ιδιωτικής
Ασφαλιστικής Αγοράς πρέπει να επεξεργαστούν
και να θέσουν σε εφαρμογή ένα
μακροπρόθεσμο Πρόγραμμα Ανάπτυξης και
Σταθερότητας της αγοράς (Μνημόνιο της
ασφαλιστικής αγοράς).

19. Φάση ανάπτυξης ελληνικής
ασφαλιστικής αγοράς -συγκριτική
ανάλυση αγορών

20.  Θέση ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς: Φάση
4b/C (υπό-ανάπτυξη ασφαλιστική αγορά)
 Ερώτημα: προϋποθέσεις προσέγγισης Φάσης
4a/D (αναπτυσσόμενη ασφαλιστική αγορά)

21. Προϋποθέσεις μετάβασης
ασφαλιστικής αγοράς (1)
 Χρονικός ορίζοντας 5ετίας: προσαρμογή
πληθυσμού στα νέα οικονομικά και κοινωνικά
δεδομένα
 Οικονομική ανάπτυξη με έμφαση στον ιδιωτικό
τομέα και σχετική μείωση του μεγέθους και του
ρόλου του κράτους
 Δραστικός περιορισμός της κοινωνικής πολιτικής
στους τομείς της υγείας, των συντάξεων, και της
απασχόλησης

22. Προϋποθέσεις μετάβασης
ασφαλιστικής αγοράς (2)
 Βελτίωση των συνθηκών επιχειρηματικότητας
και επενδύσεων
 Δημιουργία κουλτούρας ανάληψης
περισσότερων κινδύνων σε ατομικό επίπεδο
 Η υλοποίηση των παραπάνω προβλέψεων θα
συμβάλλει στη μετάβαση της ασφαλιστικής
αγοράς στη φάση της αναπτυσσόμενης αγοράς

23. Ποσοτικές εκτιμήσεις ρυθμών
ανάπτυξης (1)
 Στην περίοδο 2000-2010, η ελληνική
ασφαλιστική αγορά είχε μια μέση ετήσια
αύξηση 7% στα συνολικά ασφάλιστρα (3,7%
για τις ασφαλίσεις Ζωής, και 4,1% για τις
Γενικές ασφαλίσεις).
 Οι παραπάνω ρυθμοί ανάπτυξης
συνεπάγονται μια εισοδηματική ελαστικότητα
των ασφαλίστρων 1.4%.

24. Ποσοτικές εκτιμήσεις ρυθμών
ανάπτυξης (2)
 Στην περίοδο 2010-2020, ο αναμενόμενος
ρυθμός ανάπτυξης θα κυμανθεί μεταξύ 3% και
4 %. Αυτό σημαίνει διατήρηση της κατάστασης
υπανάπτυξης της αγοράς.
 Για να μπούμε στην «Ζώνη Ανάπτυξης»
πρέπει να ανατραπεί οριστικά το ισοζύγιο
μεταξύ κοινωνικής και ιδιωτικής ασφάλισης
στους τομείς των συντάξεων, της υγείας, και
της μακροχρόνιας φροντίδας.

25. Προτεραιότητες μέχρι το 2020
 Εδραίωση πεποίθησης στην κοινωνία για την
Αξιοπιστία και Επάρκεια της ασφαλιστικής
αγοράς.
 Συνεργασία με την Πολιτεία για την ανάπτυξη
μηχανισμών «Διαχείρισης Κινδύνων»:
προσώπων-επιχειρήσεων-κοινωνίας.
 Υψηλή ποιότητα υπηρεσιών με πελατοκεντρικά
συστήματα και ευρεία γκάμα δικτύων διανομής.
 Βελτίωση δομής, λειτουργίας και αποδοτικότητας
ασφαλιστικής αγοράς.

26. Εδραίωση Εικόνας Ασφαλιστικής
Αγοράς
 Εισαγωγή βασικών αρχών ασφάλισης στη
υποχρεωτική εκπαίδευση
 Βελτίωση προσφερόμενων ειδικεύσεων σε
επίπεδο ΤΕΙ και ΑΕΙ.
 Τακτικά σεμινάρια για την δημόσια διοίκηση.
 Χρησιμοποίηση επιφανών προσωπικοτήτων
για προώθηση ασφαλιστικών θεμάτων.
 Συνεργασία με Ενώσεις Καταναλωτών.
 Ετοιμότητα και αξιοπιστία των Εγγυητικών
Κεφαλαίων.
 Οργάνωση επαγγελματικού Lobbying για την
ασφαλιστική αγορά.

27. Συνεργασία με την Πολιτεία για
Διαχείριση Κινδύνων
 Εκπόνηση «νέου υποδείγματος αποταμίευσης»
για τις νέες γενιές: το νέο σύστημα συντάξεων.
 Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης: οργάνωση
και διαχείριση.
 Οργάνωση συστημάτων ασφάλισης φυσικών
καταστροφών.
 Διεκδίκηση αυξημένου ρόλου στις ασφαλίσεις
υγείας.
 Θέσπιση υποχρεωτικών ασφαλίσεων για
επαγγελματικές και επιχειρηματικές αστικές
ευθύνες.

28. Ποιότητα Υπηρεσιών και Δικτύων
 Βελτίωση διαφάνειας στην εξυπηρέτηση των
πελατών, με την τακτική δημοσιοποίηση KPIs
για τις κύριες υπηρεσίες.
 Τυποποίηση και κοστολόγηση των σωματικών
βλαβών στα τροχαία ατυχήματα.
 Τυποποίηση ασφαλιστηρίων.
 Συγκέντρωση πολλαπλών καλύψεων σε ενιαίο
ασφαλιστήριο.
 Συνεχής εκπαίδευση και αναβάθμιση
τεχνογνωσίας στελεχών και δικτύων πωλήσεων.
 Ανάπτυξη εναλλακτικών δικτύων πωλήσεων.
 Ανάπτυξη και βελτίωση αποδοτικότητας
παραδοσιακών δικτύων.

29. Δομή και Λειτουργία Ασφαλιστικής
Αγοράς
 Μονοψήφιος αριθμός ισχυρών ασφαλιστικών
εταιριών που θα αναλάβει τον
«συμπληρωματικό ρόλο» στις ασφαλίσεις
προσώπων.
 Περιορισμένος αριθμός εξειδικευμένων
ασφαλιστικών εταιριών.
 Προϊόντα: παροχή «εγγυήσεων» για την
αντιμετώπιση του ανταγωνισμού των Τραπεζών
και των Αμοιβαίων Κεφαλαίων.
 Πωλήσεις: Συνεργασία με τραπεζικά δίκτυα και
αμοιβαία κεφάλαια.

30. Επίλογος
 Οι κρίσεις ενέχουν «απειλές» και «ευκαιρίες».
 Για τις ασφαλιστικές εταιρίες:
Βραχυπρόθεσμος στόχος: Συντήρηση
δυνάμεων και επιβίωση.
Στρατηγική: Επιλογή μεταξύ «εξειδίκευσης» και
«συμμετοχής σε μεγάλο φορέα».
 Για τα Δίκτυα Πωλήσεων: Συγχωνεύσεις,
βελτίωση αποδοτικότητας, συνεχής
αναβάθμιση τεχνογνωσίας.