Richard Branson đường ra biển lớn

Phần mở đầu | i
RICHARD BRANSON
Ñöôøng ra bieån lôùnÑöôøng ra bieån lôùnÑöôøng ra bieån lôùnÑöôøng ra bieån lôùn

ii | RICHARD BRANSON − Đường ra biển lớn
Chúng tôi luôn mong mu n nh n đư c nh ng ý ki n đóng góp c a quý v đ c gi
đ sách ngày càng hoàn thi n hơn.
Góp ý v sách, liên h v b n th o và b n d ch: publication@alphabooks.vn
Liên h v d ch v b n quy n: copyright@alphabooks.vn
LOSING MY VIRGINITY
Copyright © 1998 by Richard Branson
Copyright arranged with: Ebury Publishing, a division of the Random House Group,
20 Vauxhall Bridge Road, London, SW1V 2SA
through Tuttle-Mori Agency Co., Ltd.
RICHARD BRANSON ðư ng ra bi n l n
B n quy n ti ng Vi t © 2011 Công ty Sách Alpha
Không ph n nào trong xu t b n ph m này đư c phép sao chép
hay phát hành dư i b t kỳ hình th c ho c phương ti n nào
mà không có s cho phép trư c b ng văn b n c a Công ty Sách Alpha.
Bìa: Nguy n ð c Vũ
Biên t p viên Alpha Books: Nguy n Qu c ð t

Phần mở đầu | iii
RICHARDRICHARDRICHARDRICHARD
BRANSONBRANSONBRANSONBRANSON
Ñöôøng ra bieån lôùnÑöôøng ra bieån lôùnÑöôøng ra bieån lôùnÑöôøng ra bieån lôùn
Nghiêm Huy n, Chu H ng Th ng và nhóm d ch Micronet
NHÀ XU T B N TH I ð I

iv | RICHARD BRANSON − Đường ra biển lớn
Lời giới thiệu
Nếu dành một từ để mô tả tỷ phú ‘hippi’ Richard Branson thì
có lẽ người ta chỉ có thể nói đến từ ‘phi thường’. Đó là một con
người phi thường với những kỳ tích phi thường cả ở phương
diện cá nhân lẫn phương diện sự nghiệp. Việc Richard Branson
được công nhận như một tài sản văn hóa quốc gia (Vương Quốc
Anh) và cả cộng đồng quốc tế thì không ai có thể nghi ngờ,
nhưng điều gì ẩn giấu phía sau những huyền thoại về ông và con
người thực sự của Richard - ông là ai? thì công chúng vẫn rất tò
mò muốn được khám phá. Và điều may mắn đối với bạn đọc thế
giới cũng như bạn đọc Việt Nam là cuốn tự truyện Đường ra biển
lớn đã ra đời.
Trước tiên hãy nói về sự phi thường của Richard Branson: Sự
phi thường của Richard không đơn giản nằm ở những thành
công ngoạn mục về kinh doanh (gây dựng một hệ thống kinh
doanh mang thương hiệu Virgin trên 100 lĩnh vực khác nhau, sở
hữu hơn 250 công ty trên toàn cầu); hay kỳ tích cá nhân (kỷ lục
bay khinh khí cầu vượt Đại Tây Dương và Thái Bình Dương
cùng nhiều kỷ lục khác). Sự phi thường của ông nằm ở việc ông
luôn thách thức và vượt qua được mọi giới hạn của con người,
ông là người dám làm những việc mà người ta có thể mơ ước
nhưng không ai dám làm!
Khởi nghiệp kinh doanh năm 17 tuổi, từ khi còn ngồi trên ghế
nhà trường, với tạp chí Student; cho ra đời thương hiệu gắn bó
với toàn bộ cuộc đời ông, Virgin, năm 20 tuổi; trở thành một
trong những doanh nghiệp tư nhân lớn nhất nước Anh và phát
hành cổ phiếu thành công ra công chúng năm 36 tuổi; đưa Virgin

Phần mở đầu | v
trở thành tập đoàn hoạt động toàn cầu ở tuổi 40. Tốc độ phát
triển phi thường này ta có thể thấy đâu đó (dù cũng không
nhiều!) trong những thiên tài doanh nhân của nhân loại, nhưng
cách mà Richard Branson thực hiện thì quả thực là kỳ lạ, nếu
không muốn nói là điên rồ. Ông làm các cổ đông, đối tác, và
nhân viên của mình ‘phát điên’ (và gần như luôn luôn sẵn sàng
chống lại các ý tưởng của ông) với việc liên tục mở rộng lĩnh vực
mới của mình: tốc độ mở rộng không phải là mỗi năm đưa ra
một hướng mới, mà đôi khi vài tháng đã có một lĩnh vực mới với
những kế hoạch đôi khi rất cảm tính, nhưng luôn luôn có một
tầm nhìn đặc biệt mà ít người có thể hiểu được ngay. Rất khó tin
một người khởi sự trong lĩnh vực thu âm và phân phối âm nhạc
lại bước vào những lĩnh vực có vẻ như hoàn toàn không liên
quan, như hàng không, đồ uống, mỹ phẩm, viễn thông, vận tải,
năng lượng hay tài chính. Triết lý của ông: “Tôi sẵn sàng thử
nghiệm bất cứ điều gì!”.
Con người phi thường này có điều gì cũng bình thường như
chúng ta? Phải chăng định mệnh chỉ dành những sự nghiệp lớn
cho những con người được sinh ra dưới một ngôi sao tốt? Thực
tế từ cuốn tự truyện của ông, chúng ta có thể nhận ra những góc
cạnh bình thường ở một con người phi thường. Ông có thể có
những hành động ‘điên rồ’, nhưng cũng giống như mọi người
bình thường khác, ông lo lắng và sợ hãi tột cùng trước những lần
mạo hiểm, cả trong kinh doanh lẫn khi quyết định lao mình vào
những cuộc chinh phục kỷ lục vượt đại dương đầy bão tố bằng
khinh khí cầu. Đã bao nhiêu lần ông viết thư tuyệt mệnh trước
khi bước lên những vật thể bay đầy rủi ro như vậy.
Trong kinh doanh, ông thừa nhận mình không đủ tài năng
trong từng lĩnh vực cụ thể, nhưng với uy tín và sự chân thành,
ông đã quy tụ được rất nhiều tài năng trong các cuộc chinh
phục những lĩnh vực kinh doanh rất khác nhau. Ông vượt qua
được cái tôi cá nhân để bỏ qua sự ‘phản bội’ của bạn thân, ‘lòng
tham’ của cộng sự để gọi về những người thực sự có thể chèo

vi | RICHARD BRANSON − Đường ra biển lớn
lái công ty. Khi chia tay với những cộng sự không còn đủ kiên
nhẫn theo đuổi những kế hoạch liều lĩnh của mình, ông cũng
nhận phần thiệt hại tài chính về mình cho họ được ra đi thoải
mái nhất, giúp họ có thể theo đuổi những sự nghiệp khác một
cách thành công.
Khởi sự từ ngành âm nhạc, ông đưa văn hóa ‘rock-and-roll’
vào tất cả các doanh nghiệp của mình để nhân viên có thể phá
tan mọi rào cản của những lối tư duy cũ và tận thu thành quả
của sự sáng tạo. Cũng như bất kỳ doanh nhân nào, số lần thất
bại của ông cũng không kém số lần thành công, nhưng ông
chưa bao giờ bị sự thất bại đánh bại! Cũng như bất kỳ con
người bình thường nào khác, Richard cũng gặp nhiều may
mắn. Và đối với ông, may mắn lớn nhất chính là gia đình,
những người luôn ủng hộ khi ông khởi sự kinh doanh với
những ý tưởng ngông cuồng, đứng trước nguy cơ bị bỏ tù, phá
sản hay quăng mình vào những trò chơi mạo hiểm chết người.
Richard Branson cũng là một người bình thường như bất cứ ai,
điều tạo ra sự khác biệt ở ông chính là việc dám ước mơ và bản
lĩnh để vượt qua tất cả những khó khăn (mà có lẽ quá nửa là
những khó khăn ông tự đẩy mình vào). Với một lối sống phóng
khoáng kỳ lạ, ông luôn đặt mình vào tình trạng nguy hiểm để
vượt qua nó hàng ngày. Có lẽ không có ai ‘ham chơi’ đến mức
ngay khi chuẩn bị cho ra đời hãng hàng không với đầy rẫy trở
ngại gần như không thể vượt qua về luật pháp, tài chính, cạnh
tranh, mà lại dành thời gian lên khinh khí cầu vượt đại dương –
theo một hành trình mà những người ưa mạo hiểm khác đều đã
thiệt mạng. Đây không phải thói chơi ngông của người giàu mà
thực sự Richard luôn luôn làm những việc như vậy ngay khi ông
còn tay trắng. Sự ‘ham chơi’ đối với những trò chơi nguy hiểm
thực sự là dấu ấn làm nên đặc trưng con người của Richard
Branson. Đối với ông, cuộc sống và sự nghiệp giống như một cuộc
dạo chơi đầy hứng thú, mạo hiểm và không bao giờ dừng lại.

Phần mở đầu | vii
Bạn có thể chưa từng biết đến Richard Branson và những
cuộc dạo chơi mạo hiểm của ông, nhưng dường như bất cứ ai
trong chúng ta đều đã từng trải nghiệm một sản phẩm nào đó
do ông đem đến với thế giới, nếu chưa đi máy bay hay dùng đồ
uống của Virgin, không lẽ bạn chưa từng nghe Janet Jackson
hay Phil Colins hát. Giờ đây bạn có thể biết thêm về con người
đã tạo ra thế giới thương hiệu đặc biệt này với Đường ra biển
lớn, một cuốn tự truyện mà ở đó người ta không chỉ hiểu được
những huyền thoại được tạo ra như thế nào - mà còn học được
rất nhiều tư tưởng lớn, hiểu được những giá trị cơ bản của cuộc
sống mà đôi khi người ta hoàn toàn lãng quên trong sự thay đổi
của nhân loại 40 năm qua, khám phá khả năng xoay chuyển thế
giới bằng ý chí và tầm nhìn vượt thời cuộc, và đặc biệt là có thể
trải nghiệm được những cảm giác chân thực như chính Richard
Branson thông qua những trang viết có văn phong đặc biệt hấp
dẫn của chính con người đã tạo nên những kỳ tích đó.
Trước khi bạn lật giở những trang đầu tiên về cuộc đời con
người kỳ lạ này, hãy một lần nữa quay về với cái tên đi cùng sự
nghiệp của Richard Branson: Khi một nhóm những người trẻ
tuổi khởi sự dự án kinh doanh đầu tiên cùng nhau chọn cái tên
“Trinh nguyên (Virgin)” như là một thông điệp đơn giản rằng
‘chúng tôi là những người hoàn toàn mới bắt đầu đến với việc
kinh doanh’, thì toàn bộ sự nghiệp và cuộc đời của Richard cũng
giống như cái tên mà ông đã lựa chọn. Đối với ông mọi thứ luôn
luôn là nguyên sơ để khám phá. Đối với ông mọi thứ đều luôn
luôn là khởi sự, là bắt đầu để có thể chinh phục biển cả kinh
doanh và đại dương cuộc sống.
Trân trọng giới thiệu với bạn đọc tác phẩm đặc biệt này!
NGUYỄN HỒNG TRƯỜNG
Quỹ đầu tư mạo hiểm IDG VENTURES VIETNAM

viii | RICHARD BRANSON − Đường ra biển lớn
Mục lục
Lôøi giôùi thieäu....................................................................................................................... iv
Phaàn môû ñaàu: “MAËC KEÄ NOÙ, LAØM TÔÙI ÑI!”..........................................................1
Chöông 1: “MOÄT GIA ÑÌNH COÙ THEÅ CHEÁT VÌ NHAU”.............................17
Chöông 2............................................................................................................................... 43
“HOAËC LAØ VAØO TUØ, HOAËC LAØ THAØNH TRIEÄU PHUÙ”................................... 43
Chöông 3: KINH DOANH ÔÛ VIRGINS...................................................................... 59
Chöông 4: “TOÂI SAÜN SAØNG THÖÛ NGHIEÄM BAÁT CÖÙ ÑIEÀU GÌ”.............. 94
Chöông 5: RUÙT RA BAØI HOÏC.....................................................................................112
Chöông 6: “SIMON BIEÁN VIRGIN THAØNH NÔI HÔÏP THÔØI NHAÁT”......127
Chöông 7: BAÛN NHAÏC MANG TEÂN TUBULAR BELLS.
TOÂI CHÖA TÖØNG NGHE BAÛN NHAÏC NAØO NHÖ THEÁ...........143
Chöông 8: "SÖÏ LÖÏA CHOÏN THÖÙ HAI LAØ VOÂ NGHÓA"..................................162
Chöông 9: PHÔÙT LÔØ DÖ LUAÄN................................................................................175
Chöông 10: “EM NGHÓ EM SEÕ DOÏN ÑI”, JOAN NOÙI.......................................189
Chöông 11: BEÂN BÔØ VÖÏC..............................................................................................201
Chöông 12: THAØNH COÂNG COÙ THEÅ TÔÙI MAØ KHOÂNG BAÙO TRÖÔÙC......226
Chöông 13: “MUOÁN ÑI, TRÖÔÙC HEÁT HAÕY BÖÔÙC QUA XAÙC TOÂI”.........236
Chöông 14: THEO GÖÔNG FREDDIE LAKER.....................................................255

Phần mở đầu | ix
Chöông 15: GIOÁNG NHÖ BÒ BUOÄC VAØO MUÕI MOÄT
CHIEÁC MAÙY KHOAN KHÍ NEÙN KHOÅNG LOÀ..............................267
Chöông 16: KHINH KHÍ CAÀU LÔÙN NHAÁT THEÁ GIÔÙI...................................287
Chöông 17: “TOÂI ÑAÕ SUYÙT CHEÁT”.........................................................................302
Chöông 18: “MOÏI THÖÙ ÑEÀU SAÜN SAØNG ÑEÅ BAÙN!”.........................................323
Chöông 19: CHUAÅN BÒ NHAÛY ...................................................................................332
Chöông 20 : “HAÉN NGHÓ HAÉN LAØ AI CÔ CHÖÙ?”.............................................347
Chöông 21: “CHUÙNG TA COÙ HAI GIAÂY ÑEÅ NOÙI
LÔØI CAÀU NGUYEÄN CUOÁI CUØNG”.....................................................371
Chöông 22: BAY TRONG BAÁT OÅN...........................................................................396
Chöông 23: NHÖÕNG THUÛ ÑOAÏN BAÅN THÆU.....................................................411
Chöông 24: VOÕ SÓ QUYEÀN ANH ÔÛ CAÊN PHOØNG ÑAÀU TIEÂN......................423
Chöông 25: “ÑÖA NHÖÕNG TEÂN KHOÁN RA TOØA”...........................................432
Chöông 26: NHÖÕNG KEÛ THOÂ LOÃ ÔÛ COÅNG KHÔÛI HAØNH..............................447
Chöông 27: “HOÏ GOÏI TOÂI LAØ KEÛ NOÙI DOÁI”........................................................450
Chöông 28: CHIEÁN THAÉNG........................................................................................475
Chöông 29: LAÕNH THOÅ VIRGIN..............................................................................500
Chöông 30: TÍNH ÑA DAÏNG VAØ NHÖÕNG ÑIEÀU BAÁT LÔÏI..........................522
Chöông 31: ÑOÅI THAY..................................................................................................613
Chöông 32: BAY CAO.....................................................................................................659

Phần mở đầu | 1
Phần mở đầu
“MẶC KỆ NÓ,
LÀM TỚI ĐI!”
Th Ba, ngày 7 tháng Giêng n m 1997, Morocco
5 gi 30 phút sáng
Tôi th c gi c trư c Joan và ng i trên giư ng. Tôi nghe
th y kh p c vùng Marrakech gi ng nói ch p ch n qua
loa phóng thanh báo th c c a th y dòng (th y tu H i giáo
gi vi c báo gi c u nguy n cho tín đ – ND) g i m i
ngư i th c d y c u nguy n. Tôi v n chưa vi t vài dòng
cho Holly và Sam, vì th tôi xé v i t gi y trong cu n v
và vi t cho hai con m t lá thư, phòng trư ng h p tôi
không quay tr l i.
Holly và Sam thân yêu!
Cu c s ng đôi khi dư ng như không có th c. M t ngày
ta đư c s ng, kho m nh và đư c yêu thương. Sau đó có
th không còn đư c ti p t c n a.

2 | RICHARD BRANSON − Đường ra biển lớn
C hai con đ u bi t r ng b luôn luôn mu n s ng m t
cu c s ng đ y đ ý nghĩa nh t. ði u đó có nghĩa là b đã
đ may m n đ s ng m t cu c s ng c a nhi u ngư i, khi
b đã 46 tu i. B trân tr ng t ng phút c a cu c đ i này và
nh t là b yêu t ng giây đư c bên các con và m các con.
B bi t là nhi u ngư i nghĩ chúng ta th t ngu ng c khi
d n thân vào cu c phiêu lưu m o hi m này. B đã nghĩ là
h sai. B c m th y m i th chúng ta có đư c t các
chuy n thám hi m ð i Tây Dương và Thái Bình Dương
có nghĩa r ng, chúng ta đã có nh ng chuy n đi an toàn.
B cũng nghĩ r i ro là có th ch p nh n đư c. B c n
ch ng minh là mình không sai.
Nhưng b không h ti c nu i gì v cu c đ i b , tr m t
đi u đó là không đư c bên c nh m các con cho đ n t n
cu i cu c đ i, đ giúp m chăm sóc các con. Hai con đang
tu i 12 và 15, tính cách đã phát tri n. B m t hào v
các con. C hai con đ u t t b ng, bi t quan tâm ngư i
khác, l c quan, r t hài hư c, dí d m. B m còn có th
mong gì hơn n a?
Hai con hãy m nh m lên. B bi t, đi u đó không d
dàng. Nhưng chúng ta đã có m t cu c s ng tuy t v i cùng
nhau và các con đ ng bao gi quên nh ng kho ng th i
gian t t đ p chúng ta t ng có.
Hãy s ng m t cu c s ng đ y ý nghĩa. Hãy hư ng
th t ng phút, t ng giây c a cu c đ i. Hãy yêu và
chăm sóc m .
B yêu các con!
B c a các con.

T i g p lá thư l i thành hình ch nh t và b vào túi áo.
M c qu n áo ch nh t , tôi n m xu ng c nh Joan và ôm cô
y. Tôi th y t nh táo và b n ch n, còn cô y v n ng yên
lành trong tay tôi. Holly và Sam cùng bư c vào phòng, trèo
lên giư ng và n m g n gi a chúng tôi. M t lúc sau, Sam
trư n kh i giư ng, cùng v i m y đ a em h ra sân đ ki m
tra chi c khinh khí c u mà tôi s dùng nó đ bay vòng
quanh trái đ t. Joan và Holly l i v i tôi m t chút, trong
khi tôi nói chuy n v i Martin – chuyên gia khí tư ng h c.
Ông ta nói, chuy n bay đã hoàn toàn s n sàng – chúng ta có
đi u ki n th i ti t t t nh t cho 5 năm. Sau đó tôi g i đi n
tho i cho Tim Evans, bác sĩ riêng c a gia đình tôi, v a ch
Rory McCarthy – phi công th ba c a tôi; ông có tin x u:
Rory không th bay đư c. Anh b viêm ph i nh , nhưng n u
anh ta trong đi u ki n khoang kín khí li n ba tu n, thì
b nh s n ng hơn. Ngay l p t c tôi g i cho Rory và bày t lo
l ng c a mình cho anh y.
“G p l i phòng ăn nhé” – Tôi nói. “ði ăn sáng thôi!”
6 gi 20 phút sáng
Lúc tôi và Rory g p nhau, phòng ăn c a khách s n v n v ng
tanh. Nh ng nhà báo theo dõi vi c chu n b cho chuy n bay
khinh khí c u này su t 24 gi qua, gi này đã đi h t ra sân.
Tôi và Rory ôm l y nhau. C hai đ u khóc. V a là ngư i
b n thân thi t, v a là phi công th ba trong chuy n bay
khinh khí c u c a tôi, g n đây Rory cũng đã cùng tôi h p
tác trong m t lo t d án kinh doanh. Ngay trư c khi chúng
tôi đ t chân t i Morocco, anh y đã mua c ph n trong d

án ghi âm m i V2 và cũng đ u tư vào các công ty m ph m
m i c a chúng tôi là Virgin Clothes và Virgin Vie.
“Tôi không th tin là đã làm anh th t v ng” – Rory nói.
“Tôi không bao gi m, không bao gi ”.
“ð ng lo” – Tôi an i anh y. “Chuy n đó bình thư ng
thôi. Chúng ta đã có Alex. Chúng tôi s bay xa hơn khi có
anh y đi cùng”.
“Nói nghiêm túc nhé, n u anh không quay l i…” – Rory
nói. “… tôi s ti p t c công vi c anh đ l i”.
“T t r i, c m ơn anh!” – Tôi nói và cư i, xen l n m t
chút b n ch n.
Alex Ritchie đã ra sân phóng khinh khí c u, ki m tra vi c
chu n b s n sàng khoang lái cùng v i Per Lindstrand –
m t ngư i t ng bay khinh khí c u b ng hơi đ t và cũng là
ngư i gi i thi u tôi đ n v i môn th thao này. Alex là m t
k sư cơ khí tài năng, anh đã thi t k khoang lái khinh khí
c u này. Trư c th i đi m này, chưa có ai thi t k thành
công h th ng đi u khi n có th gi khinh khí c u bay
t m cao ngang v i v i máy bay tr c thăng. M c dù Alex là
ngư i t ng thi t k cho tôi các khinh khí c u trong hai
chuy n bay trên ð i Tây Dương và Thái Bình Dương trư c
đó, nhưng tôi cũng không bi t nhi u l m v anh. Và lúc này
thì không còn đ th i gian đ tìm hi u thêm v anh y n a.
Chưa h đư c hu n luy n bay, nhưng Alex đã dũng c m
nh n l i bay cùng tôi. N u chuy n bay thu n l i, chúng tôi
s có ba tu n đ tìm hi u v nhau, càng thân thi t hơn n u
c hai chúng tôi mu n.

Không gi ng như các chuy n bay cùng Per trên ð i Tây
Dương và Thái Bình Dương b ng hơi đ t, trong chuy n bay
này chúng tôi s không đ t nóng không khí cho t i khi nào
th t s c n thi t: Khinh khí c u đã có lõi trong ch a khí
heli, giúp chúng tôi c t cánh. Thi t k c a Per thì đ t nóng
không khí chung quanh lõi, sau đó khí nóng s đ t heli.
Joan, Holly và tôi n m ch t tay nhau, r i c ba cùng ôm
l y nhau. ðã đ n gi kh i hành.
8 gi 30 phút sáng
T t c chúng tôi đ u nhìn th y đi u đó cùng lúc. Chúng tôi
ch y d c con đư ng đ t l y l i t i căn c không quân
Morocco và th y gi ng như th có m t nhà th m i m c lên
đêm qua. Phía trên nh ng r ng c xanh mư t u n cong,
m t qu c u tr ng lung linh đang bay lên, t a như m t mái
vòm hình viên ng c trai kh ng l . ðó là khinh khí c u.
Nh ng ngư i cư i ng a phi nư c đ i d c theo con đư ng,
súng khoác trên vai và ch y v phía căn c không quân. T t
th y m i ngư i như b hút vào chi c khinh khí c u tr ng
bóng kh ng l đang treo lơ l ng trên không trung.
9 gi 15 phút sáng
Khinh khí c u đã đư c rào ch n b o v , bên ngoài hàng rào
đã t t p r t nhi u ngư i. Toàn b binh sĩ c a căn c không
quân đ ng v m t phía, x p hàng theo c p b c, t t c đ u
v n b quân ph c màu xanh h i quân. Phía trư c m t h là
m t nhóm vũ n truy n th ng Morocco, choàng khăn tr ng,
hò reo c vũ. Sau đó, m t nhóm lính cư i ng a m c trang

ph c Berber và mang súng ho mai lao t i và x p thành
hàng ngay trư c khinh khí c u. Tôi nghĩ h s b n lo t súng
chào m ng. C Per, Alex và tôi đ u t p trung trong khoang
lái, ki m tra l n cu i cùng t t c h th ng. M t tr i lên
nhanh và khí heli b t đ u n ra.
10 gi 15 phút sáng
Chúng tôi đã ki m tra xong m i th và s n sàng kh i hành.
Tôi ôm Joan, Holly và Sam l n cu i. Tôi th t s khâm ph c
s r n r i c a Joan. Holly luôn bên c nh tôi trong su t
b n ngày qua và dư ng như con bé hoàn toàn hi u rõ đư c
tình hình. Tôi c nghĩ Sam thì không sao, nhưng r i th ng
bé cũng b t khóc, ôm l y tôi và không mu n tôi đi. Tôi cũng
suýt khóc. Tôi s không bao gi quên đư c cái ôm ch t đ y
s c m nh y c a th ng bé. R i thì Sam cũng buông tôi ra,
nó hôn tôi và ch y v phía Joan. Sau đó, tôi ch y v phía b
và m , tôi ôm hôn t bi t h . M giúi vào tay tôi m t lá thư
và nói: “Sáu ngày n a con hãy m thư này nhé”. Tôi im l ng
và th m ư c giây phút y kéo dài mãi.
Và công vi c cu i cùng là trèo lên các b c c u thang b ng
thép đ lên khoang khinh khí c u. Ch t thoáng m t giây t n
ng n, lơ mơ t h i li u bao gi mình s đư c đ t chân tr
l i và s đ t xu ng đâu, m t đ t hay m t nư c. Cũng không
có th i gian đ nghĩ n a, tôi bư c qua cánh c a vào khoang.
Per ng i v trí đi u khi n chính, tôi ng i c nh thi t b ghi
hình, còn Alex ng i gh g n c a.

Mư i, chín, tám, b y, sáu, năm… Per đ m, còn tôi t p trung
vào đi u khi n máy ghi hình. Tay tôi lư t nhanh xu ng
ki m tra khoá dù. Tôi c không nghĩ đ n chi c khinh khí
c u to đùng trên đ u và sáu thùng nhiên li u kh ng l g n
chung quanh khoang lái. B n, ba, hai, m t… Per xoay cái
c n đi u khi n b t ch t dây neo khinh khí c u. Và chúng tôi
t t , im l ng và nh nhàng bay lên b u tr i. Không có ti ng
g m g c a lò đ t: Chúng tôi bay lên gi ng như nh ng qu
bóng bay trong các b a ti c c a b n tr .
C a thoát hi m v n m khi chúng tôi b t đ u c t cánh và
chúng tôi v n có th v y tay xu ng phía dư i, nơi nh ng
bóng ngư i thân nh d n. Hình nh m i th Marrakech,
như các b c tư ng vuông màu h ng, qu ng trư ng thành
ph , nh ng sân c r ng l n và đài phun nư c n mình gi a
nh ng b c tư ng cao… c m d n phía dư i chúng tôi. ð n
đ cao kho ng 10.000 feet, thì không khí b t đ u l nh và
tr nên loãng hơn. Chúng tôi đóng c a khoang l i. T lúc
đó, ch còn chúng tôi v i nhau trong khoang. Áp su t b t
đ u tăng, chúng tôi ph i đi u áp.
* * *
T fax đ u tiên chúng tôi nh n đư c vào gi a ngày hôm đó.
“Tr i ơi!” – Per đưa t fax ra. “Xem này”.
“Xin thông báo! ng d n n i các thùng nhiên li u đang
đư c khoá.” – Tôi đ c to lên.
ðó là l i đ u tiên chúng tôi m c ph i. ng n i các thùng
nhiên li u ph i đư c c t, đ phòng trư ng h p g p tr c tr c

và b rơi, chúng tôi có th ném b t m t thùng nhiên li u
n ng m t t n nh m cân b ng tr ng lư ng.
“N u đây là l i duy nh t, thì m i chuy n chúng ta đang
làm không đ n n i t i đâu” – Tôi nói đ tr n an Per.
“Chúng ta c n h xu ng đ cao 5.000 feet, sau đó tôi s ra
ngoài và ng t các đư ng ng n i” – Alex nói. “Không sao đâu”.
Nhưng ban ngày thì không th h đ cao, b i vì m t tr i
s đ t nóng khí heli và m t khi khí heli b thoát ra ngoài thì
khó có th thu l i đư c. Mà chúng tôi thì không th đ m t
khí heli. Vì th , chúng tôi nh t trí đ i đ n đêm m i h đ
cao khinh khí c u. Chúng tôi không bi t khinh khí c u bay
trong đêm s th nào và v i nh ng thùng nhiên li u b khoá
ch t vào khoang như th , thì kh năng thoát hi m là r t
mong manh.
Dù tôi và Alex c xoa d u lo ng i v các đư ng n i nhiên
li u đang b khoá, nhưng Per thì lo l ng th t s . Anh y
ng i yên l ng trên gh đi u khi n và ch tr l i khi th t s
c n thi t.
Chúng tôi l ng l bay như th cho đ n cu i ngày. Quang
c nh nh ng ng n núi phía dư i hi n ra, nh ng đ nh núi n i
đuôi nhau thành hình răng cưa, đư c tuy t ph tr ng l p
lánh trong n ng nh . Khoang khinh khí c u ch t ních
nh ng v t d ng c n thi t cho chúng tôi trong 18 ngày n a.
Nhưng vi c quên không m khóa các dây n i thùng nhiên
li u không ph i là l i duy nh t c a chúng tôi. Chúng tôi
cũng đã quên mang theo gi y v sinh, th là c ph i đ i có
thêm t gi y fax nào, chúng tôi m i có th đi xu ng cái c u

thang xo n bé tí xíu đ vào nhà v sinh cũng bé tí xíu. Cái
b ng Morocco c a tôi l i c n r t nhi u gi y fax.
Chúng tôi kéo c n đi u khi n, tháo khóa nh ng thùng
chì g n dư i đáy khoang khinh khí c u. S nhiên li u đó
n u đư c gi l i có th s d ng trong hai tu n. Nh ng chi c
thùng đó rơi kh i khoang khinh khí c u. Nhìn qua màn
hình, tôi th y chúng rơi xu ng, gi ng như nh ng qu bom.
Tôi có c m giác s hãi, gi ng như kh i đ u m t th m h a.
Khoang này rõ ràng là l n hơn hai khoang tôi t ng s d ng
trong các chuy n vư t ð i Tây Dương và Thái Bình Dương.
Nhưng đó v n ch là m t h p s t treo lơ l ng phía dư i m t
qu bóng kh ng l , phó m c s ph n cho gió và th i ti t.
Tr i b t đ u t i. Không còn nh ng thùng chì, khinh khí
c u lên cao m t chút, nhưng r i l i b t đ u rơi xu ng. L n
này thì nó rơi v i t c đ nhanh hơn nhi u. Trong m t phút,
chúng tôi rơi xu ng 2.000 feet; ti p đ n xu ng 2.000 feet
n a. Tai tôi ù đi và b ng sôi lên. Chúng tôi đang đ cao
15.000 feet. Tôi c g ng bình tĩnh, t p trung chú ý vào màn
hình đi u khi n và đ ng h đo đ cao, xem xét nhanh m i
s l a ch n hi n có. Chúng tôi c n ph i th i b t nhiên li u,
nhưng n u làm v y, đ ng nghĩa v i vi c k t thúc s m
chuy n du hành này. Tôi b m môi. Chúng tôi đang bay trên
dãy Atlas trong đêm t i và r t có th s p rơi xu ng. Không
ai lên ti ng. Tôi tính toán nhanh.
“V i t c đ th này, chúng ta còn kho ng 7 phút” – Tôi nói.
“Thôi đư c” – Per nói. “M c a n p. H áp su t đi”.

Chúng tôi m c a khoang đ cao 12.000 feet, gi m
xu ng đ cao 11.000 feet. Và m t lu ng khí l nh ùa vào
khoang, áp su t h . Tôi và Alex b t đ u v t b m i th có
trên khoang: th c ăn, nư c u ng, can d u, b t c th gì
không g n ch t v i khoang lái. M i th . Th m chí, c đ ng
đô-la. Sau 5 phút, khinh khí c u ng ng rơi. Chúng tôi đã t
c u s ng mình.
“Chưa đ ” – Tôi nói và nhìn đ ng h đo đ cao lúc này
hi n báo 9.000 feet. “Chúng ta v n rơi xu ng”.
“Thôi đư c, tôi s bò ra ngoài” – Alex nói. “Bu c ph i v t
b t thùng nhiên li u”.
Là ngư i thi t k khoang khinh khí c u này, nên Alex
bi t chính xác cách th c tháo b khóa g n các thùng nhiên
li u. Tôi ch t s hãi nghĩ r ng, gi s ngư i trên khoang lúc
này là Rory, ch không ph i Alex, thì ch c ch n chúng tôi
đã b t c. Chúng tôi không còn l a ch n nào khác là nh y
dù kh i khinh khí c u. Có nghĩa là chúng tôi ph i lao vào
bóng đêm, rơi xu ng dãy Atlas. Lò đ t cháy r c, b n nh ng
tia sáng màu da cam vào chúng tôi.
“Anh đã bao gi nh y dù chưa?” – Tôi hét lên, h i Alex.
“Chưa bao gi ” – Anh y tr l i.
“ðây là dù c a anh” – Tôi nói và giúi dù vào tay anh y.
“ðã xu ng đ cao 7.000 feet và ti p t c rơi” – Per hét
lên. “6.600 feet r i”.
Alex trèo ra ngoài c a, bò lên nóc khoang. R t khó c m
nh n đư c t c đ chúng tôi rơi xu ng. Tai tôi ù đ c. N u

Alex không th tháo khóa đư c các thùng nhiên li u và
chúng không đư c v t b , thì chúng tôi s ph i nh y ra
ngoài. Chúng tôi ch còn m t vài phút. Tôi nhìn ra c a và
nh m tính l i nh ng gì tôi ph i làm: M t tay n m vào dây
dù, bư c ra ngoài và nh y vào đêm t i. Tay tôi n m l y dù
theo b n năng. Tôi ngoái nhìn xem Per có đeo dù vào
không. Per đang theo dõi đ ng h đo đ cao. Các con s h
th p xu ng r t nhanh.
Chúng tôi ch còn 6.000 feet, tr i thì t i. Không, ch còn
5.500 feet. N u Alex ti p t c trên đó thêm m t phút n a
thôi, thì chúng tôi ch còn 3.500 feet. Tôi thò đ u ra kh i
c a n p khoang, xem Alex dò d m, hì h i làm vi c trên nóc
khoang. Chúng tôi không th nhìn th y m t đ t. ði n
tho i, máy fax reo liên t c. B ph n ch huy dư i m t đ t
ch c h n đang th c m c không hi u chúng tôi đang làm cái
quái gì đây.
“M t thùng đã đư c tháo r i” – Alex hét to qua c a khoang.
“3.700 feet”– Per nói.
“Thêm m t thùng n a” – Alex nói.
“3.400 feet”.
“L i thêm m t thùng”.
“2.900 feet, 2.400 feet…”
ðã quá mu n đ nh y dù kh i khoang. Vào lúc chúng tôi
có th nh y đư c, thì chúng tôi đã va vào dãy núi s ng s ng
xu t hi n trư c m t.
“Tr l i khoang ngay” – Per hét lên. “Ngay l p t c”.

Alex ngã tr l i vào khoang.
Chúng tôi ôm l y nhau. Per quay c n đi u khi n đ
ng t n i các thùng nhiên li u. N u cái ch t mà h ng, thì
chúng tôi s ch t ngay trong 60 giây t i. Thùng nhiên li u
rơi xu ng, khinh khí c u b t lên đ t ng t, c m giác gi ng
như thang máy rơi ph ch xu ng đ t. Chúng tôi b p dí trên
gh ng i, đ u tôi g c m nh xu ng. Khinh khí c u b t đ u
bay lên. Chúng tôi nhìn đ ng h : 2.600, 2.700, 2.800
feet. Chúng tôi đã an toàn. Mư i phút sau chúng tôi đã
đ cao 3.000 feet và khinh khí c u đã bay tr l i trong
b u tr i đêm.
Tôi quỳ dư i sàn khoang, bên c nh Alex và tôi ôm l y
anh y.
“Ơn Chúa, anh đã đi cùng chúng tôi”. Tôi nói. “Chúng tôi
đã ch t n u không có anh”.
Ngư i ta nói r ng, ngư i s p ch t thư ng nhìn nh n l i
cu c đ i mình vào nh ng giây cu i cùng. V i tôi, dư ng
như đi u đó không đúng. Khi chúng tôi rơi xu ng, s p s a
gi ng như m t qu c u l a lơ l ng trên dãy Atlas và tôi nghĩ
r ng chúng tôi s p ch t, thì đúng lúc đó nh ng gì tôi nghĩ
t i là n u tôi tìm cách thoát ch t, thì tôi s ch ng bao gi
l p l i đi u này. Lúc chúng tôi bay lên an toàn tr l i, Alex
k m t câu chuy n v m t ngư i đàn ông giàu có, chu n b
bơi qua Kênh đào: Ông ta đi xu ng bãi bi n, s p x p bàn và
gh , ng lưng thư ng th c bánh sandwich k p dưa chu t và
dâu tây, r i tuyên b r ng, ngư i c a ông ta s bơi qua Kênh
đào thay ông ta. Vào th i đi m đó, câu chuy n nghe có v
như m t ý tư ng t i.

Qua đêm th nh t, chúng tôi đã chi n đ u nh m ki m
soát đư c khinh khí c u. Cu i cùng, khi nh n ra m t trong
nh ng thùng nhiên li u b rò r và chúng tôi đã tháo b t
thùng nhiên li u. Khi bình minh lên, chúng tôi chu n b h
cánh. Phía dư i là vùng sa m c Algeria, m t đ a đi m không
thu n l i, nh t là nư c này đang lâm vào c nh n i chi n.
Sa m c đây không có nh ng c n cát m m m i, vàng
óng, gi ng như khi b n xem Lawrence of Arabia. M t đ t
đ , trơ tr i toàn đá, gi ng như b m t Sao h a, đá d ng
đ ng như nh ng t m i kh ng l . Tôi và Alex ng i trên nóc
khoang, ng m nhìn bình minh ló r ng trên sa m c. Chúng
tôi nh n th c đư c r ng, đây là m t ngày m i mà chúng tôi
thi u chút n a đã không còn s ng sót đ hư ng th . M t
tr i đang lên, s m áp c a ánh n ng ban ngày th t s đáng
quý bi t bao. Ng m nhìn bóng c a khinh khí c u nh lư t
trên hoang m c, th t khó tin r ng cũng chính cái “máy bay”
này ch m i đêm qua thôi còn suýt rơi xu ng dãy Atlas.
Khi g n h xu ng m t đ t, Alex hét to lên:
“Phía dư i có đư ng dây đi n”.
Per tr l i, r ng chúng tôi đang gi a sa m c Sahara và
đó thì không th có đư ng dây đi n đư c. “Ch c là anh
nhìn th y o nh r i” – Per nói oang oang.
Alex qu quy t r ng chính anh y đã nhìn th y. Chúng
tôi đã th y đư ng dây đi n duy nh t sa m c.
M c dù xung quanh ch là hoang m c trơ tr i mênh
mông, nhưng sau vài phút h cánh, chúng tôi đã th y đó
d u hi u c a s s ng. M t nhóm ngư i b l c Berber b ng

hi n ra t nh ng kh i đá. Tho t đ u, h gi kho ng cách
v i chúng tôi. Trong lúc đưa h nư c u ng và m t vài v t
d ng còn sót l i, thì nghe th y ti ng ù ù c a tr c thăng quân
s . Ch c h phát hi n ra chúng tôi qua rađa. Ngay khi h
xu t hi n thì nh ng ngư i Berber l i đi m t. Hai chi c tr c
thăng đ u xu ng ngay g n ch chúng tôi đ ng, b i b c lên
mù m t. Chúng tôi nhanh chóng b bao vây b i nh ng binh
sĩ tay lăm lăm súng hư ng v phía chúng tôi.
“L y thánh Ala” – Tôi nói.
Trong giây lát h v n đ ng t i ch , nhưng sau đó h ti n
l i phía chúng tôi đ y tò mò và nghi ng . Chúng tôi d n
viên sĩ quan đi quanh khoang khinh khí c u, anh ta r t ng c
nhiên v nh ng thùng nhiên li u.
Khi đ ng bên ngoài khoang, tôi th c m c không bi t
nh ng binh sĩ Algeria nghĩ gì v chi c khinh khí c u. Tôi
quay l i nhìn và đã đ c đư c đi u đó trong ánh m t h .
Nh ng thùng nhiên li u còn l i đư c sơn gi ng như nh ng
thùng Virgin Cola và Virgin Energy kh ng l , v i hai màu
đ và vàng tươi. Trong các dòng ch in bên sư n khoang, có
các ch Virgin Atlantic Challenger, Virgin Direct (bây gi là
Virgin Money), Virgin Territory và Virgin Cola. Th t may
cho chúng tôi là nh ng ngư i lính H i giáo y không th
hi u đư c dòng ch vi t phía trên thùng Virgin Energy: DÙ
B N ðÃ T NG NGHE ðƯ C GÌ CHĂNG N A, THÌ
CŨNG HOÀN TOÀN KHÔNG CÓ CH NG C NÀO CHO
TH Y VIRGIN LÀ M T LO I THU C KÍCH D C.
* * *

Khi nhìn vào khoang khinh khí c u n m ch nh nh trên cát
đ r i và h i tư ng l i c m giác kh ng khi p khi rơi xu ng
dãy Atlas, thì tôi t h a v i chính mình r ng s không bao
gi c g ng làm l i đi u đó m t l n n a. Trái l i v i ý nghĩ
đó, đ ng sau ý chí m nh m , tôi v n bi t r ng, ngay khi tôi
tr v nhà và nói chuy n v i nh ng ngư i thích du ngo n
vòng quanh trái đ t b ng khinh khí c u, thì tôi v n s đ ng
ý tham gia m t l n cu i cùng n a. ðó th t s là m t th
thách có s c h p d n không th cư ng l i đư c. Còn bây gi
ý đ nh đó đã đư c gi u k trong đ u tôi.
Hai câu h i ngư i ta hay h i tôi nh t, đó là: “T i sao ông
li u m ng bay khinh khí c u?” và “T p đoàn Virgin c a ông
phát tri n đ n đâu?” Cũng có khi, theo m t cách hi u nào
đó, thì hình nh khoang khinh khí c u n m trên sa m c
Algeria, v i m t lo t tên Virgin in chung quanh nó, đã đưa
ra câu tr l i chung nh t cho nh ng câu h i trên.
Tôi bi t r ng mình v n có th c g ng th c hi n m t
chuy n bay khinh khí c u khác, b i vì đó là m t trong s ít
nh ng th thách tuy t v i còn l i. Ngay khi tôi lo i b đư c
nh ng n i s hãi sau m i chuy n bay th c t , thì m t l n
n a l i tôi c m th y t tin r ng mình có th h c đư c t
nh ng sai l m đã ph m ph i và s có th có đư c m t
chuy n bay an toàn l n sau.
Câu h i l n hơn là: “T p đoàn Virgin s k t thúc t i
đâu?” thì không th có câu tr l i. Không h mang tính kinh
đi n, sách v , và đó cũng không ph i cách mà tôi nghĩ, tôi
đã vi t cu n sách này đ di n t l i b ng cách nào chúng tôi
xây d ng Virgin như ngày hôm nay. N u b n đ c k t ng

dòng, tôi hy v ng r ng b n s hi u đư c t m nhìn c a
chúng tôi đ i v i T p đoàn Virgin; và b n cũng s th y đư c
chúng tôi đang đi đ n đâu. M t s ngư i nói r ng, t m nhìn
c a tôi v Virgin phá v m i quy t c và gi ng như kính v n
hoa. Ngư i khác l i nói r ng, Virgin đã tr thành m t trong
nh ng thương hi u d n đ u c a th k . Còn v i tôi, tôi ch
nh c máy đi n tho i lên và ti p t c công vi c. V i c hai
vi c, nh ng chuy n thám hi m b ng khinh khí c u và t p
đoàn Virgin, thì tôi đ u đ t ra m t lo t nh ng th thách liên
t c, mà tôi có th h c t quá kh th i thơ u c a mình.
Khi tôi đang tìm ki m tiêu đ cho cu n sách, David Tait
– ngư i ph trách phía M c a Virgin Atlantic Challenger
– đã g i ý r ng tôi đ t tên cho cu n sách là Virgin: Ngh
thu t chi n lư c kinh doanh và phân tích so sánh.
“M t ý tư ng không t i” – Tôi nói v i anh ta “Nhưng tôi
không ch c là đ u đ như v y đã đ đ h p d n chưa”.
“T t nhiên là h p d n r i”– Anh y nói. Và th là tiêu đ
ph c a cu n sách s là Screw it! Let’s do it! (M c k nó,
làm t i đi!)

“Một gia đình có thể chết vì nhau” | 17
Chương 1
“MỘT GIA ĐÌNH
CÓ THỂ CHẾT VÌ NHAU”
Tu i thơ c a tôi ch còn là ký c m nh t, nhưng cũng có
nh ng k ni m còn l i mãi v i tôi. Tôi còn nh cha m
thư ng xuyên đ t chúng tôi trư c nh ng th thách. M tôi
quy t tâm giúp chúng tôi s ng đ c l p. Lúc tôi b n tu i, khi
đang lái xe trên đư ng, bà d ng l i đ t ng t nơi cách nhà
chúng tôi ch ng vài d m (m t d m Anh = 1.609m – ND),
yêu c u tôi xu ng xe và đi xuyên qua nh ng cánh đ ng t
tìm đư ng v nhà. Cô em gái bé nh Vanessa c a tôi còn
nh m t bu i sáng tháng Giêng b m đánh th c d y khi
tr i còn t m sáng, b i m quy t đ nh đ tôi t đi xe đ p
t i Bournemouth trong ngày hôm đó. M cho vào túi m t
vài chi c bánh sandwich, m t qu táo và b o tôi t tìm nư c
u ng trên đư ng đi.
Bournemouth cách nhà tôi Shamley Green, Surrey,
kho ng 50 d m. Tôi còn chưa đ y 12 tu i, nhưng m đã

mu n d y tôi v t m quan tr ng c a s c d o dai và c m
nh n v phương hư ng. Tôi nh là mình đã kh i hành t
lúc tr i còn t m sáng và tôi cũng nh l m là đã ng l i
qua đêm t i nhà m t ngư i h hàng. Tôi không còn nh là
làm th nào tôi l i tìm đư c nhà c a h hàng, ho c làm sao
tôi l i tr l i đư c Shamley Green trong ngày hôm sau,
nhưng tôi v n nh như in r ng cu i cùng tôi lao th ng vào
trong nhà b p, gi ng như m t anh hùng chinh chi n, mang
theo c m giác t hào v chuy n đi dài c a mình và hy v ng
đư c khen ng i h t l i.
“T t l m, Ricky” – M chúc m ng tôi, khi bà đang thái
hành trong b p. “Con th y chuy n đi có vui v không?
Còn bây gi thì con hãy đ n ngay ch cha x . Ông y có m t
s c i g c n ch t và m đã nói v i cha là con s đ n ngay”.
Nh ng th thách dành cho chúng tôi ch y u là v m t
th ch t, ch không ph i th gì mang tính tr u tư ng; và
chúng tôi đã nhanh chóng h c đư c cách vư t qua. Tôi còn
nh h i h c bơi. Khi đó tôi kho ng b n ho c năm tu i gì đó,
gia đình chúng tôi đang đi ngh Devon cùng hai ngư i em
gái b là cô Joyce, cô Wendy và ch ng c a cô Wendy là chú
Joe. Tôi đ c bi t quý cô Joyce. Ngay khi kỳ ngh b t đ u, cô
Joyce đã đánh cư c v i tôi 10 si-linh (Shilling – ti n c c a
Anh – ND) là tôi không th h c đư c bơi trong hai tu n. Tôi
dành nhi u gi dư i nư c, c tìm cách bơi vư t lên nh ng
con sóng l nh như băng, nhưng đ n cu i ngày tôi v n không
th làm đư c. Tôi vùng v y làm nư c b n tung toé, nhưng
m t chân v n ph i nh y lò cò ch m đáy. Tôi c lao v phía
trư c và dìm mình xu ng dư i nh ng con sóng, r i nhô đ u
lên kh i m t nư c đ tránh u ng ph i nư c bi n.

“Không sao đâu, Ricky” – Cô Joyce nói. “S luôn là năm
t i mà”.
Nhưng tôi đã quy t tâm không ch đ i lâu như v y. Cô
Joyce đã đánh cư c v i tôi và tôi không tin là sang năm cô
y v n nh vi c này. Ngày cu i cùng c a kỳ ngh , chúng tôi
d y s m, ch t đ đ c lên xe và kh i hành chuy n đi kéo dài
kho ng 12 gi đ v nhà. ðư ng đông, xe c thì ch y ch m,
ðó là m t ngày nóng b c và m i ngư i đ u mu n nhanh
chóng v nhà. Trên đư ng đi tôi đã nhìn th y m t con sông.
“B ơi, b có th d ng xe l i m t chút không?” – Tôi h i.
Con sông này có th là cơ h i cu i cùng c a tôi: Tôi dám
ch c là tôi có th bơi đư c và tôi s th ng cô Joyce 10 si-linh.
“D ng l i đi b !” – Tôi hét lên.
B nhìn gương chi u h u, gi m t c đ và d ng l i bên v c .
“Có chuy n gì th ? – Cô Wendy h i khi t t c chúng tôi
ra kh i xe.
“Ricky nhìn th y con sông này” – M nói. “Nó mu n
đư c bơi th l n cu i đây”.
“Th không ph i là chúng ta c n ti p t c lên đư ng đ v
nhà ư?” – Cô Wendy càu nhàu. “ðư ng còn dài mà”.
“Thôi nào, ch Wendy. Hãy cho c u bé m t cơ h i”. – Cô
Joyce nói. “Sau đó thì 10 si-linh s thu c v tôi”.
Tôi c i qu n áo, ch còn chi c qu n đùi và ch y ngay
xu ng b sông. Tôi không dám d ng l i vì s r ng m i
ngư i s đ i ý. Nhưng khi đ n sát mép nư c, tôi b t đ u

th y s . gi a dòng sông, nư c ch y si t, b t nư c tr ng
xoá b n tung toé trên nh ng t ng đá. Tôi tìm m t đo n b
sông có l i mòn mà bò đã đi qua và l i xu ng dòng nư c.
Bùn tr i lên qua k chân tôi. Tôi ngoái đ u nhìn l i. Chú
Joe, cô Wendy, cô Joyce, b m và em gái Lindi đang nhìn
v hư ng tôi. Nh ng ngư i ph n m c trang ph c in hoa
s c s . Nh ng ngư i đàn ông m c áo khoác th thao, đeo
cà-v t. B đ t t u thu c và nhìn m t cách bình th n. Còn
m v n m m cư i khích l tôi như m i khi.
Tôi thu ngư i l i và nh y v phía trư c. Ngay l p t c tôi
c m th y mình đang chìm, đôi chân mình tr nên vô d ng
dư i làn nư c l nh. Dòng nư c đ y tôi lùi l i, r i kéo tôi trôi
theo dòng nư c. Tôi c ngoi lên m t nư c, nhưng không có
gì đ t o l c đ y. Tôi c ch ng c và tìm ki m xung quanh
s giúp đ , nhưng không có s giúp đ nào.
Sau đó, chân tôi đá ph i m t hòn đá và tôi c đ p th t
m nh. Tôi ngoi lên đư c m t nư c và hít m t hơi th t sâu.
Hơi th làm tôi m nh m tr l i và tôi c g ng thư giãn. Tôi
ph i giành l y 10 si-linh y.
Tôi đ p ch m rãi, s i r ng cánh tay và th y là mình đang
bơi trên m t nư c. Tôi v n nh p nhô lên xu ng, nhưng b t
thình lình tôi có c m giác như đư c gi i thoát: Tôi đã bi t và
không còn quan tâm xem nư c sông có kéo tôi theo dòng
n a không. Tôi hân hoan bơi ra gi a dòng sông. Át ti ng
g m réo c a sóng và b t nư c tr ng xoá, tôi nghe th y ti ng
gia đình tôi v tay và c vũ. Tôi bơi thêm m t vòng r i tr
l i b , cách ch h đ ng kho ng 50 thư c (m t thư c Anh
= 0, 914m -ND), và tôi nhìn th y cô Joyce đang tìm ví ti n

trong cái túi xách to đùng màu đen c a cô y. Tôi bò lên
kh i m t nư c, băng qua đám b i cây gai và ch y lên b . Có
th lúc này tôi đã b l nh, l m lem bùn đ t và b gai làm tr y
xư c, nhưng tôi đã bi t bơi.
“Cháu đây r i, Ricky” – Cô Joyce nói. “Cháu gi i l m”.
Tôi nhìn vào t ti n 10 si-linh trên tay. Nó l n quá, màu
nâu và c ng giòn. Tôi chưa t ng có m t kho n ti n nào
trư c đó: ðúng là m t tài s n l n.
“Thôi nào m i ngư i” – B nói. “Chúng ta ti p t c lên
đư ng thôi”.
Sau đó tôi m i nh n th y r ng, b tôi cũng ư t sũng.
Ông đã m t bình tĩnh và lao xu ng dòng nư c, l n theo sát
tôi. Ông ôm ch t l y tôi.
* * *
Tôi không th nh đư c b t c kho nh kh c nào trong cu c
đ i mà tôi không c m nh n đư c tình yêu c a gia đình.
Chúng tôi đã là m t gia đình có th ch t vì nhau và gi đây
v n th . B m tôi yêu và tôn tr ng l n nhau. Eve – m tôi –
luôn luôn vui v và khích l chúng tôi. Ted – b tôi – là m u
ngư i tr m tính hơn, ch hút thu c, đ c báo. Nhưng c b và
m đ u ưa m o hi m. B t ng mu n tr thành là kh o c
h c, nhưng cha c a ông, m t th m phán toà án t i cao, đã
mu n ông n i nghi p truy n th ng c a dòng h Branson là
theo ngh lu t. Ba th h nhà Branson làm lu t sư. H i b
còn h c trung h c, ông đã thuê m t nhân viên tư v n ngh
nghi p đ n nói chuy n v i b đ bàn b c v ngh nghi p

tương lai. Khi th y rõ là b mu n tr thành nhà kh o c h c,
ông tôi đã t ch i thanh toán chi phí cho nhân viên đó v i lý
do ông ta đã không hoàn thành công vi c m t cách đúng đ n.
Sau đó, b b t đ c dĩ ph i t i Cambridge h c lu t, nhưng v n
ti p t c s thích c a mình là sưu t p tài li u và hi n v t kh o
c mà ông g i là “b o tàng” c a riêng mình.
Khi Chi n tranh Th gi i II n ra năm 1939, b tình
nguy n gia nh p Staffordshire Yeomanry, m t trung đoàn b
binh thu c Hi p h i các Lu t sư (Anh). Trung đoàn c a b
tham chi n Palestine và b đã chi n đ u trong tr n El
Alamein tháng 9/1942, sau đó là các tr n vùng hoang m c
Libi. Sau này, b tham gia chi n d ch t n công vào Italia và
chi n đ u Salerno và Anzio. Trư c khi tham gia chi n
tranh, b tôi đã đ l i m t mã đ ông bà tôi có th bi t đư c
nơi mà b đang chi n đ u. H th ng nh t v i nhau r ng,
trong các lá thư b vi t v nhà, cái t đ ng th c ăn là ch c
th gi i; m i ngăn là ch m t qu c gia. B vi t thư v mu n
bà tôi l y giúp đôi găng tay cũ dùng đ cư i ng a c a b
ngăn kéo bên trái t chén n m bên tay ph i, đi u đó có nghĩa
là b tôi đang Palestine. Và không có gì ng c nhiên r ng,
b ng cách như v y m i chuy n không b l và ông bà tôi có
th bi t đư c b tôi đang đâu khi tham gia chi n đ u.
Lúc b tôi m i gia nh p quân đ i cũng là lúc ngư i chú
c a b , ông Jim Branson đã r t n i ti ng trong quân đ i v i
câu chuy n kêu g i binh sĩ ăn c . Ông Jim có tài s n l n
Hampshire mà sau đó ông chia h t cho tá đi n và chuy n
t i s ng Balham, nơi vào năm 1939 v n còn là m t th
tr n ngo i ô xa xôi c a London. Ông v n còn ám nh v i

câu chuy n ăn c . T Picture Post đăng m t bài báo kèm
theo m t t m nh ông đ ng t i phòng t m trong căn nhà
c a mình Balham, nơi ông tr ng nh ng cây c và phơi
khô. Sau này ông Jim r t n i ti ng và b t c nơi nào ông
đư c m i ăn là ông l i luôn mang theo chi c túi xách nh và
ông ch ăn c . Lúc trong quân đ i, b tôi luôn b ch nh o:
“Mày là con trai c a Jim Branson! C đây, hãy ăn đi! Trông
mày qu th t là non n t. Trông mày như m t con đ c b
thi n y!”…
B tôi th ng th ng bác b m i dính líu v i ông chú Jim.
Nhưng khi chi n tranh ngày càng ác li t, David Stirling
thành l p l c lư ng Không quân đ c bi t (SAS) và m t
trung đoàn tinh nhu đ ho t đ ng sát gi i tuy n v i k thù.
L c lư ng SAS ph i di chuy n r t nhi u trong đêm. Ông
Jim Branson đã hư ng d n David Stirling và các binh sĩ
tinh nhu cách ăn c và các lo i h t đ t n t i.
K t khi đó, b t c khi nào có ai h i b tôi r ng:
“Branson, c u có h hàng gì v i ông Jim Branson không?” b
tôi thư ng v ng c t hào: “Vâng, th c ra ông y là chú ru t
tôi. Ông y đã làm đư c đi u gì đó cho SAS, đúng không?”
B tôi th t s đã r t thích thú cu c s ng 5 năm xa nhà y
và ông c m th y đôi chút khó khăn khi b t tay tr l i h c
lu t t i Cambridge. Vài năm sau, b tôi khi đó là m t lu t sư
tr tu i, t i d m t b a ti c hơi mu n, và m t cô gái xinh
đ p tóc vàng hung tên là Eve đón ông, sau đó c l o đ o
theo ông đi kh p phòng ti c, r i mang t i cho ông m t khay
đ y xúc xích thơm ngon và nói: “Con đư ng đi t i trái tim
c a ngư i đàn ông đây. M i anh n m th !”

M tôi, Eve Huntley-Flindt, th a hư ng s c hút m nh
m t bà ngo i Dorothy – ngư i t ng gi hai k l c c a Anh
qu c: 89 tu i, bà là ngư i cao tu i nh t vư t qua cu c thi
khiêu vũ c đi n M La-tinh; 90 tu i, là ngư i chơi gôn cao
tu i nh t “đánh m t g y vào l ”.
Bà m t lúc 99 tu i. Trư c khi m t, bà vi t thư đ l i cho
tôi nói r ng, mư i năm trư c khi qua đ i là quãng th i gian
đ p nh t trong cu c đ i bà. Trong nh ng năm đó, bà đã
th c hi n chuy n đi vòng quanh th gi i b ng du thuy n.
Bà đã đư c nhìn th y Jamaica, v i ch b đ bơi trên
ngư i. Bà t ng đ c cu n Lư c s th i gian (A Brief
History of Time) – m t cu n sách mà th m chí tôi chưa
t ng đ c. Bà chưa bao gi ng ng đ c sách. Quan đi m c a
bà là con ngư i ch có m t cu c đ i, v y nên hãy t n d ng
h t th i gian b n có.
M tôi th a hư ng t bà Granny tình yêu th thao và
khiêu vũ. Và khi 12 tu i, m đã xu t hi n trong m t v k ch
sân kh u khu West End do nhà vi t k ch Marie Stopes dàn
d ng, ngư i sau này n i ti ng v công vi c giáo d c s c
kho cho ph n . M t th i gian sau đó, m chút n a thì
bu c ph i chuy n sang làm ngh khác: múa thoát y trong
các bu i di n c a Cochran (The Cochran Show), t i Nhà hát
Hoàng gia West End. Các bu i bi u di n c a Ngài Charles
Cochran thu hút các cô gái đ p nh t c a thành ph và đó
h trút b xiêm y. Khi đó là th i chi n, nên công vi c không
có nhi u. M tôi đã quy t đ nh làm ngh này. ði u đư c
đoán trư c là b tôi đã ph n đ i k ch li t và nói v i m r ng
ông s phá tan cái Nhà hát Hoàng gia y và lôi m tôi ra

kh i các bu i di n ki u đó. M tôi t ch i công vi c ch
Ngài Charles Cochran, dù ông này cho phép m múa không
c n thoát y.
M b t đ u tìm ki m công vi c khác, m t vi c làm ban
ngày, r i đ n Heston làm vi c trong câu l c b bay lư n c a
Không l c Hoàng gia Anh, nơi bà hu n luy n môn bay lư n
cho nh ng tân binh s tr thành phi công. Bà đ ngh đư c
tr thành phi công, nhưng đư c tr l i r ng ngh đó ch
dành cho nam gi i. Không n n lòng, bà nói chuy n đó v i
m t gi ng viên, ngư i thông c m v i bà và đã bí m t cho bà
làm công vi c đó trong đi u ki n bà ph i gi làm nam gi i.
Bà đã m c áo khoác, đ i mũ da, gi u tóc và t p nói gi ng
tr m khàn. Bà đã h c đư c cách bay lư n và b t đ u công
vi c hu n luy n tân binh bay lư n. Trong năm cu i cùng
c a cu c chi n tranh, bà gia nh p ð i n H i quân Hoàng
gia Anh, làm ngư i báo tín hi u và đư c c t i Black Isle
(ð o đen) Scotland.
Sau chi n tranh, bà tr thành n ti p viên hàng không,
m t ngh có ma l c thu hút nhi u ngư i nh t lúc b y gi .
Tiêu chu n tuy n d ng r t kh t khe: B n ph i r t xinh đ p
và chưa k t hôn, tu i t 23 đ n 27, nói đư c ti ng Tây Ban
Nha và t ng đư c đào t o ngh y tá. Không ng i mình
không nói đư c ti ng Tây Ban Nha, không ph i là y tá, m
tôi v n nói chuy n v i m t nhân viên t i trung tâm tuy n
d ng v vi c đó. Và k t qu là m đư c tuy n d ng vào khoá
hu n luy n ti p viên hàng không c a Hãng hàng không
Nam M c a Anh (BSAA). BSAA v n hành hai lo i máy bay
trong các chuy n bay gi a London và Nam M : Lancaster

13 ch ng i và Yorks 21. Các máy bay này có nh ng cái tên
tuy t đ p là Dòng sông sao và Thung lũng sao, còn nh ng
cô ti p viên hàng không thì đư c g i là Nh ng cô gái ngôi
sao. Khi máy bay r i kh i đư ng băng là lúc công vi c c a
m tôi b t đ u; trư c tiên là phát k o cao su, các viên đư ng
màu nâu, bông tăm, sách tranh nh và gi i thích cho hành
khách r ng h ph i hít th b ng mũi trư c khi máy bay c t
cánh ho c h cánh.
Trong khoang máy bay thì thi u áp su t không khí bình
thư ng, còn các chuy n bay thì kéo dài: 5 ti ng t i Lisbon, 8
ti ng t i Dakar, 14 ti ng m i t i Buenos Aires. T Buenos
Aires t i Santiago, ph i đ i máy bay York sang lo i
Lancaster m nh hơn và m i ngư i ph i đeo m t l dư ng
khí khi bay qua dãy Andes. M làm vi c cho hãng BSAA
đư c m t năm, thì hãng này đư c chuy n giao cho T p
đoàn hàng không h i ngo i Anh qu c (BOAC). M b t đ u
làm vi c trên máy bay Tudor. Star Tiger – chi c máy bay
đ u tiên r i đi Bermuda – đã b n trên không trung. Máy
bay ti p sau đó là chuy n bay c a m đã đ n nơi an toàn.
Nhưng chi c máy bay ngay sau chuy n bay c a m , chi c
Star Ariel, bi n m t không đ l i d u v t khu v c Tam
giác Bermuda. Và t t c máy bay Tudor không đư c c t
cánh n a. Sau này ngư i ta phát hi n ra r ng thân máy bay
lo i này quá y u đ có th ch u đư c áp su t.
Vào th i đi m đó, có l b tôi đã nghĩ r ng n u ông
không cư i m và không đưa m kh i ngh ti p viên hàng
không, thì có th m đã bi n m t m t nơi nào đó ð i
Tây Dương. B đã c u hôn m khi h đi trên chi c xe máy
c a b . Và m đã hét lên đ ng ý “Vâng!”, v i t t c s c

m nh c a gi ng nói, đ n n i gió đã không th th i bay ti ng
hét c a bà. H cư i nhau vào ngày 14/10/1949 và tôi đã
đư c thai nghén trong tu n trăng m t c a h t i Majorca.
* * *
B m đ i x v i c tôi và hai đ a em, Lindi và Vanessa, m t
cách công b ng, ý ki n c a ai cũng đư c coi là có giá tr như
nhau. H i chúng tôi còn nh , khi còn chưa có Vanessa, m i
l n b m đi ăn t i ngoài hi u, h đ u mang tôi và Lindi
theo, đ t chúng tôi trong chăn m gh sau xe. Chúng tôi
ng trên xe, th nhưng chúng tôi đ u th c d y m i khi b m
b t đ u lái xe v nhà. Lindi và tôi gi im l ng và ng m nhìn
b u tr i đêm đ y sao, l ng nghe b m trò chuy n và đùa
gi n v b a ăn t i v a qua. Chúng tôi l n lên, nói chuy n v i
b m như nh ng ngư i b n. Khi còn tr con, chúng tôi t ng
tranh lu n v các v án c a b , r i tranh cãi v hành đ ng
khiêu dâm, hay li u ma tuý có b coi là b t h p pháp trư c
khi chúng ta bi t đư c th t s chúng ta đang nói đ n chuy n
gì. B m tôi luôn khuy n khích chúng tôi đưa ra ý ki n c a
mình và cho chúng tôi nh ng l i khuyên.
Chúng t i s ng trong m t ngôi làng có tên là Shamley
Green Surrey. Trư c khi m sinh Vanessa, tôi và Lindi l n
lên Easteds, trong ngôi nhà đư c bao b c b ng nh ng cây
thư ng xuân, có nh ng ô c a s màu tr ng bé tí, có c c a
lách nh màu tr ng d n l i ra đ ng c xanh c a ngôi làng.
Tôi hơn Lindi ba tu i và hơn Vanessa chín tu i. B m tôi
không có nhi u ti n lúc chúng tôi còn nh . Có l m tôi
không thích thú l m chuy n n u nư ng, ho c là m mu n

ti t ki m ti n, nên tôi còn nh chúng tôi ch ăn ch y u là
bánh mì và nư c m th t quay. Cho dù có như v y thì
truy n th ng không r i bàn ăn trư c khi ăn h t đ ăn c a
mình v n đư c gi gìn. Chúng tôi cũng có hành tây đư c
tr ng trong vư n. Tôi r t ghét hành tây và thư ng gi u
chúng trong m t ô ngăn kéo bàn ăn. Ngăn kéo này không
bao gi đư c d n d p và cho t i khi chúng tôi chuy n kh i
ngôi nhà đó mư i năm sau thì nó m i đư c m ra và đ ng
hành tây “hoá th ch” c a tôi m i b phát hi n.
Trong b a ăn, th c ăn có th không quan tr ng b ng
ngư i cùng ăn. Nhà tôi lúc đó luôn có đông ngư i. ð làm
đư c đi u đó, m đã m i đ n nhà tôi nh ng sinh viên ngư i
Pháp và ð c đ h c ti ng Anh, trong m t gi làm vi c nhà.
Và chúng tôi ph i th t đãi h . M luôn mu n chúng tôi làm
vi c ngoài vư n, giúp bà chu n b b a ăn và sau đó là d n
d p. Nh ng lúc mu n tr n vi c, tôi thư ng ch y kh p cánh
đ ng c a làng đ tìm ngư i b n thân nh t là Nik Powell.
ði u thú v nh t ph i k đ n khi nh c t i Nik là c u y có
m t bà m làm bánh tr ng s a tuy t v i, vì th mà c m i
khi ăn xong và nhét đ y nh ng c hành tây vào trong ngăn
kéo bàn ăn là tôi l i chu n ngay sang nhà Nik, b m c
nh ng anh chàng sinh viên ngư i ð c l i luy n t p ti ng
Anh v i gia đình tôi, m i mi t cư i nói. N u tôi căn đúng
th i đi m, mà tôi ch c ch n là đúng, thì nh ng chi c bánh
nhân tr ng s a đã s n sàng trên bàn ăn nhà Nik. Còn tôi và
Nik – m t c u bé ít nói, tóc đen và th ng, m t cũng đen
thư ng làm m i th cùng nhau: trèo cây, đi xe đ p, b n th ,
ho c tr n dư i g m giư ng c a Lindi đ túm l y gót chân
nó khi nó t t đèn.

nhà, m tôi luôn có hai vi c ph i làm: luôn ph i t o
công vi c cho chúng tôi và suy nghĩ đ tìm cách ki m ti n.
Chúng tôi chưa bao gi có m t chi c ti-vi và tôi cũng không
nghĩ là b m t ng nghe đài! M m i làm nh ng chi c h p
g đ ng gi y lau và thùng đ ng gi y b đ bán cho các c a
hàng trong nhà kho vư n. Căn nhà kho thì n ng n c mùi
sơn và mùi h dán, nh ng đ ng h p đã sơn ch t đ ng
chu n b chuy n đi các c a hàng. B là ngư i có óc sáng t o
và đôi tay r t khéo léo. B đã thi t k m t thi t b k p ch t
nh ng chi c h p l i v i nhau, khi m dán chúng. M b t
đ u bán h p đ ng gi y cho hãng Harrods và công vi c đã
tr thành đúng nghĩa là m t ngành công nghi p th công
nh nông thôn. T t c nh ng gì m làm, rõ ràng là đã làm
v i t t c năng lư ng c a mình.
Trong gia đình tôi luôn có m t không khí làm vi c nhóm
tuy t v i. B t c lúc nào chúng tôi trong vòng qu đ o c a
m , là lúc y chúng tôi b n r n. M i khi ai đó tìm cách tr n
vi c b ng cách nói r ng mình còn có vi c ph i làm, thì
ngư i đó ch c ch n b coi là ích k . Và như v y, chúng tôi
l n lên cùng v i phương châm s ng đ t lên hàng đ u là
luôn nghĩ v ngư i khác trư c tiên. M t l n, có m t ngư i
khách đ n chơi d p cu i tu n, đó là ngư i mà tôi không m y
c m tình. Và trong bu i l nhà th hôm Ch nh t, tôi đã
chu n kh i hàng gh c a gia đình tôi, men theo d c l i đi,
tìm đ n ng i c nh Nik. M r t t c gi n. Khi v đ n nhà, m
nói b cho tôi m t tr n đòn. Tôi l i th i bư c vào phòng
đ c sách c a b và đóng c a l i. Thay vì trút cơn th nh n
lên tôi, b ch m m cư i hi n h u.

“Bây gi con hãy gi khóc m t cách th ng thi t vào”, b
nói và v hai tay vào nhau sáu l n, gi ng như là đang tát tôi.
Tôi ch y kh p phòng, khóc r t to. M li c nhìn tôi v i
ánh m t nghiêm kh c, ng ý r ng b m làm vi c đó ch
mong đi u t t nh t cho tôi. R i m ti p t c công vi c thái
hành tây trong b p – m t ph n trong đó có s hành tôi
nhét đ y trong ngăn kéo bàn ăn lúc trưa v a r i.
* * *
Ông chú Jim không ph i là ngư i đ c bi t duy nh t trong
gia đình tôi thi u tôn kính đ i v i quy n l c. Tôi còn nh
r ng chúng tôi có m t chi c xe lưu đ ng cũ c a ngư i Di-
gan đ trong vư n nhà. ðôi khi ngư i Di-gan ghé qua và
b m chuông c a, m luôn cho h m t vài th gì đó b ng
b c, có khi còn cho h l c l i trong nhà kho đ cũ đ tìm
ki m b t c th gì h c n. Vào năm y, t t c gia đình tôi đi
d l h i H t Surrey t n Guildford. đó, đám đông bu
quanh xem đua ng a vư t chư ng ng i v t v i nh ng ngư i
đàn ông m c áo khoác v i len d y và đ i mũ hình qu dưa.
Khi chúng tôi đi ngang qua m t trong s các qu y hàng, m
b ng nhìn th y m t nhóm tr con Di-gan đang khóc, chúng
tôi đ n đó xem có chuy n gì. Nh ng đưa tr đang đ ng vây
quanh m t con chim b các b trói b ng m t đo n dây.
“RSPCA l nh cho chúng cháu ph i mang v t con chim
này đi. H nói r ng nuôi chim hoang dã là ph m pháp”, đ a
tr phân tr n.
Ngay lúc b n tr đang k l i câu chuy n cho chúng tôi,
thì có m t nhân viên RSPCA ti n l i g n chúng tôi.

“ð ng s ”, m nói. “Cô s b o v nó”.
M b con chim lên và b c nó vào trong áo khoác c a bà.
Sau đó chúng tôi lén đi qua các nhân viên an ninh và len l i
qua các sân trò chơi. B n tr Di-gan g p l i chúng tôi bên
ngoài và chúng đ ngh m tôi nuôi con chim b các, vì
chúng có th s b b t m t l n n a. M r t vui và chúng tôi
lái xe mang c con chim v nhà.
Con chim b các r t yêu m . Nó đ u trên vai m khi bà
trong b p, hay lúc m làm vi c trong nhà kho. Có khi nó
sà xu ng bãi gi ng a, trêu ch c m y con ng a b ng cách
đ u trên lưng chúng. Có khi nó b nhào vào b khi ông ng i
đ c t The Times sau b a trưa, r i v cánh đen đét làm bay
nh ng trang báo kh p sàn nhà.
“Con chim ch t ti t!” – B hét lên và xua tay đu i nó đi.
“Ted, bình tĩnh và làm cái gì có ích ch !” – M nói. “Con
chim đó nói anh đi làm vư n đi. Còn các con, Ricky và
Lindi, hãy đ n ch cha x xem cha có vi c gì c n các con
giúp không!”.
Ngoài nh ng kỳ ngh hè cùng v i h hàng bên n i t i
Salcombe Devon, thì chúng tôi cũng đ n Norfolk ngh
cùng em gái m , dì Clare Hoare. Tôi đã quy t tâm khi l n
lên tôi mu n đư c như dì Clare. Dì có ngư i b n thân là
Douglas Bader, phi công chi n đ u xu t s c trong Chi n
tranh Th gi i II, ngư i đã m t c hai chân trong m t v rơi
máy bay. Dì Clare và ông Douglas có m t chi c máy bay hai
t ng cánh mà hai ngư i thư ng bay cùng nhau. ðôi khi, dì
Clare chơi trò nh y dù và dì cũng hút kho ng 20 đi u xì-gà
m i ngày.

Khi chúng tôi nhà dì, chúng tôi thư ng bơi trong cái b
bơi góc vư n. Douglas Bader cũng tháo đôi chân gi và
lao mình xu ng nư c. Tôi t ng ch y th v i đôi chân b ng
thi c y và đôi khi gi u chúng trong b i cây g n mép nư c.
Ông Douglas trư n lên kh i m t nư c sau đó b t thình lình
lao theo tôi: đôi tay và hai vai c a ông th t s là r t m nh
m , ông có th đi đư c b ng đôi tay mình. Khi ông b b t
làm tù binh chi n tranh Colditz, sau hai l n vư t ng c
không thành ông đã b b n ð c qu c xã c t đi đôi chân1.
“C u bé, c u cũng ch ng khác gì b n ð c qu c xã c ”,
ông g m lên, trong khi c v n ngư i lao theo tôi b ng đôi
tay c a mình, gi ng như m t con đư i ươi.
Dì Clare có kh năng kinh doanh hơn m tôi. Dì như b
ám nh v i nh ng con c u núi Welsh, m t loài đang có
nguy cơ tuy t ch ng. Và dì đã nuôi m t vài con c u đen
lo i này ban đ u ch đ b o v chúng kh i tuy t ch ng.
Nhưng sau này dì đã nuôi c m t đàn l n và đã giúp đưa
chúng kh i danh sách các loài có nguy cơ tuy t ch ng. Dì
đã thành l p c m t doanh nghi p, dì đ t tên là Công ty
ti p th Black Sheep và b t đ u bán các s n ph m g m có
v hình chú c u đen. Và th là nh ng chi c chén, c c v i
dòng nh c giai đi u tr con “Baa Baa C u đen…” đư c in
vòng quanh b t đ u bán ch y. Dì Clare sau đó nhanh
chóng t o vi c làm cho t t c các bà lão trong làng đan áo
và khăn choàng b ng len t lông c u đen c a dì. Dì làm
vi c r t chăm ch đ t o cho C u đen tr thành m t
1 Chi ti t trên đây có th do nh m l n c a tác gi .

thương hi u và dì đã thành công. Hơn 40 năm sau, thương
hi u C u đen v n còn r t n i ti ng.
Vài năm sau, vào th i kỳ đ u kh i nghi p hãng âm thanh
Virgin Music, tôi nh n đư c cu c g i c a dì Clare: “Ricky
này, cháu không th tin đư c đi u này đâu. M t con c u c a
dì bi t hát”.
Lúc đ u tôi phân vân, nhưng đó chính là th mà tôi đã
luôn mong đ i dì.
“Th nó hát gì ?” Tôi h i và đ u c tư ng tư ng c nh
m t con c u đang hát. “Nào cho cháu bi t nhanh đi dì”.
“T t nhiên là nó hát Baa Baa C u đen…” – dì đáp l i tôi
nhanh như c t. “Dì mu n ghi âm l i gi ng c u hát. T t nhiên
là không th đưa c u đ n phòng thu r i. Th cháu có th c
m t vài k sư âm thanh t i đây đư c không? Ph i r t nhanh
đ y vì con c u đó có th không hát n a b t c lúc nào”.
Ngay trưa hôm đó, m t nhóm k sư âm thanh lên đư ng
t i Norfolk mang theo c thi t b thu thanh 24 rãnh di đ ng
và h đã ghi âm gi ng con c u bi t hát c a dì Clare. H
cũng ghi âm c m t dàn h p xư ng g m c u, v t và gà. H
đã phát hành đĩa đơn “Baa Baa C u đen”. Album này đã đ t
v trí s b n trong b ng x p h ng năm đó.
* * *
Tình b n gi a tôi và Nik d a trên tình c m là chính, nhưng
cũng có y u t ganh đua. Tôi t ng quy t tâm ph i làm m i
vi c t t hơn c u y. Mùa hè năm y, Nik đư c t ng m t
chi c xe đ p m i d p sinh nh t c u y. Chúng tôi ngay l p

t c quy t đ nh ti n hành cu c đua xe đ n mép b sông, m t
trò chơi lao xe t trên đ nh d c xu ng đ n chân d c thì
phanh g p, r i gi cho xe trư t xu ng mép sông càng g n
càng t t. ðây th t s là m t trò chơi mang tính ganh đua
cao và tôi r t ghét b thua cu c.
Vì đó là xe c a Nik, nên c u y đư c quy n ch y trư c.
C u ta làm đ ng tác trư t xe r t ngo n m c, r i c u ta quay
m t vòng xe, đ bánh sau ch m g n sát mép nư c. Nik v n
thư ng kích đ ng tôi làm nh ng vi c th m chí là r t kỳ
qu c, nhưng l n này c u ta l i ngăn tôi.
“C u không th làm t t hơn cú trư t v a r i đâu” – C u
ta nói. “Tôi đã có cú trư t hoàn h o r i”.
Dù v y, tôi v n suy nghĩ. Và tôi quy t tâm ph i có cú
trư t ngo n m c hơn c Nik. Tôi lôi xe lên đ nh d c và lao
xu ng phía b sông, chân thì đ p điên cu ng. Khi đ n g n
mép sông thì rõ ràng là tôi đã m t ki m soát b n thân và
không th d ng l i. Trong lúc lao nhanh như tên b n, tôi l
m nhìn th y c nh Nik há h c mi ng s hãi khi tôi lao v t
qua ch c u ta. Tôi c phanh, nhưng đã quá mu n. Tôi l n
nhào m t vòng, đ u cu n vào gót chân, lao ùm xu ng nư c,
chi c xe thì chìm d n dư i chân tôi. Tôi b cu n ra gi a
dòng nư c, nhưng cu i cùng cũng tìm cách bơi l i đư c vào
b . Nik đ i tôi trên b , gi n sôi lên.
“C u đã làm m t chi c xe c a tôi! ðó là quà sinh nh t
c a tôi!”
C u ta t c gi n t i m c c n c n khóc. C u ta đ y m nh
tôi xu ng sông.

“C u ph i tìm l i xe cho tôi” – C u ta hét lên.
“Tôi s tìm” – Tôi l p b p. “Không sao đâu. Tôi s tìm th y”.
Tôi l n ng p hai ti ng đ ng h dư i lòng sông và dò d m
trong bùn l y, rong rêu và đá đ c tìm cho đư c chi c xe
đ p m i c a Nik. Nhưng tôi đã không tìm th y. Nik ng i
trên b , hai tay ôm g i, c m tì lên hai đ u g i và m t nhìn
ch m ch m v hư ng tôi. Nik m c ch ng đ ng kinh và tôi
đã t ng m t vài l n ch ng ki n c u ta ng t x u. Còn lúc này
c u ta đang t c gi n, tôi ch bi t hy v ng cơn t c gi n y
không làm c u y ng t x u m t l n n a. Nhưng th t l , khi
tôi đã quá l nh, đ n n i không th nói lên ti ng nào, đôi tay
thì tr ng b ch, các đ u ngón tay r máu vì đã cào ph i đá
nh n dư i lòng sông, thì Nik nh nhàng b o:
“Thôi v nhà đi” – C u ta nói. “C u s không bao gi tìm
th y xe đâu”.
Chúng tôi lê bư c v nhà, tôi thì c tìm cách đ Nik vui
v tr l i:
“Chúng ta s mua m t chi c xe khác cho c u” – Tôi h a
v i c u ta.
B m tôi ch c ch n là rên lên, vì chi c xe có giá t i 20
b ng (Anh), b ng g n m t tháng thu nh p t nh ng chi c
h p đ ng gi y.
Khi chúng tôi lên tám tu i, Nik và tôi ph i chia tay nhau.
Tôi đư c g i đ n trư ng n i trú Scaitcliffe Công viên l n
Windsor.
* * *

ðêm đ u tiên t i Scaitcliffe, tôi n m trên giư ng không ng
đư c, nghe ti ng ngáy và ti ng th phì phò c a các c u bé
khác cùng phòng, mà th m thía c m giác cô đơn, b t h nh
và s hãi. Vào kho ng n a đêm hôm đó, tôi đã bi t là mình
s b m. C m giác y đ n nhanh đ n n i tôi không đ th i
gian ch y kh i giư ng vào nhà v sinh; thay vào đó tôi đã
nôn ngay ra ga tr i giư ng. Ngư i ta g i ngư i d n d p đ n.
Nhưng không nh ng không t ra thông c m, gi ng như m
tôi v n làm v y, bà ta la m ng tôi và b t tôi t mình d n d p
giư ng. Tôi v n còn nh như in cái c m giác b làm nh c lúc
đó. Có th b m nghĩ r ng h đã hành đ ng đúng khi g i
tôi t i đây, nhưng vào th i đi m đó tôi ch c m th y b n
lo n và oán gi n b m , cũng như n i s hãi v nh ng gì
ti p theo s đ n v i tôi. M t vài ngày sau đó, m t c u bé
cùng phòng, l n tu i hơn tôi, t ra quý m n tôi và b t tôi
lên giư ng c u y đ chơi trò “âu y m”. Và trong kỳ ngh
cu i tu n đ u tiên đư c v nhà, tôi đã k l i m t cách chân
th c nh t cho b m nghe m i chuy n x y ra. Nhưng b tôi
l i bình th n nói: “T t nh t là không làm nh ng trò v v n
đó”, và r ng đó là tai n n đ u tiên và cũng là cu i cùng x y
ra v i tôi.
B tôi cũng t ng đư c g i đ n trư ng n i trú khi b ng
tu i tôi lúc b y gi , còn ông tôi thì s m hơn. Trong dòng h
tôi có truy n th ng con trai ph i đư c giáo d c tính đ c l p,
t l c – đó là cách d y cho ai đó đ ng b ng đôi chân c a
chính mình. Còn tôi l i th y mi n cư ng khi đư c g i đi h c
xa nhà khi tu i còn nh như v y và tôi luôn h a v i chính
mình r ng tôi s không bao gi g i con cái mình t i trư ng

n i trú ch ng nào chúng chưa đ tu i đ có th t quy t
đ nh v vi c đó.
Vào tu n th ba c a tôi t i Scaitcliffe, tôi b g i lên phòng
hi u trư ng và đư c thông báo r ng tôi đã vi ph m m t s
quy đ nh c a trư ng; tôi nghĩ có th là do tôi đã đi vào khu
vư n c c m đ nh t qu bóng đá. Tôi bu c ph i cúi xu ng
và b v t vào mông sáu cái.
“Branson” – Th y hi u trư ng c t gi ng. “Hãy nói c m
ơn Th y đi”.
Tôi không tin vào tai mình. C m ơn ông ta vì cái quái gì?
“Branson” – Th y hi u trư ng nh c cái roi lên. “Tôi c nh
báo trò”.
“C m ơn Th y”.
“Trò s ti p t c gây r c r i ch , Branson”.
“Vâng, thưa Th y. À không, em đ nh nói là… không,
thưa Th y”.
Tôi đã gây r c r i – và luôn gây r c r i. ðã tám tu i mà tôi
v n chưa bi t đ c. Th c t , tôi m c ch ng đ c khó và b c n
th . M c dù ng i hàng đ u trong l p, nhưng tôi không th
đ c đư c ch trên b ng. Ch sau m t vài kỳ h c, m i có
ngư i nghĩ r ng c n ph i đưa tôi đi ki m tra m t. Nhưng
th m chí ngay c khi tôi đã có th nhìn rõ, thì nh ng ch cái
và các con s cũng ch ng có ý nghĩa gì v i tôi. Ch ng đ c khó
không ph i là v n đ gì nghiêm tr ng th i đó, hay nói chính
xác hơn đó ch là v n đ n u b n thân b n m c ch ng b nh
này. Cũng vì không ai t ng nghe t i b nh đ c khó này, nên

đ i v i t t c giáo viên và h c sinh trong l p vi c không th
đ c, vi t và phát âm ch có nghĩa r ng ho c là b n ngu ng c,
ho c là b n lư i bi ng. Mà các trư ng n i trú ki u này, thì
b n s b đánh đòn vì c hai lý do trên. Tôi thư ng b đánh
m t ho c hai l n m i tu n vì không hoàn thành bài t p trên
l p, hay do nh m l n ngày tháng c a Tr n Hastings.
T t đ c khó hành h tôi su t quãng đ i h c sinh. Bây
gi , m c dù đôi khi tôi đ c v n khó, nhưng tôi đã c vư t
qua đi u t i t nh t b ng cách t h c cách t p trung. Có l ,
nh ng v n đ h i nh g p ph i do ch ng đ c khó đã t o cho
tôi có tr c giác t t hơn: Khi ai đó g i cho tôi m t l i đ ngh
b ng văn b n, thì thay vì ch chăm chăm vào nh ng d li u
và con s c th , tôi thư ng th y r ng s tư ng tư ng c a
mình giúp tôi hi u sâu và r ng hơn nh ng gì tôi đ c đư c.
Tuy nhiên, nét h p d n c a tôi l i n m bên ngoài l p
h c: Tôi chơi th thao r t gi i. Th t khó đo đ m đư c t m
quan tr ng c a th thao t i các trư ng công c a Anh. N u
b n th t s gi i th thao, b n s là anh hùng c a trư ng.
Nh ng k l n hơn s không b t n t b n, còn th y hi u
trư ng s không phi n lòng vì b n thi trư t. Tôi r t mu n
thành công trong th thao, có th vì đó là cơ h i duy nh t đ
tôi tr nên vư t tr i. Tôi tr thành đ i trư ng các đ i bóng
đá, bóng chày và bóng b u d c. Trong m i cu c thi th
thao, tôi đ u giành cúp cho các môn ch y nhanh, ch y vư t
rào. Ch trư c sinh nh t tròn 11 tu i, năm 1961, tôi đã th ng
t t c các cu c đua. Th m chí tôi quy t đ nh tham gia thi
nh y xa. Tôi chưa t ng nh y xa t t trư c đó, nhưng l n này
tôi quy t tâm th m t l n. Tôi lao như tên trên đư ng ch y
đà, b t m nh lên t t m ván g và bay lên không trung. Khi

tôi ch m chân xu ng cát, thì th y hi u trư ng đ n bên tôi,
l c m nh vai tôi và nói: “ðây là k l c m i c a trư ng
Scaitcliffe”. Vào cái ngày hè năm y, tôi đã không th ph m
sai l m. B m và Lindi ng i trong khu khán đài v tay
không ng t m i l n tôi bư c lên b c nh n gi i thư ng. Tôi
đã đo t cúp Victor Ludorum – quán quân c a cu c thi đ u
th thao. Có ai quan tâm vi c tôi không th đ c t t? Tôi
không quan tâm.
Kỳ h c mùa thu ti p theo, tôi tham gia thi đ u trong m t
tr n bóng đá v i đ i c a m t trư ng đ a phương khác. Tôi
đưa bóng vòng qua h u v đ i phương và đã ghi m t bàn
th ng. Khi tranh bóng v i h u v đ u g i tôi b thương
n ng. B m t ng d y chúng tôi ph i cư i khi b đau. Vì th
tôi n a cư i n a hét lên đau đ n, c bò v phía nhân viên y
t c a trư ng và h đưa tôi đ n b nh vi n. ðau đ n ch t m
ngưng khi h tiêm cho tôi m t mũi. Tôi b v s n g i chân
ph i và h ph i ph u thu t.
Tôi đư c gây mê toàn b và chìm vào vô th c. T nh d y, tôi
th y mình đang ngoài ph . Tôi v n n m trên giư ng b nh và
cô y tá v n đang gi ng truy n nư c trên đ u tôi. Nhưng
giư ng c a tôi và m t vài giư ng b nh nhân khác đã đư c đưa
ra ngoài phòng. Tôi nghĩ mình đang mơ ng , nhưng cô y tá
gi i thích r ng đã x y ra ho ho n lúc tôi đang m và t t c các
b nh nhân đư c sơ tán kh n c p ra ngoài ph .
Sau vài ngày, tôi h i ph c và đư c v nhà. N m trên
giư ng tôi ng m nghía chi c cúp b c đ t trên lò sư i. Bác sĩ
nói tôi không đư c chơi th thao m t th i gian dài n a.

“ð ng lo Ricky” – M an i tôi khi bà bư c vào phòng,
lúc bác sĩ đi ra. “Con hãy nghĩ v Douglas Bader. Ông y
không còn đôi chân. Nh ng ông y v n chơi gôn, lái máy
bay và làm đư c m i vi c. Ch c con không mu n ch n m
trên giư ng và ch ng làm gì c ngày ch ?”
Nhưng đi u t i t nh t c a v thương tích này là ngay
l p t c tôi ph i đ i m t v i th c t : tôi là m t k kém c i
trong l p. Tôi đã b đ i s trong t t c các môn h c và ch c
ch n tôi không th vư t qua kỳ thi tuy n sinh trung h c (Kỳ
thi dành cho thí sinh t 13 tu i – ND).
Tôi đư c g i đi h c trư ng khác, m t trư ng luy n thi,
n m g n b bi n Sussex, có tên là Cliff View House (Nhà
ng m c nh vách đá). đó không có gi h c th thao làm
các c u bé h ng thú sau nh ng gi h c t p vô v ng và nh c
nh n đ chu n b cho kỳ thi tuy n sinh trung h c. N u b n
không bi t đ c, n u b n không bi t làm phép c ng, ho c
không th nh n i công th c tính di n tích hình tròn là S =
π r2 thì h u qu r t đơn gi n: b n s b ăn roi cho đ n khi
nào b n bi t và nh đư c. Tôi đã h c như th , cùng v i
nh ng nguyên t c b t di b t d ch, nh ng v t l n ngang d c
trên mông. Tôi có th m c ch ng đ c khó, nhưng tôi không
đư c hư ng ngo i l . Ch là tôi không th làm đúng vi c đó.
Khi tôi có câu tr l i bi t ch c là sai, thì t t nhiên là nh n
thêm nh ng v t l n, thêm m t vài roi. Tôi g n như là đã tr
nên chai lì v i nh ng tr n đòn roi, có l vì ít nh t thì chúng
cũng qua nhanh.
trư ng h u như không môn th thao gì ngoài ch y
bu i sáng. Cùng v i các l i m c trên l p, chúng tôi b ăn

roi h u như là vì m i th , ch ng h n như không d n d p
giư ng đúng cách, ch y nh y lúc đư c l nh ph i đi, nói
chuy n lúc l ra ph i gi im l ng, ho c đ giày b n… Có
nhi u vi c làm có th b coi là sai trái, đ n n i chúng tôi
ch p nh n r ng tu n nào chúng tôi cũng có th b ăn roi vì
nh ng hành đ ng ph m l i r t mơ h .
Ni m an i duy nh t c a tôi đó là Charlotte – cô con gái
18 tu i c a th y hi u trư ng. Cô y dư ng như thích tôi và
tôi r t t hào r ng, trong s các c u bé trư ng, tôi đã nh n
đư c s chú ý c a cô y. R t nhanh sau đó, chúng tôi đã
thư ng xuyên g p nhau vào bu i t i. Hàng đêm, tôi trèo
qua c a s phòng ký túc xá và rón rén l n t i giư ng c a cô
y trong nhà th y hi u trư ng. Vào m t đêm, lúc tôi trèo
qua c a s tr l i phòng mình, tôi ho ng h n khi th y m t
th y giáo b t g p hành đ ng c a tôi.
Sáng hôm sau, tôi b g i lên phòng th y hi u trư ng.
“C u đang làm cái gì đó, Branson?” – Th y hi u trư ng h i.
Câu tr l i duy nh t tôi có th nghĩ ra lúc đó l i chính là
câu tr l i ngu ng c nh t: “Thưa th y, em t phòng con gái
th y tr v phòng ”.
Không có gì ng c nhiên là tôi đã b đu i kh i trư ng. B
m tôi đư c g i đ n đưa tôi v nhà ngay ngày hôm sau.
Cũng đêm hôm đó, không th nghĩ ra đư c cách nào đ
thoát kh i s gi n d c a b m , tôi đã vi t m t lá thư tuy t
m nh, nói r ng tôi đã không th đ i m t v i n i nh c b
đu i h c như v y. Tôi vi t trên phong bì là đ n ngày hôm

sau m i đư c m lá th này. Sau đó tôi g i lá thư cho m t
c u bé, ngư i mà tôi ch c r ng r t tò mò đ n n i ph i m
ngay thư ra xem tr m.
Tôi ch m rãi r i kh i toà nhà và lê bư c qua sân trư ng
đi v phía nh ng vách núi đá. Khi nhìn th y đám đông có c
các th y giáo và h c sinh đang ch y theo, tôi đi ch m l i, đ
đ h có th đu i k p tôi. H c lôi tôi kh i vách núi và k t
qu là l nh đu i h c đã đư c hu b .
B m tôi ph n ng nh nhàng đ n kinh ng c v toàn b
s vi c này. Th m chí, b tôi dư ng như còn r t n tư ng
r ng Charlotte là “m t cô gái r t xinh”.

“Hoặc là vào tù, hoặc là thành triệu phú” | 43
Chương 2
“HOẶC LÀ VÀO TÙ,
HOẶC LÀ THÀNH TRIỆU PHÚ”
Th là, sau khi các th y luy n thi hoàn thành m c tiêu u n
n n tôi vào khuôn kh , tôi chuy n t i h c t i Stowe – m t
trư ng công Buckinghamshire dành cho 800 h c sinh
nam. đó, tôi l i đ i m t m t tương lai ch ng m y sáng
s a. Tình tr ng b t n t v n x y ra: nh ng c u bé ít tu i hơn
ph i làm vi c v t cho các c u l n tu i hơn; th t ra là làm
đ y t . T n n b t n t lan tràn. B n s có uy tín, ho c tránh
b b t n t, n u b n có th ghi đi m. Nhưng tôi thì đã không
th chơi th thao vì đ u g i tôi đau m i khi c ch y. Cũng vì
tôi không th làm t t vi c h c t p, nên tôi đã b cho ra rìa
r t nhanh chóng. B lo i kh i các đ i th thao, r i đ i s v
vi c h c trong l p, qu là m t v trí ch ng ai thèm ganh đua.
Dư ng như m i th thách mà b m đ t ra cho tôi trư c
đây ch ng có tác d ng gì.

Tôi tìm đư c nơi n náu thư vi n, nơi tôi thư ng đ n
vào các bu i chi u và b t đ u vi t ti u thuy t. Tôi ng i
m t ch sang tr ng, tuy t v i nh t, chung quanh là nh ng
cu n sách d y b c da và hai qu đ a c u, nhìn ra h nư c
trang trí đ p m t, nơi v a có m t c u bé lao xu ng và không
bao gi n i lên. Tôi đã vi t nh ng câu chuy n v tình d c
h p d n nh t mà tôi có th ph a ra; vi t câu chuy n lãng
m n nh t v m t anh chàng tr tu i không th chơi th thao
vì v t thương đ u g i, nhưng l i r t d g n và sau đó b
m t ngư i đàn bà qu n lý trư ng h c ngư i Scandinavi tr
tu i quy n rũ. Trong trí tư ng tư ng c a tôi, cô ta thư ng
l o đ o theo anh ta, khi anh ta làm vi c trong thư vi n…
Nhưng th t đáng bu n cho tôi, cho dù tôi c tư ng tư ng ra
chuy n quan h tình d c h p d n th nào, thì đây cũng
ch ng có m t cô gái nào, ngo i tr m t bà ngư i Scandinavi
và ngư i qu n lý trư ng thì đã 60 tu i.
Trong lúc ng i trong thư vi n, v i vàng vi t tác ph m văn
xuôi lo i xoàng y, tôi đã nh n th y có m t ngư i cũng
thư ng xuyên t i thư vi n: đó là Jonny-Gems. So v i h u
h t các chàng trai Stowe, thì Jonny là ngư i r t th o đ i,
đ c nhi u và hi u bi t r ng v ngh thu t. Anh ta đ n t
London, nơi b m anh ta là nh ng nhà văn và nhà báo n i
ti ng. Khi Jonny đ c cu n Private Eye (Con m t cá nhân)
anh ta thu c t i m t n a s nhân v t đư c nh c t i trong
cu n sách. M c a Jonny là m t nhà vi t k ch thành công.
Cũng nh Jonny mà h ng thú v th gi i báo chí b t đ u
l n lên trong tôi và tôi nghĩ là mình s tr thành nhà báo.
Kho ng vào gi a kỳ h c, tôi đ c đư c thông báo c a
trư ng v cu c thi vi t văn có tên Gi i thư ng Gavin

Maxwell tr , do chính tác gi này cũng là c u công dân
Stowe sáng l p. Ngay l p t c, tôi d p l i câu chuy n đang
vi t d và vi t m t truy n ng n, sau đó đã đo t gi i. Có th
do không có ai tham gia nên h đành ph i trao gi i cho tôi.
Gavin Maxwell – tác gi cu n Ring of Bright Water
(Qu ng nư c sáng), đã đ n Stowe trao gi i thư ng. Cùng
đ n còn có Gavin Young – phóng viên chi n trư ng c a t
Observer và sau này là tác gi cu n Slow Boat to China (Du
thuy n t i Trung Hoa). Sau bu i l trao gi i, h tr l i
Surrey, cho tôi đi cùng và th tôi xu ng Shamley Green. Tôi
v n gi liên l c v i h . H r t ng h tôi, tôi nghĩ m t ph n
có th h quý tôi. Nhưng khi h nh n ra r ng tôi không đi
theo con đư ng c a h , thì h v n là nh ng ngư i b n t t
c a tôi. Sau khi đo t gi i, môn ti ng Anh c a tôi đã t t lên
r t nhi u và tôi đã vư t lên đ ng th ba, trong s 21 h c
sinh c a l p. Tôi v n x p th 18 v ti ng Latin nhưng đ ng
cu i l p v các môn toán, lý và hoá. T ng k t cu i kỳ vi t:
“H c sinh đã c g ng nhi u, nhưng g p ph i khó khăn l n
trong vi c hi u các ki n th c đơn gi n nh t v toán và n m
b t các ch đ m i”.
Vào kỳ ngh l Ph c sinh, tôi quy t đ nh noi gương m
ki m ti n. Tôi không ng i vi c trư ng đánh giá tôi không có
kh năng v các con s và tôi đã nhìn th y cơ h i trong vi c
tr ng cây giáng sinh. Gia đình tôi v a chuy n nhà t
Easteds t i trang tr i Tanyards, nơi có m t toà nhà l n và
nhi u nhà kho, khu chu ng tr i và đ t đai. Tôi r Nik cùng
th c hi n k ho ch. C u ta h c t i Ampleforth Yorkshire
và cũng đang đư c ngh . Chúng tôi d đ nh tr ng kho ng

400 cây giáng sinh trên đ t trang tr i Tanyards. Vào mùa
Giáng sinh sang năm, chúng s cao ít nh t 4 feet và chúng
tôi có th bán đư c. Tôi và Nik đ ng ý làm vi c v i nhau và
cùng chia l i nhu n.
Mùa Ph c sinh năm y, chúng tôi cày đ t và gieo kho ng
400 h t gi ng trang tr i Tanyards. Chúng tôi d tính, n u
t t c các cây này cao lên 6 feet, thì chúng tôi s ki m đư c
kho ng 2 b ng m i cây, t ng c ng đư c 800 b ng. Con s
đó r t đáng k so v i v n ban đ u ch 5 b ng ti n mua h t
gi ng. Vào kỳ ngh hè ti p sau đó, chúng tôi v ki m tra
vư n cây. Ch m t vài ch i non nh xíu m c lên kh i m t
đ t, s h t gi ng còn l i b th ăn h t. Chúng tôi tìm cách
ph c thù b ng cách b t r t nhi u th , l t da chúng, r i đem
bán cho các lò sát sinh, v i m t si-linh m i con. Tuy nhiên
s ti n thu đư c không đáng gì so v i con s 800 b ng d
tính c a chúng tôi.
Giáng sinh năm đó, c u em trai c a Nik đư c t ng m t
con v t Australia đuôi dài, r t đ p. Vi c đó cũng g i cho tôi
ý tư ng v m t v làm ăn khác: nuôi v t gi ng! Kh i đ u,
tôi suy lu n, tôi có th bán chúng trong c năm, ch không
ch trong m t đêm trư c Giáng sinh. Tôi tham kh o giá c
và tính toán v th i gian nuôi v t, giá th c ăn… và sau đó là
thuy t ph c b m cho xây m t chu ng chim th t l n.
Trong tu n cu i kỳ h c t i trư ng, tôi đã vi t thư cho b và
lên phương án v tài chính:
Ch còn ít ngày n a là đ n kỳ ngh . B đã đ t mua nh ng v t
li u mà chúng ta c n đ xây cái chu ng v t l n chưa? Con
nghĩ là chúng ta có th mua v t c a Julian Carlyon là giá h i

nh t. Con nghĩ, n u các c a hàng bán m i con v t giá 30 si-
linh, thì ông ta s bán cho c a hàng v i giá 17 si-linh. Như
v y, n u chúng ta mua c a ông ta v i giá 18 ho c 19 si-linh
m t con, thì ông ta v n có lãi, mà chúng ta l i ti t ki m đư c
ít nh t 10 si-linh m i con.
B tôi đã xây chu ng r t c n th n và nh ng con v t l n
r t nhanh. Tuy nhiên, tôi ph i suy tính đ n v nhu c u v
v t t i đ a phương. Th m chí, n u m i ngư i Shamley
Green mua ít nh t hai con v t, thì chúng tôi v n còn l i r t
nhi u v t trong chu ng. M t ngày, khi đang trư ng, tôi
nh n đư c thư c a m báo tin x u r ng, chu t đã phá
chu ng và ăn th t v t. Nhi u năm sau này bà m i thú nh n
r ng, bà đã ngán c nh ph i d n d p chu ng v t, nên bà đã
m c a chu ng và th h t v t bay đi.
Tuy ch ng có k ho ch làm ăn nào mang l i hi u qu v
tài chính c , nhưng dù sao chúng cũng d y cho tôi m t vài
đi u nào đó v toán h c. Tôi ch nh n ra đi u này khi tôi s
d ng nh ng con s th c đ gi i nh ng bài toán th c t mà
toán h c v n ch ng gây cho tôi s h ng thú nào. Lúc tôi
tính toán xem có bao nhiêu cây giáng sinh s m c lên, hay
bao nhiêu con v t s sinh s n, thì cũng là lúc nh ng con s
tr nên th c t và tôi đã h c đư c cách thích s d ng chúng.
trong l p, tôi v n là k hoàn toàn t i d v môn toán. Tôi
t ng m t l n th ki m tra ch s IQ, trong đó có nh ng câu
h i có v như r t ng ng n. Tôi đã không th t p trung vào
b t c câu h i nào v toán h c; và tôi nghĩ mình ch đ t
đi m 0. Tôi lo l ng mình gi ng nh ng ngư i mà thư ng
đư c x p vào h ng ngu d t b ng chính nh ng cu c ki m tra

d ng như th này. H đâu có bi t r ng, thư ng thì nh ng
câu h i ki m tra ch s IQ ki u này đư c nh ng nhân v t
hàn lâm nghĩ ra, nh ng ngư i ch c ch n là vô d ng trong
vi c x lý các v n đ th c t c a th gi i bên ngoài. Tôi thì
thích ti n hành nh ng k ho ch kinh doanh th c t – th m
chí ngay c khi nh ng con th có th làm vi c đó t t hơn tôi.
Tôi nghĩ, b m ch c là đã truy n l i cho tôi cái tính
bư ng b nh và hay n i lo n. Tôi luôn cho r ng các quy t c
đư c t o ra là đ ngư i ta vi ph m; và Stowe có nhi u các
nguyên t c và quy đ nh gi ng như trong quân đ i – r t nhi u
trong s đó, đ i v i tôi và Jonny Gems, hoàn toàn là l i th i
và vô nghĩa. Ch ng h n, tình tr ng ph i làm chân sai v t cho
k l p trên là m t ví d . Hay như L c lư ng L c quân k t
h p (CCF), mà đó các chàng trai ph i ăn m c như binh sĩ
và di u binh v i nh ng cây súng trư ng cũ k ; ho c như vi c
b t bu c đi l nhà th ngày Ch nh t. Tôi đã xoay x đ l n
tránh vi c trên b ng cách tr n kỳ nghĩa v đ u tiên c a khoá
m i: Tên c a tôi đã b b quên không đư c đăng ký và tôi
cũng ch ng bao gi đư c nh c đ n k t khi đó.
Vào kho ng tháng Giêng ho c tháng Hai năm 1966, tôi
và Jonny b t đ u th o lu n vi c làm th nào đ thay đ i các
quy t c trong trư ng h c. Chúng tôi m i 15 tu i thôi, nhưng
chúng tôi tin r ng chúng tôi có th làm nhi u th khác. B
m tôi khuy n khích tôi nghĩ r ng chúng tôi có th làm thay
đ i c th gi i, vì th khi tôi xem xét cách th c đi u hành
Stowe thì tôi c m th y ch c ch n là tôi có th làm t t hơn.
Th c t thì Stowe cũng khá là t do khi khuy n khích các

nam sinh m i l a tu i đóng góp vào vi c đi u hành, qu n
lý trư ng.
Tôi và Jonny n i sung lên vì các quy đ nh r ng b t c ai
không chơi th thao cũng ph i đi xem đ i tuy n c a trư ng
thi đ u v i trư ng khác. Dù chúng tôi v n có th t i thư vi n
vào các ngày Ch nh t, nhưng chúng tôi bu c ph i đi xem
các cu c thi đ u c a đ i tuy n trư ng vào h u h t các ngày
th B y. Tôi bi t là n u tôi không b lo i vì cái đ u g i thương
t t, thì tôi cũng có m t trong đ i bóng c a trư ng, vì th tôi
c m th y th t v ng g p đôi. Tôi đã vi t cho th y hi u trư ng:
Em ph n đ i k ch li t vi c lãng phí th i gian dành cho vi c
b t bu c ph i xem các tr n thi đ u. N u m t ngư i không th
tham gia thi đ u, thì ngư i đó có th dành th i gian c a
mình vào vi c làm có ích hơn th ch . Em bi t đi u này nghe
có v như m t hành vi phá v truy n th ng, nhưng em r t
ng h vi c này. N u hơn 450 ngư i thay vì ph i xem các
tr n đ u mà dành th i gian đó đ lau chùi các c a s Cung
đi n Buckingham ch ng h n, thì h s thu đư c ít nh t cái gì
đó t t hơn vi c “xem ngư i khác giành đư c m t cái gì”.
Tôi cũng c t ch c l i h th ng các b a ăn trong trư ng:
Em th y r ng, mu n c i thi n tình tr ng Stowe, m i ngư i
trư c h t ph i làm vi c đó mang tính t p th , th m chí hơn
c tính tôn giáo. Có r t nhi u nam sinh mu n có thêm ki n
th c qua các cu c nói chuy n. M t trong nh ng th i đi m t t
nh t đ nói chuy n là vào các gi ăn, nhưng Stowe thì vi c
này là không th . M i ngư i bư c vào phòng h c, ng i vào
cái bàn đã đư c phân b , bên c nh v n m t nam sinh như

m i ngày. Căng-tin c n đư c b trí t i m t trong nh ng
phòng ăn. H c sinh cũng có th l a ch n th c ăn cho riêng
mình. H c n đư c t do ng i ch nào h mu n. Và h cũng
có th b thìa, dĩa vào thùng khi h ra v . Vi c lãng phí th c
ăn lúc đó s là không tư ng. Và trong h th ng căng-tin,
th y có th ti t ki m đư c ít nh t m t n a s nhân viên d n
bàn ngư i Italia và Tây Ban Nha.
Em r t quan tâm ý ki n c a th y như th nào v vi c này. Và
ti n ti t ki m đư c có th s d ng cho các k ho ch ti p theo
c a em…
Và tôi ti p t c khám phá nh ng ý tư ng v m t quán bar
dành cho h c sinh cu i c p (Sixth-former – H c sinh l p 6
h trung h c Anh, tu i t 16 đ n 18, h c hai năm cu i
c a trung h c và chu n b thi vào đ i h c, tương đương
l p 12 ho c 13 Vi t Nam – ND).
Th y hi u trư ng g i ý tôi đăng ý ki n c a mình trên t p
chí c a trư ng. Nhưng tôi và Jonny mu n xu t b n m t t
t p chí khác, v i quan đi m hoàn toàn m i. Chúng tôi
mu n v n đ ng đ ph n đ i t ép làm đ u sai, các hình ph t
v thân th , hay vi c b t bu c đi l nhà th , xem thi đ u và
h c ti ng La-tinh. T t c nh ng ý tư ng đó có quá nhi u
“tính cách m ng”, không th đăng đư c trên t p chí c a
trư ng – t Stoic, m t cái tên ch phù h p v i nh ng đ c
gi có kh năng ch u đ ng ngh ch c nh trong th i gian dài.
Sau đó chúng tôi nghĩ t i vi c liên k t v i các trư ng khác
mà cũng có các quy t c tương t . D n d n, ý tư ng v m t
t t p chí liên trư ng đã n y n . Chúng tôi liên h v i các
trư ng khác và trao đ i các ý tư ng. Tôi vi t ra m t vài tiêu

đ vào s ghi chép c a trư ng: Hôm nay/1966/Hãy t p
trung chú ý!/M t nư c Anh hi n đ i và Ph ng v n. Sau đó,
tôi vi t ra nh ng gì tôi mu n xu t b n và m t vài n i dung
tóm t t. M t l n n a, tôi l i nghĩ t i s liên quan c a toán
h c đây:
Tôi vi t ra m t danh sách g m 250 ngh sĩ mà tôi tìm th y
trong cu n Who’s Who (Ai là Ai), cùng m t danh sách các
nhà qu ng cáo ti m năng tôi tìm đư c trong danh b đi n
tho i. Tôi cũng vi t thư cho T p đoàn WH Smith chuyên
bán l sách báo, h i xem h có nh n phát hành t p chí hay
không. Như v y, v i các nhà c ng tác, hãng qu ng cáo,
phát hành và t t c chi phí đã có đ y đ – ít nh t là trên
gi y t – tôi đã phác th o đư c k ho ch kinh doanh đ u
tiên trong đ i mình.
Nhìn vào con s có v quá ít i, tôi và Jonny quy t đ nh
kêu g i thêm các trư ng trung h c, cao đ ng k thu t và đ i
h c cùng tham gia. T p chí này s m thêm nhi u đ i tư ng
và khuy n khích thêm đư c qu ng cáo. Chúng tôi nghĩ, n u
đ t m c tiêu t p chí hư ng t i sinh viên đ i h c thì h c sinh
cu i c p cũng s mua; còn n u xu t b n t p chí cho h c
sinh cu i c p thì sinh viên s không quan tâm.
Chúng tôi đ t tên t p chí là Student (Sinh viên), nghe có
v là m t cái tên hay vào đúng th i đi m mà ngư i ta đang
nói nhi u đ n “quy n l c c a sinh viên”. ðó cũng là lúc
đang di n ra các cu c bi u tình, di u hành ph n đ i t i các
trư ng đ i h c. Tu i tr th t sôi n i. M tôi cho 4 b ng đ
chi ti n g i đi n tho i và thư t , còn b Jonny c p cho
chúng tôi gi y vi t thư có in dòng ch SINH VIÊN – T P

CHÍ DÀNH CHO GI I TR ANH, cùng v i bi u tư ng m t
tr i m c. Chúng tôi b t tay vào vi t thư cho các c ng tác
viên và m i các hãng qu ng cáo.
Student là m t c xe hoàn h o: Nó cho chúng tôi m t
m t cu c s ng hoàn toàn m i. Có r t nhi u vi c ph i s p
đ t. Tôi l p văn phòng ngay trong phòng trư ng và đ
ngh th y hi u trư ng cho l p đi n tho i t i phòng tôi –
không ng c nhiên khi ông y t ch i. Vì v y, tôi ph i g i t i
b t đi n tho i công c ng. Nhưng r t nhanh sau đó tôi phát
hi n ra m t m o r t h u ích: N u tôi g i cho nhân viên tr c
t ng đài và nói v i cô y r ng máy đã tính ti n, nhưng cu c
g i không k t n i đư c, th là tôi có th nh n đư c m t
cu c g i mi n phí. Không ch đư c g i mi n phí, mà tôi còn
tránh đư c tín hi u “píp píp píp” m i khi h t ti n. Nhưng
hay hơn c đó là gi ng nói c a nhân viên t ng đài gi ng như
m t thư ký: “Tôi s n i máy, thưa Ngài Branson”.
Tôi lên h t danh sách này đ n danh sách khác nh ng
ngư i c n g i và làm theo cách đó. H u h t h đ u t ch i
tr ti n cho vi c qu ng cáo m t t p chí chưa xu t b n.
Nhưng r i d n d n tôi cũng tìm ra cách đ thu hút s chú ý
c a h . Tôi g i t i Ngân hàng qu c gia Westminster, và nói
r ng Lloyds Bank v a đ t m t trang đ y qu ng cáo và h i
li u h có mu n qu ng cáo song song v i Lloyds Bank hay
không? Student là m t t p chí dành cho gi i tr l n nh t
Anh – tôi nói thêm. G i đ n hãng Coca-Cola, tôi nói v i h
r ng Pepsi v a đ t hàng m t qu ng cáo l n, nhưng trang
bìa sau v n còn tr ng. Tôi l i g i đ n t Daily Telegraph và
h i h mu n đăng qu ng cáo trư c hay sau t Daily
Express. M t m o n a là đ t nh ng câu h i không có h i

mà h khó có th d dàng t ch i. Ch ng h n, “Quý v có
quan tâm tuy n d ng nh ng sinh viên t t nghi p đ i h c và
h c sinh t t nghi p trung h c có năng l c cao nh t không?”
Ch ng có m t giám đ c nhân s nào l i tìm ki m tuy n
d ng nh ng ngư i năng l c xoàng c . “V y thì, chúng tôi
xu t b n t t p chí là đ dành cho quý v …”
ð tránh vi c nhân viên t ng đài quay l i và c t cu c g i
mi n phí, tôi đã h c đư c cách gi cho cu c g i thông su t
trong th i gian năm phút. Tôi b t đ u nói nhanh, m nh
hơn. Tôi v gi ng s m, vì th không ai nh n ra là h đang
nói chuy n v i m t c u h c sinh trung h c m i 15 tu i, qua
đi n tho i công c ng. Tôi ghi đ a ch trên phong bì là
Shamley Green và khi g i thư đi, tôi thư ng vi t hàng ch c
lá g i v cho b m tôi, sau đó b m l i nh ngư i b n cũ
là Elizabeth đánh máy các b c thư.
Thành tích h c t p c a tôi ngày càng x u hơn, nhưng tôi
đang h c đư c m t bài h c tuy t v i, đó là xây d ng lòng
tin. Khi tôi thêm năm ho c sáu tu i n a, thì cũng là lúc
nh n ra đi u ng ng n c a vi c c tìm cách kêu g i qu ng
cáo c a các công ty l n, cho m t t t p chí th m chí chưa
xu t b n, l i ch do hai c u h c sinh m i 15 tu i biên so n;
và tôi đã không nh c đi n tho i lên g i n a. Tuy nhiên, tôi
còn quá tr đ có th d tính đư c th t b i.
Kỳ ngh năm y, tôi đã k h t m i chuy n v Student cho
Nik nghe. C u y r t thích thú và đ ng ý giúp phát hành t p
chí t i Ampleforth. C u y cũng h a tìm ki m thêm c ng tác
viên cho t p chí. Khi Nik nh n ra r ng Student th t ra là
sáng ki n c a tôi và Jonny, thì c u ta có v chùn bư c m t

Richard Branson đường ra biển lớn

Richard Branson đường ra biển lớn

Recommended

Recommended

More Related Content

More from Cat Van Khoi

More from Cat Van Khoi (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Richard Branson đường ra biển lớn