1. Przemysł podpowiada jak uniknąć przerw w dostawach energii
PSE podczas niedawnych przerw w dostawach energii zdecydował się na obronę Krajowego Systemu
Elektroenergetycznego poprzez zastosowanie rozwiązania siłowego. Nie rozważono m.in. możliwości
importu taniej energii lub zwiększenia zakresu usługi redukcji zapotrzebowania.
Przebieg redukcji mocy zrealizowanej przez odbiorców końcowych po ogłoszeniu przez OSP
kolejnych stopni zasilania.
Stopnie zasilania obowiązujące w dniach 10-15 sierpnia 2015 r.
W reakcji na ograniczenia mocy wprowadzane kolejnymi komunikatami ogłaszanymi przez Polskie
Sieci Elektroenergetyczne S.A., zobowiązani odbiorcy końcowi ograniczali pobór energii elektrycznej
stosownie do posiadanych: umiejętności, opomiarowania i informatycznych systemów nadzoru nad
poborem, oraz możliwości kontrolowania ich reakcji przez Operatorów. Niestety okazało się, iż
znacząca część odbiorców posiadających jedynie w liczniki indukcyjne, bez możliwości kontrolowania
poboru mocy, na wprowadzane ograniczenia nie reagowała.
Redukcja zapotrzebowania w KSE na tle możliwości jego pokrycia przez krajową generację (JWCD i nJWCD), oraz
wymianę międzysystemową (równoległą i nierównoległą).
WNIOSKI
1. Redukcja poboru po ogłoszeniu 20 stopnia zasilania na godzinę 10.00 w dniu 10.08.2015 była
spóźniona, a oczekiwany jej poziom uzyskano dopiero po 6 godzinach tj. w godzinie 16.00.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
10-sie-15 20 20 19 19 19 19 19 17 17 17 17 17 11 11
11-sie-15 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 19 19 19 17 17 15 15 11 11 11 11 11 11 11
12-sie-15 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 16 16 16 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11
13-sie-15 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11
14-sie-15 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11
15-sie-15 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11
Data
Obowiązujące stopnie zasilania w poszczególnych godzinach doby

2. Przypuszczalnie był to czas niezbędny głównie Operatorom Systemów Dystrybucyjnych na
informowanie, edukowanie, i egzekwowanie przeprowadzenia redukcji.
2. Wyjaśnienia wymaga przyczyna wzrostu krajowego zapotrzebowania do prawie 22 tys. MW
w godzinie 12.00, po uzyskanej już redukcji z godziny 10.00 do poziomu około 21 tys. MW.
3. W drugim (11.08.2015 r.) i trzecim (12.08.2015 r.) dniu wprowadzonych ograniczeń odbiorcy
reagowali z wyprzedzeniem (już o 09.00), a uzyskiwany poziom redukcji, był zbliżony do
oczekiwanego.
4. Pomimo złagodzenia do minimum ograniczeń w dostawie energii już od godziny 14 w dniu 12
sierpnia, zapotrzebowanie w KSE nie wróciło do poziomu z przed wprowadzenia ograniczeń,
wielkość produkcji nie została przywrócona, a straty ponoszone przez odbiorców przemysłowych
są ponoszone nadal również po zniesieniu ograniczeń.
5. Skuteczne stosowanie redukcji zapotrzebowania odbiorców końcowych, jako przewidywalnego
mechanizmu obrony KSE, wymaga zaangażowania znacznych środków finansowych,
organizacyjnych i technicznych oraz działań edukacyjnych, jak również stworzenia systemu
zarządzania i nadzoru nad realizacją redukcji.
Brak rezerwy ponad zapotrzebowanie odbiorców, jako jeden ze skutków nie skorzystania przez
OSP z oferty redukcji zapotrzebowania odbiorców końcowych na poziomie 350 MW.
Brak rezerw umożliwiających OSP szybkie bilansowanie zapotrzebowania w KSE poprzez wzrost
krajowej generacji nie jest sytuacją wyjątkową. Tylko w sierpniu 2015 r. brak takich rezerw
odnotowano w dniach 03, 06, 07, 08, 10. Oznacza to, że w tych dniach były godziny, w których OSP
nie dysponował tym szybkim, wygodnym i skutecznym narzędziem. W dniu 10.08.2015 miało to
miejsce w godzinach 09 do 15.
Poziom rezerw mocy powyżej zapotrzebowania odbiorców w sierpniu 2015 r.
WNIOSKI
1. Przyjęcie przez OSP oferty redukcji zapotrzebowania o 350 MW, złożonej w imieniu odbiorców
końcowych, mogło wpłynąć na złagodzenie ograniczeń mocy wprowadzanych kolejnymi
komunikatami ogłaszanymi przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., co w istotny sposób
mogło ograniczyć straty odbiorców przemysłowych.

3. 2. Ponadto zmniejszenie zapotrzebowania KSE o 350 MW stworzyłoby przestrzeń dla rezerwy ponad
zapotrzebowanie odbiorców, co ma istotne znaczenie dla bezpieczeństwa funkcjonowania KSE.
Możliwości pokrycia zapotrzebowania w KSE, a poziom wprowadzonych przez Operatora Systemu
Przesyłowego ograniczeń.
OSP zdecydował się na obronę KSE poprzez zastosowanie rozwiązania siłowego, dekretując
wprowadzenie ograniczeń, do których dostosowano się dopiero z 6-o godzinnym opóźnieniem, zrobił
to z zaskoczenia, zastosował narzędzie, co do którego nie miał pewności czy i w jakim zakresie
zadziała powodując znaczne straty w efekcie zatrzymania bądź zmniejszenia produkcji w zakładach
przemysłowych.
OSP uzasadnia swoją decyzję zaistnieniem sytuacji nadzwyczajnej, spowodowanej czynnikami
zewnętrznym, której nie dało się wcześniej przewidzieć. W ocenie odbiorców przemysłowych nie była
to jednak sytuacja nadzwyczajna, a wręcz przeciwnie, została wykreowana całym szeregiem
nietrafionych decyzji PSE S.A., przykładowo wiele elektrowni miało postoje planowe, mimo że PSE
dysponowało średnioterminowymi prognozami pogody i informacjami hydrologicznymi, i powinno
przesunąć remonty na inny okres.
Planowane i awaryjne ubytki mocy JWCD w sierpniu 2015 r.
Odbiorcy przemysłowi mają również wątpliwości, co do uzasadnienia dla wprowadzania tak głębokiej
redukcji zapotrzebowania.
Możliwości pokrycia zapotrzebowania w KSE.
WNIOSKI
1. Zapotrzebowanie w KSE w dniu 10.08.2015 r. o godzinie 14.00 wynosiło 20310 MW. Wymagany
dla takiej wielkości zgodnie z IRiESP poziom rezerwy operacyjnej to 3656 MW. Nadwyżka
możliwości pokrycia tego zapotrzebowania przez zdolności wytwórcze JWCD, nJWCD i wymianę
międzysystemową to 3749 MW. Z punktu widzenia bezpieczeństwa KSE kluczowy jest tu jednak
SO 1 N 2 PN 3 WT 4 ŚR 5 CZ 6 PT 7 SO 8 N 9 PN 10 WT 11 ŚR 12 CZ 13 PT 14
3 979 4 763 3 663 3 481 3 674 4 115 4 798 5 916 5 981 4 649 4 910 3 175 2 975 2 775
78,2% 84,8% 75,1% 79,3% 79,4% 60,8% 57,3% 67,4% 78,3% 65,1% 76,2% 80,9% 84,9% 84,0%
Nieplanowane 1 110 855 1 217 908 955 2 650 3 581 2 862 1 657 2 492 1 532 752 530 530
Łącznie ubytki 5 089 5 618 4 880 4 389 4 629 6 765 8 379 8 778 7 638 7 141 6 442 3 927 3 505 3 305
sierpień 2015 r.
Planowane

4. czas uruchomienia tych możliwości. Przypomnijmy, że w dniu 10.08.2015 w godzinach 09 do 15
OSP nie dysponował rezerwą mocy ponad zapotrzebowanie zdolną do szybkiego pokrycia jego
przyrostu w KSE przez zwiększenie generacji.
2. Niewielki był stopień wykorzystania połączeń transgranicznych pomimo, że u sąsiadów Polski były
niskie ceny energii na skutek dużej produkcji w elektrowniach słonecznych i wysokiego stanu
rezerw hydrologicznych w elektrowniach wodnych.
3. Jak wynika z danych prezentowanych przez PSE, dzięki administracyjnej redukcji zapotrzebowania
(stopnie zasilania), spadło ono w godzinach szczytowych o ponad 2500 MW w porównaniu do
tego samego okresu w poprzednich dniach roboczych, w wyniku czego rezerwy mocy były
znacznie większe niż w poprzednim tygodniu. Wynika z tego, że operator wprowadził od razu zbyt
wysokie ograniczenia. Realizacja kontraktów na redukcję zapotrzebowania pozwoliłoby na bieżące
kontrolowanie wielkości redukcji i wykorzystywanie tylko niezbędnych zasobów, nie powodując
nadmiernych kosztów dla odbiorców.
4. Potencjał usług redukcji zapotrzebowania w Polskim systemie elektroenergetycznym to około
2500 MW. Odbiorcy przemysłowi od lat apelują do PSE o możliwość ich świadczenia na zasadach
komercyjnych. Pozwoliłoby to im na przygotowanie niezbędnych zasobów technicznych i
organizacyjnych gwarantując wysoką niezawodność niezbędnych w KSE redukcji, przy
jednoczesnym minimalizowaniu strat produkcyjnych. PSE uznało jednak, że pozyskanie zdolności
redukcyjnych na poziomie 200 MW jest z punktu widzenia potrzeb KSE wystarczające, i
wprowadziło kilkudziesięciokrotnie droższe mechanizmy interwencyjne tj. ponad 800 MW w tzw.
zimnej rezerwie i ponad 4000 MW w operacyjnej rezerwie mocy. Operator konsekwentnie
koncentruje się więc jedynie na działaniach po stronie wytwórczej, a ich koszty ponoszą jak zwykle
odbiorcy w opłatach przesyłowych.