η θεωρία του σχολικού εγχειριδίου για την είδηση

1. έκφραση – έκθεση β’ Λυκείου : θεωρία για την Είδηση
1
Τομείς δημοσιογραφίας (σελ. 14)
ειδησεογραφία ερμηνευτική δημοσιογραφία
αναγραφή
ειδήσεων που
ενδιαφέρουν
τον άνθρωπο
και
επηρεάζουν τη
ζωή του
άρθρο σχόλιο
χρονογράφημα
γελοιογραφία
κείμενο
δημοσιευμένο
στον τύπο,
αναφέρεται
σε ειδικό
θέμα
η ερμηνεία του
δημοσιογράφου
για κάποιο
γεγονός,
πρόκειται για
υποκειμενικό
στοιχείο (με
φράσεις, π.χ.
όπως
ανακοίνωσε ,
ανέφερε,
ισχυρίζεται,
σύμφωνα με τη
γνώμη, δήλωσε
(σελ.20)
η στίξη
αποτελεί
σχόλιο1
(σελ. 17)
είδος
πεζογραφήματος
του τύπου που
αντλεί τα
θέματά του από
την
επικαιρότητα σε
τόνο
χιουμοριστικό,
δηκτικό,
επικριτικό
Προβολή και διαφοροποίηση της είδησης (σελ. 18)
τίτλος έκταση σελιδοποίηση απουσία είδησης
σημείωση : τα παραπάνω στοιχεία αποτελούν έμμεσο σχόλιο (εξάρτηση από το δημοσιογράφο, την
εφημερίδα, την ιεράρχηση των ειδήσεων
Διαπλοκή σχολίου με την είδηση (σελ. 21)
αρνητικό θετικό
το σχόλιο συνυφαίνεται με την είδηση και
παραπλανά τον αναγνώστη και θεωρεί την
άποψη του δημοσιογράφου ως εξακριβωμένο
γεγονός
όταν η γνώμη του δημοσιογράφου διακρίνεται
από την είδηση, φωτίζει το γεγονός και
εξυπηρετεί την αλήθεια (σεβασμός στον
αναγνώστη που καλείται να κρίνει μόνος του)
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΙΔΗΣΗΣ
τίτλος
περίληψη
ανάπτυξη
1 θαυμασμός, ενθάρρυνση, ευχαρίστηση, έκπληξη, συμφωνία, αποδοκιμασία, αποστροφή, αγανάκτηση, κατάπληξη,, αποθάρρυνση, δισταγμός, απορία,
αμφισβήτηση, ειρωνεία, έμφαση

2. έκφραση – έκθεση β’ Λυκείου : θεωρία για την Είδηση
2
Παρουσίαση γεγονότος (σελ. 33) Παρουσίαση προσώπου
τόπος, χρόνος, τρόπος, αιτίες, σκοπός,
συνέπειες
ανεστραμμένη πυραμίδα (σελ. 34)
Οπτική γωνία του δημοσιογράφου
Τίτλος της είδησης (σελ 39)
παράλειψη
λέξεων
ρήματα στίξη ύφος (δραματικό,
χιουμοριστικό
σοβαρό)
λογική και
ποιητική
λειτουργία της
γλώσσας
σημείωση : ο τίτλος έλκει τον αναγνώστη (διαφοροποιείται από τίτλους δημοσιευμάτων άλλων
εφημερίδων, ξεχωρίζει, εντυπωσιάζει κ.ά.), τον πληροφορεί
Συντακτικά στοιχεία στην είδηση (σελ. 43)
Ο δημοσιογράφος διαφοροποιεί τη σειρά των όρων της πρότασης ανάλογα με αυτό που θέλει να
τονίσει περισσότερο.
Προτάσσει το Τονίζει το παράδειγμα
Υποκείμενο πρόσωπο Ο σκηνοθέτης έδωσε χθες συνέντευξη στο Ζάππειο.
Ρήμα πράξη Έδωσε χθες συνέντευξη στο Ζάππειο ο σκηνοθέτης.
Χρονικός
χρόνος Χθες ο σκηνοθέτης έδωσε συνέντευξη στο Ζάππειο.
προσδιορισμός
Τοπικός
προσδιορισμός
τόπος Στο Ζάππειο έδωσε χθες συνέντευξη ο σκηνοθέτης.
ενεργητική και παθητική σύνταξη (σελ. 45)
σύνταξη παράδειγμα
η ενεργητική
(τονίζει το υποκείμενο)
Ο Υπουργός υπέγραψε την απόφαση.
παθητική (τονίζει την
πράξη)
Η απόφαση υπογράφτηκε από τον Υπουργό
δεν είναι ουδέτερος
αξιολογεί τα γεγονότα
δίνει έμφαση, εστιάζει στην αφήγησή
του, ερμηνεύει τα γεγονότα
όνομα, ηλικία, καταγωγή, επάγγελμα, σχέση με
το γεγονός

3. έκφραση – έκθεση β’ Λυκείου : θεωρία για την Είδηση
3
προσδιορισμός χρόνου στην είδηση – μέσα (σελ. 47)
χρόνοι του ρήματος επιρρηματικοί προσδιορισμοί χρόνου (δηλαδή : χρονικά επιρρήματα,
εμπρόθετοι προσδιορισμοί, χρονικές προτάσεις, χρονικές μετοχές, γενική ή
αιτιατική του χρόνου)
δηλώνουν : χρονική βαθμίδα (παρόν, παρελθόν, μέλλον), τρόπος
(εξακολουθητικός, συνοπτικός, μη συνοπτικός ή στιγμιαίος), χρονική στιγμή,
βαθμός χρονικής διάρκειας, χρονική αφετηρία, χρονικό τέρμα, χρονική
επανάληψη, χρονική σχέση (σύγχρονο, προτερόχρονο, υστερόχρονο)
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΛΟΓΟΥ (σελ. 63 – 68)
Ιεράρχηση των ειδήσεων - Κριτήρια
επικαιρότητα
σπουδαιότητα
σπανιότητα
εκρηκτικότητα
εκκρρεμότητα
συγκίνηση
συνέπειες
εγγύτητα