1. VZW De Schakel – Centrum voor Cocreatie tel. 0476.32.91.50 Pagina 1
Energopro: Eerste Open Space
Livinushof Sint-Margriete 17 december 2011
Energopro staat voor Energie voor een goed product. Burgers investeren via hun
coöperatie in lokale projecten van hernieuwbare energie (bvb. zonnepanelen).Voor
lokale boeren is het gunstig om deze investeringen door de coöperatie te laten doen.
De winst wordt voor een deel uitgekeerd aan de coöperanten in de vorm van
aankoopbonnen waarmee ze “goede” producten kunnen kopen. Op die manier
worden consumenten uitgenodigd lokale producenten te versterken.
Een voorbeeld van een goed product is biologisch geteeld voedsel. De boeren die
deze producten op de markt brengen, hebben een verbinding met hun grond, hun
omgeving en zijn gericht op contact met hun klanten waarmee zij lokaal zo nauw als
mogelijk willen samenwerken.
Energopro is gestart met een pilootproject in het Meetjesland in samenwerking met
vijf bioboeren. In dit pilootproject willen we met elkaar leren wat er nodig is om
dergelijke vormen van cocreatie tot een succes te maken.
De Open Space
Deze Open Space werd georganiseerd enerzijds om belangstellenden te informeren
over wat Energopro inhoudt en anderzijds te bekijken wat iedereen nodig heeft om
dit project tot het zijne te maken. Hoe en waar kan iedereen zijn passie en
competentie inbrengen?
17 mensen uit organisaties zoals Natuurpunt, Transitiedorpen, bedrijfsleven,
landbouw , voedselteams gaven present.
In een Open Space kan iedereen onderwerpen die hij wil bespreken inbrengen.
Mensen die geïnteresseerd zijn om hierover mee te praten, sluiten zich hierbij aan.
Volgende onderwerpen werden voorgesteld en in 2 ronden van ongeveer drie
kwartier op vier verschillende plaatsen met elkaar besproken.

2. VZW De Schakel – Centrum voor Cocreatie tel. 0476.32.91.50 Pagina 2
Boven 1 Boven 2 Beneden 1 Beneden 2
Ronde 1 Mix voedsel+
energie
Info Project –
Rol
Voedselteam
Vertrouwen en
zekerheid voor
buitenstaanders
bieden/hoe
Via welke
kanalen mensen
bereiken die ook
warm lopen
voor zulke
projecten
Ronde 2 Kiss (keep it
simple stupid)/
Structuur?/Ketting
klein: tss
producent en
consument
Farmers
Corner/CSA
Auto-Nomie
Project
Hoe leg je je
project gebald,
krachtig en in
zijn essentie
voor aan de
buitenwereld om
enthousiasme
op te wekken
A500: hoe 500
aandelen
verkopen?
De afspraken in een Open Space werden als volgt uitgebeeld of verwoord:
Er zijn vier mogelijke rollen: Je kan initiatief nemen tot een gesprek en je kan
deelnemer zijn. Je kan ook „vlinder‟ zijn – je eigen ritme volgen en misschien bij de
koffie een goed gesprek hebben. Hommels brengen ideeën van de ene groep over
naar de ander.
De wet van de twee voeten zegt dat je niet blijft als je niets kan toevoegen of halen in
een groep.

3. VZW De Schakel – Centrum voor Cocreatie tel. 0476.32.91.50 Pagina 3
Het groepswerk
Vragen over hoe het project in elkaar zit en hoe de mix tussen voedsel en energie
tot stand kwam werden in twee groepen uitgediept.
Een kwetsbaar punt van landbouw is o.a. de hoge energie-input. De lange
termijnvisie vertrekt vanuit samenwerking en ook die verlaagt de kwetsbaarheid. Het
is noodzakelijk om het distributieluik aan te pakken en op te lossen zowel voor een
goede werking van Energopro als voor lokale landbouw in zijn geheel (cfr.
samenwerking met voedselteams)
De twee andere thema‟s uit de eerste ronde werden samengebracht tot een nieuw
thema: verbinding tussen boer en buur. Autonomie van de groep t.o.v. de
structuren die “boven ons staan” stond hier centraal. Verbinding tussen boer en
lokale klant vraagt communicatie en vertrouwen. Deze communicatie moet concreet
en geloofwaardig zijn. Het vraagt ook om een wederzijdse zorg voor elkaar.
Consumenten dragen zorg voor wat boeren doen, boeren dragen zorg voor milieu en
gezond voedsel. Het is noodzakelijk dat geld veilig en duurzaam geïnvesteerd wordt.
Er werd vastgesteld dat er een mooie verbinding was in de groep en de wens
uitgedrukt om deze verbinding uit te breiden naar vele warme mensen.
In de tweede ronde werd dieper ingegaan op de concrete uitwerking.
In de groep kiss and ride werd dieper ingegaan op hoe de korte keten structuur kan
krijgen via Energopro en hoe dit op een eenvoudige en simpele manier kan gebeuren
(volgens het kissprincipe: keep it simple stupid).
Samenwerking tussen boeren leidt tot werken op grotere schaal en completer
aanbod. Binnen deze samenwerking ontstaat ook overdracht tussen jonge en

4. VZW De Schakel – Centrum voor Cocreatie tel. 0476.32.91.50 Pagina 4
ervaren boeren. Voedselteams heeft een waslijst van mensen die willen aansluiten
maar krijgt distributie niet voldoende georganiseerd met de beperkte middelen die er
zijn.
Voedsel en energie samenbrengen kan meerwaarde zijn omdat het een nieuw
perspectief inbrengt. Ondernemers uit beide sectoren kunnen elkaar inspireren.
Elektrische mobiliteit die het overschot aan energie op de boerderijen kan gebruiken
kan een bijdrage leveren aan het CO2-neutraal maken van het transportluik van de
distributie.
Het is belangrijk dat het over echte boeren gaat, boeren met een verhaal, met
verbinding met de aarde en zo dicht mogelijk bij de consument. Boeren met
thuisverkoop kunnen evolueren naar een gewone winkeliers zonder die verbinding
met de aarde. Dat is niet gewenst door de overheid (cfr. subsidieregeling) en ook niet
in dit project.
In een tweede groep werden de verschillende aspecten van CSA, Farmers Corner,
boerenmarkten dieper uitgespit. Hier kwam het idee van de biomobiel (cfr. de
pizzamobiel) naar voor. Hierin werken verschillende boeren samen om elkaars
producten aan te bieden. Door de mobiliteit zijn meer mensen en meerdere plaatsen
bereikbaar. Aankopen kunnen met de aankoopbonnen gebeuren. De energie kan
getankt worden op de plaatsen waar hernieuwbare energie geproduceerd wordt.
De eindronde en conclusies
In de eindronde werd alles samengebracht en gedeeld. Daar bleek dat er voldoende
energie aanwezig was om
 enerzijds het concept van de biomobiel uit te werken (Krist Hamerlinck zal dit
verder opnemen) en ook
 de andere aspecten ivm distributie te bekijken (ondernemersnetwerk,
samenwerking met voedselteams) dit zal door Wannes Wylin en Geert
opgenomen worden.
Over het idee om een nieuwe Open Space met nieuwe mensen te organiseren werd
geen overeenstemming gevonden.

5. VZW De Schakel – Centrum voor Cocreatie tel. 0476.32.91.50 Pagina 5
Op het einde werd nog opgemerkt dat het project A500 niet was besproken. A 500
gaat over hoe verkopen we 500 aandelen? Dit gaat over zoveel mogelijk mensen
inspireren, betrekken en uitnodigen om te participeren.
De overtuiging leefde sterk dat dit enkel kan als het distributieluik geregeld is.
Anderzijds is het zo dat als veel mensen deelnemen het distributieprobleem wellicht
vanzelf oplost. M.a.w. een oefening om niet in kip of ei-denken te vervallen. Er
sporen verschillende treinen in een zelfde richting en die kunnen elkaar versterken.
Meteen een uitnodiging om nog meer creativiteit in te zetten.
Of nog een ander perspectief door de ogen van Ria, die het proces voortreffelijk
begeleidde vanuit Art of Hosting – de kunst om mensen samen te brengen om
betekenisvolle gesprekken te voeren. Waarvoor heel veel dank.
VVVoooeeedddssseeelll
ttteeeaaammmsss
EEEnnneeerrrgggooo
ppprrrooo
dddiiissstttrrriiibbbuuutttiiieee
LLLoookkkaaallleee bbbiiiooolllooogggiiisssccchhheee vvvoooeeedddssseeelllppprrroooddduuuccctttiiieee
bbbuuuuuurrrtttbbboooeeerrrdddeeerrriiijjjeeennn
BBBiiiooommmooobbbiiieeelll,,, fffaaarrrmmmeeerrrssscccooorrrnnneeerrr,,, bbboooeeerrreeennnmmmaaarrrkkkttteeennn,,,
dddeeepppoootttsss

6. VZW De Schakel – Centrum voor Cocreatie tel. 0476.32.91.50 Pagina 6
En nu verder….
De kerngroep wordt momenteel gevormd door Geert Sturtewagen en Lieven Herie
die regelmatig samenkomen met de boeren (Dirk Mouton, Sonia en Carlos Noe, Jan
Degrande, Chris Claes). Zij zullen de deeltrajecten verder opvolgen en ook contacten
leggen om de kerngroep verder uit te breiden
Verslag en foto‟s door Geert Sturtewagen, initiatiefnemer en Ria Baeck,
procesbegeleiding (www.vitis-tct.be)