SlideShare a Scribd company logo
1 of 16
Download to read offline
Magazine   Nummer 7, 2009                      ISSN: 1871-6393



                                      2 Front-end development, onderschat
                                        maar van onschatbare waarde
                                        Raymond Klompsma & Timothy van Sas

                                      5 the A-team en MBTI, hand in hand!
                                        Raymond Klompsma

                                      8 Structureel verbeteren, een
                                        basis voor online succes
                                        Raymond Klompsma

                                      11 Overtuigen met willekeur
                                         Stefan Wobben

                                      20 Usabilityweb en Concept7




Over Usabilityweb Magazine            Met plezier presenteer ik Usabilityweb Magazine 7
Je kunt je aanmelden voor het Usa-    Raymond en Tim trappen dit magazine af met een ar-
bilityweb Magazine door een e-mail    tikel over de ins en outs van Front-end development.
te sturen naar stefan@concept7.nl.    Daarna legt Ray de overeenkomst tussen het A-team
                                      en MBTI uit en heeft ook nog meer dan genoeg te
Dit geldt voor zowel de ontvangers    vertellen over structureel verbeteren. Als laatste sluit
van het magazine als voor gastau-     ik af met een artikel over het overtuigen met willekeur.
teurs die graag een bijdrage willen
leveren aan dit initiatief.           Genoeg leesvoer voor tijdens de feestdagen lijkt me.

                                      Stefan Wobben, Concept7
Front-end development,
onderschat maar van
onschatbare waarde
Dit is geen technisch artikel! Zo, dat is eruit. Want dit artikel is juist
bedoeld voor mensen die niet geïnteresseerd zijn in de technische
kant van front-end development maar in de ‘wat kan ik er nu mee’
kant van het verhaal. Timothy van Sas en ik zien veel voorbeelden om
ons heen van websites waar het fout gaat. Ook, en misschien juist wel
bij grote corporate websites. Vaak door gebrek aan kennis. Want zeg
nu zelf, als eindverantwoordelijke van een website kun je niet alles
inhoudelijk weten! En bovendien, daarvoor huur je toch mensen in?


                                                         is dan ook een hele kunst om binnen het
             Front-end development, wat is het?
                                                         vakgebied bij te blijven.
             Een kleine zoektocht op Google en de
             niet technici onder ons haken af. Woor-     Een belangrijke trend binnen het vakge-
             den als XML, HTML, webstandaarden,          bied is het standaardiseren van code. Dit
             CSS, jQuery en Javascript vliegen voor-     valt misschien nog wel het beste te ver-
             bij zonder dat je enig idee hebt waar het   gelijken met de opkomst van de video-
             over gaat. Maar één ding is zeker, iede-    band in de jaren ’80. Bij de lancering van
             re website en die van jou dus ook, krijgt   de tape werden er in no-time honderden
             ermee te maken.                             verschillende systemen geïntroduceerd.
                                                         Alleen maar onhandig voor gebruikers.
             Bij het ontwikkelen van een nieuwe          Immers iedere videoband paste niet in
             website komt front-end development in       iedere videorecorder. Uiteindelijk is VHS
             beeld zodra het grafisch ontwerp gereed     ontstaan als een ‘standaard’ binnen deze
             is. Een front-ender zorgt ervoor dat het    wereld waar verreweg de meeste recor-
             ontwerp van de website (als statische       ders mee om konden gaan.
             afbeeldingen) wordt omgezet naar een
             werkende website, inclusief de volledi-     Deze videorecorder van toen is in dit arti-
             ge interactie.                              kel te vergelijken met de webbrowser van
                                                         nu. Want of je nu Internet Explorer, Fire-
             (x)HTML en CSS bestanden zijn de de-        fox of Safari gebruikt, een website moet
             liverables van een Front end developer.     er in alle gevallen hetzelfde uitzien, toch?
             Vanuit deze bestanden nemen de ‘echt        De realiteit is anders! Doordat browsers
             zware’ programmeurs het vaak over om        verschillend omgaan met de opgelegde
             het CMS dan wel technische koppelin-        standaarden zijn er grote verschillen in
             gen en integraties te realiseren.           hoe een website wordt getoond. Of we
                                                         willen of niet, dit is iets waar absoluut re-
                                                         kening mee moet houden.
             Op weg naar standaarden
             Binnen het vakgebied zijn enorm veel        Een goede front-ender doet dit. Hij con-
             ontwikkelingen. HTML 4.0, xHTML,            troleert tijdens, maar zeker ook bij afron-
             HTML 5.0, eigenlijk allemaal sets van co-   ding van zijn werk de website in verschil-
             des, volgen elkaar in rap tempo op. Het     lende browsers om te zien of de website
                                                         goed wordt weergegeven.



2                                                             Usabilityweb Magazine    Nummer 7, 2009
Het streven zou dan ook moeten zijn
                Scheiding van presentatie,
                                                                 om de code zo kort en goed mogelijk te
                opmaak en gedrag
                                                                 schrijven. Zonder dat dit een doel op zich
                In een ideale wereld is alle informatie          wordt. In sommige gevallen is het denk-
                deelbaar. Immers één keer je content in-         baar om juist een paar extra regels code
                voeren en vervolgens delen is veel prakti-       te schrijven zodat het op andere plaat-
                scher dan iedere keer opnieuw je content         sen in de website hergebruikt kan wor-
                plaatsen. Wil je iets wijzigen, dan doe je       den. Dit komt de snelheid van de website
                dat op één plaats en niet op 50 verschil-        juist alleen maar weer ten goede.
                lende.
                                                                 Daarnaast heeft Google aangegeven bin-
                Daarnaast zou het niet uit moeten maken          nenkort ook de snelheid van een web-
                waar en hoe je deze content tot je neemt.        site mee te nemen in de beoordeling en
                Wil jij de teksten uit dit artikel lezen op je   daarmee ranking van een website. De
                plasma TV, je mobiel of wat mij betreft          zogenaamde Google serp. Best interes-
                op het schermpje van je magnetron? Mij           sant om te weten dat een snelle website
                best! Maar 1 ding weet ik zeker, dat gaat        je dus hoger in de resultaten van Goog-
                niet werken als ik het in een opgemaakt          le brengt!
                PDF bestand plaats. Dat leest immers
                niet zo lekker op je mobiel, laat staan op       Voor een snelle website is niet alleen een
                het schermpje van je magnetron.                  front-end developer verantwoordelijk.
                                                                 Met name ook de keuze voor welke tech-
                Een front-end developer bepaalt door             niek, op welk platform een site wordt ge-
                middel van (x)HTML hoe de informatie             bouwd en de instellingen van de hosting
                wordt gepresenteerd. Los daarvan be-             provider zijn hierbij echt van belang.
                paalt hij door middel van CSS en Java-
                script hoe deze informatie eruit moet zien       Dan nog het kostenaspect. Iedere web-
                (vet gedrukt, groen en met een fraaie tus-       site wordt gehost bij een provider. Provi-
                senkop) en hoe deze zich moet gedragen           ders rekenen af op bandbreedte. Web-
                (denk aan het direct tonen van een fout-         sites met heel veel verkeer betalen dus
                melding in een formulier).                       meer geld voor hun webhosting, dan
                                                                 websites met heel weinig verkeer. Klinkt
                Heel praktisch kun je dus met één HTML           logisch toch? Dan is het dus ook lo-
                bestand en één CSS bestand dezelfde              gisch dat een website met minder re-
                informatie op zowel een mobiele telefoon         gels code en daarmee dus minder kb’s
                als een laptop juist tonen. Op deze ma-          in bandbreedte, eenvoudigweg minder
                nier is informatie heel eenvoudig deel-          geld kost. En geloof me dat dit voor gro-
                baar wat ontelbare kansen biedt voor alle        te websites met veel verkeer echt heel
                mogelijke nieuwe ontwikkelingen die ons          veel geld kan opleveren. Naast de snel-
                nog staan te wachten.                            heid sla je hier dus echt twee vliegen in
                                                                 één klap.
                Note, voor alle front-enders die dit lezen:
                ik ben me ervan bewust dat ik het wat
                                                                 Gemakkelijker structureel
                gechargeerd doe overkomen maar zoals
                                                                 verbeteren
                in de inleiding beloofd, dit is geen tech-
                nisch artikel.                                   Je markt verandert, je bedrijf verandert,
                                                                 je doelgroep verandert. Eigenlijk veran-
                                                                 dert alles voortdurend. Dat is het enige
                Snelheid, minder kosten
                                                                 wat je echt zeker weet. In tegenstelling
                en blije gebruikers
                                                                 tot bij het produceren van een product
                Hoe je het ook wendt of keert, als je over       biedt het medium internet je de moge-
                front-end praat dan praat je over code.          lijkheid om redelijk snel en laagdrempe-
                Regels en regels aan code. En hoe meer           lig een verandering door te voeren. Ten
                code en afbeeldingen een website bevat,          minste, als je website qua code goed in
                hoe langer hij erover doet om in te laden.       elkaar zit en niet bij de kleinste verande-
                Iets wat website bezoekers over het al-          ring uit elkaar dreigt te vallen.
                gemeen niet als plezierig ervaren. Snelle
                websites zijn nu éénmaal plezieriger dan         Zeker in het doorontwikkelen van je web-
                langzame websites.                               site is goede code van zeer groot belang.



Usabilityweb Magazine   Nummer 7, 2009                                                                    3
Bij goede code is het doorvoeren van          5. houdt rekening met website bezoe-
    wijzigingen zo gedaan. Vergelijk het met         kers en confirmeert zich daarmee
    een goede fundering van een huis. Een            aan het user centered design princi-
    dakkapel plaatsen is in een dag prima te         pe. Uiteindelijk doen we het allemaal
    doen, maar niet als eerst de hele funde-         voor de bezoeker. Alles wordt dus in
    ring opnieuw moet worden gezet!                  het werk gezet om zijn of haar online
                                                     experience te vergroten.
    Daarnaast is online experimenteren sterk
    in opmars. Met gratis tools als Google        6. is in staat een goed grafisch ontwerp
    optimizer is het redelijk eenvoudig om           neer te zetten. Er is heel veel voor te
    twee of meerdere varianten van je web-           zeggen om het grafisch ontwerp en
    site live te testen. Als ik de bestelbutton      de (x)HTML door één persoon te la-
    nu rechts zet in plaats van links, zouden        ten maken.
    de mensen dan meer klikken? Dit is een
    vraag die redelijk makkelijk online te tes-   7. is een vakidioot die kennis heeft van
    ten is, tenminste als je daarvoor niet je        de ontwikkelingen in zijn vakgebied
    complete website hoeft om te bouwen!             en overziet waar de (online) wereld
    Een goede front-ender houdt hier vanaf           naartoe gaat.
    de start rekening mee. Wijzigingen door-
    voeren is ineens een kwestie van uren         8. scheidt presentatie, opmaak en ge-
    geworden in plaats van dagen. Nu ga je           drag van elkaar zodat content een-
    pas echt het belang van goede weldoor-           voudig deelbaar en op verschillende
    dachte code inzien.                              devices (mobiel, laptop, TV) opvraag-
                                                     baar is.
    10 punten waaraan je een goede
                                                  9. schrijft correcte en semantisch klop-
    front ender herkent
                                                     pende code zonder dat dat dit een
    Het belang van goede front-end zal in-           doel op zich wordt.
    middels duidelijk zijn. Maar hoe herken
    je nu of je eigen front-ender zijn of haar    10. denkt na over de toekomst van de
    werk goed gedaan heeft? En waar moet              website en maakt een website voor
    je nu eigenlijk allemaal op letten? Daar-         de toekomst eenvoudig aanpas-
    om, in willekeurige volgorde, 10 prakti-          baar.
    sche tips waaraan je een goede front-
    ender herkent.                                Concluderend werkt een goede front-
                                                  ender volgens het ‘know why instead of
    Een goede front-ender:                        know how’ principe. Hij weet waarom hij
                                                  dingen doet en doet niet zomaar dingen
    1. communiceert altijd intensief met de       omdat ze moeten. Dit zorgt ervoor dat
       interactie ontwerpers en program-          hij echt begrijpt waar het om draait wat
       meurs van de website. Het is een sa-       uiteindelijk de kwaliteit van een website
       menspel waarbij iedereen samen tot         enorm opschroeft. Een goede front-en-
       de beste resultaten komt.                  der is zijn geld dan ook dubbel en dwars
                                                  waard!
    2. test voortdurend zijn eigen werk, ze-
       ker in alle verschillende browsers.             Aut e u r e n p u b lic a t ie
       (Dit is iets wat voor je eigen website          Raymond Klompsma en Timothy van Sas zijn
       natuurlijk ook redelijk snel nu zelf te         werkzaam bij Concept7 (www.concept7.nl). Dit
       testen is).                                     artikel is gepubliceerd op www.raymondklomps-
                                                       ma.nl, www.frankwatching.com en in Usability-
    3. is in staat het hele project goed te            web magazine.
       overzien alvorens hij start met zijn
       werk. Goede voorbereidingen zijn
                                                       Bronnen
       hierin echt het halve werk.
                                                  1.    http://searchengineland.com/site-speed-
                                                        googles-next-ranking-factor-29793,
    4. levert zijn werk altijd volledig en in
                                                        John Pruitt, Tamara Adlin
       een onderbouwd overdrachtsdocu-            2.    http://www.raymondklompsma.
       ment op zodat programmeurs hier                  nl/2009/06/structureel-verbeteren/
       goed mee uit de voeten kunnen.             3.    http://en.wikipedia.org/wiki/A/B_testing




4                                                         Usabilityweb Magazine      Nummer 7, 2009
the A-team en MBTI, hand
in hand!
MBTI is een veel gebruikte manier om de voorkeuren van mensen in kaart
te brengen. Vaak krijg ik de opmerking dat mensen zich moeilijk in kunnen
leven in de verschillende types. In dit artikel trek ik de vergelijking met de
vier MBTI typeringen en de populaire tv-series the A-team en Sex and the
City. Die hebben meer overeenkomsten dan je in eerste instantie zult denken.


                                                                 zestien types nogal veel. Hij deed hier
                MBTI, even wat achtergronden
                                                                 onderzoek naar en kwam met de volgen-
                MBTI staat voor Myer Briggs Type In-             de twee vragen:
                dicator. Het is een psychologische vra-
                genlijst wat de voorkeurswerkwijze van           •   ben je een snelle of een langzame
                mensen blootlegt. Hiermee kun je vra-                beslisser?
                gen beantwoorden als: Ben je iemand
                die snel beslist of iemand die langzaam          •   beslis je op basis van feiten of op ba-
                beslist? Schrijf je liever met links of liever       sis van emotie?
                rechts. Vind je het belangrijk wat anderen
                vinden of ga je altijd uit van feiten?           Op basis van deze twee vragen zijn nog
                                                                 vier verschillende types te onderschei-
                                                                 den. Ik heb ze even in een grafiek ge-
                Vier typen bezoekers
                                                                 zet (zie afbeelding 1). De indeling zorgt
                De originele MBTI kent zestien verschil-         dan ook voor vier typen gebruikers, ook
                lende types. De verschillende types wor-         wel de competitieve, de methodische, de
                den opgebouwd uit de volgende vier               spontane en de humanistische gebruiker
                hoofdvragen:                                     genoemd.

                •   heeft iemand de voorkeur voor naar
                    buitengericht gedrag (extraversion)
                    of naar binnen gericht gedrag (intro-
                    version);

                •   heeft iemand de voorkeur voor op
                    het opnemen van feitelijke informatie
                    (sensing) of voor het opnemen van
                    informatie in de vorm van verbanden
                    en grote lijnen (intuition);

                •   heeft iemand de voorkeur voor het
                    nemen van beslissingen op basis van
                    logica (thinking) of op basis van nor-
                    men en waarden (feeling);
                                                                 the A-team en MBTI
                •   heeft iemand een voorkeur voor een           Maar wat heeft the A-team hier nu mee
                    planmatig geordende manier van               te maken? hoor ik je denken. Behalve dat
                    werken (judging) of een flexibele en         ze ook met vier personen zijn kan ik me
                    spontane manier van werken (percie-          voorstellen dat je op het eerste ogenblik
                    ving).                                       weinig overeenkomsten ziet. Toch zijn ze
                                                                 er zeker.
                Roy Williams, schrijver van onder ande-
                re het boek, ‘The Wizzard Of Ads’ vond



Usabilityweb Magazine   Nummer 7, 2009                                                                    5
Ik beweer namelijk dat alle vier de karak-      ren met jou. Het zijn mensen die je raakt
    ters een eigen MBTI typering hebben. En         met emotie en niet met feiten. Houd Face
    als we dat weten maakt het het een stuk         goed in je achterhoofd wanneer je een
    leuker om functionaliteiten voor je web-        nieuwe pagina aan je website toevoegt.
    site te ontwerpen. Want zeg nou zelf, Wat
    zou B.A. doen is toch een veel leukere
                                                    Hannibal, je methodische bezoeker
    vraag dan, wat zou de competitieve ge-
    bruiker op mijn website willen?                 Hannibal is de leider van het team. Hij
                                                    is de oudste van het stel, rookt altijd si-
    Tijd om alle gebruikers eens na te lopen        garen en staat bekend om zijn weldoor-
    voor een korte toelicht. En voor de da-         dachte plannen. Hij is het brein achter
    mes... de vergelijking met Sex and the          het team. Niet voor niets is zijn favoriete
    City neem ik direct ook mee.                    slogan: I love it when a plan comes toge-
                                                    ther. In Sex and the City is hij het beste te
                                                    vergelijken met advocate Miranda.
    B.A. Baracus, je competitieve be-
    zoeker
                                                    Hannibal vraagt op je website vooral veel
    Wie kent hem niet, de spierbundel met al        informatie. Hij wil het onderste uit de kan
    zijn gouden kettingen en enorme hanen-          halen en schroomt er niet voor je alge-
    kam. De man die graag met alles, maar           mene voorwaarden door te lezen. Na
    vooral met mensen gooit, op gespannen           lang wikken en wegen neemt hij zijn be-
    voet leeft met Murdock en nergens voor          slissing, maar zijn besluit staat dan ook
    terug deinst. Aan de andere kant is hij         vast. Feiten, feiten, feiten bij voorkeur
    erg sociaal, drinkt graag melk en heeft         met bronvermelding. Loop eens door je
    een vliegangst.                                 huidige website en stel je voortdurend de
                                                    hoe? vraag. Dat is wat Hannibal name-
    Is dit de bezoeker op je website die je om      lijk ook doet!
    de tuin leidt met goede marketingpraat-
    jes? Ik denk het niet. Dit zijn mensen die
                                                    Murdock, je spontane bezoeker
    snel en direct op hun doel af gaan. Men-
    sen die graag feiten zien en vooral niet        Murdock is de piloot van het team. Met
    teveel onnodige informatie. Bedenk eens         zijn slogan If it has wings, I can fly it! is hij
    als je een nieuwe functionaliteit aan je        de perfecte spontane bezoeker. Vergelijk
    website toevoegt: wat zou B.A. hiervan          hem met Carrie uit Sex and the City en
    vinden? En voor de Sex and the City lief-       een echte impuls aankoper. In de serie
    hebbers, wat zou Samantha doen als ze           is Murdock officieel voor gek verklaard,
    je website bezoekt?                             maar hij is echt niet zo gek als hij zich
                                                    voordoet. Op deze manier krijgt hij veel
                                                    dingen voor elkaar die een ander moge-
    Face, je humanistische bezoeker
                                                    lijk niet zou lukken. Murdock is erg loy-
    De snelle jongen uit the A-team. Face is        aal aan de andere leden van het team en
    altijd op de versiertoer en vindt het erg       vangt voor vriend Hannibal zelfs een keer
    belangrijk wat andere mensen, met name          een kogel op.
    vrouwen, van hem vinden. Zijn vriend
    Murdock wordt regelmatig door hem be-           Murdock op je website is een sponta-
    vrijd terwijl hij zich voordoet als dokter of   ne klikker die voor hij het weet een pro-
    hoge militair. Hij geniet van de fijne din-     duct besteld heeft. Gewoon omdat het
    gen van het leven en zou vrienden kun-          er goed uitzag. Het is ook iemand die
    nen zijn met Sex and the City ster Char-        als het hem niet bevalt, zo weer weg is.
    lotte.                                          Er zijn immers voldoende andere sites
                                                    waar hij zijn ding kan doen. Service is
    Face en Charlotte zijn op je website voor-      belangrijk, net als de volledige experien-
    al op zoek naar achtergronden. Het zijn         ce. Het zijn mensen die moeilijk te bin-
    mensen die niet snel beslissen en wel-          den zijn maar ook erg goede ambassa-
    doordacht hun keuzes maken. Ze vinden           deurs kunnen zijn.
    het belangrijk dat mensen hun vertrou-
    wen en verwachten dat ook van jou. Ze
    zijn op zoek naar informatie over je be-
    drijf maar ook naar de ervaring van ande-



6                                                         Usabilityweb Magazine      Nummer 7, 2009
MBTI, leuk om te doen!
                Iedere website heeft bezoekers en iedere
                bezoeker is onder te verdelen in één van
                bovenstaande types. Loop gewoon eens
                door je website en bedenk je wat één van
                de verschillende types van bepaalde pa-
                gina’s en functionaliteiten zal vinden.

                Wanneer je MBTI gebruikt als basis voor
                je doelgroep is het goed eens kwantita-
                tief te onderbouwen hoe de verhouding
                binnen je doelgroep ligt. Op deze manier
                zou je een bepaald type meer aandacht
                kunnen geven op de verschillende func-
                tionaliteiten binnen je website.

                Voor veel mensen is dit echter nog een
                brug te ver. En dat is helemaal niet erg.
                Door voorzichtig eens met een MBTI bril
                naar je website te kijken, ben je al een
                eind op de goede weg!



                   A u t eu r en pu bl i cati e
                   Raymond Klompsma is werkzaam bij Concept7
                   (www.concept7.nl). Raymond is bij Concept7
                   werkzaam als commercieel directeur.


                   Dit artikel is gepubliceerd op mijn blog www.ray-
                   mondklompsma.nl en in Usabilityweb magazine.




Usabilityweb Magazine    Nummer 7, 2009                                7
Structureel verbeteren, een
basis voor online succes
Je kent het vast. Bedrijven laten een website ontwikkelen, doen er een paar jaar niets aan
en laten vervolgens weer een nieuwe website ontwikkelen omdat die andere het niet meer
goed doet, of zo. Vreemd eigenlijk. Dat vindt iedereen. En ook iedereen die ik spreek denkt
dat het anders zou moeten. Maar hoe? In dit artikel zet ik uiteen hoe je naar mijn mening wel
structureel met je website aan de slag kunt. En het leuke is, je kunt direct beginnen!


             Waarom is het eigenlijk nodig?               bij je voortdurend met nieuwe ideeën
                                                          en inzichten komt. Deze ideeën priori-
             Je markt verandert, je bedrijf verandert,    teert, doorvoert en vervolgens het suc-
             je doelgroep verandert. Eigenlijk veran-     ces meet. Iedere keer opnieuw.
             dert alles voortdurend. Dat is het enige
             wat je echt zeker weet. In tegenstelling
                                                          Eén idee, één doelstelling en je kunt
             tot bij het produceren van een product
                                                          beginnen
             biedt het medium internet je de moge-
             lijkheid om redelijk snel en laagdrempe-     Er valt altijd iets te verbeteren aan je
             lig een verandering door te voeren. Dus      website, daar zijn we het inmiddels over
             waarom het nodig is? Omdat het kan!          eens. Een leuke bijkomstigheid aan ver-
                                                          beteren is dat je direct kunt beginnen. Je
             Zelfs als je onlangs een nieuwe website      hebt immers een website. Je kijkt ernaar
             hebt neergezet, ontkom je niet aan ver-      en ziet verbeterpunten. Geen idee waar
             beteren. De kans dat je een website lan-     verbeterpunten zitten? Laat iemand an-
             ceert dat ineens perfect is, komt dichtbij   ders naar je site kijken en vraag hem om
             het wetenschappelijke nulpunt. Daar-         verbeterpunten aan te dragen. Eén goed
             naast geloof ik veel meer in het goed        idee is genoeg om te kunnen beginnen.
             neerzetten van een basis en vervolgens       En daar hebben we de basis voor verbe-
             stap-voor-stap leren van je bezoekers        teren te pakken, het draait om ideeën.
             om zo je website beter maken. Dit voor-      Het liefst goede ideeën.
             komt tijd- en budgetoverschrijdingen
             en houdt een project overzichtelijk. Iets    De volgende stap is kijken of een door-
             waar de ICT branche nog een hoop in          gevoerd idee iets oplevert. Je wilt immers
             heeft te leren.                              graag weten of je idee een succes is ge-
                                                          weest. Aha, punt twee om structureel te
             Daarnaast zijn een groot aantal cases be-    kunnen verbeteren. Meet wat je doet en
             kend van websites die het continue ver-      analyseer de resultaten! Alle activiteiten
             beteren van hun website goed in de vin-      op het internet zijn meetbaar. Installeer
             gers hebben. Bekende voorbeelden zijn        een webanalytics pakket en bepaal mi-
             www.netflix.com, www.amazon.com en           nimaal één doelstelling voor je website.
             www.proflowers.com. Websites die stuk        Meet bij iedere wijziging in je website of
             voor stuk uitblinken in hun gebruikersge-    het het gewenste resultaat heeft. Wan-
             mak, innovatie en uiteindelijk in meer dan   neer je de cyclus van bedenken, door-
             bovengemiddelde conversie cijfers. En        voeren en analyseren een paar keer doet
             daar doen we het allemaal voor toch?         ben je structureel aan het verbeteren. Zo
                                                          moeilijk kan het toch niet zijn?
             Het continue doorvoeren van verbete-
             ringen in je website noem ik structureel
                                                          Genoeg gechargeerd!
             verbeteren. Dit is een proces wat je bin-
             nen je organisatie op gang kunt bren-        Natuurlijk realiseer ik me dat het niet al-
             gen en houden. Het is een proces waar-       tijd zo eenvoudig is als ik zojuist heb ge-



8                                                              Usabilityweb Magazine   Nummer 7, 2009
schetst. Je hebt met heel veel verschil-      Vaak zul je zien dat bovenstaande tech-
                lende factoren te maken. Want als je niet     nieken alleen problemen boven water
                in het vakgebied zit, hoe bedenk je dan       halen. Problemen omzetten naar oplos-
                ideeën ter verbetering van je website, laat   singen vereist veel kennis van de mate-
                staan goede ideeën? Om over (meetba-          rie en van je doelgroep. Dit zou een stap
                re) doelstellingen nog maar te zwijgen.       kunnen zijn waar hulp van echte experts
                                                              bij komt kijken.
                Toch is het in de basis wel zo eenvoudig.
                Structureel verbeteren is een proces dat
                                                              Van veel ideeën naar goede ideeën
                je binnen je bedrijf moet inrichten. Vaak
                is hulp van buitenaf hierbij erg gewenst.     Leuk hoor, veel ideeën. Maar hoe weet je
                Al was het alleen maar om buiten je be-       of een idee een goed idee is? Dat is af-
                staande kaders ideeën te kunnen gene-         hankelijk van veel factoren. Binnen gro-
                reren. Alles draait om ideeën, veel idee-     te organisaties spelen natuurlijk altijd de
                en. Deze prioriteer je, test je en voer je    factoren tijd en geld een rol. Hoeveel ICT
                vervolgens door in je website. En om te       tijd is er om (structureel) verbeteringen
                weten of een idee succes heeft, meet je       door te voeren? En hoeveel budget kan
                de resultaten in je webanalytics. Heeft       hiervoor vrij gemaakt worden?
                het succes of veranderd er weinig? Dan
                laat je het staan! Heeft het geen succes?     Maar de belangrijkste factor om te be-
                Dan haal je het gewoon weer weg.              palen of een idee een goed idee is, is
                                                              misschien wel: zit een gebruiker op het
                                                              idee te wachten? Afhankelijk van de
                Hoe kom ik aan ideeën?
                                                              complexiteit van een idee (wat zich di-
                Het is belangrijk om binnen een organi-       rect vertaalt naar tijd en geld) is het vaak
                satie ideeën ter verbetering van de web-      gewenst een idee eerst uit te werken in
                site te vangen. Heel praktisch kun je dit     een schets. Deze schets kan laagdrem-
                doen door een pakket in te richten waar-      pelig getest worden met eindgebruikers.
                in je ideeën opslaat. Op het internet zijn    De uitkomsten van een dergelijke ses-
                heel veel van dit soort projectmanage-        sie, geven alweer een betere indruk van
                ment pakketten gratis of zeer voordelig       of een idee een goed idee is. Kleine, bij-
                verkrijgbaar. Ik geloof zelf erg in het vi-   voorbeeld tekstuele wijzigingen, kunnen
                sueel opslaan van ideeën. Interactie ont-     heel goed direct doorgevoerd worden.
                werper Henk Wijnholds heeft hier een          Uiteindelijk zullen de statistieken uitwij-
                interessant artikel over geschreven. Uit      zen of een idee een goed idee bleek te
                eigen ervaring kan ik zeggen dat deze         zijn.
                manier van werken echt heel goed werkt.
                Andere manier om aan ideeën te komen
                                                              Een idee staat live, en nu?
                zijn bijvoorbeeld:
                                                              Een aantal ideeën zijn doorgevoerd. Nu
                • het organiseren van multi disciplinaire     kijken of ze ook effect hebben gehad. In
                  sessies waarin je verschillende men-        principe moet dit direct uit de webanaly-
                  sen vanuit verschillende achtergron-        tics te halen zijn. Afhankelijk van het aan-
                  den naar (onderdelen van) de site laat      tal bezoekers weet je heel snel of pas na
                  kijken;                                     een langere periode of het effect positief
                                                              of negatief is. Maar het resultaat kun je
                • het houden van een gebruikerson-            meten. Vergeet niet de resultaten met je
                  derzoek gericht op het opsporen van         collega’s en betrokkenen te delen. Zeker
                  knelpunten dan wel het laten uitvoe-        als ze positief zijn wekt dit vertrouwen en
                  ren van een expert review;                  geeft het meer houvast voor het proces.
                                                              De resultaten spreken voor zich.
                • het analyseren van webanalytcis om
                  te kijken waar zich knelpunten in de        Vaak adviseer ik bedrijven om structureel
                  website bevinden;                           ICT-tijd te reserveren om ideeën door te
                                                              kunnen voeren. Dit is iets waar het overi-
                • het uitvoeren van een uitgebreid on-        gens in de praktijk vaak mis gaat. Tijd om
                  derzoek naar vergelijkbare websites/        verbeterpunten door te voeren is er am-
                  bedrijven.                                  per, prioriteiten worden vaak elders ge-
                                                              legd. Daarnaast zijn er eenvoudigweg te



Usabilityweb Magazine   Nummer 7, 2009                                                                  9
veel websites waar snel verbeteringen doorvoe-
ren technisch gewoon niet mogelijk is. Bij het
ontwikkelen van een nieuwe website is dit iets
om absoluut rekening mee te houden.

En lukt het niet om deze tijd structureel vrij te ma-
ken? Reserveer dan nu alvast een paar maan-
den ICT-tijd voor over drie jaar. Dan kan er na-
melijk weer een nieuwe site gebouwd worden!

Auteur en publicatie
Leuk hoor, veel ideeën. Maar hoe weet je of een
idee een goed idee is? Dat is afhankelijk van
veel factoren. Binnen grote organisaties spelen
natuurlijk altijd de factoren tijd en geld een rol.
Hoeveel ICT tijd is er om (structureel) verbete-
ringen door te voeren? En hoeveel budget kan
hiervoor vrij gemaakt worden?



     Raymond K l om ps m a
     Raymond Klompsma is werkzaam bij Concept7 (www.
     concept7.nl). Raymond is bij Concept7 werkzaam als
     commercieel directeur.


     Dit artikel is gepubliceerd op mijn blog www.raymond-
     klompsma.nl, op www.frankwatching.com en in Usability-
     web magazine.


     Bedankt mensen!


     Henk Wijnholds: http://www.concept7.nl/henk/visual-ide-
     ation-sessions-support-team-collaboration/user-cente-
     red-design/




10                                                             Usabilityweb Magazine   Nummer 7, 2009
Overtuigen met
willekeur
                                                             Het is dan ook erg vervelend als deze
                Op het web zijn we allen
                                                             knop plotseling niet meer werkt doordat
                control-freaks
                                                             een website bijvoorbeeld volledig in flash
                Over het algemeen kunnen mensen kun-         is gebouwd. Misschien heb je wel eens
                nen niet goed tegen verandering. Ver-        een onderstreepte tekst gezien waar je
                anderingen hebben vaak iets onvoor-          op wilde klikken, maar wat geen hyper-
                spelbaars en voor het onvoorspelbare         link bleek. De onderstreping was enkel
                hebben we angst. We vragen ons af ‘wat       bedoelt om een woord te benadrukken.
                gaat er gebeuren’? We hebben het ge-         Je hebt dan het gevoel dat jij niet lan-
                voel de controle te verliezen. De meest      ger meer aan de knoppen zit, maar dat
                belangrijke usability heuristieken gaan      de browser bepaalt wat er gebeurt. Geen
                dan ook over controle en voorspelbaar-       fijn gevoel. Je raak het voel van controle
                heid. Een website bezoeker zou zich          kwijt en raakt gefrustreerd. Één ding we-
                nooit moeten afvragen hoe de website         ten we zeker: ‘gefrustreerde bezoekers
                interface werkt. Donald Norman beweert       converteren niet’. Kortom voorkom frus-
                zelfs dat de beste website interface on-     tratie en zorg dat je website zich voor-
                zichtbaar is. Het is er wel en het werkt     spelbaar gedraagt en aansluit bij het ver-
                ook, alleen websitebezoekers zijn zich er    wachtingspatroon van je bezoekers.
                niet van bewust. Het werkt precies zoals
                we verwachten dat het werk.                  Pas dit advies dan ook zeker toe in
                                                             99.99% van alle gevallen. Het is echter
                Als iets zich voorspelbaar gedraagt heb-     de uitzondering wat me intrigeert. Die
                ben we een gevoel van controle wat ons       0,01% van de gevallen waarin willekeur
                het positieve gevoel van vrijheid geeft.     zorgt voor een positieve ervaring.
                Neem bijvoorbeeld de ‘vorige’ knop in de
                browser. Dit brengt ons altijd naar de vo-
                                                             Willekeur en positieve emoties
                rige pagina want een groot gevoel van
                controle geeft. We kunnen gerust op die      Willekeur leidt in veel gevallen dus tot
                ene hyperlink klikken want we kunnen al-     verlies van controle en gaat gepaard
                tijd weer een stap terug.                    met negatieve emoties. Dit is echter geen
                                                             wet van Meden en Perzen. In een aan-
                Het is dan ook niet voor niets dat de te-    tal gevallen en in de juiste omstandighe-
                rug-knop de meest gebruikte functiona-       den kan willekeur zorgen voor positieve
                liteit van het internet is.                  emoties, zoals opwinding en verrassing.
                                                             Denk maar eens aan restaurants waarop
                                                             op de menukaart vaak de ‘verrassing van
                                                             de kok’, een ‘wandeling door de kaart’ of
                                                             ‘the house special’ wordt aangeboden.
                                                             Ideaal voor de mensen die alles lusten en
                                                             daardoor niet kunnen kiezen. Het is on-
                                                             voorspelbaar wat je krijgt en dat maakt
                                                             het juist zo spannend. Of neem blind-
                                                             dates. Het onvoorspelbare van niet we-
                                                             ten met wie je date zorgt voor een zeke-
                                                             re spanning en juist deze spanning is een
                                                             grote pijler onder het succes van blind-
                                                             dates. Er is zelfs een hele bedrijfstak
                                                             waarbij willekeur en onvoorspelbaarheid
                                                             een belangrijk ingrediënt van het succes



Usabilityweb Magazine   Nummer 7, 2009                                                              11
is. Denk maar eens aan de gokkasten,          le MP3 spelers ontwikkeld en vermarkt
     een belangrijke bron van inkomsten voor       rondom het willekeur principe. Nu is Ap-
     veel snackbars. Nederlanders geven dan        ple niet de uitvinder van de shuffle mode.
     ook per jaar voor ongeveer 600 miljoen        Deze functie zit al standaard op een van
     euro uit aan deze geldmachines.               de eerste cd-spelers. Apple is echter wel
                                                   de enige die ik ken die een hele product-
     Waarom vergokken wij Nederlanders             lijn naar deze functie heeft genoemd.
     toch zoveel geld? Natuurlijk is de kans
     op gewin hier een belangrijke stimu-          Tuck Wah Leong, Frank Vetere en Ste-
     lans maar dat is niet de enige verkla-        ve Howard van de universiteit van Mel-
     ring. Ook de aantrekkingskracht van het       bourne deden een interessant onderzoek
     onvoorspelbare, de willekeur van win ik       naar de invloed van willekeur op de ge-
     of verlies ik is een belangrijke drijfveer.   bruikservaring van het luisteren van mu-
     Deze combinatie van factoren zorgt voor       ziek. Hun conclusie is duidelijk. Willekeur
     een gevoel van opwinding. Een positie-        kan worden gebruikt als een innovatieve
     ve spanning die voor veel mensen zelfs        designeigenschap die kan zorgen voor
     verslavend kan zijn. Kortom in sommi-         een rijke en vernieuwende gebruikserva-
     ge gevallen en in de juiste omstandig-        ring. Het is wel van belang dat willekeur
     heden zorgt willekeur voor een positieve      expliciet wordt genoemd als product-
     gebruikservaring.                             kenmerk. We willen natuurlijk wel kun-
                                                   nen voorspellen dat we een onvoorspel-
                                                   bare gebruikservaring krijgen. Apple doet
     iPod Shuffle
                                                   dit natuurlijk heel slim door hun iPod de
                                                   Shuffle te noemen.

                                                   Uit hun onderzoek blijkt dat het in wil-
                                                   lekeurige volgorde luisteren van muziek
                                                   een verrassend en verfrissend gevoel kan
                                                   oproepen. Sommige gebruikers ergeren
                                                   zich echter aan de onvoorspelbaarheid
                                                   en luisteren het liefst cd’s van begin tot
                                                   einde. Een aantal typische opmerkingen
                                                   van dit soort gebruikers: “Ik neem liever
                                                   de tijd om mijn muziek op de juiste volg-
     Een bedrijf dat heeft begrepen hoe je een     orde in de afspeellijst te plaatsen” en “ik
     positieve user experience kan creëren is      gebruik geen shuffle als ik net een nieuw
     Apple. Volgens Apple zit user experien-       album heb gekocht”.
     ce niet in één ding maar is het het hele
     systeem dat zorgt voor een positieve          U2’s ‘The Unforgettable Fire’, Joshua
     gebruikservaring. De iPod, iTunes en de       Tree en Achtung Baby zijn complete ver-
     iTunes store zijn hiervan een mooi voor-      halen van muziek. Als je dit van begin
     beeld. Alles is op elkaar afgestemd en de     tot einde luistert voelt het als een soort
     eindgebruiker krijgt snel wat hij wil, na-    ‘Rock Opera’. Slechts 12% heeft echter
     melijk ‘draagbare muziek’.                    deze sterke voorkeur voor het luisteren
                                                   van muziek in vaste volgorde. 88% luis-
     Het meest bijzonder vind ik toch wel de       tert het liefst muziek in willekeurige volg-
     iPod Shuffle. De Shuffle maakt namelijk       orde en slechts in bepaalde gevallen op
     op een heel slimme manier gebruik van         vaste volgorde. Het luisteren in willekeu-
     de kracht van onvoorspelbare door wil-        rige volgorde zorgt vaak voor positieve
     lekeur. Op deze MP3 speler kun je wel         gevoelens getuige de volgende opmer-
     duizend nummers kwijt en dankzij de           kingen: “Er is niets dat ik leuker vind dan
     shuffle-knop is het ook nog eens erg ge-      het uploaden van al mijn favoriete lied-
     bruiksvriendelijk. De shuffle-knop heeft      jes uit de meeste diverse genres en ver-
     drie standen. Schuif hem naar links en        volgens mijn iPod op shuffle te zetten”,
     je hoort je muziek in willekeurige volgor-    “Shuffle is perfect in de sportschool, het
     de. Zet je ‘m in het midden, dan hoor je      is willekeurig en je kunt van het moment
     alle nummers op volgorde. En duw je ‘m        genieten en de korte afleiding die de mu-
     naar rechts, dan gaat de iPod uit. Apple      ziek je geeft”, “Ik houd ervan om in de
     heeft dus een complete lijn succesvol-        eerste paar seconden proberen te raden



12                                                      Usabilityweb Magazine   Nummer 7, 2009
wie de artiest is” ,”Soms hoor ik ineens        het leuk vinden moet het wel goed zijn.
                een liedje dat ik vergeten was, dat is          Ook perfect dus als je een cadeau voor
                dan altijd weer een positieve verrassing.       iemand anders wilt uitzoeken. Niet voor
                Erg leuk om een lied weer te horen dat          niets doen top tien lijstjes het dan ook al-
                je lange tijd niet gehoord hebt”, “Na ja-       tijd erg goed.
                ren muziek geluisterd te hebben in vaste
                volgorde hebt ik nu een manier voor een         De willekeur variant van bestseller lijst-
                complete nieuwe luisterervaring”, “ik zou       je zijn de ‘favorieten van onze medewer-
                willen dat ik mijn leven op shuffle modus       kers’. Vaak zijn medewerkers van een
                kon zetten. Ik wil niet weten wat er ko-        bedrijf inhoudsdeskundige en zijn ze op
                men gaat maar er op inspelen. Ik wil de         de hoogte van de nieuwste trends. Hun
                verrassing en kinderlijke vreugde die de        mening is vaak afwijkend dan die van de
                onvoorspelbaarheid oplevert”.                   middenmoot. De favorieten van de me-
                                                                dewerkers zijn ideaal om klanten met
                                                                nieuwe interessante producten in aan-
                Willekeur op websites
                                                                raking te laten komen. Het kunnen be-
                Leuk dat willekeur voor een positieve er-       kijken of beluisteren van de favorieten
                varing kan zorgen als het gaat om luiste-       van de medewerkers kan bij de bezoe-
                ren van muziek. Maar kunnen we dit idee         ker een vernieuwende en verfrissende
                ook vertalen naar websites? In Amerika          gebruikerservaring opleveren. Nog een
                is er een webshop die ook willekeur toe-        extra tip. Stel deze top tien wekelijks sa-
                past. Je kunt iets kopen waarvan je geen        men en je bezoekers zullen terug blijven
                idee hebt wat je thuis gestuurd krijgt. Je      komen. Positieve willekeur kan dus een
                betaal dus een bepaald bedrag en moet           grote bijdrage leveren aan je herhaalbe-
                maar afwachten wat je krijgt. Nieuws-           zoek. Een interessant feit in dit licht is dat
                gierig als ik ben heb ik dat gedaan. Via        herhaalbezoek 8 keer vaker converteert
                Paypal dus 15 euro overgemaakt en ja            dan nieuw bezoek (bron: websidestory).
                hoor, een paar dagen later een pakketje
                thuis. Vol spanning het pakje open ge-
                                                                Ga naar volgende
                maakt want ik was natuurlijk erg nieuws-
                gierig. Wat zou er inzitten. Het was een        Op veel detailpagina’s worden gerela-
                prachtige zonnebril met luipaardmotief.         teerde items aangeboden. Je wilt bij-
                Niet heel erg nuttig voor mij maar geluk-       voorbeeld een DVD kopen van de Pixar
                kig heb ik mijn nichtje van vier jaar er blij   film UP en ziet ook alle andere Pixar films
                mee kunnen maken.                               staan. Of je leest op een weblog een arti-
                                                                kel over de opkomst van mobiel internet
                Dit is natuurlijk een extreem voorbeeld         en ziet ook alle andere artikelen die over
                en niet voor iedereen aan te raden. Er          dit onderwerp gaan. Het voordeel van
                zijn echter genoeg dingen die je wel kunt       deze functionaliteit is dat het de bezoe-
                doen en waarmee je op een leuke ma-             ker helpt zich verder te verdiepen in het
                nier toch het element van willekeur aan je      onderwerp waarin deze momenteel geïn-
                website kunt toevoegen. Hieronder wat           teresseerd is. Of, om even in de analogie
                voorbeelden.                                    van de iPod Shuffle te blijven; je speelt
                                                                wel liedjes af in willekeurige volgorde,
                                                                maar dan wel van de zelfde artiest.
                Top tien van onze medewerkers.
                Op veel homepages kom je ze tegen. De           Om nog meer gebruik te kunnen maken
                top tien lijstjes. Denk aan de top tien best    van de de kracht van willekeur kan een
                beoordeelde hotels of de top tien meest         ‘volgende’ functie worden aangeboden
                gekochte boeken bijvoorbeeld. Een top           op een productpagina, een blogpost of
                tien geeft aan wat momenteel populair           foto. Door te klikken op volgende krijgt
                wordt bevonden door de grootste mo-             de bezoeker het volgende item in de lijst.
                gelijke groep mensen. Als een bezoeker          Omdat de bezoeker van te voren niet
                door het overweldigende aanbod niet             weet wat het volgende item in de lijst is,
                kan kiezen biedt de top tien lijst een uit-     zal deze iedere keer weer verrast zijn en
                komst. Een ander voordeel van de top            nieuwsgierig worden naar het volgende
                tien lijst is dat het ook erg veilig is om      item in de lijst. Maak deze functie wel zo,
                een keuze te maken uit een item uit de          dat de ‘vorige’ knop de bezoeker weer
                top tien lijst. Immers, als zo veel mensen      terug brengt bij het vorige item. Onvoor-



Usabilityweb Magazine   Nummer 7, 2009                                                                     13
spelbaarheid kan prettig zijn, maar het      een cadeautje in je mailbox. Dat de prij-
     moet niet worden overdreven. We blijven      zen erg gunstig zijn helpt natuurlijk ook
     mensen en willen toch vooral ook het ge-     erg mee. Ik denk echter dat willekeur net
     voel hebben enigzins in controle te zijn.    zo’n cruciale rol speelt in het succes. Het
                                                  is de combinatie van eenvoud, willekeur
                                                  en voordeel waardoor ze in 2009 zelfs
     Creatieve cross-selling
                                                  zijn uitgeroepen tot webwinkel van het
     Sainsbury is een grote keten met waren-      jaar.
     huizen in heel Groot Britannië. Ze heb-
     ben een ludieke actie bedacht waarbij        Het idee van een willekeurig ‘iets’ in je
     ze een leuke combinatie van produc-          mailbox kun je natuurlijk verder trek-
     ten hebben geïntroduceerd. Zo koop je        ken. Zo heeft TED in samenwerking met
     er voor 1 pond knoflook en mondspray,        IDEO een widget ontwikkeld waarbij de
     voor 5 pond bonen in tomatensaus en          gebruiker dagelijks een nieuwe filosofi-
     luchtverfrisser, voor 4 pond Indiase curry   sche vraag krijgt voorgeschoteld, en is
     en toiletpapier, voor 7 pond rode wijn en    Dagensfoto een populaire nieuwsbrief in
     vlekkenverwijderaar en voor 5 pond bier      Noorwegen waarbij de ontvanger iede-
     en aspirine. Dat is wat ik noem creatie-     re dag een komische foto in zijn of haar
     ve cross-selling. Nu zijn deze combina-      mailbox krijgt. Het element van willekeur
     ties misschien niet helemaal willekeurig,    zorgt bij dit soort brieven voor de nieuw-
     maar een stuk minder voorspelbaar dan        waarde. Zorg echter wel dat je enigszins
     de reguliere aanbiedingen zoals ‘3 voor      focus houdt, maar denk niet te beperkt.
     de prijs van 2’. Het zijn combinaties die    Het gaat om het vinden van de juiste ba-
     de klant niet verwacht maar die hem of       lans tussen het afkaderen van het onder-
     haar wel blij verrassen.                     werp en het verrassen met nieuwe leuke
                                                  dingen. Deze balans zal dan ook zelden
     Bol.com past het principe van willekeur      in één keer gevonden worden, maar is
     toe in haar winkelwagentje met kassa-        een proces van testen en fijnslijpen.
     koopjes. Dit zijn drie niet-gerelateerde
     aanbiedingen die verschijnen zodra je
                                                  Voeg wat willekeur toe
     een product in je winkelmandje het ge-
     plaatst. Je kunt deze koopjes dus ge-        Een website waarbij de bezoekers de
     makkelijk toevoegen aan je bestelling.       controle verliezen is gedoemd te misluk-
                                                  ken en is schadelijk voor het merk. Door
     Om terug te komen op de traditionele ‘3      op een goede manier om te gaan met het
     voor de prijs van 2’ aanbieding. Waar-       aspect willekeur kan de website ervaring
     om niet een functionaliteit waarbij je een   echter ook als vernieuwend en verfris-
     keuze maakt voor één specifiek product       send worden ervaren en herhaalbezoek,
     en in plaats van de voorgekookte aanbie-     conversie en het gemiddelde bestelbe-
     ding op een knop kunt drukken waarmee        drag positief beïnvloeden. Willekeur dus
     willekeurig een andere combinatie wordt      als middel om de bezoeker te overtuigen
     gemaakt. Het klikken op de knop is leuk      om tot die ene actie over te gaan.
     omdat het een gevoel van nieuwsgierig-
     heid opwekt en de kans op het vinden         Nog een laatste advies voor Google.
     van een leuke aanbieding wordt enorm         Google heeft op haar website een ‘ik
     vergroot. Ik zie mijn gemiddelde beste-      doe en gok’ knop. Als je op deze knop
     dingsbedrag bij Amazon alweer stijgen.       drukt brengt deze je direct naar het eer-
                                                  ste zoekresultaat. Zou het niet veel leu-
                                                  ker zijn als de knop doet wat de naam
     Aanbieding van de dag
                                                  doet vermoeden? Dat het je naar een wil-
     iBood staat voor Internet’s Best Online      lekeurige website uit de lijst met zoekre-
     Offer Daily. Op de website kan de be-        sultaten brengt?
     zoeker zich registeren voor de nieuws-
     brief waarna deze dagelijks een aanbie-
     ding voor een willekeurig product in zijn
     e-mail inbox ontvangt. Veel mensen ope-
     nen iedere dag met veel plezier weer de
     e-mail van iBood, nieuwsgierig naar de
     aanbieding van die dag. Iedere dag weer



14                                                     Usabilityweb Magazine   Nummer 7, 2009
Stef an Wobben
                     Stefan Wobben is werkzaam bij Concept7 (www.
                     concept7.nl). Stefan is bij Concept7 werkzaam
                     als usability expert.


                     Bronnen

                1.    Gokkast vaak belangrijk deel van omzet:
                      ‘Van snacks alleen kan een snackbar
                      niet leven - http://www.volkskrant.nl/
                      archief_gratis/article635286.ece
                2.    Randomness as a Resource for Design, DIS’06,
                      Juni 26-28, University Park, Pennsylvania, USA
                3.    My IPod for a Random Playlist - http://
                      www.wired.com/entertainment/music/
                      commentary/listeningpost/2005/09/68893
                4.    Specials offers at Sainsbury - http://www.
                      youtube.com/watch?v=J1brFXAcJ6A
                5.    iBOOD is Webwinkel van het jaar 2009 -
                      http://shoppen.blog.nl/nieuws/2009/11/26/
                      ibood-is-webwinkel-van-het-jaar-2009
                6.    Add a little more random to your
                      product - http://headrush.typepad.com/
                      creating_passionate_users/2007/01/
                      add_a_little_mo.html




Usabilityweb Magazine      Nummer 7, 2009                              15
Usabilityweb en Concept7
Concept7 is al jaren de drijfende kracht achter het weblog usabilityweb
en Usabilityweb Magazine. Wij vinden dat als je expert op een
bepaald gebied de verplichting hebt je kennis te delen. Daarvoor
gebruiken we verschillende media, waaronder usabilityweb.

                                                         Naast verbeteren op een bestaande web-
            Concept7 maakt websites beter
                                                         site kunnen we ook vernieuwen. Op zoek
            Wij maken websites beter. Voor iedereen!     naar een nieuwe basis . Nieuwe websites
            Dat is wat we doen.                          ontwerpen. Ook hier geldt weer hetzelfde
                                                         principe, klein beginnen en itereren.
            Zo zorgen we ervoor dat een bezoeker
            op een website krijgt wat hij zoekt. Zo
                                                         Wat nou statistiek? Meer conversie!
            snel en eenvoudig als mogelijk. Eigen-
            lijk vinden we dit de basis. Wij gaan ver-   Bij Concept7 testen we veel. Soms om
            der. We gaan voorbij aan de verwachtin-      een onderbuik gevoel te bevestigen maar
            gen van een bezoeker. We zijn op zoek        vaker om de mening van bezoekers te
            naar de ‘wow’-factor’. Dit vereist heel      zien of horen. We testen altijd om een
            veel kennis van bezoekers. Daar werken       website te verbeteren, nooit om weten-
            we elke dag aan. Niet alleen, maar sa-       schappelijk iets te kunnen bewijzen.
            men met bezoekers.
                                                         We werken praktisch, vaak met zes res-
            Daarnaast zorgen we ervoor dat een be-       pondenten, dezelfde dag nog resultaten
            zoeker op een website gaat doen wat          die gebruikt kunnen worden in het ont-
            onze klanten graag willen. Converteren       werp proces. Daarom hebben we ook
            heet dat met een mooi woord. We over-        een eigen lab. Daar kunnen we direct
            tuigen een bezoeker dat dit de juiste        testen. We laten onze klanten meekijken
            website is. We laten hem de juiste pagi-     in een speciaal hiervoor ingerichte crea-
            na’s bezoeken en sluiten daarmee aan bij     tieve ruimte. Zo krijgen ze met ons een
            de doelstellingen van onze klanten. Uit-     direct beeld van wat de mensen willen.
            eindelijk leveren we meer omzet of zor-      Ideeën worden direct omgezet in schet-
            gen we voor minder kosten.                   sen. Praktisch en direct doorvoerbaar.

            Op deze manier zorgen we ervoor dat          Statistici kijken dan ook vaak verbaasd
            zowel onze klanten als de bezoekers van      als ze zien welke wetenschappelijk be-
            onze websites blij zijn. Iedereen blij! En   wezen methodes wij met elkaar combi-
            daarom mogen we blijven!                     neren om tot betere resultaten te komen.
                                                         Als het maar meer conversie oplevert,
                                                         vinden wij het goed. Daarom zijn we ten-
            Klein beginnen, structureel
                                                         slotte op aarde. Dan zijn onze klanten blij
            verbeteren
                                                         en zijn wij blij. Dat noemen wij experien-
            We zijn overtuigd van het feit dat web-      ce!
            sites iteratief ontwikkeld moeten wor-
            den. Dus stapje voor stapje. Lanceer een
                                                         Meer weten, interesse?
            website en kijk of hij werkt. Neem een
            bestaande website en kijk waar verbeter-     Wil je vrijblijvend met ons doorpraten?
            punten zitten. Je kunt altijd verbeteren.    Dat kan natuurlijk altijd. We zijn gevestigd
            Leer van bezoekers, luister naar bezoe-      in Paterswolde, onder de rook van Gro-
            kers en voer verbeteringen door. Meet        ningen, maar hebben klanten in heel Ne-
            vervolgens de verbetering een succes is      derland en daarbuiten. We komen graag
            (meer conversie?). En opnieuw! Steeds        eens langs, we zijn gewend om te reizen.
            weer. Structureel verbeteren noemen we       Neem gerust contact op met Concept7
            dit.                                         via (050) 360 02 33 of kijk op onze web-
                                                         site www.concept7.nl.



16                                                            Usabilityweb Magazine   Nummer 7, 2009

More Related Content

Similar to Usabilityweb magazine nr. 7

Webdesign: Website Design Bedrijf Versus Permanente Ontwerpers
Webdesign: Website Design Bedrijf Versus Permanente OntwerpersWebdesign: Website Design Bedrijf Versus Permanente Ontwerpers
Webdesign: Website Design Bedrijf Versus Permanente Ontwerpersfastchum6963
 
Waarom Bedrijven Kiezen Voor Drupal Voor De Ontwikkeling Van Futuristische We...
Waarom Bedrijven Kiezen Voor Drupal Voor De Ontwikkeling Van Futuristische We...Waarom Bedrijven Kiezen Voor Drupal Voor De Ontwikkeling Van Futuristische We...
Waarom Bedrijven Kiezen Voor Drupal Voor De Ontwikkeling Van Futuristische We...Rasin Bekkevold
 
Website bouwen in 10 stappen
Website bouwen in 10 stappenWebsite bouwen in 10 stappen
Website bouwen in 10 stappenBart De Waele
 
Cmsselectie 2012
Cmsselectie 2012Cmsselectie 2012
Cmsselectie 2012Gengu
 
Online Rules!
Online Rules!Online Rules!
Online Rules!Ruben Bos
 
20081126 Hands On Presentatie Bram
20081126 Hands On Presentatie Bram20081126 Hands On Presentatie Bram
20081126 Hands On Presentatie BramFARO
 
20081126 Hands On Presentatie Bram
20081126 Hands On Presentatie Bram20081126 Hands On Presentatie Bram
20081126 Hands On Presentatie BramFARO
 
webteksten wijzer 9x wijzer met beterewebteksten.nl
webteksten wijzer 9x wijzer met beterewebteksten.nlwebteksten wijzer 9x wijzer met beterewebteksten.nl
webteksten wijzer 9x wijzer met beterewebteksten.nltxtart
 
Wawwa build your artist portfolio site
Wawwa build your artist portfolio siteWawwa build your artist portfolio site
Wawwa build your artist portfolio siteBart Vinckier
 
Waarom je een Responsive Design website moet hebben
Waarom je een Responsive Design website moet hebbenWaarom je een Responsive Design website moet hebben
Waarom je een Responsive Design website moet hebbenHans-Peter Harmsen
 
10 keer een pleidooi voor meer usability
10 keer een pleidooi voor meer usability10 keer een pleidooi voor meer usability
10 keer een pleidooi voor meer usabilityAGConsult
 
Javascript & SEO - Wp meetup enschede
Javascript & SEO - Wp meetup enschedeJavascript & SEO - Wp meetup enschede
Javascript & SEO - Wp meetup enschedeRoy Huiskes
 
Toekomst Fork CMS
Toekomst Fork CMSToekomst Fork CMS
Toekomst Fork CMSFork-CMS
 
Oberon: Alles over Responsive design marcom13
Oberon: Alles over Responsive design marcom13Oberon: Alles over Responsive design marcom13
Oberon: Alles over Responsive design marcom13Adfo Groep | Events
 
Waarom je een Responsive Design website moet hebben
Waarom je een Responsive Design website moet hebbenWaarom je een Responsive Design website moet hebben
Waarom je een Responsive Design website moet hebbenHans-Peter Harmsen
 
Prestentatie Virtualisatie Kick-off Periode 2 Cohort 2008
Prestentatie Virtualisatie Kick-off Periode 2 Cohort 2008Prestentatie Virtualisatie Kick-off Periode 2 Cohort 2008
Prestentatie Virtualisatie Kick-off Periode 2 Cohort 2008Patrick Koning
 

Similar to Usabilityweb magazine nr. 7 (20)

Webdesign: Website Design Bedrijf Versus Permanente Ontwerpers
Webdesign: Website Design Bedrijf Versus Permanente OntwerpersWebdesign: Website Design Bedrijf Versus Permanente Ontwerpers
Webdesign: Website Design Bedrijf Versus Permanente Ontwerpers
 
Waarom Bedrijven Kiezen Voor Drupal Voor De Ontwikkeling Van Futuristische We...
Waarom Bedrijven Kiezen Voor Drupal Voor De Ontwikkeling Van Futuristische We...Waarom Bedrijven Kiezen Voor Drupal Voor De Ontwikkeling Van Futuristische We...
Waarom Bedrijven Kiezen Voor Drupal Voor De Ontwikkeling Van Futuristische We...
 
Website bouwen in 10 stappen
Website bouwen in 10 stappenWebsite bouwen in 10 stappen
Website bouwen in 10 stappen
 
Cmsselectie 2012
Cmsselectie 2012Cmsselectie 2012
Cmsselectie 2012
 
The Need For Speed
The Need For SpeedThe Need For Speed
The Need For Speed
 
Online Rules!
Online Rules!Online Rules!
Online Rules!
 
20081126 Hands On Presentatie Bram
20081126 Hands On Presentatie Bram20081126 Hands On Presentatie Bram
20081126 Hands On Presentatie Bram
 
20081126 Hands On Presentatie Bram
20081126 Hands On Presentatie Bram20081126 Hands On Presentatie Bram
20081126 Hands On Presentatie Bram
 
webteksten wijzer 9x wijzer met beterewebteksten.nl
webteksten wijzer 9x wijzer met beterewebteksten.nlwebteksten wijzer 9x wijzer met beterewebteksten.nl
webteksten wijzer 9x wijzer met beterewebteksten.nl
 
Wawwa build your artist portfolio site
Wawwa build your artist portfolio siteWawwa build your artist portfolio site
Wawwa build your artist portfolio site
 
Waarom je een Responsive Design website moet hebben
Waarom je een Responsive Design website moet hebbenWaarom je een Responsive Design website moet hebben
Waarom je een Responsive Design website moet hebben
 
Responsive design annotated
Responsive design annotatedResponsive design annotated
Responsive design annotated
 
10 keer een pleidooi voor meer usability
10 keer een pleidooi voor meer usability10 keer een pleidooi voor meer usability
10 keer een pleidooi voor meer usability
 
HTML5 (Dutch)
HTML5 (Dutch)HTML5 (Dutch)
HTML5 (Dutch)
 
Javascript & SEO - Wp meetup enschede
Javascript & SEO - Wp meetup enschedeJavascript & SEO - Wp meetup enschede
Javascript & SEO - Wp meetup enschede
 
Toekomst Fork CMS
Toekomst Fork CMSToekomst Fork CMS
Toekomst Fork CMS
 
Oberon: Alles over Responsive design marcom13
Oberon: Alles over Responsive design marcom13Oberon: Alles over Responsive design marcom13
Oberon: Alles over Responsive design marcom13
 
Waarom je een Responsive Design website moet hebben
Waarom je een Responsive Design website moet hebbenWaarom je een Responsive Design website moet hebben
Waarom je een Responsive Design website moet hebben
 
Prestentatie Virtualisatie Kick-off Periode 2 Cohort 2008
Prestentatie Virtualisatie Kick-off Periode 2 Cohort 2008Prestentatie Virtualisatie Kick-off Periode 2 Cohort 2008
Prestentatie Virtualisatie Kick-off Periode 2 Cohort 2008
 
2010 byte joomladagen
2010 byte joomladagen2010 byte joomladagen
2010 byte joomladagen
 

More from srprs.me

Presentatie battle of_marketeers_7mei_2013
Presentatie battle of_marketeers_7mei_2013Presentatie battle of_marketeers_7mei_2013
Presentatie battle of_marketeers_7mei_2013srprs.me
 
Presentatie Human Centered Design op http://cod.ee/
Presentatie Human Centered Design op http://cod.ee/Presentatie Human Centered Design op http://cod.ee/
Presentatie Human Centered Design op http://cod.ee/srprs.me
 
Positive change = mindset x tools
Positive change = mindset x toolsPositive change = mindset x tools
Positive change = mindset x toolssrprs.me
 
Presentatie masterclass sociale media han
Presentatie masterclass sociale media hanPresentatie masterclass sociale media han
Presentatie masterclass sociale media hansrprs.me
 
Responsive webdesign
Responsive webdesignResponsive webdesign
Responsive webdesignsrprs.me
 
Ontwerpen voor mobiel
Ontwerpen voor mobielOntwerpen voor mobiel
Ontwerpen voor mobielsrprs.me
 
Windesheim persuasion
Windesheim persuasionWindesheim persuasion
Windesheim persuasionsrprs.me
 
Presentatie Raymond tijdens C7 instuif februari 2012
Presentatie Raymond tijdens C7 instuif februari 2012Presentatie Raymond tijdens C7 instuif februari 2012
Presentatie Raymond tijdens C7 instuif februari 2012srprs.me
 
Hanzehogeschool, persuasion
Hanzehogeschool, persuasionHanzehogeschool, persuasion
Hanzehogeschool, persuasionsrprs.me
 
Menzis, over persuasion
Menzis, over persuasionMenzis, over persuasion
Menzis, over persuasionsrprs.me
 
Design bij Concept7 c7 open dag
Design bij Concept7 c7 open dagDesign bij Concept7 c7 open dag
Design bij Concept7 c7 open dagsrprs.me
 
Concept7 dag
Concept7 dagConcept7 dag
Concept7 dagsrprs.me
 
C7 design strategy
C7   design strategyC7   design strategy
C7 design strategysrprs.me
 
NHL #tnd2m conferentie - C7 & persuasion
NHL #tnd2m conferentie - C7 & persuasionNHL #tnd2m conferentie - C7 & persuasion
NHL #tnd2m conferentie - C7 & persuasionsrprs.me
 
Workshop persuasion Loco congres Windesheim
Workshop persuasion Loco congres WindesheimWorkshop persuasion Loco congres Windesheim
Workshop persuasion Loco congres Windesheimsrprs.me
 
Hanzehogeschool gastcollege persuasion + case
Hanzehogeschool gastcollege persuasion + caseHanzehogeschool gastcollege persuasion + case
Hanzehogeschool gastcollege persuasion + casesrprs.me
 
Gastcollege persuasion aan de NHL
Gastcollege persuasion aan de NHLGastcollege persuasion aan de NHL
Gastcollege persuasion aan de NHLsrprs.me
 
Hogeschool van Amsterdam - usability testing
Hogeschool van Amsterdam - usability testingHogeschool van Amsterdam - usability testing
Hogeschool van Amsterdam - usability testingsrprs.me
 
HCD binnen de accountancy?
HCD binnen de accountancy?HCD binnen de accountancy?
HCD binnen de accountancy?srprs.me
 

More from srprs.me (20)

Presentatie battle of_marketeers_7mei_2013
Presentatie battle of_marketeers_7mei_2013Presentatie battle of_marketeers_7mei_2013
Presentatie battle of_marketeers_7mei_2013
 
Presentatie Human Centered Design op http://cod.ee/
Presentatie Human Centered Design op http://cod.ee/Presentatie Human Centered Design op http://cod.ee/
Presentatie Human Centered Design op http://cod.ee/
 
Positive change = mindset x tools
Positive change = mindset x toolsPositive change = mindset x tools
Positive change = mindset x tools
 
Presentatie masterclass sociale media han
Presentatie masterclass sociale media hanPresentatie masterclass sociale media han
Presentatie masterclass sociale media han
 
Responsive webdesign
Responsive webdesignResponsive webdesign
Responsive webdesign
 
Ontwerpen voor mobiel
Ontwerpen voor mobielOntwerpen voor mobiel
Ontwerpen voor mobiel
 
Mobiel
MobielMobiel
Mobiel
 
Windesheim persuasion
Windesheim persuasionWindesheim persuasion
Windesheim persuasion
 
Presentatie Raymond tijdens C7 instuif februari 2012
Presentatie Raymond tijdens C7 instuif februari 2012Presentatie Raymond tijdens C7 instuif februari 2012
Presentatie Raymond tijdens C7 instuif februari 2012
 
Hanzehogeschool, persuasion
Hanzehogeschool, persuasionHanzehogeschool, persuasion
Hanzehogeschool, persuasion
 
Menzis, over persuasion
Menzis, over persuasionMenzis, over persuasion
Menzis, over persuasion
 
Design bij Concept7 c7 open dag
Design bij Concept7 c7 open dagDesign bij Concept7 c7 open dag
Design bij Concept7 c7 open dag
 
Concept7 dag
Concept7 dagConcept7 dag
Concept7 dag
 
C7 design strategy
C7   design strategyC7   design strategy
C7 design strategy
 
NHL #tnd2m conferentie - C7 & persuasion
NHL #tnd2m conferentie - C7 & persuasionNHL #tnd2m conferentie - C7 & persuasion
NHL #tnd2m conferentie - C7 & persuasion
 
Workshop persuasion Loco congres Windesheim
Workshop persuasion Loco congres WindesheimWorkshop persuasion Loco congres Windesheim
Workshop persuasion Loco congres Windesheim
 
Hanzehogeschool gastcollege persuasion + case
Hanzehogeschool gastcollege persuasion + caseHanzehogeschool gastcollege persuasion + case
Hanzehogeschool gastcollege persuasion + case
 
Gastcollege persuasion aan de NHL
Gastcollege persuasion aan de NHLGastcollege persuasion aan de NHL
Gastcollege persuasion aan de NHL
 
Hogeschool van Amsterdam - usability testing
Hogeschool van Amsterdam - usability testingHogeschool van Amsterdam - usability testing
Hogeschool van Amsterdam - usability testing
 
HCD binnen de accountancy?
HCD binnen de accountancy?HCD binnen de accountancy?
HCD binnen de accountancy?
 

Usabilityweb magazine nr. 7

  • 1. Magazine Nummer 7, 2009 ISSN: 1871-6393 2 Front-end development, onderschat maar van onschatbare waarde Raymond Klompsma & Timothy van Sas 5 the A-team en MBTI, hand in hand! Raymond Klompsma 8 Structureel verbeteren, een basis voor online succes Raymond Klompsma 11 Overtuigen met willekeur Stefan Wobben 20 Usabilityweb en Concept7 Over Usabilityweb Magazine Met plezier presenteer ik Usabilityweb Magazine 7 Je kunt je aanmelden voor het Usa- Raymond en Tim trappen dit magazine af met een ar- bilityweb Magazine door een e-mail tikel over de ins en outs van Front-end development. te sturen naar stefan@concept7.nl. Daarna legt Ray de overeenkomst tussen het A-team en MBTI uit en heeft ook nog meer dan genoeg te Dit geldt voor zowel de ontvangers vertellen over structureel verbeteren. Als laatste sluit van het magazine als voor gastau- ik af met een artikel over het overtuigen met willekeur. teurs die graag een bijdrage willen leveren aan dit initiatief. Genoeg leesvoer voor tijdens de feestdagen lijkt me. Stefan Wobben, Concept7
  • 2. Front-end development, onderschat maar van onschatbare waarde Dit is geen technisch artikel! Zo, dat is eruit. Want dit artikel is juist bedoeld voor mensen die niet geïnteresseerd zijn in de technische kant van front-end development maar in de ‘wat kan ik er nu mee’ kant van het verhaal. Timothy van Sas en ik zien veel voorbeelden om ons heen van websites waar het fout gaat. Ook, en misschien juist wel bij grote corporate websites. Vaak door gebrek aan kennis. Want zeg nu zelf, als eindverantwoordelijke van een website kun je niet alles inhoudelijk weten! En bovendien, daarvoor huur je toch mensen in? is dan ook een hele kunst om binnen het Front-end development, wat is het? vakgebied bij te blijven. Een kleine zoektocht op Google en de niet technici onder ons haken af. Woor- Een belangrijke trend binnen het vakge- den als XML, HTML, webstandaarden, bied is het standaardiseren van code. Dit CSS, jQuery en Javascript vliegen voor- valt misschien nog wel het beste te ver- bij zonder dat je enig idee hebt waar het gelijken met de opkomst van de video- over gaat. Maar één ding is zeker, iede- band in de jaren ’80. Bij de lancering van re website en die van jou dus ook, krijgt de tape werden er in no-time honderden ermee te maken. verschillende systemen geïntroduceerd. Alleen maar onhandig voor gebruikers. Bij het ontwikkelen van een nieuwe Immers iedere videoband paste niet in website komt front-end development in iedere videorecorder. Uiteindelijk is VHS beeld zodra het grafisch ontwerp gereed ontstaan als een ‘standaard’ binnen deze is. Een front-ender zorgt ervoor dat het wereld waar verreweg de meeste recor- ontwerp van de website (als statische ders mee om konden gaan. afbeeldingen) wordt omgezet naar een werkende website, inclusief de volledi- Deze videorecorder van toen is in dit arti- ge interactie. kel te vergelijken met de webbrowser van nu. Want of je nu Internet Explorer, Fire- (x)HTML en CSS bestanden zijn de de- fox of Safari gebruikt, een website moet liverables van een Front end developer. er in alle gevallen hetzelfde uitzien, toch? Vanuit deze bestanden nemen de ‘echt De realiteit is anders! Doordat browsers zware’ programmeurs het vaak over om verschillend omgaan met de opgelegde het CMS dan wel technische koppelin- standaarden zijn er grote verschillen in gen en integraties te realiseren. hoe een website wordt getoond. Of we willen of niet, dit is iets waar absoluut re- kening mee moet houden. Op weg naar standaarden Binnen het vakgebied zijn enorm veel Een goede front-ender doet dit. Hij con- ontwikkelingen. HTML 4.0, xHTML, troleert tijdens, maar zeker ook bij afron- HTML 5.0, eigenlijk allemaal sets van co- ding van zijn werk de website in verschil- des, volgen elkaar in rap tempo op. Het lende browsers om te zien of de website goed wordt weergegeven. 2 Usabilityweb Magazine Nummer 7, 2009
  • 3. Het streven zou dan ook moeten zijn Scheiding van presentatie, om de code zo kort en goed mogelijk te opmaak en gedrag schrijven. Zonder dat dit een doel op zich In een ideale wereld is alle informatie wordt. In sommige gevallen is het denk- deelbaar. Immers één keer je content in- baar om juist een paar extra regels code voeren en vervolgens delen is veel prakti- te schrijven zodat het op andere plaat- scher dan iedere keer opnieuw je content sen in de website hergebruikt kan wor- plaatsen. Wil je iets wijzigen, dan doe je den. Dit komt de snelheid van de website dat op één plaats en niet op 50 verschil- juist alleen maar weer ten goede. lende. Daarnaast heeft Google aangegeven bin- Daarnaast zou het niet uit moeten maken nenkort ook de snelheid van een web- waar en hoe je deze content tot je neemt. site mee te nemen in de beoordeling en Wil jij de teksten uit dit artikel lezen op je daarmee ranking van een website. De plasma TV, je mobiel of wat mij betreft zogenaamde Google serp. Best interes- op het schermpje van je magnetron? Mij sant om te weten dat een snelle website best! Maar 1 ding weet ik zeker, dat gaat je dus hoger in de resultaten van Goog- niet werken als ik het in een opgemaakt le brengt! PDF bestand plaats. Dat leest immers niet zo lekker op je mobiel, laat staan op Voor een snelle website is niet alleen een het schermpje van je magnetron. front-end developer verantwoordelijk. Met name ook de keuze voor welke tech- Een front-end developer bepaalt door niek, op welk platform een site wordt ge- middel van (x)HTML hoe de informatie bouwd en de instellingen van de hosting wordt gepresenteerd. Los daarvan be- provider zijn hierbij echt van belang. paalt hij door middel van CSS en Java- script hoe deze informatie eruit moet zien Dan nog het kostenaspect. Iedere web- (vet gedrukt, groen en met een fraaie tus- site wordt gehost bij een provider. Provi- senkop) en hoe deze zich moet gedragen ders rekenen af op bandbreedte. Web- (denk aan het direct tonen van een fout- sites met heel veel verkeer betalen dus melding in een formulier). meer geld voor hun webhosting, dan websites met heel weinig verkeer. Klinkt Heel praktisch kun je dus met één HTML logisch toch? Dan is het dus ook lo- bestand en één CSS bestand dezelfde gisch dat een website met minder re- informatie op zowel een mobiele telefoon gels code en daarmee dus minder kb’s als een laptop juist tonen. Op deze ma- in bandbreedte, eenvoudigweg minder nier is informatie heel eenvoudig deel- geld kost. En geloof me dat dit voor gro- baar wat ontelbare kansen biedt voor alle te websites met veel verkeer echt heel mogelijke nieuwe ontwikkelingen die ons veel geld kan opleveren. Naast de snel- nog staan te wachten. heid sla je hier dus echt twee vliegen in één klap. Note, voor alle front-enders die dit lezen: ik ben me ervan bewust dat ik het wat Gemakkelijker structureel gechargeerd doe overkomen maar zoals verbeteren in de inleiding beloofd, dit is geen tech- nisch artikel. Je markt verandert, je bedrijf verandert, je doelgroep verandert. Eigenlijk veran- dert alles voortdurend. Dat is het enige Snelheid, minder kosten wat je echt zeker weet. In tegenstelling en blije gebruikers tot bij het produceren van een product Hoe je het ook wendt of keert, als je over biedt het medium internet je de moge- front-end praat dan praat je over code. lijkheid om redelijk snel en laagdrempe- Regels en regels aan code. En hoe meer lig een verandering door te voeren. Ten code en afbeeldingen een website bevat, minste, als je website qua code goed in hoe langer hij erover doet om in te laden. elkaar zit en niet bij de kleinste verande- Iets wat website bezoekers over het al- ring uit elkaar dreigt te vallen. gemeen niet als plezierig ervaren. Snelle websites zijn nu éénmaal plezieriger dan Zeker in het doorontwikkelen van je web- langzame websites. site is goede code van zeer groot belang. Usabilityweb Magazine Nummer 7, 2009 3
  • 4. Bij goede code is het doorvoeren van 5. houdt rekening met website bezoe- wijzigingen zo gedaan. Vergelijk het met kers en confirmeert zich daarmee een goede fundering van een huis. Een aan het user centered design princi- dakkapel plaatsen is in een dag prima te pe. Uiteindelijk doen we het allemaal doen, maar niet als eerst de hele funde- voor de bezoeker. Alles wordt dus in ring opnieuw moet worden gezet! het werk gezet om zijn of haar online experience te vergroten. Daarnaast is online experimenteren sterk in opmars. Met gratis tools als Google 6. is in staat een goed grafisch ontwerp optimizer is het redelijk eenvoudig om neer te zetten. Er is heel veel voor te twee of meerdere varianten van je web- zeggen om het grafisch ontwerp en site live te testen. Als ik de bestelbutton de (x)HTML door één persoon te la- nu rechts zet in plaats van links, zouden ten maken. de mensen dan meer klikken? Dit is een vraag die redelijk makkelijk online te tes- 7. is een vakidioot die kennis heeft van ten is, tenminste als je daarvoor niet je de ontwikkelingen in zijn vakgebied complete website hoeft om te bouwen! en overziet waar de (online) wereld Een goede front-ender houdt hier vanaf naartoe gaat. de start rekening mee. Wijzigingen door- voeren is ineens een kwestie van uren 8. scheidt presentatie, opmaak en ge- geworden in plaats van dagen. Nu ga je drag van elkaar zodat content een- pas echt het belang van goede weldoor- voudig deelbaar en op verschillende dachte code inzien. devices (mobiel, laptop, TV) opvraag- baar is. 10 punten waaraan je een goede 9. schrijft correcte en semantisch klop- front ender herkent pende code zonder dat dat dit een Het belang van goede front-end zal in- doel op zich wordt. middels duidelijk zijn. Maar hoe herken je nu of je eigen front-ender zijn of haar 10. denkt na over de toekomst van de werk goed gedaan heeft? En waar moet website en maakt een website voor je nu eigenlijk allemaal op letten? Daar- de toekomst eenvoudig aanpas- om, in willekeurige volgorde, 10 prakti- baar. sche tips waaraan je een goede front- ender herkent. Concluderend werkt een goede front- ender volgens het ‘know why instead of Een goede front-ender: know how’ principe. Hij weet waarom hij dingen doet en doet niet zomaar dingen 1. communiceert altijd intensief met de omdat ze moeten. Dit zorgt ervoor dat interactie ontwerpers en program- hij echt begrijpt waar het om draait wat meurs van de website. Het is een sa- uiteindelijk de kwaliteit van een website menspel waarbij iedereen samen tot enorm opschroeft. Een goede front-en- de beste resultaten komt. der is zijn geld dan ook dubbel en dwars waard! 2. test voortdurend zijn eigen werk, ze- ker in alle verschillende browsers. Aut e u r e n p u b lic a t ie (Dit is iets wat voor je eigen website Raymond Klompsma en Timothy van Sas zijn natuurlijk ook redelijk snel nu zelf te werkzaam bij Concept7 (www.concept7.nl). Dit testen is). artikel is gepubliceerd op www.raymondklomps- ma.nl, www.frankwatching.com en in Usability- 3. is in staat het hele project goed te web magazine. overzien alvorens hij start met zijn werk. Goede voorbereidingen zijn Bronnen hierin echt het halve werk. 1. http://searchengineland.com/site-speed- googles-next-ranking-factor-29793, 4. levert zijn werk altijd volledig en in John Pruitt, Tamara Adlin een onderbouwd overdrachtsdocu- 2. http://www.raymondklompsma. ment op zodat programmeurs hier nl/2009/06/structureel-verbeteren/ goed mee uit de voeten kunnen. 3. http://en.wikipedia.org/wiki/A/B_testing 4 Usabilityweb Magazine Nummer 7, 2009
  • 5. the A-team en MBTI, hand in hand! MBTI is een veel gebruikte manier om de voorkeuren van mensen in kaart te brengen. Vaak krijg ik de opmerking dat mensen zich moeilijk in kunnen leven in de verschillende types. In dit artikel trek ik de vergelijking met de vier MBTI typeringen en de populaire tv-series the A-team en Sex and the City. Die hebben meer overeenkomsten dan je in eerste instantie zult denken. zestien types nogal veel. Hij deed hier MBTI, even wat achtergronden onderzoek naar en kwam met de volgen- MBTI staat voor Myer Briggs Type In- de twee vragen: dicator. Het is een psychologische vra- genlijst wat de voorkeurswerkwijze van • ben je een snelle of een langzame mensen blootlegt. Hiermee kun je vra- beslisser? gen beantwoorden als: Ben je iemand die snel beslist of iemand die langzaam • beslis je op basis van feiten of op ba- beslist? Schrijf je liever met links of liever sis van emotie? rechts. Vind je het belangrijk wat anderen vinden of ga je altijd uit van feiten? Op basis van deze twee vragen zijn nog vier verschillende types te onderschei- den. Ik heb ze even in een grafiek ge- Vier typen bezoekers zet (zie afbeelding 1). De indeling zorgt De originele MBTI kent zestien verschil- dan ook voor vier typen gebruikers, ook lende types. De verschillende types wor- wel de competitieve, de methodische, de den opgebouwd uit de volgende vier spontane en de humanistische gebruiker hoofdvragen: genoemd. • heeft iemand de voorkeur voor naar buitengericht gedrag (extraversion) of naar binnen gericht gedrag (intro- version); • heeft iemand de voorkeur voor op het opnemen van feitelijke informatie (sensing) of voor het opnemen van informatie in de vorm van verbanden en grote lijnen (intuition); • heeft iemand de voorkeur voor het nemen van beslissingen op basis van logica (thinking) of op basis van nor- men en waarden (feeling); the A-team en MBTI • heeft iemand een voorkeur voor een Maar wat heeft the A-team hier nu mee planmatig geordende manier van te maken? hoor ik je denken. Behalve dat werken (judging) of een flexibele en ze ook met vier personen zijn kan ik me spontane manier van werken (percie- voorstellen dat je op het eerste ogenblik ving). weinig overeenkomsten ziet. Toch zijn ze er zeker. Roy Williams, schrijver van onder ande- re het boek, ‘The Wizzard Of Ads’ vond Usabilityweb Magazine Nummer 7, 2009 5
  • 6. Ik beweer namelijk dat alle vier de karak- ren met jou. Het zijn mensen die je raakt ters een eigen MBTI typering hebben. En met emotie en niet met feiten. Houd Face als we dat weten maakt het het een stuk goed in je achterhoofd wanneer je een leuker om functionaliteiten voor je web- nieuwe pagina aan je website toevoegt. site te ontwerpen. Want zeg nou zelf, Wat zou B.A. doen is toch een veel leukere Hannibal, je methodische bezoeker vraag dan, wat zou de competitieve ge- bruiker op mijn website willen? Hannibal is de leider van het team. Hij is de oudste van het stel, rookt altijd si- Tijd om alle gebruikers eens na te lopen garen en staat bekend om zijn weldoor- voor een korte toelicht. En voor de da- dachte plannen. Hij is het brein achter mes... de vergelijking met Sex and the het team. Niet voor niets is zijn favoriete City neem ik direct ook mee. slogan: I love it when a plan comes toge- ther. In Sex and the City is hij het beste te vergelijken met advocate Miranda. B.A. Baracus, je competitieve be- zoeker Hannibal vraagt op je website vooral veel Wie kent hem niet, de spierbundel met al informatie. Hij wil het onderste uit de kan zijn gouden kettingen en enorme hanen- halen en schroomt er niet voor je alge- kam. De man die graag met alles, maar mene voorwaarden door te lezen. Na vooral met mensen gooit, op gespannen lang wikken en wegen neemt hij zijn be- voet leeft met Murdock en nergens voor slissing, maar zijn besluit staat dan ook terug deinst. Aan de andere kant is hij vast. Feiten, feiten, feiten bij voorkeur erg sociaal, drinkt graag melk en heeft met bronvermelding. Loop eens door je een vliegangst. huidige website en stel je voortdurend de hoe? vraag. Dat is wat Hannibal name- Is dit de bezoeker op je website die je om lijk ook doet! de tuin leidt met goede marketingpraat- jes? Ik denk het niet. Dit zijn mensen die Murdock, je spontane bezoeker snel en direct op hun doel af gaan. Men- sen die graag feiten zien en vooral niet Murdock is de piloot van het team. Met teveel onnodige informatie. Bedenk eens zijn slogan If it has wings, I can fly it! is hij als je een nieuwe functionaliteit aan je de perfecte spontane bezoeker. Vergelijk website toevoegt: wat zou B.A. hiervan hem met Carrie uit Sex and the City en vinden? En voor de Sex and the City lief- een echte impuls aankoper. In de serie hebbers, wat zou Samantha doen als ze is Murdock officieel voor gek verklaard, je website bezoekt? maar hij is echt niet zo gek als hij zich voordoet. Op deze manier krijgt hij veel dingen voor elkaar die een ander moge- Face, je humanistische bezoeker lijk niet zou lukken. Murdock is erg loy- De snelle jongen uit the A-team. Face is aal aan de andere leden van het team en altijd op de versiertoer en vindt het erg vangt voor vriend Hannibal zelfs een keer belangrijk wat andere mensen, met name een kogel op. vrouwen, van hem vinden. Zijn vriend Murdock wordt regelmatig door hem be- Murdock op je website is een sponta- vrijd terwijl hij zich voordoet als dokter of ne klikker die voor hij het weet een pro- hoge militair. Hij geniet van de fijne din- duct besteld heeft. Gewoon omdat het gen van het leven en zou vrienden kun- er goed uitzag. Het is ook iemand die nen zijn met Sex and the City ster Char- als het hem niet bevalt, zo weer weg is. lotte. Er zijn immers voldoende andere sites waar hij zijn ding kan doen. Service is Face en Charlotte zijn op je website voor- belangrijk, net als de volledige experien- al op zoek naar achtergronden. Het zijn ce. Het zijn mensen die moeilijk te bin- mensen die niet snel beslissen en wel- den zijn maar ook erg goede ambassa- doordacht hun keuzes maken. Ze vinden deurs kunnen zijn. het belangrijk dat mensen hun vertrou- wen en verwachten dat ook van jou. Ze zijn op zoek naar informatie over je be- drijf maar ook naar de ervaring van ande- 6 Usabilityweb Magazine Nummer 7, 2009
  • 7. MBTI, leuk om te doen! Iedere website heeft bezoekers en iedere bezoeker is onder te verdelen in één van bovenstaande types. Loop gewoon eens door je website en bedenk je wat één van de verschillende types van bepaalde pa- gina’s en functionaliteiten zal vinden. Wanneer je MBTI gebruikt als basis voor je doelgroep is het goed eens kwantita- tief te onderbouwen hoe de verhouding binnen je doelgroep ligt. Op deze manier zou je een bepaald type meer aandacht kunnen geven op de verschillende func- tionaliteiten binnen je website. Voor veel mensen is dit echter nog een brug te ver. En dat is helemaal niet erg. Door voorzichtig eens met een MBTI bril naar je website te kijken, ben je al een eind op de goede weg! A u t eu r en pu bl i cati e Raymond Klompsma is werkzaam bij Concept7 (www.concept7.nl). Raymond is bij Concept7 werkzaam als commercieel directeur. Dit artikel is gepubliceerd op mijn blog www.ray- mondklompsma.nl en in Usabilityweb magazine. Usabilityweb Magazine Nummer 7, 2009 7
  • 8. Structureel verbeteren, een basis voor online succes Je kent het vast. Bedrijven laten een website ontwikkelen, doen er een paar jaar niets aan en laten vervolgens weer een nieuwe website ontwikkelen omdat die andere het niet meer goed doet, of zo. Vreemd eigenlijk. Dat vindt iedereen. En ook iedereen die ik spreek denkt dat het anders zou moeten. Maar hoe? In dit artikel zet ik uiteen hoe je naar mijn mening wel structureel met je website aan de slag kunt. En het leuke is, je kunt direct beginnen! Waarom is het eigenlijk nodig? bij je voortdurend met nieuwe ideeën en inzichten komt. Deze ideeën priori- Je markt verandert, je bedrijf verandert, teert, doorvoert en vervolgens het suc- je doelgroep verandert. Eigenlijk veran- ces meet. Iedere keer opnieuw. dert alles voortdurend. Dat is het enige wat je echt zeker weet. In tegenstelling Eén idee, één doelstelling en je kunt tot bij het produceren van een product beginnen biedt het medium internet je de moge- lijkheid om redelijk snel en laagdrempe- Er valt altijd iets te verbeteren aan je lig een verandering door te voeren. Dus website, daar zijn we het inmiddels over waarom het nodig is? Omdat het kan! eens. Een leuke bijkomstigheid aan ver- beteren is dat je direct kunt beginnen. Je Zelfs als je onlangs een nieuwe website hebt immers een website. Je kijkt ernaar hebt neergezet, ontkom je niet aan ver- en ziet verbeterpunten. Geen idee waar beteren. De kans dat je een website lan- verbeterpunten zitten? Laat iemand an- ceert dat ineens perfect is, komt dichtbij ders naar je site kijken en vraag hem om het wetenschappelijke nulpunt. Daar- verbeterpunten aan te dragen. Eén goed naast geloof ik veel meer in het goed idee is genoeg om te kunnen beginnen. neerzetten van een basis en vervolgens En daar hebben we de basis voor verbe- stap-voor-stap leren van je bezoekers teren te pakken, het draait om ideeën. om zo je website beter maken. Dit voor- Het liefst goede ideeën. komt tijd- en budgetoverschrijdingen en houdt een project overzichtelijk. Iets De volgende stap is kijken of een door- waar de ICT branche nog een hoop in gevoerd idee iets oplevert. Je wilt immers heeft te leren. graag weten of je idee een succes is ge- weest. Aha, punt twee om structureel te Daarnaast zijn een groot aantal cases be- kunnen verbeteren. Meet wat je doet en kend van websites die het continue ver- analyseer de resultaten! Alle activiteiten beteren van hun website goed in de vin- op het internet zijn meetbaar. Installeer gers hebben. Bekende voorbeelden zijn een webanalytics pakket en bepaal mi- www.netflix.com, www.amazon.com en nimaal één doelstelling voor je website. www.proflowers.com. Websites die stuk Meet bij iedere wijziging in je website of voor stuk uitblinken in hun gebruikersge- het het gewenste resultaat heeft. Wan- mak, innovatie en uiteindelijk in meer dan neer je de cyclus van bedenken, door- bovengemiddelde conversie cijfers. En voeren en analyseren een paar keer doet daar doen we het allemaal voor toch? ben je structureel aan het verbeteren. Zo moeilijk kan het toch niet zijn? Het continue doorvoeren van verbete- ringen in je website noem ik structureel Genoeg gechargeerd! verbeteren. Dit is een proces wat je bin- nen je organisatie op gang kunt bren- Natuurlijk realiseer ik me dat het niet al- gen en houden. Het is een proces waar- tijd zo eenvoudig is als ik zojuist heb ge- 8 Usabilityweb Magazine Nummer 7, 2009
  • 9. schetst. Je hebt met heel veel verschil- Vaak zul je zien dat bovenstaande tech- lende factoren te maken. Want als je niet nieken alleen problemen boven water in het vakgebied zit, hoe bedenk je dan halen. Problemen omzetten naar oplos- ideeën ter verbetering van je website, laat singen vereist veel kennis van de mate- staan goede ideeën? Om over (meetba- rie en van je doelgroep. Dit zou een stap re) doelstellingen nog maar te zwijgen. kunnen zijn waar hulp van echte experts bij komt kijken. Toch is het in de basis wel zo eenvoudig. Structureel verbeteren is een proces dat Van veel ideeën naar goede ideeën je binnen je bedrijf moet inrichten. Vaak is hulp van buitenaf hierbij erg gewenst. Leuk hoor, veel ideeën. Maar hoe weet je Al was het alleen maar om buiten je be- of een idee een goed idee is? Dat is af- staande kaders ideeën te kunnen gene- hankelijk van veel factoren. Binnen gro- reren. Alles draait om ideeën, veel idee- te organisaties spelen natuurlijk altijd de en. Deze prioriteer je, test je en voer je factoren tijd en geld een rol. Hoeveel ICT vervolgens door in je website. En om te tijd is er om (structureel) verbeteringen weten of een idee succes heeft, meet je door te voeren? En hoeveel budget kan de resultaten in je webanalytics. Heeft hiervoor vrij gemaakt worden? het succes of veranderd er weinig? Dan laat je het staan! Heeft het geen succes? Maar de belangrijkste factor om te be- Dan haal je het gewoon weer weg. palen of een idee een goed idee is, is misschien wel: zit een gebruiker op het idee te wachten? Afhankelijk van de Hoe kom ik aan ideeën? complexiteit van een idee (wat zich di- Het is belangrijk om binnen een organi- rect vertaalt naar tijd en geld) is het vaak satie ideeën ter verbetering van de web- gewenst een idee eerst uit te werken in site te vangen. Heel praktisch kun je dit een schets. Deze schets kan laagdrem- doen door een pakket in te richten waar- pelig getest worden met eindgebruikers. in je ideeën opslaat. Op het internet zijn De uitkomsten van een dergelijke ses- heel veel van dit soort projectmanage- sie, geven alweer een betere indruk van ment pakketten gratis of zeer voordelig of een idee een goed idee is. Kleine, bij- verkrijgbaar. Ik geloof zelf erg in het vi- voorbeeld tekstuele wijzigingen, kunnen sueel opslaan van ideeën. Interactie ont- heel goed direct doorgevoerd worden. werper Henk Wijnholds heeft hier een Uiteindelijk zullen de statistieken uitwij- interessant artikel over geschreven. Uit zen of een idee een goed idee bleek te eigen ervaring kan ik zeggen dat deze zijn. manier van werken echt heel goed werkt. Andere manier om aan ideeën te komen Een idee staat live, en nu? zijn bijvoorbeeld: Een aantal ideeën zijn doorgevoerd. Nu • het organiseren van multi disciplinaire kijken of ze ook effect hebben gehad. In sessies waarin je verschillende men- principe moet dit direct uit de webanaly- sen vanuit verschillende achtergron- tics te halen zijn. Afhankelijk van het aan- den naar (onderdelen van) de site laat tal bezoekers weet je heel snel of pas na kijken; een langere periode of het effect positief of negatief is. Maar het resultaat kun je • het houden van een gebruikerson- meten. Vergeet niet de resultaten met je derzoek gericht op het opsporen van collega’s en betrokkenen te delen. Zeker knelpunten dan wel het laten uitvoe- als ze positief zijn wekt dit vertrouwen en ren van een expert review; geeft het meer houvast voor het proces. De resultaten spreken voor zich. • het analyseren van webanalytcis om te kijken waar zich knelpunten in de Vaak adviseer ik bedrijven om structureel website bevinden; ICT-tijd te reserveren om ideeën door te kunnen voeren. Dit is iets waar het overi- • het uitvoeren van een uitgebreid on- gens in de praktijk vaak mis gaat. Tijd om derzoek naar vergelijkbare websites/ verbeterpunten door te voeren is er am- bedrijven. per, prioriteiten worden vaak elders ge- legd. Daarnaast zijn er eenvoudigweg te Usabilityweb Magazine Nummer 7, 2009 9
  • 10. veel websites waar snel verbeteringen doorvoe- ren technisch gewoon niet mogelijk is. Bij het ontwikkelen van een nieuwe website is dit iets om absoluut rekening mee te houden. En lukt het niet om deze tijd structureel vrij te ma- ken? Reserveer dan nu alvast een paar maan- den ICT-tijd voor over drie jaar. Dan kan er na- melijk weer een nieuwe site gebouwd worden! Auteur en publicatie Leuk hoor, veel ideeën. Maar hoe weet je of een idee een goed idee is? Dat is afhankelijk van veel factoren. Binnen grote organisaties spelen natuurlijk altijd de factoren tijd en geld een rol. Hoeveel ICT tijd is er om (structureel) verbete- ringen door te voeren? En hoeveel budget kan hiervoor vrij gemaakt worden? Raymond K l om ps m a Raymond Klompsma is werkzaam bij Concept7 (www. concept7.nl). Raymond is bij Concept7 werkzaam als commercieel directeur. Dit artikel is gepubliceerd op mijn blog www.raymond- klompsma.nl, op www.frankwatching.com en in Usability- web magazine. Bedankt mensen! Henk Wijnholds: http://www.concept7.nl/henk/visual-ide- ation-sessions-support-team-collaboration/user-cente- red-design/ 10 Usabilityweb Magazine Nummer 7, 2009
  • 11. Overtuigen met willekeur Het is dan ook erg vervelend als deze Op het web zijn we allen knop plotseling niet meer werkt doordat control-freaks een website bijvoorbeeld volledig in flash Over het algemeen kunnen mensen kun- is gebouwd. Misschien heb je wel eens nen niet goed tegen verandering. Ver- een onderstreepte tekst gezien waar je anderingen hebben vaak iets onvoor- op wilde klikken, maar wat geen hyper- spelbaars en voor het onvoorspelbare link bleek. De onderstreping was enkel hebben we angst. We vragen ons af ‘wat bedoelt om een woord te benadrukken. gaat er gebeuren’? We hebben het ge- Je hebt dan het gevoel dat jij niet lan- voel de controle te verliezen. De meest ger meer aan de knoppen zit, maar dat belangrijke usability heuristieken gaan de browser bepaalt wat er gebeurt. Geen dan ook over controle en voorspelbaar- fijn gevoel. Je raak het voel van controle heid. Een website bezoeker zou zich kwijt en raakt gefrustreerd. Één ding we- nooit moeten afvragen hoe de website ten we zeker: ‘gefrustreerde bezoekers interface werkt. Donald Norman beweert converteren niet’. Kortom voorkom frus- zelfs dat de beste website interface on- tratie en zorg dat je website zich voor- zichtbaar is. Het is er wel en het werkt spelbaar gedraagt en aansluit bij het ver- ook, alleen websitebezoekers zijn zich er wachtingspatroon van je bezoekers. niet van bewust. Het werkt precies zoals we verwachten dat het werk. Pas dit advies dan ook zeker toe in 99.99% van alle gevallen. Het is echter Als iets zich voorspelbaar gedraagt heb- de uitzondering wat me intrigeert. Die ben we een gevoel van controle wat ons 0,01% van de gevallen waarin willekeur het positieve gevoel van vrijheid geeft. zorgt voor een positieve ervaring. Neem bijvoorbeeld de ‘vorige’ knop in de browser. Dit brengt ons altijd naar de vo- Willekeur en positieve emoties rige pagina want een groot gevoel van controle geeft. We kunnen gerust op die Willekeur leidt in veel gevallen dus tot ene hyperlink klikken want we kunnen al- verlies van controle en gaat gepaard tijd weer een stap terug. met negatieve emoties. Dit is echter geen wet van Meden en Perzen. In een aan- Het is dan ook niet voor niets dat de te- tal gevallen en in de juiste omstandighe- rug-knop de meest gebruikte functiona- den kan willekeur zorgen voor positieve liteit van het internet is. emoties, zoals opwinding en verrassing. Denk maar eens aan restaurants waarop op de menukaart vaak de ‘verrassing van de kok’, een ‘wandeling door de kaart’ of ‘the house special’ wordt aangeboden. Ideaal voor de mensen die alles lusten en daardoor niet kunnen kiezen. Het is on- voorspelbaar wat je krijgt en dat maakt het juist zo spannend. Of neem blind- dates. Het onvoorspelbare van niet we- ten met wie je date zorgt voor een zeke- re spanning en juist deze spanning is een grote pijler onder het succes van blind- dates. Er is zelfs een hele bedrijfstak waarbij willekeur en onvoorspelbaarheid een belangrijk ingrediënt van het succes Usabilityweb Magazine Nummer 7, 2009 11
  • 12. is. Denk maar eens aan de gokkasten, le MP3 spelers ontwikkeld en vermarkt een belangrijke bron van inkomsten voor rondom het willekeur principe. Nu is Ap- veel snackbars. Nederlanders geven dan ple niet de uitvinder van de shuffle mode. ook per jaar voor ongeveer 600 miljoen Deze functie zit al standaard op een van euro uit aan deze geldmachines. de eerste cd-spelers. Apple is echter wel de enige die ik ken die een hele product- Waarom vergokken wij Nederlanders lijn naar deze functie heeft genoemd. toch zoveel geld? Natuurlijk is de kans op gewin hier een belangrijke stimu- Tuck Wah Leong, Frank Vetere en Ste- lans maar dat is niet de enige verkla- ve Howard van de universiteit van Mel- ring. Ook de aantrekkingskracht van het bourne deden een interessant onderzoek onvoorspelbare, de willekeur van win ik naar de invloed van willekeur op de ge- of verlies ik is een belangrijke drijfveer. bruikservaring van het luisteren van mu- Deze combinatie van factoren zorgt voor ziek. Hun conclusie is duidelijk. Willekeur een gevoel van opwinding. Een positie- kan worden gebruikt als een innovatieve ve spanning die voor veel mensen zelfs designeigenschap die kan zorgen voor verslavend kan zijn. Kortom in sommi- een rijke en vernieuwende gebruikserva- ge gevallen en in de juiste omstandig- ring. Het is wel van belang dat willekeur heden zorgt willekeur voor een positieve expliciet wordt genoemd als product- gebruikservaring. kenmerk. We willen natuurlijk wel kun- nen voorspellen dat we een onvoorspel- bare gebruikservaring krijgen. Apple doet iPod Shuffle dit natuurlijk heel slim door hun iPod de Shuffle te noemen. Uit hun onderzoek blijkt dat het in wil- lekeurige volgorde luisteren van muziek een verrassend en verfrissend gevoel kan oproepen. Sommige gebruikers ergeren zich echter aan de onvoorspelbaarheid en luisteren het liefst cd’s van begin tot einde. Een aantal typische opmerkingen van dit soort gebruikers: “Ik neem liever de tijd om mijn muziek op de juiste volg- Een bedrijf dat heeft begrepen hoe je een orde in de afspeellijst te plaatsen” en “ik positieve user experience kan creëren is gebruik geen shuffle als ik net een nieuw Apple. Volgens Apple zit user experien- album heb gekocht”. ce niet in één ding maar is het het hele systeem dat zorgt voor een positieve U2’s ‘The Unforgettable Fire’, Joshua gebruikservaring. De iPod, iTunes en de Tree en Achtung Baby zijn complete ver- iTunes store zijn hiervan een mooi voor- halen van muziek. Als je dit van begin beeld. Alles is op elkaar afgestemd en de tot einde luistert voelt het als een soort eindgebruiker krijgt snel wat hij wil, na- ‘Rock Opera’. Slechts 12% heeft echter melijk ‘draagbare muziek’. deze sterke voorkeur voor het luisteren van muziek in vaste volgorde. 88% luis- Het meest bijzonder vind ik toch wel de tert het liefst muziek in willekeurige volg- iPod Shuffle. De Shuffle maakt namelijk orde en slechts in bepaalde gevallen op op een heel slimme manier gebruik van vaste volgorde. Het luisteren in willekeu- de kracht van onvoorspelbare door wil- rige volgorde zorgt vaak voor positieve lekeur. Op deze MP3 speler kun je wel gevoelens getuige de volgende opmer- duizend nummers kwijt en dankzij de kingen: “Er is niets dat ik leuker vind dan shuffle-knop is het ook nog eens erg ge- het uploaden van al mijn favoriete lied- bruiksvriendelijk. De shuffle-knop heeft jes uit de meeste diverse genres en ver- drie standen. Schuif hem naar links en volgens mijn iPod op shuffle te zetten”, je hoort je muziek in willekeurige volgor- “Shuffle is perfect in de sportschool, het de. Zet je ‘m in het midden, dan hoor je is willekeurig en je kunt van het moment alle nummers op volgorde. En duw je ‘m genieten en de korte afleiding die de mu- naar rechts, dan gaat de iPod uit. Apple ziek je geeft”, “Ik houd ervan om in de heeft dus een complete lijn succesvol- eerste paar seconden proberen te raden 12 Usabilityweb Magazine Nummer 7, 2009
  • 13. wie de artiest is” ,”Soms hoor ik ineens het leuk vinden moet het wel goed zijn. een liedje dat ik vergeten was, dat is Ook perfect dus als je een cadeau voor dan altijd weer een positieve verrassing. iemand anders wilt uitzoeken. Niet voor Erg leuk om een lied weer te horen dat niets doen top tien lijstjes het dan ook al- je lange tijd niet gehoord hebt”, “Na ja- tijd erg goed. ren muziek geluisterd te hebben in vaste volgorde hebt ik nu een manier voor een De willekeur variant van bestseller lijst- complete nieuwe luisterervaring”, “ik zou je zijn de ‘favorieten van onze medewer- willen dat ik mijn leven op shuffle modus kers’. Vaak zijn medewerkers van een kon zetten. Ik wil niet weten wat er ko- bedrijf inhoudsdeskundige en zijn ze op men gaat maar er op inspelen. Ik wil de de hoogte van de nieuwste trends. Hun verrassing en kinderlijke vreugde die de mening is vaak afwijkend dan die van de onvoorspelbaarheid oplevert”. middenmoot. De favorieten van de me- dewerkers zijn ideaal om klanten met nieuwe interessante producten in aan- Willekeur op websites raking te laten komen. Het kunnen be- Leuk dat willekeur voor een positieve er- kijken of beluisteren van de favorieten varing kan zorgen als het gaat om luiste- van de medewerkers kan bij de bezoe- ren van muziek. Maar kunnen we dit idee ker een vernieuwende en verfrissende ook vertalen naar websites? In Amerika gebruikerservaring opleveren. Nog een is er een webshop die ook willekeur toe- extra tip. Stel deze top tien wekelijks sa- past. Je kunt iets kopen waarvan je geen men en je bezoekers zullen terug blijven idee hebt wat je thuis gestuurd krijgt. Je komen. Positieve willekeur kan dus een betaal dus een bepaald bedrag en moet grote bijdrage leveren aan je herhaalbe- maar afwachten wat je krijgt. Nieuws- zoek. Een interessant feit in dit licht is dat gierig als ik ben heb ik dat gedaan. Via herhaalbezoek 8 keer vaker converteert Paypal dus 15 euro overgemaakt en ja dan nieuw bezoek (bron: websidestory). hoor, een paar dagen later een pakketje thuis. Vol spanning het pakje open ge- Ga naar volgende maakt want ik was natuurlijk erg nieuws- gierig. Wat zou er inzitten. Het was een Op veel detailpagina’s worden gerela- prachtige zonnebril met luipaardmotief. teerde items aangeboden. Je wilt bij- Niet heel erg nuttig voor mij maar geluk- voorbeeld een DVD kopen van de Pixar kig heb ik mijn nichtje van vier jaar er blij film UP en ziet ook alle andere Pixar films mee kunnen maken. staan. Of je leest op een weblog een arti- kel over de opkomst van mobiel internet Dit is natuurlijk een extreem voorbeeld en ziet ook alle andere artikelen die over en niet voor iedereen aan te raden. Er dit onderwerp gaan. Het voordeel van zijn echter genoeg dingen die je wel kunt deze functionaliteit is dat het de bezoe- doen en waarmee je op een leuke ma- ker helpt zich verder te verdiepen in het nier toch het element van willekeur aan je onderwerp waarin deze momenteel geïn- website kunt toevoegen. Hieronder wat teresseerd is. Of, om even in de analogie voorbeelden. van de iPod Shuffle te blijven; je speelt wel liedjes af in willekeurige volgorde, maar dan wel van de zelfde artiest. Top tien van onze medewerkers. Op veel homepages kom je ze tegen. De Om nog meer gebruik te kunnen maken top tien lijstjes. Denk aan de top tien best van de de kracht van willekeur kan een beoordeelde hotels of de top tien meest ‘volgende’ functie worden aangeboden gekochte boeken bijvoorbeeld. Een top op een productpagina, een blogpost of tien geeft aan wat momenteel populair foto. Door te klikken op volgende krijgt wordt bevonden door de grootste mo- de bezoeker het volgende item in de lijst. gelijke groep mensen. Als een bezoeker Omdat de bezoeker van te voren niet door het overweldigende aanbod niet weet wat het volgende item in de lijst is, kan kiezen biedt de top tien lijst een uit- zal deze iedere keer weer verrast zijn en komst. Een ander voordeel van de top nieuwsgierig worden naar het volgende tien lijst is dat het ook erg veilig is om item in de lijst. Maak deze functie wel zo, een keuze te maken uit een item uit de dat de ‘vorige’ knop de bezoeker weer top tien lijst. Immers, als zo veel mensen terug brengt bij het vorige item. Onvoor- Usabilityweb Magazine Nummer 7, 2009 13
  • 14. spelbaarheid kan prettig zijn, maar het een cadeautje in je mailbox. Dat de prij- moet niet worden overdreven. We blijven zen erg gunstig zijn helpt natuurlijk ook mensen en willen toch vooral ook het ge- erg mee. Ik denk echter dat willekeur net voel hebben enigzins in controle te zijn. zo’n cruciale rol speelt in het succes. Het is de combinatie van eenvoud, willekeur en voordeel waardoor ze in 2009 zelfs Creatieve cross-selling zijn uitgeroepen tot webwinkel van het Sainsbury is een grote keten met waren- jaar. huizen in heel Groot Britannië. Ze heb- ben een ludieke actie bedacht waarbij Het idee van een willekeurig ‘iets’ in je ze een leuke combinatie van produc- mailbox kun je natuurlijk verder trek- ten hebben geïntroduceerd. Zo koop je ken. Zo heeft TED in samenwerking met er voor 1 pond knoflook en mondspray, IDEO een widget ontwikkeld waarbij de voor 5 pond bonen in tomatensaus en gebruiker dagelijks een nieuwe filosofi- luchtverfrisser, voor 4 pond Indiase curry sche vraag krijgt voorgeschoteld, en is en toiletpapier, voor 7 pond rode wijn en Dagensfoto een populaire nieuwsbrief in vlekkenverwijderaar en voor 5 pond bier Noorwegen waarbij de ontvanger iede- en aspirine. Dat is wat ik noem creatie- re dag een komische foto in zijn of haar ve cross-selling. Nu zijn deze combina- mailbox krijgt. Het element van willekeur ties misschien niet helemaal willekeurig, zorgt bij dit soort brieven voor de nieuw- maar een stuk minder voorspelbaar dan waarde. Zorg echter wel dat je enigszins de reguliere aanbiedingen zoals ‘3 voor focus houdt, maar denk niet te beperkt. de prijs van 2’. Het zijn combinaties die Het gaat om het vinden van de juiste ba- de klant niet verwacht maar die hem of lans tussen het afkaderen van het onder- haar wel blij verrassen. werp en het verrassen met nieuwe leuke dingen. Deze balans zal dan ook zelden Bol.com past het principe van willekeur in één keer gevonden worden, maar is toe in haar winkelwagentje met kassa- een proces van testen en fijnslijpen. koopjes. Dit zijn drie niet-gerelateerde aanbiedingen die verschijnen zodra je Voeg wat willekeur toe een product in je winkelmandje het ge- plaatst. Je kunt deze koopjes dus ge- Een website waarbij de bezoekers de makkelijk toevoegen aan je bestelling. controle verliezen is gedoemd te misluk- ken en is schadelijk voor het merk. Door Om terug te komen op de traditionele ‘3 op een goede manier om te gaan met het voor de prijs van 2’ aanbieding. Waar- aspect willekeur kan de website ervaring om niet een functionaliteit waarbij je een echter ook als vernieuwend en verfris- keuze maakt voor één specifiek product send worden ervaren en herhaalbezoek, en in plaats van de voorgekookte aanbie- conversie en het gemiddelde bestelbe- ding op een knop kunt drukken waarmee drag positief beïnvloeden. Willekeur dus willekeurig een andere combinatie wordt als middel om de bezoeker te overtuigen gemaakt. Het klikken op de knop is leuk om tot die ene actie over te gaan. omdat het een gevoel van nieuwsgierig- heid opwekt en de kans op het vinden Nog een laatste advies voor Google. van een leuke aanbieding wordt enorm Google heeft op haar website een ‘ik vergroot. Ik zie mijn gemiddelde beste- doe en gok’ knop. Als je op deze knop dingsbedrag bij Amazon alweer stijgen. drukt brengt deze je direct naar het eer- ste zoekresultaat. Zou het niet veel leu- ker zijn als de knop doet wat de naam Aanbieding van de dag doet vermoeden? Dat het je naar een wil- iBood staat voor Internet’s Best Online lekeurige website uit de lijst met zoekre- Offer Daily. Op de website kan de be- sultaten brengt? zoeker zich registeren voor de nieuws- brief waarna deze dagelijks een aanbie- ding voor een willekeurig product in zijn e-mail inbox ontvangt. Veel mensen ope- nen iedere dag met veel plezier weer de e-mail van iBood, nieuwsgierig naar de aanbieding van die dag. Iedere dag weer 14 Usabilityweb Magazine Nummer 7, 2009
  • 15. Stef an Wobben Stefan Wobben is werkzaam bij Concept7 (www. concept7.nl). Stefan is bij Concept7 werkzaam als usability expert. Bronnen 1. Gokkast vaak belangrijk deel van omzet: ‘Van snacks alleen kan een snackbar niet leven - http://www.volkskrant.nl/ archief_gratis/article635286.ece 2. Randomness as a Resource for Design, DIS’06, Juni 26-28, University Park, Pennsylvania, USA 3. My IPod for a Random Playlist - http:// www.wired.com/entertainment/music/ commentary/listeningpost/2005/09/68893 4. Specials offers at Sainsbury - http://www. youtube.com/watch?v=J1brFXAcJ6A 5. iBOOD is Webwinkel van het jaar 2009 - http://shoppen.blog.nl/nieuws/2009/11/26/ ibood-is-webwinkel-van-het-jaar-2009 6. Add a little more random to your product - http://headrush.typepad.com/ creating_passionate_users/2007/01/ add_a_little_mo.html Usabilityweb Magazine Nummer 7, 2009 15
  • 16. Usabilityweb en Concept7 Concept7 is al jaren de drijfende kracht achter het weblog usabilityweb en Usabilityweb Magazine. Wij vinden dat als je expert op een bepaald gebied de verplichting hebt je kennis te delen. Daarvoor gebruiken we verschillende media, waaronder usabilityweb. Naast verbeteren op een bestaande web- Concept7 maakt websites beter site kunnen we ook vernieuwen. Op zoek Wij maken websites beter. Voor iedereen! naar een nieuwe basis . Nieuwe websites Dat is wat we doen. ontwerpen. Ook hier geldt weer hetzelfde principe, klein beginnen en itereren. Zo zorgen we ervoor dat een bezoeker op een website krijgt wat hij zoekt. Zo Wat nou statistiek? Meer conversie! snel en eenvoudig als mogelijk. Eigen- lijk vinden we dit de basis. Wij gaan ver- Bij Concept7 testen we veel. Soms om der. We gaan voorbij aan de verwachtin- een onderbuik gevoel te bevestigen maar gen van een bezoeker. We zijn op zoek vaker om de mening van bezoekers te naar de ‘wow’-factor’. Dit vereist heel zien of horen. We testen altijd om een veel kennis van bezoekers. Daar werken website te verbeteren, nooit om weten- we elke dag aan. Niet alleen, maar sa- schappelijk iets te kunnen bewijzen. men met bezoekers. We werken praktisch, vaak met zes res- Daarnaast zorgen we ervoor dat een be- pondenten, dezelfde dag nog resultaten zoeker op een website gaat doen wat die gebruikt kunnen worden in het ont- onze klanten graag willen. Converteren werp proces. Daarom hebben we ook heet dat met een mooi woord. We over- een eigen lab. Daar kunnen we direct tuigen een bezoeker dat dit de juiste testen. We laten onze klanten meekijken website is. We laten hem de juiste pagi- in een speciaal hiervoor ingerichte crea- na’s bezoeken en sluiten daarmee aan bij tieve ruimte. Zo krijgen ze met ons een de doelstellingen van onze klanten. Uit- direct beeld van wat de mensen willen. eindelijk leveren we meer omzet of zor- Ideeën worden direct omgezet in schet- gen we voor minder kosten. sen. Praktisch en direct doorvoerbaar. Op deze manier zorgen we ervoor dat Statistici kijken dan ook vaak verbaasd zowel onze klanten als de bezoekers van als ze zien welke wetenschappelijk be- onze websites blij zijn. Iedereen blij! En wezen methodes wij met elkaar combi- daarom mogen we blijven! neren om tot betere resultaten te komen. Als het maar meer conversie oplevert, vinden wij het goed. Daarom zijn we ten- Klein beginnen, structureel slotte op aarde. Dan zijn onze klanten blij verbeteren en zijn wij blij. Dat noemen wij experien- We zijn overtuigd van het feit dat web- ce! sites iteratief ontwikkeld moeten wor- den. Dus stapje voor stapje. Lanceer een Meer weten, interesse? website en kijk of hij werkt. Neem een bestaande website en kijk waar verbeter- Wil je vrijblijvend met ons doorpraten? punten zitten. Je kunt altijd verbeteren. Dat kan natuurlijk altijd. We zijn gevestigd Leer van bezoekers, luister naar bezoe- in Paterswolde, onder de rook van Gro- kers en voer verbeteringen door. Meet ningen, maar hebben klanten in heel Ne- vervolgens de verbetering een succes is derland en daarbuiten. We komen graag (meer conversie?). En opnieuw! Steeds eens langs, we zijn gewend om te reizen. weer. Structureel verbeteren noemen we Neem gerust contact op met Concept7 dit. via (050) 360 02 33 of kijk op onze web- site www.concept7.nl. 16 Usabilityweb Magazine Nummer 7, 2009