2. Kształtowanie się Wielkiej Koalicji
1. Geneza Wielkiej Koalicji
2. Program Wielkiej Koalicji
3. Polityczne zasady Wielkiej Koalicji
3. Geneza Wielkiej Koalicji
• Koalicja antyhitlerowska, polityczno-
wojskowy związek państw, walczących w II
wojnie światowej przeciwko blokowi państw
„Osi”.
• Wielka Koalicja, popularna nazwa sojuszu
państw antyhitlerowskich w II wojnie
światowej, w którym główną rolę odgrywały
USA, Wielka Brytania, oraz ZSRR.
4. Geneza Wielkiej Koalicji
• od 3 IX 1939 r. w skład koalicji wchodzą
– Polska
– Francja
– Wielka Brytania
• Po upadku Francji jedynym państwem
walczącym z Hitlerem była Wielka Brytania.
Wspierały ją jednak emigracyjne rządy polski,
czechosłowacki, jugosłowiański, holenderski, belgijski,
norweski oraz Wolni Francuzi gen. de Gaulle’a
5. Geneza Wielkiej Koalicji
• Pomimo braku oficjalnego zaangażowania w
wojnę (dominacja izolacjonistów w Kongresie)
USA za sprawą prezydenta Roosevelta aktywnie
wspierały Wielką Brytanię
• W III 1941 r. Kongres uchwalił Lend-Lease Act –
pozwalał prezydentowi na sprzedaż, wynajem,
dzierżawę i pożyczkę materiałów i sprzętu
wojskowego państwom, których obrona leżała
w interesie Stanów Zjednoczonych
6. Większość dostaw w ramach Lend-Lease Act otrzymała Wielka Brytania (3/5
dostaw), ZSRR (1/5 dostaw), pozostałą 1/5 przyznano innym krajom walczącym z
hitlerowskimi Niemcami.
Całkowita wartość dostaw wyniosła 49 mld USD.
7. Geneza Wielkiej Koalicji
• 22 VI 1941 r. – atak państw „Osi” na ZSRR
spowodował włączenie tego państwa do
koalicji antyhitlerowskiej
• 7 XII 1941 r. – atak na Pearl Harbor
doprowadził do wybuchu wojny między USA a
Japonią
• 10 XII 1941 r. – wojnę USA wypowiedziały III
Rzesza i Włochy
8. Geneza Wielkiej Koalicji
• W ten sposób doszło do ukształtowania się
Wielkiej Koalicji, do której stopniowo dołączały
inne państwa
• Jednak od 1941 r. najważniejszą rolę w koalicji
odgrywały tylko trzy państwa: Wielka
Brytania, Stany Zjednoczone oraz ZSRR
10. Program Wielkiej Koalicji
• 14 VIII 1941 r. – podpisanie
Karty Atlantyckiej przez USA
i Wielką Brytanię
• 24 IX 1941 r. – podpisanie
KA przez pozostałe państwa
koalicji, w tym ZSRR
• 1 I 1942 r. – podpisanie
Deklaracji Narodów
Zjednoczonych
11. Polityczne zasady Wielkiej Koalicji
• Co sprawiło, że idee Karty Atlantyckiej miały
pozostać jedynie pustymi deklaracjami?
– odmienne dążenia polityczne przywódców
Wielkiej Trójki;
– aliantom zachodnim zależało przede wszystkim na
tym aby ZSRR kontynuował swoje zaangażowanie
w wojnę z III Rzeszą;
– losy wojny rozstrzygały się na froncie wschodnim,
co stanowiło dla Stalina doskonałą kartę
przetargową.
