1. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
Departament Badań Społecznych i Warunków Życia
Piłka siatkowa w badaniach statystycznych
W 2012 r. reprezentacja Polski w piłce siatkowej po raz pierwszy w historii wygrała Ligę
Światową i będzie reprezentowała Polskę na Igrzyskach XXX Olimpiady w Londynie. Niniejsza notatka
jest oparta na wynikach badań statystycznych realizowanych przez GUS i prezentuje dane na temat
1
,
struktur organizacyjnych, sędziów, trenerów, infrastruktury i sukcesó polskiej siatkówki.
w
Osoby trenujące siatkówkę w klubach sportowych
liczby ćwiczących, sportem w Polsce.
Piłka siatkowa jest drugim po piłce nożnej, pod względem
Według badania klubów sportowych za 2010 r.,siatkarze stanowili 10,6% z 934 822 wszystkich osób
ćwiczących w klubach sportowych (łącznie z uczniowskimi klubami sportowymi i klubami
wyznaniowymi), w tym piłkę siatkową plażową uprawiało2108 osób (2,1% ćwiczących siatkówkę).
Siatkówkę trenuje prawie tyle samo mężczyzn co kobiet (odowiednio 49 605 mężczyzn i 49 830
p
kobiet). Piłka siatkowa jest najbardziej popul
arnym sportem kobiecym w Polsce (20,5% wszystkich
kobiet ćwiczących), a wśród mężczyzn jest druga (7,2% wszystkich mężczyzn ćwiczących) , po piłce
nożnej.
Wykres 1. Struktura ćwiczących piłkę siatkową na tle innych sportów w klubach sportowych w 2010 r.(w tys.)
Kobiety Mężczyźni
Piłka nożna 16,9 328,0
Piłka siatkowa
siatkowa 49,8 49,6
Lekkoatletyka 23,6 27,0
Koszykówka 19,8 29,8
Piłka ręczna 17,8 22,5
Tenis stołowy 13,1 26,3
Sport pływacki 15,4 18,2
Karate 7,9 23,2
Pozostałe sporty 78,8 167,2
150 50 50 150 250 350 (tys.)
1
Notatka prezentuje wyniki sprawozdawczościstatystycznej klubów sportowych (formularz KFT-1), realizowanej co dwa lata
(ostatnie za 2010 r.), polskich związków sportowych (formularz KFT -2) realizowanej corocznie oraz badania obiektów
sportowych (formularze KFT-OB/a i KFT-OB/b), zrealizowanego po raz pierwszy za 2010 r. - kolejne edycje planowane co
cztery lata, a także danych administracyjnych.

2. Wśród trenujących w klubach sportowych największy odsetek ćwiczących piłkę siatkową
odnotowano w województwie świętokrzyskim (14,5%) i lubelskim (13,8%), natomiast najmniejszy w
województwach opolskim (6,6%) oraz dolnośląskim i lubuskim (po 7,3%).
Najwyższym wskaźnikiem uprawiających siatkówkę w przeliczeniu na 1000 mieszkańców mogły
pochwalić się województwa podkarpackie (4,9) i małopolskie (4,0). Warto dostrzec także wysokie lokaty
województw lubelskiego (3,5), warmińsko-mazurskiego (3,3) i podlaskiego (3,1) - położonych we
wschodniej części Polski. Wskaźnik ten był najniższy w województwach opolskim (1,5) i dolnośląskim (1,6).
Wykres 2. Ćwiczący piłkę siatkową w klubach sportowych na 1000 mieszkańców
według województw w 2010 r.
POLSKA
2,6
pomorskie
1,8 warmińsko-mazurskie
zachodniopomorskie 3,3
2,7
kujawsko- podlaskie
-pomorskie 3,1
2,4
mazowieckie
lubuskie wielkopolskie 2,1
1,8 2,5
łódzkie
2,6
dolnośląskie lubelskie
1,6 3,5
opolskie świętokrzyskie
1,5 2,9
śląskie
1,8
podkarpackie
małopolskie 4,9
4,0
1,5 2,0 3,0 4,0 5,0
Sekcje
W 2011 r. liczba sekcji siatkarskich wykazanych w badaniu polskich związków sportowych przez
Polski Związek Piłki Siatkowej (PZPS) wyniosła 925 (w tym 246 sekcji piłki siatkowej plażowej), co
stanowiło 5% wszystkich sekcji w polskich związkach sportowych. Od roku 2005, ich liczba wzrosła o 13,5%.
Wykres 3. Sekcje piłki siatkowej wykazane przez PZPS w badaniu KFT-2 w 2011r. w układzie wojewódzkim
200
146
150
102
100 84 80
66 59
53 48 47 52
38 42
50 31 29 29
19
0
2

3. Wzrost popularności: seniorzy, juniorzy, sekcje
Siatkówka jest sportem o rosnącej popularności. W sporcie seniorskim w latach 2005 - 2011 r.,
o ponad 63% wzrosła liczba zawodników wykazywanych przez PZPS w badaniu polskich związków
sportowych. Liczba zawodniczek wzrosła w tym okresie o 6,5%.
Wykres 4. Dynamika wzrostu liczb zawodników (w kategoriach seniorskich) i sekcji siatkarskich
w latach 2005-2011
Liczba seniorek i seniorów w PZPS
6000 950
Liczba sekcji piłki siatkowej
5500 900
5000
850
4500
800
4000
3500 750
3000 700
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Seniorki i seniorzy Sekcje piłki siatkowej
Duży wzrost zainteresowania zajęciami z piłki siatkowej odnotowano także wśród młodzieży.
Porównując dane PZPS z lat 2011 i 2005 odnotować należy zmianę liczby juniorek i juniorów (liczonych
łącznie z kategoriami juniorów młodszych, młodzików i dzieci) wykazywanych przez związek, aż
o 55,1%. Bardzo dynamicznie rozwija się siatkówka wśród juniorek. W 2011 w stosunku do 2005 r. ich
liczba wzrosła o ponad 115%, i od 2008 r. przewyższa liczbę ćwiczących juniorów. W poszczególnych
latach dane odnoszące się do liczby juniorów podawanych przez PZPS wykazały wahania - wzrost
w latach 2005-2007, potem przez kolejne 3 lata przeważała tendencja spadkowa, natomiast w ostatnim
badanym roku odnotowano wyraźny wzrost o 23%.
Wykres 5. Zawodnicy – juniorzy zarejestrowani w PZPS w latach 2005-2011
12000
10965
11000
9593 9329
10000 8988
8874 8982
9000 7991 8073
8000
6688 8158 8160
7000 6087 7585
6000 5094
5000
4000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Zawodnicy - juniorzy Zawodniczki - juniorki
3

4. Kadra narodowa, sędziowie, trenerzy i instruktorzy
Według danych PZPS w 2011 r. selekcjonerzy wytypowali 198 członków kadry narodowej.
Powołania do reprezentacji seniorskich otrzymało 24 mężczyzn i 23 kobiety. Do kadr juniorskich
powołano 70 juniorów i 81 juniorek.
W 2011 r. licencje sędziowskie Polskiego Związku Piłki Siatkowej posiadało 1871 osób (w tym
420 licencji dla siatkówki plażowej), z czego 14 sędziów legitymowało się klasą międzynarodową.
Najwięcej sędziów piłki siatkowej było w województwach śląskim (307 osób, co stanowiło 16,4%
wszystkich arbitrów siatkarskich) oraz wielkopolskim (216 osób, 11,5%).
Uprawnienia szkoleniowe posiadały 1732 osoby (6,5% wszystkich osób zarejestrowanych w
związkach sportowych z uprawnieniami szkoleniowymi), w tym: trenerskie - 642 (4,4% wszystkich
trenerów zarejestrowanych w związkach sportowych), instruktorskie - 1090 (9% wszystkich instruktorów
zarejestrowanych w związkach sportowych). Najwięcej osób zajmujących się szkoleniem było w woj.
śląskim - 16,7% i lubelskim - 11,4%, najmniej w woj. podlaskim (2,1% wszystkich posiadających
uprawnienia).
W 2011 r. w polskich i okręgowych związkach sportowych łącznie przeprowadzono 808 kursów
kwalifikacyjnych, specjalistycznych i ogólnych dla sędziów oraz kadry szkoleniowej, z czego
zagadnieniom z zakresu piłki siatkowej poświęcono 94 szkolenia (11,6%). W zorganizowanych kursach
o tematyce siatkarskiej wzięło udział 2879 osób, co stanowiło 10,2% wszystkich uczestniczących
w kursach. W szkoleniach siatkarskich na szczeblu ogólnokrajowym uczestniczyło 705 sędziów
i szkoleniowców (24,5%).
Wykres 6. Trenerzy i instruktorzy piłki siatkowej w Polsce w 2011 r.
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
Trenerzy Instruktorzy
Infrastruktura
Analiza wyników badania obiektów sportowych (niebędących obiektami przyszkolnymi)
wykazała, że w 2010 r. w Polsce ćwiczący piłkę siatkową mieli do dyspozycji 461 hal sportowych
4

5. wielofunkcyjnych (o wymiarach 44x22 m i większych). Jedynie 14 z nich dysponowało widownią
z liczbą miejsc powyżej 3 tys. Pozostałych hal sportowych i sal gimnastycznych było 1420.
Według stanu w dniu 30 września 2010 r. - jako obiekty przyszkolne - funkcjonowały 17 063 hale
i sale sportowe, co stanowiło aż 90% wszystkich hal sportowych i sal gimnastycznych w Polsce.
Uwzględniając wszystkie hale sportowe i sale gimnastyczne na 10 tys. mieszkańców przypadało
w Polsce średnio 5 obiektów tego typu. Najwyższym wskaźnikiem mogły pochwalić się województwa
podkarpackie (6,4) i lubelskie (5,6). Najniższy wskaźnik odnotowano w województwach wielkopolskim
i zachodniopomorskim (4,6).
Wykres 7. Hale sportowe i sale gimnastyczne a na 10000 mieszkańców według województw w 2010 r.
pomorskie POLSKA
warmińsko-mazurskie 5,0
zachodniopomorskie
kujawsko- podlaskie
pomorskie
wielkopolskie mazowieckie
lubuskie
łódzkie
lubelskie
dolnośląskie
opolskie śląskie świętokrzyskie
podkarpackie
małopolskie
4,6 5,1 5,5 5,9 6,4
a
Łącznie z przyszkolnymi halami i salami gimnastycznymi.
W 2010 r. sportowcy mogli ćwiczyć na 784 boiskach przeznaczonych do gry w piłkę siatkową
oraz na 2193 boiskach uniwersalnych wielozadaniowych. Przy szkołach funkcjonowały 9803 boiska do
piłki siatkowej (łącznie z boiskami do piłki siatkowej plażowej), co stanowiło 76,6% tych obiektów.
Na 10 tys. mieszkańców w Polsce przypadało 3,3 boiska. Najwyższy wskaźnik odnotowano
w województwach lubelskim (4,7) i podkarpackim (4,6), najniższy natomiast w województwach łódzkim
i śląskim (2,6).
Sukcesy polskich drużyn narodowych
Pod względem dorobku medalowego w najważniejszych imprezach sportowych ostatnie
dziesięciolecie (lata 2002-2011) było bardzo owocne dla polskich reprezentacji siatkarskich. Na
zawodach rangi Mistrzostw Świata i Mistrzostw Europy w piłce siatkowej (razem z piłką siatkową
plażową), łącznie w kategoriach seniorskich i juniorskich, nasi reprezentanci zdobyli 59 medali, z czego
25 złotych, 14 srebrnych i 20 brązowych.
Reprezentacja Polski mężczyzn w piłce siatkowej uczestniczyła w turniejach olimpijskich
w Atenach (2004 r.) i Pekinie (2008 r.), plasując się w obu turniejach na 5 miejscu (ex aequo 5-8).
Reprezentacja kobieca zagrała na Igrzyskach w Pekinie zajmując 9 miejsce (ex aequo 9-10). Siatkarze
wywalczyli w 2006 r. tytuł wicemistrzów świata, a w 2009 r. zostali mistrzami Europy. Dwa lata później
5

6. w tych zawodach wywalczyli brązowy medal oraz zajęli drugie miejsce w klasyfikacji końcowej Pucharu
Świata, a także trzecie miejsce w Lidze Światowej. Reprezentacja kobieca zdobywała dwukrotnie tytuł
mistrzyń Europy (2003 r. i 2005 r.). W 2009 r. siatkarki zakończyły mistrzostwa Europy na 3 miejscu.
Rok 2012 przynosi kolejne sukcesy polskich siatkarzy i siatkarek. Reprezentanci Polski po raz
pierwszy w historii wygrali Ligę Światową, a w siatkówce plażowej juniorzy zdobyli złoty i srebrny
medal mistrzostw świata oraz srebro w mistrzostwach Europy, natomiast juniorki wywalczyły srebrny
medal mistrzostw świata, oraz złoty w mistrzostwach Europy.
Notatkę opracowano w Wydziale Statystyki Turystyki i Sportu GUS oraz Ośrodku Statystyki Sportu i Turystyki US w Rzeszowie.
Tel. (22) 449 4002.
6