K bank fx & rates วิกฤตนิวเคลียร์ญี่ปุน mar 21

1. .Mean S FX & Rates Strategies
KBank Economics /
Strategy
วิกฤตนิวเคลียรญ่ปุน... เพิ่มความเสียงในการฟนตัวของเศรษฐกิจโลก
ี ่ FX / Rates
21 March 2011
เศรษฐกิจโลกเผชิญบททดสอบครั้งสําคัญจากเหตุการณแผนดินไหวครั้งรุนแรง Warunee Sithithaworn
ในรอบกวา 140 ป...ตามดวยวิกฤตนิวเคลียรครั้งรุนแรงในญี่ปุน warunee.si @kasikornbank.com
วิกฤตการณที่เกิดขึ้นสรางความปนปวนตอตลาดการเงินโลก ซ้ําเติมเหตุวุนวาย
ในตะวันออกกลางและวิกฤตหนี้ในยุโรปที่ยังไมสามารถหาทางออก
ทางการญี่ ปุ น อั ด ฉี ด เม็ ด เงิ น จํ า นวนมาเพื่ อ เสริ ม สภาพคล อ งและรั ก ษา
เสถียรภาพตลาดการเงินของประเทศในระยะสั้น ขณะที่กลุมประเทศ G7
หั น มาร ว มมื อ กั น สกั ด เงิ น เยนแข็ ง ค า ซึ่ ง เป น การดํ า เนิ น การครั้ ง แรกในรอบ
กวา 10 ป
นอกจากความเสียหายที่เกิดขึ้นกับตลาดการเงินของประเทศแลว ในระยะยาว
การเร ง ฟ น ฟู ป ระเทศยั ง ทํ า ให ฐ านะการคลั ง ของญี่ ปุ น มี แ นวโน ม อ อ นแอลง
และอาจสงผลกระทบตอความนาเชื่อถือของประเทศในอนาคต
ในสวนของประเทศไทย สิ่งที่เกิดขึ้นยอมสงผลกระทบตอเศรษฐกิจไทยในฐานะ
ที่ ญี่ ปุ น เป น ประเทศคู ค า หลั ก และมี บ ทบาทสํ า คั ญ ในห ว งโซ อุ ป ทานของ
อุตสาหกรรมในประเทศ ขณะที่ในระยะยาวการเรงฟน ฟูบูรณะประเทศอาจ
สงผลกระทบในแงเม็ดเงินลงทุนโดยตรงจากญี่ปุนที่ลดระดับลง
วิกฤตนิวเคลียรในญี่ปุน ....สั่นคลอนเศรษฐกิจญี่ปุน
ภาพขาวที่ปรากฎตามสื่อตางๆ ทั้งรายงานทางโทรทัศนและสื่อสิ่งพิมพในชวงกวา 1 สัปดาห
ที่ผานมาคงไมมีประเด็นขาวใดรอนแรงไปกวาเหตุการณแผนดินไหวในญี่ปุน ตอเนื่องไปถึงความเสียหาย
ที่เกิดจากคลื่นยักษสูงระดับ 10 เมตรซึ่งพัดเขาถลมชายฝงทางดานตะวันออกของญี่ปุน แตสถานการณ
มีความรุนแรงมากขึ้นเมื่อภัยพิบัติดังกลาวไดสงใหโรงงานนิวเคลียรที่เมืองฟูกุชิมาเกิดการระเบิด ตามมา
ดวยการรั่วไหลของสารกัมมันตรังสีในบริเวณโดยรอบจนถึงขั้นที่ทางการญี่ปุนตองสั่งอพยพประชาชน
ออกจากพื้น ที่ เพื่อ ปอ งกันไมใ หป ระชาชนไดรับ อันตรายจากการรั่ วไหลของสารพิ ษ ตอ ไปนี้เปน ลํ า ดับ
เหตุการณที่เกิดขึ้นในญี่ปุน ซึ่งแสดงใหเห็นถึงความรุนแรงของปญหาและความพยามยามของทางการ
ญี่ปุน รวมทั้งผูที่เกี่ยวของในการรับมือกับวิกฤตการณรายแรงในครั้งนี้
11
1

2. ตารางที่ 1 : ลําดับเหตุการณแผนดินไหวและวิกฤตการณนิวเคลียรในญี่ปุน
วันที่ สถานการณ
11 มีนาคม เกิดเหตุแผนดินไหวขนาด 9 ริกเตอรและคลื่นยักษสินามิพัดเขาทางชายฝงตะวันออกของ
ญี่ปุน สงผลใหสนามบินเซนไดตองปดการใหบริการและเกิดเหตุเพลิงไหมที่โรงกลั่นน้ามัน
ํ
ในเมืองจิบะ
12 มีนาคม อาคารเตาที่ 1 โรงปฎิกรณที่ฟูกุชิมาระเบิด บริษทการไฟฟาญี่ปุน (เทปโค) เริ่มสูบน้ําทะเล
ั
เขาไปในเตาที่ 1 และ 3 เพื่อลดความรอนในเตาปฎิกรณ รัฐบาลสั่งอพยพคนออกนอกพื้นที่
พรอมสงทีมกูภัยลงพื้นที่ ขณะที่มรายงานจํานวนผูเสียชีวิตราว 1,000 คนและกวา 4 ลาน
ี
ครัวเรือนขาดน้ําและไฟฟา
13 มีนาคม ยอดผูเสียชีวตเพิ่มขึ้นเปน 1,300 คน และมีรายงานการรั่วไหลของสารกํามันตรังสี
ิ
14 มีนาคม อาคารเตาที่ 3 โรงปฎิกรณที่ฟูกุชิมาระเบิด บริษทการไฟฟาญี่ปุน (เทปโค) ฉีดน้ําทะเลเขาใส
ั
เพื่อลดอุณหภูมภายในเตาที่ 2 เนืองจากระดับน้ําในเตาลดลงอยางรวดเร็ว
ิ ่
15 มีนาคม อาคารเตาที่ 2 และ 4 โรงปฎิกรณทฟูกุชิมาระเบิด และมีสารกัมมันตรังสีรั่วไหลในระดับสูง
่ี
บริษัทการไฟฟาญี่ปุน (เทปโค) สังอพยพเจาหนาทีที่ไมเกี่ยวของออกจากพื้นที่ โดยเหลือ
่ ่
เจาหนาที่ประจําการเพียง 50 คน
16 มีนาคม เพลิงไหมอาคารเตาที่ 4 เปนครั้งที่ 2 สํานักงานตํารวจแหงชาติสงรถบรรทุกน้ําเขาไปยังโรง
ปฎิกรณเพื่อฉีดน้าเขาใสบอเก็บกักเชื้อเพลิงใชแลวเพื่อลดอุณหภูมภายในเตาลง ขณะที่
ํ ิ
บริษัทการไฟฟาญี่ปุน (เทปโค) ใชเฮลิคอปเตอรปลอยน้ําลงมายังบอกักเก็บผานชองเพดาน
ที่พังจากเหตุระเบิดของอาคารเตาที่ 4
17 มีนาคม เจาหนาที่ใชเฮลิคอปเตอรชีนุกฉีดน้ารดอาคารเตาที่ 3 และ 4 และเติมน้ําในบอเก็บแทง
ํ
เชื้อเพลิงใชแลวในเตาที่ 4 แตไมเปนผล ขณะที่สํานักงานพลังงานปรมาณูสากล (ไอเออีเอ)
เตือนวาอุณหภูมิในอางเก็บเชือเพลิงเตา 4, 5 และ 6 ยังเพิ่มขึ้นอยางตอเนืองและเกินกวาที่
้ ่
ควรจะเปน
19 มีนาคม เจาหนาที่ยังคงระดมฉีดน้ําเขาไปในบอเชื้อเพลิงเตาที่ 1-4 อยางตอเนือง และเรงวางสายไฟ
่
เพื่อเชือมตอระบบไฟฟาภายในเตาที่ 1 และ 2 เพือใหระบบหลอเย็นสามารถกลับมาทํางาน
่ ่
อีกครั้ง ขณะทีสํานักงานความปลอดภัยดานนิวเคลียรญี่ปุนยกระดับอันตรายนิวเคลียรจาก
่
ระดับ 4 เปน 5 ซึงเปนระดับเดียวกับเหตุระเบิดโรงไฟฟาเกาะทรี ไมลของสหรัฐฯ ในป 1979
่
20 มีนาคม บริษัทการไฟฟาญี่ปุน (เทปโค) แจงวาสามารถเชื่อมตอระบบไฟฟาอาคารหมายเลข 5 และ 6
ซึ่งทําใหระบบหลอเย็นในอาคารกลับมาใชงานไดอีกครั้งและหวังวาจะสามารถเชือมตอระบบ
่
ไฟฟาในทุกอาคารปฎิกรณนิวเคลียรได
22
2

3. ประเมินความเสียหายตอเศรษฐกิจญี่ปุน
สํ า หรั บ ความเสี ย หายและผลกระทบจากเหตุ แ ผ น ดิ น ไหวที่ มี ต อ เศรษฐกิ จ ญี่ ปุ น ครั้ ง นี้
ในเบื้ อ งต น หลายฝ า ยต า งเปรี ย บเที ย บความเสี ย หายจากเหตุ ก ารณ แ ผ น ดิ น ไหวครั้ ง นี้ กั บ การเกิ ด
แผนดินไหวครั้งรุนแรงที่เมืองโกเบในป 2538 ซึ่งในครั้งนั้นผลกระทบที่เกิดขึ้นตอเศรษฐกิจญี่ปุนคอนขาง
รุนแรง เนื่องจากโกเบเปนเมืองศูนยกลางทางเศรษฐกิจและมีความคั่งของกิจกรรมตางๆ ทางเศรษฐกิจ
ขณะที่เหตุการณแผนดินไหวในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของญี่ปุนในรอบนี้ ในเบื้องตนมีการประเมินวา
ความเสียหายที่เกิดขึ้นจะมีระดับต่ํากวา เนื่องจากพื้นที่เกิดเหตุไมไดเปนศูนยกลางเศรษฐกิจของประเทศ
โดยจากการประเมินเบื้องตนมองวาความเสียหายทางเศรษฐกิจจะอยูที่ราว 14-15 ลานลานเยน ซึ่งมูลคา
ความเสียหายต่ํากวาถึง 40% ที่เคยเกิดขึ้นที่โกเบซึ่งสงผลกระทบตอเศรษฐกิจญี่ปุนราว 40 ลานเยน
อยางไรก็ดีการประเมินผลในขั้นตนดูจะใหภาพความเสียหายที่ต่ําเกินจริงเนื่องจากยังไมไดมี
การรวมปจจัยเสี่ยงจากการระเบิดของโรงงานนิวเคลียรที่มีความรุนแรงมากขึ้น โดยบริษัทการไฟฟาญี่ปุน
(เทปโค) กลาววาระดับของสารกัมมัตรังสีมีความรุนแรง มากขึ้นและเพิ่มขึ้นแตะระดับที่เปนอันตรายตอ
มนุษยที่ 10-200 มิลลิซีเวิรต ซึ่งสูงกวาระดับที่คนรับไดถึง160 เทาตัว ขณะที่ในเบื้องตนทางการญี่ปุนมี
การสั่งอพยพประชาชนรอบโรงงานทันที ขณะที่การแพรกระจายของสารกัมมันตรังสียังเริ่มสงผลกระทบตอ
กิจกรรมทางเศรษฐกิจในวงกวางและอาจกระจายตัวไกลออกไปถึงกรุงโตเกียวซึ่งเปนศูนยกลางเศรษฐกิจ
ของประเทศ ทํ า ให ค วามเสี ย หายต อ เศรษฐกิ จ ของประเทศมี แ นวโน ม บานปลายออกไป ล า สุ ด มี ก าร
ประเมินผลกระทบที่เกิดขึ้นในครั้งนี้วาอาจทําใหเศรษฐกิจญี่ปุนมีการขยายตัวลดลงราว 0.2% จากเดิมที่
มองว าเศรษฐกิ จ จะขยายตัวไดร าว 1.4% ในปนี้ และผลกระทบจากเศรษฐกิจ อาจเพิ่มสูง ขึ้นหากการ
แข็งคาของเงินเยนสงผลกระทบตอภาคสงออกของประเทศ
ทั้ง นี้ห ากพิจารณาในแงข องผลกระทบที่เกิดขึ้น กับ ตลาดการเงิน วิกกฤตการณ ในญี่ปุน ใน
ครั้งนี้สงผลกระทบอยางมีนัยสําคัญตอภาวการณลงทุนในตลาดหุนตลาดหุนญี่ปุน เห็นไดจากดัชนีนิเกอิ
มีการปรับตัวลงนับจากเปดตลาดในวันทําการแรกของสัปดาห (14 มีนาคม) และมีการทรุดตัวลงกวา
14% ในชวงการซื้อขายระหวางวันภายหลังมีรายงานวาเกิดเหตุระเบิดที่โรงงานนิวเคลียรและมีขาวการ
รั่วไหลของสารกัมมันตรังสีซึ่งเปนสัญญาณเตือนวาสถานการณในญี่ปุนมีความรุนแรงมากขึ้นกระตุนให
นักลงทุนมีการเทขายอยางมาก ซึ่งสถานการณดังกลาวยังสงผลกระทบลุกลามไปสูตลาดหุนทั่วโลก ทั้ง
ตลาดหุนสหรัฐฯ ยุโรปและเอเชียที่มีปรับตัวในทิศทางเดียวกัน ซึ่งจากรูปที่ 1 เปนการเคลื่อนไหวของดัชนี
VIX Index ซึ่งเปนเครื่องชี้ความผันผวนในตลาดหุน จะเห็นไดวาดัชนีมีการพุงสูงขึ้นอีกครั้ง สะทอนถึง
ความไมมั่นใจหรือความกลัวของนักลงทุนตอเหตุการณที่เกิดขึ้น
33
3

4. รูปที่ 1 : ดัชนี VIX Index ปรับตัวสูงขึ้นสะทอนความผันผวนในตลาดหุน รูปที่ 2 : ดัชนี VIX Index ปรับตัวสูงขึ้นสะทอนความผันผวนในตลาดหุน
VIX Index USD/JPY Movement
80 160
USD/JPY
70 150 MOV AVG 30 D
60 140 MOV AVG 200 D
130
50
120
40
110
30 100
20 90
10 80
0 70
1991
1993
1995
1997
1999
2001
2003
2005
2007
2009
2011
1991
1993
1995
1997
1999
2001
2003
2005
2007
2009
2011
Source: Bloomberg, KBank Source: Bloomberg, Kbank
นอกจากนี้ สิ่งที่สรางความกังวลอยางมากตอผูกําหนดนโยบาย คือการเคลื่อนไหวของคาเงิน
เยน โดยในชวงสัปดาหท่ีผานมา คาเงินเยนมีการปรับแข็งคาขึ้นอยางรวดเร็วจากการที่บริษัทประกันและ
บริษัทญี่ปุนจะมีการเรงสงเงินกลับประเทศเพื่อนําไปฟนฟูกิจการที่ไดรับผลกระทบจากเหตุแผนดินไหว
รวมทั้งกระแสเงินไหลกลับประเทศจากการที่นักลงทุนญี่ปุนที่เคยนําเงินลงทุนตนทุนดอกเบี้ยต่ําไปลงทุนใน
สินทรัพยตางประเทศที่ใหผลตอบแทนที่ดีกวา เริ่มถอนเงินลงทุนกลับจากตางประเทศ ซึ่งเปนอีกปจจัยที่
หนุนใหเงินเยนปรับแข็งคาขึ้น อยางไรก็ดีอีกปจจัยหนึ่งคือการที่นักลงทุนรวมทั้งนักเก็งกําไรตางเขาถือ
ครองเงินเยนเพิ่มขึ้น จึงเปนอีกปจจัยที่ยิ่งเรงใหเงินเยนปรับแข็งคาขึ้นอยางรวดเร็ว โดยปรับตัวขึ้นทดสอบ
ระดับ 76.25 ซึ่งเปนสถิติแข็งคาที่สุดและสูงกวาสถิติเดิมที่ 76.75 ที่เคยทําไวในชวงหลังเกิดเหตุการณ
แผนดินไหวที่โกเบในป 2538
อยางไรก็ดีในชวงปลายสัปดาห กลุมประเทศอุตสาหกรรมชั้นนํา G7 จะรวมมือกันเขาแทรกแซง
ตลาดอัตราแลกเปลี่ยนโดยขายเงินเยนและเขาซื้อดอลลารสหรัฐฯ เพื่อสกัดการแข็งคาของเงิน เยนซึ่งเปน
ความรวมมือกันเปนครั้งแรกในรอบกวา 10 ปหรือนับตั้งแตป 2000 เปนตนมา ซึ่งการดําเนินการดังกลาว
สงผลใหเงินเยนในชวงเชาวันที่ 18 มีนาคม เริ่มออนคาลงโดยอยูที่ 81.81 ในตลาดเงินเอเชียหรือออนคา
ลงกวา 3% จากระดับ 79.19 ในชวงกอนหนา
รูปที่ 3 : การเคลื่อนไหวของเงินเยนและสัญญาซื้อขายเงินเยนลวงหนา รูปที่ 4 : การเคลื่อนไหวของเงินเยนกับสวนตางอัตราดอกเบี้ยสหรัฐฯ-ญี่ปุน
115 80
800 140
110 60
700 130
105 40 600 120
100
20 500
95 110
0 400
90 100
-20 300
85
-40 200 90
80
75 -60 100 80
70 -80 0 70
Mar-08 Sep-08 Mar-09 Sep-09 Mar-10 Sep-10 Mar-11 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
JPY non-commercial net position (right axis : 1,000 contracts) USD/JPY (left axis) 2 yr US-Japan swap spread (left axis : bp) USD/JPY (right axis)
Source: Bloomberg, KBank Source: Bloomberg, Kbank
44
4

5. อยางไรก็ดีสิ่งที่เกิดขึ้นดังกลาวอาจเปนผลกระทบที่เกิดขึ้นในระยะสั้น แตผลกระทบในระยะ
ยาวที่เศรษฐกิจญี่ปุนตองเผชิญ นั่นคือ ฐานะการคลังที่มีแนวโนมแยลงเนื่องจากการเม็ดเงินจํานวนมากที่
ทางการจําเปนตองอัดฉีดเขาสูระบบเศรษฐกิจ โดยรัฐบาลนายนาโอโตะ คังไดประกาศแผนซอมแซมและ
ฟนฟูบูรณะประเทศวงเงิน 4 ลานลานเยนเพื่อซอมแซมระบบสาธารณูปโภคและการบูรณะฟนฟูประเทศ
ซึ่งจะยิ่งเปนการซ้ําเติมใหฐานะการคลังของประเทศย่ําแยลง จากปจจุบันที่ตัวเลขการกอหนี้ภาครัฐอยู
ในระดับสูงกวา 200% ของ GDP ซึ่งสูงมากหากเทียบกับประเทศอุตสาหกรรมหลักหรือกลุม G7 ดวยกัน
ทั้งนี้ฐานะการคลังที่แยลงยอมสงผลบั่นทอนความนาเชื่อถือของประเทศในอนาคตเชนกัน
หลังจากในชวงตนปสถานบันจัดอันดับความนาเชื่อถือ S&P มีการปรับลดอันดับความนาเชื่อถือของญี่ปุน
ตามดวยมูดีส อินเวสเตอร เซอรวิสที่ดําเนินการในลักษณะเดียวกัน แนนอนวาเหตุการณแผนดินไหวครั้ง
รุ น แรงที่ เ กิดขึ้ น และฐานะการคลัง ที่ ออ นแออาจเปน ปจ จัยที่ สถาบัน จั ดอัน ดับ ความนา เชื่อ ถื อ ระหวา ง
ประเทศมีการปรับลดอันดับความนาเชื่อถือของญี่ปุนลงอีกในอนาคต
รูปที่ 4 : หนี้สาธารณะของญี่ปุนอยูในระดับสูงเทียบกับประเทศในกลุม G 7 รูปที่ 5 : อัตราผลตอบแทนพันธบัตรของญี่ปุน
G7 Public debt per GDP (%) Japan government bond yield (%)
250 2.5
204.2
200 2.0
132.7
1.5
150
98.5 97.1 1.0
88.6 85.5 81.3
100
0.5
50
0.0
0 Mar-07 Sep-07 Mar-08 Sep-08 Mar-09 Sep-09 Mar-10 Sep-10 Mar-11
Japan Italy US France UK Canada Germany 2 yr 5 yr 10 yr
Source: Bloomberg, KBank Source: Bloomberg, Kbank
การดําเนินการของธนาคารกลางญี่ปุน
ความเสี ย หายจากเหตุแ ผน ดิน ไหวที่เ กิด ขึ้น ตอ สาธารณู ป โภคต า งๆ ในประเทศ ในขณะที่
ทางการญี่ปุนระดมกําลังอยางเต็มที่ในการเขาคลี่คลายวิกฤตที่เกิดขึ้น ในอีกดานหนึ่งผลกระทบที่เกิดขึ้น
ตอตลาดการเงินในประเทศยอมเปนหนาที่ของธนาคารกลางญี่ปุน (บีโอเจ) ที่จําเปนตองยื่นมือเขามาดูแล
เพื่อสกัดวิกฤตปญหาที่เกิดขึ้น โดยเฉพาะเพื่อดับความตื่นตะหนกของนักลงทุนที่มีการเทขายอยางหนัก
ในตลาดหุ น ญี่ ปุ น เห็ น จากการดิ่ ง ลงอย า งรุ น แรงของดั ช นี นิ เ กอิ ต ลาดหุ น ญี่ ปุ น โดยวั น ที่ 14 มี น าคม
ธนาคารกลางญี่ปุน (บีโอเจ) ประกาศอัดฉีดเงินหนุนระบบการเงินของประเทศวงเงินสูงเปนประวัติการณ
ถึง 15 ลานลานเยน พรอมทั้งขยายมาตรการเขาซื้อหลักทรัพยเปนเงินอีก 10 ลานลานเยน หรือเพิ่มขึ้นถึง
2 เทาจากวงเงินที่กําหนดไวเดิมเพื่อลดความกังวลในตลาดและปองกันไมใหตนทุนการกูยืมระยะสั้นพุง
สูงขึ้นและยังมีการอัดฉีดเม็ดเงินเพิ่มเติมอีก 8 ลานลานเยนในวันที่ 15 มีนาคม โดยมีเปาประสงคเพื่อ
รักษาเสถียรภาพตลาดการเงินของประเทศในระยะสั้นไว
55
5

6. การดําเนินการในชวงแรกจะไดรับการตอบรับในเชิงบวกจากตลาดการเงิน เห็นไดจากการดีด
ตัวขึ้นของตลาดหุนญี่ปุน แตดูเหมือนยาที่ธนาคารกลางจัดใหยังไมแรงพอที่จะชวยลดความตื่นตระหนกที่
เกิดขึ้น ขณะที่ความเสียหายและผลกระทบที่มีตอเศรษฐกิจยังไมสามารถประเมินออกมาเปนจํานวนเงิน
ที่ ชั ด เจนได สถานการณ ดั ง กล า วทํ า ให นั ก ลงทุ น มี ก ารเทขายสิ น ทรั พ ย เ สี ย งและหั น กลั บ ไปถื อ เงิ น สด
มากขึ้น สงผลใหภาวะการลงทุนในตลาดหุนญี่ปุนตองเผชิญแรงกดดันอยางหนักตลอดทั้งสัปดาห
อยางไรก็ดีแมการดําเนินการในขั้นตนของทางการญี่ปุนจะไมสามารถทําใหความตื่นตระหนก
ของนักลงทุนจบลงได แตอยางนอยก็เปนการแสดงใหเห็นถึงความพยายามของทางการในการเขามา
กอบกูสถานการณใหฟนกลับคืนมาโดยเร็ว และสะทอนถึงความมุงมั่นของทางการในการทําทุกทางเพื่อ
สรางเสถียรภาพแกตลาดการเงินของประเทศ และยังคงสะทอนถึงความพยายามของทางการที่ไมยอม
ถอดใจในการประคับประคองตลาดการเงิน และชวยใหตลาดการเงินและเศรษฐกิจของประเทศเดินหนา
ตอไปได
ประเมินผลกระทบตอเศรษฐกิจไทย
หายนะในญี่ปุนทําใหการฟนตัวของเศรษฐกิจโลกมีความไมแนนอนมากขึ้น ซ้ําเติมปจจัยเสี่ยง
จากเหตุวุนวายในตะวันออกกลางที่ทวีความรุนแรงมากขึ้น ทั้งนี้เหตุการณแผนดินไหวที่เกิดขึ้นในญี่ปุน
สรางความเสียหายแกโครงสรางพื้นฐานในประเทศ และทําใหเกิดปญหาการขาดแคลนไฟฟาในหลาย
พื้นที่และทําใหโรงงานอุตสาหกรรมสําคัญตองปดดําเนินการชั่วคราว ยอมสงผลกระทบไปถึงอุตสาหกรรม
การผลิตทั่วโลก ในแงของซับพลายเชนหรือหวงโซอุปทานในตลาดโลก เนื่องจากญี่ปุนมีบทบาทสําคัญใน
การเป น ซั บ พลายเชนของอุ ต สาหกรรมสํ า คั ญ ทั้ ง อุ ต สาหกรรมเคมี ภั ณ ฑ ป โ ตรเคมี รถยนต ชิ้ น ส ว น
อิเลคทรอนิกส และวัตถุดิบตางๆ เมื่อระบบการขนสงไดรับความเสียหายจากเหตุแผนดินไหว กลุมผูผลิต
ในญี่ปุนและประเทศอื่นๆ ยอมไดรับผลกระทบจากภาวะการขาดแคลนสินคา และทําใหมีคําถามตามมาวา
สิ่งที่เกิดขึ้นจะสงผลกระทบตอเศรษฐกิจไทยอยางไรในฐานะที่ญี่ปุนเปนประเทศคูคาและประเทศผูลงทุน
รายสําคัญของไทย
รูปที่ 6 : ตลาดสงออกสําคัญของไทย รูปที่ 7 : ตลาดนําเขาสําคัญของไทย
Thailand's export destination 2010 Thailand's imports by country 2010
US Middle East US
10% 11% 6%
Japan
Japan
Others 10% 21%
35% Others
24%
China
11%
China
13%
EU
ASEAN ASEAN EU
11%
23% 17% 8%
Source: Bloomberg, KBank Source: Bloomberg, Kbank
66
6

7. ในแงของการสงออก การที่เศรษฐกิจญี่ปุนมีแนวโนมชะลอตัวลงยอมสงผลกระทบตอภาคสง
ออกของไทย เนื่องจากญี่ปุนนับเปนตลาดสงออกสําคัญโดยมีสัดสวนราว 10.5% ของการสงออกรวมของ
ไทย และหากพิจารณาลงไปในรายละเอียดสินคาพบวา สินคาที่ไทยสงออกไปญี่ปุนมากเปนอันดับแรก
ไดแก คอมพิวเตอรและชิ้นสวน ชิ้นสวนยานยนต โดยมีสัดสวนราว 6% ของการสงออกรวม ตามดวย
ยางพาราและชิ้ นสวนอิเลกทรอนิกสท่ีมีสัดสวนราว 5% ขณะที่สินคานําเขาสํ าคัญ ยังคงเปน สิน คา ใน
หมวดวัตถุดิบและสินคาขั้นกลางที่มีสัดสวนราว 20.8% ซึ่งผลกระทบในระยะสั้นจะเกิดผลกระทบในแง
ของความลาชาในการขนสงสินคาระหวางประเทศ
ขณะที่การประเมินผลกระทบในรายอุตสาหกรรมเบื้องตนจากสภาอุตสาหกรรมแหงประเทศไทย
พบวาเหตุการณที่เกิดขึ้นจะสงผลกระทบทั้งแงบวกและแงลบแตกตางกันไป โดยคาดวาอุตสาหกรรมที่
จะไดรับประโยชน ไดแกกลุมอุตสาหกรรมแกวและกระจกที่ไดรับผลดีจากการที่โรงงานแกวและกระจกใน
ญี่ปุ นหยุดดํา เนิน การไปจึงเป นโอกาสสําหรับโรงงานของไทยในการผลิตเพื่อ การสงออก เชนเดียวกับ
อุตสาหกรรมในหมวดอาหาร พลาสติก รวมทั้งอุตสาหกรรมไมและเฟอรนิเจอรไมที่ไดรับอานิสงสจาก
ความตองการบริโภคและการฟนฟูบูรณะประเทศ แตสําหรับอุตสาหกรรมที่ไดรับผลในเชิงลบในระยะสั้น
ไดแกกลุมอุตสาหกรรมยานยนตที่อาจไดรับผลกระทบเนื่องจากมีการนําเขาชิ้นสวนรถยนตจากประเทศ
ญี่ปุนจํานวนมาก และอาจทําใหการผลิตมีโอกาสหยุดชะงักหากสถานการณในญี่ปุนยืดเยื้อออกไป
แตในระยะยาว สิ่งที่นากังวลจะเปนผลกระทบจากการลงทุนโดยตรงจากตางประเทศ เพราะ
เหตุ ก ารณ ที่เกิ ดขึ้ น จะทํา ใหบ ริษัท ในญี่ ปุน ซึ่ง ไดรั บ ความเสี ยหายหัน ไปเรง ซ อ มแซมและลงทุน เพิ่มใน
ประเทศ สถานะการณดังกลาวยอมสงผลกระทบตอตัวเลขเม็ดเงินลงทุนจากตางประเทศของไทยที่อาจ
ชะลอลง เนื่องจากญี่ปุนมีฐานะประเทศผูลงทุนโดยตรงอันดับ 1 ของไทย โดยในชวง 10 ปที่ผานมาการ
ลงทุนจากญี่ปุนมีสัดสวนสูงราว 34.62% ของการลงทุนโดยตรงสุทธิของไทย ขณะที่ในชวง 5 ปที่ผานมา
มีโครงการลงทุนจากญี่ปุนยื่นขอรับการสงเสริมจากบีโอไอรวม 2,006 โครงการ รวมมูลคาเงินลงทุน 7.2
แสนล า นบาท โดยเน น ไปที่ ก ารลงทุ น ในอุ ต สาหกรรมยานยนต ชิ้ น ส ว นและเครื่ อ งจั ก รนั บ เป น กลุ ม
อุตสาหกรรมที่นักลงทุนญี่ปุนใหความสนใจมากที่สุด
รูปที่ 8 : การลงทุนโดยตรงจากประเทศญี่ปน
ุ รูปที่ 9 : สัดสวนเงินลงทุนโดยตรงจากญี่ปุนตอการลงทุนโดยรวมของไทย
Japan investment as % of Total investments
Mn $ Japan investment in Thailand
70
600
60
500 50
400 40
300 30
10 year average = 34.62%
20
200
10
100 0
0 -10
-100 -20
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Source: Bloomberg, KBank Source: Bloomberg, Kbank
77
7

8. ตารางที่ 2 . เครื่องชีเ้ ศรษฐกิจสําคัญของไทย Jul 10 Aug 10 Sep 10 Oct 10 Nov 10 Dec 10 Jan-11 Feb-11
Manufacturing index (ISIC) 190.1 183.7 201.5 191.2 190.4 190.2 190.2
% YoY 13.1 8.4 8.1 6.0 5.7 -2.5 5.9
Industrial capacity utilization rate (%) (ISIC) 64.8 63.6 64.4 63.9 63.6 62.4 62.1
Retail sales (% YoY) 12.3 8.6 9.1 5.4 8.1 7.4 n.a.
Passenger car sales (units) 65,672 65,724 68,261 72,012 78,874 93,122 93,122
Motorcycle sales (units) 175,926 153,256 147,932 145,916 154,971 165,658 165,658
Unemployed labor force ('000 persons) 346 353 343 355 389 268 n.a.
Commercial car sales (units) 0.9 0.9 0.9 0.9 1.0 0.7 n.a.
Consumer prices (% YoY) 3.4 3.3 3.0 2.8 2.8 3.0 3.0 2.9
core 1.2 1.2 1.1 1.1 1.1 1.4 1.3 1.4
Producer prices (% YoY) 11.1 10.7 9.0 6.3 5.9 6.7 6.0 7.4
External Accounts (USD mn, unless specified otherwise)
Exports 15,475.0 16,292.0 17,955.0 17,046.0 17,584.0 17,220.0 16,523.0
% YoY 21.2 23.6 21.8 16.6 28.7 18.6 21.4
Imports 16,266.0 15,440.0 14,712.0 14,773.0 17,094.0 15,911.0 17,111.0
% YoY 36.5 41.8 15.7 14.4 35.0 8.8 31.2
Trade balance -791.0 852.0 3,243.0 2,273.0 490.0 1,309.0 -588.0
Tourist arrivals ('000) 1,258 1,268 1,220 1,360 1,500 1,840 1,840
% YoY 14.7 12.5 1.9 6.3 10.3 9.5 14.7
Current account balance -1,001.0 280.0 2,767.0 2,740.0 1,019.0 1,750.0 1,090.0
Balance of payments 1,412 3,589 4,270 5,822 820 2,263 1,689
FX reserves (USD bn) 151.5 154.7 163.1 171.1 168.2 172.1 174.0
Forward position (USD bn) 15,475.0 16,292.0 17,955.0 17,046.0 17,584.0 17,220.0 16,523.0
Monetary conditions (THB bn, unless specified otherwise)
M1 1,173.0 1,181.4 1,175.5 1,202.3 1,235.4 1,302.4 1,326.7
% YoY 15.8 11.4 11.7 11.4 10.8 10.9 15.6
M2 10,887.1 10,968.1 11,116.1 11,323.3 11,497.6 11,776.4 11,818.5
% YoY 8.8 8.5 9.9 11.2 11.1 10.9 11.5
Bank deposits 9,974.5 10,016.0 10,091.6 10,206.0 10,392.3 10,583.4 10,607.0
% YoY 7.6 6.6 7.8 8.5 8.1 8.7 8.9
Bank loans 9,219.7 9,299.8 9,432.7 9,580.3 9,751.1 9,934.4 10,058.9
% YoY 9.1 9.8 10.8 12.1 12.2 12.5 14.4
Interest rates (% month end)
BOT 1 day repo (target) 1.50 1.75 1.75 1.75 1.75 2.00 2.25 2.25
Average large banks' minimum lending rate 6.00 6.00 6.00 6.00 6.00 6.12 6.37 6.37
Average large banks' 1 year deposit rate 0.98 0.98 1.11 1.11 1.11 1.32 1.51 1.51
Govt bond yield 1yr 1.91 1.99 2.01 1.98 2.11 2.38 2.54 2.68
Govt bond yield 5yr 3.08 2.69 2.56 2.83 2.98 3.26 3.40 3.48
Govt bond yield 10yr 3.44 3.01 3.12 3.18 3.59 3.77 3.85 3.89
Key FX (month end)
DXY US dollar index 81.54 83.20 78.72 77.27 81.20 79.03 77.74 76.89
USD/THB 32.24 31.27 30.35 29.94 30.21 30.06 30.93 30.60
JPY/THB 37.29 37.14 36.34 37.18 36.11 37.01 37.60 37.47
EUR/THB 42.08 39.65 41.38 41.76 39.22 40.23 42.35 42.25
Source: Bloomberg
88
8

9. Disclaimer
For private circulation only. The foregoing is for informational purposes only and not to be considered as an offer to buy or
sell, or a solicitation of an offer to buy or sell any security. Although the information herein was obtained from sources we
believe to be reliable, we do not guarantee its accuracy nor do we assume responsibility for any error or mistake contained
herein. Further information on the securities referred to herein may be obtained upon request.
99
9