Chemistry

1. Χημεία Α λυκείου: Ασκήσεις 2ο Κεφάλαιο
Δ. Παπαδόπουλος, χημικός 1
2ο Κεφάλαιο. Περιοδικός Πίνακας - Δεσμοί.
Ηλεκτρονιακή δομή ατόμων - περιοδικός πίνακας
Ερωτήσεις θεωρίας – κλειστού τύπου
1. Ποιο είναι το κριτήριο με το οποίο έχουν ταξινομηθεί τα στοιχεία στον περιοδικό
πίνακα;
2. Τι ονομάζεται ομάδα στον περιοδικό πίνακα; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των
στοιχείων που βρίσκονται σε μια ομάδα;
3. Ποια στοιχεία ονομάζονται αλκάλια, ποια αλκαλικές γαίες, ποια αλογόνα και ποια
ευγενή αέρια;
4. Η εξωτερική στιβάδα ενός ατόμου συμπληρώνεται με:
α) 2e, β) 2 ή 8e, γ) 8e, δ) 1 – 8e.
5. Ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων που μπορεί να χωρέσει η στιβάδα Μ είναι:
α) 8, β) 18, γ) 32, δ) τίποτα από τα παραπάνω.
6. Ο σύγχρονος περιοδικός πίνακας δείχνει ότι οι ιδιότητες των στοιχείων είναι
περιοδική συνάρτηση:
α) του ατομικού βάρους, β) του μαζικού αριθμού,
γ) των φυσικών ιδιοτήτων, δ) του ατομικού αριθμού.
7. Τα στοιχεία μιας κύριας ομάδας έχουν:
α) ίδιο αριθμό στιβάδων,
β) ίδιο αριθμό ηλεκτρονίων εξωτερικής στιβάδας,
γ) ίδιο αριθμό ηλεκτρονίων,
δ) ίδιο αριθμό στιβάδων και ίδιο αριθμό ηλεκτρονίων εξωτερικής στιβάδας.
8. Ποιο από τα παρακάτω στοιχεία ανήκει στην ίδια περίοδο με το 34Se (σελήνιο):
α) 38Sr, β) 19Κ, γ) 42Μο, 15P.
9. Να αναφέρετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες είναι
λανθασμένες:
α) Τα στοιχεία μια ομάδας έχουν ίδιο αριθμό πρωτονίων.
β) Τα στοιχεία μιας περιόδου έχουν ίδιο αριθμό στιβάδων.
γ) Τα στοιχεία μιας περιόδου έχουν παρόμοιες χημικές ιδιότητες.
δ) Το στοιχείο Na έχει μεγαλύτερο μεταλλικό χαρακτήρα από το S.
ε) Το F έχει μεγαλύτερο μεταλλικό χαρακτήρα από το Mg.
Ασκήσεις - προβλήματα
1. Να γραφεί η ηλεκτρονιακή δομή των στοιχείων: 8Ο, 33Αs, 20Ca, 17Cl, 15P, 19K.
2. Χωρίς τη βοήθεια του περιοδικού πίνακα να βρεθεί σε ποια περίοδο και σε ποια
ομάδα ανήκουν τα στοιχεία X 15 και X 36 .
3. Το άτομο ενός στοιχείου (Χ) έχει μαζικό αριθμό Α=45 και περιέχει στον πυρήνα
του 5 νετρόνια περισσότερα από τα πρωτόνια. Ποια είναι η ηλεκτρονιακή δομή
του ατόμου; (Απ. Χ: Κ(2e) L(8e) M(8e) N(2e))
4. Δίνονται τα στοιχεία: 4Be, 6C, 8Ο, 12Mg, 14Si, 16S, 20Ca. Να βρείτε ποια από αυτά
ανήκουν στην ίδια ομάδα και ποια στην ίδια περίοδο του περιοδικού πίνακα. (Απ.
ίδια περίοδο: (Be, C, O), (Mg, Si, S), ίδια ομάδα: (Be, Mg, Ca), (C, Si), (O, S))

2. Χημεία Α λυκείου: Ασκήσεις 2ο Κεφάλαιο
Δ. Παπαδόπουλος, χημικός 2
5. Να βρεθεί η ηλεκτρονιακή δομή των ακόλουθων ιόντων: 11Na+, 13Al3+, 38Sr2+,
16S 2 , 35Br  , 17Cl  .
6. Ποια από τα στοιχεία 16Α, 12Β, 8Γ, 20Δ και 38Ε έχουν παρόμοιες ιδιότητες; Να
αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (Απ. (Α και Γ), (Β, Δ και Ε))
7. Να συμπληρωθεί ο παρακάτω πίνακας:
Στοιχείο
Ατομικός
αριθμός
Κατανομή ηλεκτρονίων Περίοδος Ομάδα
Mg 3 2
Se 34
Rb K(2e) L(8e) M(18e) N(8e) O(1e)
Χημικός δεσμός και μέγεθος των ατόμων.
Ερωτήσεις θεωρίας – κλειστού τύπου
1. Γιατί τα στοιχεία δημιουργούν χημικούς δεσμούς;
2. Ποιος δεσμός ονομάζεται ιοντικός;
3. Να αναφέρετε μερικές ιδιότητες των ιοντικών ενώσεων.
4. Ποιος δεσμός ονομάζεται ομοιοπολικός;
5. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. Οι ιοντικές ενώσεις:
α) έχουν δομικά σωματίδια μόρια,
β) σχηματίζουν κρυστάλλους,
γ) σχηματίζονται μεταξύ ατόμων παραπλήσιας ηλεκτραρνητικότητας,
δ) σχηματίζονται μεταξύ αμέταλλων στοιχείων.
6. Να αντιστοιχίσετε τις ουσίες της πρώτης στήλης με το είδος δεσμού της δεύτερης
στήλης:
Ουσία Είδος δεσμού
Άζωτο (Ν2) πολωμένος ομοιοπολικός
Υδροβρώμιο (HBr)
Ιώδιο (Ι2) μη πολωμένος ομοιοπολικός
Χλωριούχο κάλιο (KCl)
Θειούχο ασβέστιο (CaS) ετεροπολικός
7. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις:
α) Τα ευγενή αέρια έχουν όλα στην εξωτερική τους στιβάδα ……… ηλεκτρόνια
εκτός από το ………. που έχει ……… ηλεκτρόνια.
β) Το χλώριο (Cl), που είναι στοιχείο της VIIA ομάδας του περιοδικού πίνακα, έχει
στην εξωτερική του στιβάδα ……… ηλεκτρόνια και …………….. ή συνεισφέρει
……. ώστε να αποκτήσει δομή ………….. αερίου.
Ασκήσεις - προβλήματα
1. Να βρείτε τι είδους δεσμοί σχηματίζονται στο μεθάνιο (CH4), στην αμμωνία (NH3)
και στο υδροφθόριο (HF). Να γράψετε τους ηλεκτρονικούς τύπους των παραπάνω
ενώσεων. Δίνονται οι ατομικοί αριθμοί: 6C, 1H, 7N, 9F. (Απ. ομοιοπολικοί δεσμοί)

3. Χημεία Α λυκείου: Ασκήσεις 2ο Κεφάλαιο
Δ. Παπαδόπουλος, χημικός 3
2. Να βρείτε τι είδους δεσμοί αναπτύσσονται στα μόρια: Ο2, NaCl, H2O, NH3, HBr,
H2S, K2O, CO2 και να γράψετε τους ηλεκτρονικούς τύπους. Δίνονται οι ατομικοί
αριθμοί των στοιχείων: 8O, 13Na, 17Cl, 1H, 7N, 16S, 35Br, 19K, 6C.
3. Δίνονται τα στοιχεία Α, Β και Γ με ατομικούς αριθμούς Ζ-1, Ζ, Ζ+1, αντίστοιχα. Αν
το στοιχείο Β είναι ευγενές αέριο, να βρεθεί το είδος του χημικού δεσμού στην
ένωση που σχηματίζουν τα στοιχεία Α και Γ. (Απ. ιοντικός δεσμός)
4. Να βρείτε τι είδους δεσμοί σχηματίζονται στις παρακάτω ενώσεις και να γράψετε
τους ηλεκτρονικούς τύπους των ενώσεων: α) CaO, β) Na2O, γ) CH2Cl2, δ) MgCl2.
Δίνονται οι ατομικοί αριθμοί των στοιχείων: 20Ca, 8O, 1H, 11Na, 6C, 17Cl, 12Mg. (Απ.
α) ιοντικός, β) ιοντικός, γ) ομοιοπολικός, δ) ιοντικός)
5. Σε καθένα από τα παρακάτω ζευγάρια ατόμων και ιόντων να βρείτε ποιο έχει το
μεγαλύτερο μέγεθος. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
α) Κ, Ca, β) K, K+, γ) O, F, δ) O, S, ε) Ο, Ο2-.
Δίνονται οι ατομικοί αριθμοί των στοιχείων: 8O, 20Ca, 19K, 9F, 16S. (Απ. α) K, β) Κ, γ)
Ο, δ) S, ε) Ο-2)
6. Ποιο στοιχείο είναι πιο ηλεκτραρνητικό, το 8Ο ή το 16S και γιατί; (Απ. Ο)
7. Ποιο στοιχείο είναι πιο ηλεκτροθετικό το 12Mg ή το 20Ca; (Απ. Ca)
Εύρεση αριθμού οξείδωσης και ονοματολογία χημικών ενώσεων.
Πίνακας με την ονοματολογία των κυριότερων πολυατομικών ιόντων.
Ιόν Όνομα Ιόν Όνομα Ιόν Όνομα

NO3 Νιτρικό  ClO Υποχλωριώδες 
HSO4 Όξινο θειϊκό

NO2 Νιτρώδες 
ClO2 Χλωριώδες 2
SO3 Θειώδες
2
CO3 Ανθρακικό 
ClO3 Χλωρικό 
HSO3 Όξινο θειώδες

HCO3
Όξινο
ανθρακικό

ClO4 Υπερχλωρικό
2
CrO4 Χρωμικό
2
SO4 Θειϊκό 
MnO4 Υπερμαγγανικό 2
Cr2O7 Διχρωμικό

NH4 Αμμώνιο  CN Κυανίδιο  HS Όξινο θειούχο
Ασκήσεις - προβλήματα
1. Να υπολογίσετε τον αριθμό οξείδωσης του μαγγανίου (Mn) στο KMnO4. (Απ.
Α.Ο.Mn=+7)
2. Να υπολογίσετε τον αριθμό οξείδωσης του φωσφόρου (P) στο Ca3(PO4)2. (Απ.
Α.Ο.P=+5)
3. Να υπολογίσετε τον αριθμό οξείδωσης του χλωρίου (Cl) στο HClO4. (Απ. Α.Ο.Cl=+7)
4. Να προσδιορίσετε τον Α.Ο. του S στα πολυατομικά ιόντα: HS-, S 2
3 O , S 2
4 O ,
HS 
3 O και HS 
4 O . Δίνονται οι Α.Ο. του Η: +1, και του Ο: -2.
5. Σε ποια από τις παρακάτω ενώσεις το χλώριο έχει τον υψηλότερο αριθμό
οξείδωσης; α) KClO, β) KClO2, γ) KClO3, δ) KClO4. Δίνονται οι Α.Ο. του Κ: +1 και
του Ο: -2. (Aπ. δ))

4. Χημεία Α λυκείου: Ασκήσεις 2ο Κεφάλαιο
Δ. Παπαδόπουλος, χημικός 4
6. Να γράψετε τους μοριακούς τύπους των ενώσεων:
1. χλωριούχο ασβέστιο, 2. ιωδιούχο κάλιο, 3. υδροξείδιο του ασβεστίου, 4.
νιτρικός άργυρος, 5. οξείδιο του νατρίου, 6. υδρόθειο, 7. φθοριούχος μόλυβδος
(ΙΙ), 8. κυανιούχο κάλιο, 9. φθοριούχο ιώδιο, 10. οξείδιο του αργύρου, 11. θειούχο
αμμώνιο, 12. χλωριούχος σίδηρος (ΙΙ), 13. οξείδιο του ασβεστίου, 14. οξείδιο του
νατρίου, 15. υδρίδιο του καλίου, 16. κυανιούχο μαγνήσιο, 17. υδροξείδιο του
αργιλίου, 18. βρωμιούχο ασβέστιο, 19. πεντοξείδιο του αζώτου, 20. οξείδιο του
σιδήρου (ΙΙΙ).
7. Να συμπληρωθεί ο παρακάτω πίνακας με τους μοριακούς τύπους των ενώσεων
που σχηματίζονται.
Ανιόντα
Cl- N 
3 O C 2
3 O S 2
4 O P 3
4 O OH- CN- S2-
Κατιόντα
H+
K+
Ca2+
Al3+
Na+
NH
4
8. Να ονομάσετε τις παρακάτω χημικές ενώσεις:
1) Η2S ................................................... 12) HNO2 .................................................
2) Al2S3 ................................................. 13) HIO3 ..........................................................................
3) CaSO4 ............................................... 14) PbO ..................................................
4) Zn(OH)2 ............................................ 15) P2O5 ..................................................
5) KClO2 ................................................ 16) SO3 ....................................................
6) ZnF2 ................................................. 17) BaF2 ...................................................
7) NH4Br ................................................ 18) KI ......................................................
8) Na2O ................................................ 19) MgS ..................................................
9) NaCN ................................................ 20) CuS ..................................................
10) Cu2S ............................................... 21) CuO ..................................................
11) KH2PO4 ........................................... 22) NaHSO4 ...........................................