SlideShare a Scribd company logo
1 of 57
DDIIAAGGRRAAMMAA DDEE FFAASSEE FFee--FFee33CC 
1 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
DDIIAAGGRRAAMMAA DDEE FFAASSEE FFee--FFee33CC 
TTRRAANNSSFFOORRMMAAÇÇÃÃOO AALLOOTTRRÓÓPPIICCAA 
d +l 
PUCRS 
DEM/g +l 
- Costa g +FeC 
da 3Maria Eleani 2 l+Fe3C 
CCC 
CFC 
a + g 
a +Fe3C CCC 
AAss ffaasseess a,, g ee d ssããoo ssoolluuççõõeess ssóólliiddaass 
ccoomm CCaarrbboonnoo iinntteerrssttiicciiaall
DDIIAAGGRRAAMMAA DDEE FFAASSEE FFee--FFee33CC 
TTRRAANNSSFFOORRMMAAÇÇÔÔEESS 
PUCRS 
DEM/g +l 
- Costa da Maria Eleani 3 l+Fe3C 
d +l 
PERITÉTICA 
d +l® g EUTÉTICA 
l® g +Fe3C 
EUTETÓIDE 
g 
®a +Fe3AÇOC FOFO
FFEERRRROO PPUURROO 
PUCRS 
DEM/FFEERRRROO PPUURROO 
- Costa da Maria Eleani 4 FFEERRRROO a == FFEERRRRIITTAA 
FFEERRRROO g == AAUUSSTTEENNIITTAA 
FFEERRRROO d == FFEERRRRIITTAA d 
TTFF== 11553344 °CC 
AAss ffaasseess a,, g ee d ssããoo 
ssoolluuççõõeess ssóólliiddaass 
ccoomm CCaarrbboonnoo 
iinntteerrssttiicciiaall 
ccc 
cfc 
ccc
FFeerrrroo PPuurroo //FFoorrmmaass AAlloottrróóppiiccaass 
FFEERRRROO a == FFEERRRRIITTAA 
PUCRS 
DEM/- Costa EEssttrruuttuurraa== cccccc 
TTeemmppeerraattuurraa 
da ““eexxiissttêênncciiaa””== aattéé 991122 °CC 
Maria FFaassee MMaaggnnééttiiccaa aattéé 776688 °CC 
Eleani ((tteemmppeerraattuurraa ddee CCuurriiee)) 
SSoolluubbiilliiddaaddee mmááxx ddoo 
CCaarrbboonnoo== 00,,0022%% aa 772277 °CC 
5 FFEERRRROO g == AAUUSSTTEENNIITTAA 
EEssttrruuttuurraa== ccffcc ((tteemm ++ 
ppoossiiççõõeess iinntteerrssttiicciiaaiiss)) 
TTeemmppeerraattuurraa 
““eexxiissttêênncciiaa””== 991122 
--11339944°CC 
FFaassee NNããoo--MMaaggnnééttiiccaa 
SSoolluubbiilliiddaaddee mmááxx ddoo 
CCaarrbboonnoo== 22,,1144%% aa 
11114488°CC
FFeerrrroo PPuurroo //FFoorrmmaass AAlloottrróóppiiccaass 
PUCRS 
DEM/FERRITA AUSTENITA 
- Costa da Maria Eleani 6
FFeerrrroo PPuurroo //FFoorrmmaass AAlloottrróóppiiccaass 
FFEERRRROO d == FFEERRRRIITTAA d 
EEssttrruuttuurraa== cccccc 
TTeemmppeerraattuurraa ““eexxiissttêênncciiaa””== aacciimmaa ddee 11339944°CC 
FFaassee NNããoo--MMaaggnnééttiiccaa 
ÉÉ aa mmeessmmaa qquuee aa ffeerrrriittaa a 
CCoommoo éé eessttáávveell ssoommeennttee aa aallttaass tteemmppeerraattuurraass 
nnããoo aapprreesseennttaa iinntteerreessssee ccoommeerrcciiaall 
7 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
SSiisstteemmaa FFee--FFee33CC 
8 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
FFeerrrroo PPuurroo== aattéé 00,,0022%% ddee CCaarrbboonnoo 
AAççoo== 00,,0022 aattéé 22,,0066%% ddee CCaarrbboonnoo 
FFeerrrroo FFuunnddiiddoo== 22,,11--44,,55%% ddee CCaarrbboonnoo 
FFee33CC ((CCEEMMEENNTTIITTAA))== FFoorrmmaa--ssee qquuaannddoo oo 
lliimmiittee ddee ssoolluubbiilliiddaaddee ddoo ccaarrbboonnoo éé 
uullttrraappaassssaaddoo ((66,,77%% ddee CC))
CCEEMMEENNTTIITTAA ((FFee33CC)) 
9 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
FFoorrmmaa--ssee qquuaannddoo oo lliimmiittee ddee ssoolluubbiilliiddaaddee 
ddoo ccaarrbboonnoo éé uullttrraappaassssaaddoo ((66,,77%% ddee CC)) 
ÉÉ dduurraa ee ffrráággiill 
éé uumm ccoommppoossttoo iinntteerrmmeettáálliiccoo mmeettaaeessttáávveell,, 
eemmbboorraa aa vveelloocciiddaaddee ddee ddeeccoommppoossiiççããoo eemm 
ffeerrrroo a ee CC sseejjaa mmuuiittoo lleennttaa 
AA aaddiiççããoo ddee SSii aacceelleerraa aa ddeeccoommppoossiiççããoo ddaa 
cceemmeennttiittaa ppaarraa ffoorrmmaarr ggrraaffiittaa
PPOONNTTOOSS IIMMPPOORRTTAANNTTEESS DDOO SSIISSTTEEMMAA FFee--FFee33CC 
((EEUUTTÉÉTTIICCOO)) 
10 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
LLIIGGAA EEUUTTÉÉTTIICCAA:: ccoorrrreessppoonnddee àà lliiggaa ddee 
mmaaiiss bbaaiixxoo ddee ffuussããoo 
LLííqquuiiddoo ®FFAASSEE g ((aauusstteenniittaa)) ++ cceemmeennttiittaa 
-- TTeemmppeerraattuurraa== 11114488 °CC 
-- TTeeoorr ddee CCaarrbboonnoo== 44,,33%% 
AAss lliiggaass ddee FFeerrrroo ffuunnddiiddoo ddee 22,,11--44,,33%% ddee CC ssããoo 
cchhaammaaddaass ddee lliiggaass hhiippooeeuuttééttiiccaass 
AAss lliiggaass ddee FFeerrrroo ffuunnddiiddoo aacciimmaa ddee 44,,33%% ddee CC ssããoo 
cchhaammaaddaass ddee lliiggaass hhiippeerreeuuttééttiiccaass
PPOONNTTOOSS IIMMPPOORRTTAANNTTEESS DDOO SSIISSTTEEMMAA FFee--FFee33CC 
((EEUUTTEETTÓÓIIDDEE)) 
11 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
LLIIGGAA EEUUTTEETTÓÓIIDDEE ® ccoorrrreessppoonnddee àà lliiggaa ddee 
mmaaiiss bbaaiixxaa tteemmppeerraattuurraa ddee ttrraannssffoorrmmaaççããoo 
ssóólliiddaa 
AAuusstteenniittaa FFAASSEE a ((FFEERRRRIITTAA)) ++ CCeemmeennttiittaa 
-- TTeemmppeerraattuurraa== 772255 °CC 
-- TTeeoorr ddee CCaarrbboonnoo== 00,,88 %% 
AAççooss ccoomm 00,,0022--00,,88%% ddee CC ssããoo cchhaammaaddaass ddee aaççooss 
hhiippooeeuutteettóóiiddee 
AAççooss ccoomm 00,,88--22,,11%% ddee CC ssããoo cchhaammaaddaass ddee aaççooss 
hhiippeerreeuutteettóóiiddeess
MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS // EEUUTTEETTÓÓIIDDEE 
SSuuppoonnddoo rreessffrriiaammeennttoo lleennttoo ppaarraa mmaanntteerr oo eeqquuiillííbbrriioo 
12 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
ÉÉ ssiimmiillaarr aaoo eeuuttééttiiccoo 
CCoonnssiissttee ddee llaammeellaass aalltteerrnnaaddaass ddee ffaassee a ((ffeerrrriittaa)) ee 
FFee33CC ((cceemmeennttiittaa)) cchhaammaaddaa ddee 
PPEERRLLIITTAA 
FFEERRRRIITTAA llaammeellaass ++ eessppeessssaass ee ccllaarraass 
CCEEMMEENNTTIITTAA llaammeellaass ++ ffiinnaass ee eessccuurraass 
PPrroopprriieeddaaddeess mmeeccâânniiccaass ddaa ppeerrlliittaa 
• iinntteerrmmeeddiiáárriiaa eennttrree ffeerrrriittaa ((mmoollee ee ddúúccttiill)) ee cceemmeennttiittaa 
((dduurraa ee ffrráággiill))
MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS // EEUUTTEETTÓÓIIDDEE 
13 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS //HHIIPPOOEEUUTTEETTÓÓIIDDEE 
SSuuppoonnddoo rreessffrriiaammeennttoo lleennttoo ppaarraa mmaanntteerr oo eeqquuiillííbbrriioo 
14 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
TTeeoorr ddee CCaarrbboonnoo == 00,,000022-- 00,,88 
%% 
EEssttrruuttuurraa 
FFeerrrriittaa ++ PPeerrlliittaa 
AAss qquuaannttiiddaaddeess ddee ffeerrrriittaa ee 
ppeerrlliittaa vvaarriiaamm ccoonnffoorrmmee aa 
%% ddee ccaarrbboonnoo ee ppooddeemm sseerr 
ddeetteerrmmiinnaaddaass ppeellaa rreeggrraa ddaass 
aallaavvaannccaass 
PPaarrtteess ccllaarraass pprróó eeuutteettóóiiddee 
ffeerrrriittaa
MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS //HHIIPPEERREEUUTTEETTÓÓIIDDEE 
SSuuppoonnddoo rreessffrriiaammeennttoo lleennttoo ppaarraa mmaanntteerr oo eeqquuiillííbbrriioo 
15 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
TTeeoorr ddee CCaarrbboonnoo == 00,,88--22,,0066 
%% 
EEssttrruuttuurraa 
cceemmeennttiittaa++ PPeerrlliittaa 
AAss qquuaannttiiddaaddeess ddee 
cceemmeennttiittaa ee ppeerrlliittaa vvaarriiaamm 
ccoonnffoorrmmee aa %% ddee ccaarrbboonnoo ee 
ppooddeemm sseerr ddeetteerrmmiinnaaddaass 
ppeellaa rreeggrraa ddaass aallaavvaannccaass 
PPaarrtteess ccllaarraass pprróó 
eeuutteettóóiiddee cceemmeennttiittaa
MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS //EEUUTTEETTÓÓIIDDEE 
SSuuppoonnddoo rreessffrriiaammeennttoo ffoorraa ddoo eeqquuiillííbbrriioo 
EEFFEEIITTOOSS DDOO NNÃÃOO--EEQQUUIILLÍÍBBRRIIOO 
 OOccoorrrrêênncciiaass ddee ffaasseess oouu ttrraannssffoorrmmaaççõõeess eemm 
tteemmppeerraattuurraass ddiiffeerreenntteess ddaaqquueellaa pprreevviissttaa nnoo 
ddiiaaggrraammaa 
 EExxiissttêênncciiaa aa tteemmppeerraattuurraa aammbbiieennttee ddee ffaasseess 
qquuee nnããoo aappaarreecceemm nnoo ddiiaaggrraammaa 
 CCiinnééttiiccaa ddaass ttrraannssffoorrmmaaççõõeess 
16 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
eeqquuaaççããoo ddee AArrrrhheenniiuuss:: rr==AA eexxpp--QQ//RRTT
TTRRAANNSSFFOORRMMAAÇÇÕÕEESS DDEE FFAASSEE 
PUCRS 
DEM/CCOOMM DDIIFFUUSSÃÃOO 
- Costa da Maria Eleani 17 o Sem variação no número e composição de fases 
EExx:: ssoolliiddiiffiiccaaççããoo mmeettaall ppuurroo ee ttrraannssffoorrmmaaççããoo aalloottrróóppiiccaa 
o Com variação no número e composição de fases 
EExx:: TTrraannssffoorrmmaaççããoo eeuuttééttiiccaa,, eeuutteettóóiiddee...... 
SSEEMM DDIIFFUUSSÃÃOO 
o Ocorre com formação de fase metaestável 
EExx:: ttrraannssffoorrmmaaççããoo mmaarrtteennssííttiiccaa 
A maioria das transformações de fase no estado sólido não ocorre 
instantaneamente, ou seja, são dependentes do tempo
CCUURRVVAASS TTTTTT 
18 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
 AAss ccuurrvvaass TTTTTT eessttaabbeelleecceemm aa tteemmppeerraattuurraa ee 
oo tteemmppoo eemm qquuee ooccoorrrree uummaa ddeetteerrmmiinnaaddaa 
ttrraannssffoorrmmaaççããoo 
 SSóó tteemm vvaalliiddaaddee ppaarraa ttrraannssffoorrmmaaççõõeess aa 
tteemmppeerraattuurraa ccoonnssttaannttee
CCUURRVVAASS TTTTTT 
PUCRS 
DEM/- Costa da início final 
Maria Eleani 19
CCUURRVVAASS TTTTTT 
PUCRS 
DEM/Temperatura de 
g 
austenitização 
- Costa da Maria Eleani 20 a+Fe3C 
¯ 
Perlita 
Martensita 
-Como a martensita não envolve difusão, a sua formação ocorre instantaneamente 
(independente do tempo, por isso na curva TTT a mesma corresponde a uma reta).
CCUURRVVAASS TTTTTT 
MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS //EEUUTTEETTÓÓIIDDEE//DDUURREEZZAA 
PUCRS 
DEM/- Costa Perlita grossa ~86-97HRB 
Perlita fina ~20-30HRda C 
Troostita ~30-40HRC 
Maria Bainita superior ~40-45 HRC 
Eleani Bainita inferior~50-60 HRC 
Martensita 63-67 HRC 
21
RREESSFFRRIIAAMMEENNTTOO AA TTEEMMPPEERRAATTUURRAA 
CCOONNSSTTAANNTTEE 
22 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
CCUURRVVAASS TTTTTT //RREESSFFRRIIAAMMEENNTTOO CCOONNTTÍÍNNUUOO 
MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS //EEUUTTEETTÓÓIIDDEE 
23 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
AA ((FFOORRNNOO))== PPeerrlliittaa ggrroossssaa 
BB ((AARR))== PPeerrlliittaa ++ ffiinnaa ((++ dduurraa 
qquuee aa aanntteerriioorr)) 
CC((AARR SSOOPPRRAADDOO))== PPeerrlliittaa ++ 
ffiinnaa qquuee aa aanntteerriioorr 
DD ((ÓÓLLEEOO))== PPeerrlliittaa ++ 
mmaarrtteennssiittaa 
EE ((ÁÁGGUUAA))== MMaarrtteennssiittaa 
No resfriamento contínuo, as curvas TTT deslocam-se um pouco 
para a direita e para baixo
CCUURRVVAASS TTTTTT 
MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS //HHIIPPOOEEUUTTEETTÓÓIIDDEE EE HHIIPPEERREEUUTTEETTÓÓIIDDEE 
24 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
0,35% C 0,9 %C 
g 
Acm 
A1 
A3 
a+Fe3C 
HIPO HIPER
MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS 
PUCRS 
DEM/ MMAARRTTEENNSSIITTAA 
- AA mmaarrtteennssiittaa ssee ffoorrmmaa qquuaannddoo oo 
rreessffrriiaammeennttoo ffoorr rrááppiiddoo oo 
- Costa ssuuffiicciieennttee ddee ffoorrmmaa aa eevviittaarr aa 
ddiiffuussããoo ddoo ccaarrbboonnoo,, ffiiccaannddoo oo 
mmeessmmoo rreettiiddoo eemm ssoolluuççããoo.. CCoommoo 
da ccoonnsseeqqüüêênncciiaa ddiissssoo,, ooccoorrrree aa 
Maria ttrraannssffoorrmmaaççããoo ppoolliimmóórrffiiccaa 
mmoossttrraaddaa aaoo llaaddoo.. 
Eleani - CCoommoo aa mmaarrtteennssiittaa nnããoo eennvvoollvvee 
ddiiffuussããoo,, aa ssuuaa ffoorrmmaaççããoo ooccoorrrree 
iinnssttaannttaanneeaammeennttee ((iinnddeeppeennddeennttee 
ddoo tteemmppoo)).. 
25 Cúbico 
de face centrada 
AUSTENITA 
TRANSFORMAÇÃO 
ALOTRÓPICA COM 
AUMENTO DE VOLUME, 
que leva à concentração de tensões 
MARTENSITA
MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS 
26 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
 MMAARRTTEENNSSIITTAA 
-- ÉÉ uummaa ssoolluuççããoo ssóólliiddaa ssuuppeerrssaattuurraaddaa ddee ccaarrbboonnoo ((nnããoo ssee ffoorrmmaa ppoorr ddiiffuussããoo)) 
--MMiiccrrooeessttrruuttuurraa eemm ffoorrmmaa ddee aagguullhhaass 
-- ÉÉ dduurraa ee ffrráággiill ((dduurreezzaa:: 6633--6677 RRcc)) 
-- TTeemm eessttrruuttuurraa tteettrraaggoonnaall ccúúbbiiccaa ((éé uummaa ffaassee mmeettaaeessttáávveell,, ppoorr iissssoo nnããoo aappaarreeccee nnoo 
ddiiaaggrraammaa)) 
Na martensita todo o carbono permanece intersticial, formando uma solução sólida de de 
Ferro supersaturada com Carbono, que é capaz transformar-se em outras estruturas, por 
difusão, quando aquecida. 
 MMAARRTTEENNSSIITTAA RREEVVEENNIIDDAA 
-- ÉÉ oobbttiiddaa ppeelloo rreeaaqquueecciimmeennttoo ddaa mmaarrtteennssiittaa ((ffaassee aallffaa ++ cceemmeennttiittaa)) 
-- AA dduurreezzaa ccaaii 
-- OOss ccaarrbboonneettooss pprreecciippiittaamm 
-- FFoorrmmaa ddee aagguullhhaass eessccuurraass
MMAARRTTEENNSSIITTAA ((dduurreezzaa:: 6633--6677 RRcc)) 
PUCRS 
DEM/- Costa da Maria Martensita nos aços 
Eleani 27 Martensita no titânio 
A transf. Martensítica 
ocorre c/ aumento de 
volume
MMAARRTTEENNSSIITTAA RREEVVEENNIIDDAA 
28 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
Fotomicrografia de uma liga de memória de forma 
(69%Cu-26%Zn-5%Al), mostrando as agulhas de 
martensita numa matriz de austenita 
29 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
PPEERRLLIITTAA 
30 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
Perlita fina: 
20-30 Rc 
Perlita grossa: 
86-97 RB 
FERRITA
MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS 
31 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
BBAAIINNIITTAA 
-- OOccoorrrree aa uummaa tteemmppeerraattuurraa iinnffeerriioorr aa ddoo jjooeellhhoo 
-- FFoorrmmaa ddee aagguullhhaass,, ccoonntteennddoo ffeerrrriittaa ee cceemmeennttiittaa,, qquuee ssóó 
ppooddeemm sseerr vviissttaa ccoomm mmiiccrroossccóóppiioo eelleettrrôônniiccoo 
Dureza: bainita superior 40-45 Rc e bainita acidular 50-60 Rc 
EESSFFEERROOIIDDIITTAA 
-- ÉÉ oobbttiiddaa ppeelloo rreeaaqquueecciimmeennttoo ((aabbaaiixxoo ddoo eeuutteettóóiiddee)) ddaa 
ppeerrlliittaa oouu bbaaiinniittaa,, dduurraannttee uumm tteemmppoo bbaassttaannttee lloonnggoo 
TTRROOOOSSTTIITTAA 
-- ooss ccaarrbboonneettooss pprreecciippiittaamm ddee ffoorrmmaa gglloobbuullaarr ((ffoorrmmaa eessccuurraa)) 
- Tem baixa dureza (30-40 Rc)
Microestrutura ddaa BBaaiinniittaa ccoonntteennddoo 
ffiinnííssssiimmaass aagguullhhaass ddaass ffaasseess 
32 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
TTRRAANNSSFFOORRMMAAÇÇÕÕEESS 
PUCRS 
DEM/AUSTENITA 
Resf. lento - Resf. moderado 
Costa Perlita 
da (µ + Fe3C) + a 
Bainita 
Maria fase 
próeutetóide 
(µ + Fe3C) 
Eleani 33 Martensita 
(fase tetragonal) 
Martensita 
Revenida 
(µ + Fe3C) 
Ferrita ou cementita 
Resf. Rápido 
(Têmpera) 
reaquecimento
FFAATTOORREESS QQUUEE AAFFEETTAAMM AA PPOOSSIIÇÇÃÃOO DDAASS 
CCUURRVVAASS TTTTTT 
34 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
TTeeoorr ddee ccaarrbboonnoo 
TTaammaannhhoo ddoo ggrrããoo ddaa aauusstteenniittaa 
CCoommppoossiiççããoo qquuíímmiiccaa ((eelleemmeennttooss ddee 
lliiggaa))
TTEEOORR DDEE CCAARRBBOONNOO 
35 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
QQuuaannttoo mmeennoorr oo tteeoorr ddee ccaarrbboonnoo 
((aabbaaiixxoo ddoo eeuutteettóóiiddee)) mmaaiiss ddiiffíícciill ddee 
ssee oobbtteerr eessttrruuttuurraa mmaarrtteennssííttiiccaa
CCOOMMPPOOSSIIÇÇÃÃOO QQUUÍÍMMIICCAA//EELLEEMMEENNTTOOSS DDEE 
LLIIGGAA 
QQuuaannttoo mmaaiioorr oo tteeoorr ee oo nnúúmmeerroo ddooss eelleemmeennttooss ddee 
lliiggaa,, mmaaiiss nnuummeerroossaass ee ccoommpplleexxaass ssããoo aass 
rreeaaççõõeess 
PUCRS 
DEM/- Costa  
da Maria Eleani 36 TTooddooss ooss eelleemmeennttooss ddee lliiggaa ((eexxcceettoo oo CCoobbaallttoo)) 
ddeessllooccaamm aass ccuurrvvaass ppaarraa aa ddiirreeiittaa,, rreettaarrddaannddoo aass 
ttrraannssffoorrmmaaççõõeess 
 
FFaacciilliittaamm aa ffoorrmmaaççããoo ddaa mmaarrtteennssiittaa 
*** Conseqüência: em determinados aços pode-se obter martensita 
mesmo com resfriamento lento
EFEITO DA CCOOMMPPOOSSIIÇÇÃÃOO QQUUÍÍMMIICCAA//EELLEEMMEENNTTOOSS 
DDEE LLIIGGAA NNAASS CCUURRVVAASS TTTTTT 
37 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
AAIISSII 11333355 AAIISSII 55114400 
Mesmo teor de carbono mas com diferentes elementos de liga
CCOOMMPPOOSSIIÇÇÃÃOO QQUUÍÍMMIICCAA//EELLEEMMEENNTTOOSS DDEE 
LLIIGGAA 
AAIISSII 44334400 nneessttee aaççoo éé ppoossssíívveell oobbtteerr bbaaiinniittaa ppoorr 
rreessffrriiaammeennttoo ccoonnttíínnuuoo 
38 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
CCOOMMPPOOSSIIÇÇÃÃOO QQUUÍÍMMIICCAA//EELLEEMMEENNTTOOSS DDEE 
LLIIGGAA 
AAIISSII 11332211 cceemmeennttaaddoo aass lliinnhhaass MMii ee MMff ssããoo 
aabbaaiixxaaddaass.. 
NNeessttee aaççoo aa ffoorrmmaaççããoo ddaa mmaarrtteennssiittaa nnããoo ssee ffiinnaalliizzaa,, lleevvaannddoo aa ssee tteerr 
PUCRS 
DEM/- Costa aauusstteenniittaa rreessiidduuaall aa tteemmppeerraattuurraa aammbbiieennttee.. 
da Maria Eleani 39
TTAAMMAANNHHOO DDEE GGRRÃÃOO DDAA AAUUSSTTEENNIITTAA 
QQuuaannttoo mmaaiioorr oo ttaammaannhhoo ddee ggrrããoo mmaaiiss ppaarraa aa ddiirreeiittaa 
ddeessllooccaamm--ssee aass ccuurrvvaass TTTTTT 
PUCRS 
DEM/- Costa  
da Maria Eleani 40 TTaammaannhhoo ddee ggrrããoo ggrraannddee ddiiffiiccuullttaa aa ffoorrmmaaççããoo ddaa 
ppeerrlliittaa,, jjáá qquuee aa mmeessmmaa iinniicciiaa--ssee nnoo ccoonnttoorrnnoo ddee 
ggrrããoo 
 
EEnnttããoo,, ttaammaannhhoo ddee ggrrããoo ggrraannddee ffaavvoorreeccee aa ffoorrmmaaççããoo 
ddaa mmaarrtteennssiittaa
TTAAMMAANNHHOO DDEE GGRRÃÃOO DDAA AAUUSSTTEENNIITTAA 
NNoo eennttaannttoo ddeevvee--ssee eevviittaarr ttaammaannhhoo ddee ggrrããoo ddaa 
aauusstteenniittaa mmuuiittoo ggrraannddee ppoorrqquuee:: 
PUCRS 
DEM/- Costa da DDiimmiinnuuii aa tteennaacciiddaaddee 
Maria GGeerraa tteennssõõeess rreessiidduuaaiiss 
Eleani ÉÉ mmaaiiss ffáácciill ddee eemmppeennaarr 
ÉÉ mmaaiiss ffáácciill ddee ooccoorrrreerr ffiissssuurraass 
41
HHOOMMOOGGEENNEEIIDDAADDEE DDAA AAUUSSTTEENNIITTAA 
QQuuaannttoo hhoommooggêênneeaa aa aauusstteenniittaa mmaaiiss ppaarraa aa ddiirreeiittaa 
PUCRS 
DEM/ddeessllooccaamm--ssee aass ccuurrvvaass TTTTTT 
- Costa  
da Maria Eleani 42 OOss ccaarrbboonneettooss rreessiidduuaaiiss oouu rreeggiiõõeess rriiccaass eemm CC 
aattuuaamm ccoommoo nnúúcclleeooss ppaarraa aa ffoorrmmaaççããoo ddaa ppeerrlliittaa 
 
EEnnttããoo,, uummaa mmaaiioorr hhoommooggeenneeiiddaaddee ffaavvoorreeccee aa 
ffoorrmmaaççããoo ddaa mmaarrtteennssiittaa
TTRRAATTAAMMEENNTTOOSS TTÉÉRRMMIICCOOSS EE 
CCOONNTTRROOLLEE DDAA MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAA 
43 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
FFiinnaalliiddaaddee:: 
AAlltteerraarr aass mmiiccrrooeessttrruuttuurraass ee ccoommoo 
ccoonnsseeqquuêênncciiaa aass pprroopprriieeddaaddeess mmeeccâânniiccaass 
ddaass lliiggaass mmeettáálliiccaass
OOBBJJEETTIIVVOOSS DDOOSS TTRRAATTAAMMEENNTTOOSS 
TTÉÉRRMMIICCOOSS 
-- RReemmooççããoo ddee tteennssõõeess iinntteerrnnaass 
-- AAuummeennttoo oouu ddiimmiinnuuiiççããoo ddaa dduurreezzaa 
-- AAuummeennttoo ddaa rreessiissttêênncciiaa mmeeccâânniiccaa 
-- MMeellhhoorraa ddaa dduuccttiilliiddaaddee 
-- MMeellhhoorraa ddaa uussiinnaabbiilliiddaaddee 
-- MMeellhhoorraa ddaa rreessiissttêênncciiaa aaoo ddeessggaassttee 
-- MMeellhhoorraa ddaa rreessiissttêênncciiaa àà ccoorrrroossããoo 
-- MMeellhhoorraa ddaa rreessiissttêênncciiaa aaoo ccaalloorr 
-- MMeellhhoorraa ddaass pprroopprriieeddaaddeess eellééttrriiccaass ee mmaaggnnééttiiccaass 
44 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
Influência ddaa tteemmppeerraattuurraa nnooss 
TTrraattaammeennttooss TTéérrmmiiccooss 
45 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
GGeerraallmmeennttee oo aaqquueecciimmeennttoo éé ffeeiittoo aacciimmaa 
ddaa lliinnhhaa ccrrííttiiccaa ((AA11 nnoo ddiiaaggrraammaa ddee ffaasseess 
FFee--FFee3CC)) 
AA aauusstteenniittaa éé ggeerraallmmeennttee oo ppoonnttoo ddee 
ppaarrttiiddaa ppaarraa aass ttrraannssffoorrmmaaççõõeess 
ppoosstteerriioorreess ddeesseejjaaddaass
Influência ddaa tteemmppeerraattuurraa nnooss 
TTrraattaammeennttooss TTéérrmmiiccooss 
46 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
QQuuaannttoo mmaaiiss aallttaa aa tteemmppeerraattuurraa aacciimmaa ddaa 
lliinnhhaa ccrrííttiiccaa ((AA11 nnoo ddiiaaggrraammaa ddee ffaasseess FFee-- 
FFee33CC)):: 
 mmaaiioorr aa sseegguurraannççaa ddaa ccoommpplleettaa 
ddiissssoolluuççããoo ddaass ffaasseess nnaa aauusstteenniittaa 
mmaaiioorr sseerráá oo ttaammaannhhoo ddee ggrrããoo ddaa 
aauusstteenniittaa ((** nnããoo éé bboomm))
IInnfflluuêênncciiaa ddoo TTeemmppoo nnooss 
TTrraattaammeennttooss TTéérrmmiiccooss 
47 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
QQuuaannttoo mmaaiioorr oo tteemmppoo nnaa tteemmppeerraattuurraa ddee 
aauusstteenniittiizzaaççããoo:: 
 mmaaiioorr aa sseegguurraannççaa ddaa ccoommpplleettaa ddiissssoolluuççããoo ddaass 
ffaasseess nnaa aauusstteenniittaa 
mmaaiioorr sseerráá oo ttaammaannhhoo ddee ggrrããoo ddaa aauusstteenniittaa ((**nnããoo 
éé bboomm)) 
 Tempos longos facilitam a oxidação e a 
descarbonetação
Influência ddoo RReessffrriiaammeennttoo nnooss 
TTrraattaammeennttooss TTéérrmmiiccooss 
48 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
ÉÉ oo mmaaiiss iimmppoorrttaannttee ppoorrqquuee éé eellee qquuee 
eeffeettiivvaammeennttee ddeetteerrmmiinnaarráá aa 
mmiiccrrooeessttrruuttuurraa,, aalléémm ddaa ccoommppoossiiççããoo ddoo 
aaççoo ((tteeoorr ddee CCaarrbboonnoo ee eelleemmeennttooss ddee lliiggaa))
Principais TTrraattaammeennttooss TTéérrmmiiccooss 
PUCRS 
Tratamentos Térmicos 
DEM/- Recozimento 
Costa da Normalização Tempera 
Maria e Revenido 
Eleani 49 Esferoidização ou 
Coalescimento 
•Total ou Pleno 
•Isotérmico 
•Alívio de tensões 
•Recristalização
RREECCOOZZIIMMEENNTTOO 
50 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
OObbjjeettiivvooss:: 
-- RReemmooççããoo ddee tteennssõõeess iinntteerrnnaass ddeevviiddoo aaooss 
ttrraattaammeennttooss mmeeccâânniiccooss 
-- DDiimmiinnuuiirr aa dduurreezzaa ppaarraa mmeellhhoorraarr aa uussiinnaabbiilliiddaaddee 
-- AAlltteerraarr aass pprroopprriieeddaaddeess mmeeccâânniiccaass ccoommoo aa 
rreessiissttêênncciiaa ee dduuccttiilliiddaaddee 
-- AAjjuussttaarr oo ttaammaannhhoo ddee ggrrããoo 
-- MMeellhhoorraarr aass pprroopprriieeddaaddeess eellééttrriiccaass ee mmaaggnnééttiiccaass 
-- PPrroodduuzziirr uummaa mmiiccrrooeessttrruuttuurraa ddeeffiinniiddaa
NNOORRMMAALLIIZZAAÇÇÃÃOO 
OObbjjeettiivvooss:: 
51 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
 RReeffiinnaarr oo ggrrããoo 
 MMeellhhoorraarr aa uunniiffoorrmmiiddaaddee ddaa mmiiccrrooeessttrruuttrraa 
****** ÉÉ uussaaddaa aanntteess ddaa ttêêmmppeerraa ee rreevveenniiddoo
TTÊÊMMPPEERRAA EE RREEVVEENNIIDDOO 
OObbjjeettiivvooss:: 
 OObbtteerr eessttrruuttuurraa mmaatteennssííttiiccaa qquuee pprroommoovvee:: 
-- AAuummeennttoo nnaa dduurreezzaa 
-- AAuummeennttoo nnaa rreessiissttêênncciiaa àà ttrraaççããoo 
-- rreedduuççããoo nnaa tteennaacciiddaaddee 
****** AA ttêêmmppeerraa ggeerraa tteennssõõeess  ddeevvee--ssee ffaazzeerr 
rreevveenniiddoo ppoosstteerriioorrmmeennttee 
52 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
RREEVVEENNIIDDOO 
****** SSeemmpprree aaccoommppaannhhaa aa ttêêmmppeerraa 
OObbjjeettiivvooss:: 
-- AAlliivviiaa oouu rreemmoovvee tteennssõõeess 
-- CCoorrrriiggee aa dduurreezzaa ee aa ffrraaggiilliiddaaddee,, 
aauummeennttaannddoo aa dduurreezzaa ee aa tteennaacciiddaaddee 
53 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
ESFEROIDIZAÇÃO OOUU CCOOAALLEESSCCIIMMEENNTTOO 
54 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
OObbjjeettiivvoo 
PPrroodduuççããoo ddee uummaa eessttrruuttuurraa gglloobbuullaarr oouu eessffeerrooiiddaall 
ddee ccaarrbboonneettooss nnoo aaççoo 
 mmeellhhoorraa aa uussiinnaabbiilliiddaaddee,, eessppeecciiaallmmeennttee 
ddooss aaççooss aallttoo ccaarrbboonnoo 
 ffaacciilliittaa aa ddeeffoorrmmaaççããoo aa ffrriioo
Tratamentos Térmicos 
Recozimento 
Total ou Pleno 
PUCRS 
DEM/Recozimento 
Isotérmico Normalização 
- Costa da Maria Eleani 55 Tempera e 
Revenido 
Resfriamento 
Lento 
(dentro do forno) Resfriamento 
ao ar
OUTROS TTRRAATTAAMMEENNTTOOSS TTÉÉRRMMIICCOOSS 
TTRRAATTAAMMEENNTTOO SSUUBB--ZZEERROO 
PUCRS 
DEM/AAllgguunnss ttiippooss ddee aaççoo,, eessppeecciiaallmmeennttee ooss 
- aallttaa lliiggaa,, nnããoo ccoonnsseegguueemm ffiinnaalliizzaarr aa 
Costa ttrraannssffoorrmmaaççããoo ddee aauusstteenniittaa eemm 
da mmaarrtteennssiittaa.. 
Maria OO ttrraattaammeennttoo ccoonnssiissttee nnoo rreessffrriiaammeennttoo 
ddoo aaççoo aa tteemmppeerraattuurraass aabbaaiixxoo ddaa 
Eleani aammbbiieennttee 
EExx:: NNiittrrooggêênniioo llííqquuiiddoo:: --117700ooCC 
NNiittrrooggêênniioo ++ áállccooooll:: --7700ooCC 
56
OUTROS TTRRAATTAAMMEENNTTOOSS TTÉÉRRMMIICCOOSS 
MMAARRTTEEMMPPEERRAA EE AAUUSSTTEEMMPPEERRAA 
57 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 
alternativas para evitar distorções e trincas

More Related Content

Similar to materis de construção mecanica

124871685 nocoes de_primeiros_socorros
124871685 nocoes de_primeiros_socorros124871685 nocoes de_primeiros_socorros
124871685 nocoes de_primeiros_socorros
Pelo Siro
 
Asma bronquial
Asma bronquialAsma bronquial
Asma bronquial
NEGOCIOS DESDE COLOMBIA
 

Similar to materis de construção mecanica (10)

Tratamento térmico
Tratamento térmicoTratamento térmico
Tratamento térmico
 
124871685 nocoes de_primeiros_socorros
124871685 nocoes de_primeiros_socorros124871685 nocoes de_primeiros_socorros
124871685 nocoes de_primeiros_socorros
 
Asma bronquial
Asma bronquialAsma bronquial
Asma bronquial
 
Rita Leahy: Porous Pavements
Rita Leahy: Porous PavementsRita Leahy: Porous Pavements
Rita Leahy: Porous Pavements
 
Ground Penetration Radar as a Tool for Pavement Condition Diagnostics
Ground Penetration Radar as a Tool for Pavement Condition DiagnosticsGround Penetration Radar as a Tool for Pavement Condition Diagnostics
Ground Penetration Radar as a Tool for Pavement Condition Diagnostics
 
Artrites por cristal
Artrites por cristalArtrites por cristal
Artrites por cristal
 
Aula6 estresse térmico e zct
Aula6 estresse térmico e zctAula6 estresse térmico e zct
Aula6 estresse térmico e zct
 
Slides tci inss.pdf 2
Slides    tci inss.pdf 2Slides    tci inss.pdf 2
Slides tci inss.pdf 2
 
Apres. osteoporose
Apres. osteoporoseApres. osteoporose
Apres. osteoporose
 
Embolismo graso
Embolismo grasoEmbolismo graso
Embolismo graso
 

More from Antonio Moraes (8)

Sumario revisado parte ii
Sumario revisado parte iiSumario revisado parte ii
Sumario revisado parte ii
 
2531727
25317272531727
2531727
 
Metr1
Metr1Metr1
Metr1
 
Modulo basico automação
Modulo basico automação Modulo basico automação
Modulo basico automação
 
Etapa
Etapa Etapa
Etapa
 
estagio thiago
estagio thiagoestagio thiago
estagio thiago
 
Tcc tiago.docx
Tcc tiago.docxTcc tiago.docx
Tcc tiago.docx
 
Respostas beer cap 11
Respostas beer cap 11Respostas beer cap 11
Respostas beer cap 11
 

materis de construção mecanica

  • 1. DDIIAAGGRRAAMMAA DDEE FFAASSEE FFee--FFee33CC 1 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
  • 2. DDIIAAGGRRAAMMAA DDEE FFAASSEE FFee--FFee33CC TTRRAANNSSFFOORRMMAAÇÇÃÃOO AALLOOTTRRÓÓPPIICCAA d +l PUCRS DEM/g +l - Costa g +FeC da 3Maria Eleani 2 l+Fe3C CCC CFC a + g a +Fe3C CCC AAss ffaasseess a,, g ee d ssããoo ssoolluuççõõeess ssóólliiddaass ccoomm CCaarrbboonnoo iinntteerrssttiicciiaall
  • 3. DDIIAAGGRRAAMMAA DDEE FFAASSEE FFee--FFee33CC TTRRAANNSSFFOORRMMAAÇÇÔÔEESS PUCRS DEM/g +l - Costa da Maria Eleani 3 l+Fe3C d +l PERITÉTICA d +l® g EUTÉTICA l® g +Fe3C EUTETÓIDE g ®a +Fe3AÇOC FOFO
  • 4. FFEERRRROO PPUURROO PUCRS DEM/FFEERRRROO PPUURROO - Costa da Maria Eleani 4 FFEERRRROO a == FFEERRRRIITTAA FFEERRRROO g == AAUUSSTTEENNIITTAA FFEERRRROO d == FFEERRRRIITTAA d TTFF== 11553344 °CC AAss ffaasseess a,, g ee d ssããoo ssoolluuççõõeess ssóólliiddaass ccoomm CCaarrbboonnoo iinntteerrssttiicciiaall ccc cfc ccc
  • 5. FFeerrrroo PPuurroo //FFoorrmmaass AAlloottrróóppiiccaass FFEERRRROO a == FFEERRRRIITTAA PUCRS DEM/- Costa EEssttrruuttuurraa== cccccc TTeemmppeerraattuurraa da ““eexxiissttêênncciiaa””== aattéé 991122 °CC Maria FFaassee MMaaggnnééttiiccaa aattéé 776688 °CC Eleani ((tteemmppeerraattuurraa ddee CCuurriiee)) SSoolluubbiilliiddaaddee mmááxx ddoo CCaarrbboonnoo== 00,,0022%% aa 772277 °CC 5 FFEERRRROO g == AAUUSSTTEENNIITTAA EEssttrruuttuurraa== ccffcc ((tteemm ++ ppoossiiççõõeess iinntteerrssttiicciiaaiiss)) TTeemmppeerraattuurraa ““eexxiissttêênncciiaa””== 991122 --11339944°CC FFaassee NNããoo--MMaaggnnééttiiccaa SSoolluubbiilliiddaaddee mmááxx ddoo CCaarrbboonnoo== 22,,1144%% aa 11114488°CC
  • 6. FFeerrrroo PPuurroo //FFoorrmmaass AAlloottrróóppiiccaass PUCRS DEM/FERRITA AUSTENITA - Costa da Maria Eleani 6
  • 7. FFeerrrroo PPuurroo //FFoorrmmaass AAlloottrróóppiiccaass FFEERRRROO d == FFEERRRRIITTAA d EEssttrruuttuurraa== cccccc TTeemmppeerraattuurraa ““eexxiissttêênncciiaa””== aacciimmaa ddee 11339944°CC FFaassee NNããoo--MMaaggnnééttiiccaa ÉÉ aa mmeessmmaa qquuee aa ffeerrrriittaa a CCoommoo éé eessttáávveell ssoommeennttee aa aallttaass tteemmppeerraattuurraass nnããoo aapprreesseennttaa iinntteerreessssee ccoommeerrcciiaall 7 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
  • 8. SSiisstteemmaa FFee--FFee33CC 8 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS FFeerrrroo PPuurroo== aattéé 00,,0022%% ddee CCaarrbboonnoo AAççoo== 00,,0022 aattéé 22,,0066%% ddee CCaarrbboonnoo FFeerrrroo FFuunnddiiddoo== 22,,11--44,,55%% ddee CCaarrbboonnoo FFee33CC ((CCEEMMEENNTTIITTAA))== FFoorrmmaa--ssee qquuaannddoo oo lliimmiittee ddee ssoolluubbiilliiddaaddee ddoo ccaarrbboonnoo éé uullttrraappaassssaaddoo ((66,,77%% ddee CC))
  • 9. CCEEMMEENNTTIITTAA ((FFee33CC)) 9 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS FFoorrmmaa--ssee qquuaannddoo oo lliimmiittee ddee ssoolluubbiilliiddaaddee ddoo ccaarrbboonnoo éé uullttrraappaassssaaddoo ((66,,77%% ddee CC)) ÉÉ dduurraa ee ffrráággiill éé uumm ccoommppoossttoo iinntteerrmmeettáálliiccoo mmeettaaeessttáávveell,, eemmbboorraa aa vveelloocciiddaaddee ddee ddeeccoommppoossiiççããoo eemm ffeerrrroo a ee CC sseejjaa mmuuiittoo lleennttaa AA aaddiiççããoo ddee SSii aacceelleerraa aa ddeeccoommppoossiiççããoo ddaa cceemmeennttiittaa ppaarraa ffoorrmmaarr ggrraaffiittaa
  • 10. PPOONNTTOOSS IIMMPPOORRTTAANNTTEESS DDOO SSIISSTTEEMMAA FFee--FFee33CC ((EEUUTTÉÉTTIICCOO)) 10 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS LLIIGGAA EEUUTTÉÉTTIICCAA:: ccoorrrreessppoonnddee àà lliiggaa ddee mmaaiiss bbaaiixxoo ddee ffuussããoo LLííqquuiiddoo ®FFAASSEE g ((aauusstteenniittaa)) ++ cceemmeennttiittaa -- TTeemmppeerraattuurraa== 11114488 °CC -- TTeeoorr ddee CCaarrbboonnoo== 44,,33%% AAss lliiggaass ddee FFeerrrroo ffuunnddiiddoo ddee 22,,11--44,,33%% ddee CC ssããoo cchhaammaaddaass ddee lliiggaass hhiippooeeuuttééttiiccaass AAss lliiggaass ddee FFeerrrroo ffuunnddiiddoo aacciimmaa ddee 44,,33%% ddee CC ssããoo cchhaammaaddaass ddee lliiggaass hhiippeerreeuuttééttiiccaass
  • 11. PPOONNTTOOSS IIMMPPOORRTTAANNTTEESS DDOO SSIISSTTEEMMAA FFee--FFee33CC ((EEUUTTEETTÓÓIIDDEE)) 11 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS LLIIGGAA EEUUTTEETTÓÓIIDDEE ® ccoorrrreessppoonnddee àà lliiggaa ddee mmaaiiss bbaaiixxaa tteemmppeerraattuurraa ddee ttrraannssffoorrmmaaççããoo ssóólliiddaa AAuusstteenniittaa FFAASSEE a ((FFEERRRRIITTAA)) ++ CCeemmeennttiittaa -- TTeemmppeerraattuurraa== 772255 °CC -- TTeeoorr ddee CCaarrbboonnoo== 00,,88 %% AAççooss ccoomm 00,,0022--00,,88%% ddee CC ssããoo cchhaammaaddaass ddee aaççooss hhiippooeeuutteettóóiiddee AAççooss ccoomm 00,,88--22,,11%% ddee CC ssããoo cchhaammaaddaass ddee aaççooss hhiippeerreeuutteettóóiiddeess
  • 12. MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS // EEUUTTEETTÓÓIIDDEE SSuuppoonnddoo rreessffrriiaammeennttoo lleennttoo ppaarraa mmaanntteerr oo eeqquuiillííbbrriioo 12 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS ÉÉ ssiimmiillaarr aaoo eeuuttééttiiccoo CCoonnssiissttee ddee llaammeellaass aalltteerrnnaaddaass ddee ffaassee a ((ffeerrrriittaa)) ee FFee33CC ((cceemmeennttiittaa)) cchhaammaaddaa ddee PPEERRLLIITTAA FFEERRRRIITTAA llaammeellaass ++ eessppeessssaass ee ccllaarraass CCEEMMEENNTTIITTAA llaammeellaass ++ ffiinnaass ee eessccuurraass PPrroopprriieeddaaddeess mmeeccâânniiccaass ddaa ppeerrlliittaa • iinntteerrmmeeddiiáárriiaa eennttrree ffeerrrriittaa ((mmoollee ee ddúúccttiill)) ee cceemmeennttiittaa ((dduurraa ee ffrráággiill))
  • 13. MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS // EEUUTTEETTÓÓIIDDEE 13 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
  • 14. MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS //HHIIPPOOEEUUTTEETTÓÓIIDDEE SSuuppoonnddoo rreessffrriiaammeennttoo lleennttoo ppaarraa mmaanntteerr oo eeqquuiillííbbrriioo 14 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS TTeeoorr ddee CCaarrbboonnoo == 00,,000022-- 00,,88 %% EEssttrruuttuurraa FFeerrrriittaa ++ PPeerrlliittaa AAss qquuaannttiiddaaddeess ddee ffeerrrriittaa ee ppeerrlliittaa vvaarriiaamm ccoonnffoorrmmee aa %% ddee ccaarrbboonnoo ee ppooddeemm sseerr ddeetteerrmmiinnaaddaass ppeellaa rreeggrraa ddaass aallaavvaannccaass PPaarrtteess ccllaarraass pprróó eeuutteettóóiiddee ffeerrrriittaa
  • 15. MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS //HHIIPPEERREEUUTTEETTÓÓIIDDEE SSuuppoonnddoo rreessffrriiaammeennttoo lleennttoo ppaarraa mmaanntteerr oo eeqquuiillííbbrriioo 15 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS TTeeoorr ddee CCaarrbboonnoo == 00,,88--22,,0066 %% EEssttrruuttuurraa cceemmeennttiittaa++ PPeerrlliittaa AAss qquuaannttiiddaaddeess ddee cceemmeennttiittaa ee ppeerrlliittaa vvaarriiaamm ccoonnffoorrmmee aa %% ddee ccaarrbboonnoo ee ppooddeemm sseerr ddeetteerrmmiinnaaddaass ppeellaa rreeggrraa ddaass aallaavvaannccaass PPaarrtteess ccllaarraass pprróó eeuutteettóóiiddee cceemmeennttiittaa
  • 16. MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS //EEUUTTEETTÓÓIIDDEE SSuuppoonnddoo rreessffrriiaammeennttoo ffoorraa ddoo eeqquuiillííbbrriioo EEFFEEIITTOOSS DDOO NNÃÃOO--EEQQUUIILLÍÍBBRRIIOO OOccoorrrrêênncciiaass ddee ffaasseess oouu ttrraannssffoorrmmaaççõõeess eemm tteemmppeerraattuurraass ddiiffeerreenntteess ddaaqquueellaa pprreevviissttaa nnoo ddiiaaggrraammaa EExxiissttêênncciiaa aa tteemmppeerraattuurraa aammbbiieennttee ddee ffaasseess qquuee nnããoo aappaarreecceemm nnoo ddiiaaggrraammaa CCiinnééttiiccaa ddaass ttrraannssffoorrmmaaççõõeess 16 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS eeqquuaaççããoo ddee AArrrrhheenniiuuss:: rr==AA eexxpp--QQ//RRTT
  • 17. TTRRAANNSSFFOORRMMAAÇÇÕÕEESS DDEE FFAASSEE PUCRS DEM/CCOOMM DDIIFFUUSSÃÃOO - Costa da Maria Eleani 17 o Sem variação no número e composição de fases EExx:: ssoolliiddiiffiiccaaççããoo mmeettaall ppuurroo ee ttrraannssffoorrmmaaççããoo aalloottrróóppiiccaa o Com variação no número e composição de fases EExx:: TTrraannssffoorrmmaaççããoo eeuuttééttiiccaa,, eeuutteettóóiiddee...... SSEEMM DDIIFFUUSSÃÃOO o Ocorre com formação de fase metaestável EExx:: ttrraannssffoorrmmaaççããoo mmaarrtteennssííttiiccaa A maioria das transformações de fase no estado sólido não ocorre instantaneamente, ou seja, são dependentes do tempo
  • 18. CCUURRVVAASS TTTTTT 18 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS AAss ccuurrvvaass TTTTTT eessttaabbeelleecceemm aa tteemmppeerraattuurraa ee oo tteemmppoo eemm qquuee ooccoorrrree uummaa ddeetteerrmmiinnaaddaa ttrraannssffoorrmmaaççããoo SSóó tteemm vvaalliiddaaddee ppaarraa ttrraannssffoorrmmaaççõõeess aa tteemmppeerraattuurraa ccoonnssttaannttee
  • 19. CCUURRVVAASS TTTTTT PUCRS DEM/- Costa da início final Maria Eleani 19
  • 20. CCUURRVVAASS TTTTTT PUCRS DEM/Temperatura de g austenitização - Costa da Maria Eleani 20 a+Fe3C ¯ Perlita Martensita -Como a martensita não envolve difusão, a sua formação ocorre instantaneamente (independente do tempo, por isso na curva TTT a mesma corresponde a uma reta).
  • 21. CCUURRVVAASS TTTTTT MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS //EEUUTTEETTÓÓIIDDEE//DDUURREEZZAA PUCRS DEM/- Costa Perlita grossa ~86-97HRB Perlita fina ~20-30HRda C Troostita ~30-40HRC Maria Bainita superior ~40-45 HRC Eleani Bainita inferior~50-60 HRC Martensita 63-67 HRC 21
  • 22. RREESSFFRRIIAAMMEENNTTOO AA TTEEMMPPEERRAATTUURRAA CCOONNSSTTAANNTTEE 22 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
  • 23. CCUURRVVAASS TTTTTT //RREESSFFRRIIAAMMEENNTTOO CCOONNTTÍÍNNUUOO MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS //EEUUTTEETTÓÓIIDDEE 23 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS AA ((FFOORRNNOO))== PPeerrlliittaa ggrroossssaa BB ((AARR))== PPeerrlliittaa ++ ffiinnaa ((++ dduurraa qquuee aa aanntteerriioorr)) CC((AARR SSOOPPRRAADDOO))== PPeerrlliittaa ++ ffiinnaa qquuee aa aanntteerriioorr DD ((ÓÓLLEEOO))== PPeerrlliittaa ++ mmaarrtteennssiittaa EE ((ÁÁGGUUAA))== MMaarrtteennssiittaa No resfriamento contínuo, as curvas TTT deslocam-se um pouco para a direita e para baixo
  • 24. CCUURRVVAASS TTTTTT MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS //HHIIPPOOEEUUTTEETTÓÓIIDDEE EE HHIIPPEERREEUUTTEETTÓÓIIDDEE 24 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS 0,35% C 0,9 %C g Acm A1 A3 a+Fe3C HIPO HIPER
  • 25. MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS PUCRS DEM/ MMAARRTTEENNSSIITTAA - AA mmaarrtteennssiittaa ssee ffoorrmmaa qquuaannddoo oo rreessffrriiaammeennttoo ffoorr rrááppiiddoo oo - Costa ssuuffiicciieennttee ddee ffoorrmmaa aa eevviittaarr aa ddiiffuussããoo ddoo ccaarrbboonnoo,, ffiiccaannddoo oo mmeessmmoo rreettiiddoo eemm ssoolluuççããoo.. CCoommoo da ccoonnsseeqqüüêênncciiaa ddiissssoo,, ooccoorrrree aa Maria ttrraannssffoorrmmaaççããoo ppoolliimmóórrffiiccaa mmoossttrraaddaa aaoo llaaddoo.. Eleani - CCoommoo aa mmaarrtteennssiittaa nnããoo eennvvoollvvee ddiiffuussããoo,, aa ssuuaa ffoorrmmaaççããoo ooccoorrrree iinnssttaannttaanneeaammeennttee ((iinnddeeppeennddeennttee ddoo tteemmppoo)).. 25 Cúbico de face centrada AUSTENITA TRANSFORMAÇÃO ALOTRÓPICA COM AUMENTO DE VOLUME, que leva à concentração de tensões MARTENSITA
  • 26. MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS 26 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS MMAARRTTEENNSSIITTAA -- ÉÉ uummaa ssoolluuççããoo ssóólliiddaa ssuuppeerrssaattuurraaddaa ddee ccaarrbboonnoo ((nnããoo ssee ffoorrmmaa ppoorr ddiiffuussããoo)) --MMiiccrrooeessttrruuttuurraa eemm ffoorrmmaa ddee aagguullhhaass -- ÉÉ dduurraa ee ffrráággiill ((dduurreezzaa:: 6633--6677 RRcc)) -- TTeemm eessttrruuttuurraa tteettrraaggoonnaall ccúúbbiiccaa ((éé uummaa ffaassee mmeettaaeessttáávveell,, ppoorr iissssoo nnããoo aappaarreeccee nnoo ddiiaaggrraammaa)) Na martensita todo o carbono permanece intersticial, formando uma solução sólida de de Ferro supersaturada com Carbono, que é capaz transformar-se em outras estruturas, por difusão, quando aquecida. MMAARRTTEENNSSIITTAA RREEVVEENNIIDDAA -- ÉÉ oobbttiiddaa ppeelloo rreeaaqquueecciimmeennttoo ddaa mmaarrtteennssiittaa ((ffaassee aallffaa ++ cceemmeennttiittaa)) -- AA dduurreezzaa ccaaii -- OOss ccaarrbboonneettooss pprreecciippiittaamm -- FFoorrmmaa ddee aagguullhhaass eessccuurraass
  • 27. MMAARRTTEENNSSIITTAA ((dduurreezzaa:: 6633--6677 RRcc)) PUCRS DEM/- Costa da Maria Martensita nos aços Eleani 27 Martensita no titânio A transf. Martensítica ocorre c/ aumento de volume
  • 28. MMAARRTTEENNSSIITTAA RREEVVEENNIIDDAA 28 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
  • 29. Fotomicrografia de uma liga de memória de forma (69%Cu-26%Zn-5%Al), mostrando as agulhas de martensita numa matriz de austenita 29 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
  • 30. PPEERRLLIITTAA 30 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS Perlita fina: 20-30 Rc Perlita grossa: 86-97 RB FERRITA
  • 31. MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAASS 31 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS BBAAIINNIITTAA -- OOccoorrrree aa uummaa tteemmppeerraattuurraa iinnffeerriioorr aa ddoo jjooeellhhoo -- FFoorrmmaa ddee aagguullhhaass,, ccoonntteennddoo ffeerrrriittaa ee cceemmeennttiittaa,, qquuee ssóó ppooddeemm sseerr vviissttaa ccoomm mmiiccrroossccóóppiioo eelleettrrôônniiccoo Dureza: bainita superior 40-45 Rc e bainita acidular 50-60 Rc EESSFFEERROOIIDDIITTAA -- ÉÉ oobbttiiddaa ppeelloo rreeaaqquueecciimmeennttoo ((aabbaaiixxoo ddoo eeuutteettóóiiddee)) ddaa ppeerrlliittaa oouu bbaaiinniittaa,, dduurraannttee uumm tteemmppoo bbaassttaannttee lloonnggoo TTRROOOOSSTTIITTAA -- ooss ccaarrbboonneettooss pprreecciippiittaamm ddee ffoorrmmaa gglloobbuullaarr ((ffoorrmmaa eessccuurraa)) - Tem baixa dureza (30-40 Rc)
  • 32. Microestrutura ddaa BBaaiinniittaa ccoonntteennddoo ffiinnííssssiimmaass aagguullhhaass ddaass ffaasseess 32 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
  • 33. TTRRAANNSSFFOORRMMAAÇÇÕÕEESS PUCRS DEM/AUSTENITA Resf. lento - Resf. moderado Costa Perlita da (µ + Fe3C) + a Bainita Maria fase próeutetóide (µ + Fe3C) Eleani 33 Martensita (fase tetragonal) Martensita Revenida (µ + Fe3C) Ferrita ou cementita Resf. Rápido (Têmpera) reaquecimento
  • 34. FFAATTOORREESS QQUUEE AAFFEETTAAMM AA PPOOSSIIÇÇÃÃOO DDAASS CCUURRVVAASS TTTTTT 34 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS TTeeoorr ddee ccaarrbboonnoo TTaammaannhhoo ddoo ggrrããoo ddaa aauusstteenniittaa CCoommppoossiiççããoo qquuíímmiiccaa ((eelleemmeennttooss ddee lliiggaa))
  • 35. TTEEOORR DDEE CCAARRBBOONNOO 35 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS QQuuaannttoo mmeennoorr oo tteeoorr ddee ccaarrbboonnoo ((aabbaaiixxoo ddoo eeuutteettóóiiddee)) mmaaiiss ddiiffíícciill ddee ssee oobbtteerr eessttrruuttuurraa mmaarrtteennssííttiiccaa
  • 36. CCOOMMPPOOSSIIÇÇÃÃOO QQUUÍÍMMIICCAA//EELLEEMMEENNTTOOSS DDEE LLIIGGAA QQuuaannttoo mmaaiioorr oo tteeoorr ee oo nnúúmmeerroo ddooss eelleemmeennttooss ddee lliiggaa,, mmaaiiss nnuummeerroossaass ee ccoommpplleexxaass ssããoo aass rreeaaççõõeess PUCRS DEM/- Costa  da Maria Eleani 36 TTooddooss ooss eelleemmeennttooss ddee lliiggaa ((eexxcceettoo oo CCoobbaallttoo)) ddeessllooccaamm aass ccuurrvvaass ppaarraa aa ddiirreeiittaa,, rreettaarrddaannddoo aass ttrraannssffoorrmmaaççõõeess  FFaacciilliittaamm aa ffoorrmmaaççããoo ddaa mmaarrtteennssiittaa *** Conseqüência: em determinados aços pode-se obter martensita mesmo com resfriamento lento
  • 37. EFEITO DA CCOOMMPPOOSSIIÇÇÃÃOO QQUUÍÍMMIICCAA//EELLEEMMEENNTTOOSS DDEE LLIIGGAA NNAASS CCUURRVVAASS TTTTTT 37 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS AAIISSII 11333355 AAIISSII 55114400 Mesmo teor de carbono mas com diferentes elementos de liga
  • 38. CCOOMMPPOOSSIIÇÇÃÃOO QQUUÍÍMMIICCAA//EELLEEMMEENNTTOOSS DDEE LLIIGGAA AAIISSII 44334400 nneessttee aaççoo éé ppoossssíívveell oobbtteerr bbaaiinniittaa ppoorr rreessffrriiaammeennttoo ccoonnttíínnuuoo 38 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
  • 39. CCOOMMPPOOSSIIÇÇÃÃOO QQUUÍÍMMIICCAA//EELLEEMMEENNTTOOSS DDEE LLIIGGAA AAIISSII 11332211 cceemmeennttaaddoo aass lliinnhhaass MMii ee MMff ssããoo aabbaaiixxaaddaass.. NNeessttee aaççoo aa ffoorrmmaaççããoo ddaa mmaarrtteennssiittaa nnããoo ssee ffiinnaalliizzaa,, lleevvaannddoo aa ssee tteerr PUCRS DEM/- Costa aauusstteenniittaa rreessiidduuaall aa tteemmppeerraattuurraa aammbbiieennttee.. da Maria Eleani 39
  • 40. TTAAMMAANNHHOO DDEE GGRRÃÃOO DDAA AAUUSSTTEENNIITTAA QQuuaannttoo mmaaiioorr oo ttaammaannhhoo ddee ggrrããoo mmaaiiss ppaarraa aa ddiirreeiittaa ddeessllooccaamm--ssee aass ccuurrvvaass TTTTTT PUCRS DEM/- Costa  da Maria Eleani 40 TTaammaannhhoo ddee ggrrããoo ggrraannddee ddiiffiiccuullttaa aa ffoorrmmaaççããoo ddaa ppeerrlliittaa,, jjáá qquuee aa mmeessmmaa iinniicciiaa--ssee nnoo ccoonnttoorrnnoo ddee ggrrããoo  EEnnttããoo,, ttaammaannhhoo ddee ggrrããoo ggrraannddee ffaavvoorreeccee aa ffoorrmmaaççããoo ddaa mmaarrtteennssiittaa
  • 41. TTAAMMAANNHHOO DDEE GGRRÃÃOO DDAA AAUUSSTTEENNIITTAA NNoo eennttaannttoo ddeevvee--ssee eevviittaarr ttaammaannhhoo ddee ggrrããoo ddaa aauusstteenniittaa mmuuiittoo ggrraannddee ppoorrqquuee:: PUCRS DEM/- Costa da DDiimmiinnuuii aa tteennaacciiddaaddee Maria GGeerraa tteennssõõeess rreessiidduuaaiiss Eleani ÉÉ mmaaiiss ffáácciill ddee eemmppeennaarr ÉÉ mmaaiiss ffáácciill ddee ooccoorrrreerr ffiissssuurraass 41
  • 42. HHOOMMOOGGEENNEEIIDDAADDEE DDAA AAUUSSTTEENNIITTAA QQuuaannttoo hhoommooggêênneeaa aa aauusstteenniittaa mmaaiiss ppaarraa aa ddiirreeiittaa PUCRS DEM/ddeessllooccaamm--ssee aass ccuurrvvaass TTTTTT - Costa  da Maria Eleani 42 OOss ccaarrbboonneettooss rreessiidduuaaiiss oouu rreeggiiõõeess rriiccaass eemm CC aattuuaamm ccoommoo nnúúcclleeooss ppaarraa aa ffoorrmmaaççããoo ddaa ppeerrlliittaa  EEnnttããoo,, uummaa mmaaiioorr hhoommooggeenneeiiddaaddee ffaavvoorreeccee aa ffoorrmmaaççããoo ddaa mmaarrtteennssiittaa
  • 43. TTRRAATTAAMMEENNTTOOSS TTÉÉRRMMIICCOOSS EE CCOONNTTRROOLLEE DDAA MMIICCRROOEESSTTRRUUTTUURRAA 43 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS FFiinnaalliiddaaddee:: AAlltteerraarr aass mmiiccrrooeessttrruuttuurraass ee ccoommoo ccoonnsseeqquuêênncciiaa aass pprroopprriieeddaaddeess mmeeccâânniiccaass ddaass lliiggaass mmeettáálliiccaass
  • 44. OOBBJJEETTIIVVOOSS DDOOSS TTRRAATTAAMMEENNTTOOSS TTÉÉRRMMIICCOOSS -- RReemmooççããoo ddee tteennssõõeess iinntteerrnnaass -- AAuummeennttoo oouu ddiimmiinnuuiiççããoo ddaa dduurreezzaa -- AAuummeennttoo ddaa rreessiissttêênncciiaa mmeeccâânniiccaa -- MMeellhhoorraa ddaa dduuccttiilliiddaaddee -- MMeellhhoorraa ddaa uussiinnaabbiilliiddaaddee -- MMeellhhoorraa ddaa rreessiissttêênncciiaa aaoo ddeessggaassttee -- MMeellhhoorraa ddaa rreessiissttêênncciiaa àà ccoorrrroossããoo -- MMeellhhoorraa ddaa rreessiissttêênncciiaa aaoo ccaalloorr -- MMeellhhoorraa ddaass pprroopprriieeddaaddeess eellééttrriiccaass ee mmaaggnnééttiiccaass 44 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
  • 45. Influência ddaa tteemmppeerraattuurraa nnooss TTrraattaammeennttooss TTéérrmmiiccooss 45 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS GGeerraallmmeennttee oo aaqquueecciimmeennttoo éé ffeeiittoo aacciimmaa ddaa lliinnhhaa ccrrííttiiccaa ((AA11 nnoo ddiiaaggrraammaa ddee ffaasseess FFee--FFee3CC)) AA aauusstteenniittaa éé ggeerraallmmeennttee oo ppoonnttoo ddee ppaarrttiiddaa ppaarraa aass ttrraannssffoorrmmaaççõõeess ppoosstteerriioorreess ddeesseejjaaddaass
  • 46. Influência ddaa tteemmppeerraattuurraa nnooss TTrraattaammeennttooss TTéérrmmiiccooss 46 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS QQuuaannttoo mmaaiiss aallttaa aa tteemmppeerraattuurraa aacciimmaa ddaa lliinnhhaa ccrrííttiiccaa ((AA11 nnoo ddiiaaggrraammaa ddee ffaasseess FFee-- FFee33CC))::  mmaaiioorr aa sseegguurraannççaa ddaa ccoommpplleettaa ddiissssoolluuççããoo ddaass ffaasseess nnaa aauusstteenniittaa mmaaiioorr sseerráá oo ttaammaannhhoo ddee ggrrããoo ddaa aauusstteenniittaa ((** nnããoo éé bboomm))
  • 47. IInnfflluuêênncciiaa ddoo TTeemmppoo nnooss TTrraattaammeennttooss TTéérrmmiiccooss 47 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS QQuuaannttoo mmaaiioorr oo tteemmppoo nnaa tteemmppeerraattuurraa ddee aauusstteenniittiizzaaççããoo::  mmaaiioorr aa sseegguurraannççaa ddaa ccoommpplleettaa ddiissssoolluuççããoo ddaass ffaasseess nnaa aauusstteenniittaa mmaaiioorr sseerráá oo ttaammaannhhoo ddee ggrrããoo ddaa aauusstteenniittaa ((**nnããoo éé bboomm)) Tempos longos facilitam a oxidação e a descarbonetação
  • 48. Influência ddoo RReessffrriiaammeennttoo nnooss TTrraattaammeennttooss TTéérrmmiiccooss 48 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS ÉÉ oo mmaaiiss iimmppoorrttaannttee ppoorrqquuee éé eellee qquuee eeffeettiivvaammeennttee ddeetteerrmmiinnaarráá aa mmiiccrrooeessttrruuttuurraa,, aalléémm ddaa ccoommppoossiiççããoo ddoo aaççoo ((tteeoorr ddee CCaarrbboonnoo ee eelleemmeennttooss ddee lliiggaa))
  • 49. Principais TTrraattaammeennttooss TTéérrmmiiccooss PUCRS Tratamentos Térmicos DEM/- Recozimento Costa da Normalização Tempera Maria e Revenido Eleani 49 Esferoidização ou Coalescimento •Total ou Pleno •Isotérmico •Alívio de tensões •Recristalização
  • 50. RREECCOOZZIIMMEENNTTOO 50 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS OObbjjeettiivvooss:: -- RReemmooççããoo ddee tteennssõõeess iinntteerrnnaass ddeevviiddoo aaooss ttrraattaammeennttooss mmeeccâânniiccooss -- DDiimmiinnuuiirr aa dduurreezzaa ppaarraa mmeellhhoorraarr aa uussiinnaabbiilliiddaaddee -- AAlltteerraarr aass pprroopprriieeddaaddeess mmeeccâânniiccaass ccoommoo aa rreessiissttêênncciiaa ee dduuccttiilliiddaaddee -- AAjjuussttaarr oo ttaammaannhhoo ddee ggrrããoo -- MMeellhhoorraarr aass pprroopprriieeddaaddeess eellééttrriiccaass ee mmaaggnnééttiiccaass -- PPrroodduuzziirr uummaa mmiiccrrooeessttrruuttuurraa ddeeffiinniiddaa
  • 51. NNOORRMMAALLIIZZAAÇÇÃÃOO OObbjjeettiivvooss:: 51 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS  RReeffiinnaarr oo ggrrããoo  MMeellhhoorraarr aa uunniiffoorrmmiiddaaddee ddaa mmiiccrrooeessttrruuttrraa ****** ÉÉ uussaaddaa aanntteess ddaa ttêêmmppeerraa ee rreevveenniiddoo
  • 52. TTÊÊMMPPEERRAA EE RREEVVEENNIIDDOO OObbjjeettiivvooss::  OObbtteerr eessttrruuttuurraa mmaatteennssííttiiccaa qquuee pprroommoovvee:: -- AAuummeennttoo nnaa dduurreezzaa -- AAuummeennttoo nnaa rreessiissttêênncciiaa àà ttrraaççããoo -- rreedduuççããoo nnaa tteennaacciiddaaddee ****** AA ttêêmmppeerraa ggeerraa tteennssõõeess  ddeevvee--ssee ffaazzeerr rreevveenniiddoo ppoosstteerriioorrmmeennttee 52 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
  • 53. RREEVVEENNIIDDOO ****** SSeemmpprree aaccoommppaannhhaa aa ttêêmmppeerraa OObbjjeettiivvooss:: -- AAlliivviiaa oouu rreemmoovvee tteennssõõeess -- CCoorrrriiggee aa dduurreezzaa ee aa ffrraaggiilliiddaaddee,, aauummeennttaannddoo aa dduurreezzaa ee aa tteennaacciiddaaddee 53 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS
  • 54. ESFEROIDIZAÇÃO OOUU CCOOAALLEESSCCIIMMEENNTTOO 54 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS OObbjjeettiivvoo PPrroodduuççããoo ddee uummaa eessttrruuttuurraa gglloobbuullaarr oouu eessffeerrooiiddaall ddee ccaarrbboonneettooss nnoo aaççoo  mmeellhhoorraa aa uussiinnaabbiilliiddaaddee,, eessppeecciiaallmmeennttee ddooss aaççooss aallttoo ccaarrbboonnoo  ffaacciilliittaa aa ddeeffoorrmmaaççããoo aa ffrriioo
  • 55. Tratamentos Térmicos Recozimento Total ou Pleno PUCRS DEM/Recozimento Isotérmico Normalização - Costa da Maria Eleani 55 Tempera e Revenido Resfriamento Lento (dentro do forno) Resfriamento ao ar
  • 56. OUTROS TTRRAATTAAMMEENNTTOOSS TTÉÉRRMMIICCOOSS TTRRAATTAAMMEENNTTOO SSUUBB--ZZEERROO PUCRS DEM/AAllgguunnss ttiippooss ddee aaççoo,, eessppeecciiaallmmeennttee ooss - aallttaa lliiggaa,, nnããoo ccoonnsseegguueemm ffiinnaalliizzaarr aa Costa ttrraannssffoorrmmaaççããoo ddee aauusstteenniittaa eemm da mmaarrtteennssiittaa.. Maria OO ttrraattaammeennttoo ccoonnssiissttee nnoo rreessffrriiaammeennttoo ddoo aaççoo aa tteemmppeerraattuurraass aabbaaiixxoo ddaa Eleani aammbbiieennttee EExx:: NNiittrrooggêênniioo llííqquuiiddoo:: --117700ooCC NNiittrrooggêênniioo ++ áállccooooll:: --7700ooCC 56
  • 57. OUTROS TTRRAATTAAMMEENNTTOOSS TTÉÉRRMMIICCOOSS MMAARRTTEEMMPPEERRAA EE AAUUSSTTEEMMPPEERRAA 57 Eleani Maria da Costa - DEM/PUCRS alternativas para evitar distorções e trincas