این مطلب مربوط است به کتاب درسی شاخه فنی و حرفه‌ای سال ۱۳۹۶- درس تصویر سازی و تایپوگرافی فصل اجرای قلم فارسی و طراحی تایپ‌فیس فارسی با بررسی محتوای این کتاب شما متوجه خواهید شد که محتوای ارایه شده قدرت و توانایی لازم را برای آموزش اصولی و صحیح طراحی و تولید یک فونت فارسی ندارد. --------------------------- این فایل صرفا جهت استفاده در : پرونده خط، محتوا و فونت فارسی : https://medium.com/save-the-persian-script و پژوهشنامه فونت فارسی : https://medium.com/about-persian-font منتشر شده است.

1. 1
‫آثار‬ ‫سازی‬ ‫شبیه‬ ‫اول‬ ‫فصل‬
‫فتوگرافیک‬ ‫رشتۀ‬
‫هنر‬ ‫گروه‬
‫حرفه ای‬ ‫و‬ ‫فنی‬ ‫آموزش‬ ‫شاخۀ‬
‫متوسطه‬ ‫دوم‬ ‫دورۀ‬ ‫دهم‬ ‫پایۀ‬
‫تایپوگرافی‬ ‫و‬ ‫آموزشی‬ ‫تصویرسازی‬
1396

2. 2
‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬ ‫وزارت‬
‫آموزشي‬ ‫​ريزي‬‫ه‬‫برنام‬ ‫و‬ ‫پژوهش‬ ‫سازمان‬
‫وزارت‬ ‫آموزشی‬ ‫ ریزی‬‫ه‬‫برنام‬ ‫و‬ ‫پژوهش‬ ‫سازمان‬ ‫به‬ ‫متعلق‬ ‫کتاب‬ ‫این‬ ‫معنوی‬ ‫و‬ ‫مادی‬ ‫حقوق‬ ‫کلیه‬
‫و‬ ‫الکترونیکی‬ ‫و‬ ‫چاپی‬ ‫ صورت‬‫ه‬‫ب‬ ‫آن‬ ‫اجزای‬ ‫و‬ ‫کتاب‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫هرگونه‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬
،‫نقاشی‬ ،‫ برداری‬‫س‬‫عک‬ ،‫ترجمه‬ ،‫تبدیل‬ ،‫تلخیص‬ ،‫اقتباس‬ ،‫نمایش‬ ،‫مجازی‬ ‫ های‬‫ه‬‫پایگا‬ ‫در‬ ‫ارائه‬
‫پیگرد‬ ‫تحت‬ ‫متخلفان‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫ممنوع‬ ‫مجوز‬ ‫کسب‬ ‫بدون‬ ‫نوع‬ ‫و‬ ‫شکل‬ ‫هر‬ ‫به‬ ‫تکثیر‬ ‫و‬ ‫فیلم‬ ‫تهیه‬
.‫ گیرند‬‫ی‬‫م‬ ‫قرار‬ ‫قانونی‬
210595 ‫ـ‬ ‫تایپوگرافی‬ ‫و‬ ‫آموزشی‬ ‫تصویرسازی‬ :‫کتاب‬ ‫نام‬
‫آموزشی‬ ‫ ریزی‬‫ه‬‫برنام‬ ‫و‬ ‫پژوهش‬ ‫سازمان‬ :‫پدیدآورنده‬
‫وکاردانش‬ ‫ ای‬‫ه‬‫حرف‬ ‫و‬ ‫فنی‬ ‫درسي‬ ‫ هاي‬‫ب‬‫کتا‬ ‫تأليف‬ ‫دفتر‬ :‫تألیف‬‫و‬‫درسی‬‫ ریزی‬‫ه‬‫برنام‬‫مدیریت‬
،‫خاقانی‬ ‫محبوبه‬ ،‫سروندی‬ ‫حسن‬ ،‫طهماسب پور‬ ‫محمدرضا‬ ،‫محبوبی‬ ‫فرح‬ ،‫بختیاری‬ ‫خدیجه‬ :‫وتألیف‬ ‫ ریزی‬‫ه‬‫برنام‬ ‫افزوده‬ ‫شناسه‬
)‫ ريزي‬‫ه‬‫برنام‬ ‫شوراي‬ ‫ (اعضای‬‫اطاعتی‬ ‫فرشته‬ ،‫نسیماصفت‬ ‫سمیه‬
‫دامون‬ ،)‫سوم‬ ‫حکیمی(فصل‬ ‫حامد‬ ،)‫دوم‬ ‫حسامی(فصل‬ ‫شیدا‬ ،)‫اول‬ ‫نسیماصفت(فصل‬ ‫سمیه‬
)‫تألیف‬‫گروه‬‫(اعضای‬ )‫پنجم‬ ‫فصل‬ (‫نجابتی‬ ‫مسعود‬ ،)‫چهارم‬ ‫نژاد(فصل‬ ‫آرین‬ ‫فرزانه‬ ،‫زاده‬ ‫خانجان‬
)‫ادبی‬ ‫ ویراستار‬( ‫پور‬‫طهماسب‬‫محمدرضا‬
:‫اند‬ ‫داشته‬ ‫مشارکت‬ ‫کتاب‬ ‫این‬ ‫اعتبارسنجی‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫ هایی‬‫ن‬‫استا‬
‫مازندران‬ ،‫البرز‬ ،‫شرقی‬ ‫آذربایجان‬ ،‫بختیاری‬ ‫و‬ ‫چهارمحال‬ ،‫قم‬
‫آموزشی‬ ‫مواد‬ ‫توزيع‬ ‫و‬ ‫نشر‬ ‫بر‬ ‫نظارت‬ ّ‫کل‬ ‫ادارۀ‬ :‫هنری‬ ‫‌سازی‬‫ه‬‫آماد‬ ‫مدیریت‬
)‫جلد‬ ‫(طراح‬ ‫نصری‬ ‫سمیه‬ ‫ ـ‬)‫یونیفورم‬ ‫اوجیان(طراح‬ ‫ایمان‬ ‫هنری)ـ‬ ‫بختیاری(مدیر‬ ‫خدیجه‬ :‫ سازی‬‫ه‬‫آماد‬ ‫افزوده‬ ‫شناسه‬
)‫نقشک‬ ‫و‬ ‫آیکون‬ ‫جوادی(طراح‬ ‫ایرج‬ ،)‫ آرا‬‫ه‬‫نسیماصفت(صفح‬ ‫سمیه‬
)‫(شهيدموسوي‬ ‫پرورش‬ ‫و‬ ‫4 آموزش‬ ‫شمارۀ‬ ‫ساختمان‬ ‫ـ‬ ‫ايرانشهر شمالي‬ ‫خيابان‬ :‫تهران‬ :‫سازمان‬ ‫نشانی‬
1584747359 : ‫ي‬‫پست‬ ‫کد‬ ، 88309266 : ‫ر‬‫دورنگا‬ ، 88831161 ‫ـ‬ 9 : ‫ن‬‫تلف‬
www.irtextbook.ir ‫و‬ www.chap.sch.ir :‫ گاه‬‫ب‬‫و‬
61‫خيابان‬‫ ـ‬‫ کرج‬‫ص‬‫مخصو‬‫ جادۀ‬17 ‫ر‬‫ کيلومت‬‫ـ‬ ‫ن‬‫تهرا‬: ‫ن‬‫ايرا‬‫ درسي‬‫ي‬‫ ها‬‫ب‬‫ نشرکتا‬‫ و‬‫ چاپ‬‫ت‬‫شرک‬ : ‫ناشر‬
/44985160 :‫ دورنگار‬،44985161 ‫ـ‬ 5: ‫ تلفن‬)‫(دارو پخش‬
37515 ‫931ـ‬ :‫پستي‬ ‫صندوق‬
»‫خاص‬ ‫«سهامي‬ ‫ايران‬ ‫درسي‬ ‫کتاب هاي‬ ‫ونشر‬ ‫چاپ‬ ‫شرکت‬ :‫چاپخانه‬
1396 ‫دوم‬ ‫چاپ‬ :‫چاپ‬ ‫نوبت‬ ‫و‬ ‫انتشار‬ ‫سال‬
ISBN 978 - 964 - 05 - 2722-1 978 - 964 - 05 - 2722 -1 ‫شابک‬

3. 113
‫فارسی‬ ‫قلم‬ ‫اجرای‬ ‫چهارم‬ ‫فصل‬
4‫فصل‬
‫فارسی‬‫قلم‬‫اجرای‬
‫بصورت‬ ‫هم‬ ‫و‬ ‫دستي‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫هم‬ ‫نوشتار‬ .‫است‬ ‫نوشتار‬ ‫مكتوب‬ ‫اثر‬ ‫يك‬ ‫اجزاي‬ ‫‌ترين‬‫د‬‫پركاربر‬ ‫از‬ ‫يكي‬
‫متن‬ ‫فقط‬ ‫كه‬ ‫آثاري‬ ‫در‬ ‫هم‬ ‫حروف‬ ‫اهميت‬ .‫‌رود‬‫ي‬‫م‬ ‫شمار‬ ‫به‬ ‫مكتوب‬ ‫سند‬ ‫يك‬ ‫‌ناپذير‬‫ي‬‫جداي‬ ‫جزء‬ ‫تايپ‬
‫بنابراين‬ .‫است‬ ‫زياد‬ ‫بسيار‬ ‫‌شود؛‬‫ي‬‫م‬ ‫استفاده‬ ‫تصوير‬ ‫و‬ ‫نوشتار‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫آثاري‬ ‫در‬ ‫هم‬ ‫و‬ ‫دارند‬ ‫نوشتاري‬
‫طراحان‬ ِ‫ضروريات‬ ‫از‬ ‫يكي‬ ‫قلم‬ ‫و‬ ‫فونت‬ ‫انواع‬ ِ‫د‬‫كاربر‬ ‫كل‬ ‫‌طور‬‫ه‬‫ب‬ ‫و‬ ‫نوشتار‬ ‫و‬ ‫حروف‬ ‫با‬ ‫كار‬ ‫و‬ ‫آشنايي‬
‫طراحي‬ ‫حوزه‬ ‫خود‬ ‫در‬ ‫مهم‬ ‫شغلي‬ ‫مهارت‬ ‫يك‬ ‫خود‬ ‫نيز‬ ‫فارسي‬ ‫قلم‬ ‫اجراي‬ ‫و‬ ‫طراحي‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫گرافيك‬
‫بياموزند‬ ‫را‬ ‫فارسي‬ ‫قلم‬ ‫طراحي‬ ‫آنكه‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫‌گرافيك‬-‫فتو‬ ‫رشته‬ ‫هنرجويان‬ .‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ ‫محسوب‬ ‫گرافيك‬
.‫بياموزند‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫مهار‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫آشنا‬ ‫آن‬ ‫طراحي‬ ‫چگونگي‬ ‫و‬ ‫مفهوم‬ ‫اين‬ ‫با‬ ‫كلي‬ ‫‌طور‬‫ه‬‫ب‬ ‫بايد‬

4. 114
‫فارسي‬ ‫قلم‬ ‫اجراي‬
‫چیست؟‬ ‫هنرجویان‬ ‫به‬ )‫نوشتاری(فونت‬ ‫قلم‬ ‫طراحی‬ ‫مهارت‬ ‫آموزش‬ ‫ضرورت‬
‫عملکرد‬ ‫استاندارد‬
‫‌هاي‬‫ش‬‫رو‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫آشنا‬ )‫نوشتاري‬ ‫(قلم‬ ‫فونت‬ ‫مفهوم‬ ‫با‬ ‫يادگيري‬ ‫واحد‬ ‫اين‬ ‫در‬ ‫هنرجويان‬
‫برخي‬ ‫ضرورت‬ ‫و‬ ‫فارسي‬ ‫اقالم‬ ‫اجراي‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫‌آموزند‬‫ي‬‫م‬ ‫را‬ ‫فارسي‬ ‫‌هاي‬‫م‬‫قل‬ ‫انواع‬ ‫بررسي‬ ‫و‬ ‫تحليل‬
‫به‬ ‫کار‬ ‫این‬ .‫یافت‬ ‫خواهند‬ ‫مهارت‬ ‫‌افزار‬‫م‬‫نر‬ ‫محيط‬ ‫در‬ ‫يا‬ ‫و‬ ‫دستي‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫تغييرات‬ ‫از‬
.‫کرد‬ ‫خواهد‬ ‫کمک‬ ‫فارسی‬ ‫خط‬ ‫از‬ ‫متنوع تر‬ )‫فونت های‬ (‫قلم های‬ ‫طراحی‬
)‫(ريديزاين‬ ‫طراحي‬ ‫باز‬ ‫يا‬ ‫حروف‬ ‫كامل‬ ‫مجموعة‬ ‫يا‬ ‫و‬ ‫حرف‬ ‫چند‬ ‫اجراي‬ ‫و‬ ‫طراحي‬
.)‫نوشتاری(فونت‬ ‫قلم‬ ‫يك‬
4

5. 115
‫فارسی‬ ‫قلم‬ ‫اجرای‬ ‫چهارم‬ ‫فصل‬
‫مقدمه‬
‫پذیر‬ ‫جابه جایی‬ ‫حروف‬ ‫اختراع‬
‫مهارت‬‫جويان‬‫هنر‬،‫زير‬‫مباحث‬‫آموزش‬‫با‬‫يادگيري‬‫واحد‬‫اين‬‫در‬
:‫‌گيرند‬‫ي‬‫م‬ ‫فرا‬ ‫را‬ ‫‌اي‬‫ه‬‫رايان‬ ‫ابزار‬ ‫و‬ ‫دستي‬ ‫روش‬ ‫به‬ ‫فونت‬ ‫طراحي‬
)‫(متحرك‬ ‫‌یی پذير‬‫ا‬‫جابج‬ ‫حروف‬ ‫اختراع‬ -1
‫آغاز‬ ‫‌یی پذير‬‫ا‬‫جابج‬ ‫حروف‬ ‫اختراع‬ ‫و‬ ‫گوتنبرگ‬ ‫ايدة‬ ‫با‬ ،‫بخش‬ ‫اين‬
‫فضاي‬ :‫شامل‬ ‫كه‬ ‫آن‬ ‫اطراف‬ ‫فضاي‬ ‫و‬ ‫گليف‬ ‫ادامه‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫‌شود‬‫ي‬‫م‬
.‫‌دهد‬‫ي‬‫م‬ ‫توضيح‬ ‫را‬ ‫است‬ ‫‌ها‬‫ر‬‫سط‬ ‫فاصلة‬ ‫و‬ ‫كلمات‬ ‫فاصلة‬ ،‫محصور‬
‫چاپ‬ ‫اختراع‬
‫گليف‬
‫محصور‬ ‫فضای‬
‫حروف‬ ‫فاصلة‬
‫كلمات‬ ‫فاصلة‬
‫‌ها‬‫ر‬‫سط‬ ‫فاصلة‬
‫گوناگون‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫فون‬ ‫طراحي‬ ‫ضرورت‬ ‫و‬ ‌‫ت‬‫فون‬ ‫انواع‬ -2
‫به‬ ‫نياز‬ ‫داليل‬ ‫و‬ ‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ ‫داده‬ ‫توضيح‬ ‫‌ها‬‫ت‬‫فون‬ ،‫بخش‬ ‫اين‬ ‫در‬
.‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ ‫داده‬ ‫شرح‬ ‫حروف‬ ‫طراحي‬
)‫حروف‬ ‫خانواده‬ /‫متن‬ ‫و‬ ‫(تيتر‬ ‌‫ت‬‫فون‬ ‫انواع‬
‫جديد‬ ‫‌هاي‬‫م‬‫قل‬ ‫طراحي‬ ‫لزوم‬
‫فارسي‬ ‫حروف‬ ‫‌هاي‬‫ي‬‫ويژگ‬ -3
‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬ ‫ساختار‬ ،‫فارسي‬ ‫حروف‬ ‫با‬ ‫آشنايي‬ ‫براي‬ ‫بخش‬ ‫اين‬ ‫در‬
.‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ ‫داده‬ ‫توضيح‬
‫حروف‬ ‫اجزاء‬ ‫و‬ ‫هندسه‬
‫حروف‬ ‫كلي‬ ‫قواعد‬
‫نزول‬ ‫و‬ ‫صعود‬ -
‫حروف‬ ‫ضخامت‬ -
‫حروف‬ ‫منفی‬ ‫و‬ ‫مثبت‬ ‫فضای‬ -
‫حروف‬ ‫در‬ ‫انحنا‬ -
‫حروف‬ ‫های‬ ‫فاصله‬ -
‫حروف‬ ‫کرسی‬ -
‫فونت‬ ‫طراحي‬ ‫مراحل‬ -4
‫توضيح‬ ‫پايان‬ ‫تا‬ ‫آغاز‬ ‫از‬ ‫فونت‬ ‫طراحي‬ ‫از‬ ‫‌اي‬‫ه‬‫خالص‬ ‫بخش‬ ‫اين‬ ‫در‬
.‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ ‫داده‬
‫طراحي‬ ‫روند‬ ‫و‬ ‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ ‫شروع‬ ‫دستي‬ ‫‌هاي‬‫د‬‫اتو‬ ‫با‬ ‫فونت‬ ‫طراحي‬
‫توضيح‬ ‫رايانه‬ ‫به‬ ‫حروف‬ ‫ورود‬ ‫تا‬ ‫حروف‬ ‫گوناگون‬ ‫‌هاي‬‫ش‬‫آزماي‬ ‫و‬
.‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ ‫داده‬
‫معناست؟‬‫چه‬‫به‬)‫(متحرك‬‫‌پذير‬‫ي‬‫‌ي‬‫ا‬‫جابج‬‫حروف‬
‫داشت؟‬ ‫حروف‬ ‫طراحي‬ ‫در‬ ‫تأثيري‬ ‫چه‬ ‫چاپ‬ ‫اختراع‬
‫حروف‬ ‫و‬ ‫شويم‬ ‫آشنا‬ ‫چاپ‬ ‫اختراع‬ ‫چگونگي‬ ‫با‬ ‫بتوانيم‬ ‫اينكه‬ ‫براي‬
‫براي‬ ‫او‬ ‌‫ة‬‫ايد‬ ‫و‬ ‫گوتنبرگ‬ ‫آن‬ ‫مخترع‬ ‫با‬ ‫بايد‬ ‫كنيم‬ ‫درك‬ ‫را‬ ‫متحرك‬
.‫شويم‬ ‫آشنا‬ ،‫نوشتن‬ ‫دست‬ ‫با‬ ‫جاي‬ ‫به‬ ‫متن‬ ‫يك‬ ‫چاپ‬
‫بسيار‬‫را‬‫نوشته‬‫تكثير‬‫كه‬‫زد‬‫دست‬‫اختراعي‬‫به‬،‫گوتنبرگ‬‫يوهانس‬
‫يعني‬‫بود‬)‫(متحرك‬‫‌پذير‬‫ي‬‫جابجاي‬‫حروف‬‫خلق‬‫او‬‫ايدة‬.‫كرد‬‫آسان‬
‫‌هاي‬‫ل‬‫شك‬ ‫گرفتن‬ ‫قرار‬ .‫مخصوص‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫حرف‬ ‫هر‬ ‫گذاشتن‬
‫كاربرد‬ ‫كه‬ ‫يكسان‬ ‫‌هاي‬‫ه‬‫انداز‬ ‫با‬ ‫‌هايي‬‫ب‬‫قال‬ ‫در‬ ‫الفبا‬ ‫حروف‬ ‫متفاوت‬
‫را‬ ‫كفش‬ ‫جفت‬ ‫چهار‬ ‫اگر‬ ،‫نمونه‬ ‫براي‬ .‫‌كند‬‫ي‬‫م‬ ‫‌تر‬‫ن‬‫آسا‬ ‫را‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬
‫را‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬ ‫حمل‬ ،‫جعبه‬ ‫در‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬ ‫دادن‬ ‫قرار‬ ،‫كنيد‬ ‫حمل‬ ‫بخواهيد‬
‫با‬‫گوتنبرگ‬‫كه‬‫است‬‫كاري‬‫همان‬ً‫ا‬‫دقيق‬‫اين‬،‫‌كند‬‫ي‬‫م‬‫‌تر‬‫ن‬‫آسا‬

6. 116
‫كمي‬ ‫را‬ ‫شده‬ ‫نوشته‬ ‫متن‬ ‫يك‬ ،‫مطلب‬ ‫اين‬ ‫بهتر‬ ‫درك‬ ‫براي‬
‫و‬ ‫سياه‬ ‫‌هاي‬‫ش‬‫بخ‬ ‫داراي‬ ‫متن‬ ‫اين‬ ،‫بگيريد‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫‌تر‬‫ه‬‫ساد‬
،‫دارند‬ ‫اهميت‬ ‫اندازه‬ ‫يك‬ ‫به‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫سفيد‬ ‫‌‌هاي‬‫بخش‬
‫قرار‬ ‫يكديگر‬ ‫كنار‬ ‫كه‬ ‫هستند‬ ‫حروف‬ ‫همان‬ ،‫سياه‬ ‫‌‌هاي‬‫بخش‬
‫قرار‬ ‫يكديگر‬ ‫كنار‬ ‫در‬ ‫كلمات‬ ‫و‬ ‫بسازند‬ ‫را‬ ‫كلمه‬ ‫تا‬ ‫‌اند‬‫ه‬‫گرفت‬
‫سفيد‬ ‫‌‌هاي‬‫بخش‬ .‫دهند‬ ‫تشكيل‬ ‫را‬ ‫‌ها‬‫ر‬‫سط‬ ‫و‬ ‫‌ها‬‫ه‬‫جمل‬ ‫تا‬ ‫دارند‬
‫كه‬ )‫خالي‬ ‫(فضاهاي‬ ‫هستند‬ ‫حروف‬ ‫اطراف‬ ‫سفيد‬ ‫فضاي‬ ‫همان‬
.)4-2 ‫(تصویر‬ ‫دارند‬ ‫مشخصی‬ ‫‌بندي‬‫ه‬‫دست‬
‫فضاي‬ ‫را‬ ‫حرف‬ ‫يك‬ ‫داخل‬ ‫سفيد‬ ‫فضاي‬ :‌‫ر‬‫فضاي محصو‬
.‫‌گويند‬‫ي‬‫م‬ ‌‫ر‬‫محصو‬
‌‫ف‬‫حرو‬ ‫فاصلة‬ ‫را‬ ‫حروف‬ ‫بين‬ ‫سفيد‬ ‫فضاي‬ :‌‫ف‬‫ حرو‬‫ة‬‫فاصل‬
.‫‌گويند‬‫ي‬‫م‬
‫كلمات‬ ‫فاصلة‬ ‫را‬ ‫كلمات‬ ‫بين‬ ‫سفيد‬ ‫فضاي‬ :‫فاصلةكلمات‬
.‫‌گويند‬‫ي‬‫م‬
‫‌ها‬‫ر‬‫سط‬ ‫فاصلة‬ ‫را‬ ‫‌ها‬‫ر‬‫سط‬ ‫بين‬ ‫سفيد‬ ‫فضاي‬ :‫‌ها‬‫ر‬‫ سط‬‫ة‬‫فاصل‬
.‫‌گويند‬‫ي‬‫م‬
4-2‫تصویر‬ ‫حروف‬ ‫اطراف‬ ‫سفید‬ ‫فضای‬ ‫بندی‬ ‫دسته‬
4-1‫تصویر‬
‫اساس‬ ‫بر‬ ‫گوتنبرگ‬ ‫که‬ ‫حروفی‬ ‫نمونه‬
‫کرد‬ ‫طراحی‬ ‫تکستچرا‬ ‫خوشنویسی‬ ‫سبک‬
‫جابجا‬ ‫تا‬ ‫داد‬ ‫قرار‬ ‫‌هايي‬‫ب‬‫قال‬ ‫درون‬ ‫را‬ ‫حروف‬ ‫او‬ .‫داد‬ ‫انجام‬ ‫حروف‬
‫سيستم‬ ‫كه‬ ‫بود‬ ‫اينگونه‬ .‫باشد‬ ‫‌تر‬‫ن‬‫آسا‬ ‫‌‌ها‬‫آن‬ ‫چيدمان‬ ‫و‬ ‫كردن‬
.‫آمد‬‫وجود‬‫به‬‫سربي‬‫‌چيني‬‫ف‬‫حرو‬
‫اختراع‬ ‫را‬ ‫چاپ‬ ‫سازوكار‬ ‫كه‬ ‫بود‬ ‫كسي‬ ‫تنها‬ ‫نه‬ ‫گوتنبرگ‬ ‫بنابراين‬
‫شمار‬ ‫به‬ ‫نيز‬ ‫حروف‬ ‫طراح‬ ‫نخستين‬ ‫او‬ ‫بگوييم‬ ‫‌توانيم‬‫ي‬‫م‬ ‫بلكه‬ ‫كرد‬
‫اساس‬ ‫بر‬ ‫را‬ ‫حروفي‬ ،‫سربي‬ ‫چاپ‬ ‫‌هاي‬‫ك‬‫بلو‬ ‫براي‬ ‫زيرا‬ .‫‌رود‬‫ي‬‫م‬
.)4-1‫(تصویر‬‫كرد‬‫طراحي‬ )‫(تكستچرا‬‫خوشنويسي‬‫سبك‬

7. 117
‫فارسی‬ ‫قلم‬ ‫اجرای‬ ‫چهارم‬ ‫فصل‬
‫طراح‬ ‫يك‬ ‫براي‬ ،‫حروف‬ ‫شكل‬ ‫چگونگي‬ ‫طراحي‬ ‫كه‬ ‫اندازه‬ ‫همان‬
‫اطراف‬ ‫سفيد‬ ‫‌هاي‬‫ا‬‫فض‬ ‫گرفتن‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫طراحي‬ ‫است‬ ‫مهم‬ ‫فونت‬
‫اين‬ ‫گرفتن‬ ‫قرار‬ ‫هم‬ ‫كنار‬ ‫زيرا‬ .‫است‬ ‫اهميت‬ ‫داراي‬ ‫نيز‬ ‫حروف‬
.‫‌سازد‬‫ي‬‫م‬‫را‬‫گليف‬‫فضاي‬‫نام‬‫به‬‫جديدي‬‫تعريف‬،‫‌ها‬‫ا‬‫فض‬
‫چيست؟‬‫گليف‬
‫به‬ ‫مخصوص‬ ‫قاب‬ ‫در‬ ‫‌كه‬‫ي‬‫زمان‬ ،‫الفبا‬ ‫حروف‬ ‫‌هاي‬‫ل‬‫شك‬ ‫از‬ ‫يك‬ ‫هر‬
‫و‬ ‫گذشته‬ ‫در‬ .‫‌دهند‬‫ي‬‫م‬ ‫تشكيل‬ ‫را‬ ‫گليف‬ ‫يك‬ ‫‌گيرند‬‫ي‬‫م‬ ‫قرار‬ ‫خود‬
‫كه‬ ‫بودند‬ ‫سربي‬ ‫‌هاي‬‫ب‬‫قال‬ ،‫‌ها‬‫ف‬‫گلي‬ ‫اين‬ ،‫سربي‬ ‫چاپ‬ ‫دوران‬ ‫در‬
‫به‬ ‫‌ها‬‫ف‬‫گلي‬ ،‫‌ها‬‫ه‬‫رايان‬ ‫وجود‬ ‫با‬ ‫امروزه‬ ‫اما‬ ‫‌گرفتند‬‫ي‬‫م‬ ‫بر‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫حروف‬
‫‌اند‬‫ه‬‫شد‬ ‫‌ها‬‫ل‬‫جدو‬ ‫این‬ ‫درون‬ ‫در‬ ‫‌هايي‬‫ب‬‫قا‬ ‫و‬ ‫تبديل‬ ‫‌اي‬‫ه‬‫رايان‬ ‫جداول‬
.)4-4‫3-4و‬‫(تصویر‬
4-3‫تصویر‬ ‫دیجیتال‬ ‫چینی‬ ‫حروف‬ ‫در‬ ‫گلیف‬ 4-4‫تصویر‬ ‫سربی‬ ‫چینی‬ ‫حروف‬ ‫در‬ ‫گلیف‬
:‫محصور‬‫فضاي‬
‫داخل‬ ‫يا‬ ‫اطراف‬ ‫سفيد‬ ‫فضاي‬ ‫محصور‬ ‫فضاي‬
‫توسط‬ ‫كه‬ ‫است‬ )‫(د‬ ‫يا‬ )‫(م‬ ‫مانند‬ ‫حروفي‬
‫شده‬ ‫محصور‬ ‫حدي‬ ‫تا‬ ‫يا‬ ً‫ا‬‫تمام‬ ،‫حرف‬ ‫شكل‬
.)4-5 ‫است(تصویر‬
‫سفيد‬‫فضاهاي‬‫انواع‬‫تعريف‬
4-5‫تصویر‬ ‫محصور‬ ‫نیمه‬ ‫و‬ ‫محصور‬ ‫فضای‬

8. 118
:‫حروف‬ ‫فاصلة‬
‫سمت‬ ‫در‬ ‫سفيد‬ ‫فضاي‬ ‫حروف‬ ‫فاصلة‬
‫بين‬ ‫اگر‬ .‫است‬ ‫حرف‬ ‫هر‬ ‫راست‬ ‫و‬ ‫چپ‬
‫مقداري‬،‫كنيم‬‫ايجاد‬‫عمودي‬‫خط‬‫حروف‬
‫و‬ ‫راست‬ ‫سمت‬ ‫حرف‬ ‫به‬ ‫سفيد‬ ‫فضاي‬ ‫از‬
‫پيدا‬ ‫تعلق‬ ،‫چپ‬ ‫سمت‬ ‫حرف‬ ‫به‬ ‫مقداري‬
‫است‬ ‫حروف‬ ‫فاصلة‬ ‫همان‬ ‫اين‬ ‫‌كند‬‫ي‬‫م‬
‫يك‬ ‫راست‬ ‫و‬ ‫چپ‬ ‫سمت‬ ‫‌هاي‬‫ه‬‫ديوار‬ ‫كه‬
.)4-6 ‫‌دهد(تصویر‬‫ي‬‫م‬ ‫تشكيل‬ ‫را‬ ‫گليف‬
:‫‌ها‬‫ر‬‫سط‬‫فاصلة‬
‫حروف‬ ‫وقتي‬ .‫است‬ ‫حرف‬ ‫هر‬ ‫پايين‬ ‫و‬ ‫باال‬ ‫فضاي‬ ‫‌ها‬‫ر‬‫سط‬ ‫فاصلة‬
‫سفيد‬ ‫فضاي‬ ‫‌دهند‬‫ي‬‫م‬ ‫تشكيل‬ ،‫را‬ ‫‌ها‬‫ر‬‫سط‬ ‫كلمات‬ ‫و‬ ‫را‬ ‫كلمات‬
‫يك‬ ‫سطر‬ ‫دو‬ ‫بين‬ ‫اگر‬ .‫مي شود‬ ‫ايجاد‬ ‫متن‬ ‫يك‬ ‫‌هاي‬‫ر‬‫سط‬ ‫بين‬
‫به‬ ‫سفيد‬ ‫فضاي‬ ‫از‬ ‫نيمي‬ ‫كه‬ ‫شكلي‬ ‫به‬ ‫كنيم‬ ‫ايجاد‬ ‫افقي‬ ‫خط‬
،‫خط‬ ‫اين‬ ‫به وسیله‬ ،‫گيرد‬ ‫تعلق‬ ‫پايين‬ ‫سطر‬ ‫به‬ ‫نيمي‬ ‫و‬ ‫باال‬ ‫سطر‬
.)4-7‫(تصویر‬‫‌ايم‬‫ه‬‫نمود‬‫مشخص‬‫را‬‫گليف‬‫هر‬‫پايين‬‫و‬‫باال‬‫قسمت‬
:‫كلمات‬ ‫فاصلۀ‬
‫فونت‬ ‫انواع‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫را‬ ‫بعدي‬ ‫كلمه‬ ‫از‬ ‫كلمه‬ ‫هر‬ ‫بين‬ ‫فاصله‬
.‫‌گويند‬‫ي‬‫م‬ ‫كلمات‬ ‫فاصله‬ ‫باشد؛‬ ‫متغير‬ ‫‌تواند‬‫ي‬‫م‬
4-6‫تصویر‬ ‫چسبان‬ ‫و‬ ‫جدا‬ ‫حروف‬ ‫در‬ ‫حروف‬ ‫فاصله‬
4-7‫تصویر‬ ‫سطرها‬ ‫فاصله‬

9. 119
‫فارسی‬ ‫قلم‬ ‫اجرای‬ ‫چهارم‬ ‫فصل‬
.‫كنيد‬ ‫طراحي‬ ‫ر‬ ،‫ب‬ ، ‫ا‬ ‫حروف‬ ‫براي‬ ‫گليف‬ ‫يك‬ ‫حروف‬ ‫اطراف‬ ‫سفيد‬ ‫فضاي‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ -1
‫سپس‬ ‫و‬ ‫كنيد‬ ‫چاپ‬ ‫و‬ ‫كرده‬ ‫بزرگ‬ ‫آنرا‬ ‫دستگاه‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫كنيد‬ ‫انتخاب‬ ‫را‬ ‫كتاب‬ ‫از‬ ‫نوشتاري‬ ‫صفحه‬ ‫يك‬ -2
:‫‌كش‬‫ط‬‫خ‬ ‫و‬ ‫مداد‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬
.‫كنيد‬ ‫جدا‬ ‫يكديگر‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫حرف‬ ‫هر‬ ‫‌هاي‬‫ك‬‫بلو‬ )‫الف‬
‫خودكار‬ ‫يا‬ ‫مداد‬ ‫با‬ ‫را‬ )‫‌ها‬‫ر‬‫سط‬ ‫فاصله‬ ‫و‬ ‫كلمات‬ ‫فاصله‬ ،‫حروف‬ ‫فاصلة‬ ،‫محصور‬ ‫(فضاي‬ ‫سفيد‬ ‫فضاهاي‬ )‫ب‬
.‫كنيد‬ ‫مشخص‬ ‫رنگي‬
،‫متن‬ ‫ابزار‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫سپس‬ .‫كنيد‬ ‫تايپ‬ ‫را‬ ‫فارسي‬ ‫متن‬ ‫صفحه‬ ‫يك‬ ،‫رایانه اي‬ ‫برنامه‬ ‫يك‬ ‫در‬ -3
.‫كنيد‬ ‫مقايسه‬ ‫يكديگر‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬ ‫سپس‬ ‫و‬ ‫دهيد‬ ‫تغيير‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫سفيد‬ ‫فضاهاي‬
‫کارگاهی‬ ‫فعالیت‬
‫با‬ ‫بنابراين‬ .‫نكنند‬ ‫برخورد‬ ‫يكديگر‬ ‫با‬ ‫پايين‬ ‫و‬ ‫باال‬ ‫سطر‬ ‫حروف‬ ‫كه‬ ‫باشد‬ ‫‌اي‬‫ه‬‫انداز‬ ‫به‬ ‫بايد‬ ‫‌ها‬‫ر‬‫سط‬ ‫فاصلة‬
‫است‬ ‫برابر‬ ‫‌ها‬‫ف‬‫حر‬ ‫همة‬ ‫در‬ ‫اطراف‬ ‫سفيد‬ ‫فضاي‬ ‫ارتفاع‬ ‫اما‬ ‫هستند‬ ‫متفاوتي‬ ‫‌هاي‬‫ع‬‫ارتفا‬ ‫داراي‬ ‫حروف‬ ‫اينكه‬
.‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ ‫تعيين‬ ‫الفبا‬ ‫حرف‬ ‫بلندترين‬ ‫با‬ ‫مطابق‬ ‫زيرا‬
‫توجه‬
4-8‫تصویر‬ ‫چسبان‬ ‫و‬ ‫جدا‬ ‫حروف‬ ‫در‬ ‫گلیف‬ ‫فضای‬
:‫گليف‬‫فضاي‬
‫تركيب‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫حرف‬ ‫هر‬ ‫اطراف‬ ‫سفيد‬ ‫فاصلة‬ ،‫گليف‬ ‫فضاي‬
‫‌ها‬‫ر‬‫سط‬ ‫فاصلة‬ ‫و‬ ‫كلمات‬ ‫فاصلة‬ ،‫حروف‬ ‫فاصلة‬ ،‫محصور‬ ‫فضاي‬
.‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ ‫تشكيل‬
‫سفيد‬ ‫‌‌هاي‬‫بخش‬ ‫و‬ ‫حروف‬ ‫سياه‬ ‫‌‌هاي‬‫بخش‬ ‫از‬ ‫تركيبي‬ ،‫گليف‬ ‫هر‬
.)4-8‫(تصویر‬ ‫است‬ ‫حروف‬ ‫اطراف‬ ‫فضاي‬ ‫يعني‬

10. 120
‫چيست؟‬‫فونت‬
:‫گرفت‬ ‫نتيجه‬ ‫چنين‬ ‫‌توان‬‫ي‬‫م‬ ‫بنابراين‬
.‫يافت‬ ‫دست‬ )‫(متحرك‬ ‫‌پذير‬‫ي‬‫جابجاي‬ ‫حروف‬ ‫آفرينش‬ ‫ايدة‬ ‫به‬ ،‫نوشته‬ ‫بازتوليد‬ ‫براي‬ ‫گوتنبرگ‬ -
.‫شد‬ ‫حروف‬ ‫طراحي‬ ‫براي‬ ‫سرآغازي‬ ‫چاپ‬ ‫اختراع‬ -
.‫‌گيرد‬‫ي‬‫م‬ ‫قرار‬ ‫گليف‬ ‫يك‬ ‫داخل‬ ،‫‌چيني‬‫ف‬‫حرو‬ ‫سيستم‬ ‫در‬ ‫حرف‬ ‫هر‬ -
،‫مناسب‬ ‫فواصل‬ ‫ايجاد‬ ‫براي‬ ‫بلكه‬ ،‫بپردازد‬ ‫حروف‬ ‫سياه‬ ‫‌‌هاي‬‫بخش‬ ‫طراحي‬ ‫به‬ ‫بايد‬ ‫تنها‬ ‫نه‬ ،‫فونت‬ ‫طراح‬ -
.‫كند‬ ‫توجه‬ ‫نيز‬ ‫سفيد‬ ‫‌‌هاي‬‫بخش‬ ‫طراحي‬ ‫به‬ ‫بايد‬
.‫است‬ ‫‌ها‬‫ر‬‫سط‬ ‫فاصلة‬ ‫و‬ ‫كلمات‬ ‫فاصلة‬ ،‫حروف‬ ‫فاصلة‬ ،‫محصور‬ ‫فضاي‬ ‫شامل‬ ‫سفيد‬ ‫فضاهاي‬ -
‫لیست‬ ‫چک‬
‫داريم؟‬ ‫احتياج‬ ‫فونت‬ ‫طراحي‬ ‫به‬ ‫چرا‬
‫‌شوند؟‬‫ي‬‫م‬ ‫‌بندي‬‫ه‬‫دست‬ ‫چگونه‬ ‫‌ها‬‫ت‬‫فون‬
‫گوتنبرگ‬ ،‫چاپ‬ ‫صنعت‬ ‫اختراع‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫كه‬ ‫دريافتيم‬ ‫اينجا‬ ‫تا‬
‫طراحي‬ ‫سربي‬ ‫‌هاي‬‫ك‬‫بلو‬ ‫روي‬ ‫بر‬ ‫گرفتن‬ ‫قرار‬ ‫براي‬ ‫را‬ ‫حروفي‬
‫و‬ ‫تيره‬ ‫‌هايي‬‫ه‬‫نوشت‬ ،‫زياد‬ ‫ضخامت‬ ‫دليل‬ ‫به‬ ‫حروف‬ ‫اين‬ ‫اما‬ ‫كرد‬
‫حروف‬ ‫زمان‬ ‫گذشت‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫بنابراين‬ .‫‌آوردند‬‫ي‬‫م‬ ‫بوجود‬ ‫سياه‬
‫همين‬ ‫به‬ ‫شد‬ ‫پيشين‬ ‫حروف‬ ‫جايگزين‬ ‫كه‬ ‫شد‬ ‫طراحي‬ ‫ديگري‬
‫فناوري‬‫پيشرفت‬‫و‬‫تغييرات‬‫به‬‫توجه‬‫با‬‫تاريخ‬‫از‬‫دوره‬‫هر‬‫در‬‫شكل‬
‫با‬ ‫‌هايي‬‫ت‬‫فون‬ ،‫طراحان‬ ‫و‬ .‫بود‬ ‫نياز‬ ‫جديد‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫فون‬ ‫طراحي‬ ‫به‬
.)4-9‫‌آوردند(تصویر‬‫ي‬‫م‬ ‫وجود‬ ‫به‬ ‫جديد‬ ‫‌هاي‬‫ل‬‫شك‬ ‫و‬ ‌‫ك‬‫سب‬
‫فونت‬‫تعريف‬
‫و‬ ‫اعراب‬ ،‫اعداد‬ ،‫الفبا‬ ‫حروف‬ ‫شامل‬ ‫‌ها‬‫ل‬‫شك‬ ‫از‬ ‫‌اي‬‫ه‬‫مجموع‬
‫است‬ ‫مشخص‬ ‌‫ن‬‫وز‬ ‫و‬ ‫‌ه‬‫ه‬‫انداز‬ ‫يك‬ ‫در‬ ،‫‌گذاري‬‫ه‬‫نشان‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫عالم‬
.)4-10‫(تصویر‬
‫‌فيس‬‫پ‬‫تاي‬
،‫گوناگون‬ ‫‌هاي‬‫ن‬‫وز‬ ‫و‬ ‌‫ه‬‫انداز‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫فونت‬ ‫خانوادة‬ ‫تايپ فيس‬
،‫متوسط‬ ،‫‌پرو‬‫ت‬‫ساف‬ ‫وين‬ ‫‌فيس‬‫پ‬‫تاي‬ ‫مانند‬ .‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ ‫شامل‬ ‫را‬
‫آلبوم‬ ‫تفاوت‬ ‫مانند‬ ‫وفونت‬ ‫‌فيس‬‫پ‬‫تاي‬ ‫تفاوت‬ .‫سياه‬ ‫و‬ ‫ايرانيك‬
.)4-11‫و‬ 4-10‫(تصویر‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‌‫گ‬‫‌آهن‬‫ك‬‫ت‬ ‫با‬ ‫موسيقي‬
‫نه‬ ‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ ‫طراحي‬ ‫فونت‬ ‫معموال‬ ،‫فارسي‬ ‫حروف‬ ‫طراحي‬ ‫در‬
‫‌ها‬‫د‬‫كمبو‬ ‫و‬ ‫مشكالت‬ ‫از‬ ‫يكي‬ ‫اين‬ .)‫‌فيس‬‫پ‬‫تاي‬ ‫(يا‬ ‫فونت‬ ‫خانوادة‬
.‫است‬ ‫فارسي‬ ‫حروف‬ ‫طراحي‬ ‫در‬
4-9‫تصویر‬ ‫فارسی‬ ‫های‬ ‫فونت‬ ‫از‬ ‫هایی‬ ‫نمونه‬

11. 121
‫فارسی‬ ‫قلم‬ ‫اجرای‬ ‫چهارم‬ ‫فصل‬
4-10‫تصویر‬ ‫فیس‬ ‫تایپ‬ ‫و‬ ‫فونت‬ ‫تفاوت‬
4-11‫تصویر‬ ‫یونیورس‬ ‫معروف‬ ‫فیس‬ ‫تایپ‬

12. 122
.‫كنيد‬ ‫تايپ‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫و‬ ‫كرده‬ ‫انتخاب‬ ‫مناسب‬ ‫فونت‬ ‫يك‬ ..... ‫ادبي‬ ‫متن‬ ‫يا‬ ‫شعر‬ ‫1-براي‬
‫مرا‬ ‫كيست‬ ‫جمله‬ ‫يا‬ ... ‫و‬ ‫ظرافت‬ – ‫آرامش‬ – ‫قدرت‬ -‫صداقت‬ -‫دوستانه‬ -‫خجالت‬ -‫خسته‬ :‫واژگان‬ -2
‫فونت‬ ‫بهترين‬ ‫و‬ ‫كنيد‬ ‫تايپ‬ word ‫‌افزار‬‫م‬‫نر‬ ‫محيط‬ ‫در‬ ‫حالت‬ ‫و‬ ‫نوع‬ ،‫اندازه‬ ،‫فونت‬ ‫انواع‬ ‫در‬ ... ‫و‬ ‫كند‬ ‫ياري‬
.‫كنيد‬ ‫انتخاب‬ ‫را‬
‫انواع‬ ‫از‬ ‫كداميك‬ ‫كه‬ ‫دهيد‬ ‫پاسخ‬ ‫مقايسه‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫كنيد‬ ‫تايپ‬ ‫فونت‬ ‫انواع‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫كوتاه‬ ‫متن‬ ‫پاراگراف‬ ‫يك‬ -3
‫دارد؟‬ ‫هماهنگي‬ ‫متن‬ ‫با‬ ‫فونت‬
‫کارگاهی‬ ‫فعالیت‬
‫‌فيس‬‫پ‬‫تاي‬ ‫و‬ ‫فونت‬ ‫طراحي‬ ‫اهميت‬
‫(شكل‬ ‫فونت‬ ‫تغيير‬ ‫با‬ .‫است‬ ‫تايپوگرافي‬ ‫در‬ ‫اصلي‬ ‫عنصر‬ ،‫فونت‬
‫نيز‬ ‫نوشتار‬ ‫شخصيتي‬ ‫ويژگي‬ ،‫نوشته‬ ‫يك‬ ‫حروف)در‬ ‫ساختار‬ ‫و‬
‫طنز‬ ‫به‬ ‫جدي‬ ،‫رسمي‬ ‫به‬ ‫تجملي‬ ‫حالت‬ ‫از‬ ً‫ال‬‫مث‬ ‫‌كند‬‫ي‬‫م‬ ‫تغيير‬
‫اگر‬ .‫‌دهد‬‫ي‬‫م‬ ‫شكل‬ ‫تغيير‬ ... ‫و‬ ‫جديد‬ ‫به‬ ‫قديمي‬ ‫حالت‬ ‫از‬ ‫يا‬ ‫و‬
‫كنيم‬ ‫گوش‬ ‫صوتي‬ ‫فايل‬ ‫يك‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫نوشتاري‬ ‫متن‬ ‫يك‬
‫ايفا‬ ‫را‬ ‫مهمي‬ ‫نقش‬ ‫احساسات‬ ‫انتقال‬ ‫در‬ ... ‫و‬ ‫صدا‬ ‫آواي‬ ‫تغييرات‬
‫در‬ ،‫صدا‬ ‫بودن‬ ‫كوتاه‬ ‫يا‬ ‫بلند‬ ،‫لفظي‬ ‫تأكيد‬ ‫نمونه‬ ‫براي‬ ،‫‌كنند‬‫ي‬‫م‬
‫يا‬ ‫خاصيت‬ ‫اين‬ ‫فونت‬ ‫طراحي‬ ‫و‬ ‫‌افتد‬‫ي‬‫م‬ ‫اتفاق‬ ‫همين‬ ‫نيز‬ ‫نوشته‬
‫نوشتاري‬ ‫شكل‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫لفظي‬ ‫و‬ ‫آويي‬ ‫تأكيدات‬ ‫كه‬ ‫دارد‬ ‫را‬ ‫ويژگي‬
.‫كند‬ ‫تبديل‬
‫طريق‬ ‫از‬ ‫‌ها‬‫ت‬‫حال‬ ‫تغيير‬ ‫اين‬ ‫تايپ‬ ‫يا‬ ‫حروف‬ ‫با‬ ‫حقيقت‬ ‫در‬
‫‌ها‬‫ه‬‫زاوي‬ ‫اتصال‬ ‫چگونگي‬ ،‫درازا‬ ‫و‬ ‫پهنا‬ ،‫حروف‬ ‫ظرافت‬ ‫و‬ ‫ضخامت‬
‫و‬ ‫حسي‬ ‫‌گذاري‬‫ر‬‫تاثي‬ ‫قدرت‬ ‫نيز‬ ‫نوشته‬ ‫پس‬ .‫‌آيد‬‫ي‬‫م‬ ‫پديد‬ ... ‫و‬
.)4-12‫دارد(تصویر‬ ‫را‬ ‫افراد‬ ‫روي‬ ‫بر‬ ‫عاطفي‬
4-12‫تصویر‬ ‫هستند‬ ‫مختلف‬ ‫های‬ ‫حس‬ ‫بیانگر‬ ‫چهره‬ ‫مختلف‬ ‫حاالت‬ ‫مانند‬ ‫نیز‬ ‫ها‬ ‫فونت‬

13. 123
‫فارسی‬ ‫قلم‬ ‫اجرای‬ ‫چهارم‬ ‫فصل‬
‫دوستان‬ ‫با‬ ‫سپس‬ .‫كنيد‬ ‫تايپ‬ ،‫نازنين‬ ‫و‬ ‫ترافيك‬ ،‫يكان‬ ،‫تيتر‬ ،‫‌هاي:كودك‬‫ت‬‫فون‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫جمله‬ ‫یک‬ -1
.‫كنيد‬ ‫بررسي‬ ‫خود‬ ‫هنرآموز‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫نتيجه‬ ‫و‬ ‫كرده‬ ‫گفت وگو‬ ‫آن‬ ‫درباره‬ ‫خود‬
‫نوشتاري‬ ‫ستون‬ ‫كدام‬ ‫هر‬ ‫از‬ ،‫بياوريد‬ ‫كالس‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫روزنامه‬ ‫و‬ ‫بزرگساالن‬ ‫داستان‬ ‫كتاب‬ ،‫كودك‬ ‫كتاب‬ ‫یک‬ -2
.‫بپردازيد‬ ‫گفت وگو‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫دربارة‬ ‫و‬ ‫كنيد‬ ‫نصب‬ ‫كارگاه‬ ‫ديوار‬ ‫روي‬ ‫بر‬ ‫و‬ ‫كرده‬ ‫بزرگ‬ ‫كپي‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫آن‬ ،‫انتخاب‬ ‫را‬
‫کارگاهی‬ ‫فعالیت‬
‌‫ت‬‫فون‬ ‫انواع‬ ‫‌بندي‬‫ه‬‫دست‬
:‫‌شوند‬‫ي‬‫م‬ ‫تقسيم‬ ‫دسته‬ ‫دو‬ ‫به‬ ‫كلي‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫‌ها‬‫ت‬‫فون‬
‫متن‬ ‫فونت‬
‫نمايشي‬ ‫فونت‬ ‫يا‬ ‫تيتر‬ ‫فونت‬
‫طراحي‬ ‫طوالني‬ ‫‌هاي‬‫ن‬‫مت‬ ‫در‬ ‫استفاده‬ ‫براي‬ ‫متن‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫فون‬
‫گرفته‬ ‫كار‬ ‫به‬ 14 ‫تا‬ 6 ‫بين‬ ‫‌‌هاي‬‫اندازه‬ ‫در‬ ‫بيشتر‬ ‫و‬ ‫‌شوند‬‫ي‬‫م‬
.‫‌شوند‬‫ي‬‫م‬
‫چند‬ ،‫تيتر‬ ‫يك‬ ‫نوشتن‬ ‫براي‬ ً‫ال‬‫معمو‬ ‫نمايشي‬ ‫يا‬ ‫تيتر‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫فون‬
‫‌شوند‬‫ي‬‫م‬‫طراحي‬‫‌اي‬‫ه‬‫گون‬‫به‬‫و‬‫‌شوند‬‫ي‬‫م‬‫استفاده‬،‫خط‬‫يك‬‫يا‬‫كلمه‬
.)4-14‫باشند(تصاویر31-4و‬‫استفاده‬‫قابل‬‫بزرگ‬‫‌هاي‬‫ه‬‫انداز‬‫در‬‫كه‬
‫انتخاب‬ ‫كودك‬ ‫داستان‬ ‫كتاب‬ ‫يك‬ ‫براي‬ ‫كه‬ ‫فونتي‬ ،‫نمونه‬ ‫براي‬
‫كودك‬‫كتاب‬.‫باشد‬‫متفاوت‬‫رمان‬‫كتاب‬‫يك‬‫فونت‬‫با‬‫بايد‬‫‌شود‬‫ي‬‫م‬
‫را‬ ‫خواندن‬ ‫مهارت‬ ‫خوبي‬ ‫به‬ ‫هنوز‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫‌سالي‬‫م‬‫ك‬ ‫افراد‬ ‫براي‬
‫رمان‬ ‫اما‬ ‫دارد‬ ‫‌اي‬‫ه‬‫ويژ‬ ‫اهميت‬ ‫فونت‬ ‫انتخاب‬ ‫پس‬ ‫‌اند‬‫ه‬‫نياموخت‬
‫و‬ ‫برخوردارند‬ ‫خواندن‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫مهار‬ ‫از‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫بزرگساالني‬ ‫براي‬
‫با‬ ‫بايد‬ ‫‌ترديد‬‫ي‬‫ب‬ ‫است‬ ‫مناسب‬ ‫روزنامه‬ ‫براي‬ ‫كه‬ ‫فونتي‬ ‫‌طور‬‫ن‬‫همي‬
‫روزنامه‬‫زيرا‬،‫باشد‬‫متفاوت‬‫رمان‬‫‌هاي‬‫ب‬‫كتا‬‫در‬‫استفاده‬‫مورد‬‫فونت‬
‫‌شود‬‫ي‬‫م‬‫انجام‬‫سرعت‬‫به‬ً‫ال‬‫معمو‬‫كار‬‫اين‬‫و‬‫است‬‫خبر‬‫خواندن‬‫براي‬
‫زياد‬ ‫را‬ ‫خواندن‬ ‫سرعت‬ ‫كه‬ ‫شود‬ ‫استفاده‬ ‫فونتي‬ ‫از‬ ‫بايد‬ ‫بنابراين‬
‫شتابي‬‫هيچ‬،‫داستان‬‫يا‬‫رمان‬‫‌هاي‬‫ب‬‫كتا‬‫خواندن‬‫در‬‫عكس‬‫بر‬،‫كند‬
.‫‌كند‬‫ي‬‫م‬‫مطالعه‬‫تأمل‬‫با‬‫و‬‫آرام‬‫حالتي‬‫در‬‫خواننده‬ً‫ال‬‫معمو‬‫و‬‫نيست‬
.‫هستند‬ ‫‌گذار‬‫ر‬‫تاثي‬ ‫فونت‬ ‫انتخاب‬ ‫و‬ ‫طراحي‬ ‫در‬ ،‫عوامل‬ ‫اين‬ ‫همة‬
‫طراحي‬ ‫ ای‬‫ه‬‫گون‬ ‫به‬ ‫باید‬ ‫مختلف‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫حال‬ ‫با‬ ‫گوناگون‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫فون‬
‫اهميت‬ ‫از‬ ‫امر‬ ‫اين‬ .‫باشند‬ ‫‌هايي‬‫ز‬‫نيا‬ ‫چنين‬ ‫‌گوي‬‫خ‬‫پاس‬ ‫تا‬ ‫شوند‬
.‫است‬‫برخوردار‬‫بسياري‬
‫زياد‬ ‫بسيار‬ ‫‌اند‬‫ه‬‫شد‬ ‫طراحي‬ ‫التين‬ ‫زبان‬ ‫براي‬ ‫كه‬ ‫‌هايي‬‫ت‬‫فون‬ ‫شمار‬
‫فونت‬ ‫چند‬ ،‫معنايي‬ ‫و‬ ‫حس‬ ‫هر‬ ‫بيان‬ ‫براي‬ ‫‌تواند‬‫ي‬‫م‬ ‫طراح‬ ‫و‬ ‫است‬
‫‌ها‬‫ت‬‫فون‬ ‫شمار‬ ،‫فارسي‬ ‫زبان‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫حالي‬ ‫در‬ ،‫كند‬ ‫پيدا‬ ‫مناسب‬
‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫تكنيكي‬‫‌هاي‬‫د‬‫ايرا‬،‫استفاده‬‫هنگام‬‫بايد‬‫طراح‬‫و‬‫است‬‫محدود‬
.‫كند‬‫برطرف‬‫نيز‬‫را‬
4-13‫تصویر‬ ‫فارسی‬ ‫تیتر‬ ‫و‬ ‫متن‬ ‫فونت‬ ‫نمونه‬

14. 124
.‫كنيد‬ ‫تايپ‬ ‫مناسب‬ ‫فونت‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫و‬ ‫نموده‬ ‫انتخاب‬ ‫را‬ ‫فرهنگي‬ ‫يا‬ ‫اجتماعي‬ ‫خبري‬ ‫متن‬ ‫يك‬ -1
.‫كنيد‬ ‫تایپ‬ ‫مناسب‬ ‫فونت‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫ايران‬ ‫اسالمي‬ ‫جمهوري‬ ‫پرورش‬ ‫و‬ ‫آموزش‬ ‫وزارت‬ ‫عنوان‬ -2
‫کارگاهی‬ ‫فعالیت‬
‫بررسي‬ ‫و‬ ‫كنيد‬ ‫جستجو‬ ‫را‬ ‫فارسي‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫فون‬ ‫انواع‬ ،‫متن‬ ‫بخش‬ ‫در‬ ،)word(‫رد‬ُ‫و‬ ‫برنامۀ‬ ‫صفحه‬ ‫در‬ -1
‫براي‬ ‫كداميك‬ ‫و‬ ‫درسي‬ ‫كتاب‬ ‫يا‬ ‫داستان‬ ‫يا‬ ‫شعر‬ ‫ديوان‬ ‫مانند‬ ‫محور‬ ‫متن‬ ‫‌هاي‬‫ب‬‫كتا‬ ‫براي‬ ‫كداميك‬ :‫كنيد‬
.‫است‬ ‫مناسب‬ ‫كودك‬ ‫شعر‬ ‫كتاب‬ ‫مانند‬ ‫محور‬ ‫تصوير‬ ‫‌هاي‬‫ب‬‫كتا‬
‫هستند؟‬ ‫‌تر‬‫ب‬‫مناس‬ ‫تيتر‬ ‫براي‬ ‫‌ها‬‫ت‬‫فون‬ ‫كدام‬ -2
‫كنيد‬ ‫نصب‬ ‫كالس‬ ‫در‬ ،‫بگيريد‬ ‫پرينت‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬ ‫از‬ ،‫كنيد‬ ‫تايپ‬ ‫‌ها‬‫ت‬‫فون‬ ‫انواع‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫كتاب‬ ‫از‬ ‫صفحه‬ ‫يك‬ -3
.‫كنيد‬ ‫گفت وگو‬ ‫خود‬ ‫هنرآموز‬ ‫راهنمايي‬ ‫با‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬ ‫‌خواني‬‫ن‬‫روا‬ ‫يا‬ ‫خوانايي‬ ‫دربارة‬ ‫و‬
‫كتاب‬ ‫تيتر‬ ‫براي‬ ‫كداميك‬ ‫و‬ ‫درسي‬ ‫يا‬ ‫داستان‬ ،‫شعر‬ ‫‌هاي‬‫ب‬‫كتا‬ ‫مانند‬ ‫‌هايي‬‫ب‬‫كتا‬ ‫متن‬ ‫براي‬ ‫كداميك‬ -4
.‫هستند‬ ‫مناسب‬ ‫روزنامه‬ ‫يا‬ ‫بروشور‬ ‫يا‬
‫کارگاهی‬ ‫فعالیت‬
4-14‫تصویر‬ ‫انگلیسی‬ ‫تیتر‬ ‫و‬ ‫متن‬ ‫فونت‬ ‫نمونه‬

15. 125
‫فارسی‬ ‫قلم‬ ‫اجرای‬ ‫چهارم‬ ‫فصل‬
:‫كه‬‫‌گيريم‬‫ي‬‫م‬‫نتيجه‬‫بنابراين‬
.‫دارد‬‫نام‬‫فونت‬‫طراحي‬،‫مشخص‬‫زبان‬‫يك‬‫براي‬‫اعداد‬،‫‌گذاري‬‫ه‬‫نشان‬‫‌هاي‬‫ت‬‫عالم‬،‫‌ها‬‫د‬‫نما‬،‫الفبا‬‫حروف‬‫طراحي‬-
.‫‌گويند‬‫ي‬‫م‬‫‌فيس‬‫پ‬‫تاي‬‫يا‬‫فونت‬‫خانواده‬‫مشترك‬‫‌هاي‬‫ي‬‫ويژگ‬‫با‬‫فونت‬‫چند‬‫مجموعه‬‫به‬-
.‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ ‫طراحي‬ ‫مشخصي‬ ‫كاربرد‬ ‫و‬ ‫موضوع‬ ‫براي‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫خاصي‬ ‫ويژگي‬ ‫فونت‬ ‫هر‬ -
:‫شود‬ ‫توجه‬ ‫موارد‬ ‫اين‬ ‫به‬ ‫بايد‬ ‫فونت‬ ‫طراحي‬ ‫هنگام‬ -
.‫‌شوند‬‫ي‬‫م‬‫تقسيم‬‫تيتر‬‫‌هاي‬‫ت‬‫فون‬‫و‬‫متن‬‫‌هاي‬‫ت‬‫فون‬‫دستة‬‫دو‬‫به‬‫‌ها‬‫ت‬‫فون‬-
.‫‌شود‬‫ي‬‫م‬‫استفاده‬ ‫كوچك‬‫‌هاي‬‫ه‬‫انداز‬‫در‬‫و‬‫است‬‫طوالني‬‫‌هاي‬‫ن‬‫مت‬ ‫نوشتن‬‫براي‬‫متن‬‫فونت‬-
‫بزرگ‬‫‌هاي‬‫ه‬‫انداز‬‫در‬‫و‬‫‌شود‬‫ي‬‫م‬‫استفاده‬‫است‬‫خط‬‫يك‬‫يا‬‫كلمه‬‫چند‬ً‫ال‬‫معمو‬‫كه‬‫تيتر‬‫نوشتن‬‫براي‬،‫تيتر‬‫فونت‬-
.‫‌شود‬‫ي‬‫م‬‫گرفته‬‫كار‬‫به‬
‫لیست‬ ‫چک‬
‫فارسي‬ ‫حروف‬ ‫ويژه گيهاي‬
‫‌های‬‫ی‬‫ویژگ‬ ‫و‬ ‫اجزاء‬ ‫با‬ ‫باید‬ ‫نخست‬ ‫فارسی‬ ‫فونت‬ ‫طراحی‬ ‫برای‬
‫این‬ ‫بصری‬ ‫‌های‬‫ی‬‫ویژگ‬ ‫و‬ ‫ساختار‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫آشنا‬ ‫حروف‬
‫آشنایی‬ ‫برای‬ ‫بخش‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫بنابراین‬ .‫کرد‬ ‫پیدا‬ ‫شناخت‬ ‫حروف‬
.‫‌پردازیم‬‫ی‬‫م‬‫فارسی‬‫حروف‬‫‌های‬‫ی‬‫ویژگ‬‫معرفی‬‫به‬،‫حروف‬‫طراح‬
‫که‬ )4-15‫(تصویر‬ ‫است‬ ‫نوشتاری‬ ‫حرف‬ 32 ‫دارای‬ ‫فارسی‬ ‫حروف‬
‫بنابراین‬،‫شوند‬‫متصل‬‫یکدیگر‬‫به‬‫باید‬‫کلمه‬‫نوشتن‬‫برای‬‫حروف‬‫این‬
‫شمار‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫‌های‬‫ی‬‫ویژگ‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫فارسی‬ ‫حروف‬ ‫در‬ ‫اتصاالت‬ ‫وجود‬
‫وجود‬ ‫حروف‬ ‫برای‬ ‫متصل‬ ‫‌های‬‫ل‬‫شک‬ ‫که‬ ‫بدانیم‬ ‫باید‬ ‫پس‬ .‫‌رود‬‫ی‬‫م‬
‫مانند‬ .‫است‬ ‫شده‬ ‫تعیین‬ ‫نشانه‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ‫حرف‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫و‬ ‫دارد‬
،‫اول‬‫شکل‬ ‫آنها‬‫به‬‫که‬‫است‬)‫ه‬ ‫ـه‬‫ـهـ‬‫شکل(هـ‬ ‫چهار‬‫دارای‬ ‫که‬)‫(ه‬
‫طراحی‬‫برای‬‫حروف‬‫طراح‬.‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫گفته‬‫تکی‬‫یا‬‫تنها‬‫و‬‫آخر‬،‫وسط‬
‫کند‬ ‫طراحی‬ ‫را‬ ‫حروف‬ ‫از‬ ‫شکل‬ 58 ‫حداقل‬ ‫باید‬ ‫فارسی‬ ‫حروف‬
‫‌هایی‬‫ل‬‫شک‬‫از‬‫تعدادی‬‫تنها‬،)‫(گلیف‬‫شکل‬58‫البته‬ .)4-16‫(تصویر‬
‫تعداد‬‫کامل‬‫فونت‬‫یک‬‫طراحی‬‫برای‬‫زیرا‬‫شود‬‫طراحی‬‫باید‬‫که‬‫است‬
‫نیز‬‫‌گذاری‬‫ه‬‫نشان‬‫‌های‬‫ت‬‫عالم‬‫و‬‫اعراب‬،‫اعداد‬،‫شامل‬‫گلیف‬‫بیشتری‬
.)4-17‫(تصویر‬‫شود‬‫طراحی‬‫باید‬
4-15‫تصویر‬ ‫میترا‬ ‫فونت‬ ‫فارسی‬ ‫الفبای‬ ‫حروف‬ ‫جدای‬ ‫اشکال‬

16. 126
4-16‫تصویر‬ ‫میترا‬ ‫فونت‬ ‫فارسی‬ ‫الفبای‬ ‫حروف‬ ‫چسبان‬ ‫و‬ ‫جدا‬ ‫اشکال‬
4-17‫تصویر‬ ‫میترا‬ ‫فونت‬ ‫فارسی‬ ‫فونت‬ ‫در‬ ‫ِعراب‬‫ا‬ ‫و‬ ‫اعداد‬ ،‫ها‬ ‫عالمت‬

17. 127
‫فارسی‬ ‫قلم‬ ‫اجرای‬ ‫چهارم‬ ‫فصل‬
‫حروف‬ ‫های‬ ‫بخش‬ ‫ترین‬ ‫مهم‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫نقطه‬ :‫حروف‬ ‫در‬ ‫نقطه‬
‫حروف‬ ،‫آن‬ ‫از‬ ‫زیاد‬ ‫استفاده‬ ‫و‬ ‫تنوع‬ ‫دلیل‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫فارسی‬
‫حرف‬ 17 ‫دارای‬ ‫فارسی‬ ‫حروف‬ .‫‌کند‬‫ی‬‫م‬ ‫جدا‬ ‫التین‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫فارسی‬
‫‌دار؛‬‫ه‬‫نقط‬ ‫حرف‬ 17 ‫از‬ .‫است‬ ‫نقطه‬ ‫بدون‬ ‫حرف‬ 15 ‫و‬ ‫‌دار‬‫ه‬‫نقط‬
‫گوناگونی‬ ‫‌های‬‫ش‬‫بخ‬ ‫از‬ ‫فارسی‬ ‫حروف‬ ‫از‬ ‫یک‬ ‫هر‬:‫حروف‬‫اجزاء‬
‫شده‬ ‫داده‬ ‫نشان‬ 4-19‫تصویر‬ ‫در‬ ‫اجزاء‬ ‫این‬ .‫است‬ ‫شده‬ ‫تشکیل‬
.‫است‬
‫مانند‬ ‫‌گویند‬‫ی‬‫م‬ ‫صعود‬ ،‫حروف‬ ‫روندة‬ ‫باال‬ ‫ساقة‬ ‫به‬ :‫صعود‬
.)‫آخر‬ ‫(الف‬
‫حرف‬ ‫مانند‬ ‫‌گویند‬‫ی‬‫م‬ ‫نزول‬ ‫حروف‬ ‫روندة‬ ‫پایین‬ ‫ساقة‬ ‫به‬ :‫نزول‬
.)‫(م‬
‫و‬ ‫اول‬ ‫شکل‬ ‫(البته‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫نقط‬ ‫دو‬ ‫حرف‬ 2 ،‫‌ای‬‫ه‬‫نقط‬ ‫تک‬ ‫حرف‬ 10
‫‌ای‬‫ه‬‫نقط‬ ‫سه‬ ‫حرف‬ 5 ‫و‬ )‫است‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫نقط‬ ‫دو‬ ‫نیز‬ )‫(ی‬ ‫حرف‬ ‫وسط‬
.)4-18‫(تصویر‬ ‫هستند‬
4-18‫تصویر‬ ‫فارسی‬ ‫حروف‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫نقطه‬
4-19‫تصویر‬ ‫فارسی‬ ‫حروف‬ ‫اجزاء‬

18. 128
‫روی‬ ‫قلم‬ ‫چرخش‬ ‫سبب‬ ‫به‬ ‫همیشه‬ ‫حروف‬ :‫حروف‬ ‫ضخامت‬
‫از‬ ‫‌هایی‬‫ش‬‫بخ‬ ‫یعنی‬ .‫هستند‬ ‫مختلف‬ ‫‌های‬‫ت‬‫ضخام‬ ‫دارای‬ ،‫کاغذ‬
‫جایی‬ ‫در‬ .‫‌شوند‬‫ی‬‫م‬ ‫ترسیم‬ ‫دیگر‬ ‫‌های‬‫ش‬‫بخ‬ ‫از‬ ‫‌تر‬‫م‬‫ضخی‬ ،‫حروف‬
‫حرف‬ ‫حالت‬ ‫‌ترین‬‫م‬‫ضخی‬ ،‫دارد‬ ‫تماس‬ ‫کاغذ‬ ‫با‬ ‫قلم‬ ‫سطح‬ ‫تمام‬ ‫که‬
‫اندازه‬ ‫چه‬ ‫شان‬ ‫ضخامت‬ ‫بین‬ ‫کنتراست‬ ‫اینکه‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫‌ها‬‫ت‬‫فون‬
‫بین‬ ‫زیادی‬ ‫تضاد‬ ‫آنها‬ ‫از‬ ‫برخی‬ .‫دارند‬ ‫تفاوت‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ‫است‬
‫نیز‬ ‫گاه‬ .‫است‬ ‫کمتر‬ ،‫دیگر‬ ‫برخی‬ ‫تضاد‬ ‫و‬ ‫دارند‬ ‫حروف‬ ‫ضخامت‬
‫رخ‬‫افقی‬‫خطوط‬‫در‬‫فارسی‬‫حروف‬‫در‬‫حالت‬‫این‬‫که‬‫‌آید‬‫ی‬‫م‬‫بوجود‬
،‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬‫قرار‬‫کاغذ‬‫روی‬‫بر‬‫قلم‬‫از‬‫بخشی‬‫تنها‬‫‌که‬‫ی‬‫جای‬‫در‬.‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬
‫خطوط‬ ‫در‬ ‫بیشتر‬ ‫نیز‬ ‫حالت‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫‌شود‬‫ی‬‫م‬ ‫نازک‬ ‫حروف‬ ‫شکل‬
.)4-20‫(تصویر‬‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬‫رخ‬‫عمودی‬
‫آنها‬‫به‬‫که‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫طراحی‬‫ضخامتی‬‫تک‬‫شکل‬‫به‬‫را‬‫حروف‬،‫طراح‬
.)4-21‫(تصویر‬‫‌گویند‬‫ی‬‫م‬‫مونوالین‬‫فونت‬
4-20‫تصویر‬ ‫حروف‬ ‫عمودی‬ ‫و‬ ‫افقی‬ ‫های‬ ‫قسمت‬ ‫در‬ ‫ضخامت‬ ‫تعریف‬
4-21‫تصویر‬ ‫حروف‬ ‫ضخامت‬ ‫در‬ ‫تضاد‬

19. 129
‫فارسی‬ ‫قلم‬ ‫اجرای‬ ‫چهارم‬ ‫فصل‬
‫گفته‬‫یک‬‫فصل‬‫در‬‫که‬‫طور‬‫همان‬:‫حروف‬‫منفي‬‫و‬‫مثبت‬‫فضاي‬
،‫سفید‬‫فضاهای‬‫و‬‫مثبت‬‫فضای‬‫یعنی‬،‫سیاه‬‫فضاهای‬‫از‬‫حروف‬‫شد؛‬
‫کنار‬ ‫در‬ ‫فضا‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫بنابراین‬ .‫‌اند‬‫ه‬‫شد‬ ‫تشکیل‬ ‫منفی‬ ‫فضای‬ ‫یعنی‬
‫دار‬‫قوس‬ ‫و‬‫تخت‬‫های‬‫شکل‬‫فارسی‬‫حروف‬:‫حروف‬‫در‬‫انحنا‬
‫برخی‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫قوس‬ ‫و‬ ‫منحنی‬ ،‫‌ها‬‫ت‬‫فون‬ ‫از‬ ‫برخی‬ ‫کلی‬ ‫فرم‬ .‫دارند‬
.)4-23‫(تصویر‬‫است‬‫تخت‬‫فرم‬‫دیگر‬
‫این‬‫به‬.‫‌دهند‬‫ی‬‫م‬‫تشکیل‬‫را‬‫حروف‬‫شکل‬‫هم‬‫با‬‫و‬‫قراردارند‬‫یکدیگر‬
‫داشته‬‫وجود‬‫تناسب‬‫منفی‬‫و‬‫مثبت‬‫فضای‬‫بین‬‫باید‬‫همیشه‬،‫سبب‬
.)4-22‫(تصویر‬‫باشد‬
4-22‫تصویر‬ ‫حروف‬ ‫در‬ ‫منفی‬ ‫و‬ ‫مثبت‬ ‫فضای‬
4-23‫تصویر‬ ‫حروف‬ ‫در‬ ‫انحنا‬

20. 130
‫که‬ ‫شوند‬ ‫طراحی‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫گون‬ ‫به‬ ‫باید‬ ‫حروف‬ :‫حروف‬ ‫های‬ ‫فاصله‬
.‫باشند‬ ‫دور‬ ‫یکدیگر‬ ‫از‬ ‫نه‬ ‫و‬ ‫فشرده‬ ‫و‬ ‫نزدیک‬ ‫یکدیگر‬ ‫به‬ ‫زیاد‬ ‫نه‬
‫رعایت‬ ‫حروف‬ ‫میان‬ ‫‌گذاری‬‫ه‬‫فاصل‬ ‫در‬ ‫تعادل‬ ‫باید‬ ،‫طراحی‬ ‫هنگام‬
.)4-24‫شود(تصویر‬
:‫حروف‬ ‫طراحی‬ ‫در‬ ‫کرسی‬
‫در‬ ‫برابری‬ ‫و‬ ‫نظم‬ ‫ایجاد‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫افقی‬ ‫راست‬ ‫خط‬ ،‫کرسی‬
.‫‌گیرند‬‫ی‬‫م‬ ‫قرار‬ ‫آن‬ ‫روی‬ ‫بر‬ ‫حروف‬ ‫و‬ ‫‌شود‬‫ی‬‫م‬ ‫گرفته‬ ‫بکار‬ ‫حروف‬
‫نظر‬ ‫در‬ ‫کرسی‬ ‫خط‬ ‫پنج‬ ،‫فارسی‬ ‫خطاطی‬ ‫برای‬ ‫عادی‬ ‫حالت‬ ‫در‬
‫شکل‬ ‫که‬ ‫سبب‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫‌فیس‬‫پ‬‫تای‬ ‫طراحی‬ ‫در‬ ‫اما‬ ‫‌شود‬‫ی‬‫م‬ ‫گرفته‬
‫در‬ ‫کرسی‬ ‫خط‬ ‫چهار‬ ‫حداقل‬ ‫‌شود‬‫ی‬‫م‬ ‫‌تر‬‫ه‬‫ساد‬ ‫و‬ ‌‫ی‬‫هندس‬ ،‫حروف‬
‫توجه‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫نداشته‬ ‫محدودیت‬ ‫تعداد‬ ‫این‬ ‫اما‬ .‫‌شود‬‫ی‬‫م‬ ‫گرفته‬ ‫نظر‬
‫دیگر‬ ‫فونت‬ ‫به‬ ‫فونتی‬ ‫از‬ ‫‌ها‬‫ی‬‫کرس‬ ‫تعداد‬ ،‫طراحی‬ ‫و‬ ‫فونت‬ ‫نوع‬ ‫به‬
‫است‬ ‫خطی‬ ‫همان‬ ،‫پایه‬ ‫کرسی‬ ‫یا‬ ‫اصلی‬ ‫کرسی‬ ‫خط‬ .‫است‬ ‫متغیر‬
‫نیز‬ ‫خطاطی‬ ‫در‬ .)4-25‫(تصویر‬ ‫‌نشینند‬‫ی‬‫م‬ ‫آن‬ ‫روی‬ ‫حروف‬ ‫که‬
‫بعضی‬ ‫در‬ ‫گاهی‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫زیادتر‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫‌ها‬‫ی‬‫کرس‬ ‫تعداد‬
‫قوس دار‬ ‫شکل‬ ‫به‬ ‫کرسی‬ ‫پایان‬ ،‫نستعلیق‬ ‫شکسته‬ ‫مانند‬ ‫‌ها‬‫ط‬‫خ‬
.)4-26‫(تصویر‬ ‫‌کند‬‫ی‬‫م‬ ‫پیدا‬ ‫گرایش‬ ‫باال‬ ‫سمت‬ ‫به‬
4-24‫تصویر‬ ‫حروف‬ ‫بین‬ ‫صحیح‬ ‫گذاری‬ ‫فاصله‬
4-25‫تصویر‬ ‫حروف‬ ‫بین‬ ‫صحیح‬ ‫گذاری‬ ‫فاصله‬

21. 131
‫فارسی‬ ‫قلم‬ ‫اجرای‬ ‫چهارم‬ ‫فصل‬
،‫اعداد‬ ‫عالوة‬ ‫به‬ ‫حروف‬ ‫متصل‬ ‫و‬ ‫منفصل‬ ‫اشكال‬ ‫تمام‬ ‫و‬ ‫كنيد‬ ‫انتخاب‬ ‫را‬ ‫يكي‬ ‫موجود‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫فون‬ ‫از‬ -1
.‫بگيريد‬ ‫پرينت‬ ‫و‬ ‫كنيد‬ ‫تايپ‬ word ‫محيط‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫نشانه گذاری‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫عالم‬ ‫و‬ ‫اعراب‬
‫را‬ ‫فونت‬ ‫آن‬ ‫‌های‬‫ي‬‫كرس‬ ‫تعداد‬ ‫و‬ ‫بنويسيد‬ ‫جمله‬ ‫يك‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫كنيد‬ ‫انتخاب‬ ‫را‬ ‫يكي‬ ،‫موجود‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫فون‬ ‫از‬ -2
.‫کنید‬ ‫مشخص‬
‫کارگاهی‬ ‫فعالیت‬
4-26‫تصویر‬ ‫نستعلیق‬ ‫شکسته‬ ‫خط‬ ‫در‬ ‫باالرونده‬ ‫کرسی‬ ‫نمونه‬

22. 132
:‫فونت‬‫طراحی‬‫مراحل‬
‫گفت‬ ‫میتوان‬ ،‫شدید‬ ‫آشنا‬ ‫گذشته‬ ‫فصلهای‬ ‫مطالب‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫اکنون‬
.‫میشناسید‬ ‫را‬ ‫فارسی‬ ‫فونت‬ ‫طراحی‬ ‫برای‬ ‫الزم‬ ‫‌های‬‫ی‬‫دانستن‬ ‫که‬
‫‌های‬‫ب‬‫کتا‬ ‫خواندن‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫باقی‬ ‫بسیاری‬ ‫‌های‬‫ه‬‫نکت‬ ‫هنوز‬ ‫البته‬
‫بیشتر‬ ‫آنها‬ ‫درباره‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫دانش‬ ‫‌توانید‬‫ی‬‫م‬ ،‫رشته‬ ‫این‬ ‫تخصصی‬
.‫د‬‫کنی‬
‫‌فیس‬‫پ‬‫تای‬ ‫یک‬ ‫طراحی‬ ‫و‬ ‫نیست‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫ساد‬ ‫کار‬ ‫فونت‬ ‫طراحی‬
‫و‬ ‫حروف‬ ‫شکل‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫حروفی‬ ‫طراح‬ ‫به‬ ‫باید‬ ‫کیفیت‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫حرف‬
‫عالقمند‬ ‫حروف‬ ‫طراحی‬ ‫شاخة‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫داشته‬ ‫آشنایی‬ ‫خوشنویسی‬
‫گذاشتن‬‫و‬‫شکیبایی‬‫داشتن‬‫که‬‫است‬‫کاری‬‫این‬.‫شود‬‫سپرده‬‫است‬
‫که‬ ‫را‬ ‫فونتی‬ ‫نخستین‬ .‫دارد‬ ‫بسیاری‬ ‫اهمیت‬ ،‫آن‬ ‫برای‬ ‫زیاد‬ ‫زمان‬
‫‌آید؛‬‫ی‬‫م‬ ‫جالب‬ ‫نظرتان‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫هم‬ ‫اندازه‬ ‫هر‬ ،‫‌کنید‬‫ی‬‫م‬ ‫طراحی‬ ‫خود‬
‫که‬ ‫فونتی‬ ‫طراحی‬ ‫زیرا‬ .‫کنید‬ ‫نگاه‬ ‫آموزشی‬ ‫تمرین‬ ‫یک‬ ‫حد‬ ‫در‬
‫درست‬‫‌های‬‫س‬‫قو‬‫و‬‫‌ها‬‫ل‬‫شك‬‫از‬‫آن‬‫حروف‬‫و‬‫کاربردی‬،‫استفاده‬‫قابل‬
‫بسیار‬ ‫تجربه‬ ‫و‬ ‫تمرین‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫کاری‬ ،‫باشد‬ ‫شده‬ ‫تشکیل‬
.‫دارد‬
‫توجه‬ ‫آنها‬ ‫به‬ ‫باید‬ ‫طراحی‬ ‫شروع‬ ‫از‬ ‫پیش‬ ‫که‬ ‫مهمی‬ ‫نکات‬
:‫باشید‬‫داشته‬
‫گرفته‬‫الهام‬‫اساس‬‫و‬‫پایه‬‫یک‬‫از‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫طراحی‬‫که‬‫فونتی‬‫ساختار‬
:‫باشد‬‫آنها‬‫از‬‫ترکیبی‬‫یا‬‫زیر‬‫موارد‬‫از‬‫یکی‬‫پایه‬‫بر‬‫است‬‫ممکن‬.‫است‬
‫خوشنویسی‬ ‫و‬ ‫کالسیک‬ ‫خطوط‬ ‫پایۀ‬ ‫بر‬ -1
‫دیگر‬ ‫موجود‬ ‫‌های‬‫ت‬‫فون‬ ‫پایۀ‬ ‫بر‬ -2
‫‌نویس‬‫ت‬‫دس‬ ‫یا‬ ‫تحریری‬ ‫خط‬ ‫پایۀ‬ ‫بر‬ -3
‫جدید‬‫‌های‬‫ل‬‫شک‬‫آفرینش‬‫یا‬‫آنها‬‫از‬‫ترکیبی‬ ‫پایۀ‬ ‫بر‬-4
‫بنیان‬ ‫باید‬ ‫‌اید‬‫ه‬‫کرد‬ ‫دریافت‬ ‫که‬ ‫سفارشی‬ ‫یا‬ ‫موضوع‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬
‫بدانید‬‫باید‬‫طراحی‬‫به‬‫شروع‬‫از‬‫پیش‬.‫کنید‬‫‌ریزی‬‫ه‬‫پای‬‫را‬‫خود‬‫طرح‬
‫برای‬ ‫آیا‬ .‫شود‬ ‫می‬ ‫طراحی‬ ‫کاربردی‬ ‫چه‬ ‫برای‬ ،‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫فونت‬ ‫که‬
‫گرفته‬ ‫بکار‬ ‫وب‬ ‫‌های‬‫ه‬‫صفح‬ ‫در‬ ‫است‬ ‫قرار‬ ‫یا‬ ‫است‬ ‫کتاب‬ ‫یا‬ ‫روزنامه‬
‫دقیق‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫گون‬ ‫به‬ ‫باید‬ .‫دیگر‬ ‫‌هایی‬‫ه‬‫نمون‬ ‫و‬ ‫تلویزیون‬ ‫برای‬ ‫یا‬ ‫شود؟‬
‫مخاطبین‬ ‫و‬ ‫تیتر‬ ‫فونت‬ ‫یا‬ ‫‌کنید‬‫ی‬‫م‬ ‫طراحی‬ ‫متن‬ ‫فونت‬ ‫که‬ ‫بدانید‬
‫باید‬ ‫شما‬ ،‫‌ها‬‫ه‬‫نکت‬ ‫این‬ ‫همۀ‬ ‫دانستن‬ ‫با‬ ‫بزرگساالند؟‬ ‫یا‬ ‫کودک‬ ‫شما‬
‫این‬ .‫باشید‬ ‫داشته‬ ‫خود‬ ‫فونت‬ ‫طراحی‬ ‫برای‬ )Concept( ‫ایده‬ ‫یک‬
.‫است‬‫طراحی‬‫شروع‬‫از‬‫پیش‬،‫بخش‬‫‌ترین‬‫م‬‫مه‬،‫کار‬
‫نتیجه‬ ‫به‬ ‫آسانی‬ ‫به‬ ،‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫مشخص‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫اید‬ ‫شما‬ ‫کار‬ ‫اگر‬
‫موجود‬‫‌های‬‫ت‬‫فون‬‫طراحی؛‬‫آغاز‬‫از‬‫پیش‬‫اینکه‬‫دیگر‬‫نکتة‬.‫‌رسد‬‫ی‬‫م‬
،‫این‬ ‫از‬ ‫پيش‬ ‫شما‬ ‫ایدة‬ ‫که‬ ‫کنید‬ ‫پیدا‬ ‫اطمینان‬ ‫تا‬ ‫کرده‬ ‫بررسی‬ ‫را‬
.‫باشد‬‫نشده‬‫اجرا‬
‫گفتگو‬ ‫كارگاه‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫‌هاي‬‫ه‬‫ايد‬ ‫دربارة‬ ،‫كنيد‬ ‫‌پردازي‬‫ه‬‫ايد‬ ‫كنيد‬ ‫طراحي‬ ‫‌خواهيد‬‫ي‬‫م‬ ‫كه‬ ‫فونتي‬ ‫براي‬ -1
‫طراحي‬ ‫اساس‬ ‫شود؟‬ ‫استفاده‬ ‫است‬ ‫قرار‬ ‫كجا‬ ‫دارد؟‬ ‫مخاطبيني‬ ‫چه‬ ،‫تيتر‬ ‫يا‬ ‫است‬ ‫متن‬ ‫فونت‬ ‫اينكه‬ .‫كنيد‬
‫چيست؟‬ ‫آن‬ ‫حروف‬
‫کارگاهی‬ ‫فعالیت‬

23. 133
‫فارسی‬ ‫قلم‬ ‫اجرای‬ ‫چهارم‬ ‫فصل‬
‫‌توانید‬‫ی‬‫م‬ ‫که‬ ‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫گوناگونی‬ ‫ابزارهای‬ ،‫طراحی‬ ‫شروع‬ ‫برای‬
‫متصل‬ ‫یکدیگر‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫مداد‬ ‫دو‬ :‫نمونه‬ ‫برای‬ ‫کنید؛‬ ‫استفاده‬ ‫آنها‬ ‫از‬
... ‫و‬ ‫ماژیک‬ ،‫‌نی‬‫م‬‫قل‬ ،‫آورند‬ ‫بوجود‬ ‫را‬ ‫قلم‬ ‫ویژگی‬ ‫تا‬ ‫‌اند‬‫ه‬‫شد‬
‫روی‬ ‫را‬ ‫قلم‬ ‫که‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫زاوی‬ ‫و‬ ‫قلم‬ ‫ضخامت‬ ‫که‬ ‫باشید‬ ‫داشته‬ ‫توجه‬
‫تغییر‬ ‫سبب‬ ‫آنها‬ ‫در‬ ‫تغییر‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫مهم‬ ‫بسیار‬ ‫‌گذارید‬‫ی‬‫م‬ ‫کاغذ‬
‫باید‬ ‫طراحی‬ ‫از‬ ‫پیش‬ ‫بنابراین‬ .‫شد‬ ‫خواهد‬ ‫حروف‬ ‫شکل‬ ‫در‬
‫قلم‬ ‫ضخامت‬ ،‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫موضوع‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫بگیرید‬ ‫تصمیم‬
‫بگذارید‬ ‫کاغذ‬ ‫روی‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫زاوی‬ ‫چه‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫باشد‬ ‫اندازه‬ ‫چه‬ ‫باید‬
.)4-28‫(تصویر‬
4-27‫تصویر‬ ‫پوستی‬ ‫کاغذ‬ ‫روی‬ ‫دستی‬ ‫اتودهای‬ ‫نمونۀ‬
‫طراحی‬ ‫شروع‬
‫چون‬ .‫کنید‬ ‫آغاز‬ ‫پوستی‬ ‫کاغذ‬ ‫روی‬ ‫دستی‬ ‫اتودهای‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫طراحی‬
‫داده‬ ‫قرار‬ ‫یکدیگر‬ ‫روی‬ ‫را‬ ‫‌ها‬‫ح‬‫طر‬ ‫‌بتوانید‬‫اینکه‬ ‫برای‬ ‫کاغذ‬ ‫این‬
،‫حروف‬ ‫مشترک‬ ‫بخش های‬ ‫از‬ ‫یا‬ ‫مقایسه‬ ‫را‬ ‫حروف‬ ‫تناسب‬ ‫و‬
.)4-27‫(تصویر‬ ‫است‬ ‫مناسب‬ ‫کنید‬ ‫‌برداری‬‫ی‬‫کپ‬

24. 134
4-28‫تصویر‬ ‫شوند‬ ‫می‬ ‫طراحی‬ ‫که‬ ‫اشکالی‬ ‫بر‬ ‫متفاوت‬ ‫ابزار‬ ‫تأثیر‬

25. 135
‫فارسی‬ ‫قلم‬ ‫اجرای‬ ‫چهارم‬ ‫فصل‬
‫از‬ ‫‌هایی‬‫ش‬‫بخ‬ ‫که‬ ‫کنید‬ ‫آغاز‬ ‫حروفی‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫طراحی‬ ‫‌توانید‬‫ی‬‫م‬ ‫شما‬
.‫مشترک‌اند‬ ‫دیگر‬ ‫حروف‬ ‫با‬ ‫یا‬ ‫‌ساخته‬‫را‬ ‫دیگر‬ ‫حروف‬ ‫شکل‬ ،‫آنها‬
‫کاغذهای‬ ‫روی‬ ‫را‬ ‫حروف‬ ‫متصل‬ ‫و‬ ‫جدا‬ ‫‌های‬‫ل‬‫شك‬ ‫اینکه‬ ‫از‬ ‫پس‬
‫شکل‬ ‫و‬ ‫بنویسید‬ ‫کلمه‬ ‫حروف؛‬ ‫این‬ ‫با‬ ،‫کردید‬ ‫طراحی‬ ‫پوستی‬
.‫بسنجید‬ ‫را‬ ‫آنها‬ ‫تناسب‬ ‫و‬ ‫یکدیگر‬ ‫کنار‬ ‫در‬ ‫آنها‬ ‫گرفتن‬ ‫قرار‬
‫نظر‬ ‫در‬ ‫حروف‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫‌ای‬‫ی‬‫ویژگ‬ ‫هر‬ ‫باشید‬ ‫داشته‬ ‫یاد‬ ‫به‬
.‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫وجود‬ ‫آنها‬ ‫همۀ‬ ‫در‬ ‫باید‬ ،‫‌اید‬‫ه‬‫گرفت‬
،‫طراحی‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫شکل‬ ‫به‬ ‫کاغذ‬ ‫روی‬ ‫حروف‬ ‫اینکه‬ ‫از‬ ‫پس‬
‫اسکن‬ ‫را‬ ‫آنها‬ ‫‌توانید‬‫ی‬‫م‬ ،‫شد‬ ‫انجام‬ ‫آنها‬ ‫روی‬ ‫بر‬ ‫اصالح‬ ‫و‬ ‫ارزیابی‬
‫ای‬ ‫رایانه‬ ‫اجرای‬ ‫به‬ ‫نوبت‬ ،‫پس‬ ‫این‬ ‫از‬ .‫شوند‬ ‫رایانه‬ ‫وارد‬ ‫تا‬ ‫کرده‬
‫شکل‬ ‫به‬ ‫حروف‬ ‫تک‌تک‬ ‫نخست‬ ،‫بخش‬ ‫این‬ ‫در‬ .‫‌رسد‬‫ی‬‫م‬ ‫حروف‬
‫فونت‬ ،‫‌افزاری‬‫م‬‫نر‬ ‫مراحل‬ ‫از‬ ‫گذر‬ ‫با‬ ‫سپس‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫اجرا‬ ‫وکتور‬
.)4-29‫‌کند(تصویر‬‫ی‬‫م‬ ‫پیدا‬ ‫تایپ‬ ‫قابلیت‬ ‫شده‬ ‫طراحی‬
4-29‫تصویر‬ ‫فونت‬ ‫تولید‬ ‫برای‬ ‫افزاری‬ ‫نرم‬ ‫جدول‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫گلیف‬ ‫قرارگرفتن‬ ‫و‬ ‫حروف‬ ‫کامپیوتری‬ ‫اجرای‬

26. 136
‫که‬ ‫دارند‬ ‫وجود‬ ‫گوناگونی‬ ‫‌افزارهای‬‫م‬‫نر‬ ،‫کار‬ ‫این‬ ‫اجرای‬ ‫برای‬
TypeTool ، ‫مانند؛‬ ‫آنها‬ ‫از‬ ‫برخی‬ ‫به‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫نمونه‬ ‫برای‬
.‫کرد‬ ‫اشاره‬ Fontographer‫و‬ FontLab Studio
‫کار‬ ،‫آوردند‬ ‫بدست‬ ‫را‬ ‫شدن‬ ‫تایپ‬ ‫قابلیت‬ ،‫حروف‬ ‫اینکه‬ ‫از‬ ‫پس‬
‫کردن‬ ‫تایپ‬ ‫هم‬ ‫کنار‬ ‫با‬ ‫زیرا‬ .‫‌شود‬‫ی‬‫م‬ ‫تازه ای‬ ‫مرحلة‬ ‫وارد‬ ‫طراح‬
‫احتمالی‬ ‫مشکالت‬ ‫سطرها؛‬ ‫و‬ ‫جمله‬ ‫در‬ ‫آنها‬ ‫گرفتن‬ ‫قرار‬ ‫و‬ ‫حروف‬
‫‌گذاری‬‫ه‬‫فاصل‬ ‫یا‬ ‫یکدیگر‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫آنها‬ ‫تناسب‬ ،‫حروف‬ ‫شکل‬ ‫در‬
‫اصالح‬ ‫طراح‬ ‫سوی‬ ‫از‬ ‫باید‬ ‫که‬ ‫‌شود‬‫ی‬‫م‬ ‫مشخص‬ ‫حروف‬ ‫بین‬
،‫حروف‬ ‫اصالح‬ ‫و‬ ‫گوناگون‬ ‫‌های‬‫ش‬‫سنج‬ ‫انجام‬ ‫از‬ ‫پس‬ .‫شوند‬
.‫است‬ ‫استفاده‬ ‫قابل‬ ‫جدید‬ ‫فونت‬
4-30‫تصویر‬ ‫پایا‬ ‫فیس‬ ‫تایپ‬ ‫طراحی‬ ‫روند‬

27. 137
‫فارسی‬ ‫قلم‬ ‫اجرای‬ ‫چهارم‬ ‫فصل‬
4-31‫تصویر‬ ‫مشکی‬ ‫فونت‬ ‫طراحی‬ ‫روند‬

28. 138
4-31‫تصویر‬ ‫راوی‬ ‫فیس‬ ‫تایپ‬ ‫طراحی‬ ‫روند‬

29. 139
‫فارسی‬ ‫قلم‬ ‫اجرای‬ ‫چهارم‬ ‫فصل‬
:‫فونت‬ ‫طراحی‬ ‫مراحل‬ ‫خالصة‬
.‫دهید‬ ‫انجام‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫طراحی‬ ‫مراحل‬ ‫همۀ‬ ‫و‬ ‫آغاز‬ ‫را‬ ‫طراحی‬ ،‫قوی‬ ‫و‬ ‫جدید‬ ‫ایدة‬ ‫یک‬ ‫با‬ -1
.)‫متن‬ ‫یا‬ ‫(تیتر‬ ‫داشت‬ ‫خواهد‬ ‫کاربردهایی‬ ‫نوع‬ ‫چه‬ ،‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫فونت‬ ‫که‬ ‫کنید‬ ‫مشخص‬ -2
.‫روند‬ ‫می‬ ‫شمار‬ ‫به‬ ‫دیگر‬ ‫حروف‬ ‫طراحی‬ ‫سرچشمۀ‬ ‫که‬ ‫کنید‬ ‫شروع‬ ‫حروفی‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫طراحی‬ -3
‫مورد‬ ‫ویژگی‬ ‫آیا‬ ‫که‬ ‫ببینید‬ ‫و‬ ‫کرده‬ ‫بررسی‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫آنها‬ ‫تناسب‬ ،‫شدند‬ ‫طراحی‬ ‫حروف‬ ‫که‬ ‫هنگامی‬ -4
.‫خیر‬ ‫یا‬ ‫برخوردارند‬ ‫یکسان‬ ‫ساختار‬ ‫و‬ ‫ضخامت‬ ‫از‬ ‫آنها‬ ‫همۀ‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫انجام‬ ‫آنها‬ ‫تک‌تک‬ ‫روی‬ ‫بر‬ ‫شما‬ ‫نظر‬
‫هم‬ ‫کنار‬ ‫در‬ ‫‌های‬‫ت‬‫حال‬ ‫همگی‬ ‫که‬ ‫بنویسید‬ ‫جدید‬ ‫فونت‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫متنی‬ ،‫‌افزاری‬‫م‬‫نر‬ ‫مراحل‬ ‫گذراندن‬ ‫از‬ ‫پس‬ -5
.‫کنید‬ ‫اصالح‬ ‫و‬ ‫یافته‬ ‫را‬ ‫آنها‬ ،‫حروف‬ ‫هماهنگی‬ ‫عدم‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫بتوانید‬ ‫تا‬ ‫شود‬ ‫شامل‬ ‫را‬ ‫حروف‬ ‫گرفتن‬ ‫قرار‬
.‫است‬ ‫استفاده‬ ‫قابل‬ ‫شده‬ ‫طراحی‬ ‫فونت‬ ،‫الزم‬ ‫اصالحات‬ ‫و‬ ‫گوناگون‬ ‫سنجشهای‬ ‫انجام‬ ‫از‬ ‫پس‬ -6
‫لیست‬ ‫چک‬
‫طراحي‬ ‫پوستي‬ ‫كاغذ‬ ‫روي‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫حروف‬ ‫و‬ ‫كنيد‬ ‫انتخاب‬ ‫را‬ ‫كلمه‬ ‫يك‬ ،‫شده‬ ‫فكر‬ ‫قبل‬ ‫از‬ ‫ايدة‬ ‫يك‬ ‫براي‬ -1
.‫كنيد‬
‫‌افزار‬‫م‬‫نر‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫كنيد‬ ‫اسكن‬ ‫را‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬ ،‫شدند‬ ‫تاييد‬ ‫پوستي‬ ‫كاغذ‬ ‫روي‬ ‫شده‬ ‫طراحي‬ ‫حروف‬ ‫اينكه‬ ‫از‬ ‫بعد‬ -2
.‫كنيد‬ ‫اجرا‬ ‫رايانه‬ ‫در‬ ‫وكتور‬
‫کارگاهی‬ ‫فعالیت‬

30. 140
‫هنرجو‬ ‫نمره‬ 3 ‫از‬ ‫قبولی‬ ‫نمره‬ ‫حداقل‬ ‫کار‬ ‫مرحله‬ ‫ردیف‬
1 ‫فونت‬ ‫انواع‬ ‫بندي‬ ‫دسته‬ ‫و‬ ‫حروف‬ ‫ويژگي‬ ‫بررسي‬ ‫و‬ ‫تحليل‬
1
1 ‫اولیه‬ ‫اتودهای‬ ‫طراحی‬
2
2 ‫‌افزاري‬‫م‬‫نر‬ ‫يا‬ ‫دستي‬ ‫بصورت‬ ‫نهايي‬ ‫كار‬ ‫اجراي‬
3
2
‫محیطی‬ ‫زیست‬ ‫توجهات‬ ،‫بهداشت‬ ،‫غیرفنی،ایمنی‬ ‫‌های‬‫ی‬‫شایستگ‬
:‫نگرش‬ ‫و‬
‫دسترس‬ ‫در‬ ‫منابع‬ ‫از‬ ‫جا‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫درست‬ ‫استفاده‬ ،‫كاري‬ ‫تعهد‬ ،‫‌داري‬‫ت‬‫1-امان‬
‫كار‬ ‫واحد‬ ‫اين‬ ‫در‬ ‫رفته‬ ‫كار‬ ‫به‬ ‫مصالح‬ ‫و‬ ‫مواد‬ ‫از‬ ‫بهينه‬ ‫استفاده‬ -2
* ‫نمرات‬ ‫میانگین‬
:‫کار‬ ‫شرح‬
‫نوشتار‬ ‫شكل‬ ‫و‬ ‫فرم‬ ‫بهبود‬ ‫جهت‬ ‫به‬ ‫‌افزار‬‫م‬‫نر‬ ‫وسيله‬ ‫به‬ ‫يا‬ ‫دست‬ ‫وسيله‬ ‫به‬ ‫حروف‬ ‫ساختار‬ ‫در‬ ‫تغييرات‬ ‫انجام‬ ‫و‬ ‫نوشتاري‬ ‫‌هاي‬‫م‬‫قل‬ ‫بررسي‬ ‫و‬ ‫تحليل‬
:‫عملکرد‬ ‫استاندارد‬
)‫(فونت‬ ‫نوشتاري‬ ‫قلم‬ ‫يك‬ ) ‫ديزاين‬ ‫ري‬ ( ‫طراحي‬ ‫اصالح‬ ‫يا‬ ‫حروف‬ ‫كامل‬ ‫مجموعه‬ ‫يا‬ ‫و‬ ‫حرف‬ ‫چند‬ ‫اجراي‬ ‫و‬ ‫طراحي‬
:‫‌ها‬‫ص‬‫شاخ‬
‫كلمات‬ ‫و‬ ‫حروف‬ ‫تركيب‬ ‫و‬ ‫فارسي‬ ‫خطوط‬ ‫انواع‬ ‫با‬ ‫آشنايي‬
)‫‌بندي‬‫ب‬‫تركي‬ ‫و‬ ‫فرم‬ ،‫(رنگ‬ ‫تجسمي‬ ‫‌هاي‬‫ر‬‫هن‬ ‫مبناي‬ ‫با‬ ‫آشنايي‬
)‫(خطي‬ Vector ‫و‬ ‫گرافيكي‬ ‫‌هاي‬‫ر‬‫‌افزا‬‫م‬‫نر‬ ‫با‬ ‫آشنايي‬
)‫(خروجي‬ ‫نهايي‬ ‌‫ل‬‫فاي‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫طرح‬ ‫اجراي‬
:‫تجهیزات‬ ‫و‬ ‫ابزار‬ ‫و‬ ‫کار‬ ‫انجام‬ ‫شرایط‬
‫رایانه‬ ‫سایت‬ ‫و‬ ‫گرافیک‬ ‫كارگاه‬ :‫مكان‬ ‫دقیقه‬ 85 :‫زمان‬ :‫شرایط‬
‫گرافيكي‬ ‫‌هاي‬‫ر‬‫‌افزا‬‫م‬‫نر‬ ‫و‬ ‫رایانه‬ :‫تجهيزات‬
:‫تجهیزات‬ ‫و‬ ‫ابزار‬
،)‫(خطي‬ Vector ‫و‬ ‫گرافيكي‬ ‫‌هاي‬‫ر‬‫‌افزا‬‫م‬‫نر‬ ‫و‬ ‫چاپگر‬ ،‫اسكنر‬ ‫و‬ ‫رایانه‬ ،‫مركب‬ ‫و‬ ‫دوات‬ ،‫‌زن‬‫ط‬‫ق‬ ،‫‌تراش‬‫م‬‫قل‬ ،‫‌ني‬‫م‬‫قل‬ ‫‌دان‬‫م‬‫قل‬ ،‫كاغذ‬ ،‫مداد‬
‫سرتخت‬ ‫‌هاي‬‫ك‬‫ماژي‬ ،‫پوستي‬ ‫كاغذ‬
.‫‌باشد‬‫ی‬‫م‬ 2،‫شایستگی‬ ‫وکسب‬ ‫قبولی‬ ‫برای‬ ‫هنرجو‬ ‫نمرات‬ ‫میانگین‬ ‫حداقل‬ *
:‫فارسي‬ ‫قلم‬ ‫اجراي‬ ‫شایستگی‬ ‫ارزشیابی‬

31. 141
‫تایپوگرافی‬ ‫پنجم‬ ‫فصل‬
5 ‫فصل‬
‫تایپوگرافی‬
‫ايجاد‬ ‫تايپدر‬ ‫حروف‬ ‫كردن‬ ‌‫ب‬‫تركي‬ ِ‫مهارت‬ ‫و‬ ‫هنر‬ ‫نيز‬ ‫و‬ ‫تايپ‬ ‫برای‬ ‫حروف‬ ‫انواع‬ ‫تنظيم‬ ‫و‬ ‫ابداع،گزينش‬ ّ‫فن‬
‫از‬ ‫تايپوگرافي‬ ‫مهارت‬ ‫آموزش‬ ،‫می شود‬ ‫نامیده‬ ‫تايپوگرافي‬ ‫نام‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫فرايندي‬ ،‫تصويري‬ ‫فضاي‬ ‫و‬ ‫تصوير‬
‫‌گرافيك‬-‫فتو‬ ‫رشتۀ‬ ‫در‬ ‫كه‬ ،‫است‬ ‫گرافيك‬ ِ‫دستياران‬ ‫و‬ ‫گرافيك‬ ‫طراحان‬ ‫شغلي‬ ‫گروه‬ ‫وظايف‬ ‌‫م‬‫مه‬ ‫کارهای‬
.‫است‬ ‫شده‬ ‫پرداخته‬ ‫آن‬ ‫به‬

32. 142
‫تایپوگرافی‬‫شایستگی‬
‫عملکرد‬ ‫استاندارد‬
‫چیست؟‬ ‫گرافیک‬ ‫آثار‬ ‫تولید‬ ‫در‬ ‫تایپوگرافی‬ ‫روش های‬ ‫یادگیری‬ ‫اهمیت‬
‫و‬ ‫‌آموزند‬‫ي‬‫م‬ ‫را‬ ‫كلمات‬ ‫و‬ ‫حروف‬ ‫با‬ ‫كار‬ ‫مهارت‬ ‫يادگيري‬ ،‫واحد‬ ‫اين‬ ‫در‬ ‫هنرجويان‬
‫يادگيري‬ ‫واحد‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‌‫ا‬‫آنج‬ ‫از‬ .‫‌پردازند‬‫ي‬‫م‬ ‫گرافيكي‬ ‫آثار‬ ‫در‬ ‫نوشتار‬ ‫كاربرد‬ ‫و‬ ‫تحليل‬ ‫به‬
‫يازدهم‬ ‫سال‬ ‫در‬ "‫اجرا‬ ‫تا‬ ‫ايده‬ ‫"از‬ ‫اجرايي‬ ‫‌هاي‬‫د‬‫فراين‬ ‫با‬ ،"‫نوشتاري‬ ‫‌هاي‬‫ه‬‫نشان‬ ‫"طراحي‬
‫اساس‬ ‫بر‬ ‫حروف‬ ‫طراحي‬ ‫‌هاي‬‫ه‬‫شيو‬ ‫به‬ ‫تنها‬ ‫يادگيري؛‬ ‫واحد‬ ‫اين‬ ‫در‬ ،‫شد‬ ‫خواهند‬ ‫آشنا‬
.‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ ‫پرداخته‬ ‫سفارش‬
‫آثار‬ ‫در‬ ‫كاربرد‬ ‫براي‬ ) ... ‫و‬ ‫تيتر‬ ، ‫تايپ‬ ‫لوگو‬ ، ‫(مونوتايپ‬ ‫نوشتار‬ ‫انواع‬ ‫اجراي‬ ‫و‬ ‫طراحي‬
) ... ‫و‬ ‫مطبوعات‬ ‫(پوسترو‬ ‫گرافيك‬ ‫گوناگون‬
5

33. 143
‫تایپوگرافی‬ ‫پنجم‬ ‫فصل‬
‫مقدمه‬
‫شد؟‬ ‫آن‬ ‫گسترش‬ ‫و‬ ‫نشر‬ ‫و‬ ‫چاپ‬ ‫صنعت‬ ‫آمدن‬ ‫پديد‬ ‫سبب‬ ،‫جوامع‬ ‫نياز‬ ‫كدام‬
‫چاپ‬ ‫صنعت‬ ‫‌گيري‬‫ل‬‫شك‬ ‫روند‬ ‫در‬ ،‫‌كردند‬‫ي‬‫م‬ ‫‌برداري‬‫ه‬‫نسخ‬ ‫را‬ ‫‌ها‬‫ب‬‫كتا‬ ‫كه‬ ‫كاتباني‬ ‫زحمت‬ ‫پر‬ ‫و‬ ‫‌فرسا‬‫طاقت‬ ‫كار‬ ‫و‬ ‫كتاب‬ ‫به‬ ‫نياز‬ ‫آيا‬
:‫كنيد‬ ‫نگاه‬ ‫زير‬ ‫تصويرهای‬ ‫به‬ ‫بود؟‬ ‫مؤثر‬
5-1‫تصویر‬
‫بسته‬ ‫فرم‬ ‫و‬ ‫فلزي‬ ‫حروف‬ ‫‌هاي‬‫ه‬‫نمون‬ ‫و‬ ‫‌چینی‬‫ف‬‫حرو‬ ‫کارگاه‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫تصویری‬
‫چاپ‬ ‫براي‬ ‫شده‬

34. 144
5-3‫تصویر‬ ‫کاتب‬
5-2‫تصویر‬ ‫ایرانی‬ ‫نگارگری‬ ‫از‬ ‫کاتب‬
‫آورند؟‬ ‫می‬ ‫شما‬ ‫یاد‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫موضوعي‬ ‫چه‬ ‫تصويرها‬ ‫اين‬
،‫كاتبان‬ ‫زحمت‬ ‫پر‬ ‫و‬ ‫‌فرسا‬‫طاقت‬ ‫كار‬ ،‫كتاب‬ ‫به‬ ‫‌افزون‬‫ز‬‫رو‬ ‫نياز‬
‫رشد‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫بيشتر‬ ‫سرعت‬ ‫به‬ ‫نياز‬ ،‫کارها‬ ‫اين‬ ‫بودن‬ ‫‌گير‬‫ت‬‫وق‬
‫و‬ ‫‌داد‬‫ي‬‫م‬ ‫رخ‬ ‫كتابت‬ ‫انجام‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫خطاهایی‬ ‫همچنین‬ ‫و‬ ‫جمعيت‬
.‫شد‬ ‫چاپ‬ ‫صنعت‬ ‫اختراع‬ ‫‌ساز‬‫ه‬‫زمین‬ ،‫دیگر‬ ‫موارد‬
‫كمك‬ ‫به‬ ‫نوشتاري‬ ‫اطالعات‬ ‫تكثير‬ ‫و‬ ‫صنعت‬ ‫اين‬ ‫اختراع‬ ‫با‬
.‫شد‬ ‫آغاز‬ ‫حروف‬ ‫كاربرد‬ ‫از‬ ‫جديدي‬ ‫شكل‬ ،‫مكانيكي‬ ‫ابزارهاي‬
‫جديد‬ ‫‌هاي‬‫ش‬‫رو‬ ‫به‬ ،‫ها‬ ‫نوشته‬ ‫انبوه‬ ‫توليد‬ ‫و‬ ‫تكثير‬ ‫برای‬ ‫چاپ‬ ‫فن‬
،‫شد‬ ‫چاپ‬ ‫گسترش‬ ‫سبب‬ ‫كه‬ ‫‌ها‬‫ش‬‫رو‬ ‫اين‬ ‫جملة‬ ‫از‬ .‫داشت‬ ‫نياز‬
‫تركيب‬ ‫و‬ ‫چيدن‬ ‫با‬ .‫بود‬ ‫فلزي‬ ‫برجستة‬ ‫و‬ ‫مجزا‬ ‫حروف‬ ‫ساختن‬
‫‌شد‬‫ي‬‫م‬ ‫ساخته‬ ‫گوناگون‬ ‫های‬ ‫نوشته‬ ‫و‬ ‫جمله‬ ،‫کلمه‬ ،‫حروف‬ ‫اين‬
‫از‬ ‫دیگر‬ ‫بار‬ ،‫كار‬ ‫پايان‬ ‫و‬ ‫چاپ‬ ‫دستگاه‬ ‫به‬ ‫شدن‬ ‫سپرده‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫و‬
‫اين‬ ‫با‬ ‫كار‬ .‫‌كردند‬‫ي‬‫م‬ ‫استفاده‬ ‫جديد‬ ‫مطالبي‬ ‫چاپ‬ ‫براي‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬
‫شكلي‬ ‫واقع‬ ‫در‬ ‫زيرا‬ ،‫داشت‬ ‫نياز‬ ‫هم‬ ‫ديگري‬ ‫تخصص‬ ‫به‬ ‫حروف‬
‫گرفتن‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫بدون‬ ‫‌گذاشت‬‫ي‬‫م‬ ‫طراح‬ ‫اختيار‬ ‫در‬ ‫ماشين‬ ‫كه‬
.‫بود‬ ‫خط‬ ‫‌شناسي‬‫ا‬‫زيب‬ ‫اصول‬
‫تخصصي‬،‫مطلوب‬‫نوشتاری‬‫متن‬‫به‬‫رسيدن‬‫براي‬‫دلیل‬‫همين‬‫به‬
‫و‬ ‫حروف‬ ‫قرارگيري‬ ‫شكل‬ ‫بهبود‬ ‫آن‬ ‫وظيفه‬ ‫كه‬ ‫آمد‬ ‫وجود‬ ‫به‬
‫فاصلة‬ ،‫نمونه‬ ‫برای‬ .‫بود‬ ‫چاپي‬ ‫متن‬ ‫كيفيت‬ ‫و‬ ‫زيبايي‬ ‫افزايش‬
‫طراح‬ ‫توسط‬ ،‫بود‬ ‫حروفچين‬ ‫كار‬ ‫نتيجة‬ ‫كه‬ ‫حروف‬ ‫بين‬ ‫معمول‬
.‫‌شد‬‫ي‬‫م‬ ‫زيباتر‬ ‫فرم‬ ‫و‬ ‫شكل‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫بازنگري‬
5-4‫تصویر‬
‫ماشینی‬ ‫چاپ‬ ‫برای‬ ‫سربی‬ ‫حروف‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫نمونه‬

35. 145
‫تایپوگرافی‬ ‫پنجم‬ ‫فصل‬
‫تخصص‬‫يك‬‫عنوان‬‫به‬»‫حروف‬‫انواع‬‫تنظيم‬‫و‬‫گزينش‬‫و‬‫ابداع‬‫فن‬«
.‫دارد‬ ‫نام‬ » 1
‫تايپوگرافي‬ « ‫نشر‬ ‫و‬ ‫چاپ‬ ‫زمینۀ‬ ‫در‬
‫های‬ ‫ارتباط‬ ‫گسترش‬ ‫با‬ ‫متناسب‬ ‫و‬ ‫فناوری‬ ‫رشد‬ ‫با‬ ‫همگام‬
‫نويني‬ ‫های‬ ‫هدف‬ ،‫جديد‬ ‫‌هاي‬‫ش‬‫گراي‬ ‫ايجاد‬ ‫و‬ )‫(بصري‬ ‫دیداری‬
‫زير‬ ‫موارد‬ ‫به‬ ‫‌توان‬‫ي‬‫م‬ ‫جمله‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫كه‬ ،‫شد‬ ‫مطرح‬ ‫تايپوگرافي‬ ‫در‬
:‫كرد‬‫اشاره‬
‫گوناگون‬‫چاپي‬‫های‬‫قلم‬‫طراحي‬.1
‫نوشتار‬ ‫مفاهيم‬ ‫بهتر‬ ‫و‬ ‫‌تر‬‫ش‬‫بي‬ ‫چه‬ ‫هر‬ ‫درك‬ ‫به‬ ‫كمك‬ .2
‫مخاطب‬‫ذهن‬‫در‬‫نوشته‬‫ثبت‬.3
‫نوشتار‬‫موضوع‬‫كردن‬‫آشكار‬‫و‬‫تصويري‬‫‌هاي‬‫ت‬‫قابلي‬‫بررسي‬.4
‫حروف‬‫كاربرد‬‫خالق‬‫‌هاي‬‫ه‬‫جنب‬‫كشف‬.5
‫با‬ ‫تايپوگرافي‬ ‫از‬ ‫‌هايي‬‫ه‬‫نمون‬ 5-13 ‫تا‬ 5 -5 ‫شماره‬ ‫تصاوير‬
.‫است‬‫نو‬‫‌هاي‬‫ش‬‫گراي‬
:‫داد‬‫ارائه‬‫تايپوگرافي‬‫از‬‫نیز‬‫ديگري‬‫تعريف‬‫‌توان‬‫ي‬‫م‬،‫بنابراين‬
‫فونت‬‫طراحي‬‫گرافيك؛‬‫طراحي‬‫منظور‬‫به‬،‫حروف‬‫با‬‫رفتار‬‫گونه‬‫هر‬
،‫پوستر‬ ‫عنوان‬ ،‫نوشتاري‬ ‫نشانه‬ ،‫تبليغاتي‬ ‫شعار‬ ‫طراحي‬ ،)‫(قلم‬
‫كتيبۀ‬ ‫ويژه‬ ‫خوشنويسي‬ ‫و‬ ‫طراحي‬ ،‫انيميشن‬ ‫و‬ ‫فيلم‬ ‫‌بندي‬‫ن‬‫عنوا‬
.‫‌نامند‬‫ي‬‫م‬»‫«تايپوگرافي‬‫را‬...‫و‬‫ها‬‫ساختمان‬
‫چيست؟‬‫تايپوگرافي‬
5-5‫تصویر‬ 5-6‫تصویر‬
1. Typography

36. 146
5-7‫تصویر‬
‫سینما‬ ‫تلویزیونی‬ ‫مجموعه‬ ‫عنوان‬ ‫طراحی‬
5-8‫تصویر‬
‫کتاب‬ ‫جلد‬
5-9‫تصویر‬
‫نمايشگاه‬ ‫پوستر‬
5-10‫تصویر‬
‫کتاب‬ ‫جلد‬

37. 147
‫تایپوگرافی‬ ‫پنجم‬ ‫فصل‬
5-11‫تصویر‬
‫تايپوگرافي‬ ‫راهنماي‬ ‫كتاب‬ ‫جلد‬
5-13‫تصویر‬
‫عنوان‬ ‫طراحي‬
‫حقيقت‬ ‫سينما‬ ‫ماهنامه‬
5-12‫تصویر‬
‫کتاب‬ ‫نمایشگاه‬ ‫دعوت‬ ‫کارت‬

38. 148
‫طراح‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫آزاد‬ ‫نگارشي‬ ‫شامل‬ ،‫شيوه‬ ‫اين‬ :1
‫‌نويس‬‫ت‬‫دس‬
‫هر‬ ،‫نيست‬ ‫پايبند‬ ‫قانونمند‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫شناخته‬ ‫‌هاي‬‫ه‬‫شيو‬ ‫به‬ ‫آن؛‬ ‫در‬
‫‌نويس‬‫ت‬‫دس‬ ‫‌هاي‬‫ط‬‫خ‬ ‫در‬ ‫‌توان‬‫ي‬‫م‬ ‫را‬ ‫اقالم‬ ‫اين‬ ‫‌هاي‬‫ه‬‫ريش‬ ‫چند‬
‫خوشنويسي‬‫الگوي‬‫هر‬‫از‬،‫‌نويس‬‫ت‬‫دس‬‫كلمات‬‫و‬‫حروف‬.‫كرد‬‫پيدا‬
‫‌هاي‬‫ي‬‫ويژگ‬ ‫از‬ ‫تأثير‬ ‫با‬ ،‫باشند‬ ‫شده‬ ‫برداشت‬ ‫كه‬ ‫‌چيني‬‫ف‬‫حرو‬ ‫يا‬
‫‌هاي‬‫ل‬‫شک‬ ... ‫و‬ ‫فردي‬ ‫‌هاي‬‫ه‬‫سليق‬ ‫و‬ ‫احساس‬ ،‫نگارش‬ ‫ابزار‬ ،‫فردي‬
‫گسترة‬ ،‫نظر‬ ‫اين‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫‌گيرند‬‫ي‬‫م‬ ‫خود‬ ‫به‬ ‫‌اي‬‫ه‬‫يگان‬ ‫گاه‬ ‫و‬ ‫گوناگون‬
‫پديد‬ ‫حروف‬ ‫طراحي‬ ‫و‬ ‫نگارش‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫انعطافي‬ ‫قابل‬ ‫و‬ ‫جذاب‬
.‫‌آورند‬‫ي‬‫م‬
،‫باشد‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫نوشته‬ ‫ظاهري‬ ‫شكل‬ ‫آنكه‬ ‫از‬ ‫پيش‬ ،‫شيوه‬ ‫اين‬ ‫در‬
.‫است‬ ‫اهميت‬ ‫داراي‬ ‫گرافيكي؛‬ ‫اثر‬ ‫موضوع‬ ‫با‬ ‫آن‬ ‫ارتباط‬ ‫و‬ ‫تناسب‬
‫در‬ ‫‌تواند‬‫ي‬‫م‬ ،‫شود‬ ‫گرفته‬ ‫كار‬ ‫به‬ ‫درستي‬ ‫به‬ ‫ارتباط‬ ‫اين‬ ‫چنانچه‬
.‫باشد‬ ‫مؤثر‬ ‫بسيار‬ ،‫مخاطب‬ ‫با‬ ،‫ارتباط‬ ‫برقراري‬
‫و‬ ‫خودماني‬ ‫و‬ ‫صميمي‬ ،‫رسمي‬ ‫غير‬ ‫حس‬ ،‫شيوه‬ ‫اين‬ ‫در‬ ‫حروف‬
‫ناپختگي‬ ‫گاه‬ ‫و‬ ‫آزادي‬ ،‫هيجان‬ ‫احساس‬ ‫‌توانند‬‫ي‬‫م‬ ‫و‬ ‫دارند‬ ‫پويا‬
.‫كنند‬ ‫بيان‬ ‫را‬
‫براي‬ ‫معمول‬ ‫غير‬ ‫و‬ ‫جدید‬ ‫ابزار‬ ‫و‬ ‫مواد‬ ‫بكارگيري‬ ،‫زمينه‬ ‫اين‬ ‫در‬
،‫ضخامت‬ ،‫زاويه‬ ‫در‬ ‫تغيير‬ ‫هرگونه‬ ‫و‬ ‫اجرايي‬ ‫سطوح‬ ،‫نگارش‬
‫براي‬ ‫عاملي‬ ‫‌تواند‬‫ي‬‫م‬ ،‫اندازه‬ ‫و‬ ‫حروف‬ ‫وزن‬ ،‫شكل‬ ،‫حركت‬
.‫باشد‬ ‫گرافيك‬ ‫در‬ ‫نو‬ ‫بياني‬ ‫و‬ ‫خالق‬ ‫اثري‬ ‫پيدايش‬
‫رسمي‬ ‫الگوهاي‬ ‫از‬ ‫گرفتن‬ ‫فاصله‬ ،‫نگارش‬ ‫در‬ ‫سرعت‬ ‫همچنين‬
‫موضوع‬ ‫از‬ ‫پيروي‬ ‫همچنین‬ ‫و‬ ‫‌نويسي‬‫ه‬‫بداه‬ ،‫حروف‬ ‫سنتي‬ ‫و‬
‫نتيجه‬ ‫به‬ ‫رسيدن‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫طراح‬ ‫كه‬ ‫هستند‬ ‫‌هايي‬‫ش‬‫رو‬ ،‫اجرا‬ ‫در‬
.)5-26 ‫تا‬ 5-14 ‫(تصاوير‬ ‫كنند‬ ‫می‬ ‫ياري‬ ‫مطلوب‬
‫تايپوگرافي‬‫انواع‬
1. Hand writing
5-14‫تصویر‬
‫فرهنگ‬ ‫توسعه‬ ‫برای‬ ‫اندیشی‬ ‫هم‬ ‫همایش‬ ‫پوستر‬
5-16‫تصویر‬
‫سیصدهزار‬ ‫بزرگداشت‬ ‫نمایش‬ ‫نشانۀ‬
‫اصفهان‬ ‫شهید‬
5-15‫تصویر‬
‫کودک‬ ‫کتاب‬ ‫تصویرگران‬ ‫کتاب‬ ‫عنوان‬

39. 149
‫تایپوگرافی‬ ‫پنجم‬ ‫فصل‬
5-17‫تصویر‬
‫كتاب‬ ‫جلد‬
5-20‫تصویر‬
‫کتاب‬ ‫عنوان‬
5-18‫تصویر‬
‫پوسترجشنواره‬
5-21‫تصویر‬
‫دی‬ ‫سی‬ ‫جلد‬ ‫طراحی‬
5-19‫تصویر‬
‫کتاب‬ ‫جلد‬
5-22‫تصویر‬
‫نوشته‬ ‫نشانه‬ ‫طراحی‬

40. 150
5-23‫تصویر‬
‫جهانی‬ ‫روز‬ ‫و‬ ‫فرهنگی‬ ‫میراث‬ ‫بزرگداشت‬ ‫پوستر‬
5-25‫تصویر‬
‫کتاب‬ ‫عنوان‬ ‫طراحی‬
5-24‫تصویر‬
‫شوکران‬ ‫شاهنامه‬ ‫عنوان‬
5-26‫تصویر‬
‫ایران‬ ‫طراحانگرافیک‬ ‫دوساالنه‬ ‫نمایشگاه‬ ‫هفتمین‬ ‫پوستر‬ ‫عنوان‬

41. 151
‫تایپوگرافی‬ ‫پنجم‬ ‫فصل‬
5-27‫تصویر‬
‫نمایش‬ ‫پوستر‬
5-29‫تصویر‬
5-30‫تصویر‬
5-28‫تصویر‬
‫کتاب‬ ‫جلد‬
‫خطوط‬ ‫منشأ‬ ‫كه‬ ‫اقالم‬ ‫اين‬ ‫از‬ ‫‌هايي‬‫ه‬‫نمون‬
‫ديده‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬ ‫در‬ )‫(خوشنويسي‬ ‫سنتي‬
»1
‫«اسكريپ‬ ‫التين‬ ‫‌هاي‬‫ط‬‫خ‬ ‫در‬ ‫‌شود‬‫ي‬‫م‬
.‫شوند‬‫مي‬‫ناميده‬
‫‌نويس‬‫ت‬‫دس‬ ‫‌هاي‬‫ش‬‫نگار‬ ‫بدانيم‬ ‫است‬ ‫الزم‬
‫و‬ ‫مبنا‬ ‫‌توانند‬‫ي‬‫م‬ ‫فردي‬ ‫‌هاي‬‫ط‬‫‌خ‬‫ت‬‫دس‬ ‫و‬
‫چنانچه‬ ،‫گيرند‬ ‫قرار‬ »‫قلم‬ ‫«طراحي‬ ‫الگوي‬
‫بر‬ ‫هم‬ ‫چاپي‬ ‫موجود‬ ‫‌هاي‬‫ت‬‫فون‬ ‫برخي‬
.‫‌اند‬‫ه‬‫شد‬‫ساخته‬‫پايه‬‫همين‬
1. Script ‫‌نویس‬‫ت‬‫دس‬
‫قلم‬ ‫طراحي‬ ‫در‬ ‫مطرح‬ ‫اصول‬
‫تعداد‬ ‫و‬ ‫گوناگونی‬ ‫با‬ ،‫التين‬ ‫خط‬ ‫در‬ ‫ويژه‬ ‫به‬ ‫حروف‬ ‫طراحي‬
‫هندسي‬ ‫قالب‬ ‫آن‬ ‫داليل‬ ‫از‬ ‫يكي‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫شده‬ ‫انجام‬ ‫زياد‬ ‫بسيار‬
‫در‬ ‫را‬ ‫جديد‬ ‫‌هاي‬‫م‬‫قل‬ ‫طراحي‬ ‫كار‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫التين‬ ‫حروف‬ ‫مفرد‬ ‫و‬
‫هندسي‬ ‫‌هاي‬‫ب‬‫قال‬ ‫تنوع‬ .‫‌كند‬‫ي‬‫م‬ ‫‌تر‬‫ه‬‫ساد‬ ‫فارسي‬ ‫خط‬ ‫با‬ ‫مقايسه‬
‫روي‬ ‫حروف‬ ‫مختلف‬ ‫‌گيري‬‫ي‬‫جا‬ ،‫گوناگون‬ ‫های‬ ‫اتصال‬ ،‫حروف‬
‫طراحي‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫‌هايي‬‫ي‬‫پيچيدگ‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ،‫كرسي‬ ‫خط‬
.‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫فارسي‬ ‫‌هاي‬‫م‬‫قل‬
)‫(قلم‬ ‫فونت‬ ‫با‬ ‫یکی‬ .‫کنید‬ ‫نگاه‬ 5-30 ‫و‬ 5-29‫تصاویر‬ ‫به‬
،‫نازنین‬ )‫(قلم‬ ‫فونت‬ ‫با‬ ‫دیگری‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫شده‬ ‫تایپ‬ ‫نستعلیق‬
‫ظاهری‬ ‫شکل‬ ‫در‬ ‫تفاوتی‬ ‫چه‬ .‫کنید‬ ‫مقایسه‬ ‫هم‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬
‫وجود‬ ‫فونت‬ ‫نوع‬ ‫دو‬ ‫این‬ ‫حروف‬ ‫اتصاالت‬ ‫بخش‬ ‫در‬ ‫‌ویژه‬‫ه‬‫ب‬
‫دارد؟‬
‫یک‬ ‫به‬ ‫فونت‬ ‫نوع‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫اتصاالت‬ ‫‌های‬‫ی‬‫پیچیدگ‬ ‫این‬ ‫آیا‬
‫است؟‬ ‫میزان‬
‫گرافیک‬ ‫در‬ ‫خط‬ ‫کتاب‬
‫کیف‬‫ا‬‫ر‬‫گ‬‫رد‬‫ط‬‫خ‬‫اب‬‫ت‬‫ک‬

42. 152
‫گوناگون‬ ‫‌هاي‬‫م‬‫قل‬ ‫شناخت‬ :‫فارسي‬ ‫خط‬ ‫های‬ ‫قلم‬ ‫شناخت‬
‫مقدمات‬ ‫از‬ ،‫تايپي‬ ‫و‬ ‫خوشنويسي‬ ‫های‬ ‫قلم‬ ‫شامل‬ ،‫فارسي‬ ‫خط‬
،‫فارسي‬ ‫خطوط‬ ‫شناخت‬ ‫براي‬ .‫است‬ ‫حروف‬ ‫طراحي‬ ‫در‬ ‫الزم‬
‫‌هاي‬‫م‬‫قل‬ ‫با‬ ‫آن‬ ‫مقايسة‬ ‫و‬ ‫حرف‬ ‫هر‬ ‫شكل‬ ‫به‬ ‫بايد‬ ‫نخست‬
‫انواع‬ ‫شناسایی‬ ‫به‬ ‫بايد‬ ،‫بعدی‬ ‫گام‬ ‫در‬ .‫كرد‬ ‫توجه‬ ‫خوشنويسي‬
.‫پرداخت‬ ‫كلمات‬ ‫از‬ ‫يك‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫گوناگون‬ ‫حروف‬ ‫ميان‬ ‫های‬ ‫اتصال‬
‫یگانه‬ ‫شكل‬ ‫و‬ ‫ويژگي‬ ،‫الفبا‬ ‫حروف‬ ‫از‬ ‫يك‬ ‫هر‬ :‫حروف‬ ‫هويت‬
‫و‬ ‫کرده‬ ‫تشخيص‬ ‫قابل‬ ‫و‬ ‫جدا‬ ‫حروف‬ ‫ديگر‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫كه‬ ‫دارد‬ ‫ای‬
‫حروف‬ ‫در‬ ‫تغييرات‬ ‫ايجاد‬ .‫‌آورد‬‫ي‬‫م‬ ‫وجود‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫حرف‬ ‫هر‬ ‫هويت‬
‫اصلي‬ ‫شكل‬ ‫و‬ ‫ماهيت‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫مجاز‬ ‫جايي‬ ‫تا‬ » ‫الگو‬ ‫«خط‬
‫خود‬ ‫مستقل‬ ‫شخصيت‬ ،‫حروف‬ ‫از‬ ‫يك‬ ‫هر‬ ‫و‬ ‫نبيند‬ ‫آسيب‬ ‫حروف‬
‫حرف‬ ‫به‬ ‫شده‬ ‫طراحي‬ ‫حرف‬ ‫يك‬ ‫كه‬ ‫طوري‬ ‫به‬ ‫كنند؛‬ ‫حفظ‬ ‫را‬
.‫نيايد‬ ‫در‬ ‫تشخيص‬ ‫قابل‬ ‫غير‬ ‫شكلي‬ ‫به‬ ‫يا‬ ‫و‬ ‫نشود‬ ‫تبديل‬ ‫ديگر‬
‫حرف‬ ‫باالي‬ ‫حركت‬ ،‫شده‬ ‫ارائه‬ ‫فونت‬ ‫تصویر‬ ‫در‬ ،‫نمونه‬ ‫برای‬
‫خوشنويسي؛‬ ‫های‬ ‫قلم‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ساده‬ ،‫چاپي‬ ‫حروف‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫اتصال‬ ‫اين‬
‫‌کند‬‫ی‬‫م‬ ‫کمک‬ ‫طراح‬ ‫به‬ ‫شناخت‬ ‫اين‬ .‫است‬ ‫گوناگون‬ ‫و‬ ‫پيچيده‬
‫و‬ ‫کرده‬ ‫استفاده‬ ‫بهتر‬ ‫حروف‬ ‫طراحی‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫خالقیت‬ ‫از‬ ‫تا‬
‫به‬ ‫توجه‬ ‫و‬ ‫خطوط‬ ‫مقايسة‬ .‫يابد‬ ‫دست‬ ‫قبولي‬ ‫قابل‬ ‫نتايج‬ ‫به‬
.‫است‬ ‫حروف‬ ‫طراحي‬ ‫مسير‬ ‫در‬ ‫مهمي‬ ‫گام‬ ،‫‌ها‬‫ت‬‫تفاو‬
‫رعايت‬ ‫فرم‬ ‫اين‬ ‫اگر‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫آخر‬ ‫چرخش‬ ‫از‬ ‫بلندتر‬ » ‫ه‬ «
‫(تصوير‬ ‫‌شود‬‫ي‬‫م‬ » ‍‍‫مـ‬ « ‫حرف‬ ‫به‬ ‫شبيه‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫حرف‬ ،‫نشود‬
.)5-33 ‫شماره‬
5-31‫تصویر‬
5-33‫تصویر‬
5-32‫تصویر‬