1. Τα ηφαίστεια διακρίνονται σε κατηγορίες ανάλογα με: Την γεωτεκτονική τους θέση . Την εκρηξιμότητα τους . Τη μορφή του ηφαιστειακού του κώνου . Οι δύο βασικοί τύποι ηφαιστείων από γεωλογικής πλευράς είναι τα: Ασπιδοειδή ηφαίστεια και τα στρωματοηφαίστεια ή αλλιώς κωνικά ηφαίστεια, ενώ διάφορα άλλα είδη είναι: οι κώνοι στάχτης , τα υποθαλάσσια ηφαίστεια , τα υπερηφαίστεια όπως καλούνται τα πλέον τεράστια ηφαίστεια Τα ηφαίστεια λάσπης απαρτίζουν μία ειδική ξεχωριστή κατηγορία .