Türkiye'deki Tıp Bayramının 100 yılı dolayısı ile Amerikan Hastanesi ve Denizli Tabip Odasında verilen bir konferans.

1. 100. YIL DÖNÜMÜ

2. O U V E R T U R E

3. İnternet çağında
Hipokrat
ile söyleşiler
Doktor Kimliği:
Biz Kimiz ?

4. İlim ilim bilmektir
İlim kendin bilmektir !
Sen kendini bilmezsin
Ya nice okumaktır ?

5. Adama:
Dr. Selim
Uluğtekin
anısına
1956 - 2007

7. Sultan III. Selim: 1807…. Kabakçı isyanı
Sultan II Mahmut… 14 Mart 1827
Tıphane-i Amire ve Cerrahhane-i Mamure

8. 16 Türk Devleti

9. İlk Tıp Bayramı
14 Mart 1919: işgal altındaki İstanbul
• Tıbbiye 3. sınıf öğrencisi Hikmet Boran'ın önderliğinde,
tıp okulu öğrencileri işgali protesto için toplanmışlar
• Bu törene Dr. Fevzi Paşa, Dr. Besim Ömer Paşa, Dr.Akil
Muhtar (Özden) gibi dönemin ünlü hocaları da katılmış.
• Hikmet Boran Sivas Kongresine de delege olarak katılmış
Amerikan Mandasi gündeme geldiğinde:
– ”Türk gençliği beni buraya bağımsızlık yolundaki çalışmalara
katılmak üzere gönderdi. Manda ve himayeyi kabul
edemem."
(sonra, Mustafa Kemal Paşa ya bakarak);
– "manda fikrini siz kabul ederseniz, sizi de reddederim!"
demiştir.

11. 14 Mart 1982 - Mantar

13. 1. Güven
2. Özerklik
3. Girişim
4. İşyapıcılık
5. KİMLİK
6. Yakınlık kurma
7. Üretkenlik
8. Benlik Bütünlüğü

14. Doktor Kimliği
• Kişisel Faktörler: Benlik, Kişilik,… öğrenim, aile…
• Meslek koşulları: uzmanlaşma, … sağlık sistemi…
• Sosyal Faktörler: yerleşim, kültür… teknoloji…
• Değerler dizgesi: Etik, para, şöhret… idealler, idoller…
• Bilim Anlayışı: Kuram, Uygulama, Yöntem…
• Tarihsel Koşullar:

15. Yaman Örs
(1936-2016)
Tıp Tarihi tezi (1973)
vAliye Erkoçak
vİlhan İmamoğlu
vHüsnü Göksel
vNusret Fişek
vCevdet Arsan

16. 1938
’Beni Türk hekimlerine
emanet ediniz ’

17. Çoktan Seçmeli Soru:
Atatürk
’Beni Türk hekimlerine emanet ediniz’
sözünü:
a) Hiç söylememiştir
b) Hatay krizinde diplomatik önlem olarak söylemiştir
c) Zehirlendiği için söylemiştir
d) Hepatik ensefalopati sırasında söylemiştir
e) Kendisine bakan yabancı doktorlara istediğini
yaptıramadığı için söylemiştir

20. 1980
• “Askerden fazla para
alıyorlar.”
• “Mecburi hizmete gelen
doktorları ağaca bağlayın,
kaçmasınlar.”

21. Bir Zamanlar Anadolu’da

22. 2011
• “Ben doktora iğne yaptırmam,
doktorlar
adamı felç ederler alimallah.”
• “Doktor efendi dönemi bitti.”

25. Doktorlara yönelik şiddet

28. Ne Yapmalı ?

29. Neden ?

30. Çözüm:

31. Temel Etik Yaklaşımlar (1)
• Evrensel Etik
– ’Altın Kural’ : Sana yapılmasını istemediğini
başkalarına da yapma
– İyi Yaşam - Socrates
Hayır yaşam değil,
İ Y İ Y A Ş A M esas olarak değerlidir

32. Temel Etik Yaklaşımlar (2)
• Mutlak Ahlak
eylemlerimiz görevlerimizi karşılıyor mu:
– D e o n t o l o g y – KANT
• Görev
• İyi niyet
• Mazaret yok
• Ahlaki değer
• Saygı

33. Temel Etik Yaklaşımlar (3)
• Daha çok sayıda insan için daha büyük yararlanım
– Utilitarianism – Bentham (eylem) - Mill (kural)
• Akılcı Seçimler
• Toplumsal seçimler

34. Temel Etik Yaklaşımlar (4)
• Herkes yeteneği ölçüsünde … herkes
ihtiyacı kadar
– Sosyalizm / Komunizm – Marks
– KASAS suresi - 77. ayeti

35. Temel Etik Yaklaşımlar (5)
• Adalet – merkezli etik
– En çok dezavantajı olana en büyük
destek - Rawls
• En çok kimin ihtiyacı var
değerlendirmesi ’kör’ olarak
yapılmalı
Eşitlik Adalet

36. 5 Temel Etik Yaklaşım
ERDEM GÖREV
YARAR
1. Evrensel Etik
– Erdem- Socrates
2. Mutlak Ahlak
– Deontoloji – Kant
3. Daha çok insane daha büyük yararlanım
– Utilitarianizm - Mill
4. Herkes yeteneği ölçüsünde … herkes ihtiyacı kadar
– Sosyalizm/ Komunizm– Marks
5. Adalet – merkezli etik
– En çok dezavantajı olana en büyük destek - Rawls

37. Adalet Varoluş
Yarar Çıkar
TOPLUM
SONUÇ
İDEAL
BİREY

38. KAYBOLAN YILLAR
• 50 Yaşında MI nedeniyle ölüm
– 30 yıl erken ölüm ile yitirilen yaşam yılı = 30 DALY
• 20 yaşında şizofreni – 80 de ölüm
– 60 x 50% Yetiyitimi ile geçirilen yaşam yılı = 30 DALY

40. 100
1,000
100,000
10
1
10,000
10 100 1000 1000 100001
InternatıonalDollars
DALYs Averted per year
’Bang for your Buck’:
Maliyet Yarar Analizi

41. From www.research.vt.edu/.../images/Asymmetry.jpg
Information asymmetry
in HEALTH CARE
Doktor kimdir?
• Bilen….
• Sağıtman – dert dinleyen
• Öğretmen - yol gösteren
• Lider – Yöneten …
• Bilgi avcısı - araştıran

42. Sokrat tan Hipokrat’a:
Meno’nun Köle Çocuğu ve Google Hastaları

43. Illich: Sağlık =/= Tıp

44. • Gösterdim !
Gördü anlamına gelmez...
• Söyledim !
Duydu anlamına gelmez...
• Duydu !
Doğru anladı anlamına gelmez...
• Anladı !
Hak verdi anlamına gelmez...
• Hak verdi !
İnandı anlamına gelmez...
• İnandı !
Uyguladı anlamına gelmez...
• Uyguladı !
Sürdürecek anlamına gelmez
Profesör Dr. Nusret Fişek hocama saygıyla

45. Sorular & Yanıtlar
bustun@ku.edu.tr
@ustunb
bedirhan-ustun