SlideShare a Scribd company logo
1 of 9
Download to read offline
Đặc ñiểm thị trường                                                                  Ñaëc ñieåm doanh nghieäp

                                                                         1) Moät ngöôøi baùn- vaïn ngöôøi mua                                                Doanh nghieäp ñoäc quyeàn khoâng coù ñöôøng

                    Chương 5 phần 2                                      2) Moät saûn phaåm (khoâng coù saûn phaåm thay theá)                                 cung
                                                                         3)     Raøo caûn gia nhaäp.                                                         Ñöôøng caàu cuûa doanh nghieäp ñoäc quyeàn
                           Ñoäc quyeàn                                   4)     Thể hieän roõ neùt söùc maïnh thò tröôøng
                                                                                                                                                              doác xuoáng.
                                                                                                                                                             Ví duï: moät doanh nghieäp ñoái dieän vôùi caàu
                                                                         => Cung cuûa nhaø ñoäc quyeàn baùn laø cung thò tröôøng
                                                                            vìø kieåm soaùt toaøn boä löôïng haønh hoaù cung öùng                             thò tröôøng coù daïng: P = 6 – Q. Tìm TR, AR,
                                                                            treân thò tröôøng.                                                                MR

                                                                                                                                                    2                                                    3




       DOANH THU TOÅNG, BIEÂN vaø TRUNG BÌNH                       DOANH THU TRUNG BÌNH VAØ BIEÂN                                                       MR, P, AR
                                                                      AR, MR
              P        Q           TR        MR          AR
                                                                                 7
                                                                                                                                                              Khi laø moät ngöôøi baùn duy nhaát nhaø ñoäc
                                                                                 6                                                                            quyeàn töông taùc vôùi caàu thò tröôøng ñeå
         $6           0           $0         ---         ---
                                                                                                                                                              quyeát ñònh giaù caû vaø saûn löôïng. Ñöôøng
          5           1            5         $5          $5                      5
                                                                                                                                                              caàu doác xuoáng:
          4           2            8           3           4                     4                             Doanh thu trung bình (Ñöôøng caàu)

          3           3            9           1           3                     3
                                                                                                                                                              1) Ñeå taêng löôïng baùn ra phaûi giaûm giaù
          2           4            8          -1           2                     2                                                                            2) MR < P (khaùc thò tröôøng caïnh tranh
          1           5            5          -3           1                         DT bieân                                                                 hoaøn haûo MR = P)
                                                                                 1

                                                                                 0      1       2     3    4        5        6        7 Q

                                                          4                                                                                         5                                                    6




       Quyeát ñònh saûn löôïng                                        TOÁI ÑA HOÙA LÔÏI NHUAÄN KHI MC=MR                                                 Quyeát ñònh saûn löôïng
                                                                MC, AC, MR, P
                                                                                                                                                             Ôõ möùc saûn löôïng thaáp hôn möùc saûn löôïng
              1) Toái ña hoaù lôïi nhuaän ôû möùc saûn löôïng                                                                    MC
                                                                                                                                                              coù MR = MC gia taêng trong doanh thu lôùn
              maø ôû ñoù MR = MC                                                P1                                                                            hôn gia taêng trong chi phí (MR > MC).

              Ta coù Pr = TR – TC                                               P*                                                                           Ôû möùc saûn löôïng cao hôn saûn löôïng MR =
                                                                                                                                            AC
                                                                                P2                                                                            MC gia taêng trong chi phí lôùn hôn giaûm
              Xeùt cöïc trò cuûa haøm Pr: Pr’ = 0  TR’ –                            Giảm lợi nhuận                                                           trong doanh thu (MR < MC).
              TC’ = 0  MR = MC                                                                                                       D = AR


                                                                                                                        MR            Giảm lợi nhuận

                                                                                                Q1        Q*       Q2                 Q

                                                          7                                                                                         8                                                    9




Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao                                                                                                                                                                                1
Quyeát ñònh saûn löôïng                                                 Quyeát ñònh saûn löôïng                                                           Ví dụ - Quyeát ñònh saûn löôïng
                  $                                   TC
                                                 t'               TR              Ñoä doác rr’ = ñoä doác cc’                                                      AC = $15, Q = 10,          $/Q
              400
                                                                                   vaø song song caùch nhau                                        C
                                                                                   10 ñôn vò.
                                                                                                                           $                                        TC = AC x Q = 150                40                          MC
                                                                                                                                             t'              R
                                                                                                                         400
              300                                                                      Lôïi nhuaän toái ña ôû möùc 10                                              Pr = TR = TC = $300 -
                                                                                        saûn phaåm.                                                                                                   30
                                                 c’                                                                      300                                         $150 = $150 hay
                                                                                       P = $30, Q = 10,                                                                                                           Pr                            AC
              200        t                                                              TR = P x Q = $300                                    c                      Pr = (P - AC) x Q = ($30         20

                                                      Lợi   nhuận                      AC = $15, Q = 10,                200   t                                     - $15)(10) = $150                15
                                                                                                                                                                                                                                            AR
              150                                                                       TC = AC x Q = 150                150                                                                                                      MR
                                                                                                                                                  Profits                                             10
              100                                                                      Pr = TR - TC                     100
                                                                                          $150 = $300 - $150            50    c
                50                                                                                                                                                                                     0       5        10   15        20
                         c                                                                                                0    5   10   15              20                                                                        Q
                  0       5        10       15             20 Q                                                                                   Q


                                                                       10                                                                          11                                                                                  12




       Quyeát ñònh saûn löôïng                                                 Quyeát ñònh saûn löôïng                                                           Muïc tieâu cuûa doanh nghieäp

             Ví duï: Cho TC = 500 + Q2, P = 40 – Q.                                       MR = 40 -2Q                                                                   Toái ña hoaù doanh thu
              Tìm saûn löôïng toái ña hoaù lôïi nhuaän.                                                                                                                     MR   =0
                                                                                           MC = 2Q
             Veõ hình                                                                                                                                                     Toái ña hoùa saûn löôïng vaø khoâng bò loã
                                                                                           Q = 10; P = 30                                                             
                                                                                                                                                                            Qmax    vaø TR>=TC

                                                                                                                                                                          Lôïi nhuaän ñònh möùc treân chi phí
                                                                                                                                                                            TR   =(m+1)TC


                                                                       13                                                                          14                                                                                  15




       Doanh nghieäp nhieàu cô sôû                                             Doanh nghieäp nhieàu cô sôû                                                       Doanh nghieäp nhieàu cô sôû

             Neáu doanh nghieäp ñoäc quyeàn saûn xuaát ôû nhieàu                                                                                                                                             Nguyeân taéc phaân boá
              cô sôû coù chi phí khaùc nhau. Ñeå toái thieåu hoaù chi                                                                                                                                          saûn xuaát:
              phí neân choïn saûn löôïng nhö theá naøo?
                                                                                           Q1, TC1 laø chi phí vaø saûn löôïng xöôûng 1                             MR  MC 1
                                                                                            Q2 vaø TC2 laø chi phí vaø saûn löôïng xöôûng 2                                                                   Saûn löôïng seõ ñöôïc
              Choïn toång saûn löôïng vaø saûn löôïng cho moãi
                                                                                                                                                                    MR  MC 2                                 phaân boå sao cho
              xöôûng theo nguyeân taéc:                                                     Toång saûn löôïng QT = Q1 + Q2                                                                                     MC1=MC2 = …=MCn
                  Chi phí bieân ôû moãi xöôûng baèng nhau vaø baèng chi phí
                                                                                                                                                                    MR  MC 1  MC 2
                                                                                                                                                                                                              = MCT = MRT
                  bieân toång.
                 Chi phí bieân ôû moãi xöôûng baèng doanh thu bieân ôû moãi
                  xöôûng.


                                                                       16                                                                          17                                                                                  18




Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao                                                                                                                                                                                                                      2
Doanh nghieäp nhieàu cô sôû                                                                                         Doanh nghieäp nhieàu cô sôû                                                                 Doanh nghieäp nhieàu cô sôû
               $/Q                                                                                                          1) MCT = MC1 + MC2
                                                                                                                                                                                                                               MC1 + MC2 = MCT
                                              MC1           MC2
                                                                                                                                                                                                                           
                                                                                       MCT                                  2)    Saûn löôïng toái ña hoùa lôïi
                                                                                                                                  nhuaän:
                                                                                                                                                                              $/Q             MC1 MC2
                                                                                                                                                                                                              MCT             Q1 + Q2 = QT
                                                                                                                                      MCT = MR tại QT và P              *
                  P*
                                                                                                                                      MR = MR*
                                                                                                                                                                               P*                                             MR = MC1 + MC2
                                                                                                                                      MR* = MC1 tại Q1,

                                                                                                   D = AR                             MR* = MC2 tại Q2
               MR*                                                                                                                                                                                            D = AR
                                                                                                                                                                              MR*


                                                                              MR                                                                                                                         MR

                                                                                                                                                                                    Q1        Q2    Q3
                                     Q1           Q2         Q3                              Q                                                                                                           Quantity

                                                                                                                 19                                                                                      20                                                                                       21




       Quy taéc ñònh giaù                                                                                                  Quy taéc ñònh giaù                                                                          So saùnh vôùi thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo


          MR = ∆ TR/∆ Q (coâng thöùc MR)                                                                                             P = MR/(1/Ep +1)                                                                        Ñònh giaù trong thò tröôøng ñoäc quyeàn baùn
          = ∆ P(Q).Q/ ∆ Q (coâng thöùc TR)                                                                                                                                                                                     so saùnh vôùi thò tröôøng caïnh tranh hoaøn
                                                                                                                                  P = MR.Ep/(Ep +1).
          = ∆ P(Q)/∆ Q .Q + ∆ Q/∆ Q.P ( Ñaïo haøm haøm hôïp)                                                                                                                                                                   haûo:
          = P/P.∆ P(Q)/∆ Q .Q + P (nhaân töû soá vaø maãu soá vôùi                                                                   Khi doanh nghiệp tối đña hoaù lợi nhuận ta                                                  Ñoäc quyeàn baùn
            P)                                                                                                                        coù: MR = MC
                                                                                                                                                                                                                                     P > MC
          = P.(∆ P/∆ Q.P/Q) +P)
                                                                                                                                     P = MC/(1/Ep +1)                                                                            Caïnh tranh hoaøn haûo
          =P.[1/(∆ Q/∆ P.Q/P)] + P
                                                                                                                                     P = MC.Ep/(Ep + 1)                                                                             P = MC
          =P(1/Ep +1)

                                                                                                                 22                                                                                      23                                                                                       24




       Phaân bieät giaù                                                                                                    Phaân bieät giaù                                                                            Phaân bieät giaù
                                                             Giöõa 0 vaø Q*,
                                                  ngöôøi tieâu duøng seõ traû nhieàu hôn                                                                                                                                                                                   ?
        $/Q     Pmax                     A                                                                                                                                                                              $/Q    Pmax                       Baèng caùch naøo doanh nghieäp
                                                    P*-- thaëng dö tieâu duøng (A).                                                                                                                                                         A
                                                                                                                                                                  $/Q        Pmax   A                                                                coù theå thu ñöôïc thaëng dö tieâu duøng A
                  P1                                                                                                                                                                                                            P1
                                                                                       PC laø giaù treân thò tröôøng                                                                                                                                             vaø baùn coù lôøi ô B?
                                                                                                                            •P*Q*: möùc giaù duy nhaát coù MC=MR
                                                                                                                                                                              P1
                                                                                         caïnh tranh hoaøn haûo
                  P*                                          B                                                             •A: thaëng dö tieâu duøng ôû P*                                                                     P*                        B
                                                                                                                            •B: P>MC & ngöôøi tieâu duøng                     P*                    B                                                                                  Traû lôøi
                  P2                                                                                                        • seõ mua ôû möùc giaù thaáp hôn                                                                    P2                                                  Phaân bieät giaù
                                                                                                                                                                              P2
                                                                                 MC                                         •P1: löôïng baùn vaø lôïi nhuaän thaáp hôn                                                                                                   MC
                                                                                                   Neáu giaù cao hôn
                  PC                                                                                                        •P2 : taêng löôïng baùn vaø                                                       MC                PC
                                                                                                  P*, doanh nghieäp loã                                                       PC
                                                                                                   vaø lôïi nhuaän giaûm    •giaûm doanh thu, giaûm lôïi nhuaän
                                                                                                                            •PC: giaù caïnh tranh hoaøn haûo
                                                                                   D                                                                                                                          D                                                           D
                Vöôït quaù Q*,
          giaù phaûi giaûm ñeå taïo ra
          thaëng dö tieâu duøng (B).                                                                                                                                                               MR
                                                        MR                                                                                                                                                                                            MR
                                                                                                                                                                                         Q*              Quantity
                                             Q*                             Quantity                                                                                                                                                            Q*                  Q

                                                                                                                 25                                                                                      26                                                                                       27




Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao                                                                                                                                                                                                                                                                       3
PHAÂN BIEÄT GIAÙ CAÁP 1
       Phaân bieät giaù                                                                                        Phaân bieät giaù caáp 1
                                                                                                                                                                                          Khoâng phaân bieät giaù saûn löôïng Q
                                                                                                                                                                                        vaø giaù P*. Lôïi nhuaän laø phaàn naèm döôùi
                                                                                                                                                                                                 giaù vaø treân chi phí bieân
                 Phaân bieät giaù laø baùn cho ngöôøi tieâu duøng                                                   Ñònh giaù khaùc nhau ñoái vôùi moãi khaùch                  Pmax
                                                                                                                                                                                                                                            Thaëng dö tieâu duøng
                                                                                                                                                                                                                                        laø dieän tích naèm treân P*
                  cuõn g moät haøng hoaù vôùi möùc giaù khaùc                                                         haøng. Giaù naøy ñuùng baèng giaù cao nhaát maø                                                                   vaø giôùi haïn saûn löïôïng Q*

                  nhau.                                                                                               ngöôøi tieâu duøng saün saøng traû cho moãi saûn                                                                      MC
                                                                                                                      phaåm                                                        P*
                                                                                                                                                                                                                                                  Phaân bieät ñoái xöû hoaøn haûo,
                                                                                                                                                                                                                                                  moãi khaùch haøng traû möùc giaù
                                                                                                                                                                                   PC
                                                                                                                                                                                                                                                   toái ña maø hoï saün saøng traû.


                                                                                                                                                                                                                                                     D = AR
                                                                                                                                                                                                                                             Nhaø ñoäc quyeàn môõ roäng saûn löôïng
                                                                                                                                                                                                                                             ñeán Q** vaø giaù rôi xuoáng PC,, taïi ñoù
                                                                                                                                                                                                                                        MC = MR = AR = D. Lôïi nhuaän taêng leân baèng
                                                                                                                                                                                                                                        dieän tích cuûa hình naèm treân MC vaø döôùi MR
                                                                                                                                                                                                                          MR                    giöõa möùc saûn löôïng O* vaø Q**

                                                                                                                                                                                                                     Q*      Q**        Q

                                                                                                          28                                                          29                                                                                                 30




         Phaân bieät giaù caáp 1                                                                                Phaân bieät giaù caáp 1                                    Phaân bieät giaù caáp 1

                                                                                                                      Nhaø saûn xuaát thöôøng gaëp khoù khaên khi               Phaân bieät giaù khoâng hoaøn haûo laø ñònh giaù
                             Thaëng dö tieâu duøng khi
                                                                                                                       phaân bieät giaù caáp 1.
        $/Q
                                                                                                                                                                                  khaùc nhau cho töøng nhoùm khaùc haøng:
              Pmax
                             Gía duy nhaát P*
                                                          Lôïi nhuaän thay ñoåi khi
                                                          chæ aùp duïng moät giaù                                     1)   Coù quaù nhieàu khaùch haøng.                                    Luaät sö, baùc só, keá toaùn
                                                               MC
                  P*                                                                                                                                                                         Haõng xe hôi phaân bieät giaù giöõa ñaïi lyù xe
                                                                                                                           Khoâng theå ñaùnh giaù ñuùng giaù moãi khaùch
                                                                                                                                                                                         
                                                                        Lôïi nhuaän taêng theâm                       2)
                                                                        Khi ñònh giaù khaùc bieät hoaøn haûo                                                                                 hôi vaø khaùch haøng caù nhaân
                  PC
                                                                                                                           haøng saün saøng traû.
                                                                                                                                                                                            Tröôøng ñaïi hoïc vaø cao ñaúng phaân bieät hoïc
                                                                                                                                                                                             phí giöõa caùc heä.
                                                                         D = AR


                                               MR
                                          Q*        Q**     Q


                                                                                                          31                                                          32                                                                                                 33




        Phaân bieät giaù caáp moät                                                                             Phaân bieät giaù caáp 2                                     PHAÂN BIEÄT GIAÙ CAÁP HAI

                                                          Saùu möùc giaù daãn ñeán lôïi nhuaän cao hôn.
                                                                Vôùi giaù khoâng phaân bieät P*4,
                                                                                                                      Doanh nghòeâp aùp duïng caùc möùc giaù khaùc
                   $/Q                                                                                                                                                            $/Q
                       P1                                          coù moät soá ngöôøi tieâu duøng                
                                                              traû möùc giaù P5, P6 seõ coù thaëng dö
                                                                                                                      nhau cho nhöõng khoái löôïng saûn phaåm
                       P2                                                                                                                                                           P1
                                                                                                                                                                                                                                                  Khoâng phaân bieät giaù P = Pm
                                                                                                                                                                                                                                               vaø Q = Q0. Phaân bieät giaù caáp hai
                                                                                                                      khaùc nhau.
                       P3                                                                                                                                                           Pm
                                                                               MC                                                                                                                                                                coù ba möùc giaù P1, P2, and P3.
                       P*4

                       P5                                                                                                                                                           P2
                       P6                                                                                                                                                                                                                                 AC
                                                                                                                                                                                    P3                                                                         MC
                                                                               D
                                                                                                                                                                                                                                                              D
                                                            MR                                                                                                                                                             MR

                                               Q                        Q                                                                                                                                   Q1      Q0           Q2          Q3       Q
                                                                                                          34                                                          35                      Khoái I            Khoái II          Khoái III                             36




Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao                                                                                                                                                                                                                                                          4
Phaân bieät giaù caáp 2                                                                        Phaân bieät giaù caáp 3                                          Phaân bieät giaù caáp 3
                                                                                                                                                                            $/Q                 Ngöôøi tieâu duøng ñöôïc chia hai nhoùm
               $/Q                                                                                                                                                                                 vôùi hai ñöøông caàu khaùc nhau

                                                           Lôïi theá theo quy moâ cho pheù p:
                                                                                                            Doanh nghieäp chia ngöôøi tieâu duøng thaønh
                                                                                                             nhieàu nhoùm khaùc nhau, moãi nhoùm coùmoät
                 P1
                                                           Taêng phuùc lôïi cuûa ngöôøi tieâu duøng
                                                           Taêng lôïi nhuaän
                 P0
                                                                                                             ñöôøng caàu khaùc nhau.                                                                                               MRT = MR1 + MR2


                 P2                                                                                         Daïng phaân bieät giaù phoå bieán nhaát.
                                                                              AC                                                                                                                                                                 D2 = AR2
                 P3                                                               MC                        Ví duï: veù maùy bay, veù taøu hoaû, rau caûi, tyû leä
                                                                                                             chieát khaáu daønh cho sinh vieân vaø ngöôøi tieâu                                                                     MR2
                                                                                                                                                                                                                                             MRT

                                                                               D                             duøng caáp cao
                                                MR                                                                                                                                                                    D1 = AR1
                                                                                                                                                                                                 MR1
                                 Q1     Q0           Q2         Q3                                                                                                                                                                          Q
                                                                          Q

                      Khoái 1         Khoái 2         Khoái 3                             37                                                                      38                                                                                      39




       PHAÂN BIEÄT GIAÙ CAÁP BA                                                                       Phaân bieät giaù caáp 3                                          Phaân bieät giaù caáp 3
               $/Q              MC = MR1 ôû Q1 vaø P1
                                                              •QT: MC = MRT                                                                                                                                                           Nhoùm 1 coù ñöôøng caàu D1;
                                                              •Nhoùm 1: P1Q1 ; co daõn keùm
                                                                                                                                                                            $/Q
                                                                                                                                                                                                                                     khoâng coù giaù phaân bieät naøo
                P1                                            •Nhoùm 2: P2Q2; co daõn maïnh                                                                                                                                            Ñaûm baûo coù lôïi nhuaän
                                                              •MR1(Q1)= MR2(Q2)=MRT(QT)=MC                                                                                                                                  MC              Vôùi nhoùm naøy


                                                                                     MC                                 Maëc duø phaân bieät giaù caáp 3                      P*
                P2                                                                                                  nhöng khoâng phaûi luoân luoân baùn ñöôïc
                                                                                                                             hai nhoùm haøng hoaù                                                                                          D2
                                                                                                                          neáu chi phí bieân taêng daàn
                                                                                   D2 = AR2


                                                                              MRT                                                                                                                                                   MR2
                                                                      MR2


                                                          D1 = AR1                                                                                                                         D1
                                      MR1
                           Q1                    Q2                  QT       Q                                                                                                      MR1                        Q*                          Q

                                                                                          40                                                                      41                                                                                      42




       Phaân bieät giaù caáp 3                                                                        Phaân bieät giaù caáp 3                                          Phaân bieät giaù caáp 3

              Nguyeân taéc ñònh giaù: doanh thu bieân giöõa                                                P1: giaù cuûa nhoùm 1
               caùc thò tröôøng phaûi baèng nhau vaø baèng                                                  P2: giaù cuûa nhoùm 2                                                  Pr  ( P1Q 1)  TC
               doanh thu bieân chuna                                                                                                                                                                  0
                                                                                                                                                                                    Q1    Q1      Q1
                                                                                                          TC(QT):         Toång chi phí;
                MR1   = MR2 =…...MRn = MRT                                                                                                                                         ( P1Q 1)                         TC
                                                                                                          QT      = Q1 + Q2                                                                    MR 1                   0
                MRT =   MC                                                                                                                                                          Q1                             Q1
                                                                                                          Lôïi    nhuaän ( Pr ) = P1Q1 + P2Q2 -                              MR 1  MC
                                                                                                             TC(Qr)

                                                                                          43                                                                      44                                                                                      45




Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao                                                                                                                                                                                                                                        5
Phaân bieät giaù caáp 3                                                      Phaân bieät giaù caáp 3                                        Phaân bieät giaù caáp 3

              Töông töï ñoái vôùi nhoùm 2 ta coù: MR2 =                                   Döïa vaøo coâng thöùc ñònh giaù ta coù:                          Ví duï: E1 = -2 & E2 = -4. so saùnh giaù hai
               MC                                                                               MR1 = P1(1 + 1/Ed1)                                          nhoùm ngöôøi tieâu duøng .
                                                                                              MR2 = P2(1 + 1/Ed2)
              MR1 = MR2 = MC                                                                 Giaù töông ñoái:                                              P1/P2= (1-1/4)/(1-1/2)=1.5
                                                                                             P1/P2 = (1+Ed2)/(1+Ed1).
                                                                                                                                                             P1 neân gaáp 1.5 laàn P2
                                                                                           Ñònh giaù: ñònh giaù cao ñoái vôùi nhoùm coù ñöôøng
                                                                                            caàu keùm co daõn



                                                                          46                                                                  47                                                                                48




        Phaân bieät giaù theo thôøi ñieåm (Intertemporal Price                       Phaân bieät giaù theo thôøi ñieåm (Intertemporal Price        Phaân bieät giaù theo thôøi ñieåm (Intertemporal Price
        Discrimination)                                                              Discrimination)                                               Discrimination)

                                                                                                                                                                             Ban ñaàu caàu keùm co daõn,
                                                                                                                                                              $/Q
                                                                                                                                                                                  möùc giaù laø P1 .
              Laø moät hình thöùc phaân bieät giaù caáp 3.                                Thoâng thöôøng khi ñaït ñöôïc lôïi nhuaän toái                        P1
                                                                                                                                                                                                                Qua thôøi gian,
              Phaân bieät giaù theo thôøi ñieåm thöôøng ñònh giaù khaùc nhau               ña thì doanh nghieäp thöôøng giaûm giaù ñeå                                                                     caàu töông ñoùi co daõn
               ôû caùc thôøi ñieåm khaùc nhau. Ban ñaàu aán ñònh giaù cao cho
               khaùch haøng coù nhu caàu cao veà saûn phaåm sau ñoù giaûm                   thu huùt ngöôøi tieâu duøng ñaïi chuùng coù                           P2
               daàn nhaèm thu huùt roäng raõi ngöôøi tieâu duøng.                           ñöôøng caàu töông ñoái co daõn hôn: dòch vuï                                                                                D2 = AR2


              Phaân bieät giaù theo thôøi ñieåm thöôøng aùp duïng ñoái vôùi caùc           ADSL, dòch vuï ñieän thoaïi di ñoäng, saùch                                                                                 AC = MC
               haøng hoaù nhö baêng, ñóa, maùy vi tính (caùc dòch vuï, haøng                bìa giaáy, maùy tính giaûm giaù…
               hoaù vaø voøng ñoài ngaén).
                                                                                                                                                                                                                  MR2
                                                                                                                                                                              MR1      D1 = AR1


                                                                                                                                                                            Q1                    Q2               Q

                                                                          49                                                                  50                                                                                51




        Ñònh giaù luùc cao ñæeâm (Peak-Load Pricing)                                 Ñònh giaù luùc cao ñæeâm (Peak-Load Pricing)                  Ñònh giaù luùc cao ñæeâm (Peak-Load Pricing)

              Caàu moät saûn phaåm coù theå ñaït ñænh ñieåm                                                                                                  $/Q                                      MC
                                                                                                                                                                                                        Giaù cao ñieåm = P1 .
               vaøo moät thôøi ñieåm naøo ñoù.                                                                                                                    P1
                                                                                           Doanh thu bieân khoâng baèng nhau ôû moãi
                 Ñieän   vaøo muøa khoâ                                                    thò tröôøng vì thò tröôøng naøy khoâng taùc
                 Môû   heo vaøo muøa trung thu                                             ñoäng leân thò tröôøng khaùc.                                                                                               D1 = AR1

                   Ñieåm du lòch vaøo cuoái tuaàn hay dòp heø.                                                                                     Giaù thaáp
                                                                                                                                                   ñieåm = P2 .   P2
                                                                                                                                                                                                            MR1

                                                                                                                                                                                                    D2 = AR2
                                                                                                                                                                                       MR2
                                                                                                                                                                                  Q2           Q1                  Q

                                                                          52                                                                  53                                                                                54




Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao                                                                                                                                                                                                      6
Ño löôøng söùc maïnh ñoäc quyeàn                                               Dòch chuyeån ñöôøng caàu                                               Dòch chuyeån ñöôøng caàu

               Heä soá Lerner:                                                               Trong thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo, ñöôøng                    Söï dòch chuyeån cuûa ñöôøng caàu coù theå laøm:
                                                                                               cung thò tröôøng ñöôïc quyeát ñònh bôûi chi phí bieân.
            L = (P-MC)/P =-1/Ed                                                                                                                                      Giaù   thay ñoåi,löôïng khoâng ñoåi
                                                                                              Thò tröôøng ñoäc quyeàn khoâng coù ñöôøng cung.
               Caàu caøng co daõn giaù caøng gaàn vôùi chi phí                               Trong thò tröôøng ñoäc quyeàn, saûn löôïng ñöôïc
                                                                                                                                                                     Giaù   khoâng ñoåi, löôïng thay ñoåi
                bieân.                                                                         quyùeât ñònh bôûi chi phí bieân vaø daïng cuûa ñöôøng                 Giaù   vaø löôïng cuøng thay ñoåi
               Neáu Ed laø moät soá aâm khaù lôùn thì giaù caøng                              caàu.
                gaàn vôùi chi phí bieân vaø ngöôïc laïi.                                      Dòch chuyeån ñöôøng caàu thöôøng gaây ra thay ñoåi
                                                                                               trong caû giaù vaø löôïng.

                                                                                 55                                                                     56                                                            57




        Dòch $/Q
              chuyeån ñöôøng caàu                                                     Dòch chuyeån ñöôøng caàu                                               Ñieàu tieát baèng thueá
                                                                                                $/Q
                                                          MC
                                                                                                                                     MC
                                                                                                                                                                   Taùc ñoäng cuûa thueá
                    P1
                                                                                           P1 = P2                                                                     Trong thò tröôøng ñoäc quyeàn giaù coù theå taêng
                                                                                                                                               D2                       cao hôn löôïng thueá.
                    P2                                     D2

                                                             D1
                                                                                                                                        MR2
                                                                                                                                                                   Xaùc ñònh taùc ñoäng cuûa thueá:
                                                                                                                                                                        t = moät möùc thueá ñaùnh treân ñôn vò saûn phaåm
                                                                                                                                        D1
                                                                                                                                                                    
                                                          MR2
                                                 MR1                                                                                                                    (specific tax)
                                                                                                                              MR1
                                    Q1= Q2                        Q                                                                                                    MC = MC + t
                                                                                                                   Q1    Q2                    Q
        Nhaø ñoäc quyeàn cung caáp cuøng moät löôïng haøng hoaù ôû caùc möùc                                                                                           MR = MC + t : quyeát ñònh saûn xuaát toái öu.
        giaù khaùc nhau.                                                              Nhaø ñoäc quyeàn baùn coù theå cung caáp nhieàu saûn löôïng khaùc
                                                                                 58   nhau ôû cuøng moät möùc giaù.                                     59                                                            60




       Ñieàu tieát baèng thueá                                                        Ñieàu tieát baèng thueá                                                Ño löôøng söùc maïnh ñoäc quyeàn
                    $/Q
                                    Taêng trong giaù: P0P1 > taêng trong thueá
                                                                                              Giaû söû: Ed = -2; tìm möùc thay ñoåi cuûa giaù khi                 Trong thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo: P =
                                                                                               chính phuû ñaùnh thueá t ñoàng leân moãi ñôn vò saûn                    MR = MC
                    P1                                                                         phaåm?               MC
           P
                                                                                                              P                                                   Söùc maïnh ñoäc quyeàn: P > MC
                                                                  MC + tax                                         1  1 
                                                                                                                       E 
                P0                                                                                                       d

                                                                  MC                                           E d  2  P  2MC (1)
                                                                                                              Khi co' thue^ ' MC(2)  MC (1)  t
                t
                                                                                                              P  2MC ( 2 )  2MC (1)  2 t
                                               D = AR
                          Q1   Q0     MR                           Q

                                                                                 61                                                                     62                                                            63




Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao                                                                                                                                                                                            7
Ño löôøng söùc maïnh ñoäc quyeàn                                                                      Ño löôøng söùc maïnh ñoäc quyeàn                           Ño löôøng söùc maïnh ñoäc quyeàn

                       Chæ soá Lerner’s veà söùc maïnh ñoäc quyeàn                                                                                                                  Töø nguyeân taéc ñònh giaù ta xaùc ñònh ñöôïc L:
                                                                                                                       Söùc maïnh ñoäc quyeàn khoâng ñaûm baûo coù            


                             L = (P - MC)/P                                                                              lôïi nhuïaân.                                                                                       MC
                                                                                                                                                                                                              P
                               Giaù trò cuûa L caøng lôùn (0<L<1) söùc maïnh
                                                                                                                        Lôïi nhuaän phuï thuoäc vaøo chi phí trung
                                                                                                                                                                                                                           1 1 Ed 
                                ñoäc quyeàn caøng lôùn.
                                                                                                                         bình so vôùi giaù.                                        Ñònh giaù ñoái vôùi moät doanh nghieäp coù söùc maïnh
                            L ñöôïc dieãn taû döôùi daïng Ed                                                                                                                       ñoäc quyeàn.
                               L = (P - MC)/P = -1/Ed
                                                                                                                                                                                             Neáu Ed lôùn, cheânh leäch giöõa giaù vaø chi phí bieân
                                                                                                                                                                                              nhoû söùc maïnh ñoäc quyeàn nhoû.
                               Ed ñoä co daõn cuûa caàu ñoái vôùi moät doanh
                                                                                                                                                                                             Neáu Ed nhoû, cheânh leäch giöõa giaù vaø chi phí bieân
                                nghieäp, khoâng phaûi ñoái vôùi thò tröôøng.                                                                                                                  lôùn  söùc maïnh ñoäc quyeàn cao.


                                                                                                     64                                                             65                                                                                                        66




            Ño löôøng söùc maïnh ñoäc quyeàn                                                                      Nguoàn goác söùc maïnh ñoäc quyeàn                         Nguoàn goác söùc maïnh ñoäc quyeàn
      $/Q           Ñoä co daõn cuûa caàu caøng lôùn,        $/Q
                    Cheânh leänh P, MC caøng nhoû.                                                                      Taïi sao coù moät vaøi doanh nghieäp coù söùc             Ñoä co daõn cuûa caàu ñöôïc quyeát ñònh bôûi:
                                                                                                                         maïnh ñoäc quyeàn coøn nhöõng doanh nghieäp
                                                      MC         P*                                     MC
                                                                                                                                                                                    1) Ñoä co daõn cuûa caàu thò tröôøng
                                                                                                                         khaùc hoaëc khoâng coù hoaëc coù maø khoâng
         P*                                                                                                              maïnh?                                                     2) Soá löôïng caùc doanh nghieäp
                                                            AR
                                                                                                                         Söùc maïnh ñoäc quyeàn cuûa moät doanh                     3) Phaûn öùng giöõa caùc doanh nghieäp vôùi
                                                                         P*-MC
                                                                                                                     
                                                        MR                                                               nghieäp ñöôïc quyeát ñònh bôûi ñoä co daõn cuûa            nhau.
                                                                                                             AR          caàu.
                                                                                        MR

                                Q*                      Q                          Q*                 Q

                                                                                                                                                                    68                                                                                                        69




            Ñieàu tieát baèng giaù traàn                                                                          Ñoäc quyeàn töï nhieân                                     Can thieäp giaù vôùi nhaø ñoäc quyeàn töï nhieân
                                                                        Doanh thu bieân khi ñònh giaù traàn seõ
                                                                                                                                                                                               Khoâng coù can thieäp, nhaû ñoäc quyeàn
                                                                                khoâng cao hôn P1.                                                                                              saûn xuaát ôû Qm vaø ñaët möùc giaù Pm.
                       $/Q                                                                                                                                                          $/Q
                                                                                                                         Moät doanh nghieäp coù theå saûn xuùaât toaøn boä
                                      MR
                                                                                                                     
                                                                                                                         saûn phaåm cuûa moät ngaønh ôû möùc chi phí
                          Pm                                                            MC                                                                                                                                              Neáu chính phuû ñònh giaù PC,
      Saûn löôïng vöôït quaù Q1 ,                                                                                                                                                                                                doanh nghieäp seõ loã vaø rôøi boû thöông tröôøng.
              MR, AR P1
                                                                                                                         thaáp hôn chi phí cuûa moät ngaønh coù nhieàu               Pm
                    P2 = PC
                                                                                                                         doanh nghieäp                                                                                                                             Ñaët giaù taïi Pr
                                                                                                                                                                                                                                                             saûn löôïng seõ lôùn nhaát,
      Neáu giaù thaátp hôn PC saûn löôïng taêng                                                      AC                                                                                                                                                      lôïi nhuaän vöôït quaù = 0.
              toái ña ñeán P3 c QC vaø
                           möù                                                                                                                                                                                                                          AC
            khoâng coù toån thaát voâ ích.                                                                                                                                           Pr
            Neáu giaù thaápPhôn P3
                                                                                                                                                                                                                                                                MC
         saûn löôïng giaûm vaø thieáu
                            4
                                                                                                     AR                                                                              PC
         huït haøng hoaù xuùaât hieän.                                                                                                                                                                                                                         AR
                         Baát cöù möùc giaù naøo                                                                                                                                                                                    MR
                        döôùi P4 ñeàu daãn ñeán loã
                                                                      Qm Q1   Q3   Qc        Q’3    Q                                                                                                                 Qm                     Qr           QC              Q
            Qm , Pm laø gía vaø löôïng nhaø ñoäc quyeàn ñònh
                                                                                                     70                                                             71                                                                                                        72




Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao                                                                                                                                                                                                                                                           8
Toùm taét                                                Toùm taét                                                Toùm taét

             Söùc maïnh thò tröôøng laø khaû naêng ngöôøi            Söùc maïnh ñoäc quyeàn baùn ñöôïc quyeát ñònh           Söùc maïnh thò tröôøng coù theå gaây hao toån
              baùn hay ngöôøi mua taùc ñoäng ñeán giaù haøng           moät phaàn bôûi soá löôïng caùc doanh nghieäp            chi phí cho xaõ hoäi.
              hoaù hay dòch vuï.                                       caïnh tranh treân thò tröôøng.                          Thænh thoaûng, tính kinh teá nhôø quy moâ
             Söùc maïnh thò tröôøng coù theå coù hai daïng:          Söùc maïnh ñoäc quyeàn mua ñöôïc quyeát ñònh             khieán ñoäc quyeàn thuaàn tuyù trôû neân ñaùng
                                                                       moät phaàn bôûi soá löôïng ngöôøi mua treân thò          mô öôùc.
              söùc maïnh ñoäc quyeàn baùn vaø söùc maïnh ñoäc
              quyeàn mua.                                              tröôøng.                                                Chuùng ta döïa vaøo luaät choáng ñoäc quyeàn
                                                                                                                                ñeå haïn cheá caùc doanh nghieäp khoûi vieäc
                                                                                                                                thaâu toùm söùc maïnh ñoäc quyeàn quaù möùc.

                                                        73                                                       74                                                        75




Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao                                                                                                                                                 9

More Related Content

Viewers also liked

Psp0446 Wonderful World
Psp0446 Wonderful WorldPsp0446 Wonderful World
Psp0446 Wonderful WorldMaureen Macie
 
Photos, Awesome From Candy 7 09
Photos, Awesome   From Candy 7 09Photos, Awesome   From Candy 7 09
Photos, Awesome From Candy 7 09Maureen Macie
 
Conservatives vs Liberals
Conservatives vs LiberalsConservatives vs Liberals
Conservatives vs LiberalsMaureen Macie
 

Viewers also liked (6)

Moi dvor
Moi dvorMoi dvor
Moi dvor
 
Psp0446 Wonderful World
Psp0446 Wonderful WorldPsp0446 Wonderful World
Psp0446 Wonderful World
 
Photos, Awesome From Candy 7 09
Photos, Awesome   From Candy 7 09Photos, Awesome   From Candy 7 09
Photos, Awesome From Candy 7 09
 
45 Lessons In Life
45 Lessons In Life45 Lessons In Life
45 Lessons In Life
 
Life of two
Life of twoLife of two
Life of two
 
Conservatives vs Liberals
Conservatives vs LiberalsConservatives vs Liberals
Conservatives vs Liberals
 

Docx 20110904 chuong_5_doc_quyen

  • 1. Đặc ñiểm thị trường Ñaëc ñieåm doanh nghieäp 1) Moät ngöôøi baùn- vaïn ngöôøi mua  Doanh nghieäp ñoäc quyeàn khoâng coù ñöôøng Chương 5 phần 2 2) Moät saûn phaåm (khoâng coù saûn phaåm thay theá) cung 3) Raøo caûn gia nhaäp.  Ñöôøng caàu cuûa doanh nghieäp ñoäc quyeàn Ñoäc quyeàn 4) Thể hieän roõ neùt söùc maïnh thò tröôøng doác xuoáng.  Ví duï: moät doanh nghieäp ñoái dieän vôùi caàu => Cung cuûa nhaø ñoäc quyeàn baùn laø cung thò tröôøng vìø kieåm soaùt toaøn boä löôïng haønh hoaù cung öùng thò tröôøng coù daïng: P = 6 – Q. Tìm TR, AR, treân thò tröôøng. MR 2 3 DOANH THU TOÅNG, BIEÂN vaø TRUNG BÌNH DOANH THU TRUNG BÌNH VAØ BIEÂN MR, P, AR AR, MR P Q TR MR AR 7 Khi laø moät ngöôøi baùn duy nhaát nhaø ñoäc 6 quyeàn töông taùc vôùi caàu thò tröôøng ñeå $6 0 $0 --- --- quyeát ñònh giaù caû vaø saûn löôïng. Ñöôøng 5 1 5 $5 $5 5 caàu doác xuoáng: 4 2 8 3 4 4 Doanh thu trung bình (Ñöôøng caàu) 3 3 9 1 3 3 1) Ñeå taêng löôïng baùn ra phaûi giaûm giaù 2 4 8 -1 2 2 2) MR < P (khaùc thò tröôøng caïnh tranh 1 5 5 -3 1 DT bieân hoaøn haûo MR = P) 1 0 1 2 3 4 5 6 7 Q 4 5 6 Quyeát ñònh saûn löôïng TOÁI ÑA HOÙA LÔÏI NHUAÄN KHI MC=MR Quyeát ñònh saûn löôïng MC, AC, MR, P  Ôõ möùc saûn löôïng thaáp hôn möùc saûn löôïng 1) Toái ña hoaù lôïi nhuaän ôû möùc saûn löôïng MC coù MR = MC gia taêng trong doanh thu lôùn maø ôû ñoù MR = MC P1 hôn gia taêng trong chi phí (MR > MC). Ta coù Pr = TR – TC P*  Ôû möùc saûn löôïng cao hôn saûn löôïng MR = AC P2 MC gia taêng trong chi phí lôùn hôn giaûm Xeùt cöïc trò cuûa haøm Pr: Pr’ = 0  TR’ – Giảm lợi nhuận trong doanh thu (MR < MC). TC’ = 0  MR = MC D = AR MR Giảm lợi nhuận Q1 Q* Q2 Q 7 8 9 Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao 1
  • 2. Quyeát ñònh saûn löôïng Quyeát ñònh saûn löôïng Ví dụ - Quyeát ñònh saûn löôïng $ TC t' TR  Ñoä doác rr’ = ñoä doác cc’  AC = $15, Q = 10, $/Q 400 vaø song song caùch nhau C 10 ñôn vò. $  TC = AC x Q = 150 40 MC t' R 400 300  Lôïi nhuaän toái ña ôû möùc 10  Pr = TR = TC = $300 - saûn phaåm. 30 c’ 300 $150 = $150 hay  P = $30, Q = 10, Pr AC 200 t TR = P x Q = $300 c  Pr = (P - AC) x Q = ($30 20 Lợi nhuận  AC = $15, Q = 10, 200 t - $15)(10) = $150 15 AR 150 TC = AC x Q = 150 150 MR Profits 10 100  Pr = TR - TC 100  $150 = $300 - $150 50 c 50 0 5 10 15 20 c 0 5 10 15 20 Q 0 5 10 15 20 Q Q 10 11 12 Quyeát ñònh saûn löôïng Quyeát ñònh saûn löôïng Muïc tieâu cuûa doanh nghieäp  Ví duï: Cho TC = 500 + Q2, P = 40 – Q.  MR = 40 -2Q  Toái ña hoaù doanh thu Tìm saûn löôïng toái ña hoaù lôïi nhuaän.  MR =0  MC = 2Q  Veõ hình Toái ña hoùa saûn löôïng vaø khoâng bò loã  Q = 10; P = 30   Qmax vaø TR>=TC  Lôïi nhuaän ñònh möùc treân chi phí  TR =(m+1)TC 13 14 15 Doanh nghieäp nhieàu cô sôû Doanh nghieäp nhieàu cô sôû Doanh nghieäp nhieàu cô sôû  Neáu doanh nghieäp ñoäc quyeàn saûn xuaát ôû nhieàu  Nguyeân taéc phaân boá cô sôû coù chi phí khaùc nhau. Ñeå toái thieåu hoaù chi saûn xuaát: phí neân choïn saûn löôïng nhö theá naøo?  Q1, TC1 laø chi phí vaø saûn löôïng xöôûng 1 MR  MC 1 Q2 vaø TC2 laø chi phí vaø saûn löôïng xöôûng 2  Saûn löôïng seõ ñöôïc  Choïn toång saûn löôïng vaø saûn löôïng cho moãi  MR  MC 2 phaân boå sao cho xöôûng theo nguyeân taéc: Toång saûn löôïng QT = Q1 + Q2 MC1=MC2 = …=MCn Chi phí bieân ôû moãi xöôûng baèng nhau vaø baèng chi phí  MR  MC 1  MC 2  = MCT = MRT bieân toång.  Chi phí bieân ôû moãi xöôûng baèng doanh thu bieân ôû moãi xöôûng. 16 17 18 Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao 2
  • 3. Doanh nghieäp nhieàu cô sôû Doanh nghieäp nhieàu cô sôû Doanh nghieäp nhieàu cô sôû $/Q 1) MCT = MC1 + MC2 MC1 + MC2 = MCT MC1 MC2  MCT 2) Saûn löôïng toái ña hoùa lôïi nhuaän: $/Q MC1 MC2 MCT  Q1 + Q2 = QT  MCT = MR tại QT và P * P*  MR = MR* P*  MR = MC1 + MC2  MR* = MC1 tại Q1, D = AR  MR* = MC2 tại Q2 MR* D = AR MR* MR MR Q1 Q2 Q3 Q1 Q2 Q3 Q Quantity 19 20 21 Quy taéc ñònh giaù Quy taéc ñònh giaù So saùnh vôùi thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo MR = ∆ TR/∆ Q (coâng thöùc MR)  P = MR/(1/Ep +1)  Ñònh giaù trong thò tröôøng ñoäc quyeàn baùn = ∆ P(Q).Q/ ∆ Q (coâng thöùc TR) so saùnh vôùi thò tröôøng caïnh tranh hoaøn P = MR.Ep/(Ep +1). = ∆ P(Q)/∆ Q .Q + ∆ Q/∆ Q.P ( Ñaïo haøm haøm hôïp) haûo: = P/P.∆ P(Q)/∆ Q .Q + P (nhaân töû soá vaø maãu soá vôùi  Khi doanh nghiệp tối đña hoaù lợi nhuận ta  Ñoäc quyeàn baùn P) coù: MR = MC P > MC = P.(∆ P/∆ Q.P/Q) +P)  P = MC/(1/Ep +1)  Caïnh tranh hoaøn haûo =P.[1/(∆ Q/∆ P.Q/P)] + P  P = MC.Ep/(Ep + 1) P = MC =P(1/Ep +1) 22 23 24 Phaân bieät giaù Phaân bieät giaù Phaân bieät giaù Giöõa 0 vaø Q*, ngöôøi tieâu duøng seõ traû nhieàu hôn ? $/Q Pmax A $/Q Pmax Baèng caùch naøo doanh nghieäp P*-- thaëng dö tieâu duøng (A). A $/Q Pmax A coù theå thu ñöôïc thaëng dö tieâu duøng A P1 P1 PC laø giaù treân thò tröôøng vaø baùn coù lôøi ô B? •P*Q*: möùc giaù duy nhaát coù MC=MR P1 caïnh tranh hoaøn haûo P* B •A: thaëng dö tieâu duøng ôû P* P* B •B: P>MC & ngöôøi tieâu duøng P* B Traû lôøi P2 • seõ mua ôû möùc giaù thaáp hôn P2 Phaân bieät giaù P2 MC •P1: löôïng baùn vaø lôïi nhuaän thaáp hôn MC Neáu giaù cao hôn PC •P2 : taêng löôïng baùn vaø MC PC P*, doanh nghieäp loã PC vaø lôïi nhuaän giaûm •giaûm doanh thu, giaûm lôïi nhuaän •PC: giaù caïnh tranh hoaøn haûo D D D Vöôït quaù Q*, giaù phaûi giaûm ñeå taïo ra thaëng dö tieâu duøng (B). MR MR MR Q* Quantity Q* Quantity Q* Q 25 26 27 Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao 3
  • 4. PHAÂN BIEÄT GIAÙ CAÁP 1 Phaân bieät giaù Phaân bieät giaù caáp 1 Khoâng phaân bieät giaù saûn löôïng Q vaø giaù P*. Lôïi nhuaän laø phaàn naèm döôùi giaù vaø treân chi phí bieân  Phaân bieät giaù laø baùn cho ngöôøi tieâu duøng  Ñònh giaù khaùc nhau ñoái vôùi moãi khaùch Pmax Thaëng dö tieâu duøng laø dieän tích naèm treân P* cuõn g moät haøng hoaù vôùi möùc giaù khaùc haøng. Giaù naøy ñuùng baèng giaù cao nhaát maø vaø giôùi haïn saûn löïôïng Q* nhau. ngöôøi tieâu duøng saün saøng traû cho moãi saûn MC phaåm P* Phaân bieät ñoái xöû hoaøn haûo, moãi khaùch haøng traû möùc giaù PC toái ña maø hoï saün saøng traû. D = AR Nhaø ñoäc quyeàn môõ roäng saûn löôïng ñeán Q** vaø giaù rôi xuoáng PC,, taïi ñoù MC = MR = AR = D. Lôïi nhuaän taêng leân baèng dieän tích cuûa hình naèm treân MC vaø döôùi MR MR giöõa möùc saûn löôïng O* vaø Q** Q* Q** Q 28 29 30 Phaân bieät giaù caáp 1 Phaân bieät giaù caáp 1 Phaân bieät giaù caáp 1  Nhaø saûn xuaát thöôøng gaëp khoù khaên khi  Phaân bieät giaù khoâng hoaøn haûo laø ñònh giaù Thaëng dö tieâu duøng khi phaân bieät giaù caáp 1. $/Q khaùc nhau cho töøng nhoùm khaùc haøng: Pmax Gía duy nhaát P* Lôïi nhuaän thay ñoåi khi chæ aùp duïng moät giaù 1) Coù quaù nhieàu khaùch haøng.  Luaät sö, baùc só, keá toaùn MC P* Haõng xe hôi phaân bieät giaù giöõa ñaïi lyù xe Khoâng theå ñaùnh giaù ñuùng giaù moãi khaùch  Lôïi nhuaän taêng theâm 2) Khi ñònh giaù khaùc bieät hoaøn haûo hôi vaø khaùch haøng caù nhaân PC haøng saün saøng traû.  Tröôøng ñaïi hoïc vaø cao ñaúng phaân bieät hoïc phí giöõa caùc heä. D = AR MR Q* Q** Q 31 32 33 Phaân bieät giaù caáp moät Phaân bieät giaù caáp 2 PHAÂN BIEÄT GIAÙ CAÁP HAI Saùu möùc giaù daãn ñeán lôïi nhuaän cao hôn. Vôùi giaù khoâng phaân bieät P*4, Doanh nghòeâp aùp duïng caùc möùc giaù khaùc $/Q $/Q P1 coù moät soá ngöôøi tieâu duøng  traû möùc giaù P5, P6 seõ coù thaëng dö nhau cho nhöõng khoái löôïng saûn phaåm P2 P1 Khoâng phaân bieät giaù P = Pm vaø Q = Q0. Phaân bieät giaù caáp hai khaùc nhau. P3 Pm MC coù ba möùc giaù P1, P2, and P3. P*4 P5 P2 P6 AC P3 MC D D MR MR Q Q Q1 Q0 Q2 Q3 Q 34 35 Khoái I Khoái II Khoái III 36 Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao 4
  • 5. Phaân bieät giaù caáp 2 Phaân bieät giaù caáp 3 Phaân bieät giaù caáp 3 $/Q Ngöôøi tieâu duøng ñöôïc chia hai nhoùm $/Q vôùi hai ñöøông caàu khaùc nhau Lôïi theá theo quy moâ cho pheù p:  Doanh nghieäp chia ngöôøi tieâu duøng thaønh nhieàu nhoùm khaùc nhau, moãi nhoùm coùmoät P1 Taêng phuùc lôïi cuûa ngöôøi tieâu duøng Taêng lôïi nhuaän P0 ñöôøng caàu khaùc nhau. MRT = MR1 + MR2 P2  Daïng phaân bieät giaù phoå bieán nhaát. AC D2 = AR2 P3 MC  Ví duï: veù maùy bay, veù taøu hoaû, rau caûi, tyû leä chieát khaáu daønh cho sinh vieân vaø ngöôøi tieâu MR2 MRT D duøng caáp cao MR D1 = AR1 MR1 Q1 Q0 Q2 Q3 Q Q Khoái 1 Khoái 2 Khoái 3 37 38 39 PHAÂN BIEÄT GIAÙ CAÁP BA Phaân bieät giaù caáp 3 Phaân bieät giaù caáp 3 $/Q MC = MR1 ôû Q1 vaø P1 •QT: MC = MRT Nhoùm 1 coù ñöôøng caàu D1; •Nhoùm 1: P1Q1 ; co daõn keùm $/Q khoâng coù giaù phaân bieät naøo P1 •Nhoùm 2: P2Q2; co daõn maïnh Ñaûm baûo coù lôïi nhuaän •MR1(Q1)= MR2(Q2)=MRT(QT)=MC MC Vôùi nhoùm naøy MC Maëc duø phaân bieät giaù caáp 3 P* P2 nhöng khoâng phaûi luoân luoân baùn ñöôïc hai nhoùm haøng hoaù D2 neáu chi phí bieân taêng daàn D2 = AR2 MRT MR2 MR2 D1 = AR1 D1 MR1 Q1 Q2 QT Q MR1 Q* Q 40 41 42 Phaân bieät giaù caáp 3 Phaân bieät giaù caáp 3 Phaân bieät giaù caáp 3  Nguyeân taéc ñònh giaù: doanh thu bieân giöõa  P1: giaù cuûa nhoùm 1 caùc thò tröôøng phaûi baèng nhau vaø baèng  P2: giaù cuûa nhoùm 2  Pr  ( P1Q 1)  TC doanh thu bieân chuna   0  Q1  Q1 Q1  TC(QT): Toång chi phí;  MR1 = MR2 =…...MRn = MRT  ( P1Q 1)  TC  QT = Q1 + Q2   MR 1  0  MRT = MC Q1 Q1  Lôïi nhuaän ( Pr ) = P1Q1 + P2Q2 -  MR 1  MC TC(Qr) 43 44 45 Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao 5
  • 6. Phaân bieät giaù caáp 3 Phaân bieät giaù caáp 3 Phaân bieät giaù caáp 3  Töông töï ñoái vôùi nhoùm 2 ta coù: MR2 =  Döïa vaøo coâng thöùc ñònh giaù ta coù:  Ví duï: E1 = -2 & E2 = -4. so saùnh giaù hai MC  MR1 = P1(1 + 1/Ed1) nhoùm ngöôøi tieâu duøng .  MR2 = P2(1 + 1/Ed2)  MR1 = MR2 = MC  Giaù töông ñoái:  P1/P2= (1-1/4)/(1-1/2)=1.5 P1/P2 = (1+Ed2)/(1+Ed1).  P1 neân gaáp 1.5 laàn P2  Ñònh giaù: ñònh giaù cao ñoái vôùi nhoùm coù ñöôøng caàu keùm co daõn 46 47 48 Phaân bieät giaù theo thôøi ñieåm (Intertemporal Price Phaân bieät giaù theo thôøi ñieåm (Intertemporal Price Phaân bieät giaù theo thôøi ñieåm (Intertemporal Price Discrimination) Discrimination) Discrimination) Ban ñaàu caàu keùm co daõn, $/Q möùc giaù laø P1 .  Laø moät hình thöùc phaân bieät giaù caáp 3.  Thoâng thöôøng khi ñaït ñöôïc lôïi nhuaän toái P1 Qua thôøi gian,  Phaân bieät giaù theo thôøi ñieåm thöôøng ñònh giaù khaùc nhau ña thì doanh nghieäp thöôøng giaûm giaù ñeå caàu töông ñoùi co daõn ôû caùc thôøi ñieåm khaùc nhau. Ban ñaàu aán ñònh giaù cao cho khaùch haøng coù nhu caàu cao veà saûn phaåm sau ñoù giaûm thu huùt ngöôøi tieâu duøng ñaïi chuùng coù P2 daàn nhaèm thu huùt roäng raõi ngöôøi tieâu duøng. ñöôøng caàu töông ñoái co daõn hôn: dòch vuï D2 = AR2  Phaân bieät giaù theo thôøi ñieåm thöôøng aùp duïng ñoái vôùi caùc ADSL, dòch vuï ñieän thoaïi di ñoäng, saùch AC = MC haøng hoaù nhö baêng, ñóa, maùy vi tính (caùc dòch vuï, haøng bìa giaáy, maùy tính giaûm giaù… hoaù vaø voøng ñoài ngaén). MR2 MR1 D1 = AR1 Q1 Q2 Q 49 50 51 Ñònh giaù luùc cao ñæeâm (Peak-Load Pricing) Ñònh giaù luùc cao ñæeâm (Peak-Load Pricing) Ñònh giaù luùc cao ñæeâm (Peak-Load Pricing)  Caàu moät saûn phaåm coù theå ñaït ñænh ñieåm $/Q MC Giaù cao ñieåm = P1 . vaøo moät thôøi ñieåm naøo ñoù. P1  Doanh thu bieân khoâng baèng nhau ôû moãi  Ñieän vaøo muøa khoâ thò tröôøng vì thò tröôøng naøy khoâng taùc  Môû heo vaøo muøa trung thu ñoäng leân thò tröôøng khaùc. D1 = AR1  Ñieåm du lòch vaøo cuoái tuaàn hay dòp heø. Giaù thaáp ñieåm = P2 . P2 MR1 D2 = AR2 MR2 Q2 Q1 Q 52 53 54 Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao 6
  • 7. Ño löôøng söùc maïnh ñoäc quyeàn Dòch chuyeån ñöôøng caàu Dòch chuyeån ñöôøng caàu  Heä soá Lerner:  Trong thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo, ñöôøng  Söï dòch chuyeån cuûa ñöôøng caàu coù theå laøm: cung thò tröôøng ñöôïc quyeát ñònh bôûi chi phí bieân. L = (P-MC)/P =-1/Ed  Giaù thay ñoåi,löôïng khoâng ñoåi  Thò tröôøng ñoäc quyeàn khoâng coù ñöôøng cung.  Caàu caøng co daõn giaù caøng gaàn vôùi chi phí  Trong thò tröôøng ñoäc quyeàn, saûn löôïng ñöôïc  Giaù khoâng ñoåi, löôïng thay ñoåi bieân. quyùeât ñònh bôûi chi phí bieân vaø daïng cuûa ñöôøng  Giaù vaø löôïng cuøng thay ñoåi  Neáu Ed laø moät soá aâm khaù lôùn thì giaù caøng caàu. gaàn vôùi chi phí bieân vaø ngöôïc laïi.  Dòch chuyeån ñöôøng caàu thöôøng gaây ra thay ñoåi trong caû giaù vaø löôïng. 55 56 57 Dòch $/Q chuyeån ñöôøng caàu Dòch chuyeån ñöôøng caàu Ñieàu tieát baèng thueá $/Q MC MC  Taùc ñoäng cuûa thueá P1 P1 = P2  Trong thò tröôøng ñoäc quyeàn giaù coù theå taêng D2 cao hôn löôïng thueá. P2 D2 D1 MR2  Xaùc ñònh taùc ñoäng cuûa thueá: t = moät möùc thueá ñaùnh treân ñôn vò saûn phaåm D1  MR2 MR1 (specific tax) MR1 Q1= Q2 Q  MC = MC + t Q1 Q2 Q Nhaø ñoäc quyeàn cung caáp cuøng moät löôïng haøng hoaù ôû caùc möùc  MR = MC + t : quyeát ñònh saûn xuaát toái öu. giaù khaùc nhau. Nhaø ñoäc quyeàn baùn coù theå cung caáp nhieàu saûn löôïng khaùc 58 nhau ôû cuøng moät möùc giaù. 59 60 Ñieàu tieát baèng thueá Ñieàu tieát baèng thueá Ño löôøng söùc maïnh ñoäc quyeàn $/Q Taêng trong giaù: P0P1 > taêng trong thueá  Giaû söû: Ed = -2; tìm möùc thay ñoåi cuûa giaù khi  Trong thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo: P = chính phuû ñaùnh thueá t ñoàng leân moãi ñôn vò saûn MR = MC P1 phaåm? MC P P  Söùc maïnh ñoäc quyeàn: P > MC MC + tax 1  1   E  P0  d MC E d  2  P  2MC (1) Khi co' thue^ ' MC(2)  MC (1)  t t P  2MC ( 2 )  2MC (1)  2 t D = AR Q1 Q0 MR Q 61 62 63 Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao 7
  • 8. Ño löôøng söùc maïnh ñoäc quyeàn Ño löôøng söùc maïnh ñoäc quyeàn Ño löôøng söùc maïnh ñoäc quyeàn Chæ soá Lerner’s veà söùc maïnh ñoäc quyeàn Töø nguyeân taéc ñònh giaù ta xaùc ñònh ñöôïc L:   Söùc maïnh ñoäc quyeàn khoâng ñaûm baûo coù  L = (P - MC)/P lôïi nhuïaân. MC  P  Giaù trò cuûa L caøng lôùn (0<L<1) söùc maïnh  Lôïi nhuaän phuï thuoäc vaøo chi phí trung 1 1 Ed  ñoäc quyeàn caøng lôùn. bình so vôùi giaù.  Ñònh giaù ñoái vôùi moät doanh nghieäp coù söùc maïnh  L ñöôïc dieãn taû döôùi daïng Ed ñoäc quyeàn.  L = (P - MC)/P = -1/Ed  Neáu Ed lôùn, cheânh leäch giöõa giaù vaø chi phí bieân nhoû söùc maïnh ñoäc quyeàn nhoû.  Ed ñoä co daõn cuûa caàu ñoái vôùi moät doanh  Neáu Ed nhoû, cheânh leäch giöõa giaù vaø chi phí bieân nghieäp, khoâng phaûi ñoái vôùi thò tröôøng. lôùn  söùc maïnh ñoäc quyeàn cao. 64 65 66 Ño löôøng söùc maïnh ñoäc quyeàn Nguoàn goác söùc maïnh ñoäc quyeàn Nguoàn goác söùc maïnh ñoäc quyeàn $/Q Ñoä co daõn cuûa caàu caøng lôùn, $/Q Cheânh leänh P, MC caøng nhoû.  Taïi sao coù moät vaøi doanh nghieäp coù söùc  Ñoä co daõn cuûa caàu ñöôïc quyeát ñònh bôûi: maïnh ñoäc quyeàn coøn nhöõng doanh nghieäp MC P* MC 1) Ñoä co daõn cuûa caàu thò tröôøng khaùc hoaëc khoâng coù hoaëc coù maø khoâng P* maïnh? 2) Soá löôïng caùc doanh nghieäp AR Söùc maïnh ñoäc quyeàn cuûa moät doanh 3) Phaûn öùng giöõa caùc doanh nghieäp vôùi P*-MC  MR nghieäp ñöôïc quyeát ñònh bôûi ñoä co daõn cuûa nhau. AR caàu. MR Q* Q Q* Q 68 69 Ñieàu tieát baèng giaù traàn Ñoäc quyeàn töï nhieân Can thieäp giaù vôùi nhaø ñoäc quyeàn töï nhieân Doanh thu bieân khi ñònh giaù traàn seõ Khoâng coù can thieäp, nhaû ñoäc quyeàn khoâng cao hôn P1. saûn xuaát ôû Qm vaø ñaët möùc giaù Pm. $/Q $/Q Moät doanh nghieäp coù theå saûn xuùaât toaøn boä MR  saûn phaåm cuûa moät ngaønh ôû möùc chi phí Pm MC Neáu chính phuû ñònh giaù PC, Saûn löôïng vöôït quaù Q1 , doanh nghieäp seõ loã vaø rôøi boû thöông tröôøng. MR, AR P1 thaáp hôn chi phí cuûa moät ngaønh coù nhieàu Pm P2 = PC doanh nghieäp Ñaët giaù taïi Pr saûn löôïng seõ lôùn nhaát, Neáu giaù thaátp hôn PC saûn löôïng taêng AC lôïi nhuaän vöôït quaù = 0. toái ña ñeán P3 c QC vaø möù AC khoâng coù toån thaát voâ ích. Pr Neáu giaù thaápPhôn P3 MC saûn löôïng giaûm vaø thieáu 4 AR PC huït haøng hoaù xuùaât hieän. AR Baát cöù möùc giaù naøo MR döôùi P4 ñeàu daãn ñeán loã Qm Q1 Q3 Qc Q’3 Q Qm Qr QC Q Qm , Pm laø gía vaø löôïng nhaø ñoäc quyeàn ñònh 70 71 72 Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao 8
  • 9. Toùm taét Toùm taét Toùm taét  Söùc maïnh thò tröôøng laø khaû naêng ngöôøi  Söùc maïnh ñoäc quyeàn baùn ñöôïc quyeát ñònh  Söùc maïnh thò tröôøng coù theå gaây hao toån baùn hay ngöôøi mua taùc ñoäng ñeán giaù haøng moät phaàn bôûi soá löôïng caùc doanh nghieäp chi phí cho xaõ hoäi. hoaù hay dòch vuï. caïnh tranh treân thò tröôøng.  Thænh thoaûng, tính kinh teá nhôø quy moâ  Söùc maïnh thò tröôøng coù theå coù hai daïng:  Söùc maïnh ñoäc quyeàn mua ñöôïc quyeát ñònh khieán ñoäc quyeàn thuaàn tuyù trôû neân ñaùng moät phaàn bôûi soá löôïng ngöôøi mua treân thò mô öôùc. söùc maïnh ñoäc quyeàn baùn vaø söùc maïnh ñoäc quyeàn mua. tröôøng.  Chuùng ta döïa vaøo luaät choáng ñoäc quyeàn ñeå haïn cheá caùc doanh nghieäp khoûi vieäc thaâu toùm söùc maïnh ñoäc quyeàn quaù möùc. 73 74 75 Ñoäc quyeàn – Haï Thò Thieàu Dao 9