SlideShare a Scribd company logo
L-ŻvillupPsikoloġiku tat-tfal
L-mistoqsija... Natura (Ereditarja)  Trobbija (L-ambjent) vs Charles Darwin John Locke Teorija tal-evoluzzjoni , 1859 Tabula rasa Kollox mis-sensi John B. Watson In-natura tista tiffurma
‘Give me a dozen healthy infants, well-formed, and my own specified world to bring them up in and I'll guarantee to take any one at random and train him to become any type of specialist I might select – doctor, lawyer, artist, merchant-chief and, yes, even beggar-man and thief, regardless of his talents, penchants, tendencies, abilities, vocations, and race of his ancestors. I am going beyond my facts and I admit it, but so have the advocates of the contrary and they have been doing it for many thousands of years. ‘[Behaviorism (1930), p. 82] John B. Watson
In-natura u trobbija immorru flimkien u jeffetwaw lil xulxin Il-moħħ ta  tarbija, jitripla fil-piż fl-ewwel 3 snin tal-ħajja tat-tarbija. Eż. Ġewwa Kipsigis gol-Kenja, tfal jitgħalmu jimxu xi 3-5 ġimgħat qabel it-tfal Amerikani imma fil-Paraguay (Ache) minħabba il-ħafna siġar it-tfal jitgħallmu jimxu sa sena wara! Għajnuniet fl-edukazzjoni, stimular tas-sensi jgħinu / ixekklu l-iżvillup naturali
L-iżvillup tal-Konjitiv  (tal-moħħ) fit-tfal Tfal jibnu ‘schemas’ (teoriji) f’moħħhom Jean Piaget Ħareġ bl-idea tal-4 stadji differenti
Sensorimotor(twelid sa xi 2yrs) 1. Jiskopri li l-oġġetti jibqgħu jeżistu! (8mths-2yrs) 2. Jirrealizza li huwa jista jikawża ċaqliq ta’ affarijiet (azzjoni – reazzjoni)
Preoperational (2yrs – 7yrs) 1. Enfasi fuq il-viżwal (mhux ċari fuq il-konservazzjoni) 2. Użu tas-simboli / użu ta immaġinazzjoni (fuq affarijiet konkreti) 3. F’dan l-istadju kollox tiegħi... (egoċentriżmu)
Concrete Operational  (7yrs – 11yrs) 1. Jaf jiklassifika, iqabbel u jifhem il-konservazzjoni 2. Jonqos l-egoċentriżmu Formal Operational  (11yrs l’fuq) 1. Użu tas-simboli / użu ta’ immaġinazzjoni – b’mod astratt! 2. Jaħseb fil-futur u x’jiġri jekk... (ipotetika)
Xi jfisser dan għalina? Billi t-tfal (2-11yrs) iħobbu jesploraw, jippruvaw u jassoċjaw mal-konkrett, ikun aħjar jekk ikollna tagħlim attiv flok passiv.  L-ideali ikun li tfal jiskopru, jmissu u jaraw huma flok jirċievu b’mod passiv. Ma nkunux astratti (2-11yrs). Meta nitkelmu fuq prinċipji dejjem nassoċjaw eżempji prattiċi (viżwali aħjar). Naċċettaw li persuni differenti għandhom rata ta’ progress fil-konjitiv differenti. Ilkoll jgħadu mill-istess fażijiet imma b’rati differenti. Jean Piaget – ma jfissirx li dak kollhu li qal huwa vanġelu!
L-Żvillup Morali Teorija tiegħu nistgħu naqsmuha fuq 2 stadji: Tfal taħt l-10 snin Ir-regoli huma fissi u assoluti.  Ma jistawx jinbidlu. L-enfasi hija fuq il-konsegwenzi u mhux fuq l-intenzjoni Tfal l’fuq minn 11-il sena Jean Piaget Ir-regoli huma iktar relativi  ,[object Object]
qedgħin hemmhekk biex jgħinu l-bniedem,[object Object]
L-Żvillup Morali Kohlberg – 5/6 stadji L-1 Livell -  Moralita Pre-Konvenzjonali  (sa 10yrs) 1 Stadju – Orjentazzjoni fuq l-ubbidjenza u l-kastig Lawrence Kohlberg Meta wieġbu it-tfal dejjem irreferew għal fatt li ‘serq huwa ħażin’ jew ‘huwa kontra liġi’ jew ‘għax ikun ikkastigat’. It-tfalgħadhomjitkellmubħalamembri barra mis-soċjetà.   Jaraw il-moralita bħala xi ħaġa esterna minnhom, imposta mill-kbar.
L-Żvillup Morali L-1 Livell -  Moralita Pre-Konvenzjonali  (sa 10yrs) 2 Stadju - Individwaliżmu u premju Lawrence Kohlberg Meta wieġbu it-tfal wrew attitutdni ta x’jaqbel lili... Eż. Wieħedtifelqal li Heinz jistajisirqu l-drogajekkriedmaratiegħu li tgħix, iżda li huwa ma għandhuxjekkjixtieqjiżżewġulil xi ħaddiżgħarjew aħjar.  Ieħortifelqal Heinz jistajisirqugħaliexforsi dawn kellhom it-tfal u huwagħandubżonn xi ħadd fid-darbiexjgħinu jrabbihom.
L-Żvillup Morali t-2 Livell - Moralita Konvenzjonali (10yrs- 13yr) 3 Stadju -  Konformi mat-tajjeb (addoloxenza) Meta wieġbu it-tfal qalu: Ez. "Hu kienraġeltajjebgħax xtaq li jsalva, " u "l-intenzjonijiettiegħukienutajba, li xtaq isalva l-ħajja ta ' xi ħadd li tantiħobb.“ Anzi t-tfal tkelmu kontra l-ispizzjar. Lawrence Kohlberg Humajemmnu li n-niesgħandhomjgħixusa l-aspettattivital-familja u komunità u jġiburuħhomb’mod tajjeb- motivazzjonijiettajba u sentimentiinterpersonalibħall-imħabba, empatija, fiduċja huma importanti.
L-Żvillup Morali t-2 Livell - Moralita Konvenzjonali (10yrs- 13yr) 4 Stadju – Bżonn tar-regoli fis-Soċjeta Meta wieġbu it-tfal qalu: ‘Jekkkulħaddjaghmel kif iffetilu, u kulhadd jidecidi hu x’inhu t-tajjeb u l-ħażin, alluranaħsebli jkollnakaos.’ Lawrence Kohlberg Minħabba li ir-raguni hija wahda li tinkludi is-socjeta kollha, allura naraw qabża. Ninutaw li kemm l-1 Stadju u r-4 Stadju huma kontra l-azzjoni imma ghal ragunijiet differenti.
L-Żvillup Morali t-3 Livell - Moralita Post-Konvenzjonali 5/6 Stadju – L-valuri Meta wieġbu it-tfal qalu: ‘Huwa d-dmir tar-raġel li jsalva lilmartu. Il-fatt li l-ħajjatagħhatkunfil-perikolutittraxxendikullvalurieħorli nistghu nuzawbiexjiġġudikaw l-azzjonitiegħu. L-Ħajjahijaaktarimportanti mill-flus.’ Lawrence Kohlberg L-azzjonijiet huma iggwidati minn valuri li jħaddnu, li jkunu ġejjin minn ambjent, familja, reliġjon
Xi jfisser dan għalina? L-katekist għandu jipprova jmexxi t-tfal il-quddiem minn livell/stadju għal ieħor.  Attitudni morali imsejsa fuq il-valuri hija iktar soda u parti mill-persuna. Biex ngħinu fl-iżvillup morali tat-tfal irridu: ,[object Object]

More Related Content

Featured

2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot
Marius Sescu
 
Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPT
Expeed Software
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Pixeldarts
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
ThinkNow
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
marketingartwork
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
Skeleton Technologies
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
Neil Kimberley
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Kurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
SpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Lily Ray
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
Rajiv Jayarajah, MAppComm, ACC
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
Christy Abraham Joy
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
Vit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
MindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
RachelPearson36
 

Featured (20)

2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot
 
Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPT
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 

Zvillup psikologiku

  • 2. L-mistoqsija... Natura (Ereditarja) Trobbija (L-ambjent) vs Charles Darwin John Locke Teorija tal-evoluzzjoni , 1859 Tabula rasa Kollox mis-sensi John B. Watson In-natura tista tiffurma
  • 3. ‘Give me a dozen healthy infants, well-formed, and my own specified world to bring them up in and I'll guarantee to take any one at random and train him to become any type of specialist I might select – doctor, lawyer, artist, merchant-chief and, yes, even beggar-man and thief, regardless of his talents, penchants, tendencies, abilities, vocations, and race of his ancestors. I am going beyond my facts and I admit it, but so have the advocates of the contrary and they have been doing it for many thousands of years. ‘[Behaviorism (1930), p. 82] John B. Watson
  • 4. In-natura u trobbija immorru flimkien u jeffetwaw lil xulxin Il-moħħ ta tarbija, jitripla fil-piż fl-ewwel 3 snin tal-ħajja tat-tarbija. Eż. Ġewwa Kipsigis gol-Kenja, tfal jitgħalmu jimxu xi 3-5 ġimgħat qabel it-tfal Amerikani imma fil-Paraguay (Ache) minħabba il-ħafna siġar it-tfal jitgħallmu jimxu sa sena wara! Għajnuniet fl-edukazzjoni, stimular tas-sensi jgħinu / ixekklu l-iżvillup naturali
  • 5. L-iżvillup tal-Konjitiv (tal-moħħ) fit-tfal Tfal jibnu ‘schemas’ (teoriji) f’moħħhom Jean Piaget Ħareġ bl-idea tal-4 stadji differenti
  • 6. Sensorimotor(twelid sa xi 2yrs) 1. Jiskopri li l-oġġetti jibqgħu jeżistu! (8mths-2yrs) 2. Jirrealizza li huwa jista jikawża ċaqliq ta’ affarijiet (azzjoni – reazzjoni)
  • 7. Preoperational (2yrs – 7yrs) 1. Enfasi fuq il-viżwal (mhux ċari fuq il-konservazzjoni) 2. Użu tas-simboli / użu ta immaġinazzjoni (fuq affarijiet konkreti) 3. F’dan l-istadju kollox tiegħi... (egoċentriżmu)
  • 8. Concrete Operational (7yrs – 11yrs) 1. Jaf jiklassifika, iqabbel u jifhem il-konservazzjoni 2. Jonqos l-egoċentriżmu Formal Operational (11yrs l’fuq) 1. Użu tas-simboli / użu ta’ immaġinazzjoni – b’mod astratt! 2. Jaħseb fil-futur u x’jiġri jekk... (ipotetika)
  • 9. Xi jfisser dan għalina? Billi t-tfal (2-11yrs) iħobbu jesploraw, jippruvaw u jassoċjaw mal-konkrett, ikun aħjar jekk ikollna tagħlim attiv flok passiv. L-ideali ikun li tfal jiskopru, jmissu u jaraw huma flok jirċievu b’mod passiv. Ma nkunux astratti (2-11yrs). Meta nitkelmu fuq prinċipji dejjem nassoċjaw eżempji prattiċi (viżwali aħjar). Naċċettaw li persuni differenti għandhom rata ta’ progress fil-konjitiv differenti. Ilkoll jgħadu mill-istess fażijiet imma b’rati differenti. Jean Piaget – ma jfissirx li dak kollhu li qal huwa vanġelu!
  • 10.
  • 11.
  • 12. L-Żvillup Morali Kohlberg – 5/6 stadji L-1 Livell - Moralita Pre-Konvenzjonali (sa 10yrs) 1 Stadju – Orjentazzjoni fuq l-ubbidjenza u l-kastig Lawrence Kohlberg Meta wieġbu it-tfal dejjem irreferew għal fatt li ‘serq huwa ħażin’ jew ‘huwa kontra liġi’ jew ‘għax ikun ikkastigat’. It-tfalgħadhomjitkellmubħalamembri barra mis-soċjetà. Jaraw il-moralita bħala xi ħaġa esterna minnhom, imposta mill-kbar.
  • 13. L-Żvillup Morali L-1 Livell - Moralita Pre-Konvenzjonali (sa 10yrs) 2 Stadju - Individwaliżmu u premju Lawrence Kohlberg Meta wieġbu it-tfal wrew attitutdni ta x’jaqbel lili... Eż. Wieħedtifelqal li Heinz jistajisirqu l-drogajekkriedmaratiegħu li tgħix, iżda li huwa ma għandhuxjekkjixtieqjiżżewġulil xi ħaddiżgħarjew aħjar. Ieħortifelqal Heinz jistajisirqugħaliexforsi dawn kellhom it-tfal u huwagħandubżonn xi ħadd fid-darbiexjgħinu jrabbihom.
  • 14. L-Żvillup Morali t-2 Livell - Moralita Konvenzjonali (10yrs- 13yr) 3 Stadju - Konformi mat-tajjeb (addoloxenza) Meta wieġbu it-tfal qalu: Ez. "Hu kienraġeltajjebgħax xtaq li jsalva, " u "l-intenzjonijiettiegħukienutajba, li xtaq isalva l-ħajja ta ' xi ħadd li tantiħobb.“ Anzi t-tfal tkelmu kontra l-ispizzjar. Lawrence Kohlberg Humajemmnu li n-niesgħandhomjgħixusa l-aspettattivital-familja u komunità u jġiburuħhomb’mod tajjeb- motivazzjonijiettajba u sentimentiinterpersonalibħall-imħabba, empatija, fiduċja huma importanti.
  • 15. L-Żvillup Morali t-2 Livell - Moralita Konvenzjonali (10yrs- 13yr) 4 Stadju – Bżonn tar-regoli fis-Soċjeta Meta wieġbu it-tfal qalu: ‘Jekkkulħaddjaghmel kif iffetilu, u kulhadd jidecidi hu x’inhu t-tajjeb u l-ħażin, alluranaħsebli jkollnakaos.’ Lawrence Kohlberg Minħabba li ir-raguni hija wahda li tinkludi is-socjeta kollha, allura naraw qabża. Ninutaw li kemm l-1 Stadju u r-4 Stadju huma kontra l-azzjoni imma ghal ragunijiet differenti.
  • 16. L-Żvillup Morali t-3 Livell - Moralita Post-Konvenzjonali 5/6 Stadju – L-valuri Meta wieġbu it-tfal qalu: ‘Huwa d-dmir tar-raġel li jsalva lilmartu. Il-fatt li l-ħajjatagħhatkunfil-perikolutittraxxendikullvalurieħorli nistghu nuzawbiexjiġġudikaw l-azzjonitiegħu. L-Ħajjahijaaktarimportanti mill-flus.’ Lawrence Kohlberg L-azzjonijiet huma iggwidati minn valuri li jħaddnu, li jkunu ġejjin minn ambjent, familja, reliġjon
  • 17.
  • 18. Nagħtu lilhom iċ-ċans li jaħsbu u jirraġunaw
  • 19. Ma nkunux ħfief biex ngħatu s-soluzzjoni (għandna nikonkludi biha imma jkun tajjeb li nħallu lilhom jirealizzaw li hemm parti nieqsa fl-argument tagħhom – Sokrate)