1. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
Công c và môi tr ng phát tri n ph n m m
Xác nh Actor và Use Case
Actor & UseCase
1
c tiêu
w Tìm hi u các khái ni m Actor và Use Case
w Tìm hi u cách xác nh Actor và Use Case + ví d
w Tìm hi u m i quan h trong Use Case Model
Actor & UseCase
2
Page 1

2. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
Actor là gì ?
w t actor xác nh m t p các vai trò khi ng i s
ng ng tác i h th ng. Ng i s ng có th
là m t cá nhân hay m t h th ng khác
Actor (Tác nhân)
Actor & UseCase
3
Gi i thích –Actor ?
w có th hi u m t cách th ng c n
xây d ng, b n c n ph i bi t h th ng ph c v
cho ai, có ngh a là ai s là ng i s ng h
th ng. Nh ng lo i ng i dùng khác nhau s
c bi u di n b i các tác nhân trong mô hình.
w t tác nhân là m t cái gì ó trao i d li u
i h th ng. Tác nhân có th là ng i s
ng, m t thi t b ph n c ng bên ngoài, ho c
có th là m t h th ng khác.
Actor & UseCase
4
Page 2

3. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
khác bi t gi a Actor –Instant Actor ?
w khác bi t gi a m t tác nhân và m t ng i
ng c l p trong h th ng là tác nhân bi u
di n m t l p (m t t p) ng i s ng ch
không ph i là m t cá nhân c th nào.
w t vài ng i s ng có th óng cùng m t
vai trò i v í h th ng à ch thi t k t tác
nhân bi u di n cho các ng i dùng trên
à Trong tr ng h ó, m i ng i dùng c th
là m t th hi n c a tác nhân (Instant Actor)
Actor & UseCase
5
Ví d
Actor & UseCase
6
Page 3

4. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
Ví d
w Ví d : Chúng ta có m t h th ng qu n lý th
vi n, cho phép ng i dùng có th tra c ú thông
tin c a các quy n sách có trong th vi n.
w Hai sinh viên A và B s ng h th ng tra
u thông tin
àch có m t tác nhân là "Ng i s ng",
àA và B là hai th hi n c a tác nhân này.
Actor & UseCase
7
Ví d
Actor & UseCase
8
Page 4

5. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
Ví d (tt)
w Tuy nhiên, trong m t vài tình hu ng, m t ng óng
t vai trò nào c mô hình hóa thành m t actor
trong h th ng. Ví d nh qu n tr th ng.
w ng có tr ng h p cùng m t ng i dùng nh ng là
th hi n c a nhi u tác nhân(trong tr ng h p m t cá
nhân có nhi u vai trò).
Ví d : ng i th th tên A có th có hai vai trò khác
nhau trong h th ng qu n lý th vi n
à t là tác nhân "ng i s ng" bình th ng
à hai là tác nhân "Ng i th th ".
Actor & UseCase
9
Làm th nào xác nh Actor
w Nh ng gì xung quanh h th ng s tr thành tác
nhân c a h th ng ?
w Tr c tiên là nh ng cá nhân c l p s
ng h th ng.Làm th nào có th phân lo i
? Thông th ng thì chúng ta ngh i m t
vài cá nhân nào ó và m b o r ng các tác
nhân c a chúng ta thi t k áp ng h u h t các
nhu c u c a h .
Actor & UseCase
10
Page 5

6. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
Ví d
Actor & UseCase
11
Các câu h i
1. Ai là ng i cung c p, s ng ho c l y thông tin t th ng ?
2. Ai s ng các tính n ng c a ch ng trình ?
3. Ng i quan tâm t i m t yêu c u nào ó ?
4. N i nào trong t ch c(phòng ban, công ty) s ng h
th ng ?
5. Ai là ng i duy trì và b o d ng và qu n lý h th ng ?
6. Nh ng tài nguyên bên ngoài h th ng là gì ?
7. Có nh ng h th ng nào khác t ng tác v i h th ng này
không?
Actor & UseCase
12
Page 6

7. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
Ví d :
1.Ng i dùng nh ng ch c n ng chính c a h
th ng:
2.Ng i dùng nh ng ch c n ng ph , nh là
qu n tr th ng.
3.Nh ng thi t b ph n c ng bên ngoài
4.Nh ng h th ng khác có t ng tác trao i
thông tin v i h th ng.
5.N u xây d ng ng d ng trên n n internet, có
th có tác nhân “ danh”
vô
Actor & UseCase
13
Actor xác nh ph m vi h th ng
w Tìm ki m tác nhân c ng có ngh a là chúng ta
xác nh ph m vi c a h th ng, giúp chúng ta
xác nh m ích và qui mô c a h th ng c n
xây d ng.
w Ch nh ng ng i nào có t ng tác tr c ti p v i
th ng m c xem là tác nhân
Actor & UseCase
14
Page 7

8. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
Ví d :
w Ví d : trong h th ng ng ký vé, c n xét các
tr ng h p
§ Khách hàng mua vé thông qua nhân viên du l ch
(travel agent) à không là tác nhân c a h th ng.
§ Khách hàng có th ng ký vé tr c ti p thông qua
internet à tác nhân.
Actor & UseCase
15
Ví d
Actor & UseCase
16
Page 8

9. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
c t Actor
w Mô t
§ Mô t ng n g n v Actor
w m
§ Nh ng m chính c a Actor
w i quan h
§ Nh ng m i quan h liên quan n Actor
• Quan h i các UseCase
• Quan h ng quát hoá v i các Actor khác
w
§ ch c Actro và nh ng thành ph n liên quan
Actor & UseCase
17
Ki m tra (by RUP)
w i use case có ít nh t m t actor t ng tác?
w Các use case có c l p v i nhau?
w n t i các use case có các lu ng s ki n và
các hành vi t ng t nhau không?
w Li u các use case có tên duy nh t, g i nh , và
hi chúng không b nh m l m trong các
giai n sau?
w Các khách hàng và ng i dùng có hi u tên và
mô t a các use case không?
Actor & UseCase
18
Page 9

10. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
DEMO in RUP
w Xem demo
Actor & UseCase
19
Use Case ?
w t use case xác nh m t t p các th hi n use
case
w Trong ó m i th hi n là m t chu i các hành
ng c h th ng th c hi n và em l i m t
t qu th c có ý ngh i v i m t actor
th nào ó.
Use-Case
Actor & UseCase
20
Page 10

11. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
Gi i thích
w Th hi n Use Case và Use Case:
§ th ng th c hi n thao tác ng nh p c a nhân
viên A
§ th ng th c hi n thao tác ng nh p c a nhân
viên B
à ng nh p”là m t Use Case
Actor & UseCase
21
Làm th nào xác nh Use Case ?
w i v i m i Actor xác nh, nh ng công vi c
nào liên quan n Actor này?
w th ng h tr nh ng nghi p v nào trong th
gi i th c ?
w Nh ng thông tin nào c c qu n lý trong h
th ng ?
w Nh ng thông tin nào c c k t xu t ra kh i
th ng ?
Actor & UseCase
22
Page 11

12. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
Các b c th c hi n
w Xác nh qui trình nghi p v c h tr
w Xác nh các it ng thông tin c n qu n lý
à Các Use Case d ng qu n lý, tra c u, k t xu t liên quan n
các i t ng thông tin này
w Các nghi p v , các x lý chính
w Các báo cáo, k t xu t
w Các nghi p v liên quan n qu n lý, duy trì thông tin
th ng
w Các ch c n ng liên quan n các yêu c c bi t (an
toàn, b o m t, thay i giao di n, màu s c… )
Actor & UseCase
23
Phân tích qua ví d :
w th ng qu n lý gi i vô ch bóng á
w th ng h tr thi tr c nghi m qua m ng
w th ng qu n lý siêu th
w Trò ch i x p g ch
w…
Actor & UseCase
24
Page 12

13. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
Use Case Model
Use-Case Model
ng chú gi i
Actors
Các Use Case
...
Các ct sung
Use-Case Reports
Actor & UseCase
25
Ví d
w File doc minh h a ví d (Course Registration)
Actor & UseCase
26
Page 13

14. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
c t Use Case
w Tóm t t
w Dòng s ki n
w Các yêu c c bi t
w Pre-Condition
w Post-Conditions
w mm ng
Actor & UseCase
27
Dòng s ki n
Actor & UseCase
28
Page 14

15. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
Pre và Post Conditions
Actor & UseCase
29
Relationship
w Quan h gi a các Actor
w Quan h gi a Actor và Use Case
w Quan h gi a các Use Case
Actor & UseCase
30
Page 15

16. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
Actor Generalization (T ng quát hóa)
Student
Full-Time Part-Time
Student Student
Actor & UseCase
31
Actor & Use Case Relationship
Actor & UseCase
32
Page 16

17. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
Use Case Relationship
w <<Include>> - bao hàm, s ng
Actor & UseCase
33
Ví d
Actor & UseCase
34
Page 17

18. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
Extend Relationship
w <<Extend>> - m ng
Actor & UseCase
35
Ví d
Actor & UseCase
36
Page 18

19. H
F-XC A N GE
10/08/2000
DF
-XCH A N G
PD P E
!
!
W
W
O
O
N
N
y
y
bu
bu
to
to
k
k
lic
lic
C
C
w
w
m
m
w w
w
w
o
o
.d o .c .d o .c
c u-tr a c k c u-tr a c k
Ki m tra (by RUP)
w Xem trong RUP
§ Artifacts
•Requirement Artifacts
w Use Case
•CheckPoints
Actor & UseCase
37
Page 19