Prezentacja dotycząca systemu bibliotecznego VIRTUA, pokazująca jego historię oraz ogólną charakterystykę

1. Przygotowała: Anna Mielec

2.  VTLS (Virginia Tech Library System) - jest zintegrowanym
systemem bibliotecznym. Został on opracowany w latach 70
przez firmę VTLS Incorporated i jest udoskonalany do dziś.
 Cały system składa się z dziesięciu niezależnych modułów:
 OPAC (Online Public Access Catalog) - katalog dostępny
publicznie,
 wyszukiwanie - wg określonej kategorii pól i podpól,
 kontrola wypożyczeń i zwrotów,
 katalogowanie - tworzenie rekordów w formacie USMARC,
 możliwość kopiowania do i z innych baz,
 system haseł wzorcowych,
 kontrola wydawnictw ciągłych,
 statusy,
 system zarządzania i sprawozdawczości,
 300 parametrów potrzebnych do przystosowania systemu.

3.  Katalog VTLS został opracowany w latach 70.
 W Polsce pojawił się w 1992 r. w Bibliotece
Jagiellońskiej oraz Bibliotece Głównej Uniwersytetu
Gdańskiego.
 Biblioteki te wraz z Biblioteką Uniwersytecką w
Warszawie oraz Biblioteką Główną Akademii
Górniczo-Hutniczej połączyły się w konsorcjum i w
marcu 1993 r. powołały Zespół Koordynacji ds.
Wdrażania VTLS, który odpowiadał za dostosowanie
systemu do wymagań polskich Bibliotek.

4.  W roku 1995 wśród bibliotek użytkujących program
VTLS rozpoczęto współtworzenie Centralnego
Katalogu Tytułów Czasopism dostępnego on-line
 Biblioteka Narodowa format USMARC jako standard
dla bibliotek polskich
 Powstanie Centralnego Katalogu Haseł Wzorcowych
 W 2002 r. utworzenie z CKTCZ i CKHW Narodowego
Uniwersalnego Katalogu Centralnego (NUKAT).
 Zmiana systemu z VTLS na system VIRTUA

5.  Firma VTLS w latach 90 zaprojektowała zintegrowany system
biblioteczny (Integrated Library System) VIRTUA tak, by
sprostał wymaganiom ogólnoświatowym.
 System VIRTUA wprowadził zmiany takie jak:
 Obsługę Unicode
 dialog wielojęzyczny
 katalogowanie w formacie MARC21
 Powstanie internetowego portalu dla czytelników o nazwie
Chameleon iPortal (ChameleonWeb Gateway) działający w oparciu
o technologię tzw. ‘skór’ (nakładek).
 System wyposażony jest w zaawansowany system obsługi
użytkowników Virtua Client, dzięki czemu każdy zalogowany
czytelnik ma dostęp tylko do tych funkcji, do których dostęp
mieć powinien. Równocześnie modułowość systemu pozwala go
rozbudowywać na potrzeby bardziej skomplikowanych
organizacji bibliotecznych.

6.  Typy rekordów:
 khw (kartoteka haseł wzorcowych) w formacie MARC
 opis egzemplarza
 zasób w formacie MARC
 rejestracja wpływów i monitów
 statusy specjalne
 zamówienia
 rezerwacja
 rejestracja wypożyczeń.
 Związane są z formatem MARC.
 Dla każdego egzemplarza tworzony jest jeden rekord,
zawiera on dane o cechach indywidualnych (np. wartość
kodu kreskowego, czy sygnatura)

7.  System posiada kilka rodzajów użytkowników mających dostęp do innego
interfejsu systemu tj.:
 Czytelnicy (bierni)
 Bibliotekarze pracujący w Oddziale Udostępniania (aktywni)
 Bibliotekarze pracujący w Oddziale Katalogowania (aktywni)
 Mając praktyki w Oddziale Udostępniania, mogłam przyjmować zwroty
użytkowników oraz dokonywać wypożyczeń przy pomocy wczytywania kodu
za pomocą czytnika. Bibliotekarki mogły też wprowadzać dane użytkowników,
usuwać konta, likwidować opłaty jaką użytkownik dostawał za przetrzymanie
książki.
 W Oddziale Katalogowania miałam dostęp do innego rodzaju interfejsu, który
pozwalał mi na kopiowanie danych pomiędzy katalogiem NUKAT, a
katalogiem BG UMCS. Bibliotekarze pracujący w tym oddziale mają też dostęp
do pól MARCowskich i uzupełnianiu ich wg wyznaczonych kryteriów, które to
jeśli nie ma danej książki w NUKAcie trafiają najpierw do NUKATu, a potem są
kopiowane do katalogu UMCS i stanowią podstawę, dzięki której inni
użytkownicy systemu mogą dokonywać zmian w obszarze udostępniania
zbiorów bibliotecznych.

8. Konto czytelnika w
systemie VIRTUA na
podstawie BG UMCS
w Chameleon
iPortal
Konto czytelnika dzieli się na
trzy podstrony: Wypożyczone,
Rewersy oraz Przetrzymane.
Czytelnik może prolongować
daną pozycję, jeśli system mu
to udostępni za pomocą
dodatkowego przycisku i gdy
zbliża się termin zwrotu
książki, na miesiąc przed jej
oddaniem.
System informuje czytelnika o
jego rewersach złożonych
zamówień, a także o
egzemplarzach
przetrzymanych. Na tydzień
przed zwrotem Biblioteka
wysyła automatycznie email
na skrzynkę czytelnika z
przypomnieniem o dacie
zwrotu.

9.  Wyszukiwanie rekordów bibliograficznych dostępnych
w katalogach używających systemu VIRTUA odbywa
się za pomocą czterech rodzajów wyszukiwania t.j.:
 Wyszukiwania prostego
 Wyszukiwania według słów kluczowych
 Wyszukiwania według słów w hasłach
 Oraz wyszukiwania zaawansowanego.

10.  Wyszukiwanie proste można dokonać za pomocą
sześciu indeksów wyszukiwawczych:
 Indeksu autorskiego
 Indeksu tytułowego
 Indeksu przedmiotowego
 Indeksu sygnatur
 Indeksu specjalnego (w polskich bibliotekach jest to
hasło przedmiotowe w języku francuskim lub angielskim
oraz wyszukiwanie poprzez tytuł czasopisma)

11. Wyszukiwanie wg
słów kluczowych
Można przeszukiwać
równocześnie wg
trzech terminów
występujących
kategoriach typu:
autor, tytuł, hasło
przedmiotowe, ISSN,
ISBN oraz wszędzie.
Terminy te mogą
występować złączone
ze sobą lub nie,
dzięki wyrażeniom: i,
lub, nie, obok.

12. Wyszukiwanie wg
słów w hasłach
Terminy można
wyszukiwać w trzech
typach indeksów:
tytuł, autor, oraz
hasło przedmiotowe.
Za pomocą trzech
formatów danych:
słowa, wyrażenia lub
dokładnie
brzmiącego terminu.
Przy pomocy: i, lub,
obok lub nie.

13. Wyszukiwanie
zaawansowane

14.  Wyniki wyszukiwania można uzyskać za pomocą kilku
ekranów tj.:
 Ekranów indeksów
 Odsyłaczy
 List tytułów
 Ekranu zamówienia egzemplarzy
 Zasobów
 Ekranu przedstawiającego format MARC21 danej
publikacji

15.  Katalogi centralne:
 NUKat Narodowy Uniwersalny Katalog Centralny
http://www.nukat.edu.pl/katalog/
 Gdańsk / Sopot:
 BUG Biblioteka Uniwersytetu Gdańskiego
http://katalog.bg.univ.gda.pl
 B Gdańska PAN Biblioteka Gdańska Polskiej Akademii Nauk
http://alter.bg.univ.gda.pl/cgi-bin/PAN/chameleon
 AMG Biblioteka Główna Akademii Medycznej w Gdańsku
http://katalog.amg.gda.pl
 BG Amuz Biblioteka Główna Akademii Muzycznej w Gdańsku
http://katalog.amuz.gda.pl/cgi-bin/chameleon
 BG ASP Biblioteka Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku
http://katalog.asp.gda.pl/cgi-bin/chameleon
 BG PG Biblioteka Główna Politechniki Gdańskiej
http://katalog.bg.pg.gda.pl/cgi-bin/chameleon

16.  Kraków:
 BG AE Biblioteka Główna Akademii Ekonomicznej w Krakowie http://katalog.ae.kzb.krakow.pl
 BG AGH Biblioteka Główna Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica
http://katalog.agh.kzb.krakow.pl
 BG AR Biblioteka Główna Akademii Rolniczej w Krakowie http://katalog.ar.kzb.krakow.pl
 BG AP Biblioteka Główna Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
http://katalog.ap.kzb.krakow.pl
 BG PWST Biblioteka Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie
http://katalog.pwst.kzb.krakow.pl
 BG AM Biblioteka Akademii Muzycznej w Krakowie http://katalog.amuz.kzb.krakow.pl
 BG ASP Biblioteka Główna Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
http://katalog.asp.kzb.krakow.pl
 BJ Biblioteka Jagiellońska http://www.bj.uj.edu.pl/uj/katalog
 BM UJ Collegium MedicumUniwersytetu Jagielońskiego http://www.bj.uj.edu.pl/uj/katalog
 BG PAT Biblioteka Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie
http://www.bj.uj.edu.pl/pat/katalog
 MCK Biblioteka Miedzynarodowego Centrum Kultury http://katalog.mck.kzb.krakow.pl
 BG AWF Biblioteka Główna Akademii Wychowania Fizycznego im. B. Czecha
http://katalog.awf.kzb.krakow.pl/
 BPAU Biblioteki Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie http://katalog.pau.kzb.krakow.pl/

17.  Lublin:
 BG AR Biblioteka Główna Akademii Rolniczej w Lublinie
http://kameleon.ar.lublin.pl/cgi-bin/gw_46_6/chameleon?skin=ar
 BG PL Biblioteka Politechniki Lubelskiej
http://kameleon.umcs.lublin.pl/cgi-bin/gw_46_6/chameleon?skin=pol1
 BG UMCS Biblioteka Główna Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
http://katalog.umcs.lublin.pl/
 BU KUL Biblioteka Uniwersytecka Katolickiego Uniwersytetu
Lubelskiego http://www.bu.kul.pl/katalog
 WBP Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego
http://212.182.106.60:8000/cgi-bin/gw_46_6/chameleon
 Warszawa:
 BUW Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie http://opac.buw.uw.edu.pl
 Wrocław:
 BUWr Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu
http://www.bu.uni.wroc.pl/katalog
 Ossolineum Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we
Wrocławiu http://www.oss.wroc.pl/katalog/

18.  Komputeryzacja Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu
- dziesięć lat doświadczeń. / pod red. Grażyny Piotrowicz.
Wrocław, 2006. Dostęp:
http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/1636/Komputer
yzacja_BUWr_online.pdf
 Strona Biblioteki Głównej UMCS:
http://www.bg.umcs.lublin.pl/nowa/
 Dobrzyńska-Lankosz Ewa. Podstawowe informacje o
zintegrowanym systemie bibliotecznym VTLS. Kraków,
1995.
 Lista polskich bibliotek stosujących VTLS Dostęp:
http://konsorcjum.bg.univ.gda.pl/polskiebazy.php