SQL, DDL, DML, birincil anahtar, indeksler

1. Veri Tabanı
Hafta 2
SQL'e giriş
Sibel Kuzgun Akın

2. SQL nedir?

SQL: Standard Query Language

Bir veri tabanından diğerine değişen
unsurları olsa da, ANSI standardıdır.

İlişkisel veri tabanlarıyla işlem yapmak için
kullanılır.
− Sorgu; kayıt ekleme, silme ve
güncelleme
− Veri yapılarını değiştirme
− Yetki verme ve geri alma

4GL: 4. kuşak programlama dili

3. Veri Tanımlama Komutları

DDL: Data Definition Language

Veri tabanı şemasını tanımlamak için kullanılan
komutlardır.

Veri yapılarını oluşturmak, değiştirmek veya silmek
için kullanılırlar.

Veri sözlüğü (data dictionary): Bir veri tabanını ve
onu oluşturan öğelerin (örnek: tablolar) yapısını,
biçimini, içeriğini tanımlayan bilgi kümesidir. Hem
veri tabanına erişmek, hem de onu değiştirmek için
kullanılır.

4. CREATE

Veri tabanının kendisini veya içinde bir öğe
yaratmak için kullanılır.

CREATE komutu ile yarabilirsiniz:
− Tablo (table)
− Dizin (index)
− Görünüm (view)
− Saklı yordam (stored procedure)
− İşlev (function)
− Tetikleyici (trigger)
CREATE DATABASE crm;

5. CREATE TABLE
CREATE TABLE musteri (
musteri_no INT NOT NULL,
firma_adi VARCHAR(100) NOT NULL,
sehir VARCHAR(20) NULL,
ulke VARCHAR(20) NULL,
vergi_dairesi VARCHAR(20) NULL,
vergi_no VARCHAR(11) NULL
);

6. Veri tipleri

Sayısal: INT, DECIMAL, DOUBLE

Alfanumerik: CHAR, VARCHAR

Tarih / saat: DATE, TIME, DATETIME,
TIMESTAMP

Mantıksal: BOOLEAN

Metin: TEXT

İkilik (binary): BLOB

7. Sayısal veri tipleri

INT, TINYINT, SMALLINT, BIGINT...
− Unutma: En küçük ve en büyük değerler!
− https://dev.mysql.com/doc/refman/8.0/en/integer-types.html

DECIMAL
− Nokta (ondalık ayracı) sabit. Kesin değer.

FLOAT, DOUBLE
− Nokta kayıyor!!! Yaklaşık değer.

BIT: 1 veya 0 saklayalım :)
− Örnek: b'101'

8. Alfanümerik veri tipleri
CHAR ve VARCHAR arasındaki fark nedir?

CHAR(5): 5 karakterlik yer bellekte veya
diskte ayrılır.

VARCHAR(5): Değer atanıncaya kadar yer
ayrılmaz. Değer atanınca, kaç karakterse o
kadar yer ayrılır.
Tüm değerler '' veya “” içine yazılmalıdır:

Örnek: 'Ahmet Yılmaz'

9. Tarih veri tipleri (MySQL)

DATE: 'YYYY-AA-GG'

TIME: 'SS:DD:SS'

DATETIME: 'YYYY-AA-GG SS:DD:ss'
− '2018-10-05 21:30:04'

TIMESTAMP:
− '1970-01-01 00:00:01' UTC '2038-01-09
03:14:07' UTC arasındaki zamanlar için.
− https://www.codeproject.com/Tips/12156
35/MySQL-DATETIME-vs-TIMESTAMP

10. DROP

Veri tabanını veya CREATE ile yaratılan
öğeleri silmek için kullanılır.
DROP DATABASE crm;
DROP TABLE musteri;

11. TRUNCATE

Bir tablonun içindeki tüm kayıtları siler.

Veri tabanı implementasyonuna bağlı
olarak, kayıtların diskte işgal ettiği yeri de
boşaltabilir.

Eğer boşaltılmak istenen tablonun
kayıtlarına verilen yabancı anahtar
referansları varsa, TRUNCATE komutuna
izin verilmez.
TRUNCATE TABLE musteri;

12. RENAME
Bir tablonun veya veri tabanı öğesinin adını
değiştirmek için kullanılır.
ALTER TABLE musteri
RENAME TO firma;

13. ALTER

Bir veri tabanının veya onun öğelerinden
birinin özelliklerini değiştirmek için kullanılır.

ALTER komutundan sonra ADD, DROP,
CHANGE, RENAME gibi komutlar da gelir.
ALTER TABLE musteri
ADD PRIMARY KEY (musteri_no);

14. ALTER ile tabloları değiştirmek

Kolon ekleme:
ALTER TABLE musteri
ADD COLUMN notlar TEXT NULL;

Dizin (index) ekleme:
ALTER TABLE musteri
ADD INDEX (firma_adi);

Bir kolonu değiştirme:
ALTER TABLE musteri
CHANGE firma_adi firma_adi
VARCHAR(150) NOT NULL;

15. NULL mı 0 mı?

16. Boş / Null

Bir değeri bilmiyorsak ne yazacağız?

Örnek: Yaşı bilmiyorsak 0 mı yazalım?
Ama ya bebekse ve yaşı o yüzden 0 ise?

Bilinmeyen veya uygun olmayan değerler
için NULL kullanılır.

Veri yapılarını tanımlarken NULL
yazarsak, o alan boş bırakılabilir, NOT
NULL yazarsak boş bırakılamaz!

17. CREATE TABLE
CREATE TABLE sinif_listesi (
ogrenci_no VARCHAR(10) NOT NULL,
ad VARCHAR(30) NOT NULL,
soyad VARCHAR(30),
sinif TINYINT
);
ALTER TABLE sinif_listesi
ADD PRIMARY KEY (ogrenci_no);

18. Veri Değiştirme Komutları

DML: Data Manipulation Language

Tablolardaki kayıtları süzmek ve
değiştirmek için kullanılan komutlardır.
− SELECT: Kayıtları süzmek ve göstermek
− INSERT: Kayıt eklemek
− UPDATE: Kaydı değiştirmek
− DELETE: Kaydı silmek

19. INSERT

Var olan bir tabloya yeni kayıt eklemek için
kullanılır.
INSERT INTO musteri (musteri_no,
firma_adi, sehir, ulke,
vergi_dairesi, vergi_no, notlar)
VALUES (1, 'Yakamoz', 'Bursa',
'Türkiye', 'Nilüfer', '928 xxx
yyyy', 'yazılım firması');

20. UPDATE

Var olan bir kaydın bir kısmını veya
tamamını değiştirmek için kullanılır.
UPDATE musteri
SET notlar = 'teknik destek ve
yazılım'
WHERE musteri_no = 1;

21. DELETE

Tablodan bir veya daha fazla kaydı silmek
için kullanılır.
DELETE FROM musteri
WHERE musteri_no = 1;

22. SELECT

Bir veya daha fazla tablodan sorgulama
yapmak için kullanılır.

Kayıtları süzer ve bir sonuç kümesi olarak
geri döner.
SELECT gösterilecek-alanlar
FROM hangi-tablodan
WHERE süzme-koşulları;

23. Dizin (indeks)

Tablolar üzerinde yapılan sorgulamalarda
hızı artırmak için dizin (indeks) kullanılır.

Dizinleri bir kitabın arkasındaki indeks
bölümüne benzetebilirir. Aradığımız
anahtar sözcüğün hangi sayfalarda
(tablonun neresinde) olduğunu bize
söylerler.

24. Birincil anahtar ve indeksler

Birincil anahtar (primary key) de bir
indekstir.

Birincil anahtar her tabloda bir tane olur.

Üzerinde kurulu olduğu kolon veya
kolonların
− Tekil olması
− Boş olmaması zorunludur.

25. Birincil anahtar ve indeksler

Ancak indeksler, tanımlarına bağlı olarak
boş değer alabilen kolonlar üzerine de
kurulur.

Açıkça tekil (UNIQUE) olarak
tanımlanmamışlarsa, tekil olmak zorunda
değillerdir.

26. Performans açısından...
(+) Dizin kurmak, sorgularken hızı artırır.
ÖNEMLİ: Bir kolon üzerine dizin
kurulmamışsa, o kolon değeri için süzme
yapıldığında; sorgu sırasında bütün tablo
baştan sona okunur.
(-) İndeksler (dizinler) diskte yer işgal eder.
(-) Bir tablo üzerinde pek çok indeks (dizin)
varsa; kayıt ekleme, güncelleme ve silme
işlemleri daha uzun sürer.

27. ADD INDEX

Tabloya indeks ekleme:
ALTER TABLE musteri
ADD INDEX (sehir);

Tabloya tekil indeks ekleme:
ALTER TABLE musteri
ADD UNIQUE (firma_adi);