SlideShare a Scribd company logo

Uwarunkowania prawne energetyki 2015

•
•
L
Leszek__Karski

Wykład z prawa energetycznego dla kierunku energetyka

Law
1 of 205
Uwarunkowania prawne energetyki Leszek KarskiLeszek Karski 20152015 Politechnika WarszawskaPolitechnika Warszawska ITCITC
zagadnienia organizacyjnezagadnienia organizacyjne ►Miejsce i czas – ITC 12.00-14.00Miejsce i czas – ITC 12.00-14.00 ►Liczba godzin – 30 hLiczba godzin – 30 h ►Zakres tematycznyZakres tematyczny ►ŹródłaŹródła
Zakres tematycznyZakres tematyczny 1. Wprowadzenie do prawa1. Wprowadzenie do prawa 2. Prawo energetyczne i jego znaczenie2. Prawo energetyczne i jego znaczenie 3. Prawo międzynarodowe i energetyka3. Prawo międzynarodowe i energetyka 4. Dorobek Wspólnot i Unii Europejskiej4. Dorobek Wspólnot i Unii Europejskiej 5. Prawo pierwotne5. Prawo pierwotne 6. Euratom6. Euratom 7. Elektroenergetyka i gaz w prawie UE7. Elektroenergetyka i gaz w prawie UE 8. Efektywność energetyczna i odnawialne źródła8. Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w prawie UEenergii w prawie UE 10. Poziom Polski – aspekt konstytucyjny i polskie akty10. Poziom Polski – aspekt konstytucyjny i polskie akty prawa energetycznegoprawa energetycznego 11. Nowe projekty aktów prawnych dotyczące11. Nowe projekty aktów prawnych dotyczące energetykienergetyki 12. Polska polityka energetyczna i planowanie12. Polska polityka energetyczna i planowanie
Zakres tematycznyZakres tematyczny 13. Organy administracji publicznej właściwe13. Organy administracji publicznej właściwe do spraw energiido spraw energii 14. Przedsiębiorstwo energetyczne14. Przedsiębiorstwo energetyczne 15. Instrumenty o charakterze władczym15. Instrumenty o charakterze władczym 16. Przyłączanie do sieci16. Przyłączanie do sieci 17. Umowy energetyczne17. Umowy energetyczne 18. Paliwa, ich jakość i zapasy18. Paliwa, ich jakość i zapasy 19. Odnawiane źródła energii19. Odnawiane źródła energii 20. Efektywność energetyczna20. Efektywność energetyczna 21. Wpływ prawa ochrony środowiska na energetykę21. Wpływ prawa ochrony środowiska na energetykę 22. Pomoc publiczna i partnerstwo publiczno-prywatne22. Pomoc publiczna i partnerstwo publiczno-prywatne w sektorze energetycznymw sektorze energetycznym
ŹródłaŹródła Akty prawa Literatura podstawowa: ► K. Ziemski i P. Lissoń (red.), Inwestycje infrastrukturalne i ochrona środowiska w prawie energetycznym, Poznań 2014 ► A. Walaszek-Pyzioł, T. Długosz (red.), Nowe typy usług w działalności gospodarczej, Warszawa 2014 ► A. Walaszek-Pyzioł (red.), Reugulacja -innowacja w sektorze energetycznym, Warszawa 2013 ► M. Rudnicki, K. Sobieraj (red.), Nowe prawo energetyczne, Lublin 2013 ► P. Korzeniowski, L. Karski (red.), Model prawny regulacji odnawialnych źródeł energii, Łódź 2012 ► M. Czarnecka, T. Ogłódek, Prawo energetyczne. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2012 ► A. Walaszek-Pyzioł, Wybrane węzłowe zagadnienia współczesnego prawa energetycznego, Kraków 2012
ŹródłaŹródła Literatura dodatkowaLiteratura dodatkowa ▪ M. Pawełczyk (red.), Prawo energetyczne. Komentarz,Iuris ,M. Pawełczyk (red.), Prawo energetyczne. Komentarz,Iuris , Poznań 2012Poznań 2012 ▪ M. Swora, Niezależne organy regulacyjne, PWE, Warszawa 2012M. Swora, Niezależne organy regulacyjne, PWE, Warszawa 2012 ▪ A. Walaszek-Pyzioł (red.), Wybrane węzłowe zagadnieniaA. Walaszek-Pyzioł (red.), Wybrane węzłowe zagadnienia współczesnego prawa energetycznego, Kraków 2012współczesnego prawa energetycznego, Kraków 2012 ▪ M. Swora, Z. Muras (red.), Prawo energetyczne. Komentarz,M. Swora, Z. Muras (red.), Prawo energetyczne. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2010Wolters Kluwer, Warszawa 2010 ▪ L. Karski, System handlu uprawnieniami do emisji gazówL. Karski, System handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Komentarz do ustawy, Warszawa 2012cieplarnianych. Komentarz do ustawy, Warszawa 2012
ŹródłaŹródła Literatura uzupełniająca:Literatura uzupełniająca: ▪ M. Roggenkamp, C. Redgwell, A. Rønne, I. del Guayo (red.), Energy Law inM. Roggenkamp, C. Redgwell, A. Rønne, I. del Guayo (red.), Energy Law in Europe, OUP 2008, II wydanieEurope, OUP 2008, II wydanie ▪ M. Nowacki, Prawne aspekty bezpieczeństwa energetycznego w UE, WarszawaM. Nowacki, Prawne aspekty bezpieczeństwa energetycznego w UE, Warszawa 2010,2010, ▪ M. Wierzbowski, R. Stankiewicz (red.), Współczesne problemy prawaM. Wierzbowski, R. Stankiewicz (red.), Współczesne problemy prawa energetycznego, Warszawa 2010energetycznego, Warszawa 2010 ▪ Kim Talus, EU energy law and policy : a critical account, Oxford University Press,Kim Talus, EU energy law and policy : a critical account, Oxford University Press, 20132013 ▪ Bram Delvaux, EU Law and the Development of a Sustainable, Competitive andBram Delvaux, EU Law and the Development of a Sustainable, Competitive and Secure Energy Policy : Opportunities and Shortcomings, Cambridge, Intersentia,Secure Energy Policy : Opportunities and Shortcomings, Cambridge, Intersentia, 20132013 ▪ L. Karski, Podsystem wsparcia odnawialnych źródeł ciepła w ramach systemówL. Karski, Podsystem wsparcia odnawialnych źródeł ciepła w ramach systemów ciepłowniczych, ze szczególnym uwzględnieniem instrumentów pośrednich –ciepłowniczych, ze szczególnym uwzględnieniem instrumentów pośrednich – aspekty prawne, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego Nr 3/2012aspekty prawne, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego Nr 3/2012
ŹródłaŹródła Strony internetoweStrony internetowe ➢ prawolokalne.plprawolokalne.pl ➢ ure.gov.plure.gov.pl ➢ mg.gov.plmg.gov.pl ➢ europa.gov.pleuropa.gov.pl ➢ iea.orgiea.org ➢ iaea.orgiaea.org ➢ irena.orgirena.org
1. Wprowadzenie do prawa1. Wprowadzenie do prawa – Pojęcie prawa, państwaPojęcie prawa, państwa – Norma, przepisNorma, przepis – Stosunek prawnyStosunek prawny – Fakt prawnyFakt prawny – System prawaSystem prawa – Podział prawa – poziomyPodział prawa – poziomy – Podział systemu prawa polskiegoPodział systemu prawa polskiego – Prawo konstytucyjnePrawo konstytucyjne – Źródła prawa polskiegoŹródła prawa polskiego – Podstawowe zasady państwa polskiegoPodstawowe zasady państwa polskiego – Prawa człowieka i obywatelaPrawa człowieka i obywatela
Pojęcie prawaPojęcie prawa • Prawo jest to zespół reguł ustanowionych lub uznanych przezPrawo jest to zespół reguł ustanowionych lub uznanych przez odpowiednie organy państwa, wobec których posłuch bywaodpowiednie organy państwa, wobec których posłuch bywa zapewniony poprze przymus państwazapewniony poprze przymus państwa • Prawo jako zjawisko społeczne: relacje pomiędzy jednostkamiPrawo jako zjawisko społeczne: relacje pomiędzy jednostkami ludzkimi, prawo nie dotyczy stosunku człowieka do siebieludzkimi, prawo nie dotyczy stosunku człowieka do siebie samego do bóstw, prawo wyraża wartości o szerszym zasięgusamego do bóstw, prawo wyraża wartości o szerszym zasięgu społecznym, prawo jest produktem procesu decyzyjnego, prawospołecznym, prawo jest produktem procesu decyzyjnego, prawo jest formułowane i bronione przez społeczeństwo, uzależnionejest formułowane i bronione przez społeczeństwo, uzależnione od społecznego przyzwoleniaod społecznego przyzwolenia • Normatywny charakter – prawem są normy, regułyNormatywny charakter – prawem są normy, reguły postępowania – wzory zachowań, nie stwierdzamy faktu, leczpostępowania – wzory zachowań, nie stwierdzamy faktu, lecz wskazujemy na powinnośćwskazujemy na powinność
Pojęcie państwaPojęcie państwa ▪ Prawo jest instrumentem państwa a zarazem ramąPrawo jest instrumentem państwa a zarazem ramą w jakiej porusza się państwow jakiej porusza się państwo ▪ Państwo – organizacja społeczna sformalizowana,Państwo – organizacja społeczna sformalizowana, wyposażona w organy władztwa publicznego, iwyposażona w organy władztwa publicznego, i oparta na sformalizowanym członkostwie –oparta na sformalizowanym członkostwie – obywatelstwieobywatelstwie ▪ Obejmuje terytorium, ludność, organizacjaObejmuje terytorium, ludność, organizacja polityczna, hierarchiczna, przymusowapolityczna, hierarchiczna, przymusowa
Norma, przepisNorma, przepis Norma prawna – reguła postępowaniaNorma prawna – reguła postępowania zachowania, wypowiedź normatywna – pewienzachowania, wypowiedź normatywna – pewien zakaz , nakaz, lub dozwolenia - wzór zachowaniazakaz , nakaz, lub dozwolenia - wzór zachowania Norma jest treścią a przepis formą prawaNorma jest treścią a przepis formą prawa
Elementy norm prawnych □ Hipoteza – określa adresata oraz warunki, w których stosuje się dyspozycję □ Dyspozycja – określa zachowanie dozwolone, nakazane, zakazane □ Sankcja – rodzaj dolegliwości w przypadku nie wypełnienia dyspozycji
Stosunek prawnyStosunek prawny ◆ Jest to jeden z rodzajów stosunkówJest to jeden z rodzajów stosunków społecznych, czyli takich relacji pomiędzyspołecznych, czyli takich relacji pomiędzy przynajmniej dwiema osobami, w którychprzynajmniej dwiema osobami, w których zachowanie jednej strony ( działania lubzachowanie jednej strony ( działania lub zaniechania powodują reakcję innej strony (zaniechania powodują reakcję innej strony ( działanie lub zaniechanie ) i podlegajądziałanie lub zaniechanie ) i podlegają kontroli norm prawnychkontroli norm prawnych
Stosunek prawnyStosunek prawny • Stosunek prawny jest wykorzystywany przede wszystkim w naukach prawnych dla opisania zależności pomiędzy podmiotami prawa. Stanowi zatem cześć języka prawniczego, zarazem jest elementem języka prawnego • Podstawę stosunku prawnego stanowi norma prawna – jeżeli normy prawa spotykają się z posłuchem ich adresatów, to kształtują one faktycznie realizowane stosunki społeczne pomiędzy podmiotami prawa
Stosunek prawnyStosunek prawny ➢ Stosunki prawne są złożone z różnych stosunkówStosunki prawne są złożone z różnych stosunków podstawowych i stosunków pochodnychpodstawowych i stosunków pochodnych ➢ Ze względu na metodę regulacji możemyZe względu na metodę regulacji możemy podzielić stosunki na:podzielić stosunki na: -- cywilnoprawnecywilnoprawne -- prawnoadministracyjneprawnoadministracyjne -- prawnokarneprawnokarne
Stosunek prawnyStosunek prawny Treścią są korelatywnie rozłożone prawa i obowiązkiTreścią są korelatywnie rozłożone prawa i obowiązki ► Zindywidualizowane są już strony stosunkuZindywidualizowane są już strony stosunku prawnego oraz jego przedmiot - dochodzi do skutkuprawnego oraz jego przedmiot - dochodzi do skutku roszczenie materialneroszczenie materialne ► Jeżeli podmiot stosunku nie zachowa się zgodnie zJeżeli podmiot stosunku nie zachowa się zgodnie z treścią obowiązku, może powstać roszczenietreścią obowiązku, może powstać roszczenie procesowe, a podmiot uprawniony może domagaćprocesowe, a podmiot uprawniony może domagać się ochrony prawnej ze strony państwasię ochrony prawnej ze strony państwa
Fakt prawnyFakt prawny ►Powstanie zmianę i wygaśnięcie stosunkuPowstanie zmianę i wygaśnięcie stosunku prawnego powodują fakty prawneprawnego powodują fakty prawne ►O charakterze prawnym danego faktu decydująO charakterze prawnym danego faktu decydują normy prawnenormy prawne ►Charakteru faktu prawnego nie mają fakty obojętneCharakteru faktu prawnego nie mają fakty obojętne prawnieprawnie
PodziałPodział ▪ zdarzenia prawne – niezależne od woli ludzizdarzenia prawne – niezależne od woli ludzi ▪ zachowania się ludzi:zachowania się ludzi: a)a) czynności faktyczneczynności faktyczne b)b) czynności konwencjonalne.czynności konwencjonalne. - czynności prawne jednostronne i dwustronne- czynności prawne jednostronne i dwustronne - czynności konwencjonalne organów państwa –- czynności konwencjonalne organów państwa – - akty tworzenia prawa- akty tworzenia prawa - akty stosowania prawa- akty stosowania prawa - akty o charakterze- akty o charakterze konstytutywnymkonstytutywnym -akty o charakterze-akty o charakterze deklaratoryjnymdeklaratoryjnym
System prawaSystem prawa Zbiór w pewien sposób ze sobą powiązanych iZbiór w pewien sposób ze sobą powiązanych i uporządkowanych generalnych i abstrakcyjnychuporządkowanych generalnych i abstrakcyjnych norm wyrażonych w tekście aktów normatywnychnorm wyrażonych w tekście aktów normatywnych – zawartych w przepisach i obowiązujących w– zawartych w przepisach i obowiązujących w danej organizacji publicznej, takiej jak państwo i wdanej organizacji publicznej, takiej jak państwo i w określonym czasieokreślonym czasie System prawa jest zupełny, niesprzeczny iSystem prawa jest zupełny, niesprzeczny i pozbawiony lukpozbawiony luk
System prawaSystem prawa ▪ W systemie prawa możemy wyróżnić związki, które łącząW systemie prawa możemy wyróżnić związki, które łączą normy prawne jako elementy systemu prawnego. Są tonormy prawne jako elementy systemu prawnego. Są to związki treściowe, hierarchiczne i formalnezwiązki treściowe, hierarchiczne i formalne ▪ Związki treściowe polegają na:Związki treściowe polegają na: ▪ istnieniu logicznych powiązań między normamiistnieniu logicznych powiązań między normami ▪ istnieniu wspólnej podstawy aksjologicznej normistnieniu wspólnej podstawy aksjologicznej norm należących do systemunależących do systemu ▪ jednolitości pojęć języka prawnego, a co najmniejjednolitości pojęć języka prawnego, a co najmniej konieczność nadawania terminom używanym w tekstachkonieczność nadawania terminom używanym w tekstach prawnych tych samych znaczeńprawnych tych samych znaczeń
Podział prawa – poziomyPodział prawa – poziomy MiędzynarodowyMiędzynarodowy Regionalny – UERegionalny – UE NarodowyNarodowy SamorządowySamorządowy
2. Prawo energetyczne i jego znaczenie2. Prawo energetyczne i jego znaczenie ■ Dlaczego zajmujemy się prawemDlaczego zajmujemy się prawem energetycznymenergetycznym ■ Cel prawa energetycznegoCel prawa energetycznego ■ Czym jest prawo energetyczneCzym jest prawo energetyczne ■ Poziomy prawa energetycznegoPoziomy prawa energetycznego ■ Interes publicznyInteres publiczny ■ Wartości i zasadyWartości i zasady ■ Prawo człowieka do energiiPrawo człowieka do energii
Dlaczego zajmujemy się prawem energetycznym □ Waga zagadnień energetycznych □ Uzależnienie od energii współczesnego człowieka □ Nowe publiczne zadania stawiane przed sektorem energetycznym □ Prawo jest centralnym ogniwem gospodarowania energią □ Duża liczba aktów prawa energetycznego □ Komplikacje □ Wzrost liczby sporów i rozstrzygnięć sądowych
CelCel • Celem prawa energetycznego jest zapewnienieCelem prawa energetycznego jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego na pewnych poziomach np.bezpieczeństwa energetycznego na pewnych poziomach np. na poziomie państwa – art. 1 ust. 2 ustawy Prawona poziomie państwa – art. 1 ust. 2 ustawy Prawo energetyczneenergetyczne • Podstawowym celem prawa energetycznego jest określeniePodstawowym celem prawa energetycznego jest określenie ram stabilnego i trwałego rozwoju oraz jego wdrażanieram stabilnego i trwałego rozwoju oraz jego wdrażanie • Bezpieczeństwo energetyczne jako instrumentBezpieczeństwo energetyczne jako instrument zrównoważonego rozwojuzrównoważonego rozwoju • Na pierwszy plan wysuwają się aspekty społeczne,Na pierwszy plan wysuwają się aspekty społeczne, gospodarcze i środowiskowegospodarcze i środowiskowe
Bezpieczeństwo energetyczneBezpieczeństwo energetyczne • Bezpieczeństwo energetyczne – współcześnieBezpieczeństwo energetyczne – współcześnie podstawowy element instytucji bezpieczeństwa państwapodstawowy element instytucji bezpieczeństwa państwa • Bez bezpieczeństwa energetycznego nie może istniećBez bezpieczeństwa energetycznego nie może istnieć współczesna cywilizacjawspółczesna cywilizacja • Kryzysy energetyczne w latach siedemdziesiątych XXKryzysy energetyczne w latach siedemdziesiątych XX wieku spowodowały, iż zaczęto brać pod uwagę nowywieku spowodowały, iż zaczęto brać pod uwagę nowy element bezpieczeństwa a mianowicie bezpieczeństwoelement bezpieczeństwa a mianowicie bezpieczeństwo energetyczneenergetyczne • Podkreśla się rangę zasobów energetycznych, będącychPodkreśla się rangę zasobów energetycznych, będących podstawową siłą napędową gospodarek, które decydują opodstawową siłą napędową gospodarek, które decydują o egzystencji państw, przedsiębiorców i każdego człowiekaegzystencji państw, przedsiębiorców i każdego człowieka • Aktualnie zapewnienie bezpieczeństwa energetycznegoAktualnie zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego stanowi podstawowe wyzwaniestanowi podstawowe wyzwanie
Bezpieczeństwo energetyczneBezpieczeństwo energetyczne Bezpieczeństwo energetyczne należy rozumiećBezpieczeństwo energetyczne należy rozumieć jako stan, który umożliwia pokrycie bieżącego ijako stan, który umożliwia pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania na paliwa iperspektywicznego zapotrzebowania na paliwa i energię w sposób technicznie i ekonomicznieenergię w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu wymagań ochronyuzasadniony, przy zachowaniu wymagań ochrony środowiskaśrodowiska
Tradycyjna perspektywa polskaTradycyjna perspektywa polska • Dział publicznego prawa gospodarczego normującyDział publicznego prawa gospodarczego normujący zasady gospodarki energetycznejzasady gospodarki energetycznej • Dział jest zaliczany do prawa publicznego, jednak zawieraDział jest zaliczany do prawa publicznego, jednak zawiera coraz więcej norm prywatnoprawnychcoraz więcej norm prywatnoprawnych • Zadania związane z dostarczaniem energii i paliw należyZadania związane z dostarczaniem energii i paliw należy zaliczyć do zadań publicznoprawnych z silnymzaliczyć do zadań publicznoprawnych z silnym podkreśleniem przeplatania się interesu publicznego zpodkreśleniem przeplatania się interesu publicznego z interesem prywatnym.interesem prywatnym.
Tradycyjna perspektywa polskaTradycyjna perspektywa polska • Wraz z wprowadzaniem zasad wolnej konkurencjiWraz z wprowadzaniem zasad wolnej konkurencji oraz coraz większym zakresem normoraz coraz większym zakresem norm prywatnoprawnych następuję przesunięcie prawaprywatnoprawnych następuję przesunięcie prawa energetycznego z prawa publicznego w kierunkuenergetycznego z prawa publicznego w kierunku prawa prywatnego. Chociaż właściwsze byłobyprawa prywatnego. Chociaż właściwsze byłoby mówienie o wykorzystywaniu pewnychmówienie o wykorzystywaniu pewnych instrumentów prywatnoprawnych dla celówinstrumentów prywatnoprawnych dla celów publicznoprawnychpublicznoprawnych
Perspektywa przedmiotowaPerspektywa przedmiotowa • Zbiór norm regulujących zasady gospodarkiZbiór norm regulujących zasady gospodarki energetycznejenergetycznej • Ważny interes publicznyWażny interes publiczny • Różne warstwy prawa energetycznegoRóżne warstwy prawa energetycznego
Warstwy prawa energetycznegoWarstwy prawa energetycznego • Na energetykę wpływają regulacje tworzone na różnych poziomachNa energetykę wpływają regulacje tworzone na różnych poziomach stanowienia prawa. Można wspomnieć o trzech poziomach:stanowienia prawa. Można wspomnieć o trzech poziomach: -- międzynarodowym globalnymmiędzynarodowym globalnym -- ponadnarodowym regionalnym – unijnym i międzynarodowymponadnarodowym regionalnym – unijnym i międzynarodowym regionalnymregionalnym -- narodowymnarodowym • Można mówić o istnieniu prawa energetycznego na poziomie unijnym iMożna mówić o istnieniu prawa energetycznego na poziomie unijnym i krajowym, natomiast za wcześnie jest, aby mówić o międzynarodowymkrajowym, natomiast za wcześnie jest, aby mówić o międzynarodowym prawie energetycznymprawie energetycznym • Na poziom krajowy w przeważającym zakresie wpływa poziom unijnyNa poziom krajowy w przeważającym zakresie wpływa poziom unijny
Interes publicznyInteres publiczny • Rola organizacji publicznych, w tym państwRola organizacji publicznych, w tym państw • RozwójRozwój • SolidaryzmSolidaryzm • Ochrona słabszychOchrona słabszych
WartościWartości • Wartość – pewien stan rzeczy,Wartość – pewien stan rzeczy, postępowanie, cecha – aprobowana zpostępowanie, cecha – aprobowana z pewnego punktu widzeniapewnego punktu widzenia • Inaczej przekonania – indywidualne lubInaczej przekonania – indywidualne lub społeczne o tym co jest ważne w życiu i ospołeczne o tym co jest ważne w życiu i o tym jakie cele powinny kształtować politykętym jakie cele powinny kształtować politykę energetyczną i prawo energetyczneenergetyczną i prawo energetyczne
WartościWartości • RyzykoRyzyko • BezpieczeństwoBezpieczeństwo • Perspektywa naukowaPerspektywa naukowa • Perspektywa ekonomicznaPerspektywa ekonomiczna • Perspektywa środowiskowaPerspektywa środowiskowa • Perspektywa społecznaPerspektywa społeczna • Rola prawaRola prawa
ZasadyZasady • Zrównoważony rozwójZrównoważony rozwój • Równoważenie interesów przedsiębiorstw iRównoważenie interesów przedsiębiorstw i odbiorcówodbiorców • PrzezornośćPrzezorność
Prawo człowieka do energiiPrawo człowieka do energii • Prawa człowiekaPrawa człowieka • Odkrywanie kolejnych prawOdkrywanie kolejnych praw • Czy uzależnienie jest tak duże, iż brak energiiCzy uzależnienie jest tak duże, iż brak energii prowadzi do naruszenia godności człowieka?prowadzi do naruszenia godności człowieka? • Propozycje z KonstytucjąPropozycje z Konstytucją
3. Prawo międzynarodowe i3. Prawo międzynarodowe i energetykaenergetyka • Charakter normCharakter norm • Źródła normŹródła norm • Organizacje międzynarodoweOrganizacje międzynarodowe • Reżim ochrony powietrza i klimatuReżim ochrony powietrza i klimatu • Reżim jądrowyReżim jądrowy • Reżim handlowyReżim handlowy
Stosunek prawa polskiego do prawa międzynarodowego ○ Konstytucja RP ○ Art. 91 ○ 1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy. ○ 2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową. ○ 3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.
Charakter normCharakter norm ►Prawo międzynarodowe – pomiędzy polityką, prawem aaPrawo międzynarodowe – pomiędzy polityką, prawem aa stosunkami międzynarodowymistosunkami międzynarodowymi ►Prawo międzynarodowe odnoszące się do energetyki toPrawo międzynarodowe odnoszące się do energetyki to przede wszystkim publiczne prawo międzynarodoweprzede wszystkim publiczne prawo międzynarodowe ►Prawo prywatne ma również znaczenie w przypadkuPrawo prywatne ma również znaczenie w przypadku stosunków z dużymi inwestorami energetycznymistosunków z dużymi inwestorami energetycznymi ►Na dzień dzisiejszy nie istnieje prawo międzynarodoweNa dzień dzisiejszy nie istnieje prawo międzynarodowe energetyczne, a jedynie akty prawa międzynarodowego,energetyczne, a jedynie akty prawa międzynarodowego, które odnoszą się do sektora energetycznegoktóre odnoszą się do sektora energetycznego
Obszary • Prawo międzynarodowe, które odnosi się do kwestii energetyki możemy podzielić na: • Ogólnoświatowy - umowy, które są uznawane przez większość państw np. Prawo Morza, Konwencja Nowojorska • Regionalny - region Europa, szereg umów o charakterze regionalnym np. Traktat Karty energetycznej, Akty NAFTA i Akty UE • Bilateralny - umowy między 2-3 państwami np. Umowa Polska- Ukraina budowa rurociąg Odessa-Brody, Umowa Słowacja- Węgry w sprawie zmiany koryta rzeki Dunaj na potrzeby budowy elektrowni
Źródła prawa międzynarodowegoŹródła prawa międzynarodowego ■ Źródła dotyczące energetyki określone są wŹródła dotyczące energetyki określone są w Statucie Międzynarodowego TrybunałuStatucie Międzynarodowego Trybunału SprawiedliwościSprawiedliwości ■ Art. 38Art. 38 ■ Umowy międzynarodoweUmowy międzynarodowe ■ Zwyczaj międzynarodowy, który ma charakterZwyczaj międzynarodowy, który ma charakter prawa (prawo zwyczajowe).prawa (prawo zwyczajowe). ■ Zasady ogólneZasady ogólne ■ Orzeczenie i doktrynaOrzeczenie i doktryna ■ Uchwały organów organizacjiUchwały organów organizacji międzynarodowych ?międzynarodowych ?
Umowa międzynarodowaUmowa międzynarodowa ● Umowa międzynarodowa (traktat) jest to porozumienie zawieraneUmowa międzynarodowa (traktat) jest to porozumienie zawierane pomiędzy państwami albo państwem i organizacjamipomiędzy państwami albo państwem i organizacjami międzynarodowymi. Nie ma istotnego znaczenia nazwamiędzynarodowymi. Nie ma istotnego znaczenia nazwa ● Ważna jest treśćWażna jest treść ● Umowy międzynarodowe wiążą państwa. Podstawą wiążącej umowyUmowy międzynarodowe wiążą państwa. Podstawą wiążącej umowy jest zgoda państwjest zgoda państw ● Umowa tworzy prawa i obowiązki podmiotów prawaUmowa tworzy prawa i obowiązki podmiotów prawa międzynarodowego.międzynarodowego. ● Dwie Konwencje WiedeńskieDwie Konwencje Wiedeńskie ● Pierwsza została podpisana w 1969 .r prawo traktatów (regulujePierwsza została podpisana w 1969 .r prawo traktatów (reguluje problematykę umów zawieranych pomiędzy państwami)problematykę umów zawieranych pomiędzy państwami) ● Druga konwencja 1986 r. – o prawie traktatów zawieranych pomiędzyDruga konwencja 1986 r. – o prawie traktatów zawieranych pomiędzy państwami i organizacjami międzynarodowymipaństwami i organizacjami międzynarodowymi
Prawo zwyczajowe ■ Prawo zwyczajowe polega na przyznaniu waloru prawnego zwyczajowi ale tylko wtedy, gdy proces ma zgodną praktykę w postępowaniu i jest nieprzerwalny ■ Najpierw zwyczaj ■ Następnie tworzenie prawa zwyczajowego
Zasady narodów cywilizowanych □ Zasady ogólne □ Odnoszą się do wszystkich działów prawa międzynarodowego Wynikają z karty ONZ □ Zostały rozwinięte i omówione w deklaracji zasad prawa międzynarodowego z 1970 r. □ powstrzymywanie się od groźby użycia siły lub jej użycia □ załatwianie sporów międzynarodowych środkami pokojowymi □ nieingerowanie w sprawy wewnętrzne innych państw □ obowiązek współdziałania państw w różnych dziedzinach bez względu na różnice ustrojów politycznych, gospodarczych i społecznych □ równouprawnienie i samostanowienie narodów □ suwerenna równość państw □ obowiązek wypełniania zobowiązań w dobrej wierze
Szczegółowe zasady dotyczące energetyki □ Obowiązek współpracy państw w dziedzinie bezpieczeństwa energetycznego □ Obowiązek informowania i konsultacji z państwami, z którymi dzielone są zasoby □ Racjonalność i słuszność stosowana zasobów do użytkowania i podziału korzyści □ Zasada zawierania umów w przedmiocie ochrony i eksploatacji zasobów □ Zasada wolności badań naukowych w obszarze energetycznym □ Obowiązek ostrzegania i informowania o sytuacjach niebezpiecznych □ Odpowiedzialność międzynarodowa za zniszczenia i szkody □ Obowiązek pokojowego wykorzystania zasobów naturalnych
Podmioty stosunków ■ Państwa ■ Organizacje międzynarodowe ■ Koncerny globalne ■ Osoby indywidualne
Organizacje międzynarodowe ● Tylko i wyłącznie zajmują się energetyką ● Nie są poświęcone tylko energetyce, np. Organizacja państw Ameryki Łacińskiej, NAFTA, WTO
MAE ● Międzynarodowa Agencja Energii jest organizacją międzynarodową, która zasadniczo działa jako polityczny doradca państw dla swoich członków. ● 28 członków ● Od 2008 r. Polska jest również członkiem ● Skupia ona państwa, które podejmują aktywną politykę energetyczną Została utworzona podczas kryzysu paliwowego (1973-74) ● Wtedy otrzymała formę agencji, która miała koordynować zaopatrzenie w ropę w sytuacjach kryzysowych ● Z chwilą gdy rynek świadomie zaczął się zmieniać zmieniła się rola agencji Teraz agencja opiera się na 3 filarach: ● - bezpieczeństwo dostaw ● - rozwój gospodarczy ● - ochrona środowiska ● W tej chwili podstawowymi problemami agencji jest reforma rynku, współpraca technologiczna, kontakty z innymi państwami (Chiny, Indie, kraje OPEC) ● www.iea.org
MAEAMAEA • Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej International Atomic Energy Agency (IAEA) • Powstała jako autonomiczna organizacja 1957 r. • Podstawowe zagadnienie - bezpieczne i pokojowe wykorzystania energii jądrowej • MAEA jest specjalistyczną agencją ONZ • Liczy 151 członków • Siedziba w Wiedniu • Dodatkowo posiada dwa biura ochrony regionalnej w Toronto i Tokio • Laboratoria w: Seibersdorfie, Wiedniu, Monako i Trieście • http://www.iaea.org
IRENA ■ Międzynarodowa Agencja Energii Odnawialnej (International Renewable Energy Agency, IRENA) ■ Cel - promowanie wykorzystywania energetyki odnawialnej. Założona przez 75 państw, w tym Polskę, na konferencji międzyrządowej w Bonn 2009 r. ■ Liczy 140 członków ■ 32 państwa podpisały i są w trakcie ratyfikacji ■ Organizacja ma siedzibę w mieście Abu Dabi, które 5 kwietnia 2011 zostało wyznaczone jako stała siedziba agencji
Rozwiązywanie sporów ■ W kwestii energetycznej: spory między państwami najczęściej sprawa trafia do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości ■ www.icj-cij.org ■ Spory między państwami oraz podmiotami indywidualnymi – szczególnie inwestycyjne prawo energetyczne ■ W przypadku tego typu sporów mamy Międzynarodowe Centrum Sporów Inwestycyjnych ■ Działa ono w ramach konwencji o rozwiązywaniu sporów inwestycyjnych ■ Centrum stanowi podstawę rozwiązywania sporów poprzez koncyliację i arbitraż ■ International Center for the Settlment of Intvestment Disputes www.icsid.worldbank.org
Reżim ochrony powietrza i klimatu ● Konwencja Genewska 1979 ● Konwencja genewska nie ma charakteru globalnego ● Głównie członkami są państwa Europy - 51 ● Jest ona odpowiedzią na problemy kwaśnych deszczy, eutrofizacji jezior, zanieczyszczenia w środowisku człowieka ● Podstawowymi celem konwencji jest ograniczenie oraz redukcja zanieczyszczeń, w tym zanieczyszczeń powietrza, które przemieszczają się na dalekie odległości ● Konwencja została przygotowana w ramach Europejskiej Komisji Gospodarczej Narodów Zjednoczonych ● Polska odegrała ogromną rolę. Polska obok krajów skandynawskich była ofiarą zanieczyszczenia powietrza ● Mamy 8 protokołów, takie jak: ● - 1999, w sprawie unikania zakwaszenia, eutrofizacji i ozonu przyziemnego ● - 1998, w sprawie stałych zanieczyszczeń organicznych ● - 1998, w sprawie metali ciężkich ● - 1994, w sprawie dalszej redukcji emisji siarki ● - 1988, w sprawie kontroli NOx ● - 1984, monitorowanie ● unece.org/env/lrtap
Reżim ochrony klimatu ● Konwencja Nowojorska 1992 ● Protokoł z Kioto 1997 ● unfccc.org
Reżimy bezpieczeństwa jądrowego □ Reżim parysko 1960 brukselski 1963 OECD ( 5, 175, 300 mln SDRs odpowiedzialności) Nuclear Energy Tribunal □ Reżim wiedeński 1963 IAEA - Standards □ Próba powiązania reżimów – Joint Protocol 1988 □ 1997 Konwencja o dodatkowej kompensacji za szkody nuklearne □ 1986 – Konwencja o wczesnej notyfikacji i Konwencja o pomocy
Prawo handlowePrawo handlowe ►WTOWTO ►Traktat Karty energetycznejTraktat Karty energetycznej
Globalny handel aGlobalny handel a energetykaenergetyka • WTO posiada coraz istotniejsze znaczenie dla bezpieczeństwaWTO posiada coraz istotniejsze znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego. W rundzie urugwajskiej energia nie została określonaenergetycznego. W rundzie urugwajskiej energia nie została określona jako oddzielny obszar. Większość zagadnień energetycznych znalazłojako oddzielny obszar. Większość zagadnień energetycznych znalazło się w usługach. Skupiono się na usługach w zakresie wydobywaniasię w usługach. Skupiono się na usługach w zakresie wydobywania kopalin, usługach dystrybucji energii i przesyle paliwkopalin, usługach dystrybucji energii i przesyle paliw • W rundzie negocjacyjnej (Doha) podstawowymi tematami są usługiW rundzie negocjacyjnej (Doha) podstawowymi tematami są usługi energetyczne, zobowiązania w sektorze gazu i ropy, zapewnienieenergetyczne, zobowiązania w sektorze gazu i ropy, zapewnienie dostępu do energii, pewność dostaw, ochrona konsumenta idostępu do energii, pewność dostaw, ochrona konsumenta i środowiskaśrodowiska
Traktat Karty EnergetycznejTraktat Karty Energetycznej • Traktat Karty Energetycznej – otwarty do podpisu od 17 grudnia 1994 r.Traktat Karty Energetycznej – otwarty do podpisu od 17 grudnia 1994 r. – umowa międzynarodowa, która stanowi przede wszystkim prawo– umowa międzynarodowa, która stanowi przede wszystkim prawo inwestycyjne. Zawiera ochronę inwestycji zagranicznych, które powinnyinwestycyjne. Zawiera ochronę inwestycji zagranicznych, które powinny być traktowane zgodnie regułą najwyższego uprzywilejowaniabyć traktowane zgodnie regułą najwyższego uprzywilejowania podmiotów krajowych, zakaz dyskryminacji handlu materiałami,podmiotów krajowych, zakaz dyskryminacji handlu materiałami, produktami i sprzętem energetycznym, umożliwienie tranzytu energii,produktami i sprzętem energetycznym, umożliwienie tranzytu energii, procedurę rozwiązywania sporów pomiędzy państwami i inwestorami,procedurę rozwiązywania sporów pomiędzy państwami i inwestorami, promocję efektywności energetycznejpromocję efektywności energetycznej • http://http://www.encharter.orgwww.encharter.org
Inwestycje międzynarodoweInwestycje międzynarodowe w energetycew energetyce • Jest to jedyna tego typu umowa, która zajmuje się całym energetycznymJest to jedyna tego typu umowa, która zajmuje się całym energetycznym cyklem życia – od wydobycia do użycia końcowego i dotyczy wszystkichcyklem życia – od wydobycia do użycia końcowego i dotyczy wszystkich produktów energetycznych oraz sprzętu energetycznegoproduktów energetycznych oraz sprzętu energetycznego • 21 stycznia 2010 r. weszła w życie poprawka dotycząca handlu – odnosi21 stycznia 2010 r. weszła w życie poprawka dotycząca handlu – odnosi się do handlu sprzętem oraz ustanowienia mechanizmu pozwalającegosię do handlu sprzętem oraz ustanowienia mechanizmu pozwalającego na utrzymanie stabilności w zakresie ceł i opłat nakładanych na eksport ina utrzymanie stabilności w zakresie ceł i opłat nakładanych na eksport i import dotyczących energetykiimport dotyczących energetyki
Stosunek prawa polskiego do prawa UEStosunek prawa polskiego do prawa UE ◆ Konstytucja RPKonstytucja RP ◆ Art. 91Art. 91 ◆ 3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującejRzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przezorganizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio,nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji zmając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawamiustawami ◆ Zasada prymatu prawa UEZasada prymatu prawa UE
Dorobek Wspólnot i Unii Europejskiej wDorobek Wspólnot i Unii Europejskiej w zakresie politykizakresie polityki • Pierwsza Wspólnota EWWiSPierwsza Wspólnota EWWiS • Traktaty rzymskie – EUROATOM i EWGTraktaty rzymskie – EUROATOM i EWG • Wygaśniecie traktatu paryskiego 2002 i przejęcieWygaśniecie traktatu paryskiego 2002 i przejęcie kwestii energetycznych przez WEkwestii energetycznych przez WE
Poziom unijny – Traktat o FUE • 1 grudnia 2009 r. wszedł w życie Traktat Lizboński z 13 grudnia 2007 r. • Zgodnie z art. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej energia lit i oraz transport lit g należą do kompetencji dzielonych □ Państwa Członkowskie wykonują swoją kompetencję w zakresie, w jakim Unia nie wykonała swojej kompetencji. Państwa Członkowskie ponownie wykonują swoją kompetencję w zakresie, w jakim Unia postanowiła zaprzestać wykonywania swojej kompetencji – art. 2 ust. 2 • Oprócz lit. i i g do energii będą się odnosiły pośrednio postanowienia dotyczące: unii celnej i ustanawiania reguł konkurencji niezbędnych do funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz rynku wewnętrznego, polityki społecznej, spójności gospodarczej, środowiska naturalnego, sieci transeuropejskich
Polityka gospodarczaPolityka gospodarcza • Artykuł 122 (dawny artykuł 100 TWE) • Bez uszczerbku dla innych procedur przewidzianych w Traktatach, Rada, na wniosek Komisji, może postanowić, w duchu solidarności między Państwami Członkowskimi, o środkach stosownych w sytuacji gospodarczej, w szczególności w przypadku wystąpienia poważnych trudności w zaopatrzeniu w niektóre produkty, zwłaszcza w obszarze energii
Sieci transeuropejskieSieci transeuropejskie • Artykuł 170 (dawny artykuł 154 TWE)Artykuł 170 (dawny artykuł 154 TWE) • Aby pomóc osiągnąć cele określone w artykułach 26 i 174 orazAby pomóc osiągnąć cele określone w artykułach 26 i 174 oraz umożliwić obywatelom Unii, podmiotom gospodarczym, wspólnotomumożliwić obywatelom Unii, podmiotom gospodarczym, wspólnotom regionalnym i lokalnym pełne czerpanie korzyści z ustanowieniaregionalnym i lokalnym pełne czerpanie korzyści z ustanowienia obszaru bez granic wewnętrznych, Unia przyczynia się do ustanowieniaobszaru bez granic wewnętrznych, Unia przyczynia się do ustanowienia i rozwoju sieci transeuropejskich w infrastrukturach transportu,i rozwoju sieci transeuropejskich w infrastrukturach transportu, telekomunikacji i energetykitelekomunikacji i energetyki • W ramach systemu wolnych i konkurencyjnych rynków działanie UniiW ramach systemu wolnych i konkurencyjnych rynków działanie Unii zmierza do sprzyjania wzajemnym połączeniom orazzmierza do sprzyjania wzajemnym połączeniom oraz interoperacyjności sieci krajowych, jak również dostępowi do tychinteroperacyjności sieci krajowych, jak również dostępowi do tych sieci. Uwzględnia ona w szczególności potrzebę łączenia wysp,sieci. Uwzględnia ona w szczególności potrzebę łączenia wysp, regionów zamkniętych i peryferyjnych z centralnymi regionami Uniiregionów zamkniętych i peryferyjnych z centralnymi regionami Unii
Ochrona środowiskaOchrona środowiska ► Artykuł 191 (dawny artykuł 174 TWE) ust. 1 Polityka Unii w dziedzinieArtykuł 191 (dawny artykuł 174 TWE) ust. 1 Polityka Unii w dziedzinie środowiska naturalnego przyczynia się do osiągania następujących celów:środowiska naturalnego przyczynia się do osiągania następujących celów: —— zachowania, ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnegozachowania, ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego —— ochrony zdrowia ludzkiegoochrony zdrowia ludzkiego —— ostrożnego i racjonalnego wykorzystywania zasobów naturalnychostrożnego i racjonalnego wykorzystywania zasobów naturalnych —— promowania na płaszczyźnie międzynarodowej środków zmierzającychpromowania na płaszczyźnie międzynarodowej środków zmierzających do rozwiązywania regionalnych lub światowych problemów środowiskado rozwiązywania regionalnych lub światowych problemów środowiska naturalnego, w szczególności zwalczania zmian klimatunaturalnego, w szczególności zwalczania zmian klimatu
Ochrona środowiskaOchrona środowiska ➢ Artykuł 192 (dawny artykuł 175 TWE)Artykuł 192 (dawny artykuł 175 TWE) ➢ 2. Rada, stanowiąc jednomyślnie zgodnie ze specjalną procedurą2. Rada, stanowiąc jednomyślnie zgodnie ze specjalną procedurą prawodawczą i po konsultacji z Parlamentem Europejskim,prawodawczą i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, Komitetem Ekonomiczno-Społecznym i Komitetem Regionów,Komitetem Ekonomiczno-Społecznym i Komitetem Regionów, uchwala:uchwala: a) przepisy przede wszystkim o charakterze fiskalnyma) przepisy przede wszystkim o charakterze fiskalnym c) środki wpływające znacząco na wybór Państwa Członkowskiegoc) środki wpływające znacząco na wybór Państwa Członkowskiego między różnymi źródłami energii i ogólną strukturę jego zaopatrzeniamiędzy różnymi źródłami energii i ogólną strukturę jego zaopatrzenia w energięw energię ➢ Wyrok z 7 marca 2013 r. Case T 370/11‑Wyrok z 7 marca 2013 r. Case T 370/11‑
Tytuł XXI EnergetykaTytuł XXI Energetyka ■ Artykuł 194Artykuł 194 ■ 1. W ramach ustanawiania lub funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz z1. W ramach ustanawiania lub funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz z uwzględnieniem potrzeby zachowania i poprawy środowiska naturalnego,uwzględnieniem potrzeby zachowania i poprawy środowiska naturalnego, polityka Unii w dziedzinie energetyki ma na celu, w duchu solidarnościpolityka Unii w dziedzinie energetyki ma na celu, w duchu solidarności między Państwami Członkowskimi:między Państwami Członkowskimi: a) zapewnienie funkcjonowania rynku energiia) zapewnienie funkcjonowania rynku energii b) zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii w Uniib) zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii w Unii c) wspieranie efektywności energetycznej i oszczędności energii, jak równieżc) wspieranie efektywności energetycznej i oszczędności energii, jak również rozwoju nowych i odnawialnych form energiirozwoju nowych i odnawialnych form energii d) wspieranie wzajemnych połączeń między sieciami energiid) wspieranie wzajemnych połączeń między sieciami energii
Tytuł XXI EnergetykaTytuł XXI Energetyka • Art. 194Art. 194 ➢ 2. Bez uszczerbku dla stosowania innych postanowień Traktatów, Parlament2. Bez uszczerbku dla stosowania innych postanowień Traktatów, Parlament Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą,Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą, ustanawiają środki niezbędne do osiągnięcia celów, o których mowa w ustępie 1.ustanawiają środki niezbędne do osiągnięcia celów, o których mowa w ustępie 1. Środki te są przyjmowane po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Społecznym iŚrodki te są przyjmowane po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Społecznym i Komitetem Regionów. Nie naruszają one prawa Państwa Członkowskiego doKomitetem Regionów. Nie naruszają one prawa Państwa Członkowskiego do określania warunków wykorzystania jego zasobów energetycznych, wyboru międzyokreślania warunków wykorzystania jego zasobów energetycznych, wyboru między różnymi źródłami energii i ogólnej struktury jego zaopatrzenia w energię, bezróżnymi źródłami energii i ogólnej struktury jego zaopatrzenia w energię, bez uszczerbku dla artykułu 192 ustęp 2 litera c)uszczerbku dla artykułu 192 ustęp 2 litera c) ➢ 3. Na zasadzie odstępstwa od ustępu 2, Rada, stanowiąc zgodnie ze specjalną3. Na zasadzie odstępstwa od ustępu 2, Rada, stanowiąc zgodnie ze specjalną procedurą prawodawczą, jednomyślnie i po konsultacji z Parlamentem Europejskim,procedurą prawodawczą, jednomyślnie i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, ustanawia środki, o których mowa w tym ustępie, jeżeli mają one głównie charakterustanawia środki, o których mowa w tym ustępie, jeżeli mają one głównie charakter fiskalnyfiskalny
Traktat o Euroatomie 1957Traktat o Euroatomie 1957 r.r. • Ustalenie w Messynie powstania Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej – 1955 r.Ustalenie w Messynie powstania Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej – 1955 r. • Traktat rzymski - 25 marca 1957 r.Traktat rzymski - 25 marca 1957 r. • Podstawowym celem jest wzrost jakości życia obywateli UE poprzez stworzenie warunkówPodstawowym celem jest wzrost jakości życia obywateli UE poprzez stworzenie warunków niezbędnych dla szybkiego ustanowienia i wzrostu przemysłu nuklearnegoniezbędnych dla szybkiego ustanowienia i wzrostu przemysłu nuklearnego • Od 1960 r. zaczęła działać Agencja DostawOd 1960 r. zaczęła działać Agencja Dostaw • Europejska Grupa Regulatorów Bezpieczeństwa NuklearnegoEuropejska Grupa Regulatorów Bezpieczeństwa Nuklearnego • Traktat nadal obowiązujęTraktat nadal obowiązuję • W 2007 r. dokonano przeglądu – zasadność kontynuacjiW 2007 r. dokonano przeglądu – zasadność kontynuacji ■ ec.europa.eu/energy/nuclear/euratom/euratom_en.htmec.europa.eu/energy/nuclear/euratom/euratom_en.htm ■ http://http://www.ensreg.euwww.ensreg.eu
Obszary działańObszary działań EuroatomuEuroatomu■ wspiera badania naukowe i zapewnia rozpowszechnianie wiedzy technicznejwspiera badania naukowe i zapewnia rozpowszechnianie wiedzy technicznej ■ tworzy jednolite normy bezpieczeństwa mające chronić zdrowie pracowników i ludności oraz zapewniatworzy jednolite normy bezpieczeństwa mające chronić zdrowie pracowników i ludności oraz zapewnia ich stosowanieich stosowanie ■ ułatwia inwestycje i zapewnia, w szczególności stymulując działania ze strony przedsiębiorstw,ułatwia inwestycje i zapewnia, w szczególności stymulując działania ze strony przedsiębiorstw, tworzenie podstawowych instalacji niezbędnych do rozwoju energetyki jądrowej we Wspólnocietworzenie podstawowych instalacji niezbędnych do rozwoju energetyki jądrowej we Wspólnocie ■ gwarantuje wszystkim użytkownikom Wspólnoty regularne i sprawiedliwe dostawy rud i paliw jądrowychgwarantuje wszystkim użytkownikom Wspólnoty regularne i sprawiedliwe dostawy rud i paliw jądrowych ■ zapewnia, poprzez odpowiedni nadzór, niestosowanie materiałów jądrowych do celów innych niżzapewnia, poprzez odpowiedni nadzór, niestosowanie materiałów jądrowych do celów innych niż planowaneplanowane ■ wykonuje przyznane jej prawo własności specjalnych materiałów rozszczepialnychwykonuje przyznane jej prawo własności specjalnych materiałów rozszczepialnych ■ zapewnia powszechną możliwość zbytu i dostęp do najlepszych rozwiązań technicznych poprzezzapewnia powszechną możliwość zbytu i dostęp do najlepszych rozwiązań technicznych poprzez tworzenie wspólnego rynku specjalistycznych materiałów i sprzętu, swobodny przepływ kapitału dotworzenie wspólnego rynku specjalistycznych materiałów i sprzętu, swobodny przepływ kapitału do celów inwestycji w sferze energetyki jądrowej oraz swobodę zatrudnienia specjalistów we Wspólnociecelów inwestycji w sferze energetyki jądrowej oraz swobodę zatrudnienia specjalistów we Wspólnocie ■ nawiązuje z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi stosunki umożliwiające postęp wnawiązuje z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi stosunki umożliwiające postęp w pokojowym wykorzystaniu energii jądrowejpokojowym wykorzystaniu energii jądrowej
Elektroenergetyka - historiaElektroenergetyka - historia • 1978 – Rezolucja Rady w sprawie wymiany informacji o1978 – Rezolucja Rady w sprawie wymiany informacji o umiejscowieniu elektrowniumiejscowieniu elektrowni • I pakiet - Dyrektywa 96/92/WE ParlamentuI pakiet - Dyrektywa 96/92/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 grudnia 1996 r. dotyczącaEuropejskiego i Rady z dnia 19 grudnia 1996 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energiiwspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznejelektrycznej • II pakiet - Dyrektywa 2003/54/WE z dnia 26 czerwcaII pakiet - Dyrektywa 2003/54/WE z dnia 26 czerwca 2003 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego2003 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylająca dyrektywę 96/92/WEenergii elektrycznej i uchylająca dyrektywę 96/92/WE
Elektroenergetyka - dzisiajElektroenergetyka - dzisiaj ◆ Dyrektywa 2005/89/WE Parlamentu Europejskiego i Rady zDyrektywa 2005/89/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. dotycząca działań na rzeczdnia 18 stycznia 2006 r. dotycząca działań na rzecz zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznejzagwarantowania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i inwestycji infrastrukturalnych (Tekst mający znaczenie dlai inwestycji infrastrukturalnych (Tekst mający znaczenie dla EOG)EOG) ◆ III pakiet Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i RadyIII pakiet Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylającazasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylająca dyrektywę 2003/54/WE (Tekst mający znaczenie dla EOG)dyrektywę 2003/54/WE (Tekst mający znaczenie dla EOG) ◆ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NrRozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 714/2009 z dnia 13 lipca w sprawie warunków dostępu do714/2009 z dnia 13 lipca w sprawie warunków dostępu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energiisieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Radyelektrycznej Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 713/2009 z dnia 13 lipca ustanawiające Agencję ds.(WE) Nr 713/2009 z dnia 13 lipca ustanawiające Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki ( ACER)Współpracy Organów Regulacji Energetyki ( ACER)
Elektroenergetyka - dzisiajElektroenergetyka - dzisiaj ■ Sprawa C-6/64, Wyrok Trybunału z dnia 15Sprawa C-6/64, Wyrok Trybunału z dnia 15 lipca 1964 r. wyrok prejudycjalny, Flaminiolipca 1964 r. wyrok prejudycjalny, Flaminio Costa v E.N.E.L.Costa v E.N.E.L.
Ropa i gaz - historiaRopa i gaz - historia Decyzja Rady z dnia 7 listopada 1977 r. w sprawieDecyzja Rady z dnia 7 listopada 1977 r. w sprawie ustanowienia celu wspólnotowego dla zmniejszeniaustanowienia celu wspólnotowego dla zmniejszenia zużycia pierwotnych źródeł energii w przypadkuzużycia pierwotnych źródeł energii w przypadku trudności w dostawach ropy naftowejtrudności w dostawach ropy naftowej i produktów ropopochodnychi produktów ropopochodnych I pakiet - Dyrektywa Parlamentu EuropejskiegoI pakiet - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 98/30/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. dotyczącai Rady 98/30/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. dotycząca wspólnych zasad w odniesieniu do rynkuwspólnych zasad w odniesieniu do rynku wewnętrznego gazu ziemnegowewnętrznego gazu ziemnego II pakiet - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego iII pakiet - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/55/WE z dnia 26 czerwca 2003 r.Rady 2003/55/WE z dnia 26 czerwca 2003 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznegodotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 98/30/WEgazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 98/30/WE
Ropa i gazRopa i gaz ▪ Dyrektywa 94/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 majaDyrektywa 94/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 1994 r. w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń na1994 r. w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorówposzukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów ▪ Dyrektywa Rady 2009/119/WE z dnia 14 września 2009 r. nakładająca naDyrektywa Rady 2009/119/WE z dnia 14 września 2009 r. nakładająca na państwa członkowskie obowiązek utrzymywania minimalnych zapasów ropypaństwa członkowskie obowiązek utrzymywania minimalnych zapasów ropy naftowej lub produktów ropopochodnychnaftowej lub produktów ropopochodnych ▪ 2009/73/WE2009/73/WE ▪ III pakiet - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 lipcaIII pakiet - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WEziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WE ▪ III pakiet - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nrIII pakiet - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylające rozporządzenie (WE) nrprzesyłowych gazu ziemnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1775/20051775/2005
Ropa i gaz ○ Sprawa C-555/10, wyrok Sądu z 28 lutego 2013 r.,European Commission v Republic of Austria
Efektywność - historia • 1973 -1974 kryzys paliwowy • Decyzja 91/565/EWG Rada w sprawie programu SAVE, mający na celu promocję efektywności energetycznej we Wspólnocie • Dyrektywa Rady 92/42/EWG z dnia 21 maja 1992 r.w sprawie wymagań dotyczących efektywności energetycznej nowych wodnych kotłów grzewczych opalanych paliwami ciekłymi lub gazowymi • Dyrektywa Rady 93/76/EWG z dnia 13 września 1993r. w celu ograniczenia emisji ditlenku węgla poprzez poprawienie efektywności energetycznej (SAVE) • 1995 – Parlament Europejski wezwał Komisje do przygotowania komunikatu o kogeneracji • 1997 – Komunikat Komisji • 1998 – Rezolucja Rady - Wspólnotowa strategia promowania kogeneracji • Dyrektywa 2002/91/WE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków • Dyrektywa 2004/8/WE z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie wspierania kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe na rynku wewnetrznym energii oraz zmieniajaca dyrektywe 92/42/EWG • Dyrektywa 2006/32/WE w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych
EfektywnośćEfektywność ■ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego iDyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. wRady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznejsprawie charakterystyki energetycznej budynkówbudynków ■ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego iDyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dania 25 październikaRady 2012/27/UE z dania 25 października 2012 r. w sprawie efektywności2012 r. w sprawie efektywności energetycznejenergetycznej
EfektywnośćEfektywność ● Sprawa C-394/11, wyrok Sądu z dniaSprawa C-394/11, wyrok Sądu z dnia 31 stycznia 2013 – wyrok prejudycjalny31 stycznia 2013 – wyrok prejudycjalny Valeri Hariev Belov v CHEZ ElektroValeri Hariev Belov v CHEZ Elektro Balgaria AD and OthersBalgaria AD and Others
OZE - historia ■ Rezolucja Rady z 16 września 1986 w sprawie nowej polityki energetycznej Wspólnoty – znaczący udział oze w zastąpieniu tradycyjnych paliw ■ Rekomendacja z 9 lipca 1988 w sprawie rozwoju i wykorzystania odnawialnych źródeł energii we Wspólnocie ■ Decyzja Rady 93/500/EC z dnia 13 września 1993 r. w sprawie promocji odnawialnych źródeł energii (Altener) ■ Dyrektywa 2001/77/WE z dnia 27 września 2001 r. w sprawie wspierania produkcji na rynku wewnętrznym energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych ■ Dyrektywa 2003/30/WE z dnia 8 maja 2003 roku w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych
OZEOZE ■ Dyrektywa 2009/28/WE z dnia 23 kwietniaDyrektywa 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającaenergii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywyi w następstwie uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE2001/77/WE oraz 2003/30/WE ■ Wiążący cel 20 % całkowitej konsumpcjiWiążący cel 20 % całkowitej konsumpcji energii z oze w 2020 r.energii z oze w 2020 r. ■ Transpozycja do 5 grudnia 2010 r.Transpozycja do 5 grudnia 2010 r.
OZEOZE ►Sprawa C-2/10, wyrok Sądu z dnia 21 lipiecSprawa C-2/10, wyrok Sądu z dnia 21 lipiec 2011 – wyrok prejudycjalny, Azienda Agro-2011 – wyrok prejudycjalny, Azienda Agro- Zootecnica Franchini Sarl, Eolica di AltamuraZootecnica Franchini Sarl, Eolica di Altamura Srl v Regione PugliaSrl v Regione Puglia ►Sprawa C-26/11 wyrok Sądu z dnia of 31Sprawa C-26/11 wyrok Sądu z dnia of 31 stycznia 2013 – wyrok prejudycjalny,stycznia 2013 – wyrok prejudycjalny, Belgische Petroleum Unie VZW and Others vBelgische Petroleum Unie VZW and Others v Belgische StaatBelgische Staat
III Pakiet energetycznyIII Pakiet energetyczny ►2 dyrektywy rynkowe - do dnia 3 marca2 dyrektywy rynkowe - do dnia 3 marca 2011 r. należało transponować2011 r. należało transponować ►2 rozporządzenia przesyłowe – wejście w2 rozporządzenia przesyłowe – wejście w życie 3 marca 2011 r.życie 3 marca 2011 r. ►Rozporządzenie ustanawiające Agencję ds.Rozporządzenie ustanawiające Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji EnergetykiWspółpracy Organów Regulacji Energetyki
Prawo polskiePrawo polskie
Podział systemu prawa polskiego - tradycjaPodział systemu prawa polskiego - tradycja ►PublicznePubliczne ►KonstytucyjneKonstytucyjne ►AdministracyjneAdministracyjne ►KarneKarne ►FinansoweFinansowe ►Gospodarcze publiczneGospodarcze publiczne ►PrywatnePrywatne ►CywilneCywilne ►RodzinneRodzinne
Podział systemu prawa polskiegoPodział systemu prawa polskiego -przedmiotowo-przedmiotowo ►prawo autorskieprawo autorskie ►prawo bankoweprawo bankowe ►prawo budowlaneprawo budowlane ►prawo energetyczneprawo energetyczne ►prawo konstytucyjneprawo konstytucyjne ►prawo klimatyczneprawo klimatyczne ►prawo lotniczeprawo lotnicze ►prawo medyczneprawo medyczne ►prawo naukiprawo nauki ►prawo o ruchu drogowymprawo o ruchu drogowym ►prawo ochrony środowiskaprawo ochrony środowiska ►prawo podatkoweprawo podatkowe ►prawo rolneprawo rolne ►prawo upadłościoweprawo upadłościowe
Prawo konstytucyjnePrawo konstytucyjne ►Obejmuje normy prawne, które wyznaczają najważniejszeObejmuje normy prawne, które wyznaczają najważniejsze zasady ustroju politycznego, społecznego i prawnegozasady ustroju politycznego, społecznego i prawnego charakteryzujące dany kraj. Określają strukturę i zasadycharakteryzujące dany kraj. Określają strukturę i zasady działania systemu organów państwowych, wolności i prawadziałania systemu organów państwowych, wolności i prawa oraz obowiązki człowieka i obywatela, jak również środki ichoraz obowiązki człowieka i obywatela, jak również środki ich ochronyochrony ►Nie wszystkie państwa mają konstytucjeNie wszystkie państwa mają konstytucje ►W skład polskiego prawa konstytucyjnego wchodziW skład polskiego prawa konstytucyjnego wchodzi Konstytucja z dnia 2 kwietnia 1997 r., ale nie tylko, np.Konstytucja z dnia 2 kwietnia 1997 r., ale nie tylko, np. ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnymustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym
KonstytucjaKonstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej. Polskajest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej. Polska ustawa zasadnicza normuje:ustawa zasadnicza normuje: ► ogóle zasady ustrojowe państwa polskiegoogóle zasady ustrojowe państwa polskiego ► Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatelWolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatel ► źródła prawaźródła prawa ► ustrój i kompetencje organów państwa, np. sejmu, senatu,ustrój i kompetencje organów państwa, np. sejmu, senatu, prezydent RP, rada ministrów i administracja rządowa,prezydent RP, rada ministrów i administracja rządowa, samorząd terytorialnysamorząd terytorialny ► kwestie wymiaru sprawiedliwościkwestie wymiaru sprawiedliwości ► organy kontroli państwowej i ochrony prawaorgany kontroli państwowej i ochrony prawa ► finanse publicznefinanse publiczne ► stany nadzwyczajnestany nadzwyczajne ► zmiany Konstytucjizmiany Konstytucji
Źródła prawa polskiegoŹródła prawa polskiego ►Akty prawotwórcze inaczej możemy nazwaćAkty prawotwórcze inaczej możemy nazwać aktami normatywnymiaktami normatywnymi -- akty prawa powszechnie obowiązującegoakty prawa powszechnie obowiązującego art. 87 Konstytucjiart. 87 Konstytucji -- akty kierownictwa wewnętrznego art. 93akty kierownictwa wewnętrznego art. 93 Konstytucji np. polityka energetycznaKonstytucji np. polityka energetyczna państwapaństwa
Źródła – Konstytucja RPŹródła – Konstytucja RP ►Art. 87 Art. 87  ►1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy,Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe orazratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.rozporządzenia. ►2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działaniaRzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawaorganów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.miejscowego.
Ogłoszenie aktówOgłoszenie aktów ►Art. 88 KonstytucjiArt. 88 Konstytucji ►1. Warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa1. Warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszeniemiejscowego jest ich ogłoszenie ►Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych iUstawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnychniektórych innych aktów prawnych ►Art. 1.Art. 1. ►1. Ustawa określa zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych i niektórych1. Ustawa określa zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz zasady i tryb wydawania dzienników urzędowychinnych aktów prawnych oraz zasady i tryb wydawania dzienników urzędowych ►2. Zasady i tryb ogłaszania umów międzynarodowych, a także układów2. Zasady i tryb ogłaszania umów międzynarodowych, a także układów zbiorowychpracy określają odrębne ustawyzbiorowychpracy określają odrębne ustawy ►3 Zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych i niektórych aktów prawnych Unii3 Zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych i niektórych aktów prawnych Unii Europejskiej oraz zasady i tryb wydawania Dziennika Urzędowego UniiEuropejskiej oraz zasady i tryb wydawania Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej, zwanego dalej „Dziennikiem UE”, określają przepisy UniiEuropejskiej, zwanego dalej „Dziennikiem UE”, określają przepisy Unii EuropejskiejEuropejskiej
MocMoc ►Moc obowiązuMoc obowiązującająca wszystkich nieuchylonych aktówwszystkich nieuchylonych aktów prawodawczych jest w Polsce jednakowa – akty teprawodawczych jest w Polsce jednakowa – akty te wdanym czasie obowiązują.wdanym czasie obowiązują. ►Natomiast moc prawna aktów prawodawczych jestNatomiast moc prawna aktów prawodawczych jest różna i zależy od pozycji danego aktu w hierarchiiróżna i zależy od pozycji danego aktu w hierarchii ustanowionej w najważniejszym polskim akcieustanowionej w najważniejszym polskim akcie prawa – Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r.prawa – Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz.U.97.7Dz.U.97.78.4838.483
Zasady państwa polskiego a energetykaZasady państwa polskiego a energetyka ● Art. 1.Art. 1. ● Rzeczpospolita Polska jest dobremRzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateliwspólnym wszystkich obywateli ● Art. 2.Art. 2. ● Rzeczpospolita Polska jestRzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym,demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasadyurzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznejsprawiedliwości społecznej
Zrównoważony rozwójZrównoważony rozwój ►Art. 5. Art. 5.  ►Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości iRzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnianienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela orazwolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwabezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska,narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwojukierując się zasadą zrównoważonego rozwoju
Samorząd terytorialnySamorząd terytorialny ►Art. 16. Art. 16.  ► 1. 1. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziałuOgół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotęterytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową samorządową  ► 2. 2. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniuSamorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotnąwładzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniuczęść zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialnośćwłasnym i na własną odpowiedzialność
Działalność gospodarczaDziałalność gospodarcza ►Art. 20. Art. 20.  ►Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolnościSpołeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej orazdziałalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznychsolidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitejstanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej PolskiejPolskiej ►Art. 22. Art. 22.  ►Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jestOgraniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu nadopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny ważny interes publiczny 
WłasnośćWłasność ►Art. 21. Art. 21.  ► 1. 1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawoRzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. dziedziczenia.  ► 2. 2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynieWywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publicznewówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. i za słusznym odszkodowaniem. 
BezpieczeństwoBezpieczeństwo Bezpieczeństwo jest podstawowym filarem Konstytucji RP zBezpieczeństwo jest podstawowym filarem Konstytucji RP z 1997 r. – art. 5, art. 74 i art. 1461997 r. – art. 5, art. 74 i art. 146 Bezpieczeństwo energetyczne należy rozumieć jako stanBezpieczeństwo energetyczne należy rozumieć jako stan gospodarki, który umożliwia pokrycie bieżącego igospodarki, który umożliwia pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na paliwa iperspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony,energię w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu wymagań ochrony środowiska - art. 3 pktprzy zachowaniu wymagań ochrony środowiska - art. 3 pkt 16 ustawy z 10.04.1997 r. Prawo energetyczne16 ustawy z 10.04.1997 r. Prawo energetyczne
Prawo energetycznePrawo energetyczne ►Prawo energetyczne – część prawaPrawo energetyczne – część prawa publicznego gospodarczego, z elementamipublicznego gospodarczego, z elementami prawa prywatnego, którego przedmiotemprawa prywatnego, którego przedmiotem regulacji jest gospodarka energetycznaregulacji jest gospodarka energetyczna
InteresInteres ►Interes publiczny – bezpieczeństwoInteres publiczny – bezpieczeństwo energetyczne - zaspokojenie potrzebenergetyczne - zaspokojenie potrzeb energetycznych po przystępnej cenie i przyenergetycznych po przystępnej cenie i przy zachowaniu wymagań ochrony środowiskazachowaniu wymagań ochrony środowiska
Prawo energetycznePrawo energetyczne ►Zrównoważony rozwój w sektorzeZrównoważony rozwój w sektorze energetycznymenergetycznym - aspekt społeczny- aspekt społeczny - aspekt środowiskowy- aspekt środowiskowy - aspekt gospodarczy- aspekt gospodarczy
Ustawa Prawo energetyczneUstawa Prawo energetyczne ▪ Ramową ustawą prawa energetycznego jest ustawa zRamową ustawą prawa energetycznego jest ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetycznednia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne ▪ Określa zasady kształtowania polityki energetycznejOkreśla zasady kształtowania polityki energetycznej państwapaństwa ▪ Określa zasady i warunki zaopatrzenia i użytkowaniaOkreśla zasady i warunki zaopatrzenia i użytkowania paliw i energii, w tym ciepła, oraz działalnościpaliw i energii, w tym ciepła, oraz działalności przedsiębiorstw energetycznychprzedsiębiorstw energetycznych ▪ Określa organy właściwe w sprawach gospodarkiOkreśla organy właściwe w sprawach gospodarki paliwami i energiąpaliwami i energią ▪ Zawiera podstawowe definicjeZawiera podstawowe definicje
Cel prawa energetycznegoCel prawa energetycznego ● Art. 1 UPEArt. 1 UPE ● Celem ustawy jest tworzenie warunków do zrównoważonego rozwojuCelem ustawy jest tworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju kraju, zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, oszczędnego ikraju, zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, oszczędnego i racjonalnego użytkowania paliw i energii, rozwoju konkurencji,racjonalnego użytkowania paliw i energii, rozwoju konkurencji, przeciwdziałania negatywnym skutkom naturalnych monopoli,przeciwdziałania negatywnym skutkom naturalnych monopoli, uwzględniania wymogów ochrony środowiska, zobowiązańuwzględniania wymogów ochrony środowiska, zobowiązań wynikających z umów międzynarodowych oraz równoważeniawynikających z umów międzynarodowych oraz równoważenia interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców paliw i energiiinteresów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców paliw i energii ● ……czyli bezpieczeństwo energetyczne rozumiane jako zrównoważonyczyli bezpieczeństwo energetyczne rozumiane jako zrównoważony rozwój sektora energetycznegorozwój sektora energetycznego
Inne ustawyInne ustawy • Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznejUstawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej • Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji iUstawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontówremontów • Ustawa z dnia 14 września 2012 r. o obowiązkach w zakresieUstawa z dnia 14 września 2012 r. o obowiązkach w zakresie informowania o zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energięinformowania o zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energię • Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwachUstawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłychciekłych • Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktówUstawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjachnaftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynkuzagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowymnaftowym
Inne ustawyInne ustawy ■ Ustawa z dnia 7 września 2007 r. oUstawa z dnia 7 września 2007 r. o zasadach nabywania od Skarbu Państwazasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektoraakcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznegoelektroenergetycznego ■ Ustawa z dnia 23 sierpnia 2001 r. oUstawa z dnia 23 sierpnia 2001 r. o organizowaniu zadań na rzecz obronnościorganizowaniu zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przezpaństwa realizowanych przez przedsiębiorcówprzedsiębiorców ■ Ustawa z dnia 26 października 2000 r. oUstawa z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowychgiełdach towarowych
Inne ustawyInne ustawy ■ Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywaniaUstawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku zkosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowychprzedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznejsprzedaży mocy i energii elektrycznej ■ Ustawa z dnia 18 marca 2010 r. o szczególnychUstawa z dnia 18 marca 2010 r. o szczególnych uprawnieniach ministra właściwego do spraw skarbuuprawnieniach ministra właściwego do spraw skarbu Państwa oraz ich wykonywaniu w niektórych spółkachPaństwa oraz ich wykonywaniu w niektórych spółkach kapitałowych lub grupach kapitałowych prowadzącychkapitałowych lub grupach kapitałowych prowadzących działalność w sektorach energii elektrycznej, ropy naftowejdziałalność w sektorach energii elektrycznej, ropy naftowej oraz paliw gazowychoraz paliw gazowych ■ Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o ratyfikacji StatutuUstawa z dnia 19 listopada 2009 r. o ratyfikacji Statutu Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej (IRENA),Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej (IRENA), przyjętego w Bonn dnia 26 stycznia 2009 r.przyjętego w Bonn dnia 26 stycznia 2009 r.
Inne ustawyInne ustawy ■ Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennymUstawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ■ Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiskaUstawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska ■ Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisjiUstawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianychgazów cieplarnianych ■ Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadachUstawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach ■ Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczychUstawa z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych ■ Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowychUstawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych ■ Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ichUstawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawienaprawie ■ Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku iUstawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenachjego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowiskooddziaływania na środowisko
Inne ustawyInne ustawy ■ Ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów UniiUstawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowaniaEuropejskiej w zakresie równego traktowania ■ Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlaneUstawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane ■ Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomoweUstawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe ■ Ustawa z dnia 29 czerwca 2011 r. o przygotowaniu i realizacjiUstawa z dnia 29 czerwca 2011 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycjiinwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących towarzyszących  ■ Ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowychUstawa z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych ■ Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowymUstawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym ■ Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnymUstawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym ■ Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Państwowej Inspekcji OchronyUstawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Państwowej Inspekcji Ochrony ŚrodowiskaŚrodowiska ■ Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokaliUstawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali
Projekty ustawProjekty ustaw • Trójpak ( w tzw. zamrażarce): Projekt ustawy Prawo energetyczne Projekt ustawy Prawo gazowe Projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii • Projekt ustawy wprowadzającej • Projekt ustawy o korytarzach przesyłowych • Projekt ustawy zmieniającej ustawę Prawo energetyczne • Kolejny projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii
DefinicjeDefinicje Art. 3 pkt 1Art. 3 pkt 1 energię przetworzoną w dowolnej postacienergię przetworzoną w dowolnej postaci pkt 9 urządzenia – urządzenia techniczne stosowane wpkt 9 urządzenia – urządzenia techniczne stosowane w procesach energetycznych;procesach energetycznych; pkt 10 instalacje – urządzenia z układami połączeń międzypkt 10 instalacje – urządzenia z układami połączeń między niminimi pkt 11sieci – instalacje połączone i współpracujące zepkt 11sieci – instalacje połączone i współpracujące ze sobą, służące do przesyłania lub dystrybucji paliw lubsobą, służące do przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii, należące do przedsiębiorstwa energetycznegoenergii, należące do przedsiębiorstwa energetycznego
Użytkownik systemuUżytkownik systemu ▪ Art. 3 pkt 12b UPEArt. 3 pkt 12b UPE ▪ Użytkownik systemu – podmiot dostarczający paliwaUżytkownik systemu – podmiot dostarczający paliwa gazowe do systemu gazowego lub zaopatrywany z tegogazowe do systemu gazowego lub zaopatrywany z tego systemu albo podmiot dostarczający energię elektrycznąsystemu albo podmiot dostarczający energię elektryczną do systemu elektroenergetycznego lub zaopatrywany zdo systemu elektroenergetycznego lub zaopatrywany z tego systemutego systemu ▪ Tylko systemyTylko systemy ▪ Tylko elektroenergetyka i gazTylko elektroenergetyka i gaz
Przedsiębiorstwo energetycznePrzedsiębiorstwo energetyczne ►Art. 3 pkt 12 UPEArt. 3 pkt 12 UPE ►Przedsiębiorstwo energetyczne – podmiot prowadzącyPrzedsiębiorstwo energetyczne – podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania,działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucjiprzetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji paliw albo energii lub obrotu nimipaliw albo energii lub obrotu nimi ►Przedsiębiorca z ustawy o swobodzie działalnościPrzedsiębiorca z ustawy o swobodzie działalności gospodarczejgospodarczej ►Przedsiębiorstwo z ustawy Kodeks cywilnyPrzedsiębiorstwo z ustawy Kodeks cywilny
OdbiorcaOdbiorca ►Art. 3 pkt 13 UPEArt. 3 pkt 13 UPE ►Odbiorca – każdy, kto otrzymuje lub pobiera paliwa lubOdbiorca – każdy, kto otrzymuje lub pobiera paliwa lub energię na podstawie umowy z przedsiębiorstwemenergię na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznymenergetycznym ►Art. 3 pkt 13a odbiorca końcowy – odbiorca dokonującyArt. 3 pkt 13a odbiorca końcowy – odbiorca dokonujący zakupu paliw lub energii na własny użytek; do własnegozakupu paliw lub energii na własny użytek; do własnego użytku nie zalicza się energii elektrycznej zakupionej wużytku nie zalicza się energii elektrycznej zakupionej w celu jej zużycia na potrzeby wytwarzania, przesyłania lubcelu jej zużycia na potrzeby wytwarzania, przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej;dystrybucji energii elektrycznej; ►Art. 3 pkt 13b odbiorca paliw gazowych lub energiiArt. 3 pkt 13b odbiorca paliw gazowych lub energii elektrycznej w gospodarstwie domowym – odbiorcaelektrycznej w gospodarstwie domowym – odbiorca końcowy dokonujący zakupu paliw gazowych lub energiikońcowy dokonujący zakupu paliw gazowych lub energii elektrycznej wyłącznie w celu ich zużycia w gospodarstwieelektrycznej wyłącznie w celu ich zużycia w gospodarstwie domowym;domowym;
Rola politykiRola polityki ► Polityka energetyczna jest wszechobecna w wielu sferach życia gospodarczego, sferachPolityka energetyczna jest wszechobecna w wielu sferach życia gospodarczego, sferach życia społecznego i ochrony środowiskażycia społecznego i ochrony środowiska ► Charakteryzuje się wielopostaciowością i istotną złożonością relacji oraz corazCharakteryzuje się wielopostaciowością i istotną złożonością relacji oraz coraz większą grupą osób ją tworzącychwiększą grupą osób ją tworzących ► W języku potocznym termin polityka oznacza wszystkie działania ludzkie, które mają naW języku potocznym termin polityka oznacza wszystkie działania ludzkie, które mają na celu osiągnięcie pożądanego stanu rzeczy albo jego zmianęcelu osiągnięcie pożądanego stanu rzeczy albo jego zmianę ► Wg słownika PWN polityka jest to:Wg słownika PWN polityka jest to: -- ogół spraw państwowych, działalność rządu dotycząca spraw wewnętrznych lub zewnętrznych Państwa.ogół spraw państwowych, działalność rządu dotycząca spraw wewnętrznych lub zewnętrznych Państwa. Możemy mówić np. o polityce wewnętrznej i polityce zagranicznej, polityce gospodarczej, rolnej, kulturalnej itd.Możemy mówić np. o polityce wewnętrznej i polityce zagranicznej, polityce gospodarczej, rolnej, kulturalnej itd. -- działalność grupy społecznej, partii ukierunkowana określonymi celami i interesami, mająca na celudziałalność grupy społecznej, partii ukierunkowana określonymi celami i interesami, mająca na celu zdobycie i utrzymanie władzy państwowej, także cele i zadania takiej działalnościzdobycie i utrzymanie władzy państwowej, także cele i zadania takiej działalności -- jest to przemyślane działanie mające doprowadzić do osiągnięcia określonych zamierzeńjest to przemyślane działanie mające doprowadzić do osiągnięcia określonych zamierzeń
Szczeble politykiSzczeble polityki energetycznejenergetycznej • Międzynarodowy – globalnyMiędzynarodowy – globalny • Międzynarodowy - regionalnyMiędzynarodowy - regionalny • Unijny – ponadnarodowyUnijny – ponadnarodowy • KrajowyKrajowy • SamorządowySamorządowy • PrzedsiębiorstwaPrzedsiębiorstwa • OdbiorcyOdbiorcy
Polityka energetyczna wPolityka energetyczna w nowym ujęciunowym ujęciu • Politykę energetyczną wg teorii postbehawioralnej – należałobyPolitykę energetyczną wg teorii postbehawioralnej – należałoby rozumieć jako rozwiązanie problemów społecznych, wynikających zrozumieć jako rozwiązanie problemów społecznych, wynikających z deficytu dóbr w postaci paliw i energii. Stanowi swoistą służbędeficytu dóbr w postaci paliw i energii. Stanowi swoistą służbę społeczną dążącą do usuwania ograniczeń w zaspokajaniu potrzebspołeczną dążącą do usuwania ograniczeń w zaspokajaniu potrzeb ludziludzi • Polityka energetyczna może być prowadzona w sposób:Polityka energetyczna może być prowadzona w sposób: -- bardziej sformalizowany, np. aktywność Państwabardziej sformalizowany, np. aktywność Państwa -- mniej sformalizowany, np. aktywność odbiorcy w gospodarstwiemniej sformalizowany, np. aktywność odbiorcy w gospodarstwie domowymdomowym
Sformalizowany dokumentSformalizowany dokument polityki energetycznejpolityki energetycznej • Kierunki, w których zmierza demokratyczne Państwo prawa, nie powinnyKierunki, w których zmierza demokratyczne Państwo prawa, nie powinny stanowić dla jego obywateli tajemnicy – zasada dostępu do informacjistanowić dla jego obywateli tajemnicy – zasada dostępu do informacji publicznej - Polityka powinna być wyrażona w postaci sformalizowanegopublicznej - Polityka powinna być wyrażona w postaci sformalizowanego dokumentu i przybierać wymiar strategii bądź planu bądź programudokumentu i przybierać wymiar strategii bądź planu bądź programu • W pełni uzasadnione wydaję się być konkretyzacja polityki Państwa poprzezW pełni uzasadnione wydaję się być konkretyzacja polityki Państwa poprzez wyznaczenie celów, zadań i działań oraz ujmowanie ich w dokumentachwyznaczenie celów, zadań i działań oraz ujmowanie ich w dokumentach planistyczno-strategicznychplanistyczno-strategicznych • W Polsce obowiązującym dokumentem o charakterze politycznym jestW Polsce obowiązującym dokumentem o charakterze politycznym jest Polityka energetyczna Polski do 2030 r., która stanowi załącznik do uchwałyPolityka energetyczna Polski do 2030 r., która stanowi załącznik do uchwały Rady Ministrów nr 202/2009 z 10 listopada 2009 r.Rady Ministrów nr 202/2009 z 10 listopada 2009 r.
OtoczenieOtoczenie • Poziom globalny – prawo zmian klimatu i transformacja gospodarki naPoziom globalny – prawo zmian klimatu i transformacja gospodarki na niskoemisyjną, Traktat Karty Energetycznejniskoemisyjną, Traktat Karty Energetycznej • Zbieżność z celami Odnowionej Strategii Lizbońskiej i Odnowionej StrategiiZbieżność z celami Odnowionej Strategii Lizbońskiej i Odnowionej Strategii Zrównoważonego Rozwoju UEZrównoważonego Rozwoju UE • Zbieżność z celami polityki klimatycznej, polityki energetycznej i politykiZbieżność z celami polityki klimatycznej, polityki energetycznej i polityki środowiskowej UEśrodowiskowej UE • Zintegrowanie z krajową polityką rozwoju art. 9 pkt 3 ustawy o zasadachZintegrowanie z krajową polityką rozwoju art. 9 pkt 3 ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju - zgodność z priorytetami „Strategii rozwoju krajuprowadzenia polityki rozwoju - zgodność z priorytetami „Strategii rozwoju kraju 2007-2015” przyjętej przez Radę Ministrów w dniu 29 listopada 2006 roku.2007-2015” przyjętej przez Radę Ministrów w dniu 29 listopada 2006 roku. • Zintegrowanie z krajową polityką ekologiczną art. 8 ustawy Prawo ochronyZintegrowanie z krajową polityką ekologiczną art. 8 ustawy Prawo ochrony środowiska – strategiczna ocenaśrodowiska – strategiczna ocena
Wpływ prawa energetycznegoWpływ prawa energetycznego na Politykę energetycznąna Politykę energetyczną • Określenie celu polityki energetycznej art. 13 UPEOkreślenie celu polityki energetycznej art. 13 UPE • Określenie zakresu polityki energetycznej art. 14 UPEOkreślenie zakresu polityki energetycznej art. 14 UPE • Określenie struktury polityki energetycznej oraz zakresu czasowego iOkreślenie struktury polityki energetycznej oraz zakresu czasowego i oparcie na zasadzie zrównoważonego rozwoju art. 15 ust. 1 UPEoparcie na zasadzie zrównoważonego rozwoju art. 15 ust. 1 UPE • Określenie terminu przygotowania art. 15 ust. 2 UPEOkreślenie terminu przygotowania art. 15 ust. 2 UPE ► Określenie kompetencji Ministra Gospodarki jako naczelnego organuOkreślenie kompetencji Ministra Gospodarki jako naczelnego organu administracji rządowej właściwego w sprawach polityki energetycznejadministracji rządowej właściwego w sprawach polityki energetycznej art. 12 UPEart. 12 UPE ► Przyjęcie Polityki przez Radę Ministrów i publikacja w Monitorze PolskimPrzyjęcie Polityki przez Radę Ministrów i publikacja w Monitorze Polskim art. 15 a UPEart. 15 a UPE ► Sprawozdania art. 15 b i art. 15 cSprawozdania art. 15 b i art. 15 c
Cel Polityki energetycznejCel Polityki energetycznej • Celem polityki energetycznej Państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznegoCelem polityki energetycznej Państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju, wzrostu konkurencyjności gospodarki i jej efektywności energetycznej, a takżekraju, wzrostu konkurencyjności gospodarki i jej efektywności energetycznej, a także ochrony środowiska – art. 13 UPEochrony środowiska – art. 13 UPE • Polityka energetyczna stanowi element polityki rozwoju będącej zespołem wzajemniePolityka energetyczna stanowi element polityki rozwoju będącej zespołem wzajemnie powiązanych działań podejmowanych i realizowanych w celu zapewnienia trwałego ipowiązanych działań podejmowanych i realizowanych w celu zapewnienia trwałego i zrównoważonego rozwoju kraju, spójności społeczno-gospodarczej, regionalnej izrównoważonego rozwoju kraju, spójności społeczno-gospodarczej, regionalnej i przestrzennej, podnoszenia konkurencyjności gospodarki oraz tworzenia nowych miejscprzestrzennej, podnoszenia konkurencyjności gospodarki oraz tworzenia nowych miejsc pracypracy • Cel polityki energetycznej jest częścią składową zrównoważonego rozwoju – podstawowejCel polityki energetycznej jest częścią składową zrównoważonego rozwoju – podstawowej zasady ustrojowej polskiego rozwoju – art. 5 Konstytucjizasady ustrojowej polskiego rozwoju – art. 5 Konstytucji • Podstawowym celem polityki energetycznej jest określenie ram stabilnego i trwałegoPodstawowym celem polityki energetycznej jest określenie ram stabilnego i trwałego rozwoju oraz jego wdrażanie. Na pierwszy plan wysuwają się aspekty społeczne,rozwoju oraz jego wdrażanie. Na pierwszy plan wysuwają się aspekty społeczne, gospodarcze i środowiskowegospodarcze i środowiskowe
Zakres Polityki energetycznejZakres Polityki energetycznej Polityka energetyczna państwa określa w szczególności:Polityka energetyczna państwa określa w szczególności: 1) bilans paliwowo-energetyczny kraju; 1) bilans paliwowo-energetyczny kraju;  2) zdolności wytwórcze krajowych źródeł paliw i energii; 2) zdolności wytwórcze krajowych źródeł paliw i energii;  3) zdolności przesyłowe, w tym połączenia transgraniczne; 3) zdolności przesyłowe, w tym połączenia transgraniczne;  4) efektywność energetyczną gospodarki; 4) efektywność energetyczną gospodarki;  5) działania w zakresie ochrony środowiska; 5) działania w zakresie ochrony środowiska;  6) rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii; 6) rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii;  7) wielkości i rodzaje zapasów paliw; 7) wielkości i rodzaje zapasów paliw;  8) kierunki restrukturyzacji i przekształceń własnościowych sektora paliwowo-energetycznego; 8) kierunki restrukturyzacji i przekształceń własnościowych sektora paliwowo-energetycznego;  9) kierunki prac naukowo-badawczych;  9) kierunki prac naukowo-badawczych;   10) współpracę międzynarodową (art. 14 ) 10) współpracę międzynarodową (art. 14 ) 
StrukturaStruktura •   Polityka energetyczna Państwa jest opracowywana zgodnie z zasadą zrównoważonegoPolityka energetyczna Państwa jest opracowywana zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju kraju i zawiera:rozwoju kraju i zawiera: -- ocenę realizacji polityki energetycznej Państwa za poprzedni okres; ocenę realizacji polityki energetycznej Państwa za poprzedni okres;  -- część prognostyczną obejmującą okres nie krótszy niż 20 lat; część prognostyczną obejmującą okres nie krótszy niż 20 lat;  -- program działań wykonawczych na okres 4 lat zawierający instrumenty jego realizacjiprogram działań wykonawczych na okres 4 lat zawierający instrumenty jego realizacji (art. 15.  ust. 1 UPE)(art. 15.  ust. 1 UPE) • Zintegrowanie z polityką rozwoju i polityką ekologiczną art. 8 ustawy Prawo ochronyZintegrowanie z polityką rozwoju i polityką ekologiczną art. 8 ustawy Prawo ochrony środowiskaśrodowiska • Ponadto Polityka jest obowiązkowo poddawana strategicznej ocenie oddziaływania naPonadto Polityka jest obowiązkowo poddawana strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko (art. 46 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jegośrodowisko (art. 46 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania naochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko)środowisko)
Opracowanie, przyjęcie,Opracowanie, przyjęcie, publikacja i sprawozdaniepublikacja i sprawozdanie • Minister Gospodarki przygotowuje projekt polityki energetycznejMinister Gospodarki przygotowuje projekt polityki energetycznej Państwa i koordynuje jej realizacje art. 12Państwa i koordynuje jej realizacje art. 12 • Politykę energetyczną Państwa opracowuje się co 4 lata (art. 15.  ust. 2)Politykę energetyczną Państwa opracowuje się co 4 lata (art. 15.  ust. 2) • Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki,Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki, przyjmuje politykę energetyczną Państwa (art. 15a. ust. 1)przyjmuje politykę energetyczną Państwa (art. 15a. ust. 1) • Minister właściwy do spraw gospodarki ogłasza, w drodzeMinister właściwy do spraw gospodarki ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitejobwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, przyjętą przez Radę Ministrów politykęPolskiej „Monitor Polski”, przyjętą przez Radę Ministrów politykę energetyczną Państwaenergetyczną Państwa • Minister właściwy do spraw gospodarki opracowuje, w terminie do dniaMinister właściwy do spraw gospodarki opracowuje, w terminie do dnia 30 czerwca danego roku, sprawozdania z wyników nadzoru nad30 czerwca danego roku, sprawozdania z wyników nadzoru nad bezpieczeństwem zaopatrzenia w gaz ziemny i energię elektryczną (art.bezpieczeństwem zaopatrzenia w gaz ziemny i energię elektryczną (art. 15b) – brak ciepła 15b) – brak ciepła 
Wdrażanie PolitykiWdrażanie Polityki ► Odpowiedzialny organ – Minister GospodarkiOdpowiedzialny organ – Minister Gospodarki ► Współpraca wszystkich graczy (chociaż zapomniano o odbiorcach)Współpraca wszystkich graczy (chociaż zapomniano o odbiorcach) ► Międzyresortowy zespół, którego zadaniem będzie przygotowanieMiędzyresortowy zespół, którego zadaniem będzie przygotowanie rozwiązań prawnych i organizacyjnych wdrażających politykę energetycznąrozwiązań prawnych i organizacyjnych wdrażających politykę energetyczną ► Szczegółowe zadania zostały określone w załączniku 3 pt. Program działańSzczegółowe zadania zostały określone w załączniku 3 pt. Program działań wykonawczych na lata 2009 – 2012wykonawczych na lata 2009 – 2012 ► Informacje Ministra Gospodarki we współpracy z właściwymi ministramiInformacje Ministra Gospodarki we współpracy z właściwymi ministrami będzie przedkładane Radzie Ministrów w terminie do dnia 31 marcabędzie przedkładane Radzie Ministrów w terminie do dnia 31 marca każdego roku o realizacji polityki energetycznej wraz z propozycjamikażdego roku o realizacji polityki energetycznej wraz z propozycjami modyfikacjimodyfikacji ► Wskaźniki monitorowania realizacjiWskaźniki monitorowania realizacji
Przykładowe wskaźniki monitorowaniaPrzykładowe wskaźniki monitorowania Nazwa wskaźnika WartośćNazwa wskaźnika Wartość WartośćWartość bazowabazowa 2007 r.2007 r. WartośćWartość oczekiwanaoczekiwana do 2030 r.do 2030 r. ŹródłoŹródło danychdanych Średnioroczna zmiana wielkości zużyciaŚrednioroczna zmiana wielkości zużycia energiienergii 2,72,7 PoniżejPoniżej 11 GUSGUS Maksymalny udział importu gazu ziemnego iMaksymalny udział importu gazu ziemnego i ropyropy naftowej łącznie (w przeliczeniu na toe) znaftowej łącznie (w przeliczeniu na toe) z jednego kierunku do wielkości krajowegojednego kierunku do wielkości krajowego zużycia obu surowców (%)zużycia obu surowców (%) 8585 PoniżejPoniżej 7373 MGMG Udział energii jądrowej w produkcji energiiUdział energii jądrowej w produkcji energii elektrycznej (%)elektrycznej (%) 00 PowyżejPowyżej 1010 MGMG Udział energii ze źródeł odnawialnych wUdział energii ze źródeł odnawialnych w finalnym zużyciu energiifinalnym zużyciu energii 7,77,7 1515 MGMG Roczna wielkość emisji CO2 wRoczna wielkość emisji CO2 w elektroenergetyceelektroenergetyce zawodowej w stosunku do krajowej produkcjizawodowej w stosunku do krajowej produkcji energiienergii elektrycznej (tony/MWh)elektrycznej (tony/MWh) 0,950,95 PoniżejPoniżej 0,700,70 MGMG
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015
Uwarunkowania prawne energetyki 2015

Recommended

Prawo ochrony środowiska. kierunek ochrona środowiska 2014
Prawo ochrony środowiska. kierunek ochrona środowiska 2014Prawo ochrony środowiska. kierunek ochrona środowiska 2014
Prawo ochrony środowiska. kierunek ochrona środowiska 2014Przemyslaw Jedrysiak
 
Prawo ochrony środowiska. kierunek prawo 2014
Prawo ochrony środowiska. kierunek prawo 2014Prawo ochrony środowiska. kierunek prawo 2014
Prawo ochrony środowiska. kierunek prawo 2014Przemyslaw Jedrysiak
 
Uwarunkowania prawne energetyki 2016
Uwarunkowania prawne energetyki 2016Uwarunkowania prawne energetyki 2016
Uwarunkowania prawne energetyki 2016Leszek__Karski
 
6
66
6KubaSroka
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] o1.06_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] o1.06_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] o1.06_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] o1.06_uKubaSroka
 
2
22
2Kamil Fik
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] o1.06_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] o1.06_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] o1.06_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] o1.06_uMateusz Krumpolc
 
Stosowanie przepisów prawa w działalności opiekuńczej
Stosowanie przepisów prawa w działalności opiekuńczejStosowanie przepisów prawa w działalności opiekuńczej
Stosowanie przepisów prawa w działalności opiekuńczejSzymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 

Recommended

Prawo ochrony środowiska. kierunek ochrona środowiska 2014
Prawo ochrony środowiska. kierunek ochrona środowiska 2014Prawo ochrony środowiska. kierunek ochrona środowiska 2014
Prawo ochrony środowiska. kierunek ochrona środowiska 2014Przemyslaw Jedrysiak
 
Prawo ochrony środowiska. kierunek prawo 2014
Prawo ochrony środowiska. kierunek prawo 2014Prawo ochrony środowiska. kierunek prawo 2014
Prawo ochrony środowiska. kierunek prawo 2014Przemyslaw Jedrysiak
 
Uwarunkowania prawne energetyki 2016
Uwarunkowania prawne energetyki 2016Uwarunkowania prawne energetyki 2016
Uwarunkowania prawne energetyki 2016Leszek__Karski
 
6
66
6KubaSroka
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] o1.06_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] o1.06_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] o1.06_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] o1.06_uKubaSroka
 
2
22
2Kamil Fik
 
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] o1.06_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] o1.06_uAsystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] o1.06_u
Asystent.osoby.niepelnosprawnej 346[02] o1.06_uMateusz Krumpolc
 
Stosowanie przepisów prawa w działalności opiekuńczej
Stosowanie przepisów prawa w działalności opiekuńczejStosowanie przepisów prawa w działalności opiekuńczej
Stosowanie przepisów prawa w działalności opiekuńczejSzymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Stosowanie przepisów prawa w działalności opiekuńczej
Stosowanie przepisów prawa w działalności opiekuńczejStosowanie przepisów prawa w działalności opiekuńczej
Stosowanie przepisów prawa w działalności opiekuńczejSzymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
6
66
6Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Podstawy prawa dla nieprawników I
Podstawy prawa dla nieprawników IPodstawy prawa dla nieprawników I
Podstawy prawa dla nieprawników IŁukasz Kamiński
 
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia Piotr Michalski
 
Przepis prawny a norma prawna
Przepis prawny a norma prawnaPrzepis prawny a norma prawna
Przepis prawny a norma prawnaV Liceum Ogólnokształcące im. Kanclerza Jana Zamoyskiego, Dąbrowa Górnicza, Polska
 
Technik.transportu.kolejowego 311[38] o1.02_u
Technik.transportu.kolejowego 311[38] o1.02_uTechnik.transportu.kolejowego 311[38] o1.02_u
Technik.transportu.kolejowego 311[38] o1.02_uSzymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
5. Przestrzeganie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
5. Przestrzeganie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia5. Przestrzeganie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
5. Przestrzeganie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowiaKamil Kiełczewski
 

More Related Content

Similar to Uwarunkowania prawne energetyki 2015

Podstawy prawa dla nieprawników I
Podstawy prawa dla nieprawników IPodstawy prawa dla nieprawników I
Podstawy prawa dla nieprawników IŁukasz Kamiński
 
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia Piotr Michalski
 
5. Przestrzeganie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
5. Przestrzeganie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia5. Przestrzeganie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
5. Przestrzeganie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowiaKamil Kiełczewski
 

Similar to Uwarunkowania prawne energetyki 2015 (7)

Stosowanie przepisów prawa w działalności opiekuńczej
Stosowanie przepisów prawa w działalności opiekuńczejStosowanie przepisów prawa w działalności opiekuńczej
Stosowanie przepisów prawa w działalności opiekuńczej
 
6
66
6
 
Podstawy prawa dla nieprawników I
Podstawy prawa dla nieprawników IPodstawy prawa dla nieprawników I
Podstawy prawa dla nieprawników I
 
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
 
Przepis prawny a norma prawna
Przepis prawny a norma prawnaPrzepis prawny a norma prawna
Przepis prawny a norma prawna
 
Technik.transportu.kolejowego 311[38] o1.02_u
Technik.transportu.kolejowego 311[38] o1.02_uTechnik.transportu.kolejowego 311[38] o1.02_u
Technik.transportu.kolejowego 311[38] o1.02_u
 
5. Przestrzeganie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
5. Przestrzeganie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia5. Przestrzeganie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
5. Przestrzeganie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
 

Uwarunkowania prawne energetyki 2015

  • 1. Uwarunkowania prawne energetyki Leszek KarskiLeszek Karski 20152015 Politechnika WarszawskaPolitechnika Warszawska ITCITC
  • 2. zagadnienia organizacyjnezagadnienia organizacyjne ►Miejsce i czas – ITC 12.00-14.00Miejsce i czas – ITC 12.00-14.00 ►Liczba godzin – 30 hLiczba godzin – 30 h ►Zakres tematycznyZakres tematyczny ►ŹródłaŹródła
  • 3. Zakres tematycznyZakres tematyczny 1. Wprowadzenie do prawa1. Wprowadzenie do prawa 2. Prawo energetyczne i jego znaczenie2. Prawo energetyczne i jego znaczenie 3. Prawo międzynarodowe i energetyka3. Prawo międzynarodowe i energetyka 4. Dorobek Wspólnot i Unii Europejskiej4. Dorobek Wspólnot i Unii Europejskiej 5. Prawo pierwotne5. Prawo pierwotne 6. Euratom6. Euratom 7. Elektroenergetyka i gaz w prawie UE7. Elektroenergetyka i gaz w prawie UE 8. Efektywność energetyczna i odnawialne źródła8. Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w prawie UEenergii w prawie UE 10. Poziom Polski – aspekt konstytucyjny i polskie akty10. Poziom Polski – aspekt konstytucyjny i polskie akty prawa energetycznegoprawa energetycznego 11. Nowe projekty aktów prawnych dotyczące11. Nowe projekty aktów prawnych dotyczące energetykienergetyki 12. Polska polityka energetyczna i planowanie12. Polska polityka energetyczna i planowanie
  • 4. Zakres tematycznyZakres tematyczny 13. Organy administracji publicznej właściwe13. Organy administracji publicznej właściwe do spraw energiido spraw energii 14. Przedsiębiorstwo energetyczne14. Przedsiębiorstwo energetyczne 15. Instrumenty o charakterze władczym15. Instrumenty o charakterze władczym 16. Przyłączanie do sieci16. Przyłączanie do sieci 17. Umowy energetyczne17. Umowy energetyczne 18. Paliwa, ich jakość i zapasy18. Paliwa, ich jakość i zapasy 19. Odnawiane źródła energii19. Odnawiane źródła energii 20. Efektywność energetyczna20. Efektywność energetyczna 21. Wpływ prawa ochrony środowiska na energetykę21. Wpływ prawa ochrony środowiska na energetykę 22. Pomoc publiczna i partnerstwo publiczno-prywatne22. Pomoc publiczna i partnerstwo publiczno-prywatne w sektorze energetycznymw sektorze energetycznym
  • 5. ŹródłaŹródła Akty prawa Literatura podstawowa: ► K. Ziemski i P. Lissoń (red.), Inwestycje infrastrukturalne i ochrona środowiska w prawie energetycznym, Poznań 2014 ► A. Walaszek-Pyzioł, T. Długosz (red.), Nowe typy usług w działalności gospodarczej, Warszawa 2014 ► A. Walaszek-Pyzioł (red.), Reugulacja -innowacja w sektorze energetycznym, Warszawa 2013 ► M. Rudnicki, K. Sobieraj (red.), Nowe prawo energetyczne, Lublin 2013 ► P. Korzeniowski, L. Karski (red.), Model prawny regulacji odnawialnych źródeł energii, Łódź 2012 ► M. Czarnecka, T. Ogłódek, Prawo energetyczne. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2012 ► A. Walaszek-Pyzioł, Wybrane węzłowe zagadnienia współczesnego prawa energetycznego, Kraków 2012
  • 6. ŹródłaŹródła Literatura dodatkowaLiteratura dodatkowa ▪ M. Pawełczyk (red.), Prawo energetyczne. Komentarz,Iuris ,M. Pawełczyk (red.), Prawo energetyczne. Komentarz,Iuris , Poznań 2012Poznań 2012 ▪ M. Swora, Niezależne organy regulacyjne, PWE, Warszawa 2012M. Swora, Niezależne organy regulacyjne, PWE, Warszawa 2012 ▪ A. Walaszek-Pyzioł (red.), Wybrane węzłowe zagadnieniaA. Walaszek-Pyzioł (red.), Wybrane węzłowe zagadnienia współczesnego prawa energetycznego, Kraków 2012współczesnego prawa energetycznego, Kraków 2012 ▪ M. Swora, Z. Muras (red.), Prawo energetyczne. Komentarz,M. Swora, Z. Muras (red.), Prawo energetyczne. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2010Wolters Kluwer, Warszawa 2010 ▪ L. Karski, System handlu uprawnieniami do emisji gazówL. Karski, System handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Komentarz do ustawy, Warszawa 2012cieplarnianych. Komentarz do ustawy, Warszawa 2012
  • 7. ŹródłaŹródła Literatura uzupełniająca:Literatura uzupełniająca: ▪ M. Roggenkamp, C. Redgwell, A. Rønne, I. del Guayo (red.), Energy Law inM. Roggenkamp, C. Redgwell, A. Rønne, I. del Guayo (red.), Energy Law in Europe, OUP 2008, II wydanieEurope, OUP 2008, II wydanie ▪ M. Nowacki, Prawne aspekty bezpieczeństwa energetycznego w UE, WarszawaM. Nowacki, Prawne aspekty bezpieczeństwa energetycznego w UE, Warszawa 2010,2010, ▪ M. Wierzbowski, R. Stankiewicz (red.), Współczesne problemy prawaM. Wierzbowski, R. Stankiewicz (red.), Współczesne problemy prawa energetycznego, Warszawa 2010energetycznego, Warszawa 2010 ▪ Kim Talus, EU energy law and policy : a critical account, Oxford University Press,Kim Talus, EU energy law and policy : a critical account, Oxford University Press, 20132013 ▪ Bram Delvaux, EU Law and the Development of a Sustainable, Competitive andBram Delvaux, EU Law and the Development of a Sustainable, Competitive and Secure Energy Policy : Opportunities and Shortcomings, Cambridge, Intersentia,Secure Energy Policy : Opportunities and Shortcomings, Cambridge, Intersentia, 20132013 ▪ L. Karski, Podsystem wsparcia odnawialnych źródeł ciepła w ramach systemówL. Karski, Podsystem wsparcia odnawialnych źródeł ciepła w ramach systemów ciepłowniczych, ze szczególnym uwzględnieniem instrumentów pośrednich –ciepłowniczych, ze szczególnym uwzględnieniem instrumentów pośrednich – aspekty prawne, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego Nr 3/2012aspekty prawne, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego Nr 3/2012
  • 8. ŹródłaŹródła Strony internetoweStrony internetowe ➢ prawolokalne.plprawolokalne.pl ➢ ure.gov.plure.gov.pl ➢ mg.gov.plmg.gov.pl ➢ europa.gov.pleuropa.gov.pl ➢ iea.orgiea.org ➢ iaea.orgiaea.org ➢ irena.orgirena.org
  • 9. 1. Wprowadzenie do prawa1. Wprowadzenie do prawa – Pojęcie prawa, państwaPojęcie prawa, państwa – Norma, przepisNorma, przepis – Stosunek prawnyStosunek prawny – Fakt prawnyFakt prawny – System prawaSystem prawa – Podział prawa – poziomyPodział prawa – poziomy – Podział systemu prawa polskiegoPodział systemu prawa polskiego – Prawo konstytucyjnePrawo konstytucyjne – Źródła prawa polskiegoŹródła prawa polskiego – Podstawowe zasady państwa polskiegoPodstawowe zasady państwa polskiego – Prawa człowieka i obywatelaPrawa człowieka i obywatela
  • 10. Pojęcie prawaPojęcie prawa • Prawo jest to zespół reguł ustanowionych lub uznanych przezPrawo jest to zespół reguł ustanowionych lub uznanych przez odpowiednie organy państwa, wobec których posłuch bywaodpowiednie organy państwa, wobec których posłuch bywa zapewniony poprze przymus państwazapewniony poprze przymus państwa • Prawo jako zjawisko społeczne: relacje pomiędzy jednostkamiPrawo jako zjawisko społeczne: relacje pomiędzy jednostkami ludzkimi, prawo nie dotyczy stosunku człowieka do siebieludzkimi, prawo nie dotyczy stosunku człowieka do siebie samego do bóstw, prawo wyraża wartości o szerszym zasięgusamego do bóstw, prawo wyraża wartości o szerszym zasięgu społecznym, prawo jest produktem procesu decyzyjnego, prawospołecznym, prawo jest produktem procesu decyzyjnego, prawo jest formułowane i bronione przez społeczeństwo, uzależnionejest formułowane i bronione przez społeczeństwo, uzależnione od społecznego przyzwoleniaod społecznego przyzwolenia • Normatywny charakter – prawem są normy, regułyNormatywny charakter – prawem są normy, reguły postępowania – wzory zachowań, nie stwierdzamy faktu, leczpostępowania – wzory zachowań, nie stwierdzamy faktu, lecz wskazujemy na powinnośćwskazujemy na powinność
  • 11. Pojęcie państwaPojęcie państwa ▪ Prawo jest instrumentem państwa a zarazem ramąPrawo jest instrumentem państwa a zarazem ramą w jakiej porusza się państwow jakiej porusza się państwo ▪ Państwo – organizacja społeczna sformalizowana,Państwo – organizacja społeczna sformalizowana, wyposażona w organy władztwa publicznego, iwyposażona w organy władztwa publicznego, i oparta na sformalizowanym członkostwie –oparta na sformalizowanym członkostwie – obywatelstwieobywatelstwie ▪ Obejmuje terytorium, ludność, organizacjaObejmuje terytorium, ludność, organizacja polityczna, hierarchiczna, przymusowapolityczna, hierarchiczna, przymusowa
  • 12. Norma, przepisNorma, przepis Norma prawna – reguła postępowaniaNorma prawna – reguła postępowania zachowania, wypowiedź normatywna – pewienzachowania, wypowiedź normatywna – pewien zakaz , nakaz, lub dozwolenia - wzór zachowaniazakaz , nakaz, lub dozwolenia - wzór zachowania Norma jest treścią a przepis formą prawaNorma jest treścią a przepis formą prawa
  • 13. Elementy norm prawnych □ Hipoteza – określa adresata oraz warunki, w których stosuje się dyspozycję □ Dyspozycja – określa zachowanie dozwolone, nakazane, zakazane □ Sankcja – rodzaj dolegliwości w przypadku nie wypełnienia dyspozycji
  • 14. Stosunek prawnyStosunek prawny ◆ Jest to jeden z rodzajów stosunkówJest to jeden z rodzajów stosunków społecznych, czyli takich relacji pomiędzyspołecznych, czyli takich relacji pomiędzy przynajmniej dwiema osobami, w którychprzynajmniej dwiema osobami, w których zachowanie jednej strony ( działania lubzachowanie jednej strony ( działania lub zaniechania powodują reakcję innej strony (zaniechania powodują reakcję innej strony ( działanie lub zaniechanie ) i podlegajądziałanie lub zaniechanie ) i podlegają kontroli norm prawnychkontroli norm prawnych
  • 15. Stosunek prawnyStosunek prawny • Stosunek prawny jest wykorzystywany przede wszystkim w naukach prawnych dla opisania zależności pomiędzy podmiotami prawa. Stanowi zatem cześć języka prawniczego, zarazem jest elementem języka prawnego • Podstawę stosunku prawnego stanowi norma prawna – jeżeli normy prawa spotykają się z posłuchem ich adresatów, to kształtują one faktycznie realizowane stosunki społeczne pomiędzy podmiotami prawa
  • 16. Stosunek prawnyStosunek prawny ➢ Stosunki prawne są złożone z różnych stosunkówStosunki prawne są złożone z różnych stosunków podstawowych i stosunków pochodnychpodstawowych i stosunków pochodnych ➢ Ze względu na metodę regulacji możemyZe względu na metodę regulacji możemy podzielić stosunki na:podzielić stosunki na: -- cywilnoprawnecywilnoprawne -- prawnoadministracyjneprawnoadministracyjne -- prawnokarneprawnokarne
  • 17. Stosunek prawnyStosunek prawny Treścią są korelatywnie rozłożone prawa i obowiązkiTreścią są korelatywnie rozłożone prawa i obowiązki ► Zindywidualizowane są już strony stosunkuZindywidualizowane są już strony stosunku prawnego oraz jego przedmiot - dochodzi do skutkuprawnego oraz jego przedmiot - dochodzi do skutku roszczenie materialneroszczenie materialne ► Jeżeli podmiot stosunku nie zachowa się zgodnie zJeżeli podmiot stosunku nie zachowa się zgodnie z treścią obowiązku, może powstać roszczenietreścią obowiązku, może powstać roszczenie procesowe, a podmiot uprawniony może domagaćprocesowe, a podmiot uprawniony może domagać się ochrony prawnej ze strony państwasię ochrony prawnej ze strony państwa
  • 18. Fakt prawnyFakt prawny ►Powstanie zmianę i wygaśnięcie stosunkuPowstanie zmianę i wygaśnięcie stosunku prawnego powodują fakty prawneprawnego powodują fakty prawne ►O charakterze prawnym danego faktu decydująO charakterze prawnym danego faktu decydują normy prawnenormy prawne ►Charakteru faktu prawnego nie mają fakty obojętneCharakteru faktu prawnego nie mają fakty obojętne prawnieprawnie
  • 19. PodziałPodział ▪ zdarzenia prawne – niezależne od woli ludzizdarzenia prawne – niezależne od woli ludzi ▪ zachowania się ludzi:zachowania się ludzi: a)a) czynności faktyczneczynności faktyczne b)b) czynności konwencjonalne.czynności konwencjonalne. - czynności prawne jednostronne i dwustronne- czynności prawne jednostronne i dwustronne - czynności konwencjonalne organów państwa –- czynności konwencjonalne organów państwa – - akty tworzenia prawa- akty tworzenia prawa - akty stosowania prawa- akty stosowania prawa - akty o charakterze- akty o charakterze konstytutywnymkonstytutywnym -akty o charakterze-akty o charakterze deklaratoryjnymdeklaratoryjnym
  • 20. System prawaSystem prawa Zbiór w pewien sposób ze sobą powiązanych iZbiór w pewien sposób ze sobą powiązanych i uporządkowanych generalnych i abstrakcyjnychuporządkowanych generalnych i abstrakcyjnych norm wyrażonych w tekście aktów normatywnychnorm wyrażonych w tekście aktów normatywnych – zawartych w przepisach i obowiązujących w– zawartych w przepisach i obowiązujących w danej organizacji publicznej, takiej jak państwo i wdanej organizacji publicznej, takiej jak państwo i w określonym czasieokreślonym czasie System prawa jest zupełny, niesprzeczny iSystem prawa jest zupełny, niesprzeczny i pozbawiony lukpozbawiony luk
  • 21. System prawaSystem prawa ▪ W systemie prawa możemy wyróżnić związki, które łącząW systemie prawa możemy wyróżnić związki, które łączą normy prawne jako elementy systemu prawnego. Są tonormy prawne jako elementy systemu prawnego. Są to związki treściowe, hierarchiczne i formalnezwiązki treściowe, hierarchiczne i formalne ▪ Związki treściowe polegają na:Związki treściowe polegają na: ▪ istnieniu logicznych powiązań między normamiistnieniu logicznych powiązań między normami ▪ istnieniu wspólnej podstawy aksjologicznej normistnieniu wspólnej podstawy aksjologicznej norm należących do systemunależących do systemu ▪ jednolitości pojęć języka prawnego, a co najmniejjednolitości pojęć języka prawnego, a co najmniej konieczność nadawania terminom używanym w tekstachkonieczność nadawania terminom używanym w tekstach prawnych tych samych znaczeńprawnych tych samych znaczeń
  • 22. Podział prawa – poziomyPodział prawa – poziomy MiędzynarodowyMiędzynarodowy Regionalny – UERegionalny – UE NarodowyNarodowy SamorządowySamorządowy
  • 23. 2. Prawo energetyczne i jego znaczenie2. Prawo energetyczne i jego znaczenie ■ Dlaczego zajmujemy się prawemDlaczego zajmujemy się prawem energetycznymenergetycznym ■ Cel prawa energetycznegoCel prawa energetycznego ■ Czym jest prawo energetyczneCzym jest prawo energetyczne ■ Poziomy prawa energetycznegoPoziomy prawa energetycznego ■ Interes publicznyInteres publiczny ■ Wartości i zasadyWartości i zasady ■ Prawo człowieka do energiiPrawo człowieka do energii
  • 24. Dlaczego zajmujemy się prawem energetycznym □ Waga zagadnień energetycznych □ Uzależnienie od energii współczesnego człowieka □ Nowe publiczne zadania stawiane przed sektorem energetycznym □ Prawo jest centralnym ogniwem gospodarowania energią □ Duża liczba aktów prawa energetycznego □ Komplikacje □ Wzrost liczby sporów i rozstrzygnięć sądowych
  • 25. CelCel • Celem prawa energetycznego jest zapewnienieCelem prawa energetycznego jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego na pewnych poziomach np.bezpieczeństwa energetycznego na pewnych poziomach np. na poziomie państwa – art. 1 ust. 2 ustawy Prawona poziomie państwa – art. 1 ust. 2 ustawy Prawo energetyczneenergetyczne • Podstawowym celem prawa energetycznego jest określeniePodstawowym celem prawa energetycznego jest określenie ram stabilnego i trwałego rozwoju oraz jego wdrażanieram stabilnego i trwałego rozwoju oraz jego wdrażanie • Bezpieczeństwo energetyczne jako instrumentBezpieczeństwo energetyczne jako instrument zrównoważonego rozwojuzrównoważonego rozwoju • Na pierwszy plan wysuwają się aspekty społeczne,Na pierwszy plan wysuwają się aspekty społeczne, gospodarcze i środowiskowegospodarcze i środowiskowe
  • 26. Bezpieczeństwo energetyczneBezpieczeństwo energetyczne • Bezpieczeństwo energetyczne – współcześnieBezpieczeństwo energetyczne – współcześnie podstawowy element instytucji bezpieczeństwa państwapodstawowy element instytucji bezpieczeństwa państwa • Bez bezpieczeństwa energetycznego nie może istniećBez bezpieczeństwa energetycznego nie może istnieć współczesna cywilizacjawspółczesna cywilizacja • Kryzysy energetyczne w latach siedemdziesiątych XXKryzysy energetyczne w latach siedemdziesiątych XX wieku spowodowały, iż zaczęto brać pod uwagę nowywieku spowodowały, iż zaczęto brać pod uwagę nowy element bezpieczeństwa a mianowicie bezpieczeństwoelement bezpieczeństwa a mianowicie bezpieczeństwo energetyczneenergetyczne • Podkreśla się rangę zasobów energetycznych, będącychPodkreśla się rangę zasobów energetycznych, będących podstawową siłą napędową gospodarek, które decydują opodstawową siłą napędową gospodarek, które decydują o egzystencji państw, przedsiębiorców i każdego człowiekaegzystencji państw, przedsiębiorców i każdego człowieka • Aktualnie zapewnienie bezpieczeństwa energetycznegoAktualnie zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego stanowi podstawowe wyzwaniestanowi podstawowe wyzwanie
  • 27. Bezpieczeństwo energetyczneBezpieczeństwo energetyczne Bezpieczeństwo energetyczne należy rozumiećBezpieczeństwo energetyczne należy rozumieć jako stan, który umożliwia pokrycie bieżącego ijako stan, który umożliwia pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania na paliwa iperspektywicznego zapotrzebowania na paliwa i energię w sposób technicznie i ekonomicznieenergię w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu wymagań ochronyuzasadniony, przy zachowaniu wymagań ochrony środowiskaśrodowiska
  • 28. Tradycyjna perspektywa polskaTradycyjna perspektywa polska • Dział publicznego prawa gospodarczego normującyDział publicznego prawa gospodarczego normujący zasady gospodarki energetycznejzasady gospodarki energetycznej • Dział jest zaliczany do prawa publicznego, jednak zawieraDział jest zaliczany do prawa publicznego, jednak zawiera coraz więcej norm prywatnoprawnychcoraz więcej norm prywatnoprawnych • Zadania związane z dostarczaniem energii i paliw należyZadania związane z dostarczaniem energii i paliw należy zaliczyć do zadań publicznoprawnych z silnymzaliczyć do zadań publicznoprawnych z silnym podkreśleniem przeplatania się interesu publicznego zpodkreśleniem przeplatania się interesu publicznego z interesem prywatnym.interesem prywatnym.
  • 29. Tradycyjna perspektywa polskaTradycyjna perspektywa polska • Wraz z wprowadzaniem zasad wolnej konkurencjiWraz z wprowadzaniem zasad wolnej konkurencji oraz coraz większym zakresem normoraz coraz większym zakresem norm prywatnoprawnych następuję przesunięcie prawaprywatnoprawnych następuję przesunięcie prawa energetycznego z prawa publicznego w kierunkuenergetycznego z prawa publicznego w kierunku prawa prywatnego. Chociaż właściwsze byłobyprawa prywatnego. Chociaż właściwsze byłoby mówienie o wykorzystywaniu pewnychmówienie o wykorzystywaniu pewnych instrumentów prywatnoprawnych dla celówinstrumentów prywatnoprawnych dla celów publicznoprawnychpublicznoprawnych
  • 30. Perspektywa przedmiotowaPerspektywa przedmiotowa • Zbiór norm regulujących zasady gospodarkiZbiór norm regulujących zasady gospodarki energetycznejenergetycznej • Ważny interes publicznyWażny interes publiczny • Różne warstwy prawa energetycznegoRóżne warstwy prawa energetycznego
  • 31. Warstwy prawa energetycznegoWarstwy prawa energetycznego • Na energetykę wpływają regulacje tworzone na różnych poziomachNa energetykę wpływają regulacje tworzone na różnych poziomach stanowienia prawa. Można wspomnieć o trzech poziomach:stanowienia prawa. Można wspomnieć o trzech poziomach: -- międzynarodowym globalnymmiędzynarodowym globalnym -- ponadnarodowym regionalnym – unijnym i międzynarodowymponadnarodowym regionalnym – unijnym i międzynarodowym regionalnymregionalnym -- narodowymnarodowym • Można mówić o istnieniu prawa energetycznego na poziomie unijnym iMożna mówić o istnieniu prawa energetycznego na poziomie unijnym i krajowym, natomiast za wcześnie jest, aby mówić o międzynarodowymkrajowym, natomiast za wcześnie jest, aby mówić o międzynarodowym prawie energetycznymprawie energetycznym • Na poziom krajowy w przeważającym zakresie wpływa poziom unijnyNa poziom krajowy w przeważającym zakresie wpływa poziom unijny
  • 32. Interes publicznyInteres publiczny • Rola organizacji publicznych, w tym państwRola organizacji publicznych, w tym państw • RozwójRozwój • SolidaryzmSolidaryzm • Ochrona słabszychOchrona słabszych
  • 33. WartościWartości • Wartość – pewien stan rzeczy,Wartość – pewien stan rzeczy, postępowanie, cecha – aprobowana zpostępowanie, cecha – aprobowana z pewnego punktu widzeniapewnego punktu widzenia • Inaczej przekonania – indywidualne lubInaczej przekonania – indywidualne lub społeczne o tym co jest ważne w życiu i ospołeczne o tym co jest ważne w życiu i o tym jakie cele powinny kształtować politykętym jakie cele powinny kształtować politykę energetyczną i prawo energetyczneenergetyczną i prawo energetyczne
  • 34. WartościWartości • RyzykoRyzyko • BezpieczeństwoBezpieczeństwo • Perspektywa naukowaPerspektywa naukowa • Perspektywa ekonomicznaPerspektywa ekonomiczna • Perspektywa środowiskowaPerspektywa środowiskowa • Perspektywa społecznaPerspektywa społeczna • Rola prawaRola prawa
  • 35. ZasadyZasady • Zrównoważony rozwójZrównoważony rozwój • Równoważenie interesów przedsiębiorstw iRównoważenie interesów przedsiębiorstw i odbiorcówodbiorców • PrzezornośćPrzezorność
  • 36. Prawo człowieka do energiiPrawo człowieka do energii • Prawa człowiekaPrawa człowieka • Odkrywanie kolejnych prawOdkrywanie kolejnych praw • Czy uzależnienie jest tak duże, iż brak energiiCzy uzależnienie jest tak duże, iż brak energii prowadzi do naruszenia godności człowieka?prowadzi do naruszenia godności człowieka? • Propozycje z KonstytucjąPropozycje z Konstytucją
  • 37. 3. Prawo międzynarodowe i3. Prawo międzynarodowe i energetykaenergetyka • Charakter normCharakter norm • Źródła normŹródła norm • Organizacje międzynarodoweOrganizacje międzynarodowe • Reżim ochrony powietrza i klimatuReżim ochrony powietrza i klimatu • Reżim jądrowyReżim jądrowy • Reżim handlowyReżim handlowy
  • 38. Stosunek prawa polskiego do prawa międzynarodowego ○ Konstytucja RP ○ Art. 91 ○ 1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy. ○ 2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową. ○ 3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.
  • 39. Charakter normCharakter norm ►Prawo międzynarodowe – pomiędzy polityką, prawem aaPrawo międzynarodowe – pomiędzy polityką, prawem aa stosunkami międzynarodowymistosunkami międzynarodowymi ►Prawo międzynarodowe odnoszące się do energetyki toPrawo międzynarodowe odnoszące się do energetyki to przede wszystkim publiczne prawo międzynarodoweprzede wszystkim publiczne prawo międzynarodowe ►Prawo prywatne ma również znaczenie w przypadkuPrawo prywatne ma również znaczenie w przypadku stosunków z dużymi inwestorami energetycznymistosunków z dużymi inwestorami energetycznymi ►Na dzień dzisiejszy nie istnieje prawo międzynarodoweNa dzień dzisiejszy nie istnieje prawo międzynarodowe energetyczne, a jedynie akty prawa międzynarodowego,energetyczne, a jedynie akty prawa międzynarodowego, które odnoszą się do sektora energetycznegoktóre odnoszą się do sektora energetycznego
  • 40. Obszary • Prawo międzynarodowe, które odnosi się do kwestii energetyki możemy podzielić na: • Ogólnoświatowy - umowy, które są uznawane przez większość państw np. Prawo Morza, Konwencja Nowojorska • Regionalny - region Europa, szereg umów o charakterze regionalnym np. Traktat Karty energetycznej, Akty NAFTA i Akty UE • Bilateralny - umowy między 2-3 państwami np. Umowa Polska- Ukraina budowa rurociąg Odessa-Brody, Umowa Słowacja- Węgry w sprawie zmiany koryta rzeki Dunaj na potrzeby budowy elektrowni
  • 41. Źródła prawa międzynarodowegoŹródła prawa międzynarodowego ■ Źródła dotyczące energetyki określone są wŹródła dotyczące energetyki określone są w Statucie Międzynarodowego TrybunałuStatucie Międzynarodowego Trybunału SprawiedliwościSprawiedliwości ■ Art. 38Art. 38 ■ Umowy międzynarodoweUmowy międzynarodowe ■ Zwyczaj międzynarodowy, który ma charakterZwyczaj międzynarodowy, który ma charakter prawa (prawo zwyczajowe).prawa (prawo zwyczajowe). ■ Zasady ogólneZasady ogólne ■ Orzeczenie i doktrynaOrzeczenie i doktryna ■ Uchwały organów organizacjiUchwały organów organizacji międzynarodowych ?międzynarodowych ?
  • 42. Umowa międzynarodowaUmowa międzynarodowa ● Umowa międzynarodowa (traktat) jest to porozumienie zawieraneUmowa międzynarodowa (traktat) jest to porozumienie zawierane pomiędzy państwami albo państwem i organizacjamipomiędzy państwami albo państwem i organizacjami międzynarodowymi. Nie ma istotnego znaczenia nazwamiędzynarodowymi. Nie ma istotnego znaczenia nazwa ● Ważna jest treśćWażna jest treść ● Umowy międzynarodowe wiążą państwa. Podstawą wiążącej umowyUmowy międzynarodowe wiążą państwa. Podstawą wiążącej umowy jest zgoda państwjest zgoda państw ● Umowa tworzy prawa i obowiązki podmiotów prawaUmowa tworzy prawa i obowiązki podmiotów prawa międzynarodowego.międzynarodowego. ● Dwie Konwencje WiedeńskieDwie Konwencje Wiedeńskie ● Pierwsza została podpisana w 1969 .r prawo traktatów (regulujePierwsza została podpisana w 1969 .r prawo traktatów (reguluje problematykę umów zawieranych pomiędzy państwami)problematykę umów zawieranych pomiędzy państwami) ● Druga konwencja 1986 r. – o prawie traktatów zawieranych pomiędzyDruga konwencja 1986 r. – o prawie traktatów zawieranych pomiędzy państwami i organizacjami międzynarodowymipaństwami i organizacjami międzynarodowymi
  • 43. Prawo zwyczajowe ■ Prawo zwyczajowe polega na przyznaniu waloru prawnego zwyczajowi ale tylko wtedy, gdy proces ma zgodną praktykę w postępowaniu i jest nieprzerwalny ■ Najpierw zwyczaj ■ Następnie tworzenie prawa zwyczajowego
  • 44. Zasady narodów cywilizowanych □ Zasady ogólne □ Odnoszą się do wszystkich działów prawa międzynarodowego Wynikają z karty ONZ □ Zostały rozwinięte i omówione w deklaracji zasad prawa międzynarodowego z 1970 r. □ powstrzymywanie się od groźby użycia siły lub jej użycia □ załatwianie sporów międzynarodowych środkami pokojowymi □ nieingerowanie w sprawy wewnętrzne innych państw □ obowiązek współdziałania państw w różnych dziedzinach bez względu na różnice ustrojów politycznych, gospodarczych i społecznych □ równouprawnienie i samostanowienie narodów □ suwerenna równość państw □ obowiązek wypełniania zobowiązań w dobrej wierze
  • 45. Szczegółowe zasady dotyczące energetyki □ Obowiązek współpracy państw w dziedzinie bezpieczeństwa energetycznego □ Obowiązek informowania i konsultacji z państwami, z którymi dzielone są zasoby □ Racjonalność i słuszność stosowana zasobów do użytkowania i podziału korzyści □ Zasada zawierania umów w przedmiocie ochrony i eksploatacji zasobów □ Zasada wolności badań naukowych w obszarze energetycznym □ Obowiązek ostrzegania i informowania o sytuacjach niebezpiecznych □ Odpowiedzialność międzynarodowa za zniszczenia i szkody □ Obowiązek pokojowego wykorzystania zasobów naturalnych
  • 46. Podmioty stosunków ■ Państwa ■ Organizacje międzynarodowe ■ Koncerny globalne ■ Osoby indywidualne
  • 47. Organizacje międzynarodowe ● Tylko i wyłącznie zajmują się energetyką ● Nie są poświęcone tylko energetyce, np. Organizacja państw Ameryki Łacińskiej, NAFTA, WTO
  • 48. MAE ● Międzynarodowa Agencja Energii jest organizacją międzynarodową, która zasadniczo działa jako polityczny doradca państw dla swoich członków. ● 28 członków ● Od 2008 r. Polska jest również członkiem ● Skupia ona państwa, które podejmują aktywną politykę energetyczną Została utworzona podczas kryzysu paliwowego (1973-74) ● Wtedy otrzymała formę agencji, która miała koordynować zaopatrzenie w ropę w sytuacjach kryzysowych ● Z chwilą gdy rynek świadomie zaczął się zmieniać zmieniła się rola agencji Teraz agencja opiera się na 3 filarach: ● - bezpieczeństwo dostaw ● - rozwój gospodarczy ● - ochrona środowiska ● W tej chwili podstawowymi problemami agencji jest reforma rynku, współpraca technologiczna, kontakty z innymi państwami (Chiny, Indie, kraje OPEC) ● www.iea.org
  • 49. MAEAMAEA • Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej International Atomic Energy Agency (IAEA) • Powstała jako autonomiczna organizacja 1957 r. • Podstawowe zagadnienie - bezpieczne i pokojowe wykorzystania energii jądrowej • MAEA jest specjalistyczną agencją ONZ • Liczy 151 członków • Siedziba w Wiedniu • Dodatkowo posiada dwa biura ochrony regionalnej w Toronto i Tokio • Laboratoria w: Seibersdorfie, Wiedniu, Monako i Trieście • http://www.iaea.org
  • 50. IRENA ■ Międzynarodowa Agencja Energii Odnawialnej (International Renewable Energy Agency, IRENA) ■ Cel - promowanie wykorzystywania energetyki odnawialnej. Założona przez 75 państw, w tym Polskę, na konferencji międzyrządowej w Bonn 2009 r. ■ Liczy 140 członków ■ 32 państwa podpisały i są w trakcie ratyfikacji ■ Organizacja ma siedzibę w mieście Abu Dabi, które 5 kwietnia 2011 zostało wyznaczone jako stała siedziba agencji
  • 51. Rozwiązywanie sporów ■ W kwestii energetycznej: spory między państwami najczęściej sprawa trafia do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości ■ www.icj-cij.org ■ Spory między państwami oraz podmiotami indywidualnymi – szczególnie inwestycyjne prawo energetyczne ■ W przypadku tego typu sporów mamy Międzynarodowe Centrum Sporów Inwestycyjnych ■ Działa ono w ramach konwencji o rozwiązywaniu sporów inwestycyjnych ■ Centrum stanowi podstawę rozwiązywania sporów poprzez koncyliację i arbitraż ■ International Center for the Settlment of Intvestment Disputes www.icsid.worldbank.org
  • 52. Reżim ochrony powietrza i klimatu ● Konwencja Genewska 1979 ● Konwencja genewska nie ma charakteru globalnego ● Głównie członkami są państwa Europy - 51 ● Jest ona odpowiedzią na problemy kwaśnych deszczy, eutrofizacji jezior, zanieczyszczenia w środowisku człowieka ● Podstawowymi celem konwencji jest ograniczenie oraz redukcja zanieczyszczeń, w tym zanieczyszczeń powietrza, które przemieszczają się na dalekie odległości ● Konwencja została przygotowana w ramach Europejskiej Komisji Gospodarczej Narodów Zjednoczonych ● Polska odegrała ogromną rolę. Polska obok krajów skandynawskich była ofiarą zanieczyszczenia powietrza ● Mamy 8 protokołów, takie jak: ● - 1999, w sprawie unikania zakwaszenia, eutrofizacji i ozonu przyziemnego ● - 1998, w sprawie stałych zanieczyszczeń organicznych ● - 1998, w sprawie metali ciężkich ● - 1994, w sprawie dalszej redukcji emisji siarki ● - 1988, w sprawie kontroli NOx ● - 1984, monitorowanie ● unece.org/env/lrtap
  • 53. Reżim ochrony klimatu ● Konwencja Nowojorska 1992 ● Protokoł z Kioto 1997 ● unfccc.org
  • 54. Reżimy bezpieczeństwa jądrowego □ Reżim parysko 1960 brukselski 1963 OECD ( 5, 175, 300 mln SDRs odpowiedzialności) Nuclear Energy Tribunal □ Reżim wiedeński 1963 IAEA - Standards □ Próba powiązania reżimów – Joint Protocol 1988 □ 1997 Konwencja o dodatkowej kompensacji za szkody nuklearne □ 1986 – Konwencja o wczesnej notyfikacji i Konwencja o pomocy
  • 55. Prawo handlowePrawo handlowe ►WTOWTO ►Traktat Karty energetycznejTraktat Karty energetycznej
  • 56. Globalny handel aGlobalny handel a energetykaenergetyka • WTO posiada coraz istotniejsze znaczenie dla bezpieczeństwaWTO posiada coraz istotniejsze znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego. W rundzie urugwajskiej energia nie została określonaenergetycznego. W rundzie urugwajskiej energia nie została określona jako oddzielny obszar. Większość zagadnień energetycznych znalazłojako oddzielny obszar. Większość zagadnień energetycznych znalazło się w usługach. Skupiono się na usługach w zakresie wydobywaniasię w usługach. Skupiono się na usługach w zakresie wydobywania kopalin, usługach dystrybucji energii i przesyle paliwkopalin, usługach dystrybucji energii i przesyle paliw • W rundzie negocjacyjnej (Doha) podstawowymi tematami są usługiW rundzie negocjacyjnej (Doha) podstawowymi tematami są usługi energetyczne, zobowiązania w sektorze gazu i ropy, zapewnienieenergetyczne, zobowiązania w sektorze gazu i ropy, zapewnienie dostępu do energii, pewność dostaw, ochrona konsumenta idostępu do energii, pewność dostaw, ochrona konsumenta i środowiskaśrodowiska
  • 57. Traktat Karty EnergetycznejTraktat Karty Energetycznej • Traktat Karty Energetycznej – otwarty do podpisu od 17 grudnia 1994 r.Traktat Karty Energetycznej – otwarty do podpisu od 17 grudnia 1994 r. – umowa międzynarodowa, która stanowi przede wszystkim prawo– umowa międzynarodowa, która stanowi przede wszystkim prawo inwestycyjne. Zawiera ochronę inwestycji zagranicznych, które powinnyinwestycyjne. Zawiera ochronę inwestycji zagranicznych, które powinny być traktowane zgodnie regułą najwyższego uprzywilejowaniabyć traktowane zgodnie regułą najwyższego uprzywilejowania podmiotów krajowych, zakaz dyskryminacji handlu materiałami,podmiotów krajowych, zakaz dyskryminacji handlu materiałami, produktami i sprzętem energetycznym, umożliwienie tranzytu energii,produktami i sprzętem energetycznym, umożliwienie tranzytu energii, procedurę rozwiązywania sporów pomiędzy państwami i inwestorami,procedurę rozwiązywania sporów pomiędzy państwami i inwestorami, promocję efektywności energetycznejpromocję efektywności energetycznej • http://http://www.encharter.orgwww.encharter.org
  • 58. Inwestycje międzynarodoweInwestycje międzynarodowe w energetycew energetyce • Jest to jedyna tego typu umowa, która zajmuje się całym energetycznymJest to jedyna tego typu umowa, która zajmuje się całym energetycznym cyklem życia – od wydobycia do użycia końcowego i dotyczy wszystkichcyklem życia – od wydobycia do użycia końcowego i dotyczy wszystkich produktów energetycznych oraz sprzętu energetycznegoproduktów energetycznych oraz sprzętu energetycznego • 21 stycznia 2010 r. weszła w życie poprawka dotycząca handlu – odnosi21 stycznia 2010 r. weszła w życie poprawka dotycząca handlu – odnosi się do handlu sprzętem oraz ustanowienia mechanizmu pozwalającegosię do handlu sprzętem oraz ustanowienia mechanizmu pozwalającego na utrzymanie stabilności w zakresie ceł i opłat nakładanych na eksport ina utrzymanie stabilności w zakresie ceł i opłat nakładanych na eksport i import dotyczących energetykiimport dotyczących energetyki
  • 59. Stosunek prawa polskiego do prawa UEStosunek prawa polskiego do prawa UE ◆ Konstytucja RPKonstytucja RP ◆ Art. 91Art. 91 ◆ 3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującejRzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przezorganizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio,nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji zmając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawamiustawami ◆ Zasada prymatu prawa UEZasada prymatu prawa UE
  • 60. Dorobek Wspólnot i Unii Europejskiej wDorobek Wspólnot i Unii Europejskiej w zakresie politykizakresie polityki • Pierwsza Wspólnota EWWiSPierwsza Wspólnota EWWiS • Traktaty rzymskie – EUROATOM i EWGTraktaty rzymskie – EUROATOM i EWG • Wygaśniecie traktatu paryskiego 2002 i przejęcieWygaśniecie traktatu paryskiego 2002 i przejęcie kwestii energetycznych przez WEkwestii energetycznych przez WE
  • 61. Poziom unijny – Traktat o FUE • 1 grudnia 2009 r. wszedł w życie Traktat Lizboński z 13 grudnia 2007 r. • Zgodnie z art. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej energia lit i oraz transport lit g należą do kompetencji dzielonych □ Państwa Członkowskie wykonują swoją kompetencję w zakresie, w jakim Unia nie wykonała swojej kompetencji. Państwa Członkowskie ponownie wykonują swoją kompetencję w zakresie, w jakim Unia postanowiła zaprzestać wykonywania swojej kompetencji – art. 2 ust. 2 • Oprócz lit. i i g do energii będą się odnosiły pośrednio postanowienia dotyczące: unii celnej i ustanawiania reguł konkurencji niezbędnych do funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz rynku wewnętrznego, polityki społecznej, spójności gospodarczej, środowiska naturalnego, sieci transeuropejskich
  • 62. Polityka gospodarczaPolityka gospodarcza • Artykuł 122 (dawny artykuł 100 TWE) • Bez uszczerbku dla innych procedur przewidzianych w Traktatach, Rada, na wniosek Komisji, może postanowić, w duchu solidarności między Państwami Członkowskimi, o środkach stosownych w sytuacji gospodarczej, w szczególności w przypadku wystąpienia poważnych trudności w zaopatrzeniu w niektóre produkty, zwłaszcza w obszarze energii
  • 63. Sieci transeuropejskieSieci transeuropejskie • Artykuł 170 (dawny artykuł 154 TWE)Artykuł 170 (dawny artykuł 154 TWE) • Aby pomóc osiągnąć cele określone w artykułach 26 i 174 orazAby pomóc osiągnąć cele określone w artykułach 26 i 174 oraz umożliwić obywatelom Unii, podmiotom gospodarczym, wspólnotomumożliwić obywatelom Unii, podmiotom gospodarczym, wspólnotom regionalnym i lokalnym pełne czerpanie korzyści z ustanowieniaregionalnym i lokalnym pełne czerpanie korzyści z ustanowienia obszaru bez granic wewnętrznych, Unia przyczynia się do ustanowieniaobszaru bez granic wewnętrznych, Unia przyczynia się do ustanowienia i rozwoju sieci transeuropejskich w infrastrukturach transportu,i rozwoju sieci transeuropejskich w infrastrukturach transportu, telekomunikacji i energetykitelekomunikacji i energetyki • W ramach systemu wolnych i konkurencyjnych rynków działanie UniiW ramach systemu wolnych i konkurencyjnych rynków działanie Unii zmierza do sprzyjania wzajemnym połączeniom orazzmierza do sprzyjania wzajemnym połączeniom oraz interoperacyjności sieci krajowych, jak również dostępowi do tychinteroperacyjności sieci krajowych, jak również dostępowi do tych sieci. Uwzględnia ona w szczególności potrzebę łączenia wysp,sieci. Uwzględnia ona w szczególności potrzebę łączenia wysp, regionów zamkniętych i peryferyjnych z centralnymi regionami Uniiregionów zamkniętych i peryferyjnych z centralnymi regionami Unii
  • 64. Ochrona środowiskaOchrona środowiska ► Artykuł 191 (dawny artykuł 174 TWE) ust. 1 Polityka Unii w dziedzinieArtykuł 191 (dawny artykuł 174 TWE) ust. 1 Polityka Unii w dziedzinie środowiska naturalnego przyczynia się do osiągania następujących celów:środowiska naturalnego przyczynia się do osiągania następujących celów: —— zachowania, ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnegozachowania, ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego —— ochrony zdrowia ludzkiegoochrony zdrowia ludzkiego —— ostrożnego i racjonalnego wykorzystywania zasobów naturalnychostrożnego i racjonalnego wykorzystywania zasobów naturalnych —— promowania na płaszczyźnie międzynarodowej środków zmierzającychpromowania na płaszczyźnie międzynarodowej środków zmierzających do rozwiązywania regionalnych lub światowych problemów środowiskado rozwiązywania regionalnych lub światowych problemów środowiska naturalnego, w szczególności zwalczania zmian klimatunaturalnego, w szczególności zwalczania zmian klimatu
  • 65. Ochrona środowiskaOchrona środowiska ➢ Artykuł 192 (dawny artykuł 175 TWE)Artykuł 192 (dawny artykuł 175 TWE) ➢ 2. Rada, stanowiąc jednomyślnie zgodnie ze specjalną procedurą2. Rada, stanowiąc jednomyślnie zgodnie ze specjalną procedurą prawodawczą i po konsultacji z Parlamentem Europejskim,prawodawczą i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, Komitetem Ekonomiczno-Społecznym i Komitetem Regionów,Komitetem Ekonomiczno-Społecznym i Komitetem Regionów, uchwala:uchwala: a) przepisy przede wszystkim o charakterze fiskalnyma) przepisy przede wszystkim o charakterze fiskalnym c) środki wpływające znacząco na wybór Państwa Członkowskiegoc) środki wpływające znacząco na wybór Państwa Członkowskiego między różnymi źródłami energii i ogólną strukturę jego zaopatrzeniamiędzy różnymi źródłami energii i ogólną strukturę jego zaopatrzenia w energięw energię ➢ Wyrok z 7 marca 2013 r. Case T 370/11‑Wyrok z 7 marca 2013 r. Case T 370/11‑
  • 66. Tytuł XXI EnergetykaTytuł XXI Energetyka ■ Artykuł 194Artykuł 194 ■ 1. W ramach ustanawiania lub funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz z1. W ramach ustanawiania lub funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz z uwzględnieniem potrzeby zachowania i poprawy środowiska naturalnego,uwzględnieniem potrzeby zachowania i poprawy środowiska naturalnego, polityka Unii w dziedzinie energetyki ma na celu, w duchu solidarnościpolityka Unii w dziedzinie energetyki ma na celu, w duchu solidarności między Państwami Członkowskimi:między Państwami Członkowskimi: a) zapewnienie funkcjonowania rynku energiia) zapewnienie funkcjonowania rynku energii b) zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii w Uniib) zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii w Unii c) wspieranie efektywności energetycznej i oszczędności energii, jak równieżc) wspieranie efektywności energetycznej i oszczędności energii, jak również rozwoju nowych i odnawialnych form energiirozwoju nowych i odnawialnych form energii d) wspieranie wzajemnych połączeń między sieciami energiid) wspieranie wzajemnych połączeń między sieciami energii
  • 67. Tytuł XXI EnergetykaTytuł XXI Energetyka • Art. 194Art. 194 ➢ 2. Bez uszczerbku dla stosowania innych postanowień Traktatów, Parlament2. Bez uszczerbku dla stosowania innych postanowień Traktatów, Parlament Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą,Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą, ustanawiają środki niezbędne do osiągnięcia celów, o których mowa w ustępie 1.ustanawiają środki niezbędne do osiągnięcia celów, o których mowa w ustępie 1. Środki te są przyjmowane po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Społecznym iŚrodki te są przyjmowane po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Społecznym i Komitetem Regionów. Nie naruszają one prawa Państwa Członkowskiego doKomitetem Regionów. Nie naruszają one prawa Państwa Członkowskiego do określania warunków wykorzystania jego zasobów energetycznych, wyboru międzyokreślania warunków wykorzystania jego zasobów energetycznych, wyboru między różnymi źródłami energii i ogólnej struktury jego zaopatrzenia w energię, bezróżnymi źródłami energii i ogólnej struktury jego zaopatrzenia w energię, bez uszczerbku dla artykułu 192 ustęp 2 litera c)uszczerbku dla artykułu 192 ustęp 2 litera c) ➢ 3. Na zasadzie odstępstwa od ustępu 2, Rada, stanowiąc zgodnie ze specjalną3. Na zasadzie odstępstwa od ustępu 2, Rada, stanowiąc zgodnie ze specjalną procedurą prawodawczą, jednomyślnie i po konsultacji z Parlamentem Europejskim,procedurą prawodawczą, jednomyślnie i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, ustanawia środki, o których mowa w tym ustępie, jeżeli mają one głównie charakterustanawia środki, o których mowa w tym ustępie, jeżeli mają one głównie charakter fiskalnyfiskalny
  • 68. Traktat o Euroatomie 1957Traktat o Euroatomie 1957 r.r. • Ustalenie w Messynie powstania Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej – 1955 r.Ustalenie w Messynie powstania Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej – 1955 r. • Traktat rzymski - 25 marca 1957 r.Traktat rzymski - 25 marca 1957 r. • Podstawowym celem jest wzrost jakości życia obywateli UE poprzez stworzenie warunkówPodstawowym celem jest wzrost jakości życia obywateli UE poprzez stworzenie warunków niezbędnych dla szybkiego ustanowienia i wzrostu przemysłu nuklearnegoniezbędnych dla szybkiego ustanowienia i wzrostu przemysłu nuklearnego • Od 1960 r. zaczęła działać Agencja DostawOd 1960 r. zaczęła działać Agencja Dostaw • Europejska Grupa Regulatorów Bezpieczeństwa NuklearnegoEuropejska Grupa Regulatorów Bezpieczeństwa Nuklearnego • Traktat nadal obowiązujęTraktat nadal obowiązuję • W 2007 r. dokonano przeglądu – zasadność kontynuacjiW 2007 r. dokonano przeglądu – zasadność kontynuacji ■ ec.europa.eu/energy/nuclear/euratom/euratom_en.htmec.europa.eu/energy/nuclear/euratom/euratom_en.htm ■ http://http://www.ensreg.euwww.ensreg.eu
  • 69. Obszary działańObszary działań EuroatomuEuroatomu■ wspiera badania naukowe i zapewnia rozpowszechnianie wiedzy technicznejwspiera badania naukowe i zapewnia rozpowszechnianie wiedzy technicznej ■ tworzy jednolite normy bezpieczeństwa mające chronić zdrowie pracowników i ludności oraz zapewniatworzy jednolite normy bezpieczeństwa mające chronić zdrowie pracowników i ludności oraz zapewnia ich stosowanieich stosowanie ■ ułatwia inwestycje i zapewnia, w szczególności stymulując działania ze strony przedsiębiorstw,ułatwia inwestycje i zapewnia, w szczególności stymulując działania ze strony przedsiębiorstw, tworzenie podstawowych instalacji niezbędnych do rozwoju energetyki jądrowej we Wspólnocietworzenie podstawowych instalacji niezbędnych do rozwoju energetyki jądrowej we Wspólnocie ■ gwarantuje wszystkim użytkownikom Wspólnoty regularne i sprawiedliwe dostawy rud i paliw jądrowychgwarantuje wszystkim użytkownikom Wspólnoty regularne i sprawiedliwe dostawy rud i paliw jądrowych ■ zapewnia, poprzez odpowiedni nadzór, niestosowanie materiałów jądrowych do celów innych niżzapewnia, poprzez odpowiedni nadzór, niestosowanie materiałów jądrowych do celów innych niż planowaneplanowane ■ wykonuje przyznane jej prawo własności specjalnych materiałów rozszczepialnychwykonuje przyznane jej prawo własności specjalnych materiałów rozszczepialnych ■ zapewnia powszechną możliwość zbytu i dostęp do najlepszych rozwiązań technicznych poprzezzapewnia powszechną możliwość zbytu i dostęp do najlepszych rozwiązań technicznych poprzez tworzenie wspólnego rynku specjalistycznych materiałów i sprzętu, swobodny przepływ kapitału dotworzenie wspólnego rynku specjalistycznych materiałów i sprzętu, swobodny przepływ kapitału do celów inwestycji w sferze energetyki jądrowej oraz swobodę zatrudnienia specjalistów we Wspólnociecelów inwestycji w sferze energetyki jądrowej oraz swobodę zatrudnienia specjalistów we Wspólnocie ■ nawiązuje z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi stosunki umożliwiające postęp wnawiązuje z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi stosunki umożliwiające postęp w pokojowym wykorzystaniu energii jądrowejpokojowym wykorzystaniu energii jądrowej
  • 70. Elektroenergetyka - historiaElektroenergetyka - historia • 1978 – Rezolucja Rady w sprawie wymiany informacji o1978 – Rezolucja Rady w sprawie wymiany informacji o umiejscowieniu elektrowniumiejscowieniu elektrowni • I pakiet - Dyrektywa 96/92/WE ParlamentuI pakiet - Dyrektywa 96/92/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 grudnia 1996 r. dotyczącaEuropejskiego i Rady z dnia 19 grudnia 1996 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energiiwspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznejelektrycznej • II pakiet - Dyrektywa 2003/54/WE z dnia 26 czerwcaII pakiet - Dyrektywa 2003/54/WE z dnia 26 czerwca 2003 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego2003 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylająca dyrektywę 96/92/WEenergii elektrycznej i uchylająca dyrektywę 96/92/WE
  • 71. Elektroenergetyka - dzisiajElektroenergetyka - dzisiaj ◆ Dyrektywa 2005/89/WE Parlamentu Europejskiego i Rady zDyrektywa 2005/89/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. dotycząca działań na rzeczdnia 18 stycznia 2006 r. dotycząca działań na rzecz zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznejzagwarantowania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i inwestycji infrastrukturalnych (Tekst mający znaczenie dlai inwestycji infrastrukturalnych (Tekst mający znaczenie dla EOG)EOG) ◆ III pakiet Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i RadyIII pakiet Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylającazasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylająca dyrektywę 2003/54/WE (Tekst mający znaczenie dla EOG)dyrektywę 2003/54/WE (Tekst mający znaczenie dla EOG) ◆ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NrRozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 714/2009 z dnia 13 lipca w sprawie warunków dostępu do714/2009 z dnia 13 lipca w sprawie warunków dostępu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energiisieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Radyelektrycznej Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 713/2009 z dnia 13 lipca ustanawiające Agencję ds.(WE) Nr 713/2009 z dnia 13 lipca ustanawiające Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki ( ACER)Współpracy Organów Regulacji Energetyki ( ACER)
  • 72. Elektroenergetyka - dzisiajElektroenergetyka - dzisiaj ■ Sprawa C-6/64, Wyrok Trybunału z dnia 15Sprawa C-6/64, Wyrok Trybunału z dnia 15 lipca 1964 r. wyrok prejudycjalny, Flaminiolipca 1964 r. wyrok prejudycjalny, Flaminio Costa v E.N.E.L.Costa v E.N.E.L.
  • 73. Ropa i gaz - historiaRopa i gaz - historia Decyzja Rady z dnia 7 listopada 1977 r. w sprawieDecyzja Rady z dnia 7 listopada 1977 r. w sprawie ustanowienia celu wspólnotowego dla zmniejszeniaustanowienia celu wspólnotowego dla zmniejszenia zużycia pierwotnych źródeł energii w przypadkuzużycia pierwotnych źródeł energii w przypadku trudności w dostawach ropy naftowejtrudności w dostawach ropy naftowej i produktów ropopochodnychi produktów ropopochodnych I pakiet - Dyrektywa Parlamentu EuropejskiegoI pakiet - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 98/30/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. dotyczącai Rady 98/30/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. dotycząca wspólnych zasad w odniesieniu do rynkuwspólnych zasad w odniesieniu do rynku wewnętrznego gazu ziemnegowewnętrznego gazu ziemnego II pakiet - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego iII pakiet - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/55/WE z dnia 26 czerwca 2003 r.Rady 2003/55/WE z dnia 26 czerwca 2003 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznegodotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 98/30/WEgazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 98/30/WE
  • 74. Ropa i gazRopa i gaz ▪ Dyrektywa 94/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 majaDyrektywa 94/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 1994 r. w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń na1994 r. w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorówposzukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów ▪ Dyrektywa Rady 2009/119/WE z dnia 14 września 2009 r. nakładająca naDyrektywa Rady 2009/119/WE z dnia 14 września 2009 r. nakładająca na państwa członkowskie obowiązek utrzymywania minimalnych zapasów ropypaństwa członkowskie obowiązek utrzymywania minimalnych zapasów ropy naftowej lub produktów ropopochodnychnaftowej lub produktów ropopochodnych ▪ 2009/73/WE2009/73/WE ▪ III pakiet - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 lipcaIII pakiet - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WEziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WE ▪ III pakiet - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nrIII pakiet - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylające rozporządzenie (WE) nrprzesyłowych gazu ziemnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1775/20051775/2005
  • 75. Ropa i gaz ○ Sprawa C-555/10, wyrok Sądu z 28 lutego 2013 r.,European Commission v Republic of Austria
  • 76. Efektywność - historia • 1973 -1974 kryzys paliwowy • Decyzja 91/565/EWG Rada w sprawie programu SAVE, mający na celu promocję efektywności energetycznej we Wspólnocie • Dyrektywa Rady 92/42/EWG z dnia 21 maja 1992 r.w sprawie wymagań dotyczących efektywności energetycznej nowych wodnych kotłów grzewczych opalanych paliwami ciekłymi lub gazowymi • Dyrektywa Rady 93/76/EWG z dnia 13 września 1993r. w celu ograniczenia emisji ditlenku węgla poprzez poprawienie efektywności energetycznej (SAVE) • 1995 – Parlament Europejski wezwał Komisje do przygotowania komunikatu o kogeneracji • 1997 – Komunikat Komisji • 1998 – Rezolucja Rady - Wspólnotowa strategia promowania kogeneracji • Dyrektywa 2002/91/WE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków • Dyrektywa 2004/8/WE z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie wspierania kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe na rynku wewnetrznym energii oraz zmieniajaca dyrektywe 92/42/EWG • Dyrektywa 2006/32/WE w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych
  • 77. EfektywnośćEfektywność ■ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego iDyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. wRady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznejsprawie charakterystyki energetycznej budynkówbudynków ■ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego iDyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dania 25 październikaRady 2012/27/UE z dania 25 października 2012 r. w sprawie efektywności2012 r. w sprawie efektywności energetycznejenergetycznej
  • 78. EfektywnośćEfektywność ● Sprawa C-394/11, wyrok Sądu z dniaSprawa C-394/11, wyrok Sądu z dnia 31 stycznia 2013 – wyrok prejudycjalny31 stycznia 2013 – wyrok prejudycjalny Valeri Hariev Belov v CHEZ ElektroValeri Hariev Belov v CHEZ Elektro Balgaria AD and OthersBalgaria AD and Others
  • 79. OZE - historia ■ Rezolucja Rady z 16 września 1986 w sprawie nowej polityki energetycznej Wspólnoty – znaczący udział oze w zastąpieniu tradycyjnych paliw ■ Rekomendacja z 9 lipca 1988 w sprawie rozwoju i wykorzystania odnawialnych źródeł energii we Wspólnocie ■ Decyzja Rady 93/500/EC z dnia 13 września 1993 r. w sprawie promocji odnawialnych źródeł energii (Altener) ■ Dyrektywa 2001/77/WE z dnia 27 września 2001 r. w sprawie wspierania produkcji na rynku wewnętrznym energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych ■ Dyrektywa 2003/30/WE z dnia 8 maja 2003 roku w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych
  • 80. OZEOZE ■ Dyrektywa 2009/28/WE z dnia 23 kwietniaDyrektywa 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającaenergii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywyi w następstwie uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE2001/77/WE oraz 2003/30/WE ■ Wiążący cel 20 % całkowitej konsumpcjiWiążący cel 20 % całkowitej konsumpcji energii z oze w 2020 r.energii z oze w 2020 r. ■ Transpozycja do 5 grudnia 2010 r.Transpozycja do 5 grudnia 2010 r.
  • 81. OZEOZE ►Sprawa C-2/10, wyrok Sądu z dnia 21 lipiecSprawa C-2/10, wyrok Sądu z dnia 21 lipiec 2011 – wyrok prejudycjalny, Azienda Agro-2011 – wyrok prejudycjalny, Azienda Agro- Zootecnica Franchini Sarl, Eolica di AltamuraZootecnica Franchini Sarl, Eolica di Altamura Srl v Regione PugliaSrl v Regione Puglia ►Sprawa C-26/11 wyrok Sądu z dnia of 31Sprawa C-26/11 wyrok Sądu z dnia of 31 stycznia 2013 – wyrok prejudycjalny,stycznia 2013 – wyrok prejudycjalny, Belgische Petroleum Unie VZW and Others vBelgische Petroleum Unie VZW and Others v Belgische StaatBelgische Staat
  • 82. III Pakiet energetycznyIII Pakiet energetyczny ►2 dyrektywy rynkowe - do dnia 3 marca2 dyrektywy rynkowe - do dnia 3 marca 2011 r. należało transponować2011 r. należało transponować ►2 rozporządzenia przesyłowe – wejście w2 rozporządzenia przesyłowe – wejście w życie 3 marca 2011 r.życie 3 marca 2011 r. ►Rozporządzenie ustanawiające Agencję ds.Rozporządzenie ustanawiające Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji EnergetykiWspółpracy Organów Regulacji Energetyki
  • 84. Podział systemu prawa polskiego - tradycjaPodział systemu prawa polskiego - tradycja ►PublicznePubliczne ►KonstytucyjneKonstytucyjne ►AdministracyjneAdministracyjne ►KarneKarne ►FinansoweFinansowe ►Gospodarcze publiczneGospodarcze publiczne ►PrywatnePrywatne ►CywilneCywilne ►RodzinneRodzinne
  • 85. Podział systemu prawa polskiegoPodział systemu prawa polskiego -przedmiotowo-przedmiotowo ►prawo autorskieprawo autorskie ►prawo bankoweprawo bankowe ►prawo budowlaneprawo budowlane ►prawo energetyczneprawo energetyczne ►prawo konstytucyjneprawo konstytucyjne ►prawo klimatyczneprawo klimatyczne ►prawo lotniczeprawo lotnicze ►prawo medyczneprawo medyczne ►prawo naukiprawo nauki ►prawo o ruchu drogowymprawo o ruchu drogowym ►prawo ochrony środowiskaprawo ochrony środowiska ►prawo podatkoweprawo podatkowe ►prawo rolneprawo rolne ►prawo upadłościoweprawo upadłościowe
  • 86. Prawo konstytucyjnePrawo konstytucyjne ►Obejmuje normy prawne, które wyznaczają najważniejszeObejmuje normy prawne, które wyznaczają najważniejsze zasady ustroju politycznego, społecznego i prawnegozasady ustroju politycznego, społecznego i prawnego charakteryzujące dany kraj. Określają strukturę i zasadycharakteryzujące dany kraj. Określają strukturę i zasady działania systemu organów państwowych, wolności i prawadziałania systemu organów państwowych, wolności i prawa oraz obowiązki człowieka i obywatela, jak również środki ichoraz obowiązki człowieka i obywatela, jak również środki ich ochronyochrony ►Nie wszystkie państwa mają konstytucjeNie wszystkie państwa mają konstytucje ►W skład polskiego prawa konstytucyjnego wchodziW skład polskiego prawa konstytucyjnego wchodzi Konstytucja z dnia 2 kwietnia 1997 r., ale nie tylko, np.Konstytucja z dnia 2 kwietnia 1997 r., ale nie tylko, np. ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnymustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym
  • 87. KonstytucjaKonstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej. Polskajest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej. Polska ustawa zasadnicza normuje:ustawa zasadnicza normuje: ► ogóle zasady ustrojowe państwa polskiegoogóle zasady ustrojowe państwa polskiego ► Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatelWolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatel ► źródła prawaźródła prawa ► ustrój i kompetencje organów państwa, np. sejmu, senatu,ustrój i kompetencje organów państwa, np. sejmu, senatu, prezydent RP, rada ministrów i administracja rządowa,prezydent RP, rada ministrów i administracja rządowa, samorząd terytorialnysamorząd terytorialny ► kwestie wymiaru sprawiedliwościkwestie wymiaru sprawiedliwości ► organy kontroli państwowej i ochrony prawaorgany kontroli państwowej i ochrony prawa ► finanse publicznefinanse publiczne ► stany nadzwyczajnestany nadzwyczajne ► zmiany Konstytucjizmiany Konstytucji
  • 88. Źródła prawa polskiegoŹródła prawa polskiego ►Akty prawotwórcze inaczej możemy nazwaćAkty prawotwórcze inaczej możemy nazwać aktami normatywnymiaktami normatywnymi -- akty prawa powszechnie obowiązującegoakty prawa powszechnie obowiązującego art. 87 Konstytucjiart. 87 Konstytucji -- akty kierownictwa wewnętrznego art. 93akty kierownictwa wewnętrznego art. 93 Konstytucji np. polityka energetycznaKonstytucji np. polityka energetyczna państwapaństwa
  • 89. Źródła – Konstytucja RPŹródła – Konstytucja RP ►Art. 87 Art. 87  ►1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy,Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe orazratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.rozporządzenia. ►2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działaniaRzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawaorganów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.miejscowego.
  • 90. Ogłoszenie aktówOgłoszenie aktów ►Art. 88 KonstytucjiArt. 88 Konstytucji ►1. Warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa1. Warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszeniemiejscowego jest ich ogłoszenie ►Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych iUstawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnychniektórych innych aktów prawnych ►Art. 1.Art. 1. ►1. Ustawa określa zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych i niektórych1. Ustawa określa zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz zasady i tryb wydawania dzienników urzędowychinnych aktów prawnych oraz zasady i tryb wydawania dzienników urzędowych ►2. Zasady i tryb ogłaszania umów międzynarodowych, a także układów2. Zasady i tryb ogłaszania umów międzynarodowych, a także układów zbiorowychpracy określają odrębne ustawyzbiorowychpracy określają odrębne ustawy ►3 Zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych i niektórych aktów prawnych Unii3 Zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych i niektórych aktów prawnych Unii Europejskiej oraz zasady i tryb wydawania Dziennika Urzędowego UniiEuropejskiej oraz zasady i tryb wydawania Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej, zwanego dalej „Dziennikiem UE”, określają przepisy UniiEuropejskiej, zwanego dalej „Dziennikiem UE”, określają przepisy Unii EuropejskiejEuropejskiej
  • 91. MocMoc ►Moc obowiązuMoc obowiązującająca wszystkich nieuchylonych aktówwszystkich nieuchylonych aktów prawodawczych jest w Polsce jednakowa – akty teprawodawczych jest w Polsce jednakowa – akty te wdanym czasie obowiązują.wdanym czasie obowiązują. ►Natomiast moc prawna aktów prawodawczych jestNatomiast moc prawna aktów prawodawczych jest różna i zależy od pozycji danego aktu w hierarchiiróżna i zależy od pozycji danego aktu w hierarchii ustanowionej w najważniejszym polskim akcieustanowionej w najważniejszym polskim akcie prawa – Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r.prawa – Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz.U.97.7Dz.U.97.78.4838.483
  • 92. Zasady państwa polskiego a energetykaZasady państwa polskiego a energetyka ● Art. 1.Art. 1. ● Rzeczpospolita Polska jest dobremRzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateliwspólnym wszystkich obywateli ● Art. 2.Art. 2. ● Rzeczpospolita Polska jestRzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym,demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasadyurzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznejsprawiedliwości społecznej
  • 93. Zrównoważony rozwójZrównoważony rozwój ►Art. 5. Art. 5.  ►Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości iRzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnianienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela orazwolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwabezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska,narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwojukierując się zasadą zrównoważonego rozwoju
  • 94. Samorząd terytorialnySamorząd terytorialny ►Art. 16. Art. 16.  ► 1. 1. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziałuOgół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotęterytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową samorządową  ► 2. 2. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniuSamorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotnąwładzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniuczęść zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialnośćwłasnym i na własną odpowiedzialność
  • 95. Działalność gospodarczaDziałalność gospodarcza ►Art. 20. Art. 20.  ►Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolnościSpołeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej orazdziałalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznychsolidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitejstanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej PolskiejPolskiej ►Art. 22. Art. 22.  ►Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jestOgraniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu nadopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny ważny interes publiczny 
  • 96. WłasnośćWłasność ►Art. 21. Art. 21.  ► 1. 1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawoRzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. dziedziczenia.  ► 2. 2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynieWywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publicznewówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. i za słusznym odszkodowaniem. 
  • 97. BezpieczeństwoBezpieczeństwo Bezpieczeństwo jest podstawowym filarem Konstytucji RP zBezpieczeństwo jest podstawowym filarem Konstytucji RP z 1997 r. – art. 5, art. 74 i art. 1461997 r. – art. 5, art. 74 i art. 146 Bezpieczeństwo energetyczne należy rozumieć jako stanBezpieczeństwo energetyczne należy rozumieć jako stan gospodarki, który umożliwia pokrycie bieżącego igospodarki, który umożliwia pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na paliwa iperspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony,energię w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu wymagań ochrony środowiska - art. 3 pktprzy zachowaniu wymagań ochrony środowiska - art. 3 pkt 16 ustawy z 10.04.1997 r. Prawo energetyczne16 ustawy z 10.04.1997 r. Prawo energetyczne
  • 98. Prawo energetycznePrawo energetyczne ►Prawo energetyczne – część prawaPrawo energetyczne – część prawa publicznego gospodarczego, z elementamipublicznego gospodarczego, z elementami prawa prywatnego, którego przedmiotemprawa prywatnego, którego przedmiotem regulacji jest gospodarka energetycznaregulacji jest gospodarka energetyczna
  • 99. InteresInteres ►Interes publiczny – bezpieczeństwoInteres publiczny – bezpieczeństwo energetyczne - zaspokojenie potrzebenergetyczne - zaspokojenie potrzeb energetycznych po przystępnej cenie i przyenergetycznych po przystępnej cenie i przy zachowaniu wymagań ochrony środowiskazachowaniu wymagań ochrony środowiska
  • 100. Prawo energetycznePrawo energetyczne ►Zrównoważony rozwój w sektorzeZrównoważony rozwój w sektorze energetycznymenergetycznym - aspekt społeczny- aspekt społeczny - aspekt środowiskowy- aspekt środowiskowy - aspekt gospodarczy- aspekt gospodarczy
  • 101. Ustawa Prawo energetyczneUstawa Prawo energetyczne ▪ Ramową ustawą prawa energetycznego jest ustawa zRamową ustawą prawa energetycznego jest ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetycznednia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne ▪ Określa zasady kształtowania polityki energetycznejOkreśla zasady kształtowania polityki energetycznej państwapaństwa ▪ Określa zasady i warunki zaopatrzenia i użytkowaniaOkreśla zasady i warunki zaopatrzenia i użytkowania paliw i energii, w tym ciepła, oraz działalnościpaliw i energii, w tym ciepła, oraz działalności przedsiębiorstw energetycznychprzedsiębiorstw energetycznych ▪ Określa organy właściwe w sprawach gospodarkiOkreśla organy właściwe w sprawach gospodarki paliwami i energiąpaliwami i energią ▪ Zawiera podstawowe definicjeZawiera podstawowe definicje
  • 102. Cel prawa energetycznegoCel prawa energetycznego ● Art. 1 UPEArt. 1 UPE ● Celem ustawy jest tworzenie warunków do zrównoważonego rozwojuCelem ustawy jest tworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju kraju, zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, oszczędnego ikraju, zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, oszczędnego i racjonalnego użytkowania paliw i energii, rozwoju konkurencji,racjonalnego użytkowania paliw i energii, rozwoju konkurencji, przeciwdziałania negatywnym skutkom naturalnych monopoli,przeciwdziałania negatywnym skutkom naturalnych monopoli, uwzględniania wymogów ochrony środowiska, zobowiązańuwzględniania wymogów ochrony środowiska, zobowiązań wynikających z umów międzynarodowych oraz równoważeniawynikających z umów międzynarodowych oraz równoważenia interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców paliw i energiiinteresów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców paliw i energii ● ……czyli bezpieczeństwo energetyczne rozumiane jako zrównoważonyczyli bezpieczeństwo energetyczne rozumiane jako zrównoważony rozwój sektora energetycznegorozwój sektora energetycznego
  • 103. Inne ustawyInne ustawy • Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznejUstawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej • Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji iUstawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontówremontów • Ustawa z dnia 14 września 2012 r. o obowiązkach w zakresieUstawa z dnia 14 września 2012 r. o obowiązkach w zakresie informowania o zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energięinformowania o zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energię • Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwachUstawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłychciekłych • Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktówUstawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjachnaftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynkuzagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowymnaftowym
  • 104. Inne ustawyInne ustawy ■ Ustawa z dnia 7 września 2007 r. oUstawa z dnia 7 września 2007 r. o zasadach nabywania od Skarbu Państwazasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektoraakcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznegoelektroenergetycznego ■ Ustawa z dnia 23 sierpnia 2001 r. oUstawa z dnia 23 sierpnia 2001 r. o organizowaniu zadań na rzecz obronnościorganizowaniu zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przezpaństwa realizowanych przez przedsiębiorcówprzedsiębiorców ■ Ustawa z dnia 26 października 2000 r. oUstawa z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowychgiełdach towarowych
  • 105. Inne ustawyInne ustawy ■ Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywaniaUstawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku zkosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowychprzedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznejsprzedaży mocy i energii elektrycznej ■ Ustawa z dnia 18 marca 2010 r. o szczególnychUstawa z dnia 18 marca 2010 r. o szczególnych uprawnieniach ministra właściwego do spraw skarbuuprawnieniach ministra właściwego do spraw skarbu Państwa oraz ich wykonywaniu w niektórych spółkachPaństwa oraz ich wykonywaniu w niektórych spółkach kapitałowych lub grupach kapitałowych prowadzącychkapitałowych lub grupach kapitałowych prowadzących działalność w sektorach energii elektrycznej, ropy naftowejdziałalność w sektorach energii elektrycznej, ropy naftowej oraz paliw gazowychoraz paliw gazowych ■ Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o ratyfikacji StatutuUstawa z dnia 19 listopada 2009 r. o ratyfikacji Statutu Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej (IRENA),Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej (IRENA), przyjętego w Bonn dnia 26 stycznia 2009 r.przyjętego w Bonn dnia 26 stycznia 2009 r.
  • 106. Inne ustawyInne ustawy ■ Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennymUstawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ■ Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiskaUstawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska ■ Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisjiUstawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianychgazów cieplarnianych ■ Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadachUstawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach ■ Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczychUstawa z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych ■ Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowychUstawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych ■ Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ichUstawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawienaprawie ■ Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku iUstawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenachjego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowiskooddziaływania na środowisko
  • 107. Inne ustawyInne ustawy ■ Ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów UniiUstawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowaniaEuropejskiej w zakresie równego traktowania ■ Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlaneUstawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane ■ Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomoweUstawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe ■ Ustawa z dnia 29 czerwca 2011 r. o przygotowaniu i realizacjiUstawa z dnia 29 czerwca 2011 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycjiinwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących towarzyszących  ■ Ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowychUstawa z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych ■ Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowymUstawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym ■ Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnymUstawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym ■ Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Państwowej Inspekcji OchronyUstawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Państwowej Inspekcji Ochrony ŚrodowiskaŚrodowiska ■ Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokaliUstawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali
  • 108. Projekty ustawProjekty ustaw • Trójpak ( w tzw. zamrażarce): Projekt ustawy Prawo energetyczne Projekt ustawy Prawo gazowe Projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii • Projekt ustawy wprowadzającej • Projekt ustawy o korytarzach przesyłowych • Projekt ustawy zmieniającej ustawę Prawo energetyczne • Kolejny projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii
  • 109. DefinicjeDefinicje Art. 3 pkt 1Art. 3 pkt 1 energię przetworzoną w dowolnej postacienergię przetworzoną w dowolnej postaci pkt 9 urządzenia – urządzenia techniczne stosowane wpkt 9 urządzenia – urządzenia techniczne stosowane w procesach energetycznych;procesach energetycznych; pkt 10 instalacje – urządzenia z układami połączeń międzypkt 10 instalacje – urządzenia z układami połączeń między niminimi pkt 11sieci – instalacje połączone i współpracujące zepkt 11sieci – instalacje połączone i współpracujące ze sobą, służące do przesyłania lub dystrybucji paliw lubsobą, służące do przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii, należące do przedsiębiorstwa energetycznegoenergii, należące do przedsiębiorstwa energetycznego
  • 110. Użytkownik systemuUżytkownik systemu ▪ Art. 3 pkt 12b UPEArt. 3 pkt 12b UPE ▪ Użytkownik systemu – podmiot dostarczający paliwaUżytkownik systemu – podmiot dostarczający paliwa gazowe do systemu gazowego lub zaopatrywany z tegogazowe do systemu gazowego lub zaopatrywany z tego systemu albo podmiot dostarczający energię elektrycznąsystemu albo podmiot dostarczający energię elektryczną do systemu elektroenergetycznego lub zaopatrywany zdo systemu elektroenergetycznego lub zaopatrywany z tego systemutego systemu ▪ Tylko systemyTylko systemy ▪ Tylko elektroenergetyka i gazTylko elektroenergetyka i gaz
  • 111. Przedsiębiorstwo energetycznePrzedsiębiorstwo energetyczne ►Art. 3 pkt 12 UPEArt. 3 pkt 12 UPE ►Przedsiębiorstwo energetyczne – podmiot prowadzącyPrzedsiębiorstwo energetyczne – podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania,działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucjiprzetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji paliw albo energii lub obrotu nimipaliw albo energii lub obrotu nimi ►Przedsiębiorca z ustawy o swobodzie działalnościPrzedsiębiorca z ustawy o swobodzie działalności gospodarczejgospodarczej ►Przedsiębiorstwo z ustawy Kodeks cywilnyPrzedsiębiorstwo z ustawy Kodeks cywilny
  • 112. OdbiorcaOdbiorca ►Art. 3 pkt 13 UPEArt. 3 pkt 13 UPE ►Odbiorca – każdy, kto otrzymuje lub pobiera paliwa lubOdbiorca – każdy, kto otrzymuje lub pobiera paliwa lub energię na podstawie umowy z przedsiębiorstwemenergię na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznymenergetycznym ►Art. 3 pkt 13a odbiorca końcowy – odbiorca dokonującyArt. 3 pkt 13a odbiorca końcowy – odbiorca dokonujący zakupu paliw lub energii na własny użytek; do własnegozakupu paliw lub energii na własny użytek; do własnego użytku nie zalicza się energii elektrycznej zakupionej wużytku nie zalicza się energii elektrycznej zakupionej w celu jej zużycia na potrzeby wytwarzania, przesyłania lubcelu jej zużycia na potrzeby wytwarzania, przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej;dystrybucji energii elektrycznej; ►Art. 3 pkt 13b odbiorca paliw gazowych lub energiiArt. 3 pkt 13b odbiorca paliw gazowych lub energii elektrycznej w gospodarstwie domowym – odbiorcaelektrycznej w gospodarstwie domowym – odbiorca końcowy dokonujący zakupu paliw gazowych lub energiikońcowy dokonujący zakupu paliw gazowych lub energii elektrycznej wyłącznie w celu ich zużycia w gospodarstwieelektrycznej wyłącznie w celu ich zużycia w gospodarstwie domowym;domowym;
  • 113. Rola politykiRola polityki ► Polityka energetyczna jest wszechobecna w wielu sferach życia gospodarczego, sferachPolityka energetyczna jest wszechobecna w wielu sferach życia gospodarczego, sferach życia społecznego i ochrony środowiskażycia społecznego i ochrony środowiska ► Charakteryzuje się wielopostaciowością i istotną złożonością relacji oraz corazCharakteryzuje się wielopostaciowością i istotną złożonością relacji oraz coraz większą grupą osób ją tworzącychwiększą grupą osób ją tworzących ► W języku potocznym termin polityka oznacza wszystkie działania ludzkie, które mają naW języku potocznym termin polityka oznacza wszystkie działania ludzkie, które mają na celu osiągnięcie pożądanego stanu rzeczy albo jego zmianęcelu osiągnięcie pożądanego stanu rzeczy albo jego zmianę ► Wg słownika PWN polityka jest to:Wg słownika PWN polityka jest to: -- ogół spraw państwowych, działalność rządu dotycząca spraw wewnętrznych lub zewnętrznych Państwa.ogół spraw państwowych, działalność rządu dotycząca spraw wewnętrznych lub zewnętrznych Państwa. Możemy mówić np. o polityce wewnętrznej i polityce zagranicznej, polityce gospodarczej, rolnej, kulturalnej itd.Możemy mówić np. o polityce wewnętrznej i polityce zagranicznej, polityce gospodarczej, rolnej, kulturalnej itd. -- działalność grupy społecznej, partii ukierunkowana określonymi celami i interesami, mająca na celudziałalność grupy społecznej, partii ukierunkowana określonymi celami i interesami, mająca na celu zdobycie i utrzymanie władzy państwowej, także cele i zadania takiej działalnościzdobycie i utrzymanie władzy państwowej, także cele i zadania takiej działalności -- jest to przemyślane działanie mające doprowadzić do osiągnięcia określonych zamierzeńjest to przemyślane działanie mające doprowadzić do osiągnięcia określonych zamierzeń
  • 114. Szczeble politykiSzczeble polityki energetycznejenergetycznej • Międzynarodowy – globalnyMiędzynarodowy – globalny • Międzynarodowy - regionalnyMiędzynarodowy - regionalny • Unijny – ponadnarodowyUnijny – ponadnarodowy • KrajowyKrajowy • SamorządowySamorządowy • PrzedsiębiorstwaPrzedsiębiorstwa • OdbiorcyOdbiorcy
  • 115. Polityka energetyczna wPolityka energetyczna w nowym ujęciunowym ujęciu • Politykę energetyczną wg teorii postbehawioralnej – należałobyPolitykę energetyczną wg teorii postbehawioralnej – należałoby rozumieć jako rozwiązanie problemów społecznych, wynikających zrozumieć jako rozwiązanie problemów społecznych, wynikających z deficytu dóbr w postaci paliw i energii. Stanowi swoistą służbędeficytu dóbr w postaci paliw i energii. Stanowi swoistą służbę społeczną dążącą do usuwania ograniczeń w zaspokajaniu potrzebspołeczną dążącą do usuwania ograniczeń w zaspokajaniu potrzeb ludziludzi • Polityka energetyczna może być prowadzona w sposób:Polityka energetyczna może być prowadzona w sposób: -- bardziej sformalizowany, np. aktywność Państwabardziej sformalizowany, np. aktywność Państwa -- mniej sformalizowany, np. aktywność odbiorcy w gospodarstwiemniej sformalizowany, np. aktywność odbiorcy w gospodarstwie domowymdomowym
  • 116. Sformalizowany dokumentSformalizowany dokument polityki energetycznejpolityki energetycznej • Kierunki, w których zmierza demokratyczne Państwo prawa, nie powinnyKierunki, w których zmierza demokratyczne Państwo prawa, nie powinny stanowić dla jego obywateli tajemnicy – zasada dostępu do informacjistanowić dla jego obywateli tajemnicy – zasada dostępu do informacji publicznej - Polityka powinna być wyrażona w postaci sformalizowanegopublicznej - Polityka powinna być wyrażona w postaci sformalizowanego dokumentu i przybierać wymiar strategii bądź planu bądź programudokumentu i przybierać wymiar strategii bądź planu bądź programu • W pełni uzasadnione wydaję się być konkretyzacja polityki Państwa poprzezW pełni uzasadnione wydaję się być konkretyzacja polityki Państwa poprzez wyznaczenie celów, zadań i działań oraz ujmowanie ich w dokumentachwyznaczenie celów, zadań i działań oraz ujmowanie ich w dokumentach planistyczno-strategicznychplanistyczno-strategicznych • W Polsce obowiązującym dokumentem o charakterze politycznym jestW Polsce obowiązującym dokumentem o charakterze politycznym jest Polityka energetyczna Polski do 2030 r., która stanowi załącznik do uchwałyPolityka energetyczna Polski do 2030 r., która stanowi załącznik do uchwały Rady Ministrów nr 202/2009 z 10 listopada 2009 r.Rady Ministrów nr 202/2009 z 10 listopada 2009 r.
  • 117. OtoczenieOtoczenie • Poziom globalny – prawo zmian klimatu i transformacja gospodarki naPoziom globalny – prawo zmian klimatu i transformacja gospodarki na niskoemisyjną, Traktat Karty Energetycznejniskoemisyjną, Traktat Karty Energetycznej • Zbieżność z celami Odnowionej Strategii Lizbońskiej i Odnowionej StrategiiZbieżność z celami Odnowionej Strategii Lizbońskiej i Odnowionej Strategii Zrównoważonego Rozwoju UEZrównoważonego Rozwoju UE • Zbieżność z celami polityki klimatycznej, polityki energetycznej i politykiZbieżność z celami polityki klimatycznej, polityki energetycznej i polityki środowiskowej UEśrodowiskowej UE • Zintegrowanie z krajową polityką rozwoju art. 9 pkt 3 ustawy o zasadachZintegrowanie z krajową polityką rozwoju art. 9 pkt 3 ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju - zgodność z priorytetami „Strategii rozwoju krajuprowadzenia polityki rozwoju - zgodność z priorytetami „Strategii rozwoju kraju 2007-2015” przyjętej przez Radę Ministrów w dniu 29 listopada 2006 roku.2007-2015” przyjętej przez Radę Ministrów w dniu 29 listopada 2006 roku. • Zintegrowanie z krajową polityką ekologiczną art. 8 ustawy Prawo ochronyZintegrowanie z krajową polityką ekologiczną art. 8 ustawy Prawo ochrony środowiska – strategiczna ocenaśrodowiska – strategiczna ocena
  • 118. Wpływ prawa energetycznegoWpływ prawa energetycznego na Politykę energetycznąna Politykę energetyczną • Określenie celu polityki energetycznej art. 13 UPEOkreślenie celu polityki energetycznej art. 13 UPE • Określenie zakresu polityki energetycznej art. 14 UPEOkreślenie zakresu polityki energetycznej art. 14 UPE • Określenie struktury polityki energetycznej oraz zakresu czasowego iOkreślenie struktury polityki energetycznej oraz zakresu czasowego i oparcie na zasadzie zrównoważonego rozwoju art. 15 ust. 1 UPEoparcie na zasadzie zrównoważonego rozwoju art. 15 ust. 1 UPE • Określenie terminu przygotowania art. 15 ust. 2 UPEOkreślenie terminu przygotowania art. 15 ust. 2 UPE ► Określenie kompetencji Ministra Gospodarki jako naczelnego organuOkreślenie kompetencji Ministra Gospodarki jako naczelnego organu administracji rządowej właściwego w sprawach polityki energetycznejadministracji rządowej właściwego w sprawach polityki energetycznej art. 12 UPEart. 12 UPE ► Przyjęcie Polityki przez Radę Ministrów i publikacja w Monitorze PolskimPrzyjęcie Polityki przez Radę Ministrów i publikacja w Monitorze Polskim art. 15 a UPEart. 15 a UPE ► Sprawozdania art. 15 b i art. 15 cSprawozdania art. 15 b i art. 15 c
  • 119. Cel Polityki energetycznejCel Polityki energetycznej • Celem polityki energetycznej Państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznegoCelem polityki energetycznej Państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju, wzrostu konkurencyjności gospodarki i jej efektywności energetycznej, a takżekraju, wzrostu konkurencyjności gospodarki i jej efektywności energetycznej, a także ochrony środowiska – art. 13 UPEochrony środowiska – art. 13 UPE • Polityka energetyczna stanowi element polityki rozwoju będącej zespołem wzajemniePolityka energetyczna stanowi element polityki rozwoju będącej zespołem wzajemnie powiązanych działań podejmowanych i realizowanych w celu zapewnienia trwałego ipowiązanych działań podejmowanych i realizowanych w celu zapewnienia trwałego i zrównoważonego rozwoju kraju, spójności społeczno-gospodarczej, regionalnej izrównoważonego rozwoju kraju, spójności społeczno-gospodarczej, regionalnej i przestrzennej, podnoszenia konkurencyjności gospodarki oraz tworzenia nowych miejscprzestrzennej, podnoszenia konkurencyjności gospodarki oraz tworzenia nowych miejsc pracypracy • Cel polityki energetycznej jest częścią składową zrównoważonego rozwoju – podstawowejCel polityki energetycznej jest częścią składową zrównoważonego rozwoju – podstawowej zasady ustrojowej polskiego rozwoju – art. 5 Konstytucjizasady ustrojowej polskiego rozwoju – art. 5 Konstytucji • Podstawowym celem polityki energetycznej jest określenie ram stabilnego i trwałegoPodstawowym celem polityki energetycznej jest określenie ram stabilnego i trwałego rozwoju oraz jego wdrażanie. Na pierwszy plan wysuwają się aspekty społeczne,rozwoju oraz jego wdrażanie. Na pierwszy plan wysuwają się aspekty społeczne, gospodarcze i środowiskowegospodarcze i środowiskowe
  • 120. Zakres Polityki energetycznejZakres Polityki energetycznej Polityka energetyczna państwa określa w szczególności:Polityka energetyczna państwa określa w szczególności: 1) bilans paliwowo-energetyczny kraju; 1) bilans paliwowo-energetyczny kraju;  2) zdolności wytwórcze krajowych źródeł paliw i energii; 2) zdolności wytwórcze krajowych źródeł paliw i energii;  3) zdolności przesyłowe, w tym połączenia transgraniczne; 3) zdolności przesyłowe, w tym połączenia transgraniczne;  4) efektywność energetyczną gospodarki; 4) efektywność energetyczną gospodarki;  5) działania w zakresie ochrony środowiska; 5) działania w zakresie ochrony środowiska;  6) rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii; 6) rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii;  7) wielkości i rodzaje zapasów paliw; 7) wielkości i rodzaje zapasów paliw;  8) kierunki restrukturyzacji i przekształceń własnościowych sektora paliwowo-energetycznego; 8) kierunki restrukturyzacji i przekształceń własnościowych sektora paliwowo-energetycznego;  9) kierunki prac naukowo-badawczych;  9) kierunki prac naukowo-badawczych;   10) współpracę międzynarodową (art. 14 ) 10) współpracę międzynarodową (art. 14 ) 
  • 121. StrukturaStruktura •   Polityka energetyczna Państwa jest opracowywana zgodnie z zasadą zrównoważonegoPolityka energetyczna Państwa jest opracowywana zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju kraju i zawiera:rozwoju kraju i zawiera: -- ocenę realizacji polityki energetycznej Państwa za poprzedni okres; ocenę realizacji polityki energetycznej Państwa za poprzedni okres;  -- część prognostyczną obejmującą okres nie krótszy niż 20 lat; część prognostyczną obejmującą okres nie krótszy niż 20 lat;  -- program działań wykonawczych na okres 4 lat zawierający instrumenty jego realizacjiprogram działań wykonawczych na okres 4 lat zawierający instrumenty jego realizacji (art. 15.  ust. 1 UPE)(art. 15.  ust. 1 UPE) • Zintegrowanie z polityką rozwoju i polityką ekologiczną art. 8 ustawy Prawo ochronyZintegrowanie z polityką rozwoju i polityką ekologiczną art. 8 ustawy Prawo ochrony środowiskaśrodowiska • Ponadto Polityka jest obowiązkowo poddawana strategicznej ocenie oddziaływania naPonadto Polityka jest obowiązkowo poddawana strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko (art. 46 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jegośrodowisko (art. 46 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania naochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko)środowisko)
  • 122. Opracowanie, przyjęcie,Opracowanie, przyjęcie, publikacja i sprawozdaniepublikacja i sprawozdanie • Minister Gospodarki przygotowuje projekt polityki energetycznejMinister Gospodarki przygotowuje projekt polityki energetycznej Państwa i koordynuje jej realizacje art. 12Państwa i koordynuje jej realizacje art. 12 • Politykę energetyczną Państwa opracowuje się co 4 lata (art. 15.  ust. 2)Politykę energetyczną Państwa opracowuje się co 4 lata (art. 15.  ust. 2) • Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki,Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki, przyjmuje politykę energetyczną Państwa (art. 15a. ust. 1)przyjmuje politykę energetyczną Państwa (art. 15a. ust. 1) • Minister właściwy do spraw gospodarki ogłasza, w drodzeMinister właściwy do spraw gospodarki ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitejobwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, przyjętą przez Radę Ministrów politykęPolskiej „Monitor Polski”, przyjętą przez Radę Ministrów politykę energetyczną Państwaenergetyczną Państwa • Minister właściwy do spraw gospodarki opracowuje, w terminie do dniaMinister właściwy do spraw gospodarki opracowuje, w terminie do dnia 30 czerwca danego roku, sprawozdania z wyników nadzoru nad30 czerwca danego roku, sprawozdania z wyników nadzoru nad bezpieczeństwem zaopatrzenia w gaz ziemny i energię elektryczną (art.bezpieczeństwem zaopatrzenia w gaz ziemny i energię elektryczną (art. 15b) – brak ciepła 15b) – brak ciepła 
  • 123. Wdrażanie PolitykiWdrażanie Polityki ► Odpowiedzialny organ – Minister GospodarkiOdpowiedzialny organ – Minister Gospodarki ► Współpraca wszystkich graczy (chociaż zapomniano o odbiorcach)Współpraca wszystkich graczy (chociaż zapomniano o odbiorcach) ► Międzyresortowy zespół, którego zadaniem będzie przygotowanieMiędzyresortowy zespół, którego zadaniem będzie przygotowanie rozwiązań prawnych i organizacyjnych wdrażających politykę energetycznąrozwiązań prawnych i organizacyjnych wdrażających politykę energetyczną ► Szczegółowe zadania zostały określone w załączniku 3 pt. Program działańSzczegółowe zadania zostały określone w załączniku 3 pt. Program działań wykonawczych na lata 2009 – 2012wykonawczych na lata 2009 – 2012 ► Informacje Ministra Gospodarki we współpracy z właściwymi ministramiInformacje Ministra Gospodarki we współpracy z właściwymi ministrami będzie przedkładane Radzie Ministrów w terminie do dnia 31 marcabędzie przedkładane Radzie Ministrów w terminie do dnia 31 marca każdego roku o realizacji polityki energetycznej wraz z propozycjamikażdego roku o realizacji polityki energetycznej wraz z propozycjami modyfikacjimodyfikacji ► Wskaźniki monitorowania realizacjiWskaźniki monitorowania realizacji
  • 124. Przykładowe wskaźniki monitorowaniaPrzykładowe wskaźniki monitorowania Nazwa wskaźnika WartośćNazwa wskaźnika Wartość WartośćWartość bazowabazowa 2007 r.2007 r. WartośćWartość oczekiwanaoczekiwana do 2030 r.do 2030 r. ŹródłoŹródło danychdanych Średnioroczna zmiana wielkości zużyciaŚrednioroczna zmiana wielkości zużycia energiienergii 2,72,7 PoniżejPoniżej 11 GUSGUS Maksymalny udział importu gazu ziemnego iMaksymalny udział importu gazu ziemnego i ropyropy naftowej łącznie (w przeliczeniu na toe) znaftowej łącznie (w przeliczeniu na toe) z jednego kierunku do wielkości krajowegojednego kierunku do wielkości krajowego zużycia obu surowców (%)zużycia obu surowców (%) 8585 PoniżejPoniżej 7373 MGMG Udział energii jądrowej w produkcji energiiUdział energii jądrowej w produkcji energii elektrycznej (%)elektrycznej (%) 00 PowyżejPowyżej 1010 MGMG Udział energii ze źródeł odnawialnych wUdział energii ze źródeł odnawialnych w finalnym zużyciu energiifinalnym zużyciu energii 7,77,7 1515 MGMG Roczna wielkość emisji CO2 wRoczna wielkość emisji CO2 w elektroenergetyceelektroenergetyce zawodowej w stosunku do krajowej produkcjizawodowej w stosunku do krajowej produkcji energiienergii elektrycznej (tony/MWh)elektrycznej (tony/MWh) 0,950,95 PoniżejPoniżej 0,700,70 MGMG