JANIRE

1. Janire Asensio 6. B - 2. Znbk.

2. Indizea Orr.
• 1. Zer da? ………………………….......3
• 2. Bizitzaren aroak ………………..… 5
• 3. Sexu ezaugarriak ………………….. 6
• 4. Pubertaroa …………………………. 7
• 5. Emakumeen ugaltze-aparatua …… 8
• 6. Gizonen ugaltze-aparatua ………… 9
• 7. Ernalketa ……………………..……..11
• 8. Ernalketa eta gero ……………….. 11
• 9. Haurdunaldia …………….. 14
• 10. Bibliografia………………………. 15
2

3. 1.Zer da?
Ugalketa bizitzarako prozesu inportante bat da. Bi
gizakien artean gertatzen dena, mutil bat eta neska
bat.
2.Bizitzaren aroak:
AROAK IRAUPENA EZAUGARRIAK
Txikitan gure ama
Haurtzaroa 0 urtetik 10 titietan dun esnea
urte arte 0 - 10 edaten dugu. Esne
hortzak ditugu.
Gorputzetan hazten
Nerabezaroa 10 urtetik 18 dira gauzak
urte arte 10 - 18 aldatzen.
Gorputza semeak
izateko prest dago.
Helduaroa 18 urtetik 65 Zimurrak ateratzen
urte arte 18 - 65 dira eta ilea hasten
zaizu urdintzen.
Zahartzaroa 65 urtetik hil arte Aurpegia zimurrez
beteta duzu eta ilea
ia duzu urdina
(normalean)
3

4. Haurtzaroa
Nerabezaroa
4

5. Helduaroa
Zahartzaroan
5

6. 3. Sexu ezaugarriak
Bizarra
Ahots
altua Gihar
handiagoak
Ilea
gorputzean
Ahots
baxua
Titiak
Aldaka
zabalak
6

7. 4. Pubertaroa
Pubertaroan gure gorputza hasten da aldatzen
(txikiak izateaz, handia izateko prestatzen) ,
adibidez:
• Neskak: neskei titiak ateratzen zaizkio, ilea
besapetan eta aluan ere ateratzen zaio.
Normala da ere aurpegian grano asko
ateratzea.
• Mutilak: beraiei ere ateratzen zaie ilea
besapetan eta zakilean. Grano asko ere
ateratzen zaizkie.
7

8. 5. Emakumeen ugaltze-aparatua
Falopioren
tronpa
Umetokia
Alua
Bagina
Emakume ugaltze-aparatua
Egiten duen lana: seme-alabak izatea
Organoak: Obulutegia – Obulu
Organoa Egiten duen lana
Alua Kanpoko babesa
Bagina Espermatozoideak
pasatzeko lekua
Umetokia Fetoa osatuko da hor
jaio arte
Falopioren tronpak Obuloa egoteko tokia
Obulutegia Obuloak hemen
sortzen dira
8

9. 6. Gizonen ugaltze-aparatua
Zakila
Barabilak
Organo Egiten duen lana
Zakila Espermatozoideak
kanporatzea
Barabilak Zelula arrak ekoiztu

10. 9
7. Ernalketa
Zelula arra (espermatozoide) eta emea
(obulua) elkartzen den momentua da.
Une honetan espermatozoidearen “burua”
obuluan sartzen da.
Buztana
Burua
Mintz
plasmatikoa
Zitoplasma

11. 10
Espermatozoide eta obulu - ernalketa
8. Ernalketa eta gero
Ernalketa eta gero zigotoa osatzen da. Zigotoa
pixkanaka pixkanaka joaten da osatzen eta
handiagoa egiten Falopioren trompatik
ateratzen duen bitartean.
Ernalketa eta gero zigotoa
osatzen da.
Hemen ikusi ahal da gero
eta handiagoa dela.

12. 11
9. Haurdunaldia
Hau da ume bat izateko prozesua: hogeita
zortzi egunetara ateratzen da obulu bat; gero
ernalketa gertatzen da. Ernalketa eta gero
zigotoa sortzen da; zigotoa banatzen denean
deitzen da enbrioia, azkenik umetokira
ailegatzen da eta hor heltzen da.

13. 12
2 edo 3 astetara, oraindik
ezin da ikusi bere forma.
3 hilabeteekin.
4 edo 5 hilabeteekin
hasi da ikusten forma.
Gutxi gora behera 6
hilabeteekin osatuta
dago.

14. 13
Hilabete batzuk eta gero
enbrioia oso aurreratuta
dago eta umea osatuta
ikusi ahal da. 8 edo 9
hilabete dituenean
(normalean) amak umea
izaten du. Batzuetan, umea
ateratzen denean 5 edo 6
hilabete ditu eta oraindik osaturik ea dagoenez
sartzen diote inkubagailuan eta hor uzten
hilabete batzuk gehiago. Beste batzuetan umea
ateratzen denean amak daukan likidoa irentzi
egiten du eta sartzen dute ere inkubagailuan ez
itotzeko.

15. 14
Bibliogarafia:
Interneten:
• Irudiak:
• Bebés
• Espermatozoide
• Óvulo
• Orrialdeak:
• www.cienciapopular.com
• Besteak:
• Santillana 6º mailako inguru testu liburua
• Klasean hartutako apunteak