1. 11.02.17 1 UBUNTU үйлдлийн систем дээр блог үүсгэж хөтлөх Багш: Б.Мөнхдэлгэр E-mail: akcuom@yahoo.com www.аkcuom.blogspot.com

2. Блог (Blog) гэдэгнь "Web log" гэсэнүгийнтовчлолюм. Блогийнголачхолбогдолньалбанбайгууллагаасэхлээдхувьхүн ч гэсэнхэвлэннийтлэгчболжбайгааюм. Өөрөөрхэлбэлтавэбсайтбуюухувийнхэвлэлмэдээллийнхэрэгсэлтэйболжөөрийндуухоолойгоомонголдоотөдийгүйдэлхийдаяарцацнагэсэнүг. Энэхэвлэлмэдээллийнхэрэгсэлээрээдамжууланонлайнсонин, сэтгүүлгаргажбайх, ажилмэдлэгтэйгээхолбоотойнийтлэлбичижбайх, нийгэмдболжбүтэхгүйбайгааболонболжбайгаазүйлийнталаарөөрийнүзэлбодлооилэрхийлэх, өөрийнсонирхолындагуубусдадхэрэгцээтэймэдээлэлхүргэжбайхмөнтүүнчлэнөдрийнтэмдэглэлхөтлөжбайх ч боломжтой. Blog /блог/ гэж юу вэ? 11.02.17 2

3. Blog /блог/ гэж юу вэ? Хамгийнголньблогдахьбичлэгүүдээтаөөрөөхэний ч оролцоохяналтүйгээрбайнгахянаж, удирдажбайхболомжтойудирдлагынсистемтэйбайна. ҮүнийгВэбийнагуулгынудирдлагынсистембуюу CMS гэдэг. ЭнэньямарнэгэнтехникийнмэдлэгшаардагдахгүйгээрмашхялбараарөөрийнВэбсайтыгудирдахболомжолгодог. Блогдээрямарнэгэнагуулгаоруулахдаатекст, зураг, холбоос, видеобичлэг, аудиобичлэггэхмэтмэдээллийнолонтөрлийнхэлбэрүүдийгоруулахболомжтойбайдаг. Мөнблогууддээрхголзүйлүүдийннэгньблогыгуншигчидөөрсдийнсэтгэгдэлээүлдээхболомжюм. 11.02.17 3

4. Blog Design /Блогын хэлбэр/ Нэгэнт л өөрийнгэсэнвэбсайттайболжбайгааучиртүүнийхээхэлбэрдизайн, өнгөүзэмжийгсайжруулах, бусдынблогоосялгарахсонирхолтойбайхньмэдээжтэгвэлэнэболомжнь ч блогдээрбайдаг.Хүмүүсблогийголонтөрлөөрүүсгэжашигладаг. Блогыгүүсгэхдээингэжтөрөлжүүлэхньуншигчдадуламсонирхолтойбайхталтайбайдаг. Жишээнь: тафотозурагсонирхогчболөөрийнзурагуудааронлайнфотосэтгүүлүүсгэжболно. Ингэвэлэнэньфотоблогынтөрөлдхамаарагдана. Тахэрвээвидеосонирхогчболөөрийнавсанбичлэгүүдболонбусадсайтуудадбайгаасонирхолтойвидеобичлэгүүдээрблогүүсгэжболно. Энэньвидеоблогынтөрөлдхамаарагдана. Мөндээрдурдсантекст, зураг, холбоос, видеобичлэг, аудиобичлэгийгхослууланүүсгэж ч болдог. 11.02.17 4

5. Blog Design /Блогын хэлбэр/ Блогүүсгэхдээтөрлөөсгаднаагуулгахэлбэрбасчухалюм. Блогооагуулга, сэдвээрньтөрөлжүүлэхньуншигчдынсонирхолыгтатахнэгнөхцөлболдог. Жишээнь: Тахоолхийхсонирхолтой, олонтөрлийнхоолныжормэддэгболзөвхөнхоолныжороордагдасанблогүүсгэжболно. Таулстөрдсонирхолтой, улстөрийнүйлявдалыгбайнгадүгнэншинжилдэгболулстөрөөрдагнасанблогүүсгэжболно. Басөөрийнажилмэргэжлийнхолбогдолтойблогүүсгэхньбас л сонирхолтой.... 11.02.17 5

6. Блог нээх зорилго Ихэнхблогыгхувьхүмүүсөөрийнсонирхолоорүүсгэдэгболбайгууллагууд ч гэсэнбизнесийнзорилгоорблогүүсгэдэг.Мөнхэсэгбүлэгхүмүүсхамтран (төрийнбусбайгууллага, эрдэмшинжилгээнийбайгууллагуудгэхмэт) өөрсдийнүйлажиллагаагааолоннийтэдтаниулах, өөрсдийгөөхөгжүүлэхзорилгоорблогүүсгэхнь ч ихбайдаг. Блогүүсгэхэдзаавалиймтөрөл, хэлбэр, зорилгоорүүсгэнэгэсэнойлголтбайхгүйяажсэтгэнэтүүгээрээ л үүсгэдэг. Заингээдтаблогтойболохооршийдсэнбол 11.02.17 6

7. Блог яагаад хэрэгтэй гэж... 1. Өөрөөөөрийгөөнээдэг: Олонжилблогбичихтусамөөрөөөөрийгөөилүүнээжмэддэг. Таныуншигчадгэжтаныхамгийнсайнбагшбайхболно. Тэдшүүмжилдэг, дэмждэг, үлтоомсорлодог. Энэбүхэнньтаньдүргэлжнэгзүйлийгөгчбайдаг. 2. Сонирхолнэгтхүмүүстэйтанилцдаг: Хэдийблогдээрхнийтлэлүүдньбүгднэгэнтөрлийнбичлэгүүдбиш ч ямарнэгэнтөрөлньүргэлждавамгайлжбайдаг. Энэньихэвчлэнхувьхүнийсонирхолтойхолбоотойбайдаг. МинийхувьдБуддынгүнухааныталаарилүүтүлхүүбичихдуртай. 3. Бусадтайсаналбодлоочөлөөтэйсолилцох: Сэтгэгдлээрдамжууланөөрийнсаналбодлыгбусадтайчөлөөтэйхуваалцахболомжолгодог. Ихэнхтохиолдолдсэтгэгдэлбичижбуйхүнээмэдэхгүйбайхтохиолдолгардаг. Энэньтаньдилүүихболомжолгоно. 11.02.17 7

8. Блогвебсайтнаасямарялгаатайвэ? Блогмааньөөрөөнэгэнтөрлийнвебсайтюм. http://www.ireedui.mn http://blog.ireedui.mn хоёрюугаарааялгаатайвэгэдэгдээртайлбарлая. 1. www.ireedui.mn өөрийнгэсэнтогтсонбүтэцтэй:Нийтлэгдэжбуймэдээллүүдньзөвхөн л сайтандоторхмэдээллүүдийнтөрөлбайхёстой. 2. Зорилгоньөөр:Сайтмааньилүүхүмүүстмэдээлэлхүргэх, мөнөөртхэрэгтэйзүйлээхурданолоходтүлхүүанхааранбүтээгдсэнболблогмааньтиймбиш. Блогоостаямар ч сэдвийнталааруншижболно. 3. Блогилүүхурданшинэчлэгддэг:Блогтбараг л өдөрбүршинэбичлэгорчбайдагболсайтандтиймбайхалбагүй. 3 хоногт , эсвэл 7 хоногтнэгудаамэдээлэлньшинэчлэгддэг. 11.02.17 8

9. Хост ба үнэгүй блог систем 1.Та өөрөө хосттой /Интернэт байрлах талбар/ бол тэндээ хөнгөхөн блогийн систем суулгаж болох юм. Одоогоор моадонд ороод байгаа агуулгийг удирдах системээр Drupal ,Wordpress., Joomla ,түгээмэл ашиглаж байна. Мөн хостгүй тохиолдолд 000webhost.com www.byeathost.com гэх мэт үнэгүй хостийн үйлчилгээг сонгож болох юм. Мэдээж энэхүү арга нь жаахан мэргэжлийн талруугаа болох учир анхлан суралцагч нарт нилээд хүндрэлтэй ойлголт юм. 2.Үнэгүй блог систем гэдэг маань та тухайн сайтны харьяа болон тусдаа үйл ажиллагаа болон явагддаг. Тухайн сайтын хост дээр таны блог байрлах ба ямар нэг веб бүтээх систем суулгах шаардлагаггүй. Тэдний санал болгосон систем дээр блог хөтлөнө. 11.02.17 9

10. Монголын үнэгүй веблог системийн талаар http://blog.banjig.net/ http://blog.gogo.mn/ http://www.blog.banjig.net/ http://www.blog.gogo.mn/ http://www.blogmn.net http://www.miniih.com/ 11.02.17 10

11. Гадаадын блог системийн тухай www.blogger.com www.wordpress.com БУСАД - Анли хэл дээр ажиллах учир тодорхой хэмжээний англи хэлний мэдлэгтэй байх хэрэгтэй. - Гадаадын сервэр дээр байрлах тул сурталчилгаа хийх, хүмүүстэй холбогдох өргөн боломжтой. 11.02.17 11

12. Яагаад хүмүүс блоггер.ком ийг сонгодог вэ? 1. Аюулгүй байдалд санаа зовох асуудалгүй. Ном ёсоороо юмаа бичээд л явахад хэн ч чамайг хорьж чадахгүй. 2. Хамрах хүрээ бол асар их шүү. Hi5.com facebook.com myspace зэрэг сайтууд шиг олон нийтийн сүлжээний зарчимаар ажиллана. Мөн блогоороо найзуудын хүрээ үүсгэж хоорондоо мэдээлэл солилцох маш өргөн үйлчилгээнд хамрагдана. 3. Блогсистем нь тун энгийн та бага зэрэг л англи хэлний мэдлэгтэй байхад л болно. Дизайн хийхэд таньд HMTL CSS веб програмчиллын хэлний мэдлэг шаардлагтай. Эхэндээ эдгээр хэлний мэдлэггүй юм чинь гээд орхиж болохгүй. Байгаа загваруудыг нь ашиглаад л бичээд эхэлчих. 11.02.17 12

13. http://twitter.com Twitter гэдэгнь 140 тэмдэгтэдбагтаанблогхөтлөдөгМикроблоггерийнсайтюм. Хүнбүрт Following болон Followers гэсэнхүмүүсбайхба Following байгаабүххүнийбичлэгүүдтандхарагдана, харин Followers-л багтсанхүнбүхэндтаныбичлэгүүдхарагдана. Тэгэхээрта Following хийсэнбүххүнийхээхаанаюухийжбайгаагньмэдэжболохньээ. Давууталууднь: Мэдээллийгтүргэншуурхай, авсаарханаарбиебиедээдамжуулах. Интернэт, утасзэргийгашигланхөтлөхболомжтой, энгийн, ашиглахадамар. Дэлхийдээрсүүлийнхэдэнсархэтэрхийихэрчээавчбайгаахамгийншилдэгмэдээлэлсолилцоонысуваг. Таныамьдралыгмашсонирхолтойболгожчадахаасгаднаажилхэргээ ч түргэншуурхайудирдаххэрэгсэлүүрболгохболомжтойгээд л зөндөөалтандавууталуудбий. 11.02.17 13

14. Facebook.com Фэйсвүүкньөөрийнэргэнтойрондбуйнайзнөхөд, хамтажиллаж, амьдарчбуйхүмүүстэйхолбоохарилцаатогтоохэнгийнхэрэгсэлюм. Тафэйсбүүкийгашиглахньтандхүмүүстэй Фэйсбүүкхүнбүхэнднээлттэй. ТафейсвүүкийгашиглахынтулдөөрийнгэсэнЙмайлхаягтайбайхад л хангалттай. Өөрийнмайлхаягааашигланфейсвүүкийнхэрэглэгчээрбүртгүүлээдөөрийнэргэнтойрондбайгаахүмүүстэйхолбоотогтоожэхэлнэ. Фэйсбүүктаныэргэнтойрондбайгаахүмүүсийгтанднээжөгнө. Байгууллага, бүснутаг, сургууль, бүлэг, бүлгэмүүдгэхмэтээрашигсонирхолижилхүмүүсийнмашолонсүлжээ, бүлгүүдФэйсбүүктбайдаг. Татэдэнтэйхолбоотогтоожтэднээссуралцажболно. Фэйсбүүкийннайзууд Тодорхойнөхцлийндагууитгэлцлийнүндсэндээрфэйсбүүкийннайзуудболсонтохиолдолдтэдөөрсдийнхувийнмэдээллээсолилцох, хамтранүзэхуншихэрхтэйболдог. 11.02.17 14

15. Blogmn.net 11.02.17 15

16. Blogmn.net-ийн тухай Интернет дээр өөрийн талбарыг үүсгэж, энд та бусдад хүссэн зүйлээ хэлэх, дамжуулах, хэвлэн нийтлэх, бусадтай ярилцах, зөвлөх, дотоод сэтгэлээ нээх, туслах, хамтрах, танилцах, найзлах, боломжтой. Фото зургийн хичээл, Компьютерын хичээл, эрүүл мэндийн зөвлөгөө, шинэ мэдээ, мэдээлэл, дуу, шүлгийг уншиж, суралцаж болно. Өөрийгөө хөгжүүлэхийг хүссэн, хамт хөгжих, хөгжүүлэхийг хүссэн хэн бүхний өмнө манай сайт үргэлж нээлттэй байх болно. Та ч бас бичиж нийтлээрэй. 11.02.17 16

17. Blogmn.net сайтад блог үүсгэх Бүгдээрээ хамтраад хийцгээе...... Блогмн.нэт сайтад бүртгүүлэх Нэвтрэх Блогоо үүсгэх 11.02.17 17

18. 11.02.17 18 Тайлбар: Блог удирдахын тулд blogmn.net сайт руу орж өөрийн хэрэглэгчийн нэр, нууц үгийг оруулж нэвтрэх товч дарж удирдлагын хэсэгт орно. Тайлбар: Нэвтэрч орсны дараа харагдах удирдах гэсэн бичиг дээр дарж өөрийн блогыг удирдаж болно.

19. 11.02.17 19 Тайлбар:Удирдлагын хэсэгт нэвтрэн орсноор та Блог удирдах, Блог нээх, хаа устгах болон бусад бүх тохиргоог зурагт үзүүлсэн цэснүүдийн тусламжтайгаар хийж болно.

20. 11.02.17 20 Аватар гэж юу вэ? Яаж оруулах вэ? Аватар буюу хөрөг зураг гэдэг нь танийг илэрхийлэх жижиг зураг юм. Энэ нь таний танилцуулганд болон зарим тохиолдолд блог болон сэтгэгдэлд тань харагдах болно. Аватар нь заавал байх шаардлаггүй бөгөөд та өөрийн аватарыг оруулахыг хүсвэл үндсэн цэснээс "Хувийн тохиргоо" хэсэг рүүгээ орж оруулж чадна. Энд хуудасны дээд хэсэгт аватар оруулах талбарыг та олж харах болно. Хөрөг зургаа компьютерээсээ хуулж оруулж болохоос гадна, бусад сервер дээр байгаа зургийн хаягийг оруулж холбож бас болно.

21. 11.02.17 21 Бичлэгүүдээ ангилах Та өөрийн бичлэгүүдээ ангилал үүсгэн ангилж болно. Үүний тулд өөрийн бичлэгээ ангилах блогоо сонгож ороод Бичлэгүүд хэсгээс Бичлэгийн ангилалууд гэсэн хуудсыг нээгээрэй.

22. 11.02.17 22 Ангилал нэмэх товч дарснаар доорх цонх нээгдэх бөгөөд Нэр гэсэн хэсэгт ангилал оруулах нэрээ бичнэ. Жишээ нь Танин мэдэхүй, Мэдээ мэдээлэл гэх мэт.

23. 11.02.17 23 Текстэн мэдээлэлдээ холбоос оруулах 1. Үгээ идэхижүүлнэ2. Дараа нь линкний товчлуурыг дарна3. Холбох гэж буй хаягаа оруулна4. Оруулах товчийг дарна.за ингээд сонгосон үгний доогуур зураастай болсон байна.

24. 11.02.17 24 Хэрхэн бичлэгтээ зураг оруулах вэ? Бичлэг хийж байх үедээ зураг оруулахдаа 2 янзаар оруулж болно. а. Өөрийн компьютерээс зураг хуулах.б. Өөр веб хуудаснаас зураг холбох. а. Өөрийн компьютерээс зураг хуулах.1. Зураг оруулах товчийг дарна.2. Зааж өг гэсэнтовчийг дарж зургаа сонгоно.3. Зургаа зааж өгсний дараа хуулах товч дарахад амжилттай хуулагдлаа гэсэн цонх нээгдэж ок товч дарж өгнө.4. Ингээд сервер рүү хуулах ок товчлуур мөн дарна.б. Өөр веб хуудаснаас зураг холбох.1. Зургийн URL (http://...gif г.м) хаягийг оруулж өгнө.2. Оруулах товчийг дарна.

25. 11.02.17 25 "Найзууд" гэж юу вэ? Би хэрхэн найзуудаа жагсаалтандаа бүртгэх вэ? "Найзууд" гэдэг нь манай сайт дээрх бүртгэл бүхий тодорхой хүмүүс хоорондоо нэг нэгнийгээ бүртгэн авч, зарим бичлэгээ зөвхөн бүртгэлтэй найзууддаа уншуулахаар тохируулах боломж юм. Нэвтрэн ороод үндсэн цэсний "Найзууд" хэсэгт орж найзынхаа жагсаалтыг харж болно. Ta энэ хуудаснаас бас манай сайтад бүртгэлгүй найзууддаа мэйлээр нь урилга илгээж болно. Мөн энэ хуудсанд та найз нэмэх болон хасаж чадна. Мөн таны хувийн танилцуулга хуудсанд найзуудын жагсаалт харагдах ба, хэрэв хүсэхгүй бол та гаргахгүйгээр тохируулж бас болно.

26. 11.02.17 26 Бусад хэрэглэгчид рүү хэрхэн зурвас явуулах вэ? Үдсэн цэсний Захиа цэс рүү орж нээгдэх цонхноос зурвас бичих товчлуур дарна. Хэнд бичих хэрэглэгчийн нэрээ бичнэ эсвэл өөрт бүртгэлтэй найзаа сонгоноод гарчиг болон илгээх зурвасаа бичээд илгээх товч дарна.

27. 11.02.17 27 Загвар гэж юу вэ? Ямар боломжтой вэ? Би яаж засах вэ? Загвар буюу арьс (Template, skin) гэдэг нь таний блогийн өнгө зүс, дезайныг харуулах код юм. Загварын код нь HTML болон блогийн хувьсагч утгуудаас бүрдэнэ. Шинэ загвар сонгож хэрэглэхээс гадна та өөрөө кодыг өөрчлөн бичих, эсвэл ямар нэгэн HTML засварлагч ашиглан загвар буюу өөрийн блог хуудасны өнгө зүс, дезайныг өөрийн хүссэнээр өөрчлөх боломжтой. Загвар засахдаа блогийн тохиргооны хэсэгт загвар цэсний засах цэс рүү ороод, гарч ирэх цонхонд байгаа кодыг өөрчлөн бичиж хадгалах товч дарна.

28. Даалгавар-1 Blogmn.net сайтад блогоо үүсгэ. Үүсгэсэн өөрийн блог дээрээ сургалт, хөтөлбөртэй холбогдолтой 1-3 бичвэр үүсгэ. 3-4 хүний блогт зочилж, үүсгэсэн бичвэрт санал хүсэлтээ үлдээ. 11.02.17 28

29. Даалгавар-2 www.miniih.com, www.gogo.mnсайтууд дээр блог үүсгэ Блог хөтлөх мэдээлэл интернэтээс хайж, өөрийн блогтоо мэдээлэл оруул. Гадаадын блог хөтлөгч www.blogspot.com , www.wordpress.comсайт руу орж, блог үүсгэн, монгол блог үүсгэх боломжуудтай харицуулж дүгнэлт хий. 11.02.17 29

30. АНХААРАЛ ТАВЬЖ, СУРГАЛТАНД ИДЭВХИТЭЙ ХАМРАГДСАНД БАЯРЛАЛАА 11.02.17 30