1. Türkiye’de ArGe
AHMET HAMDİ ATALAY İstanbul’Mayıs 2014 8 Mayıs 2014, ISTANBUL
Netaş İcra Kurulu Üyesi

2. Teknolojiler Evrimi

3. Kaynak: Strategy, scenarios, and the global shift in defense power,.McKinsey Global Institute (2013),
Dünya Ekonomik Güç Merkezi Kayması

4. Dünya Refah Dağılımı

5. Ülkelerin Gelişmişlik Düzeyi

6. Türkiye’nin Milli Gelir Gelişimi
Kaynak: Dünya Bankası verilerinden Güngör Uras tarafından oluşturulmuştur, Milliyet, 26.06.2012.
Kişibaşına GSYİH (1960-2010)
Güney Kore;
$20.757
Türkiye; $10.094
$0
$5.000
$10.000
$15.000
$20.000
$25.000
1960
1962
1964
1966
1968
1970
1972
1974
1976
1978
1980
1982
1984
1986
1988
1990
1992
1994
1996
1998
2000
2002
2004
2006
2008
2010
ABDDoları

7. Ülkelerin Rekabet Gücü Endeksi
Rekabet Gücü Endeks Sıralamaları Almanya ABD Çin Japonya G. Kore Türkiye
148 Ülke Arasındaki Yeri 4 5 29 9 25 44
İnovasyon Kapasitesi 3 5 30 6 22 45
Bilimsel Araştırma Kurumlarının Kalitesi 6 5 41 9 24 63
Şirketlerin Ar-Ge Harcamaları 4 5 22 2 20 68
Ar-Ge ‘de Üniversite& Sanayi İşbirliği 9 3 33 17 26 52
İleri Teknoloji Ürünlerde Kamu Alımları 17 15 13 37 31 23
Bilim İnsanı ve Mühendis Mevcudiyeti 17 6 44 4 33 53
Faydalı Model, Patentler 6 12 36 4 9 41
(Kaynak: World Economic Forum | The Global Competitiveness Report 2013–2014)
Dünya Ekonomik Forumu (WEF) 2013-2014 Küresel Rekabet Raporu’na göre;
Türkiye 148 ülke arasında 44. sırada.
Türkiye daha önce 142 ülke arasında 59., ondan önceki yıl ise 139 ülke arasında ise 61. sırada
yer almaktaydı.

8. Yüksek Katmadeğer İçin İleri Teknoloji
İleri teknoloji ürünlerinin imalat ürünleri ihracatı içerisindeki oranı (%)
Almanya ABD Çin Japonya G. Kore Türkiye
İhracat
(Milyar $, 2012)
1492 1612 2021 793 548 152
Oranı
(%, 2006-2012)
32 46 39 31 41 4,8
(Kaynak: Deloitte Global Manufacturing Competitiveness Index 2013)
Türkiye’nin ihraç ettiği ürünlerin kilogram başına
değeri 1.5 dolar.
Bu rakamın Almanya için 4.1, Japonya için 3.5,
Güney Kore için 3 dolar.
İleri teknoloji ürünler kilogram başına 10.2, orta
seviyeli teknoloji ürünlerinden ise 3.3 dolar
değerinde

9. Türkiye’nin İhracatı
Türkiye ve dünya ihracat değerleri (Milyar $) ile Türkiye’nin dünya ihracatındaki payı
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Türkiye 31 36 47 63 74 86 107 132 102 114 135 152
Dünya 6.119 6.420 7.471 9.101 10.389 12.043 13.849 15.974 12.321 15.048 18.001 18.058
Pay (%) 0,51 0,56 0,63 0,69 0,71 0,71 0,77 0,83 0,83 0,76 0,75 0,84
2009 yılında 1.16 dolar olan kg ihracat fiyatı, 2012 yılında 1,58 dolara yükseldi.
Teknoparklardan yapılan ihracattan kilogram başına 6.9 dolar, Patentli
ürünlerden 3.0 dolar, tasarımlı ürünlerden ise 2.6 dolar gelir elde ediyoruz.
Türkiye kg fiyatı 354 dolara hava taşıtı da ihraç ediyor. Elektrikli makinalarda 31,
bilgisayar ve büro makinalarında 25, medikal optik aletlerde 22, savaş araçları
ve askeri mühimmatlarda ise 21 kg/dolara ihracat yapıyoruz.

10. ArGe – Araştırma ve Geliştirme

11. Türkiye’nin ArGe Ekosistemi
Turkiye’de ArGe faaliyeti
gosteren uluslararası şirketler,
Turkiye’deki ArGe ekosistemini
geniş bir bant icinde
değerlendirmelerine karşın,
«Pazar potansiyeli» en bariz
avantaj olarak öne cıkıyor.
Ankete katılan şirketlerce
belirlenen en onemli ArGe Eko
Sistem ozelliği “kalifi ye
eleman” olarak belirtilirken,
bunu “pazar potansiyeli”,
“kurumsal ArGe destek
mekanizmaları” ve “personel
maliyeti” takip etmektedir.
YASED, ArGe Araştırması Raporu’2013

12. Buluş-Yayın Kıyaslamaları (G20-Eylül 2013)
Buluş/Yayı : 3355/1000 Buluş/Yayın : 1978/1000 Buluş/Yayın : 95/1000Buluş/Yayın : 517/1000

13. Ülkelerin ArGe Performansı
Ar-Ge Harcamaları
(GERD, Milyar $)
Ar-Ge Harcamalarının
GSYİH’e Oranı (%)
Kişi başına Ar-Ge
Harcaması ($)
Almanya 93,1 2,88 1138
ABD 415,2 2,77 1331
Çin 178,2 1,84 155
Japonya 141 3,39 1146
G. Kore 53,2 4,03 1203
Türkiye 11,1 0,92 166
(Kaynak: OECD | Bilim, Teknoloji ve Sanayi Puan Tablosu 2013)
Türkiye’nin ArGe harcamalarının GSYİH içindeki payı %0,92, 2023 hedefi ise %3.
Bu oran Çin’de %1.84, ABD’de %2.77, Almanya’da % 2.88, Japonya’da 3.39, G.Kore’de %4.03

14. Ülkelerin ArGe Performansı
Türkiye’de ArGe harcamalarının %46,8’i özel sektör, %28,2’si kamu, %25’i yükseköğretim
kesimi, yurtiçi ve yurtdışı kaynaklar tarafından karşılanmıştır (2012 verisi).
(Kaynak: OECD Bilim, Teknoloji ve Sanayi Puan Tablosu 2013)

15. Türkiye’de ArGe Teşvikleri
 San-Tez Projeleri: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bak.
 Teknogirişim Sermayesi Desteği: B.S Tekn Bak.
 TEYDEB Projeleri: TÜBİTAK
 Girişimcilik Aşamalı Destek Programı: TÜBİTAK
 Öncelikli Alanlar Ar-Ge Programı: TÜBİTAK
 Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama
Destek Programı: KOSGEB
 Ar-Ge Proje Destekleri: Türkiye Teknoloji
Geliştirme Vakfı (TTGV)
 BOREN Projeleri: Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü
 Diğer Bakanlıklar (UDHB, Tarım B. Vb.) Ar-Ge
Projeleri
 Savunma Sanayii Müşteşarlığı
 Kalkınma Ajansları
 AB Destekli Ar-Ge Projeleri
 ……… TÜBİTAK ArGe Hibe Destek Dağılımı (1995-2012)

16. Türkiye’nin Ar-Ge Harcamaları
Türkiye’nin ArGe harcamalarının GSMH içindeki
payı %0.92, 2023 hedefi ise %3.
Bu oran Çin’de %1.84, ABD’de %2.77, Almanya’da
% 2.88, Japonya’da 3.39, G.Kore’de %4.03

17. TPE’ye Yapılan Patent Başvurular

18. Bunca Gayret ve Yatırıma Rağmen…..Sorun ne?
• Bilim ve Teknoloji toplum gündemindeki ana konular arasına girebilmiş değil,
• Eğitim sistemimiz merak eden, sorgulayan ve araştıran bireyler yetiştiremiyor,
• Temel bilimler (Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji) eğitimimiz zayıf,
• ArGe kavramı kamu, üniversite ve sanayi tarafından farklı anlaşılıyor,
• Teşvik düzenlemeleri ve teşvik mekanizmaları uygulamayı zorlaştırıyor,
• Kamu teşvikleri dağınık yapıda ve hedef teknoloji odaklı değil,
• Kamu bürokrasisi ve uygulamaları güvensizlik odaklı, performans hedefli değil,
• TÜBİTAK bir araştırma kurumu gibi değil, ticari işletme gibi, haksız rekabet,
• Üniversite-sanayi işbirliği yeterli değil, üniversiteler teknoloji üretmiyor,
• Teknokentler sinerji ortaya koyamıyor, ofis kiralama merkezi gibi çalışıyor,
• Bireysel girişimcilere maddi destek sağlayacak yatırımcılar yok,
Özel sektör kısa dönemli bakışa sahip, sanayici değil tüccar gibi davranıyor,
……

19. Hedeflenen Başarıya Ulaşmak İçin Ne Yapmalı ?
• Bilim ve Teknoloji kültürümüzün parçası haline getirilmeli,
• Meraklı, sorgulayıcı ve araştırıcı bireyler yetiştirecek eğitim sistemi oluşturulmalı,
• Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji konusunda eğitimler teşvik edilmeli,
• Temel Araştırma, Uygulamalı Araştırma ve Ürün Geliştirme tanımları netleşmeli,
• Teşvik düzenleme ve mekanizmaları kolaylaştırılıp güven üzere kurulmalı,
• Kamu teşvikleri derlenmeli ve hedef seçilecek teknolojilere odaklanılmalı,
• Teşvik karar ve kontrol birimleri Kamu ve Özel sektör temsilcilerinden oluşmalı,
• TÜBİTAK, sanayi için Temel araştırmalar yapan bir yapıya dönmeli,
• Üniversite-sanayi işbirliği tüm tarafların kazanacağı bir modele dönüştürülmeli,
• Teknokentler ortak Lab ve altyapılarla sinerji ve inovasyon ortamına dönüşmeli
• Bireysel girişimcilere maddi destek sağlayacak yatırımcılara vergi teşviği,
Tüccarlar değil sanayiciler teşvik edilmeli,
……

20. Sonuç
Güçlü bir Türkiye için ArGe bir zorunluluktur. ArGe olmadan;
- Dünyanın 10. büyük ekonomisi olunamaz,
- 2.000 Milyar $ milli gelire ulaşılamaz,
- 25.000 $ kişibaşı milli gelire ulaşılamaz,
- 500 Milyar $ ihracat rakamına ulaşılamaz,
İnanırsak başarabiliriz. Çünkü;
• Genç, dinamik, yeniliğe açık ve teknolojiye yatkın bir nüfusumuz var,
• ArGe’ye inanmış, hedefleri ve icra kabiliyeti olan hükümetimiz var.
• Tüm bunları başarabilecek üniversitelerimiz, araştırma kurumlarımız ve
girişimciliği yüksek sanayimiz var,