Nota

1. Tumbuhan
semulajadi
BAHAN
ANTIOKSIDAN
Sintesis
Kimia
(produk
kesihatan
Sebatian kimia diperlukan oleh badan utk
melambatkan/menghentikan proses pengoksidaan
- Melindungi badan drp kerosakan disebabkan
RADIKAL BEBAS
- Sbg barisan pertahanan thdp risiko jangkitan
penyakit
Semakin meningkat usia, semakin kurang keupayaan
badan menghasilkan
bahan antioksidan
Dapat melalui
makanan
+
Fungsi
Beta karotena
Makanan berwarnamerah/kuning/
jingga (lobak merah, mangga & ubi
keledek.
Lutein
Utk mata yang sihat.
(sayur-sayuran berdaun hijau-
bayam, kubis & brokoli
Likopena
Buah-buahan - betik, jambu batu,
tembikai, tomato, aprikot, limau
gedang dan oren
Vitamin C (asid askorbik)
Vitamin larut air.
Buah & sayuran - sitrus, bayam,
brokoli, kiwi, strawberi, kranberi,
kubis, lada hijau dan bijirin.
Vitamin E (alfa-tokoferol)
Minyak kelapa sawit, minyak germa
gandum, minyak jagung & minyak
kacang soya.
Aprikot, brokoli, kekacang dan
mangga.
RADIKAL
BEBAS
Sebatian
lebih stabil
menghentikan
proses pengoksidaan
Faktor dalaman
- Metabolisme
- keradangan
Faktor luar
- asap rokok
- Radiasi
- Sinar UV mtahari
- Pencemaran udara
- Sisa toksik
Mutasi, Kanser, Penyakit kardiovaskular,
Penyakit ketidaksuburan, Kerosakan buah
pinggang, hati, peparu,
Penuaan awal (kedut, uban)
Radikal bebas lebih banyak
(Bahan karsinogen)
Tindakbalas pengoksidaan berantai
Proses pengoksidaan berlaku
semula jadi di dalam badan
menghasilkan RADIKAL BEBAS
KESAN RADIKAL BEBAS TERHADAP KESIHATAN MANUSIA

2. Perang
Hirisan epal tidak berubah warna dalam jus limau kerana
jus limau mengandungi bahan antioksidan yang boleh
menghalang pengoksidaan pada hirisan epal.
Isipadu larutan / Jenis epal / Suhu persekitaran
Pengoksidaan ialah proses yang menyebabkan warna hirisan
epal berubah / menjadi perang selepas 30 minit direndam
dalam air suling.
Vitamin C bertindak sebagai bahan antioksidan/
Vitamin C menghalang proses pengoksidaan/
Vitamin C sebagai barisan pertahanan terhadap risiko
jangkitan penyakit.
PU
dimalarkan
DSO
PMP
PGB XN
 Inferens
PMP1
PMP2
PMP
PGB
N
Pemerhatian: Perang Putih
Inferens: Pengoksidaan berlaku Pengoksidaan tidak berlaku
Ada bahan
antioksidan

3. Aloe vera
2 m
2 m
Kaedah Akupunktur (1 m)
Jarum steril dimasukkan secara perlahan & lembut ke dalam titik
tertentu pada kulit dapat merangsang sistem saraf untuk
melegakan kesakitan (1 m)
Mengurangkan kesakitan kulit akibat selaran matahari
(sunburn) /
Mengurangkan kesakitan kulit akibat terkena benda panas
Setuju (1 m)
Alasan: Vitamin C dalam bentuk pil senang diambil sesuai
dengan gaya hidup masyarakat yang sibuk bekerja / Senang
diperolehi / Menjadi pelengkap kepada amalan pemakanan yang
tidak seimbang (mana-mana 1 alasan – 1 m)
Tidak setuju (1 m)
Alasan : Ada vitamin C dalam bentuk pil yang tidak mendapat
kelulusan Kementerian Kesihatan Malaysia / Produk yang
menggunakan dua atau lebih bahan aktif boleh memudaratkan
kesihatan (mana-mana 1 alasan – 1 m)
ATAU
Setuju?  alasan

4. UBAT TRADISIONAL
Ubat diperoleh drp
Sumber semula jadi
(tumbuhan & haiwan) tanpa
diproses
secara kimia
Aloe vera (lidah buaya)
Lendiran disapu pd kulit utk
mengurangkan kesakitan kulit
akibat selaran matahari
(sunburn)
/ terkena benda panas
Ginseng
Herba
dlm perubatan tradisional
Cina utk memelihara
kesihatan badan
Halia
Melegakan bengkak &
sengal-sengal badan
serta menghilangkan angin
dalam badan
Kuinina
Kulit pokok Cinchona sp.
mengubat
penyakit malaria
Pokok Bunga Raya
Daunnya
melegakan sakit kepala &
merawat masalah
keguguran rambut

5. UBAT MODEN
Ubat dihasilkan di makmal utk
kegunaan ramai &
dijual meluas di pasaran.
Pelbagai bentuk (pil, kapsul,
pasta, ampaian & larutan
Antibiotik
● membunuh / menghalang
pertumbuhan bakteria
berjangkit.
• dihasilkan daripada
mikroorganisma (fungus/
bakteria) yang boleh
melawan patogen.
• boleh dihasilkan melalui
sintesis bahan kimia.
• perlu dihabiskan mengikut
dos yang diberikan untuk
memastikan pathogen
dihapuskan.
• Con:penisilin, streptomisin
Psikoteraputik
• merawat pesakit psikiatrik
• perlu diambil mengikut dos
yang ditetapkan oleh doktor
kerana boleh menyebabkan
perubahan perasaan, pemikiran
dan kelakuan seseorang.
• 3 jenis:
i) Stimulan
merangsang &mengaktifkan
otak, badan dan perasaan
pesakit
con. amfetamina
ii) Antidepresan
mengawal kemurungan
con. Imipramin, amitriptilin
iii) Antipsikotik
ubat penenang
con. trankuiliser, barbiturat,
dozapin dan haloperidol
Analgesik
• melegakan kesakitan.
• Con: aspirin, parasetamol
& kodeina

6. Perubatan Tradisional Perubatan Moden Perubatan Komplementari
Rawatan menggunakan bahan semulajadi
daripada tumbuhan dan haiwan
Menggunakan kaedah moden seperti
pembedahan, rawatan laser dan radioterapi
Tidak menggunakan ubat-ubatan teraputik,
dadah dan bahan sintetik kimia.
Tidak melibatkan pembedahan dan jahitan
terhadap tubuh badan
Diwarisi dan diamalkan turun-temurun Rawatan menggunakan ubat-ubatan sintetik Kepelbagaian kaedah penjagaan kesihatan
yang berasal daripada pelbagai bentuk
budaya sejak zaman-berzaman
Keberkesanan rawatannya lebih perlahan dan
memakan masa
Rawatannya lebih berkesan dan
lebih cepat
Rawatan tambahan yang dilakukan bersama
dengan perubatan moden dalam merawat
penyakit
Kos rawatan yang rendah Kos rawatan yang mahal Kos rawatan tidak mahal
Pembuktian keberkesanan secara
pengalaman
Pembuktian keberkesanan secara klinikal Mengambil kira pandangan pengamal
perubatan moden dan tradisional
Con. ubat tradisional - Kuinina, bunga raya,
Aloe vera/lidah buaya, halia, ginseng, gamat,
ikan haruan
3 jenis ubat moden –
- Analgesik: aspirin, parasetamol, kodeina
- Antibiotik: penisilin, streptomisin
- Psikoteraputik: stimulan, antidepresan,
antipsikotik
Con. amalan perubatan: akupunktur,
kiropraktik, urutan tradisional, homeopati,
terapi herba

7. Daun bunga raya
Parasetamol / Panadol / Aspirin /
Analgesik / Kodeina
Tidak. (1 m)
Boleh menyebabkan perubahan perasaan /
pemikiran / kelakuan seseorang (1 m)
Perubatan tradisional
Akupunktur
Perubatan
moden
Perubatan
tradisional

8. 12 (a) Rajah 9.1 : Perubatan komplementari
Rajah 9.2 : Perubatan moden [2 m]
(b) Masalah kesihatan yang boleh dirawat melalui
i) kaedah dalam Rajah 9.1 / Perubatan komplimentari
1. Otot lenguh
2. Otot terseliuh
3. Peredaran darah tidak lancar
4. Melegakan/mengurangkan stress
5. Merehatkan tisu
6. Mengurangkan kesakitan.
[mana-mana 2 jawapan]
ii) kaedah dalam Rajah 9.2 / Perubatan moden
1. Menyingkirkan tisu yang telah rosak
2. Membetulkan/menukarkan/menggantikan/
membaiki organ yang sudah rosak [2 m]
Urutan
tradisional
(Perubatan
Komplementari)
Pembedahan
(Perubatan
Moden)

9. (c) Kaedah perubatan yang sesuai bagi Pn. Marlia
yang menghidap kanser tahap 1 dan alasannya.
Kaedah Rajah 9.2//
Perubatan moden
Alasan:
1: Kanser adalah ketumbuhan yang cepat
merebak
2: Pertumbuhan sel tidak terkawal
3: Mengganggu aktiviti sel bersebelahanyang
sihat (jika tidak disingkirkan)
4: Merosakkan tisu/organ
5: Tisu/organ perlu disingkirkan
6: Rawatan lebih berkesan/cepat
7: Terbukti keberkesanan secara klinikal
8: Rawatan melalui pembedahan/ubatan
sintetik/ kimia/dadah/ rawatan laser/
radioterapi [mak: 6 m]
(c) Kaedah perubatan yang sesuai bagi Pn. Marlia
yang menghidap kanser tahap 1 dan alasannya.
Kaedah rajah 9.1//
Perubatan komplementari
Aalasan:
1: Tidak melibatkan pembedahan /jahitan pada
tubuh badan
2: Tidak menggunakan ubatan/bahan sintetik
kimia/dadah
3: Kos rawatan rendah
4: Bahan rawatan mudah didapati /
menggunakan bahan semulajadi/ daripada
haiwan/ tumbuhan
5: Kaedah rawatan diwarisi turun temurun
6: Keberkesanan dibuktikan secara perlahan
melalui pengalaman
7: Tiada kesan sampingan[mak: 6 m]
ATAU

10. 13 (a) 2 ciri perubatan tradisional:
1. rawatan menggunakan bahan semulajadi
daripada tumbuhan dan haiwan
2. kos rawatan yang rendah
3. diwarisi dan diamalkan turun temurun
[mana-mana 2 ciri – 2m]
(b) 2 kesan jika pesakit kronik abai perubatan
moden:
1. rawatan kurang berkesan dan lebih
lambat
2. tiada bukti keberkesanan secara klinikal
[1m]
(c) Kaedah rawatan komplementari menjadi
pilihan kebanyakan pengamal perubatan dan
pesakit kerana:
1. tidak melibatkan pembedahan
2. tidak menggunakan ubat-ubatan teraputik
dan dadah
3. tidak menggunakan bahan sintetik kimia
4. mengambil kira pandangan pengamal
perubatan moden dan tradisional [4m]
Urutan
tradisional
(Perubatan
Komplementari)

11. Pil/
Serbuk/
losen
PRODUK
KESIHATAN
mengandungi
BAHAN
AKTIF
Kesan penyembuhan/
pencegahan penyakit
Memberi kesan kepada
pengguna produk
dua / lebih bahan aktif
tidak boleh digunakan bersama
kerana boleh bertindak balas &
memudaratkan kesihatan
Adakah semua produk kesihatan baik &
dapat menyembuhkan penyakit?
Apakah kandungan yang terdapat di dalam
produk kesihatan?
Bagaimanakah kita tahu
keberkesanan produk kesihatan?
Tidak wajar (1 m)
Alasan: (mana-mana 3 alasan – 3 m)
1. Terdapat produk kesihatan yang menggunakan bahan aktif
terlarang seperti merkuri dan tidak berdaftar dengan KKM
2. Memberi kesan yang membahayakan kesihatan dalam
jangkamasa panjang
3. Berlaku penipuan kualiti tidak seperti yang diiklankan kerana
menggunakan bahan-bahan yang tidak berkualiti / produk
tiruan
4. Mahal
13(d) Wajar (1 m)
Alasan: (mana-mana 3 alasan – 3 m)
1. membantu memulihkan penyakit dan mengekalkan kesihatan.
2. menjamin tumbesaran yang normal
3. meningkatkan daya pencegahan penyakit
4. menjadi keperluan untuk menjamin kesihatan akibat gaya hidup
masyarakat kini yang sentiasa sibuk
5. menjadi pelengkap kepada amalan pemakanan yang tidak
seimbang
ATAU
BAIK
BURUK

12. Kaedah perubatan yang menggunakan tumbuh-tumbuhan, haiwan dan
bahan semula jadi untuk merawat penyakit
√
1) Rawatan menggunakan bahan semula jadi (tumbuhan dan
haiwan)
2) Diwarisi dan diamalkan turun-temurun
3) Kos rawatan yang rendah [mana-mana dua – 2 m]
Pembedahan // Rawatan laser // Radioterapi (1 m)
Kelebihannya: Rawatannya lebih berkesan dan lebih cepat //
Bukti keberkesanan secara klinikal (1 m)
Bunga
raya
Melegakan
sakit kepala &
Merawat masalah
rambut gugur

13. 13 (a) 2 ciri perubatan moden;
- Rawatan menggunakan ubatan sintetik
- Rawatan lebih berkesan dan cepat
- Keberkesanan terbukti secara klinikal
- Kos rawatan yang mahal [mana-mana dua - 2m]
(b) (i) Kaedah rawatan Akupuntur [1m]
(ii) Dapat melegakan kesakitan tanpa menggunakan
ubatan sintetik [1m]
(c) (i) Masalah:
Mengidap penyakit sendi yang kronik //
Mengalami alahan, muntah sakit kepala dan
demam [1m]
(ii) Punca masalah:
Mengambil ubatan tanpa preskripsi doktor [1m]
(iii) Perbandingan antara ubat buatan manusia dan
ubat daripada semula jadi.
- Persamaan:
Berisiko mendapat kesan sampingan jika
diambil tidak mengikut dos yang betul/ tanpa
nasihat daripada doktor [1m]
(c) (iii) - Perbezaan: [mana-mana satu - 1m]
Ubatan buatan manusia Ubatan semulajadi
Bukti penyembuhan melalui
ujian klinikal
Bukti penyembuhan melalui
kepercayaan & pengalaman
orang terdahulu
Dihasilkan di makmal dan
dikomersialkan
Diperolehi daripada
tumbuhan dan haiwan
Perlu diambil secara
berterusan (penyakit
kronik) / berhenti apabila
telah sembuh
Perlu diambil / diamalkan
secara berterusan dalam
jangka masa yang lama
supaya berkesan

14. (d) Wajar (1 m)
Alasan: (mana-mana tiga alasan (mana-mana 3 alasan - 3 m)
1. Mudah diambil bagi melengkapkan gizi seimbang
2. Diuji secara klinikal
3. Dapat memulihkan penyakit
4. Dapat mengekalkan kesihatan/mencegah jangkitan penyakit
Tidak wajar (1 m)
Alasan : (mana-mana tiga alasan (mana-mana 3 alasan - 3 m)
1. Mahal
2. Mengandungi bahan aktif yang boleh membawa mudarat/kesan sampingan
3. Produk yang tidak diluluskan oleh KKM boleh membahayakan kesihatan
ATAU
kematian
KESAN
PENYALAHGUNAAN
UBAT-UBATAN
kesan sampingan yang
teruk seperti alahan,
muntah, sakit kepala,
demam & pengsan
ketagihan ubat jika
diambil berlebihan
seperti ubat batuk
ubat itu kurang berkesan
untuk melawan penyakit.
Penyakit tidak sembuh
Setuju?  alasan
PRODUK KESIHATAN

15. √
√
√
√
√

16. 11 (a) Pernyataan Masalah:
11 (b) Hipotesis
11 (c) MERANCANG EKSPERIMEN
(i) Tujuan eksperimen:
(ii) Pembolehubah:
a) dimanipulasikan (PMP):
b) bergerakbalas (PGB):
c) dimalarkan (PDM):
(iii) Radas dan Bahan:
Kaedah/Prosedur:
(iv) Penjadualan Data
1. Potong sebiji epal kepada lima hirisan yang sama
saiz. Satu daripada hirisan epal itu diletakkan ke
dalam piring petri sebagai kawalan. // Rajah
2. Dengan forseps, rendamkan setiap hirisan epal
yang lain ke dalam larutan gula, jus limau, larutan
natrium bikarbonat dan larutan garam biasa. //
Rajah
3. Selepas satu minit, letakkan hirisan epal daripada
empat larutan itu ke dalam piring Petri dan biarkan
terdedah kepada udara selama 15 minit. √
4. Perhati / catat perubahan warna
potongan epal di dalam jadual. √
1 m
2 m
4 m
1 m
Air garam atau jus limau nipis boleh mengurangkan / melambatkan proses pengoksidaan potongan
epal.
potongan epal segar, larutan gula, jus limau, larutan natrium bikarbonat, larutan garam
biasa, piring petri, bikar, pisau dan forseps.
Untuk mengkaji hubungan jenis larutan dengan perubahan warna potongan epal //
Untuk mengkaji hubungan larutan gula, jus limau, larutan natrium bikarbonat dan larutan garam
biasa dengan perubahan warna potongan epal //
Untuk mengkaji kesan jenis larutan yang berbeza terhadap pengoksidaan buah epal.
Isipadu larutan // saiz potongan epal
Larutan gula √
Jus limau √
larutan natrium bikarbonat √
larutan garam biasa √
Jenis larutan√ Perubahan warna potongan epal√
Jenis larutan // larutan gula, jus limau, larutan natrium bikarbonat dan larutan √
garam biasa
Perubahan warna potongan epal / Pengoksidaan buah epal√
1 m
Apakah cara untuk mengurangkan / melambatkan proses pengoksidaan
potongan buah epal?
TEKNIK “PROBLEM HyMaTa Va AiMaPro”
PMP1  Larutan gula
PMP2  Jus limau
PMP3  Larutan natrium bikarbonat
PMP4  Larutan garam biasa
1 m
https://www.youtube.com/watch?v=Msc8brzPxX8
Larutan √
gula
Jus √
limau
Larutan √
Natrium
bikarbonat
Larutan √
garam
biasa
Piring petri
Potongan epal √
PMP:
Jenis larutan
PDM
Isipadu larutan
PGB
Perubahan warna
potongan epal
?