1. - Đặc điểm âm học của thanh điệu: sự thay đổi độ cao của âm tiết mang chức
năng khu biệt trong các ngôn ngữ có thanh điệu.
- Số lượng thanh điệu tiếng Việt : 6 thanh điệu
Tiêu chí khu biệt của thanh điệu (chú ý đến loại âm tiết có phụ âm cuối tắc vô
thanh các thanh điệu -,`, ?, ~ (ngang, huyền, hỏi, ngã) không phân bố được)
- Biến thể của thanh điệu (chú ý biến thể địa phương)
Câu 10: Dựa vào những hiểu biết về Ngữ âm học hãy giải thích hiện tượng biến
âm của 2 nhóm từ láy hoàn toàn sau đây:
26
1) đỏ đỏ đo đỏ
tím tím tim tím
võ võ vò võ
2) nượp nượp nườm nượp
sát sát san sát
hực hực hừng hực
Gợi ý:
- Từ láy hoàn toàn 2 âm tiết là thanh trắc biến đổi một thanh trắc thành một
thanh bằng cùng âm vực, tạo âm hưởng hài hòa.
đỏ đỏ đo đỏ
tím tím tim tím
Theo nhóm thanh điệu: ngang – hỏi – sắc
võ võ vò võ
nhẹ nhẹ nhè nhẹ
Theo nhóm thanh điệu: huyền – ngã – nặng.
- Nhóm 2 gồm những từ láy gồm 2 âm tiết khép nên muốn thay đổi bằng một
thanh bằng phải thay đổi phụ âm cuối theo nguyên tắc thay phương thức cấu âm.
Tắc vô thanh mũi - cùng điểm cấu âm
/ p / / m /
/ t / / n /
/ k / / /
Câu 11: Giải thích tại sao [ ][], khi đứng đầu âm tiết được giải thuyết là 2
âm vị, nhưng khi đứng cuối âm tiết được giải thuyết là 2 biến thể của một âm vị.
Gợi ý:
- [ ], [] khi đứng đầu âm tiết nằm trong điều kiện phân bố đồng nhất tạo ra
nhiều cặp từ có ý nghĩa khác nhau. Ví dụ: nha / nga; nhi / nghi … nên chúng là 2
âm vị độc lập (thỏa đáng âm vị học).