2. 1.Gerçek Anlam
Bir kelimenin aklımıza gelen ilk
anlamına denir.
Örnek:
Gömleğindeki yağ
lekesini güçlükle çıkardı.
Taze ekmekler iştah
açıyordu.
3. 2.Mecaz Anlam
Bir kelimenin gerçek ve yan
anlamlarından farklı anlamda
kullanılmasıdır.
Örnek:
Bu koşullarda geçmişin
lekelerini nasıl silebilir?
(Leke yüz kızartıcı durum
anlamında kullanılmıştır.)
4. 3.Yan anlam
Bir kelimenin gerçek
anlamından uzaklaşmadan
başka kelimenin yerine
kullanılmasıdır.
Örnek:
Dosyayı masanın gözüne
koydu
5. 4.Terim anlam
Bir sözcüğün bilim sanat yada meslek
dalıyla ilgili kazandığı özel anlamdır.
*Gerçek anlamlı sözcüklerdir.
*Anlam değişmesi görülmez.
Çeşitli alanlarda seçilmiş terimler
Edebiyat Matematik Müzik
Kafiye Karekök Porte
Redif Üs Nota
Cinas Polinom Klarnet
Manzume Fonksiyon Ritm
6. Somut ve Soyut Anlam
Duyu organları ile algılanabilen
varlıkları karşılayan sözcüklere
somut anlamlı sözcükler denir.
Hava,ışık,yol,esinti…
Duyularımızla algılayamadığımız
sadece akılla kavranabilen
varlıkları karşılayan sözcüklere
soyut anlamlı sözcükler denir.
Sevgi,cesaret,korku,rüya…
7. Somut anlamlı sözcükler soyut
sözcükleri karşılayabilir.Buna
soyutlaştırma denir.
Örnek:
Sonunda aşkını bulmuştu
delikanlı.
Soyut kavramlar da somut
kavramlı sözcükleri
karşılar.Buna somutlaştırma
denir.
Örnek:
Bu kafa değişmedikçe,
8. Eşanlamlı sözcükler
Yazılış ve söylenişleri ayrı
olduğu halde,anlamları aynı olan
sözcüklere denir.
Yürek – kalp
Oy –rey
Bencil – egoist
Baba –peder
Bahtiyar -mesut
9. Yakın Anlamlı Sözcükler
Anlamları birbirine yakın olan
sözcüklere denir.
Soğuk – serin
Kirli – pis
Büyük - kocaman
11. Eş sesli(sesteş) sözcükler
Yazılışları ve söylenişleri aynı,
anlamları ayrı sözcüklere
denir.
Gül,yaz,kır,yol,dal,yüz,sal…
12. Genel ve Özel Anlam
1.Genel anlam:
Bazı sözcükler vardır ki,
duyulduğunda birden çok
varlığı belleğimizde canlandırır.
Buna genel anlam denir.
Örnek:
Ağaç sözcüğü
denildiğinde meşe,erik,elma
ağacı aklımıza gelir.
13. 2.Özel anlam:
Anlam kapsamı dar olan sözcüklere
özel anlam denir.
Örnek:
Bitki sözcüğü, canlı
sözcüğünün yanında özel anlamlıdır.
Özelden genele:Hamsi – balık –
sudaki hayvan – hayvan – canlı.
Genelden özele:Varlık –canlı –bitki
– ağaç – çam.
14. Yansıma Sözcükler
Yansıma doğadaki seslerin sözcük
şeklinde biçimlenişidir.
Çat,çıt,tık,fıs,hor… Bunlar
temelde ad olan sözcüklerdir.
Örnek:
Çıtır çıtır simitler
Fısıl fısıl ses
Fıkır fıkır çocuk
Horul horul uyumak
15. Nitel ve Nicel Anlam
1.Nitel anlam:
Ölçülemeyen değeri ifade eden
anlama denir.
Örnek:
Dün gece hafif bir
rahatsızlık geçirmiş.
Bizi geniş odaya aldılar.
