babcia i babcia i bacia i patyk

1. 27 maj 2015
Opracowane przez :
Natalia Niedziela
Kasia Półtorak
Kinga Sikora
Agata Wrońska
Karolina Furcińska
SUROWCE ENERGETYCZNE
ELEKTROWNIE W POLSCE

2. SPIS TREŚCI
• SUROWCE ENERGETYCZNE – DEFINICJA I OPIS
• MAPA SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH
• ELEKTROWNIE – DEFINICJA I ZASADY FUNKCJONOWANIA
• ROZMIESZCZENIE ELEKTROWNI NA MAPIE POLSKI
• PODSUMOWANIE

3. Surowiec – materiał przeznaczony do dalszej przeróbki. Surowce są produktami przemysłu
wydobywczego, rolnictwa, leśnictwa lub powstają w wyniku przerobu odpadów.
Szczególne rodzaje surowców:
• surowce energetyczne to paliwa kopalne: węgiel kamienny i brunatny, torf, ropa naftowa, gaz ziemny,
drewno w procesie spalania zamieniane na energię mechaniczną pary lub elektryczność, uran (stosowany w
elektrowniach atomowych)
• surowce wtórne to odpady produkcyjne lub zużyte produkty nadające się do ponownego przerobu
• surowcami nieodnawialnymi nazywa się wszystkie surowce, których odnowienie w wyniku naturalnych
procesów jest niemożliwe bądź w skali geologicznej trwa bardzo długo, np.
- ropa naftowa
- węgiel kamienny
- węgiel brunatny
- rudy uranu
• surowcami odnawialnymi nazywa się wszystkie surowce, których odnowienie jest bieżące albo trwa bardzo
krótko, np.
• woda
• powietrze
• odnawialne źródła energii.

6. UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH SUROWCÓW

7. SUROWCE ENERGETYCZNE- WĘGIEL KAMIENNY
Węgiel kamienny jest głównym surowcem energetycznym Polski. Zaspokaja
zapotrzebowanie energetyczne w ponad 60%. Jego eksploatację prowadzi się w:
• Zagłębiu Górnośląskim - charakteryzuje je duża miąższość pokładów węgla oraz
ich płytkie i regularne zaleganie, co ułatwia mechanizację wydobycia.
• Zagłębiu Dolnośląskim - występują tu bardzo niedogodne warunki wydobycia,
pokłady węgla zalegają na dużych głębokościach, mają niewielką miąższość,
są silnie nawodnione i występuje w nich duża ilość niebezpiecznych gazów.
• Zagłębie Lubelskie - występują tu bardzo niekorzystne warunki wydobycia, gdyż
pokłady węgla zalegają głęboko.
Górnictwo węglowe w Polsce przeżywa wyraźny kryzys. Wraz z upadkiem gospodarki
centralnie sterowanej skończyły się dotacje dla deficytowych kopalń. Zagłębie
Dolnośląskie zostało prawie zamknięte, zamknięto także kilka kopalń w Zagłębiu
Górnośląskim. Wobec spadku sprzedaży na rynku krajowym i na rynkach światowych
wydobycie węgla kamiennego w kraju systematycznie maleje.

8. SUROWCE ENERGETYCZNE- WĘGIEL BRUNATNY
Węgiel brunatny występuje w licznych złożach na terenie całego kraju. Do głównych regionów
wydobycia należą: kopalnia "Bełchatów" w Bełchatowie, kopalnie Turów I i Turów II w
Bogatyni oraz kopalnie zlokalizowane w rejonie Konin - Koło - Turek. Pokłady węgla
brunatnego w Polsce charakteryzują się dużą miąższością i zaleganiem na ogół na małych
głębokościach, co umożliwia ich eksploatację metodą odkrywkową. Niewielka wartość
kaloryczna sprawia, że transport węgla brunatnego na duże odległości jest nieopłacalny,
dlatego też głównym jego odbiorcą są elektrownie zlokalizowane w sąsiedztwie kopalń.

9. SUROWCE ENERGETYCZNE
Ropa naftowa i gaz ziemny:
• Wydobycie ropy naftowej w Polsce jest znikome. Koncentruje się ono głównie w rejonie
Kamienia Pomorskiego, w Karlinie (koło Koszlina). Stare złoża karpackie w pasie
ciągnącym się przez Gorlice, Jasło, Krosno, Sanok i Ustrzyki Dolne są na wyczerpaniu.
Niedawno odkryto nowe złoża ropy przy wybrzeżu Bałtyku w rejonie Rozewia.
• Najbogatsze złoża gazu ziemnego znajdują się w Polsce południowo-wschodniej (okolice
Przemyśla, Jarosławia, Lubaczowa), na Nizinie Wielkopolskiej (Ostrów Wielkopolski) i na
Pomorzu. Wydobycie gazu jest w Polsce niewielkie. Przemysł gazowniczy jest dosyć
słabo rozwinięty, przede wszystkim ze względu na brak odpowiednich technologii
i słabego rozwoju sieci gazowniczej.

10. ELEKTROWNIA
• Elektrownia cieplna (konwencjonalna lub jądrowa) – zespół urządzeń produkujący
energię elektryczną wykorzystując do tego celu szereg przemian energetycznych,
wśród których istotne znaczenie odgrywa ciepło. Energia cieplna pochodzi zwykle
ze spalania paliwa w kotle parowym. Służy ona do podgrzania i odparowania
wody oraz przegrzania pary wodnej. W turbinie następuje zamiana energii cieplnej
pary na energię mechaniczną odprowadzaną wałem do generatora elektrycznego, w
którym zamieniana jest na energię elektryczną. W elektrowni wykorzystującej układ
turbiny gazowej ciepło dostarczane jest w komorze spalania (układ otwarty), bądź w
wymienniku ciepła (układ zamknięty).

11. W elektrowni cieplnej energia pierwotna występuje zwykle w formie chemicznej i jest uwalniana
w procesie spalania:
• paliw kopalnych (najczęściej węgla lub gazu ziemnego),
• substancji organicznych,
• odpadów przemysłowych lub komunalnych,
• biomasy,
• biogazu,
i innych.
Energia cieplna powstaje zwykle w wyniku spalania paliwa, ale może pochodzić z innych źródeł,
np. ciepło odpadowe z dowolnych procesów technologicznych, źródeł geotermalnych, energii słońca.
Rozróżnia się następujące rodzaje elektrowni cieplnych:
• parowe (z turbinami parowymi)
• gazowe (z turbinami gazowymi)
• gazowo-parowe z turbinami gazowymi, parowymi i kotłem odzyskowym
• spalinowe (z silnikami tłokowymi).

12. 1. Chłodnia kominowa
2. Pompa wody chłodzacej
3. Sieć przesyłowa
4. Transformator blokowy
5. Generator
6. Część niskoprężna turbiny
7. Pompa wody zasilającej
8. Skraplacz
9. Część średnioprężna turbiny
10. Schładzacz pary
11. Część wysokoprężna turbiny
12. Odgazowywacz
13. Podgrzewacz
14. Podajnik węgla
15. Zbiornik węgla
16. Młyn węglowy
17. Walczak
18. Zbiornik popiołu
19. Przegrzewacz pary
20. Wentylator powietrza
21. Międzystopniowy przegrzewacz
pary
22. Czerpnia powietrza
23. Podgrzewacz wody
24. Podgrzewacz powietrza
25. Filtr spalin
26. Wentylator spalin
27. Komin

13. Dzisiaj w Polsce mamy 55 cieplnych elektrowni zawodowych, które wytwarzają 90%
energii naszego kraju. Opalane są w 60% węglem kamiennym, a w 38% węglem brunatnym.
Rozmieszczenie dużych elektrowni cieplnych zależy od trzech czynników:
dostępu do paliwa,
możliwości łatwego poboru wody,
bliskości rynku zbytu energii.
Elektrownie opalane węglem brunatnym zlokalizowane są tuż przy kopalniach odkrywkowych. Są
to elektrownie: Bełchatów, Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin, Turów.
Elektrownie opalane węglem kamiennym znajdują się w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym, np.
Rybnik (ROW), Jaworzno III i Łaziska.
Kilka elektrowni opalanych węglem kamiennym zlokalizowano nad dużymi rzekami. Są to:
Połaniec, Kozienice, Dolna Odra, Ostrołęka.

14. MAPA ELEKTROWNI W POLSCE

15. Polska energetyka to wciąż przede wszystkim węgiel brunatny i węgiel kamienny.
Energia elektryczna uzyskana z tych surowców w 2014 roku stanowiła 88,6 proc. całej
energii wyprodukowanej w Polsce.

16. ŁAZISKA
• Elektrownia Łaziska jest jedną z najstarszych w Polsce elektrowni na węgiel kamienny.
Powstała w 1917 roku, zaś w latach 1927-1953 była największą elektrownią w naszym
kraju. Dziś obiekt dysponuje 6 blokami energetycznymi o łącznej mocy zainstalowanej
1155 MW. Elektrownia jest trzecią największą na Śląsku i odpowiada za 4,2 proc.
produkcji energii w Polsce. Obiekt należy do spółki Tauron Wytwarzanie.

17. PĄTNÓW
• Elektrownia Pątnów wschodzi w skład grupy czterech elektrowni Pątnów-Adamów-
Konin, które w sumie dysponują mocą 2512 MW i odpowiadają za około 8,5 proc.
krajowej produkcji energii. Wszystkie elektrownie z grupy są opalane węglem
brunatnym, zaś największym producentem energii z tej grupy elektrowni jest
Pątnów (57,6 proc.) o mocy osiągalnej 1200 MW. Pierwszy blok energetyczny w
elektrowni Pątnów uruchomiono w 1967 roku. Dziś właścicielem tego obiektu jest
spółka Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin.

18. DOLNA ODRA
• Opalana węglem kamiennym elektrownia Dolna Odra wchodzi w skład Zespołu
Elektrowni Dolna Odra. Zespół składa się z trzech elektrowni: mieszczące się w
Szczecinie elektrownie Pomorzany (moc: 134,2 MW) i Szczecin (68,5 MW) oraz
położona w Nowym Czarnowie koło Gryfina Dolna Odra (1362 MW). W 2007 roku
energia wyprodukowana przez Zespół odpowiadała za 5 proc. krajowej produkcji.
Właścicielem Zespołu elektrowni jest Polska Grupa Energetyczna (PGE).

19. OPOLE
• Opalana węglem kamiennym elektrownia Opole dysponuje czterema blokami
energetycznymi o łącznej zainstalowanej mocy 1492 MW (moc osiągalna na poziomie
1532 MW). Aktualnie trwa rozbudowa elektrowni o dwa bloki energetyczne o mocy 900
MW każdy. Inwestycja według planu ma być zakończona na przełomie 2018 i 2019 roku
oraz będzie kosztować 11,6 mld zł.
Właścicielem obiektu jest Polska Grupa Energetyczna (PGE).

20. JAWORZNO III
• Elektrownia Jaworzno III dysponuje mocą zainstalowaną wysokości 1535 MW, co sprawia,
że należy do grona największych na Śląsku. Historia elektrowni Jaworzno III sięga do
1969 roku, kiedy opracowano projekt budowy elektrowni o mocy docelowej 1000-2000
MW. W 1977 roku powstał pierwszy blok energetyczny. Paliwem elektrowni jest węgiel
kamienny. Dziś właścicielem obiektu jest spółka Tauron Wytwarzanie, który oprócz
Jaworzna III posiada również elektrownie Łaziska, Łagisza, Siersza, Halemba,
Blachownia i Stalowa Wola.

21. RYBNIK
• Ta największa na Górnym Śląsku elektrownia dysponuje mocą zainstalowaną na poziomie
1775 MW. Pierwsze bloki energetyczne w tym obiekcie uruchomiono w latach 1972-1974,
dziś znajduje się tu 8 bloków energetycznych. Właściciel elektrowni – francuska grupa
EDF – do 2018 roku planowała uruchomić nowy blok energetyczny na węgiel kamienny i
biomasę (900 MW) o wartości 7,5 mld zł, lecz projekt ten został wstrzymany.

22. POŁANIEC
• Elektrownia Połaniec to opalany węglem kamiennym obiekt, funkcjonujący od 1979
roku – wówczas uruchomiono pierwszy blok energetyczny. Dziś elektrownia liczy
osiem bloków o łącznej mocy 1800 MW. Dzięki instalacji współspalania biomasy z
węglem kamiennym, należąca do GDF Suez Energia Polska S.A. elektrownia
Połaniec jest jednym największych producentów energii odnawialnej w Polsce.

23. TURÓW
• To trzecia największa elektrownia w Polsce. Jej moc osiągalna wynosi 2106 MW, zaś
obiekt odpowiada za ok. 7 proc. produkcji energii w kraju (dane za 2010 rok). Elektrownia
znajduje się w Bogatyni w powiedzie zgorzeleckim, obok kopalni węgla brunatnego, a jej
właścicielem jest Polska Grupa Energetyczna. Elektrownia działa od 1962 roku, a w 2005
roku zakończyła się kompleksowa modernizacja tego opalanego węglem brunatnym
obiektu. Turów prawdopodobnie zwiększy swoją moc dzięki planowanej budowie nowego
bloku energetycznego o mocy 430-450 MW

24. KOZIENICE
• Elektrownia w Kozienicach pod względem mocy jest drugą największą elektrownią
w Polsce i największą siłownią opalaną węglem kamiennym. Łączna moc 10 bloków
energetycznych wynosi 2913 MW, co stanowi 8 proc. krajowej produkcji energii.
Decyzję o jej budowie podjęto w 1968 roku Właściciel elektrowni – Grupa Enea S.A.
– prowadzi obecnie rozbudowę obiektu, dzięki czemu jego moc w 2017 roku
zwiększy się o dodatkowe 900-1000 MW.

25. BEŁCHATÓW
• To nie tylko największa opalana węglem brunatnym elektrownia w Polsce, ale także
w Europie. Moc Bełchatowa to 5354 MW, co stawia ją w gronie 25 największych
elektrowni świata. Obiekt jest zlokalizowany obok największych w Polsce złóż węgla
brunatnego. W elektrowni działa 13 bloków energetycznych (12 o mocy 370-380 MW
i jeden o mocy 858 MW). Produkowana tu energia stanowi 20 proc. krajowej
produkcji, zaś prąd z tego obiektu jest najtańszy w kraju. Decyzja o budowie obiektu
zapadła w 1975 roku, pierwszy blok energetyczny zaczął działać w 1988 roku.
Właścicielem elektrowni jest Polska Grupa Energetyczna.

26. PODSUMOWANIE
• Surowce energetyczne napędzają gospodarkę. Stąd są surowcami o znaczeniu
strategicznym dla funkcjonowania państw. Ich powszechne wykorzystanie uczyniło też nasze
życie łatwiejszym i bezpieczniejszym.
• Polska gospodarka oparta jest na paliwach kopalnych (silniej niż w przypadku wielu
innych państw Europy). W produkcji energii elektrycznej dominuje węgiel kamienny i
brunatny (pochodzące głównie ze źródeł krajowych), z kolei transport zależny jest głównie od
ropy naftowej, która niemal w całości pochodzi z importu. Coraz większe znaczenie jako
paliwo samochodowe oraz w ogrzewaniu zyskuje gaz ziemny.
Udział paliw kopalnych w wytwarzaniu energii pierwotnej w Polsce wynosi ok. 94%, w tym
udział węgla kamiennego i brunatnego 56%, ropy naftowej 25% i gazu ziemnego 13%.
W produkcji energii elektrycznej dominacja węgli kopalnych jest jeszcze bardziej widoczna –
88% produkcji energii elektrycznej pochodzi z węgla (w tym ok. 2/3 z węgla kamiennego i ok.
1/3 z węgla brunatnego). Ok. 3% energii elektrycznej pochodzi ze spalania gazu ziemnego i
2% ze spalania ropy naftowej. Pozostałe 7% to energia elektryczna produkowana ze źródeł
odnawialnych (najwięcej ze spalania biomasy).

27. DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ !!!