Local Level Planning

1. of]hgf lgdf{0f
Bishnu Bhusal,
Facilitator
2021

2. :yfgLo :t/df x'g] of]hgf lgdf{0f, sfof{Gjog /
cg'udg h:tf sfo{df lszf]/lszf]/Lsf] ;xeflutf
of]hgf
lgdf0f{

3. ufpF tyf gu/df of]hgf th'{dfdf lszf]/lszf]/Lsf]
;xeflutf k|lqmof
;d"x laefhg tyf
k|:t'lts/0f
lszf]/ lszf]/Lsf ;jfn
 k|hgg tyf of}g
:jf:Yo
 nfu'kbfy{ ;r]tgf
 hLjgpkf]uL ;Lk tyf
k/fdz{
 5fqfd}qL zf}rfno
 v]n ;fdfu|L
 cltl/Qm lqmofsnfk
 Joj;flos tflnd
 dgf]/Ghg tyf v]n

4. • :yfgLo of]hgf lgdf{0fdf lszf]/lszf]/Lsf] ;xeflutf s;/L x'g ;S5 <
 laleGg ;ldltdf lszf]/lszf]/L ;qmLo ?kdf ;xefuL x'g]
 ;lqmo ;xefuL eP/ cfkmgf] ;d:of tyf ;jfnx? /fVg],
 tL ;jfn;Fu ;DalGwt of]hgf agfpg kxn ug]{
 cfkmgf ;jfnx? of]hgfdf k/]sf] ;'lglZrt ug]{
• :yfgLo sfo{qmd sfof{Gjogdf lszf]/lszf]/Lsf] ;xeflutf s;/L x'g
;S5 <
 sfo{of]hgf cfkm'n] cWoog ug]{ / To;sf] sfof{Gjog s;/L x'G5 eGg]
:ki6 x'g]
 sfo{of]hgf af/] ;d"xdf 5nkmn ug]{
 sfof{Gjog s;/L x'g], cfkmgf] ;xeflutf / e"ldsf s] x'g] :ki6 x'g]
 sfof{Gjogdf ;xefuL x'g]
• :yfgLo of]hgfsf] cg'udg sfo{df lszf]/lszf]/Lsf] ;xeflutf s;/L x'g
;S5 <
 of]hgf cg';f/ sfo{fGjog eO/x]sf] 5 ls 5}g, s'g r/0fdf sfof{Gjog e}

5. नेपालको संविधान र स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन, २०७४ ले स्थानीय तहको योजना प्रविया
सन्दर्भमा अगावि सारेका विषय िस्तुहरूलाई मूतभ रूप विन तथा एकरूपता कायम गनभ
स्थानीय तह िावषभक योजना तथा बजेट तजुभमा विग्दर्भन, २०७४ जारी गररएको छ कानुनले
व्यिस्था गरे अनुसार स्थावनय तहले योजना वनमाभण सात चरण मा रहेर गनुभपछभ
चरण १: पूर्व योजना र बजेटको तयारी
स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन २०७४ अनुरूप उपमेयर/उपाध्यक्ष को संयोजकत्वमा ‘स्रोत
अनुमान तथा बजेट सीमा वनधाभरण सवमवत’ले आउँिो आवथभक िषभको लावग स्थानीय
सरकारको आय, व्ययको विस्तृत जानकारी तयार गिभछ । नगरपावलकाहरूले कायभकारी
बोिभका सिस्यको (ििा अध्यक्ष) संयोजकत्वमा ििा स्तरबाट आएका योजनाहरूलाई
विषयगत रूपमा छु ट्ट्याइ तयारी गररन्छ

6. चरण २: स्थानीय तहको श्रोत अनुमान र क
ु ल बजेट सीमा ननर्ावरण
स्थानीय सरकारको योजना तजुभमा प्रवियाको िोस्रो चरण पौष १५ िेखि िैर्ाि १५ गते सम्म
समाप्त हुन्छ । यस चरणमा नगरपावलकाहरूले संघीय र प्रिेर् सरकारहरू बाट प्राप्त बजेट
वसवलङ्को समीक्षा गरी राजस्व बाँिफाँि, आन्तररक आम्दानी, राजस्व बाँिफाँिबाट प्राप्त हुने
रकम, संघ तथा प्रिेर् सरकारको वित्तीय स्थानान्तरणबाट हुने आयको समग्र स्रोत,
आन्तररक ऋण र अन्य आयको आधारमा यसको सन्तुवलत वितरण रूपरेिा र बजेट सीमा
वनधाभरण गने अभ्यास छ

7. चरण ३: बस्ती/टोल स्तरबाट योजना छनौट
तेस्रो चरणमा, स्थानीय सरकारहरूले िखस्त स्तरका छलफल र योजना छनौट तथा प्राथवमकीकरण
िैर्ाि १५ िेखि र्ुरू गरी िैर्ाि अन्त्यसम्ममा समाप्त गिभछन् । यस चरणमा, सबै स्थानीय
सरकारहरूबाट िािभ कवमटीहरू र विषयगत इकाईहरूमा बजेट वसवलङ पठाएको, र स्थानीय
घरपररिार र व्यखिहरूको परामर्भमा िखस्त तथा टोल स्तरका पररयोजनाहरूको छनौट गररन्छ
चरण ४: र्डा तहमा योजनाको छनौट तथा प्राथनमकीकरण
योजनाको प्रवियाको चौथो चरणमा िािभ स्तरीय योजना छनौट तथा प्राथवमकीकरण रहेको छ, जुन
िैर्ािको अन्त्यिेखि र्ुरू हुन्छ र ज्येष्ठ १५ गतेसम्म पूणभ हुन्छ । गाउँ तथा नगर पावलकाका
िािभहरुमा टोल तथा बस्ती स्तरबाट आएका आिश्यकता र मागहरूलाई सङ्कलन गने, विषयगत
क्षेत्रहरूमा योजनाहरू छु टाउने र वतनको प्राथवमकीकरण गने प्रविया हुन्छ । ििा स्तरको योजना
तजुभमा प्रवियामा विवर्न्न सरोकारिालाहरू जस्तै टोल विकास सङ्गठनहरू, आमा समूह, सामुिावयक
िन युिा क्लबहरू, गैर-सरकारी सङ्गठनहरू, र सरकारी कायाभलयहरूद्वारा गठन गररएका विवर्न्न
समूहका प्रवतवनवधहरू सहर्ागी र्एको हुन्छ ।

8. चरण ५: नर्षयगत सनमनतमा छलफल र एकीक
ृ त योजना तजुवमा
५औँ चरणको योजना तजुभमाको सुरुिात जेष्ठ १५ िेखि र्ुरू र्ई आषाढ ५ गते सम्म पूणभ हुन्छ ।
छलफलका आधारमा अवधकांर् नगरपावलकाहरूका ‘बजेट तथा कायभिम तजुभमा सवमवत’ ले सबै
िािभबाट आएका पररयोजनाहरूको प्रस्ताि सङ्कलन र विषयगत क्षेत्र अनुसार योजना िगीक
ृ त र
योजनाको प्राथवमकता वनधाभरण गिभछन्
चरण ६: कायवपानलकाको बैठकबाट बजेट तथा कायवक्रम स्वीक
ृ नत गरी सभामा पेश गने
योजनाको प्रवियाको छै टौँ चरण आषाढ ५ गतेिेखि सुरु र्ई आषाढ १० गते अगािै सम्पन्न हुन्छ ।
यस चरणमा, सबै स्थानीय सरकारले स्थानीय सरकारको िावषभक नीवत र कायभिमहरू, आवथभक
विधेयकसँगै ‘बजेट र कायभिम तजुभमा सवमवतले’ पेस गरेको कायभिम तथा बजेटको मस्यौिा
प्रस्तािको छलफल, अपिेट र तयारीका लावग कायभपावलका बोिभ बैठकमा पेस गिभछन् ।
चरण ७: सभाको बैठकमा बजेट तथा कायवक्रम स्वीक
ृ नत
सातौँ चरणको योजना बनाउने प्रवियाको अखन्तम चरणमा योजना तथा बजेट कायभिम गाउँ तथा नगर
सर्ाबाट स्वीक
ृ वत गनुभपने हुन्छ

9. wGojfb