امروزه مفهوم دلبستگی به مکان با توجه به نقشی که در تبیین و حتی پیش بینی رفتار انسان در محیط های شهری دارد، بسیار مورد توجه محققان علوم رفتاری، طراحان شهری و بویژه پژوهشگران حوزه گردشگردی قرار گرفته است. این مفهوم در طراحی فضاهای شهری به آن جهت اهمیت دارد که در رابطه میان ویژگی های طراحانه محیط، رضایتمند ی مکانی، حفاظت خود انگیخته از محیط و علاقه به بازدید مجدد محیط اثر گذار است...

1. 1395/6/12 :‫مقاله‬ ‫ ريافت‬‫د‬ ‫زمان‬1396/3/1 :‫نهايي‬ ‫پذيرش‬ ‫زمان‬
‫استخراج‬‫روش‬‫به‬‫مکانی‬‫ لبستگی‬‫د‬‫مفهوم‬ ‫د‬‫ابعا‬‫ ارنگاری‬‫د‬‫ ی‬‫د‬‫پ‬‫تبیین‬ ‫د‬‫فرآین‬
‫ نگار‬‫د‬‫خو‬‫تصویری‬‫معانی‬
.‫ایران‬ ،‫تهران‬ ،‫اسالمی‬ ‫د‬‫آزا‬ ‫ انشگاه‬‫د‬ ،‫تحقیقات‬ ‫و‬ ‫علوم‬ ‫د‬‫واح‬ ،‫شهرسازی‬ ‫گروه‬ ،‫ کتری‬‫د‬ ‫ وره‬‫د‬ ‫ انشجوی‬‫د‬ -‫جهانگیری‬ ‫آرمان‬
.‫ایران‬ ،‫تهران‬ ‫بهشتی‬ ‫د‬‫شهی‬ ‫ انشگاه‬‫د‬ ،‫شهرسازی‬ ‫و‬ ‫معماری‬ ‫ ه‬‫د‬‫ انشک‬‫د‬ ‫د‬‫استا‬ - *
‫د‬‫پاکزا‬ ‫جهانشاه‬
‫ایران‬ ،‫تهران‬ ،‫اسالمی‬ ‫د‬‫آزا‬ ‫ انشگاه‬‫د‬ ،‫تحقیقات‬ ‫و‬ ‫علوم‬ ‫د‬‫واح‬ ،‫شهرسازی‬ ‫گروه‬ ،‫معماری‬ ‫و‬ ‫هنر‬ ‫ ه‬‫د‬‫ انشک‬‫د‬ ‫ انشیار‬‫د‬ -‫ لیب‬‫د‬‫عن‬‫علیرضا‬
‫ ه‬‫د‬‫چکی‬
‫و‬ ‫تبییـن‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫کـه‬ ‫نقشـی‬ ‫بـه‬ ‫توجـه‬ ‫بـا‬ ‫مـکان‬ ‫بـه‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫مفهـوم‬ ‫امـروزه‬
‫د‬‫مـور‬ ‫بسـیار‬ ، ‫د‬‫ ار‬‫د‬ ‫شـهری‬ ‫هـای‬ ‫محیـط‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫انسـان‬ ‫رفتـار‬ ‫بینـی‬ ‫پیـش‬ ‫حتـی‬
‫حـوزه‬ ‫پژوهشـگران‬ ‫بویـژه‬ ‫و‬ ‫شـهری‬ ‫طراحـان‬ ،‫رفتـاری‬ ‫علـوم‬ ‫محققـان‬ ‫توجـه‬
‫به‬ ‫شـهری‬ ‫فضاهای‬ ‫طراحـی‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫مفهـوم‬ ‫ایـن‬ .‫اسـت‬ ‫گرفتـه‬ ‫قـرار‬ ‫ ی‬‫د‬‫ شـگر‬‫د‬‫گر‬
،‫محیـط‬ ‫طراحانـه‬ ‫هـای‬ ‫ویژگـی‬ ‫میـان‬ ‫رابطـه‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫ ار‬‫د‬ ‫اهمیـت‬ ‫جهـت‬ ‫آن‬
‫د‬‫ یـ‬‫د‬‫باز‬ ‫بـه‬ ‫عالقـه‬ ‫و‬ ‫محیـط‬ ‫از‬ ‫انگیختـه‬ ‫د‬‫خـو‬ ‫حفاظـت‬ ،‫مکانـی‬ ‫ ی‬‫د‬‫رضایتمنـ‬
‫از‬ ‫مفهـوم‬ ‫ایـن‬ ‫د‬‫ورو‬ ‫ ن‬‫د‬‫بـو‬ ‫تـازه‬ ‫بـه‬ ‫توجـه‬ ‫بـا‬ .‫اسـت‬ ‫گـذار‬ ‫اثـر‬ ‫محیـط‬ ‫د‬ ‫د‬‫مجـ‬
‫تکثر‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫د‬‫تعـ‬ ‫نیـز‬ ‫و‬ ‫شـهری‬ ‫مطالعـات‬ ‫بـه‬ ‫روانشناسـی‬ ‫و‬ ‫جغرافیایـی‬ ‫مطالعـات‬
‫د‬‫ابعا‬ ‫خصـوص‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫کماکان‬ ،‫ ه‬‫د‬‫آمـ‬ ‫میان‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫هـا‬ ‫حوزه‬ ‫ایـن‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫کـه‬ ‫تعاریفـی‬
‫و‬ ‫کیفی‬ ‫روش‬ ‫به‬ ‫د‬‫ ار‬‫د‬ ‫سـعی‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫مقاله‬ ‫این‬ ‫لذا‬ . ‫د‬‫ ار‬‫د‬‫ن‬ ‫د‬‫وجـو‬ ‫اجماعـی‬ ‫آن‬ ‫ماهـوی‬
‫تصویری‬ ‫معنایی‬ ‫اسـتخراج‬ ‫تکنیک‬ ‫از‬ ‫گیـری‬ ‫بهـره‬ ‫و‬ ‫نگاری‬ ‫ ار‬‫د‬‫ یـ‬‫د‬‫پ‬ ‫د‬‫رویکـر‬ ‫بـا‬
‫فضاهای‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫مکانـی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫مفهوم‬ ‫د‬‫ابعـا‬ ‫گیری‬ ‫شـکل‬ ‫بررسـی‬ ‫به‬ ‫ نـگار‬‫د‬‫خو‬
‫مفهوم‬ ‫ایـن‬ ‫گیری‬ ‫شـکل‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫که‬ ‫عواملی‬ ‫مجموعـه‬ ‫و‬ ‫ اختـه‬‫د‬‫پر‬ ‫شـهری‬ ‫سـاحلی‬
. ‫د‬‫نمای‬ ‫مشـخص‬ ‫را‬ ‫د‬‫موثرن‬ ‫شـهری‬ ‫سـاحلی‬ ‫نوار‬ ‫د‬‫مانن‬ ‫همگانـی‬ ‫فضـای‬ ‫یـک‬ ‫ ر‬‫د‬
‫سـاحلی‬ ‫شـهر‬ ‫بومی‬ ‫سـاکنین‬ ‫از‬ ‫نفر‬ ‫ ه‬‫د‬‫ واز‬‫د‬ ‫از‬ ‫اول‬ ‫مرحله‬ ‫ ر‬‫د‬ ،‫منظور‬ ‫ایـن‬ ‫بـرای‬
‫که‬ ‫هایـی‬ ‫مـکان‬ ‫از‬ ‫عکاسـی‬ ‫ وربیـن‬‫د‬ ‫از‬ ‫ ه‬‫د‬‫اسـتفا‬ ‫بـا‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫شـ‬ ‫خواسـته‬ ‫بوشـهر‬
‫ وم‬‫د‬ ‫مرحله‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫سـپس‬ ‫و‬ ‫گرفته‬ ‫عکس‬ ، ‫د‬‫ ارن‬‫د‬ ‫عالقه‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫اسـت‬ ‫مهم‬ ‫برایشـان‬
‫مصاحبه‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫هـا‬ ‫مکان‬ ‫انتخـاب‬ ‫ الیل‬‫د‬ ،‫یافتـه‬ ‫سـاختار‬ ‫نیمـه‬ ‫هایـی‬ ‫مصاحبـه‬ ‫ ر‬‫د‬
‫د‬‫ک‬ ،‫آوری‬ ‫جمـع‬ ‫پـس‬ ‫حاصله‬ ‫نتیجـه‬ .‫گرفت‬ ‫قـرار‬ ‫پرسـش‬ ‫د‬‫مـور‬ ‫عمیـق‬ ‫هـای‬
‫د‬‫وجو‬ ‫از‬ ‫حاکـی‬ ،MAXQDA ‫افـزار‬ ‫نـرم‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫ها‬ ‫پاسـخ‬ ‫سـازی‬ ‫مفهـوم‬ ‫و‬ ‫گـذاری‬
‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫ ه‬‫د‬‫ یـ‬‫د‬‫پ‬ ‫تجربـه‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫مفهـوم‬ ‫طبقـه‬ ‫چهـار‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫توصیفـی‬ ‫طبقـه‬ ‫ ه‬‫د‬‫ واز‬‫د‬
‫مـکان‬ ‫از‬ ‫یابـی‬ ‫هویـت‬ ‫هـای‬ ‫گـروه‬ ‫ ر‬‫د‬ ،‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫ارائـه‬ ‫تعاریـف‬ ‫بـا‬ ‫کـه‬ ‫مکانیسـت‬
‫تجربـه‬ ،)‫مکانـی‬ ‫(وابسـتگی‬ ‫ لخـواه‬‫د‬ ‫فعالیـت‬ ‫انجـام‬ ‫سـهولت‬ ،)‫مکانـی‬ ‫(هویـت‬
‫مکان‬ ‫عاطفـی‬ ‫ هی‬‫د‬‫پاسـخ‬ ‫و‬ )‫اجتماعـی‬ ‫ هـای‬‫د‬‫(پیون‬ ‫مطلـوب‬ ‫اجتماعـی‬ ‫روابـط‬
‫تحلیلی‬ ‫الگـوی‬ ‫فلـذا‬ .‫اسـت‬ ‫ ی‬‫د‬‫بن‬ ‫ سـته‬‫د‬ ‫قابل‬ ‫مـکان‬ ‫بـا‬ )‫عاطفـی‬ ‫ هـای‬‫د‬‫(پیون‬
‫ ی‬‫د‬‫بع‬ ‫چهار‬ ‫ ل‬‫د‬‫مـ‬ ‫بر‬ ‫بوشـهر‬ ‫شـهر‬ ‫سـاحلی‬ ‫نوار‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫مکان‬ ‫به‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫مفهـوم‬
. ‫د‬‫ ار‬‫د‬ ‫مطابقـت‬ ‫مکانی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬
،‫نـگاری‬ ‫ ار‬‫د‬‫ یـ‬‫د‬‫پ‬ ،‫محیـط‬ ‫روانشناسـی‬ ،‫مکانـی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ :‫ ي‬‫د‬‫كليـ‬ ‫واژگان‬
.‫شـهری‬ ‫طراحـی‬ ،‫ نـگار‬‫د‬‫خو‬ ‫تصویـری‬ ‫معانـی‬ ‫اسـتخراج‬
jahanshahpakzad.u@gmail.com:‫رایانامه‬ ، 09121164872:‫تماس‬ ‫شماره‬ ،‫مکاتبات‬ ‫مسئول‬ ‫ ه‬‫د‬‫نویسن‬ *
‫نمونه‬ - ‫فعالیت‬ ‫و‬ ‫د‬‫کالب‬ ‫متقابل‬ ‫روابط‬ ‫بر‬ ‫د‬‫تاکی‬ ‫با‬ ‫شهری‬ ‫ساحلی‬ ‫فضاهای‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫مکانی‬ ‫ لبستگی‬‫د‬ ‫«بازشناخت‬ ‫عنوان‬ ‫با‬ ‫اول‬ ‫ ه‬‫د‬‫نویسن‬ ‫شهرسازی‬ ‫ کتری‬‫د‬ ‫رساله‬ ‫از‬ ‫برگرفته‬ ‫مقاله‬ ‫این‬
.‫است‬ ‫ ه‬‫د‬‫رسی‬ ‫انجام‬ ‫به‬ ‫تحقیقات‬ ‫و‬ ‫علوم‬ ‫د‬‫واح‬ ‫د‬‫آزا‬ ‫ انشگاه‬‫د‬ ‫معماری‬ ‫و‬ ‫هنر‬ ‫ ه‬‫د‬‫ انشک‬‫د‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫د‬‫پاکزا‬ ‫جهانشاه‬ ‫ کتر‬‫د‬ ‫راهنمایی‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است‬ »‫بوشهر‬ ‫شهری‬ ‫ساحلی‬ ‫نوار‬ :‫ ی‬‫د‬‫مور‬
Phenomenography explain the meanings of the
concept of place attachment extraction of video
self-portrait
Abstract
Today, the concept of attachment to the place due to its role in explain-
ing and predicting human behavior in urban environments; Highly re-
garded behavioral scientists, city planners, particularly in the field of
tourism in the world; This concept in urban design, it is important
that the relationship between characteristics of environment, a place
of satisfaction, self-protection of the environment and interest in re-
visiting the transition effects. According to the recent introduction of
the concept of geographical studies and psychology and urban studies
multiplicity of definitions continue to respect the substantive aspects
of it there is no consensus. And factors in the formation of this con-
cept are included in a public space such as urban coastal strip specify.
To this end, the first phases of the coastal city of Bushehr Twelve of
the local residents were asked to use the camera in places that are im-
portant to them. And to those interested the captured image. And then
in the second stage in semi-structured interviews, in-depth interviews
reasons for the choice of location were questioned. The result is then
collected, encoded and the concept of call in the application MAX-
QDA, the presence of twelve categories described in four categories
of experience attachment phenomena mechanistic with the definitions
provided in the identification of the location (local identity) , ease of
doing favorites (dependent on location), experience optimal social rela-
tions (social connections) and emotional response location (emotional
bonds) is categorized by location. Therefore, an analysis of the concept
of attachment to place in the coastal city of Bushehr on the attach-
ment location next four matches.
Keywords: attachment location, environmental psychology, journal-
ism emerged, meaning the extraction of video self-portrait, urban de-
sign.
277-300
96 ‫تابستان‬ 47 ‫شماره‬
No.47 Summer2017
Downloadedfromijurm.imo.org.irat19:46IRDTonThursdayJuly20th2017

2. ‫شهري‬ ‫مديريت‬ ‫فصلنامه‬
Urban Management
96 ‫تابستان‬ 47 ‫شماره‬
No.47 Summer 2017
278
‫ مه‬‫د‬‫مق‬ -1
‫طراحـی‬ ‫حـوزه‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫کـه‬ ‫مباحثـی‬ ‫مهمتریـن‬ ‫از‬ ‫یکـی‬
‫بـا‬ ‫انسـان‬ ‫رابطـه‬ ، ‫د‬‫می شـو‬ ‫مطـرح‬ ‫شـهری‬ ‫فضاهـای‬
.‫اسـت‬ ‫روانشناسـی‬ ‫ گاه‬‫د‬‫ یـ‬‫د‬ ‫از‬ ‫اش‬ ‫پیرامونـی‬ ‫محیـط‬
‫ ی‬‫د‬‫پیون‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫را‬ ‫د‬‫خـو‬ ‫سیسـتمی‬ ‫چه‬ ‫قالب‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫د‬‫فـر‬ ‫اینکـه‬
‫مـی‬ ‫ لبسـته‬‫د‬ ‫آن‬ ‫بـه‬ ‫و‬ ‫یافتـه‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫محیطـش‬ ‫بـا‬ ‫عاطفـی‬
‫ای‬ ‫حوزه‬ ‫پژوهشـگران‬ ‫تاکنون‬ ‫که‬ ‫اسـت‬ ‫پرسشی‬ ، ‫د‬‫شـو‬
‫برای‬ ‫خور‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫پاسـخی‬ ‫یافتن‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫سـعی‬ ،‫علمـی‬ ‫مختلـف‬
‫پر‬ ‫ ی‬‫د‬‫رویکر‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫و‬ً‫ا‬‫اخیـر‬ ‫کـه‬ ‫آنجایـی‬ ‫از‬ . ‫د‬‫انـ‬ ‫ اشـته‬‫د‬ ‫آن‬
‫که‬ ‫جامعی‬ ‫بررسـی‬ ‫ ر‬‫د‬( ‫ ی‬‫د‬ ‫د‬‫متع‬ ‫هـای‬ ‫پژوهش‬ ‫شـتاب‬
‫ ر‬‫د‬ ‫اخیر‬ ‫ هه‬‫د‬ ‫چهـار‬ ‫مطالعـات‬ ‫د‬‫ ا‬‫د‬‫تعـ‬ ‫از‬ 2011 ‫سـال‬ ‫ ر‬‫د‬
‫بیش‬ ‫که‬ ‫د‬‫شـ‬ ‫ ه‬‫د‬‫ ا‬‫د‬ ‫نشـان‬ ،‫گرفت‬ ‫صـورت‬ ‫مـکان‬ ‫حـوزه‬
،‫بررسـی‬ ‫د‬‫مور‬ ‫پژوهش‬ ‫د‬‫چهارص‬ ‫د‬‫ و‬‫د‬‫ح‬ ‫از‬ ‫د‬‫ رصـ‬‫د‬ 60 ‫از‬
‫تبیین‬ ‫بـه‬ ،)]1[ ‫د‬‫انـ‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫نـگارش‬ ‫اخیـر‬ ‫ هـه‬‫د‬ ‫یـک‬ ‫ ر‬‫د‬
‫سـاخت‬ ‫بر‬ ‫مکانی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫مفهـوم‬ ‫د‬‫کاربـر‬ ‫و‬ ‫مفهـوم‬
‫جمعی‬ ‫و‬ ‫ ی‬‫د‬‫فـر‬ ‫هویت‬ ‫د‬‫ایجـا‬ ‫و‬ ‫اجتماعـی‬ ‫هـای‬ ‫د‬‫پیونـ‬
‫ ر‬‫د‬ ‫مقولـه‬ ‫ایـن‬ ‫اهمیـت‬ ،]4-2[ ‫د‬‫انـ‬ ‫ اختـه‬‫د‬‫پر‬ ‫د‬‫افـرا‬ ‫ ر‬‫د‬
‫ ر‬‫د‬ ‫اجتماعـی‬ ‫تعاملات‬ ‫بیشـتر‬ ‫هرچـه‬ ‫گیـری‬ ‫شـکل‬
‫مطالعات‬ ‫همچنیـن‬ . ‫د‬‫شـو‬ ‫می‬ ‫ ا‬‫د‬‫هوی‬ ‫شـهری‬ ‫فضاهـای‬
‫همگانی‬ ‫و‬ ‫سبز‬ ،‫باز‬ ‫شـهری‬ ‫فضاهای‬ ‫که‬ ‫د‬‫ ه‬‫د‬ ‫می‬ ‫نشـان‬
‫شـان‬ ‫ ی‬‫د‬‫کالب‬ ‫مطلـوب‬ ‫هـای‬ ‫ویژگـی‬ ‫انـواع‬ ‫واسـطه‬ ‫بـه‬
‫فعالیـت‬ ‫انجـام‬ ‫فرصـا‬ ‫یـا‬ ‫و‬ )‫مصنـوع‬ ‫و‬ ‫طبیعـی‬ ‫از‬ ‫(اعـم‬
‫گیری‬ ‫شـکل‬ ‫بـرای‬ ‫تری‬ ‫موثـر‬ ‫بسـترها‬ ،‫مختلـف‬ ‫هـای‬
‫به‬ ‫فضاها‬ ‫ یگـر‬‫د‬ ‫انـواع‬ ‫بـه‬ ‫نسـبت‬ ‫مکان‬ ‫به‬ ‫تعلـق‬ ‫حـس‬
‫هایی‬ ‫مولفه‬ ‫شناسـایی‬ ‫بنابراین‬ ،]8-5[ ‫د‬‫آینـ‬ ‫می‬ ‫شـمار‬
‫گونـه‬ ‫ایـن‬ ‫و‬ ‫د‬‫افـرا‬ ‫میـان‬ ‫احساسـی‬ ‫خـاص‬ ‫رابطـه‬ ‫کـه‬
‫ریزان‬ ‫برنامه‬ ‫و‬ ‫طراحـان‬ ‫برای‬ ، ‫د‬‫ ه‬‫د‬ ‫می‬ ‫شـکل‬ ‫را‬ ‫فضاهـا‬
،‫شهرسـازی‬ ‫حوزه‬ ‫بر‬ ‫علاوه‬ .‫ضروریسـت‬ ‫و‬ ‫الزم‬ ‫شـهری‬
‫بـا‬ ‫مرتبـط‬ ‫هـای‬ ‫ انـش‬‫د‬ ‫سـایر‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫ ه‬‫د‬‫ یـ‬‫د‬‫پ‬ ‫ایـن‬ ‫اهمیـت‬
‫ سـازی‬‫د‬‫برن‬ ‫د‬‫مانن‬ ‫محیط‬ ‫بـه‬ ‫نسـبت‬ ‫د‬‫افرا‬ ‫جمعی‬ ‫رفتـار‬
‫سلامت‬ ‫حـوزه‬ ،‫ شـگری‬‫د‬‫گر‬ ‫ یریـت‬‫د‬‫م‬ ‫و‬ ‫مکانـی‬
‫د‬‫خو‬ ‫رفتارهـای‬ ‫ یریـت‬‫د‬‫م‬ ‫نیز‬ ‫و‬ ‫سـفر‬ ‫رفتـار‬ ،‫اجتماعـی‬
‫با‬ .]11-9[ ‫یابیسـت‬ ‫د‬‫ر‬ ‫قابل‬ ، ‫د‬‫افرا‬ ‫محیطـی‬ ‫انگیختـه‬
‫ و‬‫د‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫بویژه‬ ‫کـه‬ ‫ ی‬‫د‬ ‫د‬‫متع‬ ‫مطالعات‬ ‫د‬‫وجـو‬ ‫با‬ ،‫حال‬ ‫ایـن‬
‫اثرگذار‬ ‫هـای‬ ‫مولفه‬ ،‫ماهیت‬ ‫خصـوص‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫گذشـته‬ ‫ هه‬‫د‬
‫مکان‬ ‫بـه‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫و‬ ‫انسـان‬ ‫بـا‬ ‫ارتبـاط‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫احسلسـی‬
‫ ر‬‫د‬ ‫بویژه‬ ‫آن‬ ‫ماهـوی‬ ‫د‬‫ابعا‬ ‫موضوع‬ ‫کمـاکان‬ ،‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫انجام‬
‫ لیل‬‫د‬‫ب‬ ،‫محیـط‬ ‫فعالیتی‬ ‫و‬ ‫ ی‬‫د‬‫کالبـ‬ ‫هـای‬ ‫ویژگی‬ ‫حـوزه‬
‫به‬ )‫روانشـناس‬ ً‫ا‬‫ تـ‬‫د‬‫(عم‬ ‫پژوهشـگران‬ ‫بـه‬ ‫صـرف‬ ‫توجـه‬
،‫مـکان‬ ‫بـا‬ ‫مواجـه‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫انسـان‬ ‫روانشـناختی‬ ‫ هـای‬‫د‬‫فراین‬
‫ایـن‬ ‫رو‬ ‫ایـن‬ ‫از‬ .]1[ ‫اسـت‬ ‫ ه‬‫د‬‫مانـ‬ ‫مجهـول‬ ‫و‬ ‫مغفـول‬
‫بـا‬ ، ‫ ارنگارانـه‬‫د‬‫ ی‬‫د‬‫پ‬ ‫ ی‬‫د‬‫رویکـر‬ ‫بـا‬ ‫د‬‫ ار‬‫د‬ ‫سـعی‬ ‫پژوهـش‬
‫ ریافـت‬‫د‬ ‫و‬ ‫ نـگار‬‫د‬‫خو‬ ‫تصویـری‬ ‫معانـی‬ ‫اسـتخراج‬ ‫روش‬
‫عنوان‬ ‫بـه‬ ‫آن‬ ‫تجربـه‬ ‫(سـپس‬ ‫مـکان‬ ‫مخاطـب‬ ‫از‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬
‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫اثرگذاری‬ ‫و‬ ‫اثرگیـری‬ ‫د‬‫فرآین‬ ،)‫ ار‬‫د‬‫ یـ‬‫د‬‫پ‬ ‫یـک‬
‫و‬ ‫تبییـن‬ ‫را‬ ‫شـهری‬ ‫سـاحلی‬ ‫فضاهـای‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫مـکان‬ ‫بـه‬
. ‫د‬‫نمای‬ ‫تفسـیر‬
‫مفهومـی‬ ‫چارچـوب‬ ‫و‬ ‫نظـری‬ ‫هـای‬ ‫ گاه‬‫د‬‫ یـ‬‫د‬ -2
‫پژوهـش‬
‫آن‬ ‫د‬‫ابعا‬ ‫و‬ ‫مکانی‬ ‫ لبستگی‬‫د‬ ‫مفهوم‬ -1-2
‫نظریه‬ ‫از‬ ‫گرفتـن‬ ‫ریشـه‬ ‫بـا‬ ‫مکانـی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫مفهـوم‬
‫سیسـتم‬ ‫شـناخت‬ ‫خصوص‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫بولبی‬ ‫جـان‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬
‫و‬ ‫روانشناسـی‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫ ر‬‫د‬‫مـا‬ ‫و‬ ‫ ک‬‫د‬‫کو‬ ‫رفتـاری‬ ‫کنتـرل‬ ‫هـای‬
‫توان‬ ‫مطالعـات‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫مـکان‬ ‫حـس‬ ‫مفهـوم‬ ‫ رون‬‫د‬‫از‬ ‫سـپس‬
‫بـه‬ ‫را‬ ‫مـکان‬ ‫حـس‬ ‫تـوآن‬ .]12[ ‫اسـت‬ ‫ ه‬‫د‬‫آمـ‬ ‫بیـرون‬ ،
‫فضا‬ ‫با‬ ‫عمیـق‬ ‫بسـیار‬ ‫و‬ ‫ ار‬‫د‬ ‫معنا‬ ،‫عاطفـی‬ ‫رابطـه‬ ‫عنـوان‬
‫را‬ ‫مـکان‬ ‫مفهوم‬ ‫و‬ ‫خـاص‬ ‫مـکان‬ ‫یـک‬ ‫و‬ ‫د‬‫فـر‬ ‫یـک‬ ‫بیـن‬
‫شـخص‬ ‫که‬ ‫تجربیاتی‬ ‫بـرای‬ ‫ ار‬‫د‬‫معنا‬ ‫بسـتری‬ ‫عنوان‬ ‫بـه‬
‫مـی‬ ‫معرفـی‬ ، ‫د‬‫ ار‬‫د‬ ‫محیـط‬ ‫آن‬ ‫یـا‬ ‫و‬ ‫د‬‫خـو‬ ‫بـا‬ ‫ارتبـاط‬ ‫ ر‬‫د‬
‫مـکان‬ ‫حـس‬ ‫همکارانـش‬ ‫و‬ ‫پروشانسـکی‬ .]13[ ‫د‬‫کنـ‬
‫یـا‬ ‫و‬ ‫روانشناسـانه‬ ‫یکپارچگـی‬ ‫و‬ ‫پیوسـت‬ ‫عنـوان‬ ‫بـه‬ ‫را‬
‫معرفی‬ ‫جغرافیایـی‬ ‫هـای‬ ‫محیط‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫فضـا‬ ‫بـا‬ ‫شـناختی‬
‫ ر‬‫د‬ ً‫ا‬ ‫د‬‫ابتـ‬ ‫مکان‬ ‫بـه‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫موضوع‬ .]14[ ‫د‬‫انـ‬ ‫ ه‬‫د‬‫کـر‬
‫موضـوع‬ ‫بـه‬ ‫کـه‬ ‫ای‬ ‫شناسـانه‬ ‫ ار‬‫د‬‫ یـ‬‫د‬‫پ‬ ‫هـای‬ ‫پژوهـش‬
‫ س‬‫د‬‫مقـ‬ ‫هـای‬ ‫مـکان‬ ‫و‬ ‫خانـه‬ ‫و‬ ‫ م‬‫د‬‫مـر‬ ‫میـان‬ ‫ارتبـاط‬
]15[ ‫د‬‫شـ‬ ‫ نبـال‬‫د‬ ‫ ی‬‫د‬‫جـ‬ ‫صـورت‬ ‫بـه‬ ، ‫د‬‫ اختنـ‬‫د‬‫پر‬ ‫مـی‬
‫توصیف‬ ‫منظـور‬ ‫به‬ ‫مکانـی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫واژه‬ ‫آنهـا‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫کـه‬
‫ م‬‫د‬‫مر‬ ‫کـه‬ ‫عاطفـی‬ ‫د‬ ‫د‬‫متعـ‬ ‫ هـای‬‫د‬‫پیون‬ ‫و‬ ‫تعامـل‬ ‫ ه‬‫د‬‫ یـ‬‫د‬‫پ‬
‫می‬ ‫شـکل‬ )‫ها‬ ‫ تـگاه‬‫د‬‫عبا‬ ً‫(مثلا‬ ‫خـاص‬ ‫هـای‬ ‫مـکان‬ ‫بـا‬
‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫واژه‬ ‫مفهوم‬ ‫اینکه‬ ‫با‬ .]16[ ‫رفت‬ ‫بـکار‬ ، ‫د‬‫ هنـ‬‫د‬
‫مختلفی‬ ‫علـوم‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫اخیـر‬ ‫سـال‬ ‫چهـل‬ ‫طـول‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫مکانـی‬
‫مطرح‬ )‫انسـانی‬ ‫جغرافیای‬ ‫تـا‬ ‫محیطـی‬ ‫روانشناسـی‬ ‫(از‬
Downloadedfromijurm.imo.org.irat19:46IRDTonThursdayJuly20th2017

3. ‫شهري‬ ‫مديريت‬ ‫فصلنامه‬
Urban Management
96 ‫تابستان‬ 47 ‫شماره‬
No.47 Summer 2017
279
‫به‬ ‫مکانی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ً‫ا‬‫اساسـ‬ ‫ولی‬ ،‫اسـت‬ ‫یافتـه‬ ‫تکامـل‬ ‫و‬
‫محیط‬ ‫و‬ ‫اشـخاص‬ ‫میان‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫شـو‬ ‫می‬ ‫اطلاق‬ ‫ ی‬‫د‬‫پیونـ‬
‫می‬ ‫اطالق‬ ‫د‬‫افتـ‬ ‫می‬ ‫اتفاق‬ ‫ اری‬‫د‬ ‫معنـا‬ ‫صـورت‬ ‫به‬ ‫شـان‬
‫را‬ ‫مکانی‬ ‫بیگانگـی‬ ‫توان‬ ‫مـی‬ ‫آن‬ ‫مقابـل‬ ‫ ر‬‫د‬( ]17[ ‫د‬‫شـو‬
‫مبرا‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫د‬‫خـو‬ ‫و‬ ‫ اشـته‬‫د‬ ‫مکان‬ ‫از‬ ‫منفی‬ ‫ارزیابـی‬ ‫کـه‬
‫ اشـته‬‫د‬‫ن‬ ‫رضایت‬ ‫مکان‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫تعامـل‬ ‫نتیجـه‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫ انسـته‬‫د‬
‫د‬‫وجو‬ ‫ م‬‫د‬‫عـ‬ ‫و‬ ‫مختلف‬ ‫تعاریف‬ ‫د‬‫وجـو‬ ‫بـا‬ .) ‫د‬‫ ا‬‫د‬ ‫قـرار‬ ، ‫د‬‫انـ‬
‫چهل‬ ‫از‬ ‫بیـش‬ ‫طول‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫محققین‬ ‫بیـن‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫جامـع‬ ‫توافـق‬
‫و‬ ‫ ه‬‫د‬‫سـا‬ ‫تعریفـی‬ ‫ ر‬‫د‬ ،‫حـوزه‬ ‫ایـن‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫پژوهـش‬ ‫سـال‬
‫و‬ ‫الو‬ ‫آثـار‬ ‫بـه‬ ‫د‬‫اسـتنا‬ ‫بـا‬ ‫د‬‫گیفـور‬ ‫و‬ ‫اسـکنل‬ ،‫متأخـر‬
،2003 ‫سـال‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫گیلیانـی‬ ‫و‬ 1992 ‫سـال‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫آلتمـن‬
‫و‬ ‫د‬‫فـر‬ ‫میـان‬ ‫عاطفـی‬ ‫ای‬ ‫رابطـه‬ ‫را‬ ‫مکانـی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬
‫میان‬ ‫بخشـی‬ ‫سـه‬ ‫ ی‬‫د‬‫پبون‬ ‫شـکل‬ ‫بـه‬ ‫و‬ ‫خـاص‬ ‫محیـط‬
‫و‬ )‫معنایی‬ -‫ذهنـی‬ ‫یـا‬ ‫و‬ ‫(جغرافیایـی‬ ‫محیـط‬ ‫و‬ ‫شـخص‬
‫د‬‫ ن‬‫د‬‫کر‬ ‫معرفـی‬ ‫بیـن‬ ‫مـا‬ ‫فـی‬ ‫روانشناسـانه‬ ‫ هـای‬‫د‬‫فرآین‬
.]17 ,16 ,12[
‫د‬‫ابعا‬ ‫سـاختن‬ ‫مشـخص‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫سـعی‬ ‫ ی‬‫د‬ ‫د‬‫متعـ‬ ‫مطالعـات‬
‫کـه‬ ‫معیارهایـی‬ ‫و‬ ‫مکانـی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫مفهـوم‬ ‫ماهـوی‬
‫ اشـته‬‫د‬ ، ‫د‬‫شـون‬ ‫مـی‬ ‫منجـر‬ ‫د‬‫پیونـ‬ ‫ایـن‬ ‫برقـراری‬ ‫بـه‬
‫ لیـل‬‫د‬ ‫بـه‬ ‫مطالعـات‬ ‫ایـن‬ ‫نتیجـه‬ .]24-18 ,10[ ‫د‬‫انـ‬
‫(از‬ ‫مختلـف‬ ‫علمـی‬ ‫هـای‬ ‫حـوزه‬ ‫از‬ ‫پژوهشـگران‬ ‫د‬‫ورو‬
‫بـه‬ ‫نیـز‬ ‫را‬ ‫ ی‬‫د‬ ‫د‬‫متعـ‬ ‫نتایـج‬ )‫جغرافیـا‬ ‫تـا‬ ‫روانشناسـی‬
‫تعریـف‬ ‫کنـون‬ ‫تـا‬ ‫کـه‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫سـبب‬ ‫و‬ ‫ اشـته‬‫د‬ ‫همـراه‬
‫آفرینی‬ ‫ابهـام‬ ‫بـه‬ ‫و‬ ‫ ه‬‫د‬‫نشـ‬ ‫حاصـل‬ ‫مفهـوم‬ ‫از‬ ‫مشـخصی‬
‫بـا‬ .]1[ ‫د‬‫بزنـ‬ ‫ امـن‬‫د‬ ‫موضـوع‬ ‫فهـم‬ ‫و‬ ‫تعریـف‬ ‫حـوزه‬ ‫ ر‬‫د‬
‫آنها‬ ‫به‬ ‫هـا‬ ‫پژوهش‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫بیشـتر‬ ‫که‬ ‫ ی‬‫د‬‫بعـ‬ ‫ و‬‫د‬ ،‫حـال‬ ‫ایـن‬
‫پژوهشگران‬ ‫از‬ ‫بسـیاری‬ ‫ ه‬‫د‬‫عقی‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫اسـت‬ ‫ ه‬‫د‬‫ش‬ ‫د‬‫اسـتنا‬
‫د‬‫بع‬ ‫ و‬‫د‬ ‫ایـن‬ ‫با‬ ‫مکانی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫مفهوم‬ ‫اصلـی‬ ‫سـاختار‬
‫هویت‬ ‫و‬ ‫مکانی‬ ‫وابستگی‬ ‫از‬ ‫د‬‫عبارتن‬ ‫د‬‫شـو‬ ‫می‬ ‫شـناخته‬
‫پژوهش‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫نیـز‬ ‫ ی‬‫د‬ ‫د‬‫متعـ‬ ‫محققـان‬ .]25 ,23[ ‫مکانـی‬
‫این‬ ‫از‬ ‫مکانی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫مفهوم‬ ‫از‬ ‫د‬‫خـو‬ ‫ارزیابانـه‬ ‫هـای‬
‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫سـاختاری‬ ‫تعریف‬ ‫بر‬ ‫و‬ ‫جسـته‬ ‫بهره‬ ‫د‬‫بعـ‬ ‫ و‬‫د‬
.]29-26 ,4[ ‫د‬‫انـ‬ ‫گذاشـته‬ ‫صحه‬ ‫د‬‫بع‬ ‫ و‬‫د‬ ‫ایـن‬ ‫با‬ ‫مکانـی‬
‫از‬ ‫ هایـی‬‫د‬‫کارکر‬ ‫و‬ ‫هـا‬ ‫فعالیـت‬ ‫بـه‬ ‫مکانـی‬ ‫وابسـتگی‬
‫مکان‬ ‫یـک‬ ‫د‬‫سـاز‬ ‫می‬ ‫مشـخص‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫ ار‬‫د‬ ‫اشـاره‬ ‫مـکان‬
‫خاص‬ ‫های‬ ‫فعالیـت‬ ‫تسـهیل‬ ‫سـبب‬ ‫ ازه‬‫د‬‫ان‬ ‫چه‬ ‫تا‬ ‫خـاص‬
‫به‬ ‫اشـخاص‬ ‫چگونه‬ ‫اینکه‬ ‫و‬ ]30[ ‫د‬‫شـو‬ ‫مـی‬ ‫کاربرانـش‬
. ‫د‬‫ان‬ ‫وابسـته‬ ‫ شـان‬‫د‬‫مقاص‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫فعالیت‬ ‫بـرای‬ ‫مکان‬ ‫یـک‬
‫به‬ ‫نسـبت‬ ‫مکان‬ ‫مقایسـه‬ ‫ورای‬ ‫از‬ ‫مـکان‬ ‫بـه‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬
‫پس‬ ‫ذهنی‬ ‫ارزیابـی‬ ‫پـی‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫و‬ ‫مشـابه‬ ‫های‬ ‫مـکان‬ ‫ یگـر‬‫د‬
‫خالصه‬ ‫صـورت‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫د‬‫گر‬ ‫مـی‬ ‫حاصل‬ ‫مـکان‬ ‫تجربـه‬ ‫از‬
‫چنیـن‬ ‫ یگـر‬‫د‬ ‫جـای‬ ‫:"هیـچ‬ ‫چـون‬ ‫قضاوتـی‬ ‫نتیجـه‬
"‫ اشـت‬‫د‬ ‫د‬‫نخواه‬ ‫مـکان‬ ‫این‬ ‫مثـل‬ ‫مـن‬ ‫بـرای‬ ‫امکاناتـی‬
‫ای‬ ‫رابطـه‬ ‫مکانـی‬ ‫وابسـتگی‬ ‫حقیقـت‬ ‫ ر‬‫د‬ .]31[ ‫اسـت‬
‫شـان‬ ‫ ی‬‫د‬‫فر‬ ‫ رک‬‫د‬ ‫اسـاس‬ ‫بر‬ ‫د‬‫افرا‬ ‫که‬ ‫اسـت‬ ‫ ی‬‫د‬‫عملکـر‬
‫فعالیت‬ ‫بـروز‬ ‫امـکان‬ ‫ ازه‬‫د‬‫انـ‬ ‫چـه‬ ‫تـا‬ ‫مـکان‬ ‫آن‬ ‫اینکـه‬ ‫از‬
‫ارتباط‬ ‫مـکان‬ ‫آن‬ ‫بـا‬ ، ‫د‬‫سـاز‬ ‫مـی‬ ‫فراهـم‬ ‫را‬ ‫ لخواهشـان‬‫د‬
‫مکانی‬ ‫وابسـتگی‬ ‫این‬ ‫میزان‬ ‫که‬ ‫زمانـی‬ ‫و‬ ‫سـاخته‬ ‫برقرار‬
‫آن‬ ‫ ن‬‫د‬‫کر‬ ‫جایگزیـن‬ ‫به‬ ‫د‬‫افرا‬ ‫تمایـل‬ ، ‫د‬‫کن‬ ‫ ا‬‫د‬‫پیـ‬ ‫افزایـش‬
‫کاهش‬ ‫شـان‬ ‫فعالیت‬ ‫انجام‬ ‫بـرای‬ ‫ یگر‬‫د‬ ‫فضـای‬ ‫با‬ ‫مـکان‬
.]32[ ‫د‬‫یابـ‬ ‫می‬
‫و‬ ‫پروشانسـکی‬ ‫را‬ ‫مکانـی‬ ‫هویـت‬ ،‫ یگـر‬‫د‬ ‫سـویی‬ ‫از‬
‫از‬ ‫ای‬ ‫مجموعـه‬ ‫زیـر‬ ‫قالـب‬ ‫ ر‬‫د‬ )1983( ‫همکارانـش‬
‫از‬ ‫ترکیبـی‬ ‫عنـوان‬ ‫تحـت‬ ‫و‬ ‫د‬‫افـرا‬ ‫شـخصی‬ ‫هویـت‬
‫هایـی‬ ‫رفتـار‬ ‫و‬ ‫معانـی‬ ،‫باورهـا‬ ،‫هـا‬ ‫ارزش‬ ،‫هـا‬ ‫گرایـش‬
‫مکانی‬ ‫به‬ ‫تعلـق‬ ‫حس‬ ‫و‬ ‫عاطفـی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫ورای‬ ‫از‬ ‫کـه‬
،‫لذا‬ .]14[ ‫د‬‫انـ‬ ‫ ه‬‫د‬‫کـر‬ ‫تعریـف‬ ، ‫د‬‫آیـ‬ ‫می‬ ‫ سـت‬‫د‬‫ب‬ ‫خـاص‬
‫و‬ ‫عاطفی‬ ،‫حسـی‬ ‫ای‬ ‫ ه‬‫د‬‫ یـ‬‫د‬‫پ‬ ‫معنـای‬ ‫به‬ ‫مکانـی‬ ‫هویـت‬
‫و‬ ‫کسـب‬ ‫ ی‬‫د‬‫کالب‬ ‫محیـط‬ ‫از‬ ‫د‬‫فـر‬ ‫که‬ ‫اسـت‬ ‫سـمبولیک‬
. ‫د‬‫شناسـ‬ ‫می‬ ‫د‬‫خـو‬ ‫ ی‬‫د‬‫فر‬ ‫هویـت‬ ‫از‬ ‫بخشـی‬ ‫عنـوان‬ ‫بـه‬
‫فعالیتی‬ ‫هـای‬ ‫ویژگی‬ ‫از‬ ‫متفـاوت‬ ‫نوعـی‬ ‫به‬ ‫ ه‬‫د‬‫ یـ‬‫د‬‫پ‬ ‫ایـن‬
‫شـناختی‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫د‬‫خو‬ ‫ماهیت‬ ‫و‬ ‫اسـت‬ ‫محیط‬
‫با‬ ‫که‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫ ه‬‫د‬‫ ا‬‫د‬ ‫نشـان‬ ‫و‬ ‫ ه‬‫د‬‫کر‬ ‫کسـب‬ ‫محیط‬ ‫معنایی‬ ‫و‬
‫محیط‬ ‫با‬ ‫د‬‫فر‬ ‫بیشـتر‬ ‫تعامل‬ ‫واسـطه‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫زمان‬ ‫گذشـت‬
‫می‬ ‫نیز‬ ‫تـر‬ ‫عمیـق‬ ‫خاطـرات‬ ‫آن‬ ‫بیشـتر‬ ‫آوری‬ ‫د‬‫یـا‬ ‫یـا‬ ‫و‬
‫ آوری‬‫د‬‫یـا‬ ‫و‬ ‫مـکان‬ ‫مثبـت‬ ‫تجربـه‬ .]35-33 ,14[ ‫د‬‫شـو‬
‫گذشـته‬ ‫حفظ‬ ‫به‬ ‫تمایل‬ ‫د‬‫افـرا‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫شـو‬ ‫می‬ ‫سـبب‬ ‫آن‬
‫و‬ ‫احساسـات‬ ،‫افـکار‬ ،‫خاطـرات‬ ‫آن‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫کـه‬ ‫محیـط‬ ‫از‬ ‫ای‬
‫را‬ ‫گرفتـه‬ ‫مـی‬ ‫شـکل‬ ‫آن‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫مطلوبشـان‬ ‫هـای‬ ‫گرایـش‬
‫هویتی‬ ‫و‬ ‫د‬‫کننـ‬ ‫خلـق‬ ‫مانـا‬ ‫صـورت‬ ‫بـه‬ ‫د‬‫خـو‬ ‫ذهـن‬ ‫ ر‬‫د‬
‫کـه‬ ‫چـرا‬ . ‫د‬‫بسـازن‬ ‫د‬‫خـو‬ ‫بـرای‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫مناسـبی‬ ‫شـخصی‬
،‫مکانـی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫از‬ ‫ناشـی‬ ‫محیطـی‬ ‫رضایـت‬ ‫از‬ ‫پـس‬
Downloadedfromijurm.imo.org.irat19:46IRDTonThursdayJuly20th2017

4. ‫شهري‬ ‫مديريت‬ ‫فصلنامه‬
Urban Management
96 ‫تابستان‬ 47 ‫شماره‬
No.47 Summer 2017
280
‫شروع‬ ‫و‬ ‫رفته‬ ‫احساسـی‬ ‫آسایش‬ ‫ساخت‬ ‫سـمت‬ ‫به‬ ‫ذهن‬
‫از‬ ‫بسـیاری‬ ‫لـذا‬ . ‫د‬‫کن‬ ‫مـی‬ ‫محیط‬ ‫بـا‬ ‫روانـی‬ ‫ارتبـاط‬ ‫بـه‬
‫فعالیت‬ ‫سـازی‬ ‫فراهم‬ ‫امکان‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫ ن‬‫د‬‫معتق‬ ‫پژوهشـگران‬
‫طور‬ ‫بـه‬ )‫مکانـی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬( ‫محیـط‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫مطبـوع‬ ‫هـای‬
‫و‬ ‫مثبت‬ ‫مکانـی‬ ‫هویـت‬ ‫گیری‬ ‫شـکل‬ ‫موجـب‬ ‫مسـتقیم‬
.]37 ,36 ,27 ,21[ ‫د‬‫شـ‬ ‫د‬‫خواهـ‬ ‫تـری‬ ‫قـوی‬
ً‫ا‬‫اساسـ‬ ‫که‬ ‫اسـت‬ ‫ ه‬‫د‬‫بو‬ ‫مطـرح‬ ‫سـوال‬ ‫این‬ ‫حـال‬ ‫ایـن‬ ‫بـا‬
‫های‬ ‫ویژگی‬ ‫از‬ ‫فقـط‬ ‫آیا‬ ‫خاص‬ ‫مکان‬ ‫یـک‬ ‫به‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬
‫و‬ ‫د‬‫گیرن‬ ‫مـی‬ ‫سرچشـمه‬ ‫مکان‬ ‫یـک‬ ‫هویتـی‬ ‫و‬ ‫فعالیتـی‬
‫ماهیت‬ ً‫ا‬‫اساسـ‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫ ؟‬‫د‬‫ ار‬‫د‬ ‫د‬‫وجـو‬ ‫نیـز‬ ‫ یگـری‬‫د‬ ‫د‬‫ابعـا‬ ‫یـا‬
‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫تشـکیل‬ ‫ ی‬‫د‬‫ابعا‬ ‫چه‬ ‫از‬ ‫مکانـی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫مفهـوم‬
‫سـعی‬ ‫محققین‬ ‫مختلف‬ ‫مطالعـات‬ ‫ ر‬‫د‬ً‫ا‬‫اخیـر‬ ‫لـذا‬ .‫اسـت‬
‫کمی‬ ‫و‬ ‫کیفـی‬ ‫مختلف‬ ‫های‬ ‫پژوهـش‬ ‫با‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫ان‬ ‫ اشـته‬‫د‬
‫ایـن‬ ‫ یگـر‬‫د‬ ‫د‬‫ابعـا‬ ‫شـناخت‬ ‫بـه‬ ‫مختلـف‬ ‫بسـترهای‬ ‫ ر‬‫د‬
‫کثرت‬ ‫و‬ ‫زمـان‬ ‫مـرورو‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫چـرا‬ . ‫د‬‫کننـ‬ ‫ ام‬‫د‬‫اقـ‬ ‫مفهـوم‬
‫ ریج‬‫د‬‫بت‬ ،‫مختلـف‬ ‫های‬ ‫محیط‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫انجام‬ ‫مطالعـات‬
‫د‬‫ ن‬‫د‬‫شـ‬ ‫مشـخص‬ ‫که‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫مفهوم‬ ‫از‬ ‫ یگری‬‫د‬ ‫د‬‫ابعـا‬
‫آشـنایی‬ ‫از‬ ‫د‬‫عبارتنـ‬ ‫آنهـا‬ ‫از‬ ‫برخـی‬ ‫کـه‬ ]38 ,23 ,21[
‫اجتماعـی‬ ‫ هـای‬‫د‬‫پیون‬ ، ‫مـکان‬ ‫بـه‬ ‫تعلـق‬ ، ‫مـکان‬ ‫بـا‬
،‫خاطـرات‬ ‫مـکان‬ ‫بـا‬ ‫آشـنایی‬ ،‫خالصـه‬ ‫طـور‬ ‫بـه‬ .]39[
‫محیطی‬ ‫ذهنی‬ ‫تصاویـر‬ ‫و‬ ‫شـناختی‬ ‫معانی‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫گرایـش‬
‫آوری‬ ‫د‬‫یـا‬ ‫بـه‬ ‫و‬ ‫آشـنایی‬ ‫سـابقه‬ ‫واسـطه‬ ‫بـه‬ ‫کـه‬ ‫اسـت‬
‫مکان‬ ‫به‬ ‫تعلـق‬ ‫و‬ ‫د‬‫آی‬ ‫مـی‬ ‫د‬‫بوجو‬ ‫تفرجـی‬ ‫هـای‬ ‫محیـط‬
‫د‬‫خو‬ ‫ها‬ ‫د‬‫پیونـ‬ ‫آن‬ ‫واسـطه‬ ‫به‬ ‫د‬‫فر‬ ‫که‬ ‫اسـت‬ ‫ هایـی‬‫د‬‫پیون‬
‫د‬‫ انـ‬‫د‬ ‫مـی‬ ‫مسـتقیم‬ ‫ارتباطـی‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫محیـط‬ ‫و‬ ‫ م‬‫د‬‫مـر‬ ‫بـا‬ ‫را‬
‫ها‬ ‫گـروه‬ ‫به‬ ‫تعلـق‬ ‫بـر‬ ‫نیـز‬ ‫اجتماعـی‬ ‫ هـای‬‫د‬‫پیون‬ .]39[
‫د‬‫پیون‬ ‫ایـن‬ ‫ماحصل‬ ‫از‬ ‫ ه‬‫د‬‫آمـ‬ ‫د‬‫بوجـو‬ ‫اجتماعـی‬ ‫روابـط‬ ‫و‬
‫د‬‫ نـ‬‫د‬‫معتق‬ ‫ای‬ ‫ ه‬‫د‬‫عـ‬ .]24 ,16[ ‫د‬‫ ار‬‫د‬ ‫تمرکـز‬ ‫محیـط‬ ‫ ر‬‫د‬
‫منبع‬ ‫اجتماعی‬ ‫ هـای‬‫د‬‫پیون‬ ،‫هـا‬ ‫زمینه‬ ‫از‬ ‫برخـی‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫کـه‬
‫و‬ ‫د‬‫شـون‬ ‫می‬ ‫محسـوب‬ ‫مکان‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫د‬‫افرا‬ ‫یابـی‬ ‫معنـا‬ ‫اولیـه‬
5
‫مفهوم‬ ،‫مختلف‬ ‫پژوهشی‬ ‫پیشینه‬ ‫با‬ ‫پژوهشگران‬ ،‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬ ‫حوزه‬ ‫در‬ ‫مطالعات‬ ‫شروع‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫گذشته‬ ‫سال‬ ‫چهل‬ ‫طی‬ ،‫دیگر‬ ‫سویی‬ ‫از‬
‫مکان‬ ‫به‬ ‫عشق‬ ‫مانند‬ ‫گوناگونی‬ ‫عناوین‬ ‫با‬ ‫البته‬ ‫و‬ ‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬19،‫داری‬ ‫ریشه‬ ،‫حس‬ ،‫شهری‬ ‫هویت‬ ،‫مکانی‬ ‫هویت‬ ،‫مکانی‬ ‫وابستگی‬
[ ‫اند‬ ‫کرده‬ ‫معرفی‬ ‫بعدی‬ ‫پنج‬ ‫تا‬ ‫بعدی‬ ‫تک‬ ‫هایی‬ ‫مدل‬ ‫شکل‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫جامعه‬ ‫دلبستگی‬ ‫یا‬ ،‫جامعه‬68،‫است‬ ‫اهمیت‬ ‫حائز‬ ‫اینجا‬ ‫در‬ ‫آنچه‬ .]
[ ‫است‬ ‫گذار‬ ‫اثر‬ ‫عوامل‬ ‫تعریف‬ ‫و‬ ‫معرفی‬ ‫در‬ ‫سردرگمی‬1‫گرفته‬ ‫انجام‬ ‫مطالعات‬ ‫در‬ ‫بررسی‬ ‫با‬ .][68‫دس‬ ‫سه‬ ‫توان‬ ‫می‬ ،]‫این‬ ‫از‬ ‫مشخص‬ ‫ته‬
‫مفاهیمی‬ ‫با‬ ‫ردیف‬ ‫هم‬ ‫و‬ ‫بعدی‬ ‫تک‬ ‫مفهومی‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫مکان‬ ‫به‬ ‫دلبستگی‬ ‫مفهوم‬ ‫تعریف‬ ‫اول‬ ‫دسته‬ .‫ساخت‬ ‫معرفی‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫مدل‬
‫دواین‬ ‫از‬ ‫عبارتند‬ ‫دسته‬ ‫این‬ ‫پژوهشگران‬ ‫از‬ ‫برخی‬ .‫است‬ ‫مکانی‬ ‫وابستگی‬ ‫یا‬ ‫مکانی‬ ‫هویت‬ ‫همچون‬-‫وایت‬20(2011‫گیلیانی‬ ،)21(2003‫و‬ )
19Topophilia
20Devine-Wright
21Giuliani
‫ابعاد‬‫تعریف‬‫کارکردی‬ ‫حوزه‬‫مرتبط‬ ‫های‬ ‫پژوهش‬ ‫و‬ ‫محققین‬
‫مکانی‬ ‫وابستگی‬
‫بواسطه‬ ‫بویژه‬ ‫عملکردی‬ ‫خاص‬ ‫ارتباط‬
‫محیط‬ ‫از‬ ‫مشخصی‬ ‫های‬ ‫مولفه‬
‫فرد‬ ‫دلخواه‬ ‫فعالیت‬ ‫انجام‬ ‫که‬ ‫کالبدی‬
‫سازند‬ ‫می‬ ‫ممکن‬ ‫را‬
،‫کالبدی‬ ،‫فردی‬
‫فعالیتی‬
[25,41[ ‫و‬ ]42[ ‫و‬ ]10][ ‫و‬23,43-45]
[ ‫و‬26,29,36,42,46,47]
‫مکانی‬ ‫هویت‬
‫و‬ ‫ها‬ ‫ارزش‬ ،‫احساسات‬ ‫از‬ ‫دسته‬ ‫آن‬
‫که‬ ‫فیزیکی‬ ‫محیط‬ ‫از‬ ‫منتسب‬ ‫باورهای‬
‫ا‬ ‫بخشی‬ ‫کننده‬ ‫تعریف‬ ‫افراد‬ ‫زعم‬ ‫به‬‫ز‬
‫باشد‬ ‫فردیشان‬ ‫هویت‬
،‫کالبدی‬ ،‫فردی‬
‫شناختی‬
[14[ ‫و‬ ]30,33,34,48][ ‫و‬21,23,
39,49-52[ ‫و‬ ]35[ ‫و‬ ]26][ ‫و‬53]
‫اجتماعی‬ ‫پیوندهای‬
‫بخشی‬ ‫در‬ ‫عضویت‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫تعلق‬ ‫احساس‬
‫پیو‬ ‫و‬ ‫خانواده‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫جامعه‬ ‫افراد‬ ‫از‬‫نده‬‫ای‬
‫بواسطه‬ ‫تعلق‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫حاصله‬ ‫عاطفی‬
‫دغدغه‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫عالیق‬ ،‫تجربیات‬ ‫وجود‬
‫مکان‬ ‫در‬ ‫مشترک‬ ‫های‬
،‫اجتماعی‬
‫فعالیتی‬
[40, 54, 55][ ‫و‬56‫و‬ ][24, 57]‫و‬
[54,58]
‫طبیعت‬ ‫پیوندهای‬
‫با‬ ‫شخص‬ ‫نهان‬ ‫و‬ ‫آشکار‬ ‫ارتباطات‬
‫و‬ ‫احساسات‬ ،‫تجربیات‬ ‫پایه‬ ‫بر‬ ‫طبیعت‬
‫فرد‬ ‫در‬ ‫شناختی‬ ‫بازنمایی‬ ‫یا‬
،‫کالبدی‬ ،‫فردی‬
‫احساسی‬
[59][ ‫و‬54][ ‫و‬42][ ‫و‬21,60]
‫مکانی‬ ‫عواطف‬
‫ویژگی‬ ‫از‬ ‫برگرفته‬ ‫مثبت‬ ‫احساسات‬
‫سوی‬ ‫از‬ ‫طبیعی‬ ‫محیط‬ ‫خاص‬ ‫های‬
،‫سرزندگی‬ ‫حس‬ ‫سبب‬ ً‫ا‬‫عموم‬ ‫که‬ ‫فرد‬
‫گروهی‬ ‫یا‬ ‫فردی‬ ‫سالمتی‬ ‫و‬ ‫نشاط‬
‫شوند‬ ‫می‬ ‫شناخته‬
،‫کالبدی‬ ،‫فردی‬
‫احساسی‬
[29,40,61,62][ ‫و‬9,29,63-66]‫و‬
[12][ ‫و‬67]
‫مکانی‬ ‫ لبستگی‬‫د‬ ‫مفهوم‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬ ‫های‬ ‫پژوهش‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫ ه‬‫د‬‫ش‬ ‫معرفی‬ ‫د‬‫ابعا‬ ‫مهمترین‬ ‫از‬ ‫برخی‬ .1 ‫ ول‬‫د‬‫ج‬
Downloadedfromijurm.imo.org.irat19:46IRDTonThursdayJuly20th2017

5. ‫شهري‬ ‫مديريت‬ ‫فصلنامه‬
Urban Management
96 ‫تابستان‬ 47 ‫شماره‬
No.47 Summer 2017
281
‫سـاختار‬ ‫و‬ ‫د‬‫افـرا‬ ‫اجتماعی‬ ‫تعاملات‬ ‫نقـش‬ ‫اهمیـت‬ ‫بـر‬
‫اصلی‬ ‫د‬‫بعـ‬ ‫عنوان‬ ‫بـه‬ ‫مکان‬ ‫فعالیتـی‬ ‫اجتماعـی‬ ‫محیـط‬
.]40 ,23 ,21[ ‫د‬‫ ارنـ‬‫د‬ ‫د‬‫تاکی‬ ‫مکانـی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫مفهوم‬
‫که‬ ‫را‬ ‫د‬‫ابعا‬ ‫ایـن‬ ‫مهمترین‬ ‫از‬ ‫برخـی‬ ‫یک‬ ‫شـماره‬ ‫ ول‬‫د‬‫جـ‬
‫نشـان‬ ‫را‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫ اخته‬‫د‬‫پر‬ ‫آنها‬ ‫به‬ ‫اخیر‬ ‫هـای‬ ‫پژوهـش‬ ‫ ر‬‫د‬
. ‫د‬‫ ه‬‫د‬ ‫مـی‬
‫شـروع‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫گذشـته‬ ‫سـال‬ ‫چهـل‬ ‫طـی‬ ،‫ یگـر‬‫د‬ ‫سـویی‬ ‫از‬
‫با‬ ‫پژوهشـگران‬ ،‫مکانـی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫حـوزه‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫مطالعـات‬
‫و‬ ‫مکانی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫مفهوم‬ ،‫مختلف‬ ‫پژوهشـی‬ ‫پیشـینه‬
، ‫مـکان‬ ‫بـه‬ ‫عشـق‬ ‫د‬‫ماننـ‬ ‫گوناگونـی‬ ‫عناویـن‬ ‫بـا‬ ‫البتـه‬
‫هویت‬ ،‫مکانـی‬ ‫هویـت‬ ،‫مکانـی‬ ‫وابسـتگی‬ ،‫ اری‬‫د‬ ‫ریشـه‬
‫شـکل‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫جامعه‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫یا‬ ،‫جامعه‬ ‫حس‬ ،‫شـهری‬
‫د‬‫ان‬ ‫ ه‬‫د‬‫کـر‬ ‫معرفی‬ ‫ ی‬‫د‬‫بع‬ ‫پنـج‬ ‫تا‬ ‫ ی‬‫د‬‫بع‬ ‫تک‬ ‫هایـی‬ ‫ ل‬‫د‬‫مـ‬
‫ ر‬‫د‬ ‫ رگمی‬‫د‬‫سـر‬ ،‫اسـت‬ ‫اهمیت‬ ‫حائز‬ ‫اینجا‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫آنچه‬ .]68[
‫بررسـی‬ ‫با‬ .]1[ ‫اسـت‬ ‫گذار‬ ‫اثر‬ ‫عوامل‬ ‫تعریـف‬ ‫و‬ ‫معرفـی‬
‫ سـته‬‫د‬ ‫سـه‬ ‫توان‬ ‫می‬ ،]68[ ‫گرفتـه‬ ‫انجـام‬ ‫مطالعـات‬ ‫ ر‬‫د‬
‫اول‬ ‫ سـته‬‫د‬ .‫سـاخت‬ ‫معرفی‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫ ل‬‫د‬‫م‬ ‫ایـن‬ ‫از‬ ‫مشـخص‬
‫مفهومی‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫مـکان‬ ‫به‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫مفهوم‬ ‫تعریف‬
‫هویت‬ ‫همچـون‬ ‫مفاهیمی‬ ‫بـا‬ ‫ یـف‬‫د‬‫ر‬ ‫هم‬ ‫و‬ ‫ ی‬‫د‬‫بعـ‬ ‫تـک‬
‫پژوهشـگران‬ ‫از‬ ‫برخی‬ .‫اسـت‬ ‫مکانی‬ ‫وابسـتگی‬ ‫یا‬ ‫مکانی‬
‫گیلیانی‬ ،)2011( ‫ واین-وایـت‬‫د‬ ‫از‬ ‫د‬‫عبارتنـ‬ ‫ سـته‬‫د‬ ‫این‬
]69 ,57 ,12[ )2007( ‫ الگو‬‫د‬‫هی‬ ‫و‬ ‫ ز‬‫د‬‫هرنانـ‬ ‫و‬ )2003(
‫پژوهش‬ ‫از‬ ‫ سـته‬‫د‬ ‫آن‬ ‫مطالعاتی‬ ‫ وم‬‫د‬ ‫ سـته‬‫د‬ .)1 ‫(شـکل‬
‫د‬‫چنـ‬ ‫سـاختاری‬ ‫را‬ ‫مکانـی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫انـ‬ ‫هایـی‬
‫می‬ ‫د‬‫ایجا‬ ‫مختلـف‬ ‫عامل‬ ‫ یـن‬‫د‬‫چن‬ ‫تلفیـق‬ ‫از‬ ‫کـه‬ ‫ ی‬‫د‬‫بعـ‬
‫به‬ ‫بسـته‬ ‫عوامل‬ ‫این‬ ‫د‬‫ ا‬‫د‬‫تعـ‬ . ‫د‬‫انـ‬ ‫سـاخته‬ ‫معرفی‬ ، ‫د‬‫شـو‬
‫ و‬‫د‬ ‫از‬ ،‫زمان‬ ‫مولفـه‬ ‫ای‬ ‫ ازه‬‫د‬‫ان‬ ‫تا‬ ‫و‬ ‫مختلف‬ ‫هـای‬ ‫پژوهـش‬
‫براسـاس‬ ،‫مثال‬ ‫برای‬ .‫اسـت‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫معرفی‬ ‫عامل‬ ‫پنج‬ ‫تا‬
7
‫دا‬ ‫ابعاد‬ ‫در‬ ‫محتوایی‬ ‫و‬ ‫سطوح‬ ‫در‬ ‫ساختاری‬ ‫های‬ ‫تفاوت‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬ ‫مختلف‬ ‫های‬ ‫مدل‬ ‫اینکه‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬‫و‬ ‫رند‬‫ابها‬ ‫نیز‬‫تعاریف‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫می‬
‫جغرافی‬ ،‫محیط‬ ‫(روانشناسی‬ ‫مختلف‬ ‫پژوهشی‬ ‫بسترهای‬ ‫در‬ ‫کماکان‬ ‫که‬ ‫شده‬ ‫سبب‬ ‫و‬ ‫داشته‬ ‫وجود‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬‫شه‬ ،‫ا‬‫هن‬ )‫رسازی‬‫اجماعی‬ ‫وز‬
‫ن‬ ‫وجود‬ ‫مشخص‬ ‫مدلی‬ ‫کاربست‬ ‫در‬‫پدیدار‬ ‫رویکردی‬ ‫ورای‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫بدانبال‬ ‫پژوهش‬ ‫این‬ ،‫باشد‬ ‫داشته‬‫نگارا‬‫تبی‬ ‫به‬ ‫نه‬‫در‬ ‫مدل‬ ‫این‬ ‫ین‬
[ ‫بزند‬ ‫شهری‬ ‫ساحلی‬ ‫فضاهای‬ ‫بستر‬1.]
2-2-‫معا‬ ‫استخراج‬‫نگار‬ ‫خود‬ ‫تصویری‬ ‫نی‬
‫پژوهشی‬ ‫رویکرد‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫نوینی‬ ‫های‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫یکی‬‫کیفی‬‫شنا‬ ‫مردم‬ ‫و‬ ‫شناسی‬ ‫جامعه‬ ،‫محیط‬ ‫روانشناسی‬ ‫چون‬ ‫علومی‬‫استخراج‬ ‫برای‬ ‫سی‬
‫تصویری‬ ‫معانی‬ ‫استخراج‬ ‫روش‬ ،‫شود‬ ‫می‬ ‫استفاده‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫مکانی‬ ‫نهفته‬ ‫مفاهیم‬‫تصویربرداری‬ ‫عنوان‬ ‫تحت‬ ‫منابع‬ ‫برخی‬ ‫(در‬ ‫خودنگار‬
‫بازدیدکننده‬36ً‫ا‬‫(عمدت‬ ‫هایی‬ ‫مصاحبه‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫اطالعات‬ ‫اند‬ ‫شده‬ ‫گرفته‬ ‫شونده‬ ‫مصاحبه‬ ‫خود‬ ‫توسط‬ ‫که‬ ‫تصاویری‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫این‬ ‫در‬ .‫است‬ )
36Visitor Employed Photography )VEP(
‫شکل‬3.‫مدل‬‫گراف‬ ،‫کایل‬ :‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬ ‫بعدی‬ ‫سه‬
( ‫مانینگ‬ ‫و‬2005)
‫شکل‬4.( ‫کایل‬ :‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬ ‫بعدی‬ ‫بعدی‬ ‫چهار‬ ‫مدل‬2004)‫و‬
( ‫رامکیسون‬2012)
‫شکل‬.( ‫همکاران‬ ‫و‬ ‫همیت‬ :‫بعدی‬ ‫پنج‬ ‫و‬ ‫فرادستی‬ ‫مفهومی‬ ‫مثابه‬ ‫به‬ ‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬2006)
‫مکان‬ ‫دلبستگی‬‫ی‬
‫مکانی‬ ‫هویت‬
‫های‬ ‫سازه‬ ‫دیگر‬
‫مکانی‬
‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬
‫مکانی‬ ‫هویت‬ ‫مکانی‬ ‫وابستگی‬
‫مکان‬ ‫حس‬
‫مکا‬ ‫دلبستگی‬‫نی‬ ‫مکانی‬ ‫هویت‬ ‫مک‬ ‫وابستگی‬‫انی‬
‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬
‫مکانی‬ ‫وابستگی‬ ‫مکانی‬ ‫هویت‬ ‫اجتماعی‬ ‫پیوندهای‬
‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬
‫عاطفی‬ ‫پیوندهای‬ ‫مکانی‬ ‫وابستگی‬ ‫مکانی‬ ‫هویت‬
‫پیوندهای‬
‫اجتماعی‬
‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬
‫داری‬ ‫ریشه‬ ‫وابستگی‬ ‫هویت‬ ‫تعلق‬ ‫مکان‬ ‫با‬ ‫آشنایی‬
7
‫دا‬ ‫ابعاد‬ ‫در‬ ‫محتوایی‬ ‫و‬ ‫سطوح‬ ‫در‬ ‫ساختاری‬ ‫های‬ ‫تفاوت‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬ ‫مختلف‬ ‫های‬ ‫مدل‬ ‫اینکه‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬‫و‬ ‫رند‬‫ابها‬ ‫نیز‬‫تعاریف‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫می‬
‫جغرافی‬ ،‫محیط‬ ‫(روانشناسی‬ ‫مختلف‬ ‫پژوهشی‬ ‫بسترهای‬ ‫در‬ ‫کماکان‬ ‫که‬ ‫شده‬ ‫سبب‬ ‫و‬ ‫داشته‬ ‫وجود‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬‫شه‬ ،‫ا‬‫هن‬ )‫رسازی‬‫اجماعی‬ ‫وز‬
‫ن‬ ‫وجود‬ ‫مشخص‬ ‫مدلی‬ ‫کاربست‬ ‫در‬‫پدیدار‬ ‫رویکردی‬ ‫ورای‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫بدانبال‬ ‫پژوهش‬ ‫این‬ ،‫باشد‬ ‫داشته‬‫نگارا‬‫تبی‬ ‫به‬ ‫نه‬‫در‬ ‫مدل‬ ‫این‬ ‫ین‬
[ ‫بزند‬ ‫شهری‬ ‫ساحلی‬ ‫فضاهای‬ ‫بستر‬1.]
2-2-‫معا‬ ‫استخراج‬‫نگار‬ ‫خود‬ ‫تصویری‬ ‫نی‬
‫پژوهشی‬ ‫رویکرد‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫نوینی‬ ‫های‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫یکی‬‫کیفی‬‫شنا‬ ‫مردم‬ ‫و‬ ‫شناسی‬ ‫جامعه‬ ،‫محیط‬ ‫روانشناسی‬ ‫چون‬ ‫علومی‬‫استخراج‬ ‫برای‬ ‫سی‬
‫تصویری‬ ‫معانی‬ ‫استخراج‬ ‫روش‬ ،‫شود‬ ‫می‬ ‫استفاده‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫مکانی‬ ‫نهفته‬ ‫مفاهیم‬‫تصویربرداری‬ ‫عنوان‬ ‫تحت‬ ‫منابع‬ ‫برخی‬ ‫(در‬ ‫خودنگار‬
‫بازدیدکننده‬36ً‫ا‬‫(عمدت‬ ‫هایی‬ ‫مصاحبه‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫اطالعات‬ ‫اند‬ ‫شده‬ ‫گرفته‬ ‫شونده‬ ‫مصاحبه‬ ‫خود‬ ‫توسط‬ ‫که‬ ‫تصاویری‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫این‬ ‫در‬ .‫است‬ )
36Visitor Employed Photography )VEP(
‫شکل‬3.‫مدل‬‫گراف‬ ،‫کایل‬ :‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬ ‫بعدی‬ ‫سه‬
( ‫مانینگ‬ ‫و‬2005)
‫شکل‬4.( ‫کایل‬ :‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬ ‫بعدی‬ ‫بعدی‬ ‫چهار‬ ‫مدل‬2004)‫و‬
( ‫رامکیسون‬2012)
‫شکل‬.( ‫همکاران‬ ‫و‬ ‫همیت‬ :‫بعدی‬ ‫پنج‬ ‫و‬ ‫فرادستی‬ ‫مفهومی‬ ‫مثابه‬ ‫به‬ ‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬2006)
‫مکان‬ ‫دلبستگی‬‫ی‬
‫مکانی‬ ‫هویت‬
‫های‬ ‫سازه‬ ‫دیگر‬
‫مکانی‬
‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬
‫مکانی‬ ‫هویت‬ ‫مکانی‬ ‫وابستگی‬
‫مکان‬ ‫حس‬
‫مکا‬ ‫دلبستگی‬‫نی‬ ‫مکانی‬ ‫هویت‬ ‫مک‬ ‫وابستگی‬‫انی‬
‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬
‫مکانی‬ ‫وابستگی‬ ‫مکانی‬ ‫هویت‬ ‫اجتماعی‬ ‫پیوندهای‬
‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬
‫عاطفی‬ ‫پیوندهای‬ ‫مکانی‬ ‫وابستگی‬ ‫مکانی‬ ‫هویت‬
‫پیوندهای‬
‫اجتماعی‬
‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬
‫داری‬ ‫ریشه‬ ‫وابستگی‬ ‫هویت‬ ‫تعلق‬ ‫مکان‬ ‫با‬ ‫آشنایی‬
7
‫دا‬ ‫ابعاد‬ ‫در‬ ‫محتوایی‬ ‫و‬ ‫سطوح‬ ‫در‬ ‫ساختاری‬ ‫های‬ ‫تفاوت‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬ ‫مختلف‬ ‫های‬ ‫مدل‬ ‫اینکه‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬‫و‬ ‫رند‬‫ابها‬ ‫نیز‬‫تعاریف‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫می‬
‫جغرافی‬ ،‫محیط‬ ‫(روانشناسی‬ ‫مختلف‬ ‫پژوهشی‬ ‫بسترهای‬ ‫در‬ ‫کماکان‬ ‫که‬ ‫شده‬ ‫سبب‬ ‫و‬ ‫داشته‬ ‫وجود‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬‫شه‬ ،‫ا‬‫هن‬ )‫رسازی‬‫اجماعی‬ ‫وز‬
‫ن‬ ‫وجود‬ ‫مشخص‬ ‫مدلی‬ ‫کاربست‬ ‫در‬‫پدیدار‬ ‫رویکردی‬ ‫ورای‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫بدانبال‬ ‫پژوهش‬ ‫این‬ ،‫باشد‬ ‫داشته‬‫نگارا‬‫تبی‬ ‫به‬ ‫نه‬‫در‬ ‫مدل‬ ‫این‬ ‫ین‬
[ ‫بزند‬ ‫شهری‬ ‫ساحلی‬ ‫فضاهای‬ ‫بستر‬1.]
2-2-‫معا‬ ‫استخراج‬‫نگار‬ ‫خود‬ ‫تصویری‬ ‫نی‬
‫پژوهشی‬ ‫رویکرد‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫نوینی‬ ‫های‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫یکی‬‫کیفی‬‫شنا‬ ‫مردم‬ ‫و‬ ‫شناسی‬ ‫جامعه‬ ،‫محیط‬ ‫روانشناسی‬ ‫چون‬ ‫علومی‬‫استخراج‬ ‫برای‬ ‫سی‬
‫تصویری‬ ‫معانی‬ ‫استخراج‬ ‫روش‬ ،‫شود‬ ‫می‬ ‫استفاده‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫مکانی‬ ‫نهفته‬ ‫مفاهیم‬‫تصویربرداری‬ ‫عنوان‬ ‫تحت‬ ‫منابع‬ ‫برخی‬ ‫(در‬ ‫خودنگار‬
‫بازدیدکننده‬36ً‫ا‬‫(عمدت‬ ‫هایی‬ ‫مصاحبه‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫اطالعات‬ ‫اند‬ ‫شده‬ ‫گرفته‬ ‫شونده‬ ‫مصاحبه‬ ‫خود‬ ‫توسط‬ ‫که‬ ‫تصاویری‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫این‬ ‫در‬ .‫است‬ )
36Visitor Employed Photography )VEP(
‫شکل‬3.‫مدل‬‫گراف‬ ،‫کایل‬ :‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬ ‫بعدی‬ ‫سه‬
( ‫مانینگ‬ ‫و‬2005)
‫شکل‬4.( ‫کایل‬ :‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬ ‫بعدی‬ ‫بعدی‬ ‫چهار‬ ‫مدل‬2004)‫و‬
( ‫رامکیسون‬2012)
‫شکل‬.( ‫همکاران‬ ‫و‬ ‫همیت‬ :‫بعدی‬ ‫پنج‬ ‫و‬ ‫فرادستی‬ ‫مفهومی‬ ‫مثابه‬ ‫به‬ ‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬2006)
‫مکان‬ ‫دلبستگی‬‫ی‬
‫مکانی‬ ‫هویت‬
‫های‬ ‫سازه‬ ‫دیگر‬
‫مکانی‬
‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬
‫مکانی‬ ‫هویت‬ ‫مکانی‬ ‫وابستگی‬
‫مکان‬ ‫حس‬
‫مکا‬ ‫دلبستگی‬‫نی‬ ‫مکانی‬ ‫هویت‬ ‫مک‬ ‫وابستگی‬‫انی‬
‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬
‫مکانی‬ ‫وابستگی‬ ‫مکانی‬ ‫هویت‬ ‫اجتماعی‬ ‫پیوندهای‬
‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬
‫عاطفی‬ ‫پیوندهای‬ ‫مکانی‬ ‫وابستگی‬ ‫مکانی‬ ‫هویت‬
‫پیوندهای‬
‫اجتماعی‬
‫مکانی‬ ‫دلبستگی‬
‫داری‬ ‫ریشه‬ ‫وابستگی‬ ‫هویت‬ ‫تعلق‬ ‫مکان‬ ‫با‬ ‫آشنایی‬
‫مکانی‬ ‫ لبستگی‬‫د‬ .1‫شکل‬
:‫ ی‬‫د‬‫بع‬ ‫تک‬ ‫مفهومی‬ ‫مثابه‬ ‫به‬
‫گیلیانی‬ ،)2011( ‫ واین-وایت‬‫د‬
‫ الگو‬‫د‬‫هی‬ ‫و‬ ‫ ز‬‫د‬‫هرنان‬ ‫و‬ )2003(
)2007(
‫مثابه‬ ‫به‬ ‫مکانی‬ ‫ لبستگی‬‫د‬ .2 ‫شکل‬
:‫ ی‬‫د‬‫بع‬ ‫ و‬‫د‬ ‫و‬ ‫ ستی‬‫د‬‫فرا‬ ‫مفهومی‬
،)1981( ‫شوماخر‬ ‫و‬ ‫استوکولز‬
)2003( ‫واسک‬ ‫و‬ ‫ویلیامز‬
‫یورگنسن‬ :‫ ستی‬‫د‬ ‫پایین‬ ‫مفهومی‬ ‫مثابه‬ ‫به‬ ‫ لبستگی‬‫د‬ .5‫شکل‬
)2006‫(1002و‬ ‫ من‬‫د‬‫است‬ ‫و‬
:‫مکانی‬ ‫ لبستگی‬‫د‬ ‫ ی‬‫د‬‫بع‬ ‫سه‬ ‫ ل‬‫د‬‫م‬ .3 ‫شکل‬
)2005( ‫مانینگ‬ ‫و‬ ‫گراف‬ ،‫کایل‬
‫ لبستگی‬‫د‬ ‫ ی‬‫د‬‫بع‬ ‫ ی‬‫د‬‫بع‬ ‫چهار‬ ‫ ل‬‫د‬‫م‬ .4 ‫شکل‬
)2012( ‫رامکیسون‬ ‫و‬ )2004( ‫کایل‬ :‫مکانی‬
:‫ ی‬‫د‬‫بع‬ ‫پنج‬ ‫و‬ ‫ ستی‬‫د‬‫فرا‬ ‫مفهومی‬ ‫مثابه‬ ‫به‬ ‫مکانی‬ ‫ لبستگی‬‫د‬ . 6 ‫شکل‬
)2006( ‫همکاران‬ ‫و‬ ‫همیت‬
Downloadedfromijurm.imo.org.irat19:46IRDTonThursdayJuly20th2017

6. ‫شهري‬ ‫مديريت‬ ‫فصلنامه‬
Urban Management
96 ‫تابستان‬ 47 ‫شماره‬
No.47 Summer 2017
282
‫و‬ ‫ویلیامـز‬ ،)1981( ‫شـوماخر‬ ‫و‬ ‫اسـتوکولز‬ ‫د‬‫رویکـر‬
‫ سـتی‬‫د‬ ‫فرا‬ ‫مفهومی‬ ‫مکانی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ )2003( ‫وسـک‬
‫ و‬‫د‬ ‫د‬‫وجـو‬ ‫ماحصـل‬ ‫از‬ ‫کـه‬ ‫اسـت‬ ‫ وم‬‫د‬ ‫سـطح‬ ‫عاملـی‬ ‫و‬
‫د‬‫شـو‬ ‫می‬ ‫خلق‬ ‫مکانی‬ ‫هویـت‬ ‫و‬ ‫مکانـی‬ ‫وابسـتگی‬ ‫د‬‫بعـ‬
)2005( ‫مانینگ‬ ‫و‬ ‫گریف‬ ،‫کایل‬ .)2 ‫(شـکل‬ ]70 ,25[
‫عنوان‬ ‫تحـت‬ ‫را‬ ‫سـومی‬ ‫عامل‬ ،‫تـر‬ ‫متأخـر‬ ‫پژوهشـی‬ ‫ ر‬‫د‬
‫اضافـه‬ ‫پیشـین‬ ‫ ل‬‫د‬‫مـ‬ ‫ایـن‬ ‫بـه‬ ‫اجتماعـی‬ ‫ هـای‬‫د‬‫پیون‬
‫به‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫ یگری‬‫د‬ ‫مطالعـات‬ ‫ ر‬‫د‬ .)3 ‫(شـکل‬ ‫د‬‫ نـ‬‫د‬‫کر‬
،‫مکانی‬ ‫هویت‬ ‫از‬ ‫متشـکل‬ ‫ ی‬‫د‬‫بعـ‬ ‫سـه‬ ‫ای‬ ‫ ه‬‫د‬‫ ی‬‫د‬‫پ‬ ‫عنـوان‬
‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫معرفی‬ ‫نیز‬ ‫عاطفی‬ ‫ های‬‫د‬‫پیون‬ ‫و‬ ‫مکانـی‬ ‫وابسـتگی‬
‫مکان‬ ‫به‬ ‫عاطفی‬ ‫ هـای‬‫د‬‫پیون‬ ‫همچنیـن‬ .]71 ,64[ ‫اسـت‬
‫خاص‬ ‫مـکان‬ ‫یک‬ ‫بـه‬ ‫د‬‫افرا‬ ‫قـوی‬ ‫احساسـات‬ ‫عنـوان‬ ‫بـه‬
ً‫ا‬‫اخیر‬ ‫ کـی‬‫د‬‫ان‬ ‫مطالعـات‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫چهـارم‬ ‫د‬‫بعـ‬ ‫عنوان‬ ‫بـه‬ ‫نیـز‬
‫رامکیسـون‬ ‫و‬ )2004( ‫کایل‬ ‫چـون‬ ‫ ی‬‫د‬‫افرا‬ ‫توجـه‬ ‫د‬‫مـور‬
،‫نهایت‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫و‬ )4 ‫(شـکل‬ ]72[ ‫اسـت‬ ‫گرفته‬ ‫قرار‬ )2012(
‫از‬ ‫ ی‬‫د‬‫بعـ‬ ‫پنـج‬ ‫ لـی‬‫د‬‫م‬ )2006( ‫همکارانـش‬ ‫و‬ ‫همیـت‬
‫از‬ ‫متشـکل‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫ نـ‬‫د‬‫کر‬ ‫معرفـی‬ ‫را‬ ‫مکانـی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬
‫ اری‬‫د‬ ‫ریشه‬ ‫و‬ ‫وابسـتگی‬ ،‫هویت‬ ،‫تعلق‬ ،‫مکان‬ ‫با‬ ‫آشـنایی‬
‫قرار‬ ‫هایی‬ ‫ ل‬‫د‬‫مـ‬ ‫سـوم‬ ‫ سـته‬‫د‬ ‫ ر‬‫د‬ .)5 ‫(شـکل‬ ]21[ ‫د‬‫بـو‬
‫یا‬ ‫فرعی‬ ‫مفهومـی‬ ‫را‬ ‫مکانـی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫که‬ ‫د‬‫گیرنـ‬ ‫مـی‬
. ‫د‬‫آورن‬ ‫مـی‬ ‫حسـاب‬ ‫به‬ ‫تـر‬ ‫کلـی‬ ‫مفهـوم‬ ‫یـک‬ ‫از‬ ‫ ی‬‫د‬‫بعـ‬
‫مکانـی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ،)1992( ‫اللـی‬ ‫بـرای‬ ،‫مثـال‬ ‫بـرای‬
‫ سـتی‬‫د‬ ‫پاییـن‬ ‫و‬ ‫تـر‬ ‫ ه‬‫د‬‫گسـتر‬ ‫مفهـوم‬ ‫خلـق‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫عاملـی‬
.]33[ ‫د‬‫کنـ‬ ‫می‬ ‫معرفی‬ ‫شـهری‬ ‫هویت‬ ‫چون‬ ‫مفاهیمـی‬
‫ لبسـتگی‬‫د‬ )2001،2006( ‫ من‬‫د‬‫اسـت‬ ‫و‬ ‫یورگنسـن‬
‫صورت‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫مکانـی‬ ‫هویت‬ ‫و‬ ‫مکانـی‬ ‫وابسـتگی‬ ،‫مکانـی‬
‫می‬ ‫معرفی‬ ‫مـکان‬ ‫حـس‬ ‫مفهـوم‬ ‫از‬ ‫ ی‬‫د‬‫ابعـا‬ ‫عـرض‬ ‫هـم‬
)6 ‫شـماره‬ ‫(شـکل‬ ]67 ,27[ ‫د‬‫کنن‬
‫تفاوت‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫ارائه‬ ‫مختلف‬ ‫هـای‬ ‫ ل‬‫د‬‫م‬ ‫اینکه‬ ‫به‬ ‫توجـه‬ ‫بـا‬
‫د‬‫ ارن‬‫د‬ ‫د‬‫ابعـا‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫محتوایی‬ ‫و‬ ‫سـطوح‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫سـاختاری‬ ‫هـای‬
‫ اشـته‬‫د‬ ‫د‬‫وجو‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫ارائه‬ ‫تعاریـف‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫کـه‬ ‫ابهامـی‬ ‫نیـز‬ ‫و‬
‫پژوهشـی‬ ‫بسـترهای‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫کمـاکان‬ ‫کـه‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫سـبب‬ ‫و‬
)‫شهرسـازی‬ ،‫جغرافیـا‬ ،‫محیـط‬ ‫(روانشناسـی‬ ‫مختلـف‬
‫د‬‫وجـو‬ ‫مشـخص‬ ‫ لـی‬‫د‬‫م‬ ‫کاربسـت‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫اجماعـی‬ ‫هنـوز‬
‫از‬ ‫کـه‬ ‫اسـت‬ ‫آن‬ ‫ انبـال‬‫د‬‫ب‬ ‫پژوهـش‬ ‫ایـن‬ ، ‫د‬‫باشـ‬ ‫ اشـته‬‫د‬‫ن‬
‫ ر‬‫د‬ ‫ ل‬‫د‬‫م‬ ‫ایـن‬ ‫تبیین‬ ‫بـه‬ ‫ ارنگارانـه‬‫د‬‫ ی‬‫د‬‫پ‬ ‫ ی‬‫د‬‫رویکـر‬ ‫ورای‬
.]1[ ‫د‬‫بزنـ‬ ‫شـهری‬ ‫سـاحلی‬ ‫فضاهای‬ ‫بسـتر‬
‫نگار‬ ‫د‬‫خو‬ ‫تصویری‬ ‫معانی‬ ‫استخراج‬ -2-2
‫پژوهشـی‬ ‫د‬‫رویکـر‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫کـه‬ ‫نوینـی‬ ‫هـای‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫یکـی‬
‫شناسـی‬ ‫جامعه‬ ،‫محیط‬ ‫روانشناسـی‬ ‫چون‬ ‫علومی‬ ‫کیفی‬
‫از‬ ‫مکانی‬ ‫نهفته‬ ‫مفاهیم‬ ‫اسـتخراج‬ ‫برای‬ ‫شناسـی‬ ‫ م‬‫د‬‫مر‬ ‫و‬
‫تصویری‬ ‫معانی‬ ‫اسـتخراج‬ ‫روش‬ ، ‫د‬‫شـو‬ ‫می‬ ‫ ه‬‫د‬‫اسـتفا‬ ‫آن‬
‫ اری‬‫د‬‫تصویربر‬ ‫عنـوان‬ ‫تحت‬ ‫منابـع‬ ‫برخـی‬ ‫ ر‬‫د‬( ‫ نـگار‬‫د‬‫خو‬
‫کـه‬ ‫تصاویـری‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫ایـن‬ ‫ ر‬‫د‬ .‫اسـت‬ ) ‫ ه‬‫د‬‫ کننـ‬‫د‬‫ ی‬‫د‬‫باز‬
‫اطالعات‬ ‫د‬‫ان‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫گرفته‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـون‬ ‫مصاحبه‬ ‫د‬‫خو‬ ‫توسـط‬
‫نیمه‬ ‫یا‬ ‫بـاز‬ ‫شـکل‬ ‫به‬ ً‫ا‬‫ ت‬‫د‬‫(عم‬ ‫هایـی‬ ‫مصاحبـه‬ ‫قالـب‬ ‫ ر‬‫د‬
‫این‬ ‫اصلی‬ ‫محـور‬ . ‫د‬‫شـو‬ ‫می‬ ‫اسـتخراج‬ ‫یافتـه‬ ‫سـاختاری‬
‫پنهانی‬ ‫و‬ ‫آشـکار‬ ‫ الیل‬‫د‬ ‫توضیح‬ ‫د‬‫مور‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫هـای‬ ‫مصاحبـه‬
‫مکان‬ ‫مخاطب‬ ‫توسـط‬ ‫تصویر‬ ‫د‬‫ان‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫سـبب‬ ‫که‬ ‫اسـت‬
‫محبوبیت‬ ‫ لیـل‬‫د‬ ‫به‬ ً‫ال‬‫معمـو‬ ‫تصویر‬ ‫انتخـاب‬ ‫د‬‫شـو‬ ‫ثبت‬
‫نـوع‬ ‫هـر‬ ‫یـا‬ ‫و‬ ‫بصـری‬ ‫هـای‬ ‫جذابیـت‬ ،‫مـکان‬ ‫د‬‫کارکـر‬
‫مخاطب‬ ‫توقعات‬ ‫و‬ ‫هـا‬ ‫ ی‬‫د‬‫نیازمن‬ ‫میـان‬ ‫کـه‬ ‫ یسـت‬‫د‬‫پیون‬
‫گشـته‬ ‫برقرار‬ ‫زمان‬ ‫طـول‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫مـکان‬ ‫آن‬ ‫هـای‬ ‫ویژگـی‬ ‫و‬
‫ اشـت‬‫د‬‫بر‬ ‫بـه‬ ‫کـه‬ ‫عواملـی‬ ‫مهمتریـن‬ ‫از‬ ‫یکـی‬ .‫اسـت‬
‫اسـت‬ ‫این‬ ، ‫د‬‫کنـ‬ ‫مـی‬ ‫کمـک‬ ‫مکانـی‬ ‫معانـی‬ ‫تـر‬ ‫ قیـق‬‫د‬
‫حضور‬ ‫مـکان‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫تصویـر‬ ‫ثبـت‬ ‫لحظـه‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫مخاطـب‬ ‫کـه‬
‫مسـتقیم‬ ‫صورت‬ ‫بـه‬ ‫وی‬ ‫حـواس‬ ‫و‬ ‫احساسـات‬ ‫و‬ ‫ اشـته‬‫د‬
‫می‬ ‫سـبب‬ ‫موضوع‬ ‫این‬ . ‫د‬‫گـذار‬ ‫می‬ ‫اثـر‬ ‫وی‬ ‫انتخـاب‬ ‫بـر‬
‫ ه‬‫د‬‫بو‬ ‫ملمـوس‬ ً‫ال‬‫کام‬ ‫وی‬ ‫بـرای‬ ‫مکانـی‬ ‫معانی‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫شـو‬
‫اسـاس‬ ‫بر‬ ‫د‬‫خـو‬ ‫انتخـاب‬ ‫ الیـل‬‫د‬ ‫مهتریـن‬ ‫بـه‬ ‫د‬‫بتوانـ‬ ‫و‬
‫د‬‫کن‬ ‫اشـاره‬ ‫ها‬ ‫مصاحبـه‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫تصویـر‬ ‫آن‬ ‫ارزش‬ ‫و‬ ‫اهمیـت‬
.]73[
‫اسـتخراج‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫گیـری‬ ‫بهـره‬ ‫د‬‫چن‬ ‫هـر‬ ،‫حال‬ ‫هـر‬ ‫بـه‬
‫های‬ ‫پژوهـش‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫تکنیـک‬ ‫عنـوان‬ ‫بـه‬ ‫تصویـری‬ ‫معانـی‬
‫شـاخه‬ ‫ یگر‬‫د‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫ولی‬ ‫ ه‬‫د‬‫بـو‬ ‫نوپا‬ ‫بسـیار‬ ‫شـهری‬ ‫طراحـی‬
‫ ه‬‫د‬‫اسـتفا‬ ‫شناسـی‬ ‫جامعـه‬ ،‫شناسـی‬ ‫ م‬‫د‬‫مـر‬ ‫د‬‫ماننـ‬ ‫هـا‬
‫د‬‫رون‬ ‫مـی‬ ‫بکار‬ ‫روش‬ ‫ایـن‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫که‬ ‫تصاویـری‬ .‫اسـت‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬
‫می‬ ‫پژوهشـگران‬ ‫اینکـه‬ ‫اول‬ . ‫د‬‫ ارنـ‬‫د‬ ‫ وگانـه‬‫د‬ ‫ ی‬‫د‬‫کارکـر‬
‫ ه‬‫د‬‫بر‬ ‫بهره‬ ‫سـواالت‬ ‫تعمیق‬ ‫و‬ ‫د‬‫پیشـبر‬ ‫برای‬ ‫آنها‬ ‫از‬ ‫د‬‫توان‬
‫برای‬ ‫آنهـا‬ ‫از‬ ‫نیز‬ ‫مـکان‬ ‫مخاطبین‬ ‫د‬‫خـو‬ ‫اینکـه‬ ‫ یگـر‬‫د‬ ‫و‬
‫مختلف‬ ‫د‬‫ابعـا‬ ‫توصیف‬ ‫منظـور‬ ‫بـه‬ ‫شـفاف‬ ‫راهـی‬ ‫د‬‫ایجـا‬
.]74[ ‫د‬‫کننـ‬ ‫می‬ ‫ ه‬‫د‬‫اسـتفا‬ ‫شـان‬ ‫ گـی‬‫د‬‫زن‬
Downloadedfromijurm.imo.org.irat19:46IRDTonThursdayJuly20th2017

7. ‫شهري‬ ‫مديريت‬ ‫فصلنامه‬
Urban Management
96 ‫تابستان‬ 47 ‫شماره‬
No.47 Summer 2017
283
‫معانـی‬ ‫اسـتخراج‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫ ی‬‫د‬‫ و‬‫د‬‫محـ‬ ‫مطالعـات‬ ‫ ر‬‫د‬
‫ ه‬‫د‬‫اسـتفا‬ ‫مکانی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫مطالعات‬ ‫حوزه‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫تصویـری‬
‫ ر‬‫د‬ ‫که‬ ‫هـا‬ ‫مطالعـه‬ ‫ایـن‬ ‫اولیـن‬ ‫از‬ ‫یکـی‬ ‫ ر‬‫د‬ .‫اسـت‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬
‫و‬ ‫بکلـی‬ ‫توسـط‬ 2007 ‫سـال‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫ای‬ ‫محلـه‬ ‫مقیاسـی‬
‫سـاکنین‬ ‫که‬ ‫تصاویری‬ ‫از‬ ،‫اسـت‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫انجام‬ ‫همکارانش‬
‫ اشـته‬‫د‬ ‫اهمیت‬ ‫برایشـان‬ ‫شـان‬ ‫محله‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫آنچه‬ ‫از‬ ‫محلـی‬
‫محیـط‬ ‫عناصـر‬ ‫شـناخت‬ ‫منظـور‬ ‫بـه‬ ، ‫د‬‫انـ‬ ‫ ه‬‫د‬‫کـر‬ ‫ثبـت‬
‫د‬‫بوجو‬ ‫سـبب‬ ‫که‬ ‫اجتماعی-فرهنگی‬ ‫و‬ ‫طبیعی-مصنـوع‬
‫د‬‫شـ‬ ‫ ه‬‫د‬‫اسـتفا‬ ، ‫د‬‫ ن‬‫د‬‫بو‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫مکان‬ ‫به‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫ ن‬‫د‬‫آمـ‬
‫مشـابهی‬ ‫مطالعات‬ ‫به‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫رابطـه‬ ‫همیـن‬ ‫ ر‬‫د‬ .]75[
‫بویـژه‬ ‫انسـان‬ ‫و‬ ‫مکانـی‬ ‫هـای‬ ‫ویژگـی‬ ‫رابطـه‬ ‫حـوزه‬ ‫ ر‬‫د‬
‫ ر‬‫د‬ ‫مثـال‬ ‫بـرای‬ .‫ اشـت‬‫د‬ ‫اشـاره‬ ‫ شـگری‬‫د‬‫گر‬ ‫مباحـث‬ ‫ ر‬‫د‬
‫مخاطبـان‬ ‫ذهنـی‬ ‫تصویـر‬ ‫خصـوص‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫کـه‬ ‫ای‬ ‫مطالعـه‬
‫ ا‬‫د‬‫کانا‬ ‫ساسـکچوان‬ ‫ایالـت‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫تاریخـی‬ ‫روسـتای‬ ‫یـک‬ ‫از‬
‫کـه‬ ‫د‬‫ یـ‬‫د‬‫گر‬ ‫مشـخص‬ ، ‫د‬‫شـ‬ ‫انجـام‬ 2004 ‫سـال‬ ‫ ر‬‫د‬
،)‫کشـاورزان‬ ‫ویژه‬ ‫انبارهـای‬ ‫و‬ ‫(مسـیرها‬ ‫هـا‬ ‫زیرسـاخت‬
‫ها‬ ‫اسـب‬ ‫و‬ ‫مزارع‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫(حیوانات‬ ‫محیـط‬ ‫متحرک‬ ‫عناصـر‬
،‫(کشـاورزان‬ ‫بومی‬ ‫سـاکنین‬ ‫های‬ ‫فعالیت‬ ‫و‬ )‫ها‬ ‫مرتع‬ ‫ ر‬‫د‬
‫ذهنی‬ ‫تصویر‬ ‫سـاخت‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫مقوالت‬ ‫مهمتریـن‬ )‫ اران‬‫د‬‫ امـ‬‫د‬
‫سـال‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫متاخـر‬ ‫تحقیقـی‬ ‫ ر‬‫د‬ .]76[ ‫د‬‫هسـتن‬ ‫محـل‬ ‫از‬
‫مکانی‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬ ‫خصـوص‬ ‫ ر‬‫د‬ ،‫روش‬ ‫همیـن‬ ‫بـا‬ 2013
،‫اسـترالیا‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫نینگالـو‬ ‫ ریایـی‬‫د‬ ‫پـارک‬ ‫بـه‬ ‫ شـگران‬‫د‬‫گر‬
‫محیط‬ ‫از‬ ‫جویـی‬ ‫ وری‬‫د‬ ‫چون‬ ‫عواملی‬ ‫که‬ ‫د‬‫شـ‬ ‫مشـخص‬
‫معاشـرت‬ ،‫سـاحلی‬ ‫های‬ ‫فعالیت‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫مشـارکت‬ ،‫شـهری‬
‫ ی‬‫د‬‫شـا‬ ً‫ا‬‫نهایت‬ ‫و‬ ‫مشـترک‬ ‫عالیق‬ ‫بـا‬ ‫د‬‫افـرا‬ ‫و‬ ‫ ه‬‫د‬‫خانـوا‬ ‫بـا‬
‫سـبب‬ ‫کـه‬ ‫اسـت‬ ‫عواملـی‬ ‫مهمتریـن‬ ‫جملـه‬ ‫از‬ ‫جمعـی‬
‫به‬ ‫آنها‬ ‫عالقـه‬ ‫و‬ ‫حـوزه‬ ‫ایـن‬ ‫بـه‬ ‫ شـگران‬‫د‬‫گر‬ ‫ لبسـتگی‬‫د‬
.]77[ ‫اسـت‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫آن‬ ‫د‬ ‫د‬‫مجـ‬ ‫د‬‫ یـ‬‫د‬‫باز‬
‫سـنتی‬ ‫هـای‬ ‫روش‬ ‫محققـان‬ ‫از‬ ‫برخـی‬ ‫صـورت‬ ‫هـر‬ ‫ ر‬‫د‬
‫و‬ ‫رو‬ ‫ ر‬‫د‬‫رو‬ ‫مصاحبـه‬ ‫روش‬ ‫د‬‫ماننـ‬ ‫کیفـی‬ ‫تحقیقـات‬ ‫ ر‬‫د‬
‫ذاتـی‬ ‫هـای‬ ‫ یـت‬‫د‬‫ و‬‫د‬‫مح‬ ‫ لیـل‬‫د‬ ‫بـه‬ ‫را‬ ‫ ارشناسـانه‬‫د‬‫ ی‬‫د‬‫پ‬
‫از‬ ‫مانـع‬ ‫کـه‬ ‫ هـا‬‫د‬‫رویکر‬ ‫نـوع‬ ‫ایـن‬ ‫محیـط‬ ‫بـر‬ ‫حاکـم‬
‫د‬‫آزا‬ ‫صـورت‬ ‫بـه‬ ‫ ه‬‫د‬‫کننـ‬ ‫مشـارکت‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫شـون‬ ‫مـی‬ ‫آن‬
، ‫د‬‫بگذار‬ ‫میـان‬ ‫به‬ ‫گـر‬ ‫مصاحبه‬ ‫بـا‬ ‫را‬ ‫تجربیاتـش‬ ‫د‬‫بتوانـ‬
‫معمـول‬ ‫هـای‬ ‫روش‬ ‫ایشـان‬ . ‫د‬‫انـ‬ ‫ ه‬‫د‬‫ ا‬‫د‬ ‫قـرار‬ ‫د‬‫نقـ‬ ‫د‬‫مـور‬
‫اعمال‬ ‫بـا‬ ‫همـراه‬ ‫و‬ ‫تحمیلـی‬ ‫بیشـتر‬ ‫را‬ ‫مصاحبـه‬ ‫د‬‫ماننـ‬
‫ ر‬‫د‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫ نـ‬‫د‬‫معتق‬ ‫و‬ ‫ انسـته‬‫د‬ ‫مخاطـب‬ ‫پاسـخ‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫نفـوذ‬
‫اطالعات‬ ‫آنکـه‬ ‫جـای‬ ‫بـه‬ ً‫ال‬‫معمـو‬ ،‫هـا‬ ‫روش‬ ‫گونـه‬ ‫ایـن‬
‫صورت‬ ‫به‬ ‫سـپس‬ ‫و‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫خلق‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـون‬ ‫مصاحبه‬ ‫توسـط‬
‫ ر‬‫د‬ ‫تنهـا‬ ، ‫د‬‫شـون‬ ‫تحلیـل‬ ‫گـر‬ ‫مصاحبـه‬ ‫بـا‬ ‫مشـارکتی‬
‫تعییـن‬ ‫پیـش‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫ ار‬‫د‬ ‫جهـت‬ ،‫مسـتقیم‬ ‫هایـی‬ ‫پرسـش‬
.]78[ ‫د‬‫شـون‬ ‫مـی‬ ‫آوری‬ ‫جمـع‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬
‫هـا‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـون‬ ‫مصاحبـه‬ ‫از‬ ‫کـه‬ ‫هایـی‬ ‫روش‬ ‫کل‬ ‫طـور‬ ‫بـه‬
‫اسـتخراج‬ ‫د‬‫مانن‬ ، ‫د‬‫جوین‬ ‫می‬ ‫بهـره‬ ‫اطالعات‬ ‫خلـق‬ ‫بـرای‬
‫واقعیات‬ ‫کشـف‬ ‫برای‬ ‫بهتر‬ ‫ای‬ ‫وسـیله‬ ،‫تصویـری‬ ‫معانـی‬
‫می‬ ‫قـرار‬ ‫اختیـار‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫انسـانی‬ ‫تجربیـات‬ ‫ ه‬‫د‬‫پیچیـ‬ ‫جهـان‬
‫گیری‬ ‫بهـره‬ ‫د‬‫فراین‬ ‫تصویـری‬ ‫معانـی‬ ‫اسـتخراج‬ . ‫د‬‫ هنـ‬‫د‬
‫پاسـخ‬ ‫که‬ ‫اسـت‬ ‫پژوهشـی‬ ‫های‬ ‫مصاحبـه‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫تصاویـر‬ ‫از‬
،‫خاطرات‬ ‫خصـوص‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫تـری‬ ‫معتبـر‬ ‫و‬ ‫تـر‬ ‫ قیـق‬‫د‬ ‫هایـی‬
‫مصاحبه‬ ‫به‬ ‫نسـبت‬ ‫د‬‫افرا‬ ‫محیطی‬ ‫های‬ ‫ارزش‬ ‫و‬ ‫هـا‬ ‫بـاور‬
.]78[ ‫د‬‫ ه‬‫د‬ ‫مـی‬ ‫قرار‬ ‫پژوهشـگر‬ ‫اختیار‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫کالمی‬ ‫هـای‬
: ‫د‬‫شـو‬ ‫انجـام‬ ‫صـورت‬ ‫ و‬‫د‬ ‫بـه‬ ‫د‬‫توانـ‬ ‫مـی‬ ‫د‬‫رویکـر‬ ‫ایـن‬
‫اختیار‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫سـپس‬ ‫و‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫گرفته‬ ‫محقق‬ ‫توسـط‬ ‫تصاویـر‬
‫مصاحبه‬ ‫د‬‫خـو‬ ‫اینکه‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫د‬‫گیرنـ‬ ‫قـرار‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـون‬ ‫مصاحبـه‬
‫ارزش‬ ‫و‬ ‫مفاهیم‬ ‫ رباره‬‫د‬ ‫سـپس‬ ‫و‬ ‫ضبط‬ ‫را‬ ‫تصاویر‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـون‬
‫به‬ ‫حالـت‬ ‫این‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫کنـ‬ ‫صحبـت‬ ‫تصویـر‬ ‫مکانـی‬ ‫هـای‬
‫به‬ ‫توجه‬ ‫بـا‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـون‬ ‫مصاحبه‬ ‫شـخص‬ ‫د‬‫خو‬ ‫اینکه‬ ‫ لیـل‬‫د‬
‫مکانی‬ ‫سـراغ‬ ‫به‬ ‫خاطرات‬ ‫و‬ ‫تجربیـات‬ ‫و‬ ‫متقابـل‬ ‫ارتبـاط‬
‫خاصی‬ ‫ویژگی‬ ‫حـاوی‬ ‫محقق‬ ‫نظـر‬ ‫از‬ ‫اینکه‬ ‫(ولـو‬ ‫خـاص‬
‫تـر‬ ‫عمیـق‬ ‫و‬ ‫بیشـتر‬ ‫کشـف‬ ‫قابلیـت‬ ، ‫د‬‫رو‬ ‫مـی‬ ) ‫د‬‫نباشـ‬
.]79[ ‫ اراسـت‬‫د‬ ‫را‬ ‫محیطی‬ ‫پنهـان‬ ‫و‬ ‫ ا‬‫د‬‫پیـ‬ ‫های‬ ‫ویژگـی‬
‫د‬‫هفتا‬ ‫ هـه‬‫د‬ ‫ ر‬‫د‬ً‫ا‬ ‫د‬‫ابتـ‬ ‫تصویـری‬ ‫معانـی‬ ‫اسـتخراج‬ ‫روش‬
‫کولیر‬ ‫جـان‬ ‫توسـط‬ ‫شناسـی‬ ‫انسـان‬ ‫علم‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫و‬ ‫ ی‬‫د‬‫میلا‬
‫ها‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـون‬ ‫مصاحبه‬ ‫بـه‬ ‫کمـک‬ ‫بـرای‬ ‫روشـی‬ ‫مثابـه‬ ‫بـه‬
‫گرفته‬ ‫بکار‬ ‫ها‬ ‫مصاحبـه‬ ‫حین‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫یارآوری‬ ‫و‬ ‫تفکـر‬ ‫بـرای‬
‫کتـاب‬ ‫انتشـار‬ ‫از‬ ‫پـس‬ ‫و‬ ‫د‬‫هشـتا‬ ‫ هـه‬‫د‬ ‫اواسـط‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫د‬‫شـ‬
‫مطالعه‬ :‫کار‬ ‫و‬ ‫معنـا‬ ‫مقالـه‬ ‫و‬ ”‫بصـری‬ ‫شناسـی‬ ‫“انسـان‬
‫هارپـر‬ ‫ اگالس‬‫د‬ ‫از‬ ‫تصویـری‬ ‫معاتـی‬ ‫اسـتخراج‬ ‫بـر‬ ‫ای‬
‫تصاویر‬ ‫از‬ ‫مقالـه‬ ‫ایـن‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫هارپـر‬ .]80[ ‫یافـت‬ ‫عمومیـت‬
‫ ه‬‫د‬‫شـون‬ ‫مصاحبـه‬ ‫بـه‬ ‫کمـک‬ ‫بـرای‬ ‫راهـی‬ ‫شـکل‬ ‫بـه‬
‫محیط‬ ‫جزئیـات‬ ‫تشـریح‬ ‫و‬ ‫توصیف‬ ‫برایشـان‬ ‫کـه‬ ‫هایـی‬
‫عنـوان‬ ‫هارپـر‬ .‫جسـت‬ ‫بهـره‬ ، ‫د‬‫بـو‬ ‫مشـکل‬ ‫کاریشـان‬
Downloadedfromijurm.imo.org.irat19:46IRDTonThursdayJuly20th2017

8. ‫شهري‬ ‫مديريت‬ ‫فصلنامه‬
Urban Management
96 ‫تابستان‬ 47 ‫شماره‬
No.47 Summer 2017
284
‫همزمـان‬ ‫تصاویـر‬ ‫از‬ ‫گیـری‬ ‫بهـره‬ ‫روش‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫ ار‬‫د‬ ‫مـی‬
‫ماهیت‬ ‫تصاویـر‬ . ‫د‬‫هسـتن‬ ‫سـاختاری‬ ‫هم‬ ‫و‬ ‫تجربـی‬ ‫هـم‬
‫که‬ ‫د‬‫هسـتن‬ ‫بصـری‬ ‫ابزارهایـی‬ ‫کـه‬ ‫چـرا‬ ‫د‬‫ ارنـ‬‫د‬ ‫تجربـی‬
‫از‬ . ‫د‬‫سـازن‬ ‫مـی‬ ‫آشـکار‬ ‫را‬ ‫مـکان‬ ‫مخاطـب‬ ‫تجربیـات‬
‫ریشـه‬ ‫روش‬ ‫این‬ ‫سـاختارگرایانه‬ ‫ماهیـت‬ ،‫ یگـر‬‫د‬ ‫سـوی‬
‫طـور‬ ‫بـه‬ ‫کـه‬ ‫چـرا‬ ‫د‬‫ ار‬‫د‬ ‫آن‬ ‫تفسـیرگرایانه‬ ‫ ایـم‬‫د‬‫پارا‬ ‫ ر‬‫د‬
‫موقعیت‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫ ارن‬‫د‬ ‫تالش‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫نیـز‬ ‫تفسـیرگرایان‬ ‫مشـابه‬
‫تجربه‬ ‫را‬ ‫موقعیـت‬ ‫آن‬ ‫کـه‬ ‫ ی‬‫د‬‫افـرا‬ ‫د‬‫ یـ‬‫د‬ ‫زاویـه‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫هـا‬
‫ ر‬‫د‬ ،‫راسـتا‬ ‫همیـن‬ ‫ ر‬‫د‬ .]78[ ‫د‬‫کننـ‬ ‫مطالعـه‬ ، ‫د‬‫انـ‬ ‫ ه‬‫د‬‫کـر‬
‫تصاویر‬ ‫که‬ ‫آنجایـی‬ ‫از‬ ،‫شـهری‬ ‫طراحی‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫آن‬ ‫کاربسـت‬
‫د‬‫ هنـ‬‫د‬ ‫مـی‬ ‫قـرار‬ ‫پژوهشـگر‬ ‫اختیـار‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫را‬ ‫فرصـت‬ ‫ایـن‬
‫اجتماعی‬ ‫و‬ ‫فعالیتـی‬ ‫د‬‫ابعا‬ ،‫فیزیکـی‬ ‫د‬‫ابعـا‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫کـه‬
‫د‬‫گیرنـ‬ ‫قـرار‬ ‫واکاوی‬ ‫د‬‫مـور‬ ‫همزمـان‬ ‫صـورت‬ ‫بـه‬ ‫مـکان‬
‫معنایی‬ ‫اسـتخراج‬ ‫د‬‫فراین‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫تصاویـر‬ ‫از‬ ‫ ه‬‫د‬‫اسـتفا‬ ،]81[
‫قرار‬ ‫ گان‬‫د‬‫کنن‬ ‫مشـارکت‬ ‫اختیار‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫را‬ ‫ابـزاری‬ ‫د‬‫توان‬ ‫مـی‬
،‫محیط‬ ‫مطلـوب‬ ‫ ی‬‫د‬‫کالب‬ ‫کیفیات‬ ‫بـا‬ ‫همزمان‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫ هـ‬‫د‬
ً‫ا‬‫ماهیتـ‬ ‫کـه‬ ‫ هایـی‬‫د‬‫ ا‬‫د‬‫روی‬ ‫و‬ ‫خاطـرات‬ ،‫هـا‬ ‫ اسـتان‬‫د‬
‫د‬‫توان‬ ‫مـی‬ ‫ایـن‬ ‫و‬ ‫د‬‫کننـ‬ ‫بازگـو‬ ‫را‬ ‫اسـت‬ ‫ ه‬‫د‬‫بـو‬ ‫شـخصی‬
‫های‬ ‫جنبه‬ ‫سـازی‬ ‫آشـکار‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫مصاحبـه‬ ‫کیفیـت‬
‫د‬‫بخشـ‬ ‫غنا‬ ‫مکان‬ ‫عاطفی‬ ‫و‬ ‫ ی‬‫د‬‫عملکر‬ ،‫هویتـی‬ ‫مختلـف‬
.]82[
‫روش‬ ‫از‬ ‫ ه‬‫د‬‫اسـتفا‬ ‫کـه‬ ‫اسـت‬ ‫د‬‫معتقـ‬ )2007( ‫رز‬
‫به‬ ‫نسـبت‬ ‫ ی‬‫د‬ ‫د‬‫متع‬ ‫مزایای‬ ‫تصویـری‬ ‫معانـی‬ ‫اسـتخراج‬
‫ ه‬‫د‬‫عمـ‬ ‫مزیـت‬ ‫چهـار‬ . ‫د‬‫ ار‬‫د‬ ‫تفسـیری‬ ‫هـای‬ ‫روش‬ ‫سـایر‬
‫مـی‬ ‫را‬ ‫امـکان‬ ‫ایـن‬ ‫محققیـن‬ ‫بـه‬ ‫اینکـه‬ ‫از‬ ‫د‬‫عبارتنـ‬ ‫آن‬
‫اطالعـات‬ ً‫ا‬‫الزامـ‬ ‫نـه‬ ‫(و‬ ‫تـری‬ ‫عمیـق‬ ‫بینـش‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫ هنـ‬‫د‬
‫این‬ ‫همچنیـن‬ . ‫د‬‫کننـ‬ ‫ ا‬‫د‬‫پیـ‬ ‫ ه‬‫د‬‫ ی‬‫د‬‫پ‬ ‫بـه‬ ‫نسـبت‬ )‫بیشـتر‬
‫که‬ ‫د‬‫کنـ‬ ‫مـی‬ ‫فراهـم‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـون‬ ‫مصاحبـه‬ ‫بـرای‬ ‫را‬ ‫امـکان‬
‫اشـترک‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫افـکارش‬ ‫و‬ ‫د‬‫عقایـ‬ ‫د‬‫خـو‬ ‫زبـان‬ ‫و‬ ‫بیـان‬ ‫بـا‬
‫توسـط‬ ‫تصاویر‬ ‫انتخاب‬ ‫و‬ ‫ثبـت‬ ‫د‬‫فراینـ‬ ،‫بعلاوه‬ . ‫د‬‫بگـذار‬
‫شـخص‬ ‫که‬ ‫د‬‫شـو‬ ‫می‬ ‫سـبب‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـون‬ ‫مصاحبه‬ ‫د‬‫فر‬ ‫د‬‫خو‬
‫مصاحبـه‬ ‫ ر‬‫د‬ ً‫ال‬‫معمـو‬ ‫کـه‬ ‫د‬‫کنـ‬ ‫صحبـت‬ ‫جزئیاتـی‬ ‫از‬
‫ ه‬‫د‬‫ ی‬‫د‬ ‫گـر‬ ‫مصاحبـه‬ ‫سـوی‬ ‫از‬ ‫بویـژه‬ ‫رایـج‬ ‫کالمـی‬ ‫هـای‬
‫های‬ ‫روش‬ ‫ یگـر‬‫د‬ ‫با‬ ‫مقایسـه‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫روش‬ ‫ایـن‬ . ‫د‬‫شـون‬ ‫نمـی‬
‫هـای‬ ‫پاسـخ‬ ‫اسـتخراج‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫بیشـتری‬ ‫توانایـی‬ ،‫معمـول‬
‫محیط‬ ‫عاطفی‬ ‫و‬ ‫احساسـی‬ ‫د‬‫ابعـا‬ ‫با‬ ‫مرتبـط‬ ‫و‬ ‫ الیـه‬‫د‬‫چن‬
‫ ر‬‫د‬ ‫تصاویـر‬ ‫د‬‫وجـو‬ ‫واسـطه‬ ‫بـه‬ ،‫نهایـت‬ ‫ ر‬‫د‬ .]83[ ‫د‬‫ ار‬‫د‬
‫احتمـال‬ ،‫ ه‬‫د‬‫شـون‬ ‫مصاحبـه‬ ‫و‬ ‫محقـق‬ ‫میـان‬ ‫ی‬ ‫رابطـه‬
‫ لیل‬‫د‬‫ب‬ ‫همچنین‬ ‫و‬ ‫یافتـه‬ ‫کاهـش‬ ‫ها‬ ‫تفاهم‬ ‫سـوء‬ ‫د‬‫وجـو‬
‫روی‬ ‫به‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـون‬ ‫مصاحبـه‬ ‫از‬ ‫مصاحبـه‬ ‫روانـی‬ ‫بـار‬ ‫اینکـه‬
‫منتقـل‬ ‫بحـث‬ ‫کانـون‬ ‫عنـوان‬ ‫بـه‬ ‫تصاویـر‬ ‫و‬ ‫هـا‬ ‫عکـس‬
‫کمتری‬ ‫فشـار‬ ‫از‬ ‫نیز‬ ‫مصاحبـه‬ ‫روانی‬ ‫فضـای‬ ، ‫د‬‫شـو‬ ‫مـی‬
‫این‬ ‫مزایای‬ ‫از‬ ‫ یگـر‬‫د‬ ‫یکی‬ .]79[ ‫د‬‫بـو‬ ‫د‬‫خواهـ‬ ‫ ار‬‫د‬‫برخـور‬
‫عمیـق‬ ‫مصاحبـه‬ ‫معمـول‬ ‫هـای‬ ‫روش‬ ‫بـه‬ ‫نسـبت‬ ‫روش‬
‫و‬ ‫تصاویـر‬ ‫ اشـت‬‫د‬‫بر‬ ‫زمانـی‬ ‫فاصلـه‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫کـه‬ ‫اسـت‬ ‫ایـن‬
‫که‬ ‫ اشـت‬‫د‬ ‫د‬‫خواهن‬ ‫کافـی‬ ‫وقت‬ ‫د‬‫افـرا‬ ،‫مصاحبـه‬ ‫زمـان‬
‫با‬ ‫و‬ ‫ ه‬‫د‬‫کـر‬ ‫فکر‬ ‫تصاویـر‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫نهفتـه‬ ‫معانـی‬ ‫و‬ ‫مفاهیـم‬ ‫بـه‬
‫سـواالت‬ ‫و‬ ‫پژوهشـگر‬ ‫مقابل‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫بهتری‬ ‫ذهنـی‬ ‫ گـی‬‫د‬‫آما‬
‫معانی‬ ‫اسـتخراج‬ ‫روش‬ ‫بنابرایـن‬ .]74[ ‫د‬‫گیرنـ‬ ‫قـرار‬ ‫وی‬
‫شـخصی‬ ‫روایـات‬ ‫ اشـت‬‫د‬‫بر‬ ‫و‬ ‫کسـب‬ ‫قابلیـت‬ ‫تصویـری‬
‫مشـابه‬ ‫های‬ ‫روش‬ ‫ یگـر‬‫د‬ ‫بـه‬ ‫نسـبت‬ ‫تـری‬ ‫عمیـق‬ ‫و‬ ‫تـر‬
‫محیطی‬ ‫های‬ ‫ویژگـی‬ ‫نمایش‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫پژوهشـگر‬ ‫بـرای‬
‫بـه‬ ،‫ نـگار‬‫د‬‫خو‬ ‫ اری‬‫د‬‫تصویربـر‬ ‫روش‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫همچنیـن‬ . ‫د‬‫ ار‬‫د‬
‫ثبت‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـون‬ ‫مصاحبـه‬ ‫توسـط‬ ‫تصاویـر‬ ‫کـه‬ ‫ لیـل‬‫د‬ ‫ایـن‬
‫مصاحبه‬ ‫بـه‬ ‫هم‬ ‫و‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـون‬ ‫مصاحبه‬ ‫بـه‬ ‫هـم‬ ‫لـذا‬ ‫و‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬
‫غالب‬ ً‫ا‬‫صرف‬ ‫شـرایط‬ ‫نه‬ ‫(و‬ ‫مصاحبه‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫برابـر‬ ‫فرصتی‬ ‫گـر‬
‫عمیق‬ ‫گفتگویی‬ ‫بـه‬ ‫ سـتیابی‬‫د‬ ‫برای‬ )‫گر‬ ‫مصاحبه‬ ‫بـرای‬
‫مهـم‬ ‫مکانـی‬ ‫معانـی‬ ‫و‬ ‫هـا‬ ‫ویژگـی‬ ‫د‬‫مـور‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫شـفاف‬ ‫و‬
‫اسـت‬ ‫ ار‬‫د‬‫خور‬ ‫بر‬ ‫بیشـتری‬ ‫اعتبار‬ ‫و‬ ‫مقبولیـت‬ ‫از‬ ، ‫د‬‫ ارنـ‬‫د‬
.]84[
‫نگاری‬ ‫ ار‬‫د‬‫ ی‬‫د‬‫پ‬ -3-2
‫تفسـیری‬ ‫و‬ ‫کیفی‬ ‫تحقیـق‬ ‫سـنت‬ ‫نوعـی‬ ‫ ارنـگاری‬‫د‬‫ ی‬‫د‬‫پ‬
‫های‬ ‫مصاحبه‬ ‫چـون‬ ‫ابزارهایی‬ ‫از‬ ‫ ه‬‫د‬‫اسـتفا‬ ‫بـا‬ ‫کـه‬ ‫اسـت‬
‫مشـارکتی‬ ‫ ه‬‫د‬‫مشـاه‬ ‫و‬ ‫گروهـی‬ ‫هـای‬ ‫بحـث‬ ،‫عمیـق‬
‫شـناخت‬ ‫ نبـال‬‫د‬ ‫بـه‬ ،‫هـا‬ ‫ ه‬‫د‬‫ ا‬‫د‬ ‫اسـتقرایی‬ ‫تحلیـل‬ ‫و‬
‫و‬ ‫اسـت‬ ‫ ه‬‫د‬‫ یـ‬‫د‬‫پ‬ ‫از‬ ‫حاصلـه‬ ‫معانـی‬ ‫و‬ ‫تجربـه‬ ‫ماهیـت‬
‫ ارشناسـی‬‫د‬‫ ی‬‫د‬‫پ‬ ‫د‬‫رویکـر‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫(کـه‬ ‫ ه‬‫د‬‫ یـ‬‫د‬‫پ‬ ‫د‬‫خـو‬ ‫نـه‬
‫یـا‬ ‫معنـا‬ ‫چـه‬ ‫د‬‫افـرا‬ ‫کـه‬ ‫ایـن‬ ‫و‬ )‫هسـتیم‬ ‫مواجـه‬ ‫آن‬ ‫بـا‬
‫ ر‬‫د‬ ‫شـان‬ ‫ ه‬‫د‬‫شـ‬ ‫تجربه‬ ‫هـای‬ ‫ ه‬‫د‬‫ یـ‬‫د‬‫پ‬ ‫بـرای‬ ‫را‬ ‫معناهایـی‬
‫ ف‬‫د‬‫ه‬ ‫با‬ ‫تناسـب‬ ‫ ر‬‫د‬ ‫همچنین‬ . ‫د‬‫شـون‬ ‫مـی‬ ‫قائل‬ ‫محیـط‬
‫تجربیات‬ ‫از‬ ‫گیـری‬ ‫بهره‬ ‫روش‬ ‫ایـن‬ ‫ ر‬‫د‬ ،‫حاضـر‬ ‫پژوهـش‬
‫از‬ ‫(اعم‬ ‫ ه‬‫د‬‫ یـ‬‫د‬‫پ‬ ‫بهتر‬ ‫فهـم‬ ‫سـبب‬ ‫مختلف‬ ‫د‬‫افرا‬ ‫متفـاوت‬
Downloadedfromijurm.imo.org.irat19:46IRDTonThursdayJuly20th2017