රටක ආර්ථිකය ගොඩනැංවීම - සරලව සහ කෙටියෙන්

1. රටක ආර්ථිකය ග ොඩන ැංවීම
(සරලව සහ ගකටිගයන්)
Compiled By
Aurora Computer Studies
(auoracs.lk)
1

2. හ ඳින්වීම
1. මූලික ආර්ථික සමීකරණය
2. ධනය සහ ආර්ථික දියුණුව
3. වියදම්
4. අදායම්
5. උද්ධමනය
6. ආර්ථික උපාය මාර්
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
2

3. ආර්ථික සමීකරණය
ධනය = ආදායම - වියදම
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
3

4. රටක ආර්ථිකය
• අපනයන ආදායම
• විගද්ශ ත
රැකියාවල නියුතු
අයග න් ල ගෙන
මුදල්
• විගද්ශ ආගයෝජන
• විගද්ශ ණය
• විගද්ශ ආධාර
අදායම්
• පුද් ලික අැංශගේ
කටයුතු
• රජගේ කටයුතු
• පුද් ලික
පුරව සියන්ගේ ව ඩ
කටයුතු.
රට තුල සිදුවන
දේ
• ආනයන වියදම්
• සැංවර්ධන වියදම්
• ණය වාරික සහ ගපොලී
• රජගේ වියදම් (පඩි)
• රගටන් එලියට යන මුදල්
වියදම්
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
4

5. ආදායම්
• අපනයන ආදායම
• විගද්ශ ත රැකියාවල නියුතු
අයග න් ල ගෙන මුදල්
• විගද්ශ ආගයෝජන
• විගද්ශ ණය
• විගද්ශ ආධාර (හි මන්)
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
5

6. වියදම්
• සැංවර්ධන සහ ගේවා සදහා වන වියදම්
o උද: ගසෞකය සහ අධයාපන ය
• රාජය පරිපාලන වියදම්
o ගද්ශපාලකයන් සදහා ගේතන සහ දීමනා
o රාජය ගේවකයන් සදහා ගේතන සහ දීමනා
• ආනයන වියදම්
• ණය වාරික සහ ගපොලී
• රටින් පිට යන ධනය
o ණීතියයට අුවව රගටන් එලියට යන මුදල්
o ණීතියයට පිටින් රගටන් එලියට යන මුදල් (Black money)
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
6

7. දියුණු රටක්
ධනය ↑  = ආදායම ↑ - වියදම ↓
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
7

8. ගනොදියුණු රටක්
ධනය ↓  = ආදායම ↓ - වියදම ↑
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
8

9. අර්බුධය !!
• රට තුල ග වුම් විශාල ග වුම්
හි යක් ඇතියවීම
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
9

10. අර්බුධගේ ලක්ෂණ
• අසාමානය උද්ධමනය
• දුප්පත්කම
• (ස ෙෑ) රැකියා වියුක්තියය
• ගද්ශපාලන ල විජ්ජා
• එකාධිපතිය පාලනය
• රගේ මිනිේසු ව ඩි ව ඩිගයන් විගද්ශ
රටවල රැකියාවලට සහ සැංක්‍රමණයට
ගයොමු වීම
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
10

11. අර්බුධය ට ආසන්න ගේතු
• රජගේ අදායමට වඩා වියදම ඉතා
ව ඩි වීම
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
11

12. අර්බුධය ට මූල ගේතු
• ව ඩවසම් රජවාසල රාජය
යාන්ත්‍රණය
• ගද්ශපාලුවන්ගේ ඇට ගලවකන
ගහන්චයියන් ට ‘වයාජ රැකියා’ මවා
ආණ්ඩුගේ රේසා දීම
• ගලොගවත් න තිය වාමාන්ශිකයන්ගේ
තර්ජනයන්ට බිගයන් ‘වයාජ රැකියා’
මවා ආණ්ඩුගේ රේසා දීම
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
12

13. අර්බුධය ට මූල ගේතු
• දුෂණය
• ගෙොර ආලවේටම් සහ වයාජයන් සදහා
කරන නාේතියය
• ආණ්ඩුව අධික ෙදු අයකරමින් ගහෝ
සල්ලි අච්චු සමින් වයාජ රේසා කරන
නිකමුන් ට පඩි ග වීම
• රගේ මුදල අන්තර්ජාතියක මුදල් ඉදිරිගේ
ොල්දුවීම (උද්ධමනය)
• රගේ ඵලදායිතාව ගසසු රටවල
ඵලදයිතාවට වඩා අඩු වීම
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
13

14. අර්බුධය ට මූල ගේතු
• තමන්ගේ ෙදුවලින් රාජය අැංශගේ
නිකමුන් නඩත්තු වීමට ව යකරන නිසා
සහ උද්ධමනය නිසා සඵල ආදායම අඩු
වීම ගේතුගවන් සෙෑ හ කියාවන් ඇතිය
පුද් ලික අැංශගේ වුර්තියකයන් තමන්ට
ව ඩි ව සි ඇතිය ව ඩ විවුර්ත තර කාරී
ුවතන ආර්ථිකයන් ඇතිය රටවලට
සැංක්‍රමණය
• ඵලදායි විගද්ශ ආගයෝජන න වතීම
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
14

15. ගෙොරු විසදුම්
Aurora Computer Studies (auroracs.lk) 15


16. ගෙොරු විසදුම්
• ආණ්ඩුව මුදල් අච්චු සීම
• ව ඩි ව ඩිගයන් විගද්ශ ණය නීම
• ආර්ථික නිර්ණායක වල අ යන්
කෘතියමව මවා පෑම
• ගද්ශපාලන මවාපෑම් සහ ලවිජ්ජා
• මිනිේසු ග ොනාට ඇන්ඳීම
• ආණ්ඩුගේ ‘වයාජ රැකියා’ මවා
ගහන්චයියන් ට තව තව ගෙදා දීම
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
16


17. ගෙොරු විසදුම්
• මුදල් අච්චු සීම
o දිගු කාලීන උද්ධමය ඇතිය ගවනවා
o මුදගල් අ ය අඩු වී විගද්ශ මුදල් ඉදිරිගේ ොල්දු
ගවනවා
o සමේතයක් ගලස පුරව සියන්ට මිලදී නීගම්
හ කියාව අඩු ගවනවා
o විගද්ශ ආගයෝජන සදහා රට ට ඇතිය ආකර්ෂණය
අඩු ගවනවා
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
17


18. ගෙොරු විසදුම්
• ආර්ථික නිර්ණායක වල අ යන් කෘතියමව මවා
පෑම
o මුදගල් අුවපාතය කෘතියමව/වයාජව එක අ යක තො
නීම.
o ගෙොරු අ යන් වලින් රගේ ආර්ථික ගේ නියම ේවභාවය
හැං න්න කටයුතු කිරීම.
• ගම්වා දිගුකාලීනව අසාර්ථක ගවන්ගන් ඇයි?
o හුලන් පිරවූ ගෙෝලයක් දිය යට තො න්න පුළුවන් ඒක
ෙලය ගයොදා තද කරග න ඉන්නකල් විතරයි.
o ස ෙෑ දක්ත අන්තර්ජාතියකව නිකුත්ගවනගකොට ගෙොරුව
එලි ගවනවා.
o එතගකොට අනිත් රටවල් සහ විගද්ශික ආගයෝජකගයෝ
ඉවත ෙලා න්නව.
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
18


19. ගෙොරු විසදුම්
• ව ඩි ව ඩිගයන් විගද්ශ ණය නීම
o තව තවත් ගපොලි සහ ණය වාරික වලට එකතු
ගවනවා.
o සමහර රටවල් ණය ගදන්ගන් තමන්ට වාසි සහ ණය
න්න රටට අවාසිදායක ගකොන්ගද්සි යටගත්.
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
19


20. ගෙොරු විසදුම්
• ගද්ශපාලන මවාපෑම් සහ ලවිජ්ජා
o ගද්ශපාලනික පිම්බීම් කරන්න පවත්වන ගෙොරු
වියදම්කාරී සැංදර්ශන
o ආ මික සහ ජාතියක වශගයන් එකිගනක අතර
වවරය ව පිරීම සහ ගකටවීම
• ගමයින් අලුත් සමාජීය සහ ආර්ථික ටළු ඇතිය
ගවනවා
• විගදේ රටවල තව දුරටත් ණන් ගනො න්න සුළු
තත්වයකට පත් ගවනවා
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
20


21. ගෙොරු විසදුම්
• මිනිේසු ග ොනාට ඇන්ඳීම
o ඇයි?
• ගෙොරුවට ඇන්දුන මිනිේසුන්ට යථාර්තය
ගප්න්ගන් න හ .
o ගකොගහොමද?
• රාජය ෙලය ගයොදාග න මිතයා විශ්වාශ සහ
ගෙොලද ගද් ප්‍රචාරය කිරීම.
• ගමොළ ගශෝධනය කර ත් දුර්වල වහලුන් බිහිකර
නීම.
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
21


22. ස ෙෑ විසදුම්
Aurora Computer Studies (auroracs.lk) 22


23. ස ෙෑ විසදුම්
(ගකටි කාලීන)
• අනවශය වියදම් කපා හ රීම
o වියදම්කාරී සහ නාේතියකාරී රාජගේ
ආයතන පුද් ලීකරණය ගහෝ ුවම්
කරුවන් න තියනම් වසා ද මීම.
o වයාජ/ඵලදායි ගනොවන සියලුම රජගේ
රැකියා අගහෝසි කිරීම.
o ගද්ශපාලකයන්ට සහ ඉහල නිලධාරීන්ට
ලො දී තියබුන සියලු සුග ෝපගභෝගී වියද
කපා හ රීම
o අතයවශය ගනොවන වියදම් කපා හ රීම
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
23


24. ස ෙෑ විසදුම්
(ගකටි කාලීන)
• සියලුම වැංචා දුෂණ සහ ගහොරකම්
ගහළි කරග න උපරිම දඩුවම්
ලොදීම
• ගකටි කාලීන විගද්ශ ආගයෝජන
සදහා ආකර්ශනීය පරිසරයක්
ස කසීම
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
24


25. ස ෙෑ විසදුම්
(දිගු කාලීන)
• ඵලදායිතාව මත පදනම් වන ආර්ථිකයක්
ඇතිය කිරීම
o ආගයෝජනයට සම අවේථා ඇතිය කිරීම
o අවම රාජය අැංශයක් සහ ම දිහත් වීමක්.
• විවුර්ත සහ නිදහේ ආර්ථික
ප්‍රතියපත්තියයක් ඇතිය කිරීම
• යහපාලනය
o ස මට එකගලස නීතියය සහ සාමය ඇතිය කිරීම
o රාජය පාලනය සහ රජගේ ආයතන ගද්ශපාලනීකරණය
ගනොකිරීම
• ජනතාවගේ විචාරබුද්ධිය (IQ) ඉහල
න ැංවීම
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
25


26. ස ෙෑ විසදුම්
(දිගු කාලීන)
• ගද්ශීය වයවසායකයන් ග ොඩන ගීමට
පහසුකම් ස ලසීම
• රගේ යටිතල පහසුකම් ක්‍රමගයන් ඉහල
න ැංවීම.
• අනිත් සියලුම වර් ගේ නාේතිය කාර
සහ ග ොන් ව ඩ කරන එගකන් රජය
ඉවත් වී පුරව සියන් ට ෙලය විමධය ත
කිරීම
• ගවළදගපොල ඉලක්ක ත පර්ගේෂණ
සහා නව නිප යුම් සදහා ආගයෝජනය
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
26


27. ස ෙෑ විසදුම්
(දිගු කාලීන)
• සියලු ආකාරගේ ත්‍රේතවාදයන්
ගකොන්ගද්සි විරහිතව මර්ධනය
කිරීම
• ෙලහත්කාරගයන් රැකියා සහ
ගවනත් වරදාන ලො න්න
උත්සහකරන ෙමුණු/ ගකොමිනිේේ
/ව ඩවසම් වයාජ ෙලගේ මර්ධනය
කිරීම
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
27


28. ස ෙෑ විසදුම්
(දිගු කාලීන)
• ජනතාවගේ අතයශය සුභසාධන
කටයුතු සදහා පහසුකම් ස ලසීම
(ගසෞකය සහ ව ඩිහිටි සුභ
සාධනය)
• යහපත් ේවභාවික පරිසරයක්
ග ොඩ න ගීම
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
28


29. ේතුතියයි !
සකසන ලද්ගද්
Aurora Computer Studies
(auoracs.lk)
Aurora Computer Studies
(www.auroracs.lk)
29