հետարքրքիր փաստեր ակնոցների մասին

2. Ակնոցը օպտիկական սարքերից
ամենատարածվածն է: Նախատեսված
է տեսողության օպտիկական
թերությունները շտկելու (օպտիկական
ակնոց), ինչպես
նաև աչքերի պաշտպանության համար
(արևային ակնոց, բանվորական ակնոց)։
Բաղկացած է ապակուց և շրջանակից, որն
ապահովում է ապակու ճիշտ դիրքն աչքի
նկատմամբ և աղեղնակի կամ այլ
հարմարանքի միջոցով ակնոցը պահում
անհրաժեշտ դիրքում։

3. Առաջին տեղեկություններ
Առաջին տեղեկությունները ակնոցների
մասին վերաբերում են 1289 թվականին։
«Թրեվիզո» եկեղեցու՝ 1352 թվականին
ստեղծված որմնանկարի վրա
պատկերված ակնոցը համարվում է
ակնոցի ամենահին պատկերներից մեկը։
1900-ական թվականներին
հայտնի դիզայներ Կոկո
Շանելը հայտնագործեց արևային ակնոցը,
որը մեծ ճանաչում ստացավ
ամբողջ աշխարհում:

4. Ահա ակնոցի ամենահին
պատկերներից մեկը

5. Շտկող ակնոց
Համասեռ թափանցիկ միջավայրում լույսի
ճառագայթը տարածվում է ուղղագիծ և մի միջավայրից մյուսն
անցնելիս փոխում է իր ուղղությունը՝ բեկվում
է։ Լույսի տարածման այդ առանձնահատկության վրա է
հիմնված շտկող ակնոցի համար տեսապակուօգտագործումը։
Լույսի զուգահեռ ճառագայթները, անցնելով երկուռուցիկ
տեսապակիով, այնուհետև գնում են զուգամիտվող
ուղղությամբ և տեսապակու հետևում հավաքվում 1
կետում՝ կիզակետում։ Այդպիսի տեսապակին անվանում
են հավաքող և նշանակում դրական (+) նշանով։
Լույսի զուգահեռ ճառագայթները, անցնելով երկգոգավոր
տեսապակիով, այնուհետև գնում են տարամետ ուղղությամբ
և տեսապակուց առաջ առաջացնում կեղծ կիզակետ։
Երկգոգավոր տեսապակին անվանում են ցրող և նշանակում
բացասական (-) նշանով։

6. Բացի նշված գնդաձև տեսապակիներից,
գոյություն ունեն գլանաձև տեսապակիներ՝
հավաքող և ցրող հատկությամբ։ Դրանք
ճառագայթները բեկում են միայն 1
ուղղությամբ, ուստի զուգահեռ
ճառագայթները դրանցով անցնելիս
կիզակետում առաջացնում են ոչ թե կետ, այլ
գիծ։ Այժմ պատրաստում են օպտիկական
տեսակետից ավելի կատարյալ՝ մահիկաձև և,
այսպես կոչված, պունկտալային
տեսապակիներ, իսկ գլանաձևի փոխարեն
տակառաձև տորիկ տեսապակիներ։

7. Ֆրիանսական կայսրության
ժամանակաշրջանի ակնոց
1805թ.

8. Հավաքող տեսապակիով
ակնոցներ
Հավաքող տեսապակիներով ակնոցը,
որը լրացնում է անբավարար
ակոմոդացիան նշանակում
են հեռատեսության ու ծերունական
տեսողության ժամանակ։
Հավաքող տեսապակիներով ակնոցի
տեսապակու օպտիկական
ուժը չափվում է "+"
նշանով դիօպտրներով։

9. Ցրող տեսապակիով ակնոցներ
Ցրող տեսապակիներով ակնոց նշանակում
են կարճատեսության ժամանակ,
որոնց օպտիկական ուժը չափվում է "-"
նշանովդիօպտրներով։
Աչքի տարաբեկության ժամանակ թույլ
տեսողությունը կարելի է լավացնել գլանաձև կամ
տակառաձև տեսապակիներ ունեցող ակնոցներով։
Որոշ դեպքերում անհրաժեշտ է միաժամանակ
օգտագործել հեռուն և մոտիկը տեսնելու ակնոցներ
կամ, որ ավելի հարմար է, նույն ակնոցը, որի
տեսապակիների բեկման ուժերը տարբեր են
(երկկիզակետ)։ Նման տեսապակիների վերին
մասը ծառայում է հեռուն, ներքևինը՝ մոտ
տարածությունը տեսնելու համար։

10. Խոշորացույց ակնոցներ
Գոյություն ունի հատուկ նշանակության խոշորացույց ակնոց,
որը հեռադիտակի նման է, ունի 2՝ հավաքող և
ցրող տեսապակիներ՝ ամրացված անշարժ ընդհանուր
շրջանակին։ Այդպիսի համակարգը խոշորացնում է կրկնակի և
կարող է օգնել ցանցաթաղանթի կամ տեսողական
նյարդի հիվանդությունների դեպքում՝ տեսողության կտրուկ
թուլանալուց։ Այժմ երեխաներին ակնոց ավելի հաճախ Են
նշանակում, քան նախկինում։ Դա կապված է ավելի վաղ և
ժամանակին տեսողության անբավարարության հայտնաբերման,
տեսողական ծանրաբեռնվածության մեծացման
(ընթերցանությունը և հեռուստացույց դիտելը) հետ, որը
դպրոցական և նույնիսկ նախադպրոցական տարիքում կարող
է կարճատեսություն առաջացնել։
Սխալ ընտրված ակնոցը կարող է խախտել աչքի օպտիկական
համակարգի բնականոն զարգացումը՝ առաջացնելով
տեսողության թուլացում։ Սովորաբար երեխաների համար
ակնոց ընտրում են մի քանի փուլերով։ Ակնոց կրող երեխաները
պետք է տարին գոնե 1 անգամ (իսկ անհրաժեշտության դեպքում՝
ավելի հաճախ) խորհրդակցեն ակնաբանի հետ։