นายกิตติ สันติภราภพ เลขที่2 นายจักรกฤษณ์ ยันต์มโนมัย เลขที่12 นางสาววัชราภรณ์ กาญจนกิจวิศาล เลขที่25 นางสาวพรทิพย์ โพธิ์เงิน เลขที่29 นางสาวสิริกร วิจิตรศิริโชติ เลขที่ 31 นางสาวณัฐธิดา ชะลอทรัพย์ เลขที่ 37 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6/3

1. วิธีการเชิงวัตถุและ
การออกแบบคลาส

2. คีย์เวิร์ด static
ในการออกแบบคลาสนั้นถ้าหากต้องการให้มีตัวแปรหนึ่ง เป็นตัวแปรคลาส
สาหรับเก็บคุณลักษณะประจาหรือพฤติกรรมต่างๆโดยที่ตัวแปรนี้จะเก็บอยู่ใน
หน่วยความจาที่เดียวกัน ตัวแปรนี้เรียกว่า class variables หรือ static
variables โดยการสร้างตัวแปรนี้จะใช้คาว่า static นาหน้าทุกออบเจ็กต์ที่
สร้างขึ้นจะใช้ตัวแปรนี้เป็นตัวเดียวกัน

3. คุณลักษณะของวิธีการเชิงวัตถุ(class)
วิธีการเชิงวัตถุจะสมบรูณ์ได้จะต้องประกอบด้วยคุณสมบัติ 3 ประการ ได้แก่
การห่อหุ้ม การสืบทอด มีได้หลายรูปแบบ
1. การห่อหุ้ม (Encapeulation) ลักษณะที่สาคัญของการเขียนโปรแกรมเชิง
วัตถุก็คือ ข้อมูลหรือคุณลักษณะบางอย่างที่สร้างขึ้นในคลาสสามารถปกป้องหรือ
ถูกห่อหุ้มอยู่ภายในไม่ให้ออบเจ็กต์สามารถเข้าใช้งานหรือเข้าไปแก้ไขข้อมูล
ได้เช่น ถ้าสร้างคลาสสาหรับวงกลมชื่อ Circle ภายในคลาสมีเมธอดสาหรับ
กาหนดค่ารัศมี เมธอดสาหรับหาเส้นรอบวงกลม และมีข้อมูลที่เป็น รัศมีวงกลม
สาหรับให้เป็นค่าคงที่ในการคานวณหาเส้นรอบวงกลม การสร้างคลาสลักษณะนี้
ค่ารัศมีจะใช้ภายในคลาสเท่านั้น ไม่ควรให้ออบเจ็กต์แก้ไขได้ เนื่องจากอาจทาให้
การคานวณหาค่าเส้นรอบวงผิดไปหมดคุณลักษณะแบบนี้เรียกว่า การห่อหุ้ม

4. การเข้าถึงข้อมูลต่างๆ ภายในออบเจ็กต์ควรใช้วิธีการเข้าถึงผ่านทางเมธอด การ
กาหนดการเข้าถึงได้จากภายนากตรงนี้จากาหนดในส่วน AccessSpecifier ที่ใช้
ตอนนิยามคลาส ถ้าหากกาหมดเป็น privateหมายความว่าส่วนนี้ถูกห่อหุ้มอยู่
แต่ถ้าหากกาหมดเป็น public หมายความว่าส่วนนี้สามารถเรียกใช้จากภายนอก
ได้จากการเขียนโปรแกรมส่วนใหญ่ที่ผ่านจะเห็นว่าส่วนที่เป็นข้อมูลจะกาหนดให้
เป็น privateสาหรับส่วนที่เป็นเมธอดจะกาหนดให้เป็น public
ในการเขียนโปรแกรมเชิงออบเจ็กต์นั้นตัวแปรและเมธอดสามารถกาหนดให้
เป็นได้ทั้งแบบprivate หรือแบบ public ขึ้นกับลักษณะของการให้งานและ
ลักษณะของออบเจ็กต์ที่สร้างขึ้น ดังการใช้งานในรูปต่อไปนี้

6. 2. การสืบทอด (Inheritance) อินเฮอริแทนซ์ (Inheritance)
หรือการสืบทอดเป็นการนาออบเจ็กต์มาสร้างลาดับความสัมพันธ์เป็นลาดับ
ชั้น สามารถนาคลาสที่มีอยู่แล้ว หรือนาโปรแกรมที่ได้เขียนไว้แล้วนากลับมาใช้
ใหม่ได้อีก สามารถสร้างคลาสใหม่ที่สืบทอดมาจากคลาสที่มีอยู่แล้วได้ เป็นการ
ถ่ายทอดคุณสมบัติของคลาสหนึ่งไปยังอีกคลาสหนึ่ง ซึ่งทาให้คลาสใหม่นี้สามารถ
นาคุณลักษณะและเมธอดของคลาสเดิมมาใช้ได้ คลาสที่เป็นต้นแบบจะ
เรียกว่า superclass หรือ base class หรือเรียกสั้นๆว่า คลาสแม่ ส่วนคลาสที่
สืบทอดจะเรียกว่า subclass หรือ child class หรือเรียกว่า คลาสลูก

7. การสืบทอด (Inheritance)
เป็นการสืบทอดเมธอดและคุณลักษณะจากคลาสแม่มาสู่คลาสลูก โดยคลาสลูกที่สร้าง
ขึ้นจะมีลักษณะคล้ายๆกับคลาสแม่ แต่จะมีคุณสมบัติพิเศษเป็นการเฉพาะมากกว่า ตัวอย่าง
เช่น ถ้าหากเรามีคลาสของรูปร่างสองมิติเป็นคลาสแม่ เราอาจสร้างคลาสลูกเป็นคลาสของ
สามเหลี่ยม คลาสของสี่เหลี่ยม และคลาสของวงกลมที่สืบทอดมาจากคลาสของรูปร่างสอง
มิติได้ในการเขียนโปรแกรมด้วยภาษาจาวาการสร้างของคลาสจะใช้คา ว่า extends ใน
การบอกว่าคลาสที่สร้างขึ้นมีการสืบทอดมาจากคลาสใด
การเข้าถึงสมาชิกในคลาส
ในการเขียนโปรแกรมแบบออบเจ็กต์นั้น โดยทั่วไปแล้วคุณลักษณะของคลาสมักจะไม่
ยอมให้ออบเจ็กต์ภายนอกเข้าถึงได้โดยตรง โดยจะใช้คาว่า private เขียนกากับไว้ถ้า
หากคลาส TwoDShape ประกาศตัวแปรคุณลักษณะ
เป็น private คลาส Triangle ก็จะไม่สามารถใช้ตัวแปรนั้นได้ด้วย แต่ถ้าหากเป็นตัว
แปรที่เข้าถึงได้เฉพาะสมาชิกของคลาส หรือสมาชิกในคลาสลูกเท่านั้นจะใช้คา
ว่า protected

8. การห้ามไม่ให้มีการสืบทอด
ในการออกแบบคลาสนั้น หากไม่ต้องการให้มีคลาสใดที่สามารถสืบทอดจาก
คลาสที่สร้างขึ้นได้ก็ทาได้เช่นกัน โดยใช้คาว่า final ในตอนที่ประกาศสร้างคลาส
ตัวอย่างเช่น หากสร้างคลาส TwoDShape แล้วไม่ต้องการให้คลาสใดสืบทอดจาก
คลาสนี้ได้สามารถเขียนตอนประกาศคลาสได้ดังนี้

9. คอนสตรัคเตอร์และการสืบทอด
คลาสลูกที่มีการสืบทอดมาจากคลาสแม่สามารถมีคอนสตรัคเตอร์ได้เช่นกัน จาก
ตัวอย่างคลาสสามเหลี่ยมที่สร้างขึ้น อาจมีคอนสตรัคเตอร์สาหรับกาหนดความยาวของ
ด้านต่างๆได้โดยสร้างเมธอดที่มีชื่อเดียวกับชื่อคลาสลูก
รูปแบบ >> super(parameter-list); โดยพารามิเตอร์ของ super คือค่าที่กาหนด
ให้กับคอนสตรัคเตอร์ของคลาสแม่
การออกแบบโปรแกรมเชิงวัตถุ
ในการเขียนโปรแกรมเชิงวัตถุนั้นจะต้องเริ่มจากการจาแนกความแตกต่างของ
วัตถุที่ใช้ในโปรแกรมออกมา รวมทั้งพิจารณาถึงพฤติกรรมของวัตถุนั้นด้วย
จากนั้นพยายามรวบรวมออกมาเป็นคลาสให้ได้ หากออกแบบคลาสได้แล้วควร
เขียนไดอะแกรมของคลาส (Class Diagram) ออกมา โดยทั่วไปแล้วมักจะใช้
ภาษารูปแบบกราฟิกที่เรียกว่า UML คานี้ย่อ
จาก Unlflied Modelling Language ซึ่งถือว่าเป็นภาษามาตรฐานในการ
ลาลองระบบซอฟต์แวร์

10. สาหรับการเขียนไดอะแกรมคลาสจะประกอบด้วยส่วนต่างๆ สามส่วนคือ
ชื่อคลาส คุณลักษณะของคลาส และเมธอดของคลาส โดยในไดอะแกรมจะระบุ
ความสามารถในการเข้าถึงคุณลักษณะและตัวแปรต่างๆด้วย ถ้าหากตัวแปรหรือ
เมธอดใดเป็นแบบ private จะใช้เครื่องหมาย (-) แต่ถ้าหากตัวแปรหรือเมธอดใด
เป็นแบบ public จะใช้เครื่องหมาย (+)
ตัวอย่าง ถ้าหากออกแบบคลาสของระบบตัดเกรดนักศึกษา โดยให้คลาสนี้มีตัว
แปร score สาหรับเก็บคะแนน และมีเมธอด setScores() สาหรับกาหนด
คะแนนนักศึกษา เมธอดgetScore() สาหรับอ่านคะแนนนักศึกษา และเมธ
อด getGrade() สาหรับอ่านเกรดนักศึกษา จะเขียนเป็น UML ของคลาสชื่อ
GradedActivity และโปรแกรมได้ดังนี้

11. กรณีศึกษาการออกแบบโปรแกรมเชิงวัตถุ
จากที่ศึกษามาจะพบว่าการนาวิธีการสืบทอดคลาสมาใช้ ทาให้การเขียน
โปรแกรมเชิงวัตถุมีประสิทธิภาพมากขึ้น การออกแบบโปรแกรมทาได้ง่ายขึ้น
สาหรับหัวข้อนี้จะแสดงตัวอย่างการออกแบบโปรแกรมชิงวัตถุที่มีการนาวิธีการ
สืบทอดคลาสมาใช้งาน
ตัวอย่างข้อมูลบุคคลในมหาวิทยาลัย
ถ้าหากในมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งมีผู้คนอยู่ในระบบเป็นจานวนมาก บางท่าน
เป็นเจ้าหน้าที่ เป็นพนักงานของมหาวิทยาลัย เป็นนักศึกษา ในส่วนของนักศึกษายัง
แบ่งเป็นนักศึกษาระดับปริญญาตรี และนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา ถ้าหาก
ต้องการออกแบบโปรแกรมสาหรับเก็บข้อมูลบุคคลต่างๆ ที่เกี่ยวข้องในมหาวิยาลัย
แห่งนี้ เราอาจสร้างคลาสของบุคคลขึ้นมาเป็นคลาสแม่ สาหรับรายละเอียดของ
บุคคลประเภทอื่น ๆ ให้สร้างคลาสสืบทอดต่อจากคลาสแม่นี้ สาหรับบุคคลที่ใช้
เก็บข้อมูลทั่วไปออกแบบได้ดังโปรแกรม

12. โปรแกรม คลาสPerson
เมื่อสร้างคลาส Personสาหรับเก็บข้อมูลบุคคลทั่วไปแล้ว การออก แบบคลาส
สาหรับเก็บข้อมูลนักศึกษา หรือบุคลากรต่างๆ อาจใช้วิธีการสืบทอดคลาสมาออกแบบคลาส
ได้ดังแผนภาพต่อไปนี้

13. สรุป
ในเขียนโปรแกรมเชิงวัตถุนั้นจะมีการรวมคุณสมบัติและพฤติกรรมของสิ่ง
ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในโปรแกรมแล้วสร้างออกมาเป็นคลาส จากนั้นจะสร้างออบเจ็กต์
ของคลาสนั้นๆ ออบเจ็กต์ต่างๆ จะสื่อสารกันผ่านทางเมธอด คุณสมบัติหนึ่งที่
สาคัญของการเขียนโปรแกรมเชิงวัตถุคือ การสืบทอด(Inheritance) ซึ่งทาให้
ผู้เขียนโปรแกรมสามารถนาคลาสที่เคยออกแบบไว้นามาใช้ได้อีก โดยสร้างคลาส
ใหม่เป็นคลาสลูกที่มีคุณสมบัติเพิ่มเติมขึ้นมา โดยคลาสลูกนี้สามารถใช้
คุณลักษณะและเมธอดต่างๆในคลาสแม่ได้ด้วย

14. จัดทาโดย
1. นาย กิตติ สันติภราภพ เลขที่ 2
2. นาย จักรกฤษณ์ ยันต์มโนมัย เลขที่ 12
3. นาย ดลสันติ์ กรีชวด เลขที่ 18
4. นางสาว วัชราภรณ์ กาญจนกิจวิศาล เลขที่ 25
5. นางสาว พรทิพย์ โพธิ์เงิน เลขที่ 30
6. นางสาว สิริกร วิจิตรศิริโชติ เลขที่ 31
7. นางสาว ณัฐธิดา ชะลอทรัพย์ เลขที่ 37
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6/3