लौकिक जगात वडील-मुलगा, आई-मुलगी, पती-पत्नी अशी सर्व नाती असतात. त्यापैकी गुरू-शिष्य सुद्धा एक नाजूक नाते आहे. गुरूंना समर्पित झाल्यानंतर संपूर्ण आयुष्य त्यांच्याशी प्रामाणिक राहून परम विनयापर्यंत पोहोचून, गुरूआज्ञेप्रमाणे साधना करून सिद्धी प्राप्त करायची असते. परंतु खऱ्या गुरूची लक्षणे, तसेच खऱ्या शिष्याची लक्षणे कशी असतात याचे सुंदर विवेचन या पुस्तकात प्रस्तुत केले आहे. गुरूजनांसाठी या जगात विविध मान्यता प्रचलित आहेत. तेव्हा अशा काळात यथार्थ गुरू करताना लोक संभ्रमात पडतात. येथे अशाच पेचात टाकणारे प्रश्नांची समाधानकारक उत्तरे दादाश्रींनी प्रश्नकत्र्यांना दिली आहेत. सामान्य समजुतीनुसार गुरू, सदगुरू आणि ज्ञानीपुरुष-तिघांना एकसारखेच मानले जाते. जेव्हा की परम पूज्य दादाश्रींनी या तिघांमधील फरक अचूक स्पष्टीकरण देऊन स्पष्ट केला आहे. गुरू आणि शिष्य- दोघांनाही कल्याणाच्या मार्गावर प्रयाण करता येईल यासाठी सर्व दृष्टीकोनातून गुरू-शिष्याच्या नात्याची समज, लघुत्तम असून सुद्धा अभेद, अशा विलक्षण ज्ञानींची वाणी येथे संकलित करण्यात आली आहे. To download the book please visit : www.dadabhagwan.org/books-media/books/Marathi/Guru-Shishya/

2. »éM¤-çàæcØ
ÎæÎæ Ö»ßæÙ ·¤çÍÌ
×êÝUUU »éÁÚUæÌè ⢷¤ÜÙ Ñ ÇUæò. ÙèM¤ÕãUÙ ¥×èÙ
¥ÙéßæÎ Ñ ×ãUæˆ×滇æ
8 7
87
Âý·¤æ
 A
Tr
A
N
w
ÂýÍ×
Öæß ×
¼ýÃØ
×é¼ý·¤

3. ×èÙ
7
8
Âý·¤æàæ·¤ Ñ Ÿæè ¥çÁÌ âè. ÂÅðUÜ
ÎæÎæ Ö»ßæÙ ¥æÚUæÏÙæ ÅþSÅU,
ÎæÎæ ÎàæüÙ, z, ××ÌæÂæ·¤ü âôâæØÅUè,
Ùß»éÁÚUæÌ ·¤æòÜðÁ‘Øæ ×æ»ðU, ©US×æÙÂéÚUæ,
¥ãU×ÎæÕæÎ - x}®®vy, »éÁÚUæÌ.
ȤôÙ - (®|~) x~}x®v®®
 All Rights reserved - Shri Deepakbhai Desai
Trimandir, Simandhar City, Ahmedabad-Kalol Highway,
Adalaj, Dist.-Gandhinagar-382421, Gujarat, India.
No part of this book may be used or reproduced in any manner
whatsoever without written permission from the holder of the copyrights.
ÂýÍ× ¥æßëçžæ Ñ 2000 ÙôÃãð´UÕÚU 2018
Öæß ×êËØ Ñ ÒÂÚU× çßÙØÓ ¥æç‡æU
Ò×è ·¤æãUè¿ Áæ‡æÌ ÙæãUèÓ, ãUæU Öæß!
¼ýÃØ ×êËØ Ñ 40 L¤ÂØð
×é¼ý·¤ Ñ ¥¢Õæ ¥æòȤâðÅU
B-99, §Üð€ÅþUæòçÙ€â GIDC,
·¤-{ ÚUôÇU, âð€ÅUÚU-wz, »æ¢ÏèÙ»ÚU-x}w®yy
ȤôÙ Ñ (®|~) x~}x®xyv

4. ¥ÜôÅ
Ÿæè ¥
ç·¤ˆØð·
â¢Âê‡æüÂ
¥æà¿
Á» ·¤
§ˆØæÎè
ÛææÜè.
ÎàæüÙ ¥
»éÁÚUæÌ
ÃØßâ
¥æˆ×™
™ææÙ Â
ãU‡æÁ
ßÚU ¿É
·¤M¤Ù
ÌÚ Ò°.
ÛææÜð Ì
¥æãðUÌ,
L¤ÂæÌ
×æÛØæ
ˆØæ¢Ùè
·¤ô‡ææ·
ȤæØl

5. ÎæÎæ Ö»ßæÙ ·¤ô‡æ?
ÁêÙ 1958 ⢊Øæ·¤æÝU¿è ¥¢ÎæÁð âãUæ¿è ßðÝU, âéÚUÌ SÅðUàæÙßÚU
¥ÜôÅU »Îèü ãUôÌè. ÚðUËßð‘Øæ ŒÜðÅUȤæò×ü Ù¢ÕÚU ÌèÙ‘Øæ Õæ·¤æßÚU ÕâÜðËØæ
Ÿæè ¥¢ÕæÜæÜ ×êÝUÁèÖæ§ü ÂÅðUÜ L¤Âè ÎðãU×¢çÎÚUæÌ Ùñâç»ü·¤ SßL¤ÂæÌ
ç·¤ˆØð·¤ Á‹×æ¢ÂæâêÙ ÃØ€Ì ãUô‡ØæâæÆUè ¥æÌêÚU ¥âÜðÜð ÒÎæÎæ Ö»ßæÙÓ
â¢Âê‡æü‡æð Âý·¤ÅUU ÛææÜð ¥æç‡æ çÙâ»æüÙð âÁüÙ ·ð¤Ü𠥊Øæˆ×æ¿ð ¥Î÷ÖêÌ
¥æà¿Øü! °·¤æ ÌæâæÌ çßàßÎàæüÙ ÜæÖÜð! ×è ·¤ô‡æ? Ö»ß¢Ì ·¤ô‡æ?
Á» ·¤ô‡æ ¿æÜßÌ ¥æãðU? ·¤×ü ãU‡æÁð ·¤æØ? ×é€Ìè ·¤àææÜæ ãU‡æÌæÌ?
§ˆØæÎè Á»æÌèÜ âßü ¥æŠØæçˆ×·¤ ÂýàÙ梿è ÚUãUSØð â¢Âê‡æü‡æð Âý·¤ÅU
ÛææÜè. ¥àææÂý·¤æÚðU çÙâ»æüÙð çßEæÜæ ÂýÎæÙ ·ð¤Üð °·¤ ¥çmÌèØ, â¢Âê‡æü
ÎàæüÙ ¥æç‡æ sïæ¿ð ×æŠØ× ÕÙÜð ¥¢ÕæÜæÜ ×êÝUÁèÖæ§ü ÂÅðUÜ, Áð ãUôÌðU
»éÁÚUæÌ‘Øæ ¿ÚUôÌÚU çÁËsïæÌèÜ ÖæÎÚU‡æ »æß¿ð ÂæÅUèÜ, ·¤æò‹ÅþòU€ÅU¿æ
ÃØßâæØ ·¤ÚU‡ææÚð ¥æç‡æU ÌÚUèãUè Âê‡æü ßèÌÚUæ» ÂéL¤á.
ˆØæ¢Ùæ ÂýæŒÌè ÛææÜè Ìàæè Ìð Ȥ€Ì ÎôÙ ÌæâæÌ §ÌÚU ×é×éÿæéÙæ¢ âéhæ
¥æˆ×™ææÙæ¿è ÂýæŒÌè ·¤ÚUçßÌ ¥âÌ, ˆØ梑Øæ çâh ÛææÜðËØæ ¥Î÷ÖêÌ
™ææÙ ÂýØô»æmæÚð. ˆØæÜæ ¥·ý¤× (·ý¤×çßÚUãUèÌ) ×æ»ü ãUÅUÜð ÁæÌð. ¥·ý¤×
ãU‡æÁð ·ý¤×æçàæßæØ¿æ ¥æç‡æ ·ý¤× ãU‡æÁð ÂæØÚUè ÂæØÚUèÙð, ·ý¤×æ·ý¤×æÙð
ßÚU ¿ÉU‡æð! ¥·ý¤× ãU‡æÁð ç܍ÅU ×æ»ü! àææòÅüU ·¤ÅU!
Ìð SßÌÑ ÂýˆØð·¤æÜæ ÒÎæÎæ Ö»ßæÙ ·¤ô‡æ?Ó ØæÕg÷Ü¿è ȤôÇU
·¤M¤Ù ÎðÌæÙæ ãU‡ææØ¿ð ·¤è, ÒÒãðU çÎâÌæÌ Ìð ÒÎæÎæ Ö»ßæÙÓ ÙæãUèÌ. ãðU
ÌÚ Ò°.°×. ÂÅðUÜÓ ¥æãðÌ. ¥æãUèUU ™ææÙèÂéL¤á ¥æãUôÌ ¥æç‡æ ¥æÌ Âý·¤ÅU
ÛææÜð Ìð ÎæÎæ Ö»ßæÙ ¥æãðUÌ. ÎæÎæ Ö»ßæÙ ÌÚU Ò¿õÎæÜô·¤Ó¿ð ÙæÍ
¥æãðUÌ, Ìð ÌéבØæÌ Â‡æ ¥æãðUÌ, âßæZ׊Øð ¥æãðUÌ! ÌéבØæÌ ¥ÃØ€Ì
L¤ÂæÌ ¥æãðUÌ ¥æç‡æ ÒØðÍðÓ ×æÛØæ ¥æÌ â¢Âê‡æü‡æð ÃØ€Ì ÛææÜðÜð ¥æãðUÌ!
×æÛØæ ¥æÌ Âý·¤ÅU ÛææÜðÜð ÒÎæÎæ Ö»ßæÙÓ Øæ¢Ùæ ×è ‡æ Ù×S·¤æÚU ·¤ÚUÌô.ÓÓ
ÃØæÂæÚUæÌ Ï×ü ¥âæßæ ÂÚ¢UÌé Ï×æüÌ ÃØæÂæÚ Ùâæßæ. UØæ çâhæ¢ÌæÙð
ˆØæ¢Ùè ¥æÂÜð â¢Âê‡æü ÁèßÙ ÃØÌèÌ ·ð¤Üð. â¢Âê‡æü ÁèßÙæÌ ˆØæ¢Ùè ·¤ÏèãUè,
·¤ô‡ææ·¤ÇêUÙãUè Âñâð ƒæðÌÜð ÙæãUèÌ, ©UÜÅU SßÌÑ‘Øæ ÃØßâæØæÌêÙ ÛææÜðËØæ
ȤæØlæÌêÙ Ö€Ìæ¢Ùæ Øæ˜ææ ·¤ÚUçßÌ ¥âÌ.

6. ¥æˆ×™ææÙ ÂýæŒÌè¿è ÂýˆØÿæ Üè´·¤
×è ÌÚU, ·¤æãUè Üô·¤æ¢Ùæ ×æÛØæ ãUæÌêÙ çâhè ÂýÎæÙ ·¤ÚU‡ææÚU
¥æãðU. Ù¢ÌÚU ·¤ô‡æèÌÚUè ãUßæ ·¤è Ù·¤ô! Ù¢ÌÚU Üô·¤æ¢Ùæ ×æ»ü ÌÚU
ãUßæ¿ Ùæ?
- ÎæÎæŸæè
ÂÚU× Âê…Ø ÎæÎæŸæè »æßô»æßè, ÎðàæçßÎðàæ ÂçÚUÖý×‡æ ·¤L¤Ù
×é×éÿæé¢Ùæ âˆâ¢» ¥æç‡æ ¥æˆ×™ææÙ ÂýæŒÌè ·¤ÚUçßÌ ãUôÌð. ÎæÎæŸæè´Ùè
¥æÂËØæ ãUØæÌèÌ¿ Âê…Ø ÇUæò. ÙèL¤ÕãUÙ ¥×èÙ (ÙèL¤×æ) Øæ¢Ùæ
¥æˆ×™ææÙ ÂýæŒÌ ·¤ÚUßêÙ Îð‡Øæ¿è ™ææÙçâhè ÂýÎæÙ ·ð¤Üè ãUôÌè.
ÎæÎæŸæè´‘Øæ ÎðãUçßÜØæÙ¢ÌÚU ÙèL¤×æ âéhæ ˆØ梑ØæÂý×æ‡æð¿ ×é×éÿæé¢Ùæ
âˆâ¢» ß ¥æˆ×™ææÙ ÂýæŒÌè çÙçמæ ÖæßæÙð ·¤ÚUçßÌ ¥âÌ. Âê…Ø
Îè·¤Öæ§ü Îðâæ§ü Øæ¢Ùæ ÎæÎæŸæè´Ùè âˆâ¢» ·¤ÚU‡Øæ¿è çâhè ÂýÎæÙ
·ð¤Üè ãUôÌè. Âê. ÙèL¤×梑Øæ ©UÂçSÍÌèÌ¿ ˆØ梑Øæ¿ ¥æàæèßæüÎæÙð
Âê…Ø Îè·¤Öæ§ü Îðàæ-çßÎðàææÌ ç·¤ˆØð·¤ çÆU·¤æ‡æè Á檤٠×é×éÿæé¢Ùæ
¥æˆ×™ææÙ ÂýæŒÌè ·¤ÚUçßÌ ¥âÌ, ãðU ·¤æØü ÙèL¤×梑Øæ ÎðãUçßÜØæÙ¢ÌÚU
¥æÁâéhæ ¿æÜê¿ ¥æãðU. Øæ ¥æˆ×™ææÙ ÂýæŒÌèÙ¢ÌÚU ãUÁæÚUô ×é×éÿæé Øæ
â¢âæÚUæÌ ÚUæãêUÙ, âßü ÁÕæÕÎæ:Øæ â¢ÖæÝUÌ ¥âÌæÙæ âéhæ ×é€Ì
ÚUæãêUÙ ¥æˆ×ÚUׇæÌð¿æ ¥ÙéÖß ƒæðÌ ¥æãðUÌ.
ÂéSÌ·¤æÌ ×éç¼ýÌ ßæ‡æè ×ôÿææÍèüÜæ ×æ»üÎàæüÙæâæÆUè ¥ˆØ¢Ì
©UÂØô»è çâh ãUô§üÜ, ÂÚ¢UÌé ×ôÿæÂýæŒÌèâæÆUè ¥æˆ×™ææÙ ÂýæŒÌ ·¤ÚU‡æð
»ÚUÁð¿ð ¥æãðU. ¥·ý¤× ×æ»æüÙð ¥æˆ×™ææÙ ÂýæŒÌè¿æ ×æ»ü ¥æÁâéhæ
¿æÜê ¥æãðU. Áâæ Âý…ßçÜÌ çÎßæ¿ Îéâ:Øæ çÎÃØæÜæ Âý…ßçÜÌ
·¤L¤ àæ·¤Ìô, ˆØæ¿Âý×æ‡æð ÂýˆØÿæ ¥æˆ×™ææÙè´·¤ÇêUÙ ¥æˆ×™ææÙ ÂýæŒÌ
·¤L¤Ù¿ SßÌÑ¿æ ¥æˆ×æ Áæ»ëÌ ãUôª¤ àæ·¤Ìô.
Â
ÂýàÙ梿è
Áè ßæ‡æ
L¤ÂæÌ Âý·
sïæ ÂéSÌ
Â
·¤Îæç¿Ì
¥ÙéßæÎ
¥ÙéÖß
ÎæÎæŸæè´‘
ÖæáðÌ¿
™ææÙæ¿ð ¹
¥àæè ¥
¥
 s
Â
 ç
S
 Â
â
 Î
Ò
Ì
â
ç

7. U‡ææÚU
ÌÚU
ÎæŸæè
·¤L¤Ù
Ÿæè´Ùè
Øæ¢Ùæ
ôÌè.
ÿæé¢Ùæ
Âê…Ø
ÂýÎæÙ
æüÎæÙð
ÿæé¢Ùæ
Ù¢ÌÚU
æé Øæ
×é€Ì
ˆØ¢Ì
·¤ÚU‡æð
âéhæ
çÜÌ
ÂýæŒÌ
çÙßðÎÙ
ÂÚU× Âê…Ø ÒÎæÎæ Ö»ßæÙÓ Ø梑Øæ ÂýàÙôžæÚUè âˆâ¢»æÌ çß¿æÚUÜðËØæ
ÂýàÙæ¢¿è ©UžæÚðU ÎðÌæÙæ ˆØ梑Øæ Ÿæè×é¹æÌêÙ ¥ŠØæˆ× ¥æç‡æ ÃØßãUæÚU ™ææÙæâ¢Õ¢Ïè
Áè ßæ‡æè çÙƒææÜè, Ìè ÚðU·¤æòÇüU ·¤M¤Ù, ⢷¤ÜÙ ß â¢ÂæÎÙ ·¤M¤Ù ÂéSÌ·¤æ¢‘Øæ
L¤ÂæÌ Âý·¤æçàæÌ ·ð¤Üè ÁæÌ ¥æãðU. ˆØæ¿ âæÿææÌ âÚUSßÌè¿ð ¥Îï÷ÖêÌ â¢·¤ÜÙ
sïæ ÂéSÌ·¤æÌ ÛææÜð ¥æãðU, Áð ¥æãUæ âßæZâæÆUè ßÚUÎæÙL¤Â ÆUÚðUÜ.
ÂýSÌéÌ ¥ÙéßæÎæ¿è ßæ€ØÚU¿Ùæ ×ÚUæÆUè ÃØæ·¤ÚU‡ææ‘Øæ ×æÂ΢ÇUæßÚU
·¤Îæç¿Ì ¹ÚUè ÆUÚU‡ææÚU ÙæãUè, ÂÚ¢UÌé ÎæÎæŸæè´‘Øæ »éÁÚUæÌè ßæ‡æè¿ð àæŽÎàæÑ ×ÚUæÆUè
¥ÙéßæÎ ·¤ÚU‡Øæ¿æ Âý؈٠·ð¤ÜðÜæ ¥æãðU, ·¤è Áð‡æð ·¤M¤Ù ßæ¿·¤æ¢Ùæ ¥âæ
¥ÙéÖß ÃãUæßæ ·¤è ÎæÎæÁè´¿è¿ ßæ‡æè °ð·¤Üè ÁæÌ ¥æãðU. ‡æ ÌÚUèâéhæ
ÎæÎæŸæè´‘Øæ ¥æˆ×™ææÙæ¿ð ¥¿ê·¤ ¥æàæØ, Áâð ¥æãðU Ìâð ÌÚU ÌéãUæÜæ »éÁÚUæÌè
ÖæáðÌ¿ ¥ß»Ì ãUô§üÜ. …Øæ¢Ùæ ™ææÙæ¿æ »ãUÙ ¥Íü â×ÁêÙ ƒØæØ¿æ ¥âðÜU,
™ææÙæ¿ð ¹ÚUð ××ü Áæ‡ææØ¿ð ¥âðÜ, ˆØæ¢Ùè Øæ ãðUÌêÙð »éÁÚUæÌè Öæáæ çàæ·¤æßè
¥àæè ¥æ׿è Ù×ý çßÙ¢Ìè ¥æãðU.
¥ÙéßæÎæÌèÜ ˜æêÅUè´âæÆUè ¥æÂÜè ÿæ×æ ÂýæçÍüÌô.
ßæ¿·¤æ¢Ùæ...
 sïæ ÂéSÌ·¤æÌèÜ ×éç¼ýÌ ÂæÆKâæ×»ýè ×êÝUÌÑ Ò»éM¤-çàæcØÓ Øæ »éÁÚUæÌè
ÂéSÌ·¤æ¿ð ×ÚUæÆUè ¥ÙéßæÎU ¥æãðU.
 çÁÍð-çÁÍð Ò¿¢ÎéÖæª¤Ó Øæ Ùæßæ¿æ ©UËÜð¹ ·ð¤Üæ ¥æãðU, çÌÍð ßæ¿·¤æ¢Ùè
SßÌÑ¿ð Ùæß â×ÁêÙ ßæ¿Ù ·¤ÚUæßð.
 ÂéSÌ·¤æÌèÜ ·¤ô‡æÌèãUè »ôcÅU ÁÚU ÌéãUæÜæ â×ÁÜè ÙæãUè, ÌÚU ÂýˆØÿæ
âˆâ¢»æÌ Øðª¤Ù ˆØæ¿ð â×æÏæÙ ç×ÝUßæßð ¥àæè Ù×ý çßÙ¢Ìè.
 ÎæÎæŸæè´‘Øæ Ÿæè×é¹æÌêÙ çÙƒææÜðÜð ·¤æãUè »éÁÚUæÌè àæŽÎ Áâð‘Øæ Ìâð
Ò§ÅUæçÜ€âÓ ×ŠØð ÆðUßÜð ¥æãðUÌ, ·¤æÚU‡æ ˆØæ àæŽÎæ¢âæÆUè ×ÚUæÆUè׊Øð
Ìâð¿ ·¤ô‡æÌðãUè àæŽÎ ©UÂÜŽÏ ÙæãUèÌ ·¤è …Øæ×éÝðU ˆØæ¿æ ¥Íü Âê‡æü‡æð
â×ÁÌæ Øð§üÜ. ‡æ ÌÚUèãUè ˆØæ àæŽÎæ¿ð â×æÙæÍèü àæŽÎ () ·¢¤âæÌ
çÜçãUÜðÜð ¥æãðUÌ.

8. 7
â¢ÂæÎç·¤Ø
Üõç·¤·¤ Á»æÌ ßÇUèÜ-×éÜ»æ, ¥æ§ü-×éÜ»æ ç·¢¤ßæ ×éÜ»è, ÂÌè-ˆÙè
¥âð âßü â¢Õ¢Ï ¥âÌæÌ. Ìâð¿ »éM¤-çàæcØ ãUæ Â‡æ °·¤ ÙæÁê·¤ â¢Õ¢Ï ¥æãðU.
»éM¢¤Ùæ â×çÂüÌ ÛææËØæÙ¢ÌÚU â¢Âê‡æü ¥æØécØ ˆØ梑Øæàæè Âýæ×æç‡æ·¤ ÚUæãêUÙ ÂÚU×
çßÙØæÂØZÌ ÂôãUô¿êÙ, »éM¤¥æ™æðÂý×æ‡æð âæÏÙæ ·¤M¤Ù çâhè ÂýæŒÌ ·¤ÚUæØ¿è
¥âÌð. ÂÚ¢UÌé ¹:Øæ »éM¤¿è Üÿæ‡æð Ìâð¿ ¹:Øæ çàæcØæ¿è Üÿæ‡æð ·¤àæè ¥âÌæÌ
Øæ¿ð âé¢ÎÚU çßßð¿Ù ØðÍð ÂýSÌéÌ ÛææÜð ¥æãðU.
Á»æÌ »éM¤‘Øæ ÕæÕÌèÌ çßçßÏ ×æ‹ØÌæ Âý¿çÜÌ ¥æãðUÌ ¥æç‡æ ¥àææ
·¤æÝUæÌ ØÍæÍü »éM¤ ÕÙßÌæÙæ Üô·¤ â¢Öý×æÌ ÂÇUÌæÌ. ØðÍð ÂýàÙ·¤ˆØæZmæÚðU
¥âð Âð¿æÌ ÅUæ·¤‡ææÚðU ÂýàÙ Ò™ææÙè ÂéL¤áæ¢ÙæÓ çß¿æÚUÜð »ðÜð ¥æãðUÌ ¥æç‡æ ˆØ梿è
â×æÏæÙ·¤æÚU·¤ ©UžæÚðU SÂCïUè·¤ÚU‡ææâãU ÂýæŒÌ ÛææÜè ¥æãðUÌ.
™ææÙè ÂéL¤áÓ ãU‡æÁð Á»Ìæ‘Øæ ÃØæßãUæçÚU·¤ SßM¤Âæ¿ð Ìâð¿ ßæSÌçß·¤
çß™ææÙ SßL¤Âæ¿è ¥æòŽÁÚUßðÅUÚUè! ¥àææ ™ææÙè ÂéL¤áæ‘Øæ Ÿæè×é¹æÌêÙ »éM¤ÂÎ
ãU‡æÁð ·¤æØ? ¥ŠØæˆ×æÌ »éM¤¿è »ÚUÁ ¥æãðU ·¤æ? ¥âðÜ ÌÚU Ìè ç·¤Ìè?
»éM¤¿è Üÿæ‡æð ·¤ô‡æÌè ¥âæßèÌ? Ìð »éM¤žæ× ¥æãðUÌ ·¤è ܃æéžæ×? »éM¤ç·¤ËÜè
âãUèÌ ¥æãðUÌ ·¤æ? »éM¤ ÜôÖ, ÜæÜê¿ ç·¢¤ßæ ×ôãUæ׊Øð ¥ÇU·¤Üð ¥æãðUÌ?
Üÿ×è, çßáØçß·¤æÚU ç·¢¤ßæ çàæcØ梿è Öè·¤ ˆØ梑ØæÌ ¥ÁêÙãUè ¥æãðU? »éM¤¿è
çÙßÇU ·¤àæè ·¤ÚUæßè? ·¤ô‡ææâ »éM¤ ÕÙßæßð? »éM¤ ç·¤Ìè ÕÙßæßðÌ? °·¤
»éM¤ çÙßÇUËØæÙ¢ÌÚU Îéâ:Øæ »éM¤¿è çÙßÇU ·¤ÚUÌæ ØðÌð ·¤æ? »éM¤ ÙæÜæØ·¤
çÙƒææÜð ÌÚU ·¤æØ ·¤ÚUæßð? ¥àææ Âý·¤æÚðU »éM¤ÂÎæ‘Øæ Áô¹è×æ¢ÂæâêÙ, çàæcØÂÎ
ãU‡æÁð ·¤æØ? çàæcØ ·¤âð ¥âÜð ÂæçãUÁðÌ? ¥æç‡æ çàæcØÂÎæ‘Øæ âêÿ×
Áæ»ëÌèÂØZÌ¿è â¢Âê‡æü â×Á Ìâð¿ »éM¤‘Øæ ·¤ô‡æˆØæ ÃØßãUæÚUæÙð SßÌÑ¿ð ß
çàæcØæ¿ð çãUÌ ãUô§üÜ ¥æç‡æ çàæcØæÙð SßÌÑ‘Øæ çãUÌæâæÆUè ·é¤ÆUËØæ ÎëCïUèâãU
»éM¤ÁßÝU ÚUæçãUÜð ÂæçãUÁð, Ìâð¿ çàæcØæÙð »éM¤ÂÎ ·é¤ÆðU SÍæçÂÌ ·¤ÚUæßð ·¤è
…Øæ×éÝðU ˆØæÜæ ™ææÙæ¿è ÂýæŒÌè ãUôª¤Ù ™ææÙ ÂçÚU‡æç×Ì ãUô§üÜ ¥æç‡æ »éM¤×ŠØð
·¤ô‡æ·¤ô‡æÌð Îôá ¥âê ÙØðÌ ·¤è …Øæ×éÝðU ¥âð ÎôáÚUçãUÌ »éM¤ SßÌÑ‘Øæ
çàæcØæ¿ð çãUÌ ·¤ÚU‡Øæâ â×Íü ÕÙÌèÜ. °·¤ÜÃØæâæÚU¹è »éM¤Ö€Ìè Øæ
·¤çÜØé»æÌ ·é¤ÆêUÙ âæÂÇðUÜ? ™ææÙè ÂéL¤áæÙð »éM¤ ·ð¤Üð ¥æãðUÌ ·¤è ÙæãUè?
ˆØæ¢Ùè çà
¥æãðUÌ, §
Ÿæè×é¹æÌ
â
°·¤âæÚU¹
âæÂÇUÌð.
¥
×æ»üÎàæü·
°
»
Øð§üÜ Øæ
܃æéžæ×
ßæ‡æèmæÚ
¿æ܇ææ:

9. 8
Ìè-ˆÙè
Ï ¥æãðU.
ãêUÙ ÂÚU×
·¤ÚUæØ¿è
¥âÌæÌ
‡æ ¥àææ
·¤ˆØæZmæÚðU
‡æ ˆØ梿è
æSÌçß·¤
»éM¤ÂÎ
ç·¤Ìè?
¤ç·¤ËÜè
¥æãðUÌ?
? »éM¤¿è
Ì? °·¤
ÙæÜæØ·¤
çàæcØÂÎ
Øæ âêÿ×
ßÌÑ¿ð ß
ÎëCïUèâãU
ÚUæßð ·¤è
»éM¤×ŠØð
ßÌÑ‘Øæ
€Ìè Øæ
ÙæãUè?
ˆØæ¢Ùè çàæcØ ·ð¤Üð ¥æãðUÌ ·¤è ÙæãUè? ™ææÙè ÂéL¤á SßÌÑ ·¤ô‡æˆØæ ÂÎè ßÌüÌ
¥æãðUÌ, §ˆØæÎè âßü¿ ÂýàÙ梿è â¢Âê‡æü â×æÏæÙ Îð‡ææÚUè ©UžæÚðU Âê…Ø ÎæÎæŸæè´‘Øæ
Ÿæè×é¹æÌêÙ çÙƒææÜðËØæ ßæ‡æèmæÚðU ç×ÝUÌæÌ!
âæ×æ‹Ø â×ÁéÌèÂý×æ‡æð »éM¤, âÎ÷»éM¤ ß ™ææÙè ÂéL¤á Øæ ç̃ææ¢Ùæ
°·¤âæÚU¹ð¿ ×æÙÜð ÁæÌð ÂÚ¢UÌé ØðÍð ˆØæ ç̃ææ¢×ÏèÜ ÖðÎæ¿ð Ì¢ÌôÌ¢Ì SÂCïUè·¤ÚU‡æ
âæÂÇUÌð.
¥ŠØæˆ×æ¿æ ×æ»ü ×æ»üÎàæü·¤æçàæßæØ ·¤âæ ÂæÚU ·¤ÚUÌæ Øð§üÜ? Ìô
×æ»üÎàæü·¤ ¥ÍæüÌ »æ§üÇU ãU‡æÁð¿...
×ôÿæ ×æ»üSØ ÙðžææÚU×ï÷ ÖðžææÚU×ï÷ âßü ·¤×æü‡ææ×ï÷
™ææÌæÚU×ï÷ âßü ̈ßæÙæ×ï÷ ÌS×ñ Ÿæè âÎ÷»éM¤ Ù×Ñ
°ßÉKæÌ¿ ×ôÿæ×æ»æü¿ð ÙðÌæ, »éM¤ ·¤âð ¥âæßðÌ ãðU âßü â×ÁêÙ ØðÌð.
»éM¤ ¥æç‡æ çàæcØ Îôƒææ¢ÙæãUè ·¤ËØæ‡ææ‘Øæ ×æ»æüßÚU ÂýØæ‡æ ·¤ÚUÌæ
Øð§üÜ ØæâæÆUè âßü ÎëCïUè·¤ôÙæÌêÙ »éM¤-çàæcØæ‘Øæ ¥‹Øô‹Ø â¢Õ¢Ïæ¿è â×Á,
܃æéžæ× ÌÚUè âéhæ ¥ÖðÎ, ¥àææ ©U“æ ÂÎæßÚU çßãUæÚU ·¤ÚU‡ææ:Øæ ™ææÙè ÂéL¤áæ‘Øæ
ßæ‡æèmæÚðU Âý·¤æàæ×æÙ ÛææÜè, Ìè ØðÍð ⢷¤çÜÌ ÛææÜè ¥æãðU, Áè ×ôÿæ×æ»æüßÚU
¿æ܇ææ:Øæ ÂçÍ·¤æ¢âæÆUè ×æ»üÎàæü·¤ (»éM¤) ÆUÚðUÜ.
- ÇUæò. ÙèM¤ÕãUÙ ¥×èÙ

10. 9
»éM¤ ãU‡æÁð »æ§üÇU 1
»éM¤¿è »ÚUÁ ·¤ô‡ææÜæ? 1
¿é·¤ÜðËØæâ ×æ»üÎàæü·¤æ¿è âæÍ 2
âßü Ÿæð‡æè »éM¤ ¥ßÜ¢çÕÌ 3
»éM¤çàæßæØ Ò™ææÙÓ ÙæãUè 4
SßØ¢Õéh âéhæ âæÂðÿæ 5
»éM¤¿è »ÚUÁ ·é¤ÆUÂØZÌ? 6
Ò»éM¤ ¥ÙæßàØ·¤,Ó ãUè... 7
¿é·¤è¿ð çàæ·¤ßÜð, ÌôãUè »éM¤¿ 7
…Ø梑ØæÂæâêÙ çàæ·¤Ìô, Ìð... 10
»éM¤-çßÚUôÏè, Âêßü»ýãUæÙð... 12
»éM¤¿è »ÚUÁ ÌÚU àæðßÅUÂØZÌ 14
çÙç×žæ¿ ×ãUæ ©U·¤æÚUè 16
Ìè »ôCïU ¹ÚUè, ‡æ çÙà¿ØæÌ 18
Ò¹ôÅKæ¿ðÓ ™ææÙ ¥æßàØ·¤ 20
Ò¥æãðU çÙçמæ,Ó ÌÚUè âéhæ... 21
âÌï÷ âæÏÙ âæ×æßÜð... 23
×ÙæÙð ×æÙÜðÜð ¿æÜÌ ÙæãUè 24
Ò¥æÂÜðÓ »éM¤ ·¤ô‡æ? 24
©U·¤æÚU, Âêßèü‘Øæ »éM¢¤¿ð 25
çÁß¢Ì »éM¢¤¿ð¿ ×ãUžß 26
×êÌèü ãUè âéhæ ÂÚUôÿæ Ö€Ìè 28
SßÀ¢UÎ Íæ¢ÕÌô, ÂýˆØÿæ‘Øæ... 29
ÎàæüÙæÙð¿ ãUôÌô ÙÌ×SÌ·¤ 32
»éM¤, Áð ÇUôûØæÌ ÖÚUÌèÜ... 32
Ìè ç·¤ËÜè â×ÁêÙ ƒØæßè 33
ȤÚU·¤, ™ææÙè ¥æç‡æ »éM¤×ŠØð... 35
¥Ùæâ€Ì »éM¤ ·¤æ×æ¿ 36
ç·¤Ìè ·¤×è‡ææ ¿æÜßêÙ... 37
âÎ÷»éM¤ ·¤ô‡ææÜæ ãU‡æÌæ... 38
×ôÆUæ ȤÚU·¤, »éM¤ ¥æç‡æ... 39
¥âð »éM¤ ç×ÝUæÜð ÌÚUè ¿æ¢»Üð 40
âÎ÷»éL¢¤‘Øæ àæÚU‡æè, ¥æˆØ¢çÌ·¤... 41
¥ôÝU¹èÙ¢ÌÚU¿ àæÚU‡ææ»Ìè 42
¥Ùé·ý¤×ç‡æ·¤æ
âÎ÷»éM¤ ÖðÅUÜð ãUè¿ Øô‚ØÌæ 44
âÎ÷»éM¢¤Ùæ âßü â×Âü‡æ 45
»éM¤·ë¤Âð¿ð ÂçÚU‡ææ× 47
¥ã¢U·¤æÚU ÁæÌô ·ë¤Âð×éÝðU ·¤è... 48
»éM¤×¢˜æ, ƒæâM¤ ÎðÌ ÙæãUè 49
»éM¢¤¿ð ŠØæÙ ·¤ÚU‡æð çãUÌ·¤æÚU·¤ 50
àæç€ÌÂæÌ ·¤è ¥æˆ×™ææÙ? 50
»éM¤ ·é¤ÆUÂØZÌ ÂôãUô¿çßÌæÌ? 51
»éM¤Âðÿææ çàæcØ âßæ§ü... 52
ÌðÃãUæ â¢Âê‡æü àæéhè ãUôÌð 53
·¤×ÌÚUÌæ ¿æçÚU˜ØÕÝUæ¿è... 54
ÖðÎ, »éM¤çàæcØæ׊Øð... 57
Ï×ü ¥âæ ÕÎÙæ× ÛææÜæ 59
çàæcØæÁßÝU ãUßæ Ȥ€Ì çßÙØ 60
ßÌðüÜ ÌðßÉðU¿ ßÌüßê àæ·ð¤Ü 61
Ìè â×ÍüÌæ¿ âßü âæ¢ÖæÝUÌð 63
ÎæÎæ¢Ùè ÜéÅUßÜð »ãUÙ ™ææÙ 66
¥æç‡æ ¥âð ×æ»èü ÜæßÜð 68
ÙæãUè ÌÚU ÕæØ·¤ôÜæ ãUè... 72
»éM¤ ç×ÝUæÜð ÌÚUè âéhæ? 73
€Üðàæ â¢ÂßÌèÜ, Ìð ¹ÚðU »éM¤ 75
ÃØßãUæÚUæÌ »éM¤ Ñ çÙàØØæÌ... 76
çßâM¤ ÙØð »éM¢¤¿ð ©U·¤æÚU 77
çàæcØæ‘Øæ ÎëçCïU·¤ôÙæÌêÙ 79
»éM¢¤¿ð Âýð×-ÚUæÁèÂæ 80
¥Ùô¹è »éM¤Îçÿæ‡ææ 80
¥¢ÌØæü×è »éM¤ 81
»éM¢¤¿è »ÚUÁ ·¤ô‡ææÜæ ÙæãUè? 81
Ìô çàæcØ ãUÅUÜæ Áæ§üÜ 82
ÂæãêU ÙØð ¿ê·¤ ·¤Ïè »éM¢¤¿è 84
Âé…ØÌæ ÙCïU ãUôª¤ ÙØð... 85
ØæÌ Îôá ·¤ô‡ææ¿æ? 86
âç‹ÙÂæÌ, ÌÚUèãUè Ìè¿ ÎëCïUè 87
»éM¤-Âæ¿ßè ƒææÌè 87
»éM¢¤âæÆUè
çÌÍð ©UÂæ
»éM¤Ö€Ìè
ÙæãUè ÌÚU
©UˆÍæÂÙ,
Ù¢ÌÚU ×æ˜æ
¹ÚUô¹ÚU
Ÿæhæ ÆðUß
çÌÍð Ÿæh
àæôχææÚUæ
¥àææ Ÿæh
ÒØðÍðÓ Ÿæh
¥ÇUÍÝðU
™ææÙè, Ÿæh
×» ßñÚUæ‚
ØæÌ ¿ê·¤
¥ÙéÖßæ¿
àæŽÎ梑Øæ
ß¿ÙÕÝ
ÂÚ¢UÌé Ìè
¹:Øæ »éM
ÌðÃãUæ ãU‡
¥âð ÂæÚU¹
©UƒæÇU ·ð¤Ë
·¤ô‡ææ¿è
»éM¤¿æ Â
ÂéÁ‡Øæ¿
ÚUæãUèUÜð Ù
ŠØðØ ¿é·
Öè·ð¤Âæâ
ŒØôçÚUÅUèçà
¥ÂýçÌÕŠ
Ìð ֻߢÌ
Ï×æü¿è ·
ˆØæÌ ˜æêÅ
ÜæÜê¿¿
»éM¤×ŠØð
»éM¤-çàæcØ

11. 10
44
45
47
48
49
50
50
51
52
53
54
57
59
60
61
63
66
68
72
73
75
76
77
79
80
80
81
81
82
84
85
86
87
87
»éM¢¤âæÆUè ©UÜÅUæ çß¿æÚU... 88
çÌÍð ©UÂæØ ·¤ÚUæßæ Üæ»Ìô 89
»éM¤Ö€Ìè ÌÚU ¹ôÁæ Üô·¤æ¢¿è 90
ÙæãUè ÌÚU ƒæÇKæâ »éM¤ ÕÙßæ 92
©UˆÍæÂÙ, ãUæ ÌÚU ÖØ¢·¤ÚU »é‹ãUæ 94
Ù¢ÌÚU ×æ˜æ »éM¤¿ð Îôá... 95
¹ÚUô¹ÚU ÌÚU Ÿæhæ¿ È¤ÝUÌð 95
Ÿæhæ ÆðUßæßè ·¤è ©UˆÂ‹Ù... 97
çÌÍð Ÿæhæ ØðÌð¿ 99
àæôχææÚUæ ÌÚU ¥âæ ÙâÌô 100
¥àææ ŸæhðçàæßæØ ×ôÿæ ÙæãUè 101
ÒØðÍðÓ Ÿæhæ ØðÌð¿ 102
¥ÇUÍÝðU ÍôÂçßÌæÌ Ÿæhðâ 103
™ææÙè, Ÿæhð¿è ÂýçÌ×æ 104
×» ßñÚUæ‚Ø ·¤âð Øð§üÜ? 105
ØæÌ ¿ê·¤ ©UÂÎðàæ·¤æ¿è 105
¥ÙéÖßæ¿è ÌÚU »ôCïU¿... 106
àæŽÎ梑Øæ ×æ»ð ·¤L¤‡ææ¿... 107
ß¿ÙÕÝU ÌÚU ãUßð¿ Ùæ 108
ÂÚ¢UÌé Ìè ÚUèÌ çàæ·¤ßæ 109
¹:Øæ »éM¢¤¿ð »é‡æ 110
ÌðÃãUæ ãU‡æê àæ·¤Ìô... 111
¥âð ÂæÚU¹Üð ÁæÌð ¹ÚðU Ùæ‡æð 113
©UƒæÇU ·ð¤ËØæ »ôCïUè... 115
·¤ô‡ææ¿è »ôCïU ¥æç‡æ... 119
»éM¤¿æ Âé˜æ »éM¤? 120
ÂéÁ‡Øæ¿è ·¤æ×Ùæ¿ ·¤æ×æ¿è 121
ÚUæãUèUÜð ÙæãUè Ùæß ·¤ô‡ææ¿ðãUè 123
ŠØðØ ¿é·¤Üð ¥æç‡æ Öè·¤... 123
Öè·ð¤ÂæâêÙ Ö»ß¢Ì ÎêÚU 124
ŒØôçÚUÅUèçàæßæØ ÂýæŒÌè ÙæãUè 125
¥ÂýçÌՊ·æð çß¿ÚUÌæÌ... 126
Ìð ֻߢÌæÂØZÌ ÂôãUô¿Ì ÙæãUè 128
Ï×æü¿è ·¤æØ Îàææ ¥æãðU ¥æÁ 130
ˆØæÌ ˜æêÅUè ·é¤ÆðU? 131
ÜæÜê¿¿ Öýç×Ì ·¤ÚUÌð 132
»éM¤×ŠØð SßæÍü Ùâæßæ 133
ÂæßÜð ©U×ÅU߇Øæ¿ðãUè Âñâð 134
ŒØôçÚUÅUè¿ ÂæçãUÁð 137
×ôÿæ×æ»æüÌ âßæüÌ ×éØ 137
ˆØæ¿ð Ùæß¿ ßð»ÝðU‡æ 139
âßü Îéѹæ¢ÂæâêÙ ×é€Ìè... 139
ŒØôçÚUÅUè Ò™ææÙè´Ó¿è 141
SßÌÑ¿è Sß‘ÀUÌæ ãU‡æÁð... 142
»éM¤Ìæ¿ ¥æßÇUÌð ÁèßæÜæ 142
»éM¤Ìæ¿ ÂÀUæÇUÌð àæðßÅUè 143
¥æ‡æ çàæcØ ÕÙßÜðÌ... 144
Ò¥æ‡æÓ »éM¤ ¥æãUæÌ... 144
¥àææ Ì:ãðUÙð ãðU â»ÝðU »éM¤ 145
ÒØæÓ çàæßæØ ·¤ô‡æÌðãUè... 146
çÎàææ ÕÎ܇Øæ¿è »ÚUÁ 146
Á»æ‘Øæ çàæcØæâ¿... 148
¥âð ãðU ¥·ý¤× çß™ææÙ 149

12. »éL¤-çàæcØ 1 2
Â
Î
¥âð ã
¥æãðU ã
Â
Î
ÙæãUè ¥
¥ÙéÖß¿
çàæ·¤ßæß

¥âðÜ Ì
»
»éM¤ ¥æ
ÂéÉðU ¿æÜ
×æçãUÌ»
°
Øæ ÚUSˆØ
°ðßÁè ˆ
ˆØæÜæ â
ÚUæ˜æ â¢Â
âßü »é¢Ì
Â
Î
×æçãUÌ»
¥æÜè¿
»éM¤-çàæcØ
»éM¤ ãU‡æÁð »æ§üÇU
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ×è Âéc·¤ÝU çÆU·¤æ‡æè çȤÚUÜô ¥æãðU ¥æç‡æ âßü çÆU·¤æ‡æè
×è ÂýàÙ çß¿æÚUÜð ·¤è »éM¤ ãU‡æÁð ·¤æØ? ÂÚ¢UÌé ×Üæ ·é¤ÆðUãUè â×æÏæÙ·¤æÚU·¤
©UžæÚU ç×ÝUæÜð ÙæãUè.
ÎæÎæŸæè Ñ â×Áæ, ¥æÂËØæÜæ §ÍêÙ SÅðUàæÙßÚU ÁæØ¿ð ¥âðÜ, ÌðÃãUæ
¿æÜÌæ ¿æÜÌæ »ô´ÏÝUæØÜæ ÛææÜð ¥æç‡æ SÅðUàæÙ¿æ ÚUSÌæ âæÂÇUÜæ ÙæãUè,
¥æ‡æ ßæÅU ¿é·¤Üô ¥âê ÌðÃãUæ ·¤ô‡ææÜæ ÌÚUè çß¿æÚU‡Øæ¿è »ÚUÁ ÖæâÌð
·¤æ? ·¤ô‡ææ¿è »ÚUÁ ÖæâÌð?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ Áæ‡æ·¤æÚUæ¿è.
ÎæÎæŸæè Ñ Ìô Áæ‡æ·¤æÚU ãU‡æÁð¿ »éM¤! ÁôÂØZÌ ÚUSÌæ ×æãèUÌ ÙâÌô
ÌôÂØZÌ ÚUSˆØæÌ ·¤ô‡ææÜæ ÌÚUè çß¿æÚU‡Øæ¿è ¥æßàØ·¤Ìæ ßæÅUÌð, °¹ælæ
ÜãUæÙ ×éÜæâ âéhæ çß¿æÚU‡Øæ¿è »ÚUÁ ÖæâÌð. ãU‡æÁð …Øæ¢Ùæ-…Øæ¢Ùæ
çß¿æÚUæßð Üæ»Ìð, ˆØæ¢Ùæ »éM¤ ãU‡ææßð. »éM¤ ¥âðÜ ÌÚU¿ ×æ»ü âæÂÇUÌô. ãðU
ÇUôÝðU ÙâÌèÜ ÌÚU ·¤æØ ãUô§üÜ? »éM¤, ãðU¿ ÎéâÚðU ÇUôÝðU ¥æãðUÌ! »éM¤ ãU‡æÁð
Áô ¥æÂËØæÜæ ÂéÉU‘Øæ Âý»Ìè¿æ ×æ»ü Îæ¹çßÌô.
»éM¤¿è »ÚUÁ ·¤ô‡ææÜæ?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ¥æÂÜð ãU‡æ‡æð ¥âð ¥æãðU ·¤æ ·¤è »éM¤¿è »ÚUÁ ¥æãðU?
ÎæÎæŸæè Ñ ¥âð ¥æãðU Ùæ, Áô SßÌÑ¿ ÚUSÌæ çßâÚUÜæ ¥æãðU, ãU‡æÁð
ÚUSÌæ ˆØæÜæ ×æãUèÌ ÙâðÜ, SÅðUàæÙÜæ Áæ‡Øæ¿æ ÚUSÌæ ×æãUèÌ ÙâðÜ ÌôÂØZÌ
·¤ÆUè‡æ¿ ÁæÌð. ÂÚ¢UÌé ÚUSˆØæ¿æ Áæ‡æ·¤æÚU-×æçãUÌ»æÚU ·¤ô‡æè ÖðÅUÜæ ÌÚU ¥æ‡æ
Ü»ð¿ SÅðUàæÙßÚU ÂôãU¿ê Ùæ?

13. 1 2 »éL¤-çàæcØ
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ãUô, ÕÚUôÕÚU ¥æãðU.
ÎæÎæŸæè Ñ ãU‡æÁð Áæ‡æ·¤æÚUæ¿è ¥æßàØ·¤Ìæ ¥æãðU. ÚUSÌæ Îæ¹ß‡ææÚðU
¥âð ãU‡æÌ ÙæãUèÌ ·¤è ÌéãUè ¥æãUæÜæ ÚUSÌæ çß¿æÚUæ! ¥æÂËØæÜæ »ÚUÁ
¥æãðU ãU‡æêÙ ¥æ‡æ çß¿æÚUÌô Ùæ? ·¤ô‡ææ‘Øæ »ÚUÁðÂôÅUè çß¿æÚUÌô?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ¥æÂËØæ »ÚUÁðÂôÅUè.
ÎæÎæŸæè Ñ ÙæãUè ÌÚU çß¿æÚUËØæçàæßæØ¿ ¿æÜÌ ÚUæãUæ Ùæ, çß¿æÚUæØ¿ð
ÙæãUè ¥æç‡æ Ìâð¿ ¿æÜÌ ÚUæãUæØ¿ð, ¥âæ ¥ÙéÖß ·¤M¤Ù ÌÚU Õƒææ! Ìô
¥ÙéÖß¿ ÌéãUæÜæ çàæ·¤ßðÜ ·¤è »éM¤ ·¤ÚU‡Øæ¿è ¥æßàØ·¤Ìæ ¥æãðU, ×Üæ
çàæ·¤ßæßð Ü滇ææÚU ÙæãUè.
ãU‡æÁð ×æ»ü ¥æãðU ‡æ ×æ»ü Îæ¹ç߇ææÚUæ ÙæãUè Ùæ! Îæ¹ç߇ææÚUæ
¥âðÜ ÌÚU¿ ·¤æ× ãUô§üÜ!
»éM¤ ãU‡æÁð, ·¤ô‡æè Îæ¹ç߇ææÚUæ ×æçãUÌ»æÚU, ãUßæ ·¤è Ù·¤ô? Áô
»éM¤ ¥æãðU ˆØæ¿ð ¥æãUè ȤæòÜô¥âü (¥ÙéØæØè) ãUÅUÜð ÁæÌô. »éM¤ SßÌÑ
ÂéÉðU ¿æÜÌ ÁæÌæÌ ¥æç‡æ ¥æãUæÜæ ÂéÉU¿æ ÚUSÌæ Îæ¹çßÌ ÁæÌæÌ, ˆØæ¢Ùæ
×æçãUÌ»æÚU ãUÅUÜð ÁæÌð.
°·¤ ×æ‡æêâ âéÚUÌ SÅðUàæÙßÚU Áæ‡ØæâæÆUè Øæ ÕæÁêâ ßÝUÜæ. §ÍêÙ
Øæ ÚUSˆØæÙð ¿æÜÜæ ¥æç‡æ Ìô ÚUôÇU ¥æÜæ ‡æ Ù¢ÌÚU Ü»ð¿ Øæ çÎàæð‘Øæ
°ðßÁè ˆØæ çÎàæðÙð ¿æÜê Üæ»Üæ, ×» Ìô çÌÍð âéÚUÌ àæôÏÌ ÕâÜæ ÌÚU
ˆØæÜæ âéÚUÌ âæÂÇðUÜ ·¤æ? ç·¤ÌèãUè àæôÏÌ ÚUæçãUÜæ ÌÚUè âæÂÇU‡ææÚU ÙæãUè.
ÚUæ˜æ â¢ÂÜè, çÎßâ ©UÁæÇUÜæ ÌÚUè âéhæ âæÂÇU‡ææÚU ÙæãUè! ¥àæè ¥æãðU ãUè
âßü »é¢Ìæ»é¢Ì.
¿é·¤ÜðËØæâ ×æ»üÎàæü·¤æ¿è âæÍ
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ·¤ô‡æÌæãUè »éM¤ ¹ÚUæ ×æ»ü Îæ¹çßÌ ÙæãUè.
ÎæÎæŸæè Ñ Â‡æ ˆØæ »éM¤Üæ¿ ×æ»ü ×æãUèÌ ÙâðÜ ×» ·¤æØ ãUô‡ææÚU!
×æçãUÌ»æÚU¿ ·¤ô‡æè ÖðÅUÜæ ÙæãUè. ×æçãUÌ»æÚU ÖðÅUÜæ ¥âÌæ ÌÚU ãUè ¥ÇU¿‡æ
¥æÜè¿ ÙâÌè. ×æçãUÌ»æÚU ÖðÅUÜæ ¥âÌæ ÌÚU ˆØæÙð ¥æãUæÜæ Ù€·¤è¿
çÆU·¤æ‡æè
Ù·¤æÚU·¤
Ü, ÌðÃãUæ
Üæ ÙæãUè,
Á ÖæâÌð
Ì ÙâÌô
°¹ælæ
-…Øæ¢Ùæ
ÇUÌô. ãðU
¤ ãU‡æÁð
Á ¥æãðU?
ãU‡æÁð
ÌôÂØZÌ
ÚU ¥æ‡æ

14. »éL¤-çàæcØ 3 4
SÅðUàæÙ Îæ¹ßÜð ¥âÌð ¥æç‡æ ãU‡ææÜæ ¥âÌæ ·¤è, ÒãðU SÅðUàæÙ ¥æãðU. Ìê
¥æÌæ Øæ »æÇUè׊Øð Õâ.Ó âßü ·¤æãUè Îæ¹ßêÙ ·¤æ× Âê‡æü ·ð¤Üð ¥âÌð. ãðU
ÌÚU Ìô âéhæ ÖÚU·¤ÅUÜðÜæ ¥æç‡æ ¥æ‡æ âéhæ ÖÚU·¤ÅUÜðÜô, ãU‡æêÙ âÌÌ
ÖÅU·¤Ì¿ ÚUæãUÌô. ÌðÃãUæ ¥æÌæ ¹ÚUæ ×æçãUÌ»æÚU àæôÏêÙ ·¤æÉUæ, ÌÚU Ìô SÅðUàæÙ
Îæ¹ßðÜ. ÙæãUè ÌÚU ¥¢ÎæÁæÙð ·¤æãUèãUè â梻êÙ ÌéãUæÜæ ÖÅU·¤ßÌ¿ ÆðUßðÜ.
°·¤ ¥æ¢ÏÝUæ Îéâ:Øæ ¥æ¢ÏûØæÜæ ƒæðª¤Ù Áæ§üÜ, ÌÚU Ìô ·é¤ÆðU ƒæðª¤Ù Áæ§üÜ?
¥æç‡æ ¹ÚUæ ×æçãUÌ»æÚU ÌÚU Ü»ð¿ ×æ»ü Îæ¹ßðÜ. Ìô ©UÏæÚU-©UâÙßæÚUßæÜæ
ÙâÌô, Ìô ÌÚU ÚUô¹¿ ¥âÌô. ¥ÍæüÌ ×æçãUÌ»æÚU ÖðÅUÜæ¿ ÙæãUè.ÌðÃãUæ ¥æÌæ
×æçãUÌ»æÚU àæôÏæ.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ÂÚ¢UÌé ×æçãUÌ»æÚU, ©UÂÚUè (ßçÚUcÆU, ¥çÏ·¤æÚUè) ¥âÌô
·¤è ÙæãUè?
ÎæÎæŸæè Ñ ×æçãUÌ»æÚU ßçÚUcÆU ÌÚU ¥âÌô, Â‡æ ·é¤ÆUÂØZÌ? ¥æÂËØæÜæ
×êÝU SÍæÙæÂØZÌ Ùðª¤Ù ÂôãU¿ßÌô ÌôÂØZÌ.
¥ÍæüÌ çàæÚUè ©UÂÚUè ÌÚU ÂæçãUÁð¿, ×æ»ü Îæ¹ç߇ææÚUæ ÂæçãUÁð,
×æ»üÎàæü·¤ ÂæçãUÁð, »æ§üÇU ÙðãU×è¿ ÂæçãUÁð. â»ÝUè·¤Çð¿U »æ§üÇU ÌÚU ãUßæ¿.
»æ§üÇUçàæßæØ ·é¤ÆUÜðãUè ·¤æ× ãUô‡ææÚU ÙæãUè. ¥æÂ‡æ §ÍêÙ çÎËÜèÜæ Á檤
¥æç‡æ »æ§üÇUÜæ àæôÏê, ×» ˆØæÜæ ·¤æØ ãU‡æÌæÌ? ÌÚU »éM¤! ˆØæÜæ »éM¤¿
ãU‡ææØ¿ð. ¥æ‡æ Âñâð ÎðÌô ãU‡æêÙ Ìô »æ§üÇU ÕÙÌô. »éM¤ ãU‡æÁð¿ Áð
¥æÂËØæÜæ ×æ»ü Îæ¹çßÌæÌ, »æ§üÇUâæÚU¹ð.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ãU‡æÁð ×æ»üÎàæü·¤æ¿è »ÚUÁ ÌÚU ÂÇUÌð¿!
ÎæÎæŸæè Ñ ãUô. ×æ»üÎàæüÙ ·¤ÚUÌæÌ ˆØæ¢Ùæ »éM¤ ãUÅUÜð ÁæÌð. ×» Ìô
×æ»ü Îæ¹ç߇ææÚUæ ·¤ô‡æèãUè ¥âô, Ìô »éM¤ ãUÅUÜæ ÁæÌô.
âßü Ÿæð‡æè »éM¤ ¥ßÜ¢çÕÌ
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ »éM¤Ùð ×æ»ü Îæ¹ßÜæ, ×» ˆØæ ×æ»æüßÚU ¿æÜæØ¿ð.
ˆØæÙ¢ÌÚU »éM¤¿è »ÚUÁ ¥æãðU ·¤è ×» »éM¤â âôÇêUÙ læßð?
ÎæÎæŸæè Ñ ÙæãUè, »éM¤¿è »ÚUÁ ÌÚU àæðßÅUÂØZÌ ¥æãðU.
Â
Î
·¤æØ ãUæ
Â
·¤æØ »Ú
Î
»éM¢¤¿è »
¥æÂËØæ
ãU‡æÁð¿
¥æßàØ·
·¤æãUè ¥
çàæ·¤æØ¿
ÌÚU »éM¤
·¤æãUè çÙ
¥âðÜ Ì
¥æÂËØæ
·
âéhæ »éM
ÂýæŒÌ ãU
¿é·¤è¿è
Â
™ææÙ læØ
Î
Ùæ, ˆØ梿
¥æÂô¥æ
ÜãUæÙ‡

15. 3 4 »éL¤-çàæcØ
¥æãðU. Ìê
¥âÌð. ãðU
Ù âÌÌ
ô SÅðUàæÙ
ÆðUßðÜ.
Áæ§üÜ?
ßæÚUßæÜæ
ãUæ ¥æÌæ
¥âÌô
ÂËØæÜæ
ÂæçãUÁð,
ãUßæ¿.
Üæ Á檤
Üæ »éM¤¿
æÁð¿ Áð
×» Ìô
æÜæØ¿ð.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ Ù¢ÌÚU ·¤âÜè »ÚUÁ?
ÎæÎæŸæè Ñ Øæ »æÇUèÜæ Õýð·¤ ãUôÌæ ãU‡æêÙ ÅU€·¤ÚU ÛææÜè ÙæãUè, ÌÚU
·¤æØ ãUæ Õýð·¤ ·¤æÉêUÙ ÅUæ·¤æØ¿æ?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ »éL¢¤Ùè ×æ»ü ÌÚU Îæ¹ßÜæ, ×» ˆØæ¢Ùæ ÏL¤Ù ÆðU߇Øæ¿è
·¤æØ »ÚUÁ?
ÎæÎæŸæè Ñ ÚUSˆØæÌ àæðßÅUÂØZÌ »éM¤¿è »ÚUÁ ÂÇðUÜ. »éM¤â ˆØ梑Øæ
»éM¢¤¿è »ÚUÁ ÂÇðUÜ. àææÝðUÌ ¥æÂËØæÜæ çàæÿæ·¤æ¢¿è »ÚUÁ ·ð¤ÃãUæ ¥âÌð?
¥æÂËØæÜæ çàæ·¤æØ¿ð ¥âðÜ ÌÚU¿ Ùæ? ¥æç‡æ çàæ·¤æØ¿ð¿ ÙâðÜ ÌÚU?
ãU‡æÁð¿ ¥æÂËØæÜæ ÎéâÚUæ ·¤ô‡æÌæ¿ ÜæÖ Ù·¤ô ¥âðÜ ÌÚU »éM¤ ÙðׇØæ¿è
¥æßàØ·¤Ìæ ÙæãUè. ÁÚU ÜæÖ ãUßæ ¥âðÜ ÌÚU »éM¤ ·¤ÚUæßðÌ. ãU‡æÁð ãðU
·¤æãUè ¥çÙßæØü ÙæãUè. ãðU â»ÝðU ÌéבØæ §‘ÀðUßÚU ¥ßÜ¢ÕêÙ ¥æãðU. ÌéãUæÜæ
çàæ·¤æØ¿ð ¥âðÜ ÌÚU çàæÿæ·¤ ÆðUßæ. ÌéãUæÜæ ¥ŠØæˆ× Áæ‡æêÙ ƒØæØ¿ð ¥âðÜ
ÌÚU »éM¤ ·¤ÚUæßðÌ ¥æç‡æ Áæ‡ææØ¿ð¿ ÙâðÜ ×» ·¤æãUè »ÚUÁ ÙæãUè. ¥âæ
·¤æãUè çÙØ× ÙæãUè ·¤è ÌéãUè ¥âð¿ ·¤ÚUæ. §ÍêÙ ÁÚU SÅðUàæÙßÚU ÁæØ¿ð
¥âðÜ ÌÚUè »éM¤ Üæ»Ìô, ÌÚU ×» Ï×æüâæÆUè »éM¤ Ù·¤ô ·¤æ? ÌæˆÂØü »éM¤
¥æÂËØæÜæ ÂýˆØð·¤ Ÿæð‡æèÌ Üæ»ÌæÌ¿.
»éM¤çàæßæØ Ò™ææÙÓ ÙæãUè
·é¤ÆUÜðãUè ™ææÙ »éM¤çàæßæØ ÂýæŒÌ ãUô‡æð àæ€Ø¿ ÙæãUè. âæ¢âæçÚU·¤ ™ææÙ
âéhæ »éM¤çàæßæØ ÂýæŒÌ ãUôÌ ÙæãUè ¥æç‡æ ¥æŠØæçˆ×·¤ ™ææÙ âéhæ »éM¤çàæßæØ
ÂýæŒÌ ãUô§üÜ ¥âð ÙæãUè. »éM¤çàæßæØ ™ææÙæ¿è ¥æàææ ÕæÝU»‡æð ãUè âæȤ
¿é·¤è¿è »ôCïU ¥æãðU.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ °·¤ ÃØ€Ìè ãU‡æÌð ·¤è Ò™ææÙ ƒØæØ¿ðãUè ÙâÌð, ¥æç‡æ
™ææÙ læØ¿ðãUè ÙâÌð, ™ææÙ ãUôª¤Ù ÁæÌð.Ó ÌÚU Ìð ¥æãUæÜæ â×Áßæ.
ÎæÎæŸæè Ñ ãUæ ×êç‘ÀüUÌ Üô·¤æ¢¿æ àæôÏ ¥æãðU. ×êç‘ÀüUÌ Üô·¤ ¥âÌæÌ
Ùæ, ˆØ梿æ ãUæ àæôÏ ¥æãðU ·¤è, Ò™ææÙ ƒØæØ¿ð ÙâÌð, læØ¿ð ÙâÌð, ™ææÙ
¥æÂô¥æ ãUôÌ ¥âÌð.Ó Â‡æ ˆØ梿è ãUè ×ê‘ÀUæü ·¤ÏèãUè ÁæÌ ÙæãUè. ·¤æÚU‡æ
ÜãUæÙ‡ææÂæâêÙ Ìô Áð ·¤æãUè çàæ·¤Üæ Ìð âéhæ ™ææÙ ƒæðÌ ƒæðÌ¿ ¥æÜæ ¥æãðU,

16. 6
çàæÿæ·¤æ¢Ùè ÌéÜæ (™ææÙ) çÎÜð ¥æç‡æ Ìê Ìð ƒæðÌÜðâ. ×» Ìð ™ææÙ Ìê Îéâ:Øæ¢Ùæ
çÎÜðâ. Îð‡æðƒæð‡æð ãUæ Á»æ¿æ SßÖæß¿ ¥æãðU. çàæÿæ·¤æ¢Ùè ÌéãUæÜæ ™ææÙ çÎÜð
ÙÃãUÌð ·¤æ? Ù¢ÌÚU ÌéãUè Ìð ™ææÙ Îéâ:Øæ¢Ùæ çÎÜð. ¥âæ ãUæ Îð‡Øæ-ƒæð‡Øæ¿æ
SßÖæß ¥æãðU.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ Â‡æ SßÌÑâ ¥æÂô¥æ ™ææÙ ãUôÌð ·¤è ÙæãUè?
ÎæÎæŸæè Ñ ·é¤‡ææ °¹ælæÜæ¿ ¥æÂô¥æ ™ææÙ ãUôÌð ‡æ Ìð ¥ÂßæÎ
SßL¤ÂæÌ ãUôÌð ¥æç‡æ ÌðãUè Øæ Á‹×æÌ ÁÚUè »éM¤ ç×ÝUæÜð ÙâÌèÜ ÂÚ¢UÌé
ÂêßüÁ‹×æÌ ÌÚU »éM¤ Ù€·¤è¿ ÖðÅUÜðÜð ¥âÌæÌ. ãU‡æÁð ãðU âßü çÙçמææ‘Øæ
¥ÏèÙ ¥âÌð. ¥æבØæâæÚU¹ð ·é¤‡æè çÙçמæ ÖðÅUÜð ÌÚU Ìé׿𠷤æ× ãUôª¤Ù
ÁæÌð. ÌôÂØZÌ ÌéãUæÜæ ÇðUÃãUÜ (Âý»Ì) ÃãUæßð Üæ»Ìð ¥æç‡æ ×» Ò™ææÙè
ÂéL¤áæ¿ðÓ çÙçמæ ç×ÝUæÜð ÌÚU ˆØæ çÙçמææ‘Øæ ¥ÏèÙ âßü Âý·¤ÅU ãUôÌð.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ãU‡æÁð ×ÙécØ SßØ¢ ·¤Ïè¿ ÂýæŒÌ ·¤M¤ àæ·¤Ì ÙæãUè!
ÎæÎæŸæè Ñ SßØ¢ ·¤æãUè¿ ÂýæŒÌ ãUôÌ ÙæãUè. Øæ ÎéçÙØðÌ ·¤ô‡ææÜæãUè
ÂýæŒÌ ÛææÜðÜð ÙæãUè. ¥ÙéÖêÌè ÁÚU ¥æ‡æ SßÌÑ¿ ·¤ÚUæØ¿è ¥âðÜ ÌÚU ×»
àææÝUæ¢¿è »ÚUÁ¿ ÙæãUè Ùæ! ·¤æòÜðÁ梿èãUè »ÚUÁ ÙæãUè!
SßØ¢Õéh âéhæ âæÂðÿæ
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ãðU ÌèÍZ·¤ÚU ÌÚU SßØ¢Õéh ãUÅUÜð ÁæÌæÌ Ùæ?
ÎæÎæŸæè Ñ ãUô. âßü ÌèÍZ·¤ÚU SßØ¢Õéh ¥âÌæÌ Â‡æ ×滑Øæ Á‹×æÌ
»éM¢¤mæÚðU ˆØ梿ð ÌèÍZ·¤ÚU »ô˜æ Õæ¢ÏÜð »ðÜðÜð ¥âÌð. ãU‡æêÙ Øæ ¥ÂðÿæðÙð ˆØæ¢Ùæ
SßØ¢ÕéŠÎ ãU‡æÌæÌ ¥æç‡æ Øæ ¥ßÌæÚUæ׊Øð ˆØæ¢Ùæ »éM¤ ç×ÝUæÜð ÙæãUèÌ
ãU‡æêÙ ˆØæ¢Ùæ SßØ¢Õéh ãU‡æÌæÌ. ãUè âæÂðÿæ ßSÌê ¥æãðU. ¥æç‡æ ¥æÁ Áð
SßØ¢Õéh ÛææÜð ¥æãðUÌ Ìð âßü ×æ»èÜ Á‹×æÌ ·¤ô‡ææÜæ ÌÚUè (×æ»ü)
çß¿æÚUÌ-çß¿æÚUÌ ¥æÜð ¥æãðUÌ. ãU‡æÁð ãðU Á» çß¿æL¤Ù-çß¿æL¤Ù ¿æÜÌ
ÚUæãUÌð. ¥æÂô¥æ ÌÚU ·¤ô‡æè °¹ælæâ, SßØ¢Õéhæâ¿ ãUôÌð, ãU‡æÁð Ìô
¥ÂßæÎ ¥æãðU. ¥‹ØÍæ »éM¤çàæßæØ ™ææÙ¿ ÙæãUè.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ¥âð ãU‡æÌæÌ ·¤è «¤áÖÎðß Ö»ß¢Ìæ¢Ùè SßÌÑ¿è Õ¢ÏÙð
SßÌÑ¿ ÌôÇUÜè. Øæ¿æ ¥Íü ˆØæ¢Ùæ Îéâ:Øæ ·¤ô‡ææ¿è »ÚUÁ ÖæâÜè ÙæãUè Ùæ?
Î
»éM¢¤¿è
ÙæãUè. Ø
¥âð Âæ
SßÌÑ¿ð
ÙæãUè ¥
Â
Î
àæðßÅU‘Ø
ÜæÇêU ¹
»ÚUÁ Ö
Â
ãUôÌè, Ì
Î
¥ÂßæÎ
àæ·¤ÌæÌ
¥æÂ‡æ ¥
‡æ Øæ
Â
»éM¢¤‘Øæ
Î
¥æžææ çÙ
Â
×æÛæð Áð
·¤ÚU‡Øæ¿
»éL¤-çàæcØ 5

17. 6 »éL¤-çàæcØ
Îéâ:Øæ¢Ùæ
æÙ çÎÜð
ƒæð‡Øæ¿æ
¥ÂßæÎ
Ü ÂÚ¢UÌé
מææ‘Øæ
× ãUôª¤Ù
» Ò™ææÙè
ãUôÌð.
Ì ÙæãUè!
‡ææÜæãUè
ÌÚU ×»
Á‹×æÌ
Ùð ˆØæ¢Ùæ
ÙæãUèÌ
¥æÁ Áð
(×æ»ü)
Ù ¿æÜÌ
‡æÁð Ìô
¿è Õ¢ÏÙð
æãUè Ùæ?
ÎæÎæŸæè Ñ ÂÚ¢UÌé ˆØæ¢Ùè ×ÎÌ ƒæðÌÜè ãUôÌè, ˆØæ¢Ùè ÎôÙ-ÌèÙ Á‹×æ¢Âêßèü
»éM¢¤¿è ×ÎÌ ƒæðÌÜè ãUôÌè. ×ÎÌ ƒæðÌËØæçàæßæØ ·¤ô‡æèãUè ×é€Ì ÛææÜðÜæ
ÙæãUè. ØæÌ âéhæ çÙçמæ ÌÚU ãUôÌð¿. ãðU ÌÚU «¤áÖÎðß梑Øæ Á‹×æÌ Üô·¤æ¢Ùè
¥âð ÂæçãUÜð ·¤è ˆØæ¢Ùè SßÌÑ¿è Õ¢ÏÙð SßÌÑ¿ ÌôÇUÜè. ÂÚ¢UÌé SßÌÑ¿
SßÌÑ¿ð ·¤M¤ àæ·ð¤Ü ¥âð ƒæÇUÌ ÙæãUè, ·¤ô‡ææ·¤ÇêUÙ ¥âð ·¤Ïè ƒæÇUÜðãUè
ÙæãUè ¥æç‡æ ƒæÇU‡ææÚUãUè ÙæãUè. ¥ÍæüÌ çÙç×žæ ¥âæßð¿ Üæ»Ìð, ÙðãU×è¿.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ×ãUæßèÚU Sßæ×è´¿ð »éM¤ ·¤ô‡æ ãUôÌð?
ÎæÎæŸæè Ñ Âêßèü ×ãUæßèÚU Sßæ×è´¿ðãUè ÕÚðU¿ »éM¤ ÛææÜð ãUôÌð. ÂÚ¢UÌé
àæðßÅU‘Øæ ÎôÙ-ÌèÙ Á‹×æÌ ·¤ô‡æè »éM¤ ÙÃãUÌð. ÌðÃãUæ ãUæ ·¤æãUè ¥âð¿
ÜæÇêU ¹æ‡Øæ¿æ ¹ðÝU ¥æãðU ·¤æ? ÌèÍZ·¤ÚUæ¢Ùæ àæðßÅU‘Øæ ¥ßÌæÚUæÌ »éM¢¤¿è
»ÚUÁ ÖæâÌ ÙæãUè.
»éM¤¿è »ÚUÁ ·é¤ÆUÂØZÌ?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ °·¤ÜÃØæÙð »éM¤ ÙâÌæÙæ âéhæ çâhè ÂýæŒÌ ·ð¤Üè
ãUôÌè, ÌÚU ·¤æØ ãðU àæ€Ø ÙæãUè?
ÎæÎæŸæè Ñ °·¤ÜÃØæÙð Áè çâhè ÂýæŒÌ ·ð¤Üè Ìè °€âðÂàÙÜ ¥æãðU,
¥ÂßæÎ ¥æãðU. Ìô ÙðãU×è¿æ çÙØ× ÙæãUè. ÂýˆØð·¤ çÙØ×æ¿ð ¥ÂßæÎ ¥âê
àæ·¤ÌæÌ. àæð·¤ÇUæ ÎôÙ-Âæ¿ ÅU€·ð¤ ¥âð âéhæ ƒæÇêU àæ·¤Ìð. Â‡æ ãU‡æêÙ
¥æÂ‡æ ¥âð ×æÙê ÙØð ·¤è ãUæ¿ çÙØ× ¥æãðU. Øæ Á‹×æÌ ÁÚUè »éM¤ ÙâÌèÜ
‡æ Øæ Âêßèü‘Øæ Á‹×æÌ »éM¤ ÖðÅUÜðÜð¿ ¥âÌæÌ!
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ °·¤ÜÃØæÜæ »éM¤ ¼ýô‡ææ¢Ùè çàæ·¤ßÜð ÙæãUè ¥æç‡æ Ìô
»éM¢¤‘Øæ ×êÌèüÁßÝU ÕâêÙ çàæ·¤Üæ!
ÎæÎæŸæè Ñ Ìð âßü ˆØæÙð ×æ»èÜ Á‹×æÌ çàæ·¤ÜðÜð ãUôÌð. ×êÌèü ÌÚU
¥æžææ çÙçמæ ÕÙÜè. »éM¤ ÌÚU ÂýˆØð·¤ Á‹×æÌ ÂæçãUÁð¿.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ×» ¥æÂ‡æ ¥âð ãU‡æê àæ·¤Ìô ·¤è Ò×æ»èÜ Á‹×æÌ
×æÛæð Áð »éM¤ ãUôÌð Ìð¿ ¥æÌæ ×æÛæð âßü ·¤ÚUÌèÜ.Ó ×» Øæ Á‹×æÌ »éM¤
·¤ÚU‡Øæ¿è ¥æßàØ·¤Ìæ ¥æãðU ·¤æ?
5

18. »éL¤-çàæcØ 7
ÎæÎæŸæè Ñ Â‡æ ·¤Îæç¿Ì Øæ Á‹×æÌ Ìð »éM¤ ÖðÅU‡ææÚUãUè ÙæãUèÌ ß
Ìàæè »ÚUÁ âéhæ ÙâðÜ ¥æç‡æ Ù¢ÌÚU ÂéÉU‘Øæ Á‹×è ÂÚUÌ Ìð ÖðÅêUãUè àæ·¤ÌæÌ.
Â‡æ ¥âð ¥æãðU ·¤è, ¥æÌæ ØæÂéÉðU ÌÚU ÕÚUæ¿ ×æ»ü ¿æÜæØ¿æ Õæ·¤è
¥æãðU, ÌðÃãUæ ¥ÁêÙ ÌÚU ¥Ùð·¤ »éM¤ ·¤ÚUæßð Üæ»ÌèÜ. ÁôÂØZÌ ×ôÿæ
ç×ÝUÌ ÙæãUè ÌôÂØZÌ »éM¢¤¿è »ÚUÁ ÖæâðÜ. ØÍæÍü â×·¤èÌ ÛææËØæÙ¢ÌÚU
»éM¤¿è »ÚUÁ ©UÚUÌ ÙæãUè. ãUè ·¤æãUè ÙéâÌè Íæ ÙæãUè. »éM¤çàæßæØ ÌÚU
¿æ܇ææÚU¿ ÙæãUè.
Ò»éM¤ ¥ÙæßàØ·¤,Ó ãUè ¿é·¤è¿è »ôCïU
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ç·¤ˆØð·¤ â¢Ì ¥âð ãU‡æÌæÌ ·¤è »éM¤ ·¤ÚU‡Øæ¿è
¥æßàØ·¤Ìæ ÙæãUè.
ÎæÎæŸæè Ñ Ò»éM¤¿è ¥æßàØ·¤Ìæ ÙæãUèÓ ¥âð ãU‡æ‡ææÚðU ˆØ梿è
SßÌÑ¿è »ôCïU ·¤ÚUÌæÌ. Üô·¤ ãUè »ôCïU Sßè·¤æÚU‡ææÚU ÙæãUèÌ. â¢Âê‡æü Á»
»éM¤¿æ Sßè·¤æÚU ·¤ÚUÌô. »éM¤ ßæ§üÅU ¥âðÜ ¥âð ·¤ÏèÌÚUè ƒæÇUÌð. Â‡æ ãU‡æêÙ
Ò»éM¤Ó àæŽÎ¿ ·¤æÉêUÙ ÅUæ·¤‡æð, ¥âð ÌÚU ¿æ܇ææÚU¿ ÙæãUè Ùæ!
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ Âéc·¤ÝU Üô·¤ »éM¤ ·¤ÚUÌ¿ ÙæãUèÌ.
ÎæÎæŸæè Ñ »éM¤ ·¤ÚUÌ ÙæãUèÌ ¥âð ·¤Ïè ƒæÇUÌ¿ ÙæãUè. ·¤æãUè
Üô·¤æ¢Ùè Ò»éM¤ ·¤M¤ Ù·¤æÓ ¥âæ ©UÂÎðàæ çÎÜæ, ÌðÃãUæÂæâêÙ¿ çã¢UÎéSÌæÙæÌ
¥âð ÛææÜð ¥æãðU. ÙæãUè ÌÚU çã¢UÎéSÌæÙ ÎðàææÙð ÌÚU ¥æÏèÂæâêÙ¿ »éM¤Üæ ×æ‹Ø
·ð¤Üð ¥æãðU ·¤è ·¤ô‡æè ·¤æ ¥âðÙæ Â‡æ °·¤ »éM¤ ÌÚUè ·¤ÚUæßæ.
¿é·¤è¿ð çàæ·¤ßÜð, ÌôãUè »éM¤¿
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ »éM¤ ¥âÌèÜ ç·¢¤ßæ ÙâÌèÜ, Øæ Îô‹ãUè´×ŠØð ·¤æØ
ȤÚU·¤ ¥æãðU?
ÎæÎæŸæè Ñ »éM¤ ÙâÌèÜ ÌÚU ÚUSˆØæÙð ¿æÜÌæ-¿æÜÌæ â×ôÚU âæÌ
ÚUSÌð ¥æÜð ÌÚU ÌéãUè ·¤ô‡æˆØæ ÚUSˆØæÙð ÁæÜ?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ Ìð ×» ×Ù ÆUÚUßðÜ, Ìô¿ ÚUSÌæ ·¤ÇêU.
8
Î
·¤æãUè ¹
»éM¤ Ùð×
ãU‡æÁð¿
¿æÜÌæ
à
Â
Î
·é¤ÆðU ÂÇ
×
Â
Î
×æÍè »éM
Üæ»Üð.
×òçÅþU·¤¿
ãU‡æÁð
ÙâÌæÌ.
×
ÁÚU »éM¤
ÜæÖ ãUô
Â
Î
ÛææÜæ. °
ãU‡æÁð
ç
ˆØæ¢Ùæ »

19. 7
æãUèÌ ß
àæ·¤ÌæÌ.
¿æ Õæ·¤è
Ì ×ôÿæ
ËØæÙ¢ÌÚU
ßæØ ÌÚU
ÚU‡Øæ¿è
ˆØ梿è
Âê‡æü Á»
æ ãU‡æêÙ
. ·¤æãUè
ÎéSÌæÙæÌ
Üæ ×æ‹Ø
Øð ·¤æØ
×ôÚU âæÌ
8 »éL¤-çàæcØ
ÎæÎæŸæè Ñ ÙæãUè, ×Ù ÌÚU ÖÅU·¤‡Øæ¿æ ÚUSÌæ àæôÏêÙ ·¤æÉðUÜ. Ìô
·¤æãUè ¹ÚUæ ÚUSÌæ ÙæãUè. ãU‡æêÙ¿ çß¿æÚUæßð Üæ»ðÜ, »éM¤ Ùð×æßð Üæ»ÌèÜ.
»éM¤ Ùð×êÙ ˆØæ¢Ùæ çß¿æÚUæßð Üæ»ðÜ ·¤è ×è ·¤ô‡æˆØæ ÚUSˆØæÙð Á檤!
ãU‡æÁð¿, »éM¤çàæßæØ ÌÚU Øæ ÎéçÙØðÌ, °ßÉð U âéhæ, §ÍêÙ çÌÍÂØZÌãUè
¿æÜÌæ Øð‡ææÚU ÙæãUè.
àææÝðUÌ çàæÿæ·¤ ÆðUßæßð Üæ»Üð ãUôÌð ·¤è ÙæãUè?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ãUô.
ÎæÎæŸæè Ñ çÁÍð ÁæÜ çÌÍð çàæÿæ·¤ ÂæçãUÁðÌ¿. çàæÿæ·¤æU¿è »ÚUÁ
·é¤ÆðU ÂÇUÜè ÙæãUè Ìð ×Üæ â梻æ?
×» ·¤æòÜðÁ׊Øð ÂýôÈð¤âÚU ãUßðÌ ·¤è Ù·¤ôÌ?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ãUßðÌ.
ÎæÎæŸæè Ñ ¥ÍæüÌ, ×ÙécØM¤ÂæÌ Á‹× ƒæðÌÜæ ÌðÃãUæÂæâêÙ ˆØæ‘Øæ
×æÍè »éM¤ ãUßæ. àææÝðUÌ »ðËØæßÚU âéhæ »éM¤ ãUßæ, ·¤æòÜðÁæÌ »ðÜæ ÌÚUè »éM¤
Üæ»Üð. çÌÍð ÂÚUÌ ßð»ßð»ÝðU »éM¤, ×òçÅþU·¤×ŠØð çàæ·¤Ì ¥âðÜ ÌÚU ˆØæÜæ
×òçÅþU·¤¿ð »éM¤ ÂæçãUÁð, ȤSÅüU SÅò¢UÇUÇüU¿ð »éM¤ çÌÍð ©UÂØô»è ÂÇU‡ææÚU ÙæãUè.
ãU‡æÁð »éM¤ âéhæ ßð»ßð»ÝðU ¥âÌæÌ. ÂýˆØð·¤æâæÆUè °·¤æ¿ Âý·¤æÚU¿ð »éM¤
ÙâÌæÌ. Ò·é¤ÆðU çàæ·¤Ì ¥æãUæÌÓ ˆØæßÚU ¥ßÜ¢ÕêÙ ¥æãðU.
×» ÂéSÌ·¤ ßæ¿Ìæ ÌðÃãUæ ÂéSÌ·¤ ãUæ Ìé×¿æ »éM¤ ÙæãUè ·¤æ? ÂéSÌ·¤
ÁÚU »éM¤ ¥âðÜ ÌÚU¿ ß濇ææÚU Ùæ? ÂéSÌ·¤ ·¤æãUè çàæ·¤ßÌ ¥âðÜ, ·¤æãUè
ÜæÖ ãUôÌ ¥âðÜ ÌÚU¿ ßæ¿æÜ Ùæ?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ãUô. ÕÚUôÕÚU!
ÎæÎæŸæè Ñ ÂéSÌ·¤æ¢ÌêÙ çàæ·¤Ìæ, ˆØæ ÂéSÌ·¤æ¢×éÝðU¿ ÌéãUæÜæ ÜæÖ
ÛææÜæ. °¹ælæ ÂéSÌ·¤æÙð ÌéãUæÜæ ×æ»üÎàæüÙ ·ð¤Üð ÌÚU ˆØæâ »éM¤ ãU‡æÌæÌ.
ãU‡æÁð ÂéSÌ·¤ Îð¹èÜ Ìé×¿æ »éM¤ ¥æãðU.
çàæÿæ·¤æ¢ÂæâêÙ, ÂéSÌ·¤æÌêÙ, ×ÙécØæ¢ÂæâêÙ ÌéãUè çàæ·¤Ì ¥æãUæÌ ÌÚU
ˆØæ¢Ùæ »éM¤¿ ãUÅUÜð Áæ§üÜ. ¥ÍæüÌ âæÚðU Á» »éM¤¿ ¥æãðU Ùæ!

20. »éL¤-çàæcØ 9 10
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ¥æÁ¿ð ×Ùôçß™ææÙ ¥âð â梻Ìð ·¤è ÃØ€ÌèÙð ÕæãðUÚU¿æ
¥æÏæÚU âôÇêUÙ, SßÌÑ‘Øæ ¥æÏæÚðU Á»æßð. ÕæãðUÚU¿æ ¥æÏæÚU, ×» Ìô ·é¤ÆUÜæãUè
¥âô ÂÚ¢UÌé çÁ™ææâê Ìô ¥æÏæÚU ƒæðª¤Ù ¢»é ÕÙÌô.
ÎæÎæŸæè Ñ ÕæãðUÚU¿æ ¥æÏæÚU ƒæðª¤Ù ¢»é ÕÙê, ¥âð ãUôª¤ ÙØð. ÕæãðUÚU¿æ
¥æÏæÚU âôÇêUÙ SßÌÑ‘Øæ ¥æÏæÚUæßÚU¿ ÚUæãUæßð. ÂÚ¢UÌé ÁôÂØZÌ SßÌÑ¿æ ¥æÏæÚU
ÙâðÜ ÌôÂØZÌ ÕæãðUÚU¿æ Ùñç×çžæ·¤ ¥æÏæÚU ƒØæßæ. Ùñç×çžæ·¤! °¹æÎð ÂéSÌ·¤
çÙçמæ ÕÙÌð ·¤è ÙæãUè ÕÙÌ? âßü ·¤æãUè çÙçמæM¤Â ÙæãUè ·¤æ ãUôÌ?
ãU‡æêÙ ¥æÁ¿ð ×Ùôçß™ææÙ Áð ¥æÏæÚU âôÇU‡Øæâ â梻Ìð, ˆØæÂý×æ‡æð ·¤æãUè
×ØæüÎðÂØZÌ Ìô ¥æÏæÚU âôÇUæßæ ÂÚ¢UÌé ·¤æãUè ÆUÚUæçß·¤ ×ØæüÎðÂØZÌ ¥æÏæÚU
ƒØæßæ Üæ»Ìô, ÂéSÌ·¤æ¢¿æ ¥æÏæÚU ƒØæßæ Üæ»Ìô. ÎéâÚUæ ¥æÏæÚU ƒØæßæ
Üæ»Ìô, çÌâÚUæ ¥æÏæÚU âéhæ ƒØæßæ Üæ»Ìô.
°·¤ âæãðUÕ ãU‡æÌæÌ ·¤è Ò»éM¤ ¥âÌæ ·¤æ×æ ÙØðÓ ×è ãUÅUÜð,
Ò·¤ô‡ææ¿ð »éM¤ ÙÃãUÌð? Ìð ×Üæ â梻æ. ×æÌðÙð Áð â¢S·¤æÚU çÎÜð, Ìè »éM¤¿
¥æãðU Ùæ?Ó Ò¥âð ·¤ÚU ã¢U ÕðÅUæ, ãðU Õƒæ, ØðÍð ÕƒæÓ. ×» Ìè ×æÌæ »éM¤ ÙæãUè
ÌÚU ·¤ô‡æ ¥æãðU?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ÕÚUôÕÚU ¥æãðU.
ÎæÎæŸæè Ñ ãU‡æêÙ ¥æ§ü ãUè ÂýÍ× »éM¤ ÕÙÌð ·¤è, ÒÕðÅUæ, ãUè ¿aïè
ƒææÜ, ãðU ¥âð ·¤ÚU, Ìâð ·¤ÚU,Ó ãU‡æÁð ãðU âéhæ ÕæÝUæÜæ çàæ·¤æßð Üæ»Ìð. ¥æ§ü
çàæ·¤ßÌð. ¿æ܇æð çàæ·¤ßÌð, ÎéâÚðU âßü çàæ·¤ßÌð, ·¤ô‡æˆØæ Á‹×æÌ ¿æÜÜæ
ÙÃãUÌæ? ¥Ù¢Ì Á‹×æÌ ¿æÜÜæ¿ ¥æãðU, ‡æ Âé‹ãUæ Ìð¿ Ìð¿ çàæ·¤æØ¿ð.
ƒæÚUæÌ ÕæØ·¤ô ÙâðÜ, ÌéãUè °·¤ÅðU¿ ¥âæÜ ¥æç‡æ ·¤ÉUè ÕÙßæØ¿è
¥âðÜ, ÌðÃãUæ âéhæ ·¤ô‡ææÜæ ÌÚUè çß¿æÚUæßð Üæ»ðÜ Ùæ ·¤è ·¤ÉUèÌ ·¤æØ
·¤æØ ÅUæ·ê¤? …Øæ¢Ùæ-…Øæ¢Ùæ çß¿æÚUÜð ˆØæ â»ûØæ¢Ùæ »éM¤ ãU‡æÌæÌ. ¥ÍæüÌ
»éM¤¿è ÌÚU çÁ·¤ÇðU-çÌ·¤ÇðU, ÂæßÜôÂæßÜè »ÚUÁ ÂÇUÌð¿. ÂýˆØð·¤ ·¤æ×æâæÆUè
»éM¤ ÌÚU ÂæçãUÁð¿. ¥æÌæ ÁÚU ·¤ôÅUæü¿ð ·¤æ× çÙƒææÜð ÌÚU Øæ ß·¤èÜæâ¿
»éM¤ ÕÙßÜð, ÌÚU¿ Ìé׿𠷤æ× ãUô§üÜ Ùæ? ãU‡æêÙ çÁ·¤ÇðU-çÌ·¤ÇðU,
çÁÍð ÁæÜ çÌÍð »éM¤¿è ¥æßàØ·¤Ìæ ÖæâðÜ. ÂýˆØð·¤ »ôCïUèÌ »éM¤¿è
¥æßàØ·¤Ìæ ¥æãðU.
Â
ÂæçãUÁð.
Î
»æÇUè ƒæðª
·é¤‡ææÜæ
ÚUSˆØæÙð
çÙà¿Øæ
»éM¤ ·¤ô
Â
çÆU·¤æ‡æè
Î
ÌÚU âæ:Ø
¥æ¢ŽØæ‘Ø
ÌÚUè âéh
¥æÂËØæ
Ùæ! Ìð ·
Â
Ìð ·¤ô‡æˆ
Î
×æ‡æêâ Â
Ξææ˜æðØæ
ÁæÌæÌ,
»ðÜð Âæç
¥
ÂýˆØð·¤ Á
»éM¤ ·¤Ú

21. 9 10 »éL¤-çàæcØ
ÕæãðUÚU¿æ
·é¤ÆUÜæãUè
ÕæãðUÚU¿æ
æ ¥æÏæÚU
ð ÂéSÌ·¤
æ ãUôÌ?
‡æð ·¤æãUè
¥æÏæÚU
U ƒØæßæ
ãUÅUÜð,
è »éM¤¿
M¤ ÙæãUè
ãUè ¿aïè
»Ìð. ¥æ§ü
¿æÜÜæ
Ø¿ð.
ÙßæØ¿è
Ì ·¤æØ
. ¥ÍæüÌ
æ×æâæÆUè
èÜæâ¿
çÌ·¤ÇðU,
»éM¤¿è
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ Øæ¿æ ¥Íü àæðßÅUÂØZÌ ÁæØ¿ð ¥âðÜ ÌÚUè âéhæ »éM¤
ÂæçãUÁð.
ÎæÎæŸæè Ñ çÁÍð ÁæØ¿ð ¥âðÜ çÌÍð »éM¤ ÂæçãUÁð. ¥æÂ‡æ §ÍêÙ
»æÇUè ƒæðª¤Ù ÁæÌ ¥âê ¥æÂËØæÜæ ãUæØßð‘Øæ ÚUSˆØæÙð ÁæØ¿ð ¥âðÜ, ÌðÃãUæ
·é¤‡ææÜæ ÌÚUè çß¿æÚUÜð ÌÚU Ìô ÕÚUôÕÚU ƒæðª¤Ù Áæ§üÜ, ÙæãUè ÌÚU ¿é·¤è‘Øæ
ÚUSˆØæÙð ÂéÉð Á檤. ãU‡æÁð â¢âæÚUæÌãUè »éM¤¿è ¥æßàØ·¤Ìæ ¥æãðU ¥æç‡æ
çÙà¿ØæÌ âéhæ »éM¤¿è ¥æßàØ·¤Ìæ ¥æãðU. ÌÚU ¥æÌæ Ò»éM¤ ãU‡æÁð ·¤æØ?
»éM¤ ·¤ô‡ææ⠐ãU‡æÌæÌÓ ãðU â×ÁêÙ ƒæð‡æð »ÚUÁð¿ð ¥æãðU.
…Ø梑ØæÂæâêÙ çàæ·¤Ìô, Ìð âéhæ »éM¤
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ÌÚU Ï×æü‘Øæ ÕæÕÌèÌ °·¤¿ »éM¤ ·¤ÚUæßæ ·¤è âßü
çÆU·¤æ‡æè »éM¤ ·¤ÚUæßðÌ?
ÎæÎæŸæè Ñ ¥âð ¥æãðU ·¤è, çàæcØÖæß âßü çÆU·¤æ‡æè ÆðUßæßæ. ¹ÚUô¹ÚU
ÌÚU âæ:Øæ Á»æâ »éM¤ ÕÙßæßð. ÛææÇUæ·¤ÇêUÙ âéhæ çà淤߇æ ç×ÝUÌð. Øæ
¥æ¢ŽØæ‘Øæ ÛææÇUæ¿ð ¥æÂ‡æ ·¤æØ ·¤ÚUÌô? ¥æ¢Õð ¹æ‡ØæâæÆUè ˆØæâ ÛæôÂÅUÌô.
ÌÚUè âéhæ Ìð ȤÝU ÎðÌð, ×æÚU ¹æª¤Ù âéhæ ȤÝU ÎðÌð! ãUæ ˆØæ¿æ »é‡æ ÁÚU
¥æÂËØæÌ ¥æÜæ ÌÚU ç·¤Ìè ¿æ¢»Üð ·¤æ× ãUô§üÜ! ÛææÇUæÌ âéhæ Áèß¿ ¥æãðU
Ùæ! Ìð ·¤æãUè Üæ·ê¤ÇU ÍôÇðU¿ ¥æãðU?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ Îžææ˜æðØæ¢Ùè ·¤æãUè Âýæ‡Øæ¢Ùæ ¥æÂÜð »éM¤ ÕÙßÜð ãUôÌð,
Ìð ·¤ô‡æˆØæ ¥ÍæüÙð?
ÎæÎæŸæè Ñ È¤€Ì Ξææ˜æðØæ¢Ùè¿ ÙæãUè, ÌÚU â»ÝðU¿ ÕÙßÌæÌ. ÂýˆØð·¤
×æ‡æêâ Âýæ‡Øæ¢Ùæ »éM¤ ÕÙßÌô ‡æ Üô·¤ Âýæ‡Øæ¢Ùæ »éM¤ ãU‡æÌ ÙæãUè ¥æç‡æ
Ξææ˜æðØæ¢Ùè Âýæ‡Øæ¢Ùæ »éM¤ ãUÅUÜð! Âýæ‡Øæ¢Ùæ ·¤ô‡æè ×æÚUÜð ÌÚU Ìð ÂÝêUÙ
ÁæÌæÌ, Ìâð¿ Üô·¤ãUè çàæ·¤Üð ·¤è ¥æÂËØæÜæ ·¤ô‡æè ×æÚUÜð ÌÚU ÂÝêUÙ
»ðÜð ÂæçãUÁð, Üô·¤ ÂÝêUÙ Áæ‡Øæ¿ð Âýæ‡Ø梷¤ÇêUÙ çàæ·¤Üð ¥æãðUÌ.
¥æç‡æ Ȥ€Ì ˆØæ Âýæ‡Øæ¢Ùæ¿ »éM¤ ×æÙêÙ çÙ·¤æÜ ãUôÌ ÙæãUè, Á»æÌèÜ
ÂýˆØð·¤ ÁèßæÜæ »éM¤ ÕÙßæ, ÌÚU¿ âéÅU·¤æ ãUô§üÜ. Á»æÌèÜ âßü Áèßæ¢Ùæ
»éM¤ ·¤ÚUæÜ, …Ø梑ØæÂæâêÙ Áð ·¤æãUè Áæ‡æÌæ Øð§üÜ ˆØæ¿æ Sßè·¤æÚU ·¤ÚUæÜ

22. »éL¤-çàæcØ 11 12
ÌÚU ×é€Ìè ¥æãðU. ÂýˆØð·¤ ÁèßæÌ Ö»ß¢Ì çßÚUæÁ×æÙ ¥æãðUÌ, ãU‡æêÙ ˆØæ
âßæZÂæâêÙ ¥æãUè ·¤æãUè â¢ÂæÎÙ ·¤M¤ ÌÚU¿ ×é€Ìè ¥æãðU.
ÌéãUæÜæ »éM¤‘Øæ ÕæÕÌèÌ â×ÁÜð Ùæ?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ãUô. â×ÁÜð.
ÎæÎæŸæè Ñ ÌéãUæÜæ Øð‡ææÚðU ¥ÙéÖß ãðU âéhæ Ìé׿ð »éM¤ ¥æãðUÌ.
ÁðßÉUæ ¥ÙéÖß ƒæðÌÜæ Ìô ÌéãUæÜæ ©UÂÎðàæ Îð§üÜ ¥æç‡æ ÁÚU ¥ÙéÖß
©UÂÎðàææ¿ð ·¤æÚU‡æ ÕÙÌ ÙâðÜ, ÌÚU Ìô ¥ÙéÖß¿ ÙæãUè. ãU‡æÁð ãðU âßü
»éM¤¿ ¥æãðUÌ.
¥ÚðU, °·¤ ×ÙécØ Ü¢»ÇUÌ ãUôÌæ ¥æç‡æ ÎéâÚUæ ×ÙécØ ˆØæ¿è ×S·¤ÚUè
·¤M¤Ù ˆØæÜæ ãUâÜæ. Ù¢ÌÚU ÍôÇKæßðÝUæÙð Ìô (ÎéâÚUæ ×ÙécØ) ×Üæ ÖðÅUÜæ.
ˆØæÙð ×Üæ âæ¢ç»ÌÜð ·¤è ¥æÁ ÌÚU ×è °·¤æ ×æ‡æâæ¿è ×S·¤ÚUè ·¤M¤Ù
ãUâÜô. ÌðÃãUæ ×è âæßÏ ÛææÜô ·¤è ¥ÚðU, Ìê ¥æˆ×æ ÕƒæÌôâ ·¤è ÎéâÚðU ·¤æãUè
ÕƒæÌôâ? ×Üæ ãðU ™ææÙ ÛææÜð ¥æç‡æ ×è ¹ÚUô¹ÚU âæßÏ ÛææÜô.
¥ÍæüÌ ÂýˆØð·¤ ßSÌê ©UÂÎðàæ ÎðÌ ¥âÌð. ÂýˆØð·¤ ¥ÙéÖß ÙðãU×è ©UÂÎðàæ
Îðª¤Ù¿ ÁæÌô. ·¤ÏèÌÚUè ¥æÚUæ×æÌ ÕâÜðÜô ¥âê? ¥æç‡æ ÌðÃãUæ ÁÚU ·¤ô‡æè
¥æÂÜæ ç¹âæ ·¤æÂÜæ ÌÚU Ìô ©UÂÎðàæ ¥æÂËØæ·¤ÇðU çàæËÜ·¤¿ ÚUæãUÌô.
Øæ ·é¤˜Øæ·¤ÇêUÙãUè ·¤æãUè Áæ‡æÌæ ¥æÜð ÌÚU Áæ‡æêÙ ƒæðÌÜð ÂæçãUÁð,
ãU‡æÁð Øæ ·é¤˜Øæ¢Ùæ âéhæ »éM¤ ãU‡æÌæÌ. ãUæ ·é¤˜ææ ÎèÇUUU ÌæâæÂæâêÙ ØðÍð
ÕâÜðÜæ ¥âðÜ, ‡æ ÁÚU ˆØæÜæ ÖÚUÂêÚU ¹æØÜæ ƒææÌÜð ÌÚUè Ìô çÁÌ·ð¤
¹æÌæ Øð§üÜ ÌðßÉðU¿ ¹æÌô ¥æç‡æ Õæ·¤è¿ð âßü Ìâð¿ âôÇêUÙ çÙƒæêÙ ÁæÌô.
Ìô ·¤æãUè âôÕÌ ƒæðª¤Ù ÁæÌ ÙæãUè ·¤è, Ò¿Üæ, ×è §Ì·ð¤ ƒæðª¤Ù ÁæÌô.Ó
ãU‡æÁð ·é¤˜ØæÂæâêÙ Â‡æ ¥æÂËØæÜæ çà淤߇æ ç×ÝUÌð. ¥ÍæüÌ ¥àæè
ÂýˆØð·¤ ßSÌê ·¤è …ØæÂæâêÙ ¥æÂËØæÜæ çà淤߇æ ç×ÝUÌð ˆØæ âßæZÙæ
¥æÂ‡æ »éM¤ ×æÙæßð. ·é¤˜Øæâ ·¤æãUè »éM¤ ÃãUæØ¿ð ÙæãUè. ÂÚ¢UÌé ˆØæÜæ ÁÚU
¥æÂ‡æ »éM¤ ×æÙÜð ÌÚU ˆØæ¿æ ©UÂÎðàæ ¥æÂËØæÌ ©UÌÚðUÜ. ãUè¿ ¹ÚUè
ÂhÌ ¥æãðU!
ÆðU¿ Üæ»Ìð ˆØæâ âéhæ »éM¤ ãU‡æÌæ Øð§üÜ. »éM¤çàæßæØ ÃØ€Ìè ÂéÉðU
Áæ§üÜ¿
ÆðU¿ðÜæã
¥æãðU?Ó
çÁÍêÙ Ü
ÆðU¿ðÜæ »
Õ
™ææÙ ¥Ç

¥âð ãU‡
·¤æãUèãUè
ÕæÕ ¥â
ÙæãUè. Ü
ãU‡æÌæÌ
ÙæãUèÌ,
¥æç‡æ Ì
Â
Î
ÙæãUèÓ ã
¥æç‡æ ×
¹èÚUè×éÝ
·¤è ·¤Ï
ƒæÚUè ¹è
¥æßÇUÌ
ãUè ÕæÁ
ÎðÌð.Ó ˆØ
×Ï çÎË
¥æ§üÙð ×

23. 11 12 »éL¤-çàæcØ
‡æêÙ ˆØæ
¥æãðUÌ.
¥ÙéÖß
ãðU âßü
×S·¤ÚUè
ÖðÅUÜæ.
è ·¤M¤Ù
âÚðU ·¤æãUè
è ©UÂÎðàæ
ÚU ·¤ô‡æè
ãUÌô.
ÂæçãUÁð,
âêÙ ØðÍð
çÁÌ·ð¤
Ù ÁæÌô.
ÁæÌô.Ó
Ì ¥àæè
âßæZÙæ
æÜæ ÁÚU
¿ ¹ÚUè
€Ìè ÂéÉðU
Áæ§üÜ¿ ·¤âæ? ÚUSˆØæÙð ¿æÜÌæÙæ ¥æÂËØæÜæ ÆðU¿ Üæ»Üè ÌÚU ˆØæ
ÆðU¿ðÜæãUè ¥âð ßæÅUÌð ·¤è, ÒÌê ¹æÜè ÕƒæêÙ ¿æÜÜæâ ÌÚU ·¤æØ ßæ§üÅU
¥æãðU?Ó ¥ÍæüÌ âßü¿ »éM¤, çÁ·¤ÇðU-çÌ·¤ÇðU ×Üæ â»ÝðU¿ »éM¤ ßæÅUÜðÜð.
çÁÍêÙ ÜæÖ ÛææÜæ ˆØæâ »éM¤ ×æÙæßð. ÆðU¿ðÂæâêÙ ÜæÖ ÛææÜæ ÌÚU ¥æ‡æ
ÆðU¿ðÜæ »éM¤ ×æÙæßð. ×è ÌÚU ¥æàææ Ì:ãðUÙð ÜæÖ ÂýæŒÌ ·ð¤Üð ¥æãðUÌ â»ÝðU.
Õæ·¤è »éM¤ßÚU ç¿ÇUÌæ ·¤æ×æ ÙØð. »éM¤ßÚU ç¿ÇUËØæ×éÝðU ÌÚU ¥æÁ
™ææÙ ¥ÇU·ê¤Ù ÚUæçãUÜð ¥æãðU!!
»éM¤-çßÚUôÏè, Âêßü»ýãUæÙð »ýæçâÌ
ãU‡æÁð »éM¤ ·ð¤ËØæçàæßæØ ¿æÜðÜ ¥âð ÙæãUè. Ò»éM¤çàæßæØ ¿æÜðÜÓ
¥âð ãU‡æ‡ææÚðU çßÚUôÏæÖæâæÌ ¥æãðUÌ. Øæ ÎéçÙØðÌ »éM¤ ·ð¤ËØæçàæßæØ ·¤ÏèãUè
·¤æãUèãUè ¿æÜÌ ÙæãUè. ×» Ìè ÅðUç€Ù·¤Ü ÕæÕ ¥âô ç·¢¤ßæ §ÌÚU ·¤ô‡æÌèãUè
ÕæÕ ¥âô. ÌðÃãUæ Ò»éM¤¿è ¥æßàØ·¤Ìæ ÙæãUèÓ ãðU ßæ€Ø çÜçãU‡ØæâæÚU¹ð
ÙæãUè. Üô·¤æ¢Ùè ×Üæ çß¿æÚUÜð ·¤è ÒÕÚðU¿ Üô·¤ »éM¤‘Øæ ÕæÕÌèÌ ¥âð ·¤æ
ãU‡æÌæÌ?Ó ×è ãUÅUÜð Ìð Áæ‡æêÙ-ÕéÁêÙ ÕôÜÌ ÙæãUèÌ, ÎôáÂêßü·¤ ÕôÜÌ
ÙæãUèÌ, »éM¤çßáØè ˆØ梿è Áè ¿èÇU ¥æãðU, Ìè ÂêßüÁ‹×æÌ¿è ¿èÇU ¥æãðU
¥æç‡æ Ìè¿ ¥æÁ ÁæãUèÚU ·¤ÚUÌ ¥æãðUÌ.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ »éM¤çßáØè¿è ¿èÇU çÙ×æü‡æ ·¤æ ÛææÜè ¥âæßè?
ÎæÎæŸæè Ñ ãðU Áð Üô·¤ ¥âð ãU‡æÌæÌ ·¤è Ò»éM¤¿è ¥æßàØ·¤Ìæ
ÙæãUèÓ ãUè ·¤àææâæÚU¹è »ôCïU ¥æãðU? °·¤Îæ ÜãUæÙ‡æè ×è ¹èÚU ¹æÌ ãUôÌô
¥æç‡æ ×Üæ ©UÜÅUè ÛææÜè. ¥æÌæ ©UÜÅUè Îéâ:Øæ¿ ·¤æÚU‡ææ¢×éÝðU ÛææÜè ãUôÌè,
¹èÚUè×éÝðU ÙæãUè. ‡æ ×Üæ ¹èÚUèçßáØè ¿èÇU çÙ×æü‡æ ÛææÜè, §Ì·¤è ¿èÇU
·¤è ·¤Ïè ¹èÚU ÂæçãUÜè ·¤è ×Üæ ÖèÌè¿ ßæÅUæØ¿è. ãU‡æêÙ ÁðÃãUæ ×æÛØæ
ƒæÚUè ¹èÚU ÕÙßÌ ÌðÃãUæ ×è ¥æ§üÜæ ãU‡ææØ¿ô ·¤è, Ò×Üæ ãðU »ôÇU ¹æØÜæ
¥æßÇUÌ ÙæãUè, ÌðÃãUæ ×Üæ ÎéâÚðU ·¤æØ ÎðàæèÜ? ×» ¥æ§ü ãU‡ææØ¿è, ÒÕðÅUæ,
ãUè ÕæÁÚUè¿è Öæ·¤ÚUè ¥æãðU. ¥æç‡æ Öæ·¤ÚUèÕÚUôÕÚU ÌêÂ-»êÝU ¹æàæèÜ ÌÚU
ÎðÌð.Ó ˆØæßÚU ×è ãU‡æÌ ¥âð ·¤è, ÒÙæãUè, ×Üæ ÌêÂ-»êÝU Ù·¤ô.Ó ×» ×Üæ
×Ï çÎËØæßÚ¿ ×è ¹æÌ ¥âð, ‡æ ç¹ÚUèÜæ ÌÚU ×è çàæßÌ¿ Ùâð. ×»
¥æ§üÙð ×Üæ â×ÁæßÜð ·¤è, Ò×éÜæ, âæâÚUè ÁæàæèÜ ÌðÃãUæ Ìð Üô·¤ ãU‡æÌèÜ

24. »éL¤-çàæcØ 13 14
·¤è Øæ‘Øæ ¥æ§üÙð ·¤æØ ØæÜæ ·¤Ïè ¹èÚU ¹æØÜæ çÎÜè¿ ÙæãUè? ×»
â×Áæ, çÌÍð ÌéÜæ ¹èÚU ßæÉUÜè ¥æç‡æ Ìè Ìê ÙæãUè ¹æËÜèâ ÌÚU Ìð ç·¤Ìè
ßæ§üÅU çÎâðÜ. ãU‡æêÙ Ìê ÍôÇUè-ÍôÇUè ¹æØÜæ âéL¤ßæÌ ·¤ÚU. ¥àææ Ì:ãðUÙð
Ìè ×æÛæè â×ÁêÌ ·¤æÉUæØ¿è. Â‡æ ˆØæ¿æ ·¤æãUè¿ ÂçÚU‡ææ× ÛææÜæ ÙæãUè.
ãU‡æÁð ¹èÚUèçßáØè Áè ¿èÇU ÕâÜè Ìè ÕâÜè¿. Ìàæè¿ ˆØæ¢Ùæ »éM¤‘Øæ
ÕæÕÌèÌ ¿èÇU çÙ×æü‡æ ÛææÜè.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ÂÚ¢UÌé »éM¤âæÆUè ¥àæè ¿èÇU ·¤æ çÙ×æü‡æ ÛææÜè?
ÎæÎæŸæè Ñ Ìð ÌÚU ×滑Øæ Á‹×è »éM¢¤àæè ·¤æãUè ÌÚUè ÖæÙ»ÇU ÛææÜè
¥âðÜ, ˆØæ×éÝðU ¥æÁ ˆØ梑ØæÂýçÌ ¿èÇU çÙ×æü‡æ ãUôÌð. ÂýˆØð·¤ ÕæÕÌè¿è
¿èÇU çÙ×æü‡æ ãUôÌð Ùæ! ç·¤ˆØð·¤æ¢Ùæ »éM¤çßáØè ÙæãUè ‡æ ֻߢÌæßÚU ¿èÇU
©UˆÂ‹Ù ãUôÌð. ã‡æÁð ¥àææ Âý·¤æÚðU Ìð »éM¤ ·¤ÚU‡ØæâæÆUè Ù·¤æÚU ÎðÌæÌ, Áâð
·¤è Ìè ©UÜÅUè Îéâ:Øæ¿ ·¤æÚU‡ææ¢×éÝðU ÛææÜè ãUôÌè ‡æ ç¹ÚUèßÚU¿ ¿èÇU
©UˆÂ‹Ù ÛææÜè, ˆØæÂý×æ‡æð.
ãU‡æÁð Ò»éM¤çàæßæØ ¿æÜÌðÓ ¥âð ãU‡æ‡ææÚðU â¢Âê‡æü Á»æ¿ð çßÚUôÏè
¥æãðUÌ. ·¤æÚU‡æ Ìð SßÌÑ¿è ¿ê·¤ Îéâ:Øæ¢ßÚU ÉU·¤ÜêÙ ÎðÌæÌ. ÌéãUæÜæ ·¤àæè
ßæÅUÌð ãUè »ôCïU?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ÕÚUôÕÚU ¥æãðU.
ÎæÎæŸæè Ñ °¹ælæ »éM¤ÕÚUôÕÚU ·¤æãUè ÖæÙ»ÇU ÛææÜè ¥âðÜ ãU‡æêÙ
×ÙæÌ ÆUæ× ÕâÌð ·¤è »éM¤ ·¤M¤¿ ÙØð. ¥æÌæ ÌéãUè ÁÚU »éM¤·¤ÇêUÙ
Îé¹æßÜð »ðÜð ¥âæÜ ÌÚU ÌéãUè »éM¤ ·¤M¤ Ù·¤æ ‡æ SßÌÑ¿æ ¥ÙéÖß
Îéâ:Øæ¢ßÚU ÜæÎê Ù·¤æ. °¹ælæ »éL¢¤¿æ ×Üæ ßæ§üÅU ¥ÙéÖß ¥æÜæ ¥âðÜ
ãU‡æêÙ ×è ¥âð â梻ê àæ·¤Ì ÙæãUè ·¤è â»ûØæ¢Ùè¿ »éM¤ ·¤L¤ ÙØð.
SßÌÑ¿æ Âêßü»ýãU SßÌÑÁßÝU¿ ÆðUßÜæ ÂæçãUÁð. Üô·¤æ¢Ùæ Ìè »ôCïU â梻ê
ÙØð. Üô·¤æ¢Ùæ ©UÂÎðàæ Î𪤠ÙØð ·¤è ¥âð ·¤M¤ Ù·¤æ. ·¤æÚU‡æ »éM¤çàæßæØ
Á»æ¿ð ¿æ܇ææÚU¿ ÙæãUè. ·é¤ÆUËØæ ßæÅðUÙð ÁæØ¿ð ãðU âéhæ çß¿æÚUæßð Üæ»Ìð
·¤è ÙæãUè?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ãUô.
Î
»éM¤‘Øæ
ÕôÜÌæ
»ôCïUè ¥
°·¤ ÎëC

¥æßàØ·
Üô·¤ ¥
»ôCïUè¿æ
ã
(ÎëçCïU·¤ô
¥âðÜ
SßÌÑÜæ
×ÙæÜæ
Â
ÆUÚUæçß·¤
ÌéבØæ
Î
Ò

ãUôÌð.
Â
™ææÙæÌ »
ÂæãUæ‡Øæ
Î

25. 13 14 »éL¤-çàæcØ
è? ×»
Ìð ç·¤Ìè
ææ Ì:ãðUÙð
Üæ ÙæãUè.
»éM¤‘Øæ
?
ÇU ÛææÜè
ÕæÕÌè¿è
ßÚU ¿èÇU
æÌ, Áâð
¿ ¿èÇU
çßÚUôÏè
Üæ ·¤àæè
Ü ãU‡æêÙ
M¤·¤ÇêUÙ
¥ÙéÖß
¥âðÜ
L¤ ÙØð.
ôCïU â梻ê
¤çàæßæØ
ßð Üæ»Ìð
ÎæÎæŸæè Ñ Øæ ÎéçÙØðÌ ·¤ô‡æè ×æ‡æêâ ¥âæ çÙƒææÜæ ÙæãUè ·¤è Áô
»éM¤‘Øæ çßL¤h ¥âðÜ. Ò»éM¤ Ù·¤ôÓ ãðU àæŽÎ âéhæ ·¤ô‡æˆØæãUè ×ÙécØæÙð
ÕôÜÌæ ·¤æ×æ ÙØð. ¥ÍæüÌ »éM¤ Ù·¤ô, Øæ â»ûØæ çßÚUôÏæÖæâ ¥âÜðËØæ
»ôCïUè ¥æãðUÌ. ·¤ô‡æè ¥âð ãUÅUÜð ·¤è, Ò»éM¤¿è ¥æßàØ·¤Ìæ ÙæãUèÓ ÌÚU Ìè
°·¤ ÎëCïUè ¥æãðU, ˆØæ¿æ ÎëCïUèÚUæ» ¥æãðU ãUæ.
ãU‡æÁð °ßÉUè »ôCïU â×Á‡Øæ¿è »ÚUÁ ¥æãðU ·¤è Øæ Á»æÌ »éM¤¿è
¥æßàØ·¤Ìæ ÌÚU ¥æãð¿. »éM¤ßÚU ç¿ÇêUÙ ¿æ܇ææÚU ÙæãUè. »éM¤ Øæ àæŽÎæÙð
Üô·¤ ¥çÌàæØ ÖÇU·¤Üð ¥æãðUÌ! ¥æÌæ ØæÌ ×éØ Ìžßæ¿æ ¥æç‡æ Øæ
»ôCïUè¿æ ·¤æØ â¢Õ¢Ï?
»éM¤¿è »ÚUÁ ÌÚU àæðßÅUÂØZÌ
ãðU ÌÚU Ò»éM¤¿è »ÚUÁ ÙæãUèÓ ¥âð ãU‡æêÙ ¥æÂÜæ ÒñØê Âæò§ZÅUÓ
(ÎëçCïU·¤ôÙ) ÆðUßÜæ ¥æãðU. Õæ·¤è ·¤æãUè ÙæãUè. °¹æÎæ ¥ÙéÖß ¥âæ ¥æÜæ
¥âðÜ ·¤è â»ûØæ çÆU·¤æ‡æè çȤÚUËØæÙ¢ÌÚU, ¥âð ·¤ÚUÌæ, ·¤ÚUÌæ, ·¤ÚUÌæ
SßÌÑÜæ ¥æÌêÙ¿ â×æÏæÙ ç×ÝêU Üæ»Üð, Øæ Ÿæð‡æèÌ ¥æÜðÌ! ãU‡æêÙ ×»
×ÙæÜæ ¥âð ßæÅêU Üæ»Üð ·¤è »éM¤ ·¤ÚU‡æð, ãðU ÃØÍü ¥ôÛæð ¥æãðU.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ Ò»éM¤¿è »ÚUÁ ÙæãUèÓ ¥âð ãU‡æÌæÌ, ‡æ Ìð °·¤æ
ÆUÚUæçß·¤ SÅðUÁÜæ ÂôãUô¿ËØæÙ¢ÌÚU »éM¤ ·¤æ×è ØðÌ ÙæãUèÌ. ˆØæÙ¢ÌÚU ×»
ÌéבØæ SßÌÑßÚU¿ ¥æÏæÚUèÌ ¥âÌð.
ÎæÎæŸæè Ñ Ìð ÌÚU ·¤ÕèÚUæ¢Ùè âéhæ âæ¢ç»ÌÜð ¥æãðU ·¤èÑ
Ò·¤ÕèÚU ãUη¤æ »éM¤ ãñU, ÕðãUη¤æ »éM¤ ÙãUè´!Ó
ãU‡æÁð »éM¤¿è »ÚUÁ àæðßÅUÂØZÌ ÂÇðUÜ. ÒÕðãUÎÓ Øð§üÂØZÌ ÌÚU Î×ÀUæ·¤
ãUôÌð.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ âæ¢âæçÚU·¤ ·¤æ×æÌ »éM¤¿è »ÚUÁ ¥æãðU, ÃØæßãUæçÚU·¤
™ææÙæÌ »éM¤¿è »ÚUÁ ¥æãðU. ÂÚ¢UÌé SßÌÑÜæ, ãU‡æÁð ¥æ‡æ Áâð ¥æãUôÌ Ìâð
ÂæãUæ‡ØæâæÆUè »éM¤¿è »ÚUÁ ÙæãUè, ¥âð¿ Ùæ?
ÎæÎæŸæè Ñ â¢âæÚUæÌ âéhæ »éM¤ ÂæçãUÁð ¥æç‡æ ×ôÿæ×æ»æüÌ âéhæ »éM¤

26. »éL¤-çàæcØ 15 16
ÂæçãUÁð. €ßç¿Ì¿ ·¤ô‡æè ¥âð ÕôÜðÜ ·¤è Ò»éM¤¿è »ÚUÁ ÙæãUè.Ó »éM¤çàæßæØ
ÌÚU ¿æ܇ææÚU¿ ÙæãUè. »éM¤ ãU‡æÁð ÌÚU Âý·¤æàæ ãUÅUÜæ ÁæÌô. àæðßÅUÂØZÌ
»éM¤ ÂæçãUÁðÌ. Ÿæè×Î÷ ÚUæÁ¿¢¼ýæÙè ãUÅUÜð ¥æãðU ·¤è ÕæÚUæÃØæ »é‡æSÍæÙ·¤æÂØZÌ
»éM¤¿è »ÚUÁ ÂÇðUÜ, ÕæÚUæßð »é‡æSÍæÙ·¤ ãU‡æÁð Ö»ß¢Ì ãUô‡ØæÂØZÌ »éM¤¿è
»ÚUÁ ÂÇðUÜ.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ »éM¢¤¿æ çßÚUôÏ ·¤ÚU‡ØæâæÆUè ×è ãUæ ÂýàÙ ·ð¤Üæ ÙæãUè.
‡æ ×Üæ ãðU â×ÁêÙ ƒØæØ¿ð ¥æãðU.
ÎæÎæŸæè Ñ ãUô, Â‡æ »éM¤¿è ¹æâ »ÚUÁ ¥æãðU Øæ ÎéçÙØðÌ. ¥ÁêÙãUè
×æÛæð âéhæ »éM¤ ¥æãðUÌ¿ Ùæ! ×è â¢Âê‡æü Á»æ¿æ çàæcØ ãUôª¤Ù ÕâÜô
¥æãðU. ãU‡æÁð ×æÛæð »éM¤ ·¤ô‡æ? ÌÚU Üô·¤! ¥ÍæüÌ »éM¤¿è »ÚUÁ ÌÚU
àæðßÅUÂØZÌ ¥æãðU.
Áè »ôCïU âˆØ ¥æãðU, çÌÜæ âˆØ ãU‡ææØÜæ ·¤æØ ãUÚU·¤Ì ¥æãðU!
Ò™ææÙè ÂéL¤áÓ ÌÚU, ¿é·¤è¿ð ¥âðÜ ÌÚU ܻ𿿠ˆØæâ ¿é·¤è¿ð ¥æãðU ¥âð
â梻ÌæÌ. ×» Ìô ÚUæÁæ ¥âô ç·¢¤ßæ Îéâ:Øæ ·¤ô‡æèãUè ¥âô! ÌéãUæÜæ Ìð
×æ‹Ø ÙâðÜ ÌÚUèãUè ×æÛæè ãUÚU·¤Ì ÙæãUè ‡æ ×è ãðU ¿æÜê Îð‡ææÚU ÙæãUè. ×è
ÌÚU âæ:Øæ Á»æÜæ âˆØ â梻‡ØæâæÆUè ¥æÜô ¥æãðU. ·¤æÚU‡æ ¥æžææÂØZÌ
ÂôÜ×ï÷ÂôÜ ¿æÜÜè ¥æãðU, ãU‡æêÙ ÌÚU çã¢UÎéSÌæÙ¿è ãUè ÎñÙæßSÍæ ÛææÜè
¥æãðU, ÂæãUæ ÌÚUè!
¥æãUè »ôcÅUè »ôÜ çȤÚUßêÙ ÕôÜê àæ·¤Ì ÙæãUè. ¥æÌæ Üô·¤ ·¤æØ
àæôÏÌ ¥âÌæÌ? ÌÚU Âô·¤ÝU (·¤æãUèãUè) ÕôÜêÙ âéhæ àææ¢Ì ÚUæãUæØ¿ð.
Âô·¤ÝU ÕôÜêÙãUè ØðÍð »ô´ÏÝU ©UÇUæÜæ ÙæãUè ãU‡æÁð ÛææÜð! ÂÚ¢UÌé ¥æבØæ·¤ÇêUÙ
Ìâæ °·¤ãUè àæŽÎ ÕôÜÜæ Áæ‡ææÚU ÙæãUè. ÙæãUè ÌÚU ¥æãUæÜæ ÌâðãUè ÕôÜÌæ
ØðÌ ãUôÌð ‡æ ÙæãUè ÕôÜê àæ·¤Ì. ¥æãUæÜæ ÌÚU Ò¥æãðU ˆØæÜæ ¥æãðUÓ â梻æßð
Üæ»Ìð ß ÒÙæãUè ˆØæÜæ ÙæãUèÓ â梻æßð Üæ»Ìð. ÒÙæãUè ˆØæÜæ ¥æãðUÓ ¥âð
ãU‡æê àæ·¤Ì ÙæãUè ß Ò¥æãðU ˆØæÜæ ÙæãUèÓ ¥âðãUè ãU‡æê àæ·¤Ì ÙæãUè.
»éM¤ SßÌÑ¿ ãU‡æÌæÌ ·¤è Ò»éM¤ ·¤M¤ Ù·¤æ,Ó ×» ÌéãUè ·¤ô‡æ ¥æãUæÌ
Øæ Áæ»è? Ìâð¿ §·¤ÇðU ãU‡æÌæ, ÒçÙçמææ¿è »ÚUÁ ÙæãUèÓ ÌðÃãUæ ÌéãUè ·¤ô‡æ
¥æãUæÌ ¥æÌæ?
Â
ç×ÝUÌð,
Î
·¤ôÅUè¿ð
ÌðÃãUæ ãð
¥æÂô¥æ
çßÚUæÏÙæ
Â
â×Áßæ
çÙçמæ ç
çÙçמæ
Î
(ÕÚUôÕÚ
çÙçמææ¿
ÁÚUè ·¤×
ç
·¤è Ò×éÜ
ç×ÝðUÜÓ
Â
»ôCïU Ûææ
Î
»ôCïU! Ø
Á
·¤æãUè çà
ãUô§üÜ,

27. 15 16 »éL¤-çàæcØ
M¤çàæßæØ
ßÅUÂØZÌ
·¤æÂØZÌ
Ì »éM¤¿è
Üæ ÙæãUè.
¥ÁêÙãUè
ÕâÜô
»ÚUÁ ÌÚU
Ì ¥æãðU!
æãðU ¥âð
ãUæÜæ Ìð
æãUè. ×è
æžææÂØZÌ
æ ÛææÜè
·¤ ·¤æØ
æãUæØ¿ð.
Øæ·¤ÇêUÙ
ÕôÜÌæ
â梻æßð
ãðUÓ ¥âð
ãUè.
æ ¥æãUæÌ
ãUè ·¤ô‡æ
çÙç×žæ¿ ×ãUæ ©U·¤æÚUè
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ãUô, ©UÂæÎæÙ ÌØæÚU ¥âðÜ ÌÚU çÙç×žæ ¥æÂô¥æ¿
ç×ÝUÌð, ãUè »ôCïU Âý¿çÜÌ ¥æãðU.
ÎæÎæŸæè Ñ ©UÂæÎæÙ ÌÚU ¥æÂËØæ ØðÍð Âéc·¤ÝU Üô·¤æ¢¿ð ȤæÚU ©U“æ
·¤ôÅUè¿ð ¥æãðU ÂÚ¢UÌé ˆØæ¢Ùæ çÙçמæ ç×ÝUæÜð ÙæãUè ãU‡æêÙ Ìð ÖÅU·¤Ì ÚUæçãUÜð.
ÌðÃãUæ ãðU ßæ€Ø¿ ¿é·¤è¿ð ¥æãðU ·¤è, Ò©UÂæÎæÙ ÌØæÚU ¥âðÜ ÌÚU çÙçמæ
¥æÂô¥æ ç×ÝUÌð.Ó ãðU ßæ€Ø Õô܇ØæÌ ÖØ¢·¤ÚU Áô¹è× ¥æãð, Ò™ææÙæ¿è
çßÚUæÏÙæ ·¤ÚUæØ¿è ¥âðÜ ÌÚU¿ ¥âð ßæ€Ø ÕôÜæßð!
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ çÙç×žæ ¥æç‡æ ©UÂæÎæÙ ØæçßáØè ¥æ‡æ¹è âçßSÌÚU
â×Áßæ. ©UÂæÎæÙ ÌØæÚU ¥âðÜ ÌÚU çÙç×žæ ¥æÂô¥æ ç×ÝUÌð. ¥æç‡æ ÁÚU
çÙçמæ ç×ÝUÌ ÚUæãUÌèÜ ÂÚ¢UÌé ©UÂæÎæÙ ÌØæÚU ÙâðÜ, ×» ¥àææ ÂçÚUçSÍÌèÌ
çÙç×žæ ·¤æØ ·¤ÚðUÜ?
ÎæÎæŸæè Ñ Øæ …Øæ çÜçãUÜðËØæ »ôCïUè ¥æãðUÌ Ùæ, ˆØæ âßü ·¤ÚðU€ÅU
(ÕÚUôÕÚU) ÙæãUèÌ. ·¤ÚðU€ÅU ¥âðÜ ÌÚU °·¤¿ ßSÌê ·¤ÚðU€ÅU ¥æãðU ·¤è
çÙçמææ¿èãUè »ÚUÁ ¥æãðU ¥æç‡æ ©UÂæÎæÙæ¿èãUè »ÚUÁ ¥æãðU. ÂÚ¢UÌé ©UÂæÎæÙ
ÁÚUè ·¤×è ¥âðÜ Â‡æ ÁÚU ˆØæÜæ çÙçמæ ç×ÝUæÜð ÌÚU ˆØæ¿ð ©UÂæÎæÙ ßæÉUÌð.
çÙç×žæ¿ ©U·¤æÚUè ¥æãðU. Øæ àææÝUæ բΠ·ð¤ËØæ ÌÚU? ¥âð ×æÙÜð
·¤è Ò×éÜð ãéUàææÚU ¥âÌèÜ, ©UÂæÎæÙ ÌØæÚU ¥âðÜ, ÌðÃãUæ çÙçמæ Øðª¤Ù
ç×ÝðUÜÓ ¥âð â×ÁêÙ àææÝUæ ß»ñÚðU բΠ·ð¤ËØæ ÌÚU ¿æÜðÜ?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ Ìâð ÌÚU ¿æ܇ææÚU ÙæãUè. ‡æ ãUè ÌÚU ÃØßãUæÚUæ¿è
»ôCïU ÛææÜè.
ÎæÎæŸæè Ñ ÙæãUè, ÃØßãUæÚUæÌ âéhæ Ìè¿ »ôCïU ¥æç‡æ ØæÌ âéhæ Ìè¿
»ôCïU! ØæÌ âéhæ çÙçמææ¿è ×éØ »ÚUÁ ¥æãðU.
ÁÚU àææÝUæ բΠ·ð¤ËØæ, ÂéS̷𤠷¤æÉêUÙ ÅUæ·¤Üè, ÌÚU ·¤ô‡æÌæãUè ×ÙécØ
·¤æãUè çàæ·¤‡ææÚU ÙæãUè, çÜçãU‡ææÚU ÙæãUè. çÙç×žæ ¥âðÜ ÌÚU ¥æÂÜð ·¤æ×
ãUô§üÜ, ÙæãUè ÌÚU ·¤æ× ãUô‡ææÚU ÙæãUè. ÌÚU çÙçמææ׊Øð ·¤æØ ·¤æØ ¥æãðU?

28. »éL¤-çàæcØ 17
ÂéSÌ·ð¤ çÙç×žæ ¥æãðUÌ, ×¢çÎÚðU çÙç×žæ ¥æãðUÌ, çÁÙæÜØ çÙç×žæ ¥æãðUÌ.
™ææÙè ÂéL¤á çÙç×žæ ¥æãðUÌ. ¥æÌæ ãUè âßü ÂéSÌ·ð¤, ×¢çÎÚðU ÙâÌèÜ ÌÚU Øæ
©UÂæÎæÙæ¿ð ·¤æØ ãUô§üÜ? ãU‡æÁð çÙç×žæ ¥âðÜ ÌÚU¿ ·¤æ× ãUô§üÜ. ¥‹ØÍæ
·¤æ× ãUô‡ææÚU ÙæãUè.
¿ôßèâ ÌèÍZ·¤ÚUæ¢Ùè Âé‹ãUæ Âé‹ãUæ ãðU¿ âæ¢ç»ÌÜð U ·¤è, ÒçÙçמææâ
ÖÁæ. ©UÂæÎæÙ ÁÚUè ·¤×è ¥âðÜ ÌÚUè ‡æ çÙçמæ ç×ÝUæËØæßÚU ˆØæ¿ð
©UÂæÎæÙ Áæ»ëÌ ãUô§üÜ.Ó Â‡æ ÌÚUè ©UÂæÎæÙæÕgÜ â梻ÌæÌ Ìð ØæâæÆUè¿ ·¤è
ÌéÜæ çÙçמæ ç×ÝUæËØæÙ¢ÌÚU âéhæ Ìê ÁÚU ©UÂæÎæÙ ¥Áæ»ëÌ ÆðUßÜðâ, ©UÂæÎæÙ
Áæ»ëÌ ÆðUßÜð ÙæãUèâ ¥æç‡æ ÇéUÜ·¤è ƒæðÌÜèâ ÌÚU ÌéÛæð ·¤æ× ãUô‡ææÚU ÙæãUè,
ß ÌéÜæ ç×ÝUæÜðÜð çÙçמæ ÃØÍü Áæ§üÜ. ãU‡æêÙ âæßÏ ÚUãUæ, ¥âð ˆØ梿ð
ãU‡æ‡æð ¥æãðU.
©UÂæÎæÙ ãU‡æÁð ·¤æØ? ÌÚU ÌØæÚU ÆðU߇æð, Ìê ÌØæÚU ÆðU߇æð, ßæÌ
ÌØæÚU ÆðU߇æð, ãðU âßü ÌØæÚU ÆðU߇æð. Üô·¤æ¢Ùè ÌÚU ãðU âßü ¥Ù¢Ì Á‹×æ¢ÂæâêÙ
ÌØæÚU¿ ÆðUßÜð ¥æãðU ‡æ Ȥ€Ì çÎßæ Âý…ßçÜÌ ·¤ÚU‡ææÚUæ ·¤ô‡æè ÖðÅUÜæ
ÙæãUè. ÌêÂ, ßæÌ âßü ·¤æãUè ÌØæÚU ¥æãðU ‡æ Âý…ßçÜÌ ·¤ÚU‡ææÚUæ ãUßæ! ¥ÍæüÌ
×ôÿæ ÂýæŒÌèâæÆUè çÙçמæ ãUôÌèÜ ¥àæè àææS˜æð ç×ÝUæÜè ÙæãUèÌ, ¥æç‡æ
×ôÿæÂýæŒÌè ·¤ÚUßêÙ Îð‡ææÚðU çÙç×žæ ¥âð ™ææÙè ÂéL¤áãUè ÖðÅUÜð ÙæãUèÌ. ãUè
â»ÝUè âæÏÙð ©UÂÜŽÏ ãUôÌ ÙæãUèÌ. çÙçמæ ÖðÅUÌ ÙæãUè ãU‡æêÙ ÌÚU âÌÌ
ÖÅU·¤Ì ÚUæãUÌæÌ.
Üô·¤ çÙçמææÜæ ¥àææ Âý·¤æÚðU â×ÁÜð ¥æãðUÌ ·¤è, Ò©UÂæÎæÙ ÌØæÚU
¥âðÜ ÌðÃãUæ ÌéÜæ çÙç×žæ ¥æÂô¥æ ç×ÝðUÜ.Ó ÂÚ¢UÌé ¥æÂô¥æ ç×ÝðUÜ
Øæ¿æ ¥Íü ¥âæ ãUôÌ ÙæãUè. ÖæßÙæ ÌÚU ¥âÜè¿ ÂæçãUÁð. ÖæßÙðçàæßæØ
ÌÚU çÙçמæ Îð¹èÜ ÖðÅUÌ ÙæãUè.
ãU‡æÁð Øæ »ôCïUè¿æ ÎéL¤ÂØô» ÛææÜæ ¥æãðU. çÙç×žæ ¥âð â梻ÌæÌ
·¤è çÙçמææ¿è »ÚUÁ ÙæãUè! SßÌÑ çÙç×žæ ¥âêÙ âéhæ ¥âð ÕôÜÌæÌ.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ãUô, ¥âð Ÿæè×Î÷ ÚUæÁ¿¢¼ý âéhæ â梻ÌæÌ.
ÎæÎæŸæè Ñ È¤€Ì Ÿæè×Î÷ ÚUæÁ¿¢¼ý¿ ÙæãUè, ÌèÍZ·¤ÚUæ¢Ùè âéhæ ãðU¿
âæ¢ç»ÌÜ
Ò©UÂæÎæÙ
ÌèÍZ·¤ÚU
çßÏæÙ
ÁÕæÕÎæ
·
àæôÏ ƒæðª
âßü Öæß
ÌÚU ×æÛØ
¥æÂÜæ
çÙçמæ
Â
¥æßàØ·
ÙæãUè Ùæ
Î
Ùæ, ÌÚU ×
»ÚUÁ ¥
çß¿æÚUÜ
Ìé׿ð ·
·¤àææâæÆ
Ùæ!Ó ¥
¥
×è ÂæãUè
·¤ÚUÌæÌ.
×éÜæ¢Ùæ
…Øæ¢Ùæ ç
ÁæÌæÌ,
18

29. 17
¥æãðUÌ.
Ü ÌÚU Øæ
¥‹ØÍæ
Ùçמææâ
ÚU ˆØæ¿ð
ÆUè¿ ·¤è
©UÂæÎæÙ
ÚU ÙæãUè,
âð ˆØ梿ð
‡æð, ßæÌ
×æ¢ÂæâêÙ
ÖðÅUÜæ
! ¥ÍæüÌ
, ¥æç‡æ
ãUèÌ. ãUè
ÌÚU âÌÌ
Ù ÌØæÚU
ç×ÝðUÜ
ÙðçàæßæØ
â梻ÌæÌ
ÜÌæÌ.
hæ ãðU¿
âæ¢ç»ÌÜð ¥æãðU ·¤è çÙçמææçàæßæØ ·é¤ÆUÜðãUè ·¤æ× ãUô‡ææÚU ÙæãUè. ãU‡æêÙ
Ò©UÂæÎæÙ ¥âðÜ ÌÚU çÙçמæ Øðª¤Ù ç×ÝðUÜ, çÙçמææ¿è »ÚUÁ ÙæãUèÓ ãUè
ÌèÍZ·¤ÚUæ¢¿è »ôCïU ÙæãUè ç·¢¤ßæ Ÿæè×Î÷ ÚUæÁ¿¢¼ýæ¿èãUè »ôCïU ÙæãUè. ¥âð
çßÏæÙ Áð ·¤ÚUÌæÌ ˆØ梿è ÁÕæÕÎæÚUè ¥æãðU. ØæÌ Îéâ:Øæ ·¤ô‡ææ¿èãUè
ÁÕæÕÎæÚUè ÙæãUè.
·ë¤ÂæÝéUÎðßæ¢Ùè °·¤ »ôCïU âæ¢ç»ÌÜè ¥æãðU ·¤è, ÒÎéâ:Øæ ·¤ô‡ææ¿æ
àæôÏ ƒæ𪤠ٷ¤ôâ, ·ð¤ßÝU °·¤æ âˆÂéL¤áæâ àæôÏêÙ ˆØ梑Øæ ¿ÚU‡æ·¤×ÝUæßÚU
âßü Öæß ¥Âü‡æ ·¤M¤Ù ßÌüÌ Áæ. ÌÚUè âéhæ ÁÚU ×ôÿæ ç×ÝUæÜæ ÙæãUè
ÌÚU ×æÛØæ·¤ÇêUÙ ƒæðª¤Ù Áæ.Ó ÙæãUè ÌÚU ¥âð¿ çÜçãUÜð ¥âÌð Ùæ ·¤è Ìê
¥æÂÜæ ƒæÚUè ÛæôÂêÙ ÚUãUæ, ¥æç‡æ ©UÂæÎæÙ Áæ»ëÌ ·¤ÚUÌ ÚUãUæ, ÌÚU ÌéÜæ
çÙçמæ Øðª¤Ù ç×ÝðUÜ.
Ìè »ôCïU ¹ÚUè, ‡æ çÙà¿ØæÌ
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ÎéâÚUè °·¤ ¥àæè ‡æ ×æ‹ØÌæ ¥æãðU ·¤è ÒçÙçמææ¿è
¥æßàØ·¤Ìæ ¥æãðU Øæâ ÌÚU Sßè·ë¤Ìè ¥æãðU ‡æ çÙç×žæ ·¤æãUè¿ ·¤M¤ àæ·¤Ì
ÙæãUè Ùæ!
ÎæÎæŸæè Ñ çÙç×žæ ·¤æãUè¿ ·¤M¤ àæ·¤Ì ÙæãUè ¥âð ÁÚU ·¤Ïè ÛææÜð
Ùæ, ÌÚU ×» ·¤æãUè àæôÏæØ¿ð ÚUæçãUÜð¿ ÙæãUè Ùæ! ÂéSÌ·¤ ß濇Øæ¿èãUè ·¤æØ
»ÚUÁ ¥æãðU? ×¢çÎÚUæÌ Áæ‡Øæ¿è ·¤æØ »ÚUÁ? ·¤ô‡æè Õéhè×æÙ ÃØ€ÌèÙð
çß¿æÚUÜð ·¤è, ÒâæãðUÕ, ×» ÌéãUè ØðÍð ·¤àææâæÆUè ÕâÜæ ¥æãUæÌ? ¥æãUæÜæ
Ìé׿𠷤æØ ·¤æ× ¥æãðU? ãUè ÂéS̷𤠷¤àææâæÆUè ÀUæÂÜè ¥æãðUÌ? ×¢çÎÚU
·¤àææâæÆUè Õæ¢ÏÜð ¥æãðU? ·¤æÚU‡æ çÙçמæ ÌÚU ·¤æãUè¿ ·¤M¤ àæ·¤Ì ÙæãUè
Ùæ!Ó ¥âð ãU‡æ‡ææÚUæãUè ·¤ô‡æè çÙƒæðÜ ·¤è ÙæãUè?
¥æ¢ÏÝUæ ×ÙécØ ÁÚU ¥âð ãU‡æðÜ ·¤è, Ò×è ×æÛæð ÇUôÝðU ÕÙßèÙ ¥æç‡æ
×è ÂæãUèÙ, ÌÚU¿ ¹ÚðU.Ó ÌðÃãUæ ¥æ‡æ ãUâê ·¤è ÙæãUè? ¥àææ Øæ âßü »ôCïUè
·¤ÚUÌæÌ. àææÝðUÌ °·¤ çàæÿæ·¤ ¥æãðUÌ, ˆØæ¢Ùæ ×éÜæ¢¿è »ÚUÁ ¥æãðU¿ ‡æ ×»
×éÜæ¢Ùæ çàæÿæ·¤æ¢¿è »ÚUÁ ÙæãUè (!) ·¤æØ ãUæ ßðÇðU‡ææ ¿æÜÜæ ¥æãðU!
…Øæ¢Ùæ çÙç×žæ ãU‡æÌæÌ, ™ææÙèÂéL¤á ç·¢¤ßæ »éM¤, Ìð â»ÝðU çÙç×žæ ãUÅUÜð
ÁæÌæÌ, ˆØæ¢Ùæ¿ ©UÇUßêÙ ÅUæ·¤ÌæÌ.
18 »éL¤-çàæcØ

30. »éL¤-çàæcØ 19 20
Ò™ææÙèÂéL¤áÓ çÙç×žæ ¥æãðUÌ ¥æç‡æ Ìé׿ð ©UÂæÎæÙ ¥æãðU. ©UÂæÎæÙ
ç·¤ÌèãUè ÌØæÚU ¥âðÜ Â‡æ ™ææÙèÂéL¤áæ‘Øæ çÙçמææçàæßæØ ·¤æØü ãUô‡ææÚU
ÙæãUè. ·¤æÚU‡æ ¥æŠØæçˆ×·¤ çßlæ ãðU °·¤¿ ·¤æØü ¥âð ¥æãðU ·¤è Ìð
çÙçמææçàæßæØ Âý·¤ÅU ãUôÌ ÙæãUè. çÙçמææçàæßæØ Âý·¤ÅU ãUôÌ ÙæãUè ¥âæ
×æÛææ Õô܇Øæ¿æ ÖæßæÍü ¥æãðU ‡æ Ìô ÙÃØ懇æß ÅU€·ð¤ °ßÉUæ¿ ¥æãð,U
°·¤ ÅU€·¤æ ˆØæÌ âéhæ âêÅU ¥âÌð. çÙçמææçàæßæØ âéhæ Âý·¤ÅU ãUôÌ
¥âÌð. ÂÚ¢UÌé Ìô çÙØ× ×æÙÜæ ÁæÌ ÙæãUè, ˆØæÜæ çÙØ×æÌ ÕâßÜð ÁæÌ
ÙæãUè. çÙØ×æÂý×æ‡æð ÌÚU çÙçמææÙð¿ Âý·¤ÅU ãUôÌð. ¥ÂßæÎ ãUè ßð»ÝUè »ôCïU
¥æãðU. çÙØ×æÜæ ÙðãU×è ¥ÂßæÎ ¥âÜæ¿ ÂæçãUÁð, ÌÚU¿ ˆØæâ çÙØ×
ãUÅUÜð ÁæÌð.
×» ˆØæÌ Üô·¤ ·é¤ÆUÂØZÌ ƒæðª¤Ù »ðÜð ·¤è Òâ»ûØæ ßSÌê ßð»ßð»ûØæ
¥æãðUÌ, °·¤ ßSÌê Îéâ:Øæ ßSÌêâæÆUè ·¤æãUè¿ ·¤M¤ àæ·¤Ì ÙæãUè.Ó ˆØæ‘Øæàæè
Øæâ ÁôÇêUÙ çÎÜð. ˆØæ×éÝðU ˆØæ¢Ùæ ¥âð¿ ßæÅUÌð ·¤è ·¤ô‡æè ·¤ô‡ææâæÆUè
·¤æãUè ·¤M¤ àæ·¤Ì ÙæãUè.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ Üô·¤ ¥â𿠐ãU‡æÌæÌ ·¤è ·¤ô‡æè ·¤ô‡ææâæÆUè ·¤æãUè
·¤M¤ àæ·¤Ì ÙæãUè.
ÎæÎæŸæè Ñ ãðU ßæ€Ø ÌÚU ÖØ¢·¤ÚU ¿é·¤è¿ð ¥æãðU.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ àææS˜ææÌ ¥âð ãUÅUÜð ¥æãðU ·¤è ·¤ô‡æè ·¤ô‡ææâæÆUè ·¤æãUè
·¤M¤ àæ·¤Ì ÙæãUè, Ìð ·¤æØ ¥æãðU?
ÎæÎæŸæè Ñ Ìè ÌÚU ßð»ÝUè¿ »ôCïU ¥æãðU. àææS˜æ ßð»ÝðU¿ âæ¢»ê §ç‘ÀUÌæÌ
¥æç‡æ Üô·¤ â×ÁÌæÌ ßð»ÝðU¿! ¿ôÂÇU‡Øæ¿ð ¥õáÏ çÂÌæÌ ¥æç‡æ ×M¤Ù
ÁæÌæÌ, ˆØæÜæ ·¤ô‡æ ·¤æØ ·¤ÚU‡ææÚU? ˆØæÌ ×» ÇUæò€ÅUÚUæ¢¿æ ·¤æØ Îôá?
ÁÚU ·¤ô‡æè ·¤ô‡ææâæÆUè ·¤æãUè¿ ·¤M¤ àæ·¤Ì ÙæãUè, ¥âð ¥âÌð ÌÚU,
ß·¤èÜ ·¤æ×è ¥æÜð¿ ÙâÌð Ùæ! ãðU ÇUæò€ÅUÚU ·¤æ×è ¥æÜð¿ ÙâÌð Ùæ!
ÕæØ·¤ôãUè ·¤æ×è ¥æÜè ÙâÌè! ‡æ ãðU â»ÝðU ÌÚU °·¤×ð·¤æ¢‘Øæ ·¤æ×è ØðÌæÌ.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ·¤ô‡æè ·¤ô‡ææâæÆUè ·¤æãUè ·¤M¤ àæ·¤Ì ÙæãUè ãUè Áè »ôCïU
çÜçãUÜè ¥æãðU, Ìè ·é¤ÆUËØæ â¢ÎÖæüÌ çÜçãUÜè »ðÜè ¥æãðU?
Î
ÃØßãUæÚU
·¤ô‡æè ·
·¤ô‡æÌèã
ÌÚU â»Ý
Âéc·¤ÝU
Â
Î
Ùé·¤âæÙ
¥âð âæ
¥æ‡æÜè.
ÂÌèçàæß
ÂÚUæßÜ¢Õ
¥æ‡æÜð,
ã
ÙæãUè. Ìé
»ôCïUèÜæ
ÙæãUè Sß
âˆØ ÕôÜ
Â
Î
ÌÚU Üô·
·¤ô‡æè ç
·¤è Ùæã
Â

31. 19 20 »éL¤-çàæcØ
©UÂæÎæÙ
ãUô‡ææÚU
·¤è Ìð
ãUè ¥âæ
¿ ¥æãð,U
¤ÅU ãUôÌ
ßÜð ÁæÌ
ÝUè »ôCïU
â çÙØ×
ßð»ûØæ
Øæ‘Øæàæè
‡ææâæÆUè
Uè ·¤æãUè
ÆUè ·¤æãUè
§ç‘ÀUÌæÌ
‡æ ×M¤Ù
Îôá?
âÌð ÌÚU,
âÌð Ùæ!
è ØðÌæÌ.
Áè »ôCïU
ÎæÎæŸæè Ñ Ìè »ôcÅU çÙà¿Øæ׊Øð âæ¢ç»ÌÜè ¥æãðU, ÃØßãUæÚUæÌ ÙæãUè.
ÃØßãUæÚUæÌ ÌÚU âßæZàæè Îð‡æðƒæð‡æð (â¢ÕÏ) ¥âÌð¿ ¥æç‡æ çÙà¿Øæ׊Øð
·¤ô‡æè ·¤ô‡ææ¿ð ·¤æãUèãUè ·¤M¤ àæ·¤Ì ÙæãUè. °·¤ Ìžß Îéâ:Øæ Ìžßæâ
·¤ô‡æÌèãUè ×ÎÌ ·¤M¤ àæ·¤Ì ÙæãUè ‡æ Ìè çÙà¿Øæ¿è »ôCïU ¥æãðU, ÃØßãUæÚUæÌ
ÌÚU â»ÝðU ·¤æãUè ãUôÌð. ãðU ¿é·¤è¿ð ßæ€Ø â×ÁæßËØæ×éÝðU Øæ ÂçŽÜ·¤¿ð
Âéc·¤ÝU Ùé·¤âæÙ ÛææÜð ¥æãðU.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ãU‡æêÙ¿ ãUè »ôcÅU â×ÁêÙ ƒæð‡Øæ¿è §‘ÀUæ ¥æãðU.
ÎæÎæŸæè Ñ ·é¤ÆUÜðãUè Ìžß ·¤ô‡ææÜæãUè ×ÎÌ ·¤M¤ àæ·¤Ì ÙæãUè,
Ùé·¤âæÙ ·¤M¤ àæ·¤Ì ÙæãUè, ·é¤ÆUÜèãUè Ìžßð °·¤×ð·¤æÌ ç×âÝUÌ ÙæãUèÌ,
¥âð âæ¢»ê §ç‘ÀUÌæÌ. ˆØæ‘Øæ °ðßÁè ãUè »ôCïU Üô·¤æ¢Ùè ÃØßãUæÚUæÌ ¹ð¿êÙ
¥æ‡æÜè. ÙæãUè ÌÚU ÃØßãUæÚUæ׊Øð ÌÚU ˆÙèçàæßæØ ¿æÜÜð ÙâÌð, ÕæØ·¤ôÜæ
ÂÌèçàæßæØ ¿æÜÜð ÙâÌð. ÃØßãUæÚU â»ÝUæ ÂÚUæßÜ¢Õè ¥æãðU. çÙà¿Ø
ÂÚUæßÜ¢Õè ÙæãUè, çÙà¿Ø SßæßÜ¢Õè ¥æãðU. ¥æÌæ ÃØßãUæÚUæÌ ˆØæ çÙà¿ØæÜæ
¥æ‡æÜð, ÌÚU ·¤æØ ¥ßSÍæ ãUô§üÜ?
Ò¹ôÅKæ¿ðÓ ™ææÙ ¥æßàØ·¤
ãUè »ôCïU ÌéבØæ ÜÿææÌ ØðÌð ·¤æ? ×Üæ ×æÛæè »ôCïU ¹ÚUè ÆUÚUßæØ¿è
ÙæãUè. ÌéãUæÜæ Øô‚Ø ßæÅUÌ ¥âðÜ ÌÚU¿ Ìè »ôCïU Sßè·¤æÚUæ. ×Üæ ·¤ô‡æˆØæãUè
»ôCïUèÜæ ¹ÚUè ÆUÚUßæØ¿è ÙæãUè. ÌéãUæÜæ Øô‚Ø ßæÅUÜè ÌÚU Sßè·¤æÚUæ ¥æç‡æ
ÙæãUè Sßè·¤æÚUÜð ÌÚUè ×æÛæè ãUÚU·¤Ì ÙæãUè. ×Üæ ÌÚU ·¤ô‡æˆØæãUè ÂçÚUçSÍÌèÌ
âˆØ ÕôÜÜð ÂæçãUÁð. ÙæãUè ÌÚU Øæ Üô·¤æ¢Ùè ¥âð¿ âßü ¿æÜßêÙ ƒæðÌÜð ¥æãðU.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ Â‡æ ãUæ ÌÚU ˆØ梿æ ÎëçCïU·¤ôÙ ¥æãðU Ùæ?
ÎæÎæŸæè Ñ Ìð ÕÚUôÕÚU ¥æãðU, ‡æ ãðU âˆØ ÁÚU ×è ©UƒæÇU ·ð¤Üð ÙæãUè
ÌÚU Üô·¤ ˆØæ âˆØæâ Ûææ·ê¤Ù ÆðU߇Øæ‘Øæ¿ ×æ»ð ¥æãðUÌ ¥æç‡æ ãðU âˆØ
·¤ô‡æè çãU×ÌèÙð ÕôÜê àæ·¤Ì ÙæãUè. ÒãðU ¹ôÅðU ¥æãðUÓ ¥âð ÌéãUæÜæ ßæÅUÜð
·¤è ÙæãUè ßæÅUÜð?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ãUô ÎæÎæ.

32. »éL¤-çàæcØ 21 22
ÎæÎæŸæè Ñ ¹ôÅKæ¿ð ™ææÙ ÃãUæØÜæ ÂæçãUÁð. °·¤æ ×æ‡æâæÙð ×Üæ
âæ¢ç»ÌÜð ·¤è, ÒãðU ¹ôÅðU ¥æãðUÓ ¥âð ×Üæ ™ææÙ ÛææÜð. ×Üæ ÌÚU °ßÉðU¿ ãUßð
ãUôÌð. ·¤æÚU‡æ ãðU ÌÚU ¥çÙçà¿Ì ÚUæãUÌð, ØæÌ à梷¤æ ÚUæãUÌð ·¤è ãðUãUè ÍôÇðU ¹ÚðU
¥æãðU ¥æç‡æ ÌðãUè ÍôÇðU ¹ÚðU ¥æãðU. ÌôÂØZÌ ÌÚU ˆØæÌêÙ ·¤æãUè Ì‰Ø çÙƒæ‡ææÚU
ÙæãUè. ÒãðU ¹ôÅðU ¥æãðUÓ â×ÁÜð ÂæçãUÁð, ˆØæÙ¢ÌÚU â×æÏæÙ ßæÅðUÜ.
ãU‡æÁð SÂCïU ·¤ô‡æè ÕôÜÌ¿ ÙæãUèÌ ¥æç‡æ ¥âð¿ âßü ¿æÜßÌ
ÚUæãUÌæÌ. ×æÛØæâæÚU¹ð Ò™ææÙè ÂéL¤áÓ ¥âð SÂCïU ÕôÜê àæ·¤ÌæÌ, ¥æç‡æ ×è
Áâð ¥æãðU Ìâð ÕôÜê àæ·¤Ìô.
Ò¥æãðU çÙçמæ,Ó ÌÚUè âéhæ ÒâßüSßÓ¿
ÌéãUè çß¿æÚUæ, â»ÝðU ·¤æãUè çß¿æM¤ àæ·¤Ìæ, ·é¤ÆUÜæãUè ÂýàÙ çß¿æL¤
àæ·¤Ìæ. Âé‹ãUæ ¥âæ Øô»ï ÁéÝêUÙ Øð‡ææÚU ÙæãUè. ãU‡æêÙ â»ÝðU ·¤æãUè çß¿æÚUæ.
ÂýàÙ ¿æ¢»Üð ¥æãðUÌ ¥æç‡æ ãðU âßü ™ææÙ Âý·¤ÅU ãUô§üÜ ÌðÃãUæ¿ Üô·¤æ¢Ùæ
â×ÁðÜ Ùæ! ¥æãUè ÌéãUæÜæ ¥»Îè àæðßÅUÂØZÌ¿è »ôCïU â梻ê. ÌéãUè
çß¿æÚUæÜ Ìâð ¥æãUè ©UžæÚU Îðª¤.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ¥âð âéhæ ãUÅUÜð ÁæÌð ·¤è ™ææÙ »éM¤·¤ÇêUÙ âéhæ ãUôÌ
ÙæãUè ¥æç‡æ »éM¤çàæßæØ âéhæ ãUôÌ ÙæãUè. ãðU â×Áßæ.
ÎæÎæŸæè Ñ »ôCïU ¹ÚUè¿ ¥æãðU Ùæ! ÁÚU ·¤Ïè »éM¤Ùð ¥âð âæ¢ç»ÌÜð
·¤è, Ò×æÛØæ×éÝðU ÛææÜðÓ ÌÚU Ìè ¹ôÅUè »ôCïU ¥æãðU ¥æç‡æ çàæcØæÙð ãUÅUÜð
·¤è, Ò»éM¤çàæßæØ ÛææÜðÓ ÌÚU Ìè »ôCïUãUè ¹ôÅUè ¥æãðU. ¥æãUè ·¤æØ ãUÅUÜð?
·¤è ãðU Ìé׿ð¿ ÌéãUæÜæ ÎðÌ ¥æãUôÌ. ¥æ׿𠷤æãUè âéhæ ÎðÌ ÙæãUè.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ Â‡æ ˆØæâæÆUè ¥æ‡æ çÙçמæ ÌÚU ¥æãUæÌ¿ Ùæ?
ÎæÎæŸæè Ñ ãUô, çÙçמæ ÌÚU ¥æãðU¿ Ùæ! ¥æãUè SßÌÑ¿ ÌéãUæÜæ
â梻Ìô Ùæ ·¤è, ¥æãUè ÌÚU çÙç×žæ ¥æãUôÌ. ·ð¤ßÝU çÙçמæ! ‡æ ÌéãUè ÁÚU
çÙçמæ ×æÙÜð ÌÚU Ìé׿ð Ùé·¤âæÙ ãUô§üÜ, ·¤æÚU‡æ ©U·¤æÚUè Öæß çÙƒæêÙ
Áæ§üÜ. çÁÌ·¤æ ©U·¤æÚUè Öæß ÌðßÉUæ ¥çÏ·¤ ¿æ¢»Üæ ÂçÚU‡ææ× ÌéãUæÜæ
ç×ÝðUÜ. ©U·¤æÚUè ÖæßæÜæ¿ Ö€Ìè ãÅUÜè ¥æãðU.
Â
©U·¤æÚUè
Î
‡æ Ìéã
ÌéãUè ©
‡æ ãðU ç
×ãUæÙ ©U
×æÙæØ¿
¥Âü‡æ ·
ß
Ò×è ÌÚU
ÙØð. ×é×
×» ØæÌ
ÕôÜæßð.
¥â𿠐
ãU‡ææßð.
Ì:ãðU¿æ Î
ß
¥æãðU, ¥
·ë¤Âæ ·¤Ú
ÇUô€Øæß
»ÇUè ƒ
çÙç×žæ ¥
ÚUô» ÕÚUæ
Â
Î
¥æÂÜð ·
ãðU â»Ý

33. 21 22 »éL¤-çàæcØ
æÙð ×Üæ
ÉðU¿ ãUßð
ÍôÇðU ¹ÚðU
çÙƒæ‡ææÚU
.
¿æÜßÌ
¥æç‡æ ×è
çß¿æL¤
çß¿æÚUæ.
Üô·¤æ¢Ùæ
. ÌéãUè
hæ ãUôÌ
âæ¢ç»ÌÜð
ãUÅUÜð
ãUÅUÜð?
ãUè.
æ?
ÌéãUæÜæ
ãUè ÁÚU
ß çÙƒæêÙ
ÌéãUæÜæ
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ÎæÎæÁè, ¥æãUè ÁÚU ¥æÂËØæÜæ çÙçמæ ×æÙÜð ÌÚU
©U·¤æÚUè Öæß çÙƒæêÙ ÁæÌô, ãðU â×ÁÜð ÙæãUè.
ÎæÎæŸæè Ñ ¥æãUè ÌÚU ÌéãUæÜæ â梻Ìô ·¤è ¥æãUè çÙç×žæ ¥æãUôÌ
‡æ ÌéãUè ÁÚU ¥æãUæÜæ çÙçמæ ×æÙÜð ÌÚU ÌéãUæÜæ ÜæÖ ç×ÝU‡ææÚU ÙæãUè.
ÌéãUè ©U·¤æÚU ×æÙÜðÌ ÌÚU ȤÝU ç×ÝðUÜ, ãUæ çÙØ׿ ¥æãðU Øæ Á»æ¿æ.
‡æ ãðU çÙç×žæ ¥âð ¥æãðU ·¤è ×ôÿææâ ƒæðª¤Ù Áæ‡ææÚðU çÙç×žæ ¥æãðU. ãU‡æêÙ
×ãUæÙ ©U·¤æÚU ×æÙæ. çÌÍð ¥Âü‡æ ·¤ÚU‡Øæâ âæ¢ç»ÌÜð ¥æãð.U Ȥ€Ì ©U·¤æÚU¿
×æÙæØ¿ð °ßÉðU¿ ÙæãUè ‡æ ×Ù-ß¿Ù-·¤æØæ âßü ¥Âü‡æ ·¤ÚUæ. âßüSß
¥Âü‡æ ·¤ÚUæØÜæ ßðÝU¿ Ü滇ææÚU ÙæãUè ¥âæ Öæß ØæØÜæ ãUßæ.
ßèÌÚUæ»æ¢Ùè âéhæ ãUÅUÜð ¥æãðU ·¤è ™ææÙèÂéL¤á ÌÚU ¥âð ãU‡æÌæÌ ·¤è
Ò×è ÌÚU çÙç×žæ ¥æãðUÓ Â‡æ ×é×éÿæé¢Ùè ÒÌð çÙç×žæ ¥æãðUÌÓ ¥âð ·¤ÏèãUè ×æÙê
ÙØð. ×é×éÿæ¢éÙè çÙçמæÖæß Îæ¹ßê ÙØð ·¤è Ò¥ôãUô, ÌéãUè ÌÚU çÙç×žæ ¥æãUæÌ,
×» ØæÌ ÌéãUè ·¤æØ ·¤ÚU‡ææÚ?Ó ÒÌð¿ ¥æ׿ð âßüSß ¥æãðUÌÓ ¥âð¿ ˆØæ¢Ùè
ÕôÜæßð. ÙæãUè ÌÚU ØæÜæ ÃØßãUæÚU ¿é·¤ÜæÌ ¥âð ãUÅUÜð Áæ§üÜ. ÌéãUè ÌÚU
¥â𿠐ãU‡ææßð ·¤è ãðU¿ Ò¥æãUæÜæ ×ôÿææÜæ ƒæðª¤Ù Áæ‡ææÚðU ¥æãðUÌÓ ¥âð
ãU‡ææßð. ¥æç‡æ ™ææÙè ÂéL¤á ¥âð â梻ÌæÌ ·¤è Ò×è çÙç×žæ ¥æãðUÓ, ¥àææ
Ì:ãðU¿æ Îôƒæ梿æ ÃØßãUæÚU ãUÅUÜæ ÁæÌô.
ßSÌéçSÌÍèÌ ãUæ §Ì·¤æ âÚUÝU ×æ»ü ¥æãðU, â×Öæß ¥âÜðÜæ ×æ»ü
¥æãðU, ¥çÁÕæÌ ¥ÇU¿‡æL¤Â ÙæãUè ¥æç‡æ ÌÚUè âéhæ ×æ»ü Îæ¹ç߇ææÚðU ¥æç‡æ
·ë¤Âæ ·¤ÚU‡ææÚðU SßÌÑ ·¤æØ ãU‡æÌæÌ? ·¤è Ò×è çÙç×žæ ¥æãðU.Ó Ò ÂæãUæ Ùæ,
ÇUô€ØæßÚU »ÇUè ƒææÜÌ ÙæãUè Ùæ, ÙæãUè?Ó ÙæãUè ÌÚU ç·¤Ìè ×ôÆUè (×æÙæ¿è)
»ÇUè ƒææÜêÙ çȤÚUÌèÜ! ãU‡æÁð ¥æãUè Îð‡ææÚðU âéhæ ÙæãUè, ¥æãUè ÌÚU
çÙç×žæ ¥æãUôÌ. ÇUæò€ÅUÚU·¤ÇðU »ðËØæßÚU ÚUô» ÕÚUæ ãUôÌô. âéÌæÚUæ·¤ÇðU »ðËØæßÚU
ÚUô» ÕÚUæ ãUô§üÜ ·¤æ?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ÙæãUè.
ÎæÎæŸæè Ñ ãU‡æêÙ …Øæ »ôCïUè´¿ð Áð çÙç×žæ ¥æãðUÌ, çÌÍð »ðÜô ÌÚU¿
¥æÂÜð ·¤æ× ãUô§üÜ. ãU‡æêÙ ·ý¤ôÏ-×æÙ-×æØæ-ÜôÖ ƒææÜßæØ¿ð ¥âÌèÜ,
ãðU â»ÝðU ¥™ææÙ ÎêÚU ·¤ÚUæØ¿ð ¥âðÜ, ÌÚU ™ææÙè´·¤ÇðU Áæßð Üæ»ðÜ.

34. »éL¤-çàæcØ 23 24
âÌï÷ âæÏÙ âæ×æßÜð Ò™ææÙè´‘ØæÓ ¥æÌ
ãU‡æêÙ ãU‡æÌæÌ ·¤è âÌï÷ âæÏÙ ãUßðÌ. âÌï÷ âæÏÙ ãU‡æÁð ·¤æØ?
âÌï÷Îðß, âÌï÷»éM¤ ¥æç‡æ âÌï÷Ï×ü! ¹ÚUô¹ÚU ÌÚU àææS˜æ âéhæ âÌï÷âæÏÙ ÙæãUèÌ,
×êÌèü âéhæ âÌï÷âæÏÙ ÙæãUè. Ȥ€Ì ™ææÙè ÂéL¤á¿ âÌï÷âæÏÙ ¥æãðUÌ. ˆØ梑ØæÌ
âßü¿ âæ×æßÜð. çÁÍð âÌï÷Îðß, âÌï÷»éM¤ ¥æç‡æ âÌï÷Ï×ü ãðU ÌèÙ °·¤˜æ
¥âÌèÜ ˆØæ¢Ùæ ãU‡æÌæÌ ™ææÙè ÂéL¤á! ÁðÃãUæ çßÏè ·¤ÚUÌæÌ ÌðÃãUæ Ìð âÌï÷Îðß
¥æãðUÌ, ÕôÜÌæÌ ÌðÃãUæ âÌï÷»éM¤ ¥æãðUÌ ¥æç‡æ °ð·¤ÌæÌ ÌðÃãUæ âÌï÷Ï×ü ¥æãðU.
ç̃æ梿æ â¢»× °·¤æ¿ çÆU·¤æ‡æè ¥æãðU! °·¤æ¿è¿ ¥æÚUæÏÙæ ·¤ÚUæ, ÎéâÚUè
ÖæÙ»ÇU¿ Ù·¤ô. ÙæãUè ÌÚU ç̃ææ¢¿è ¥æÚUæÏÙæ ·¤ÚUæßè Üæ»ðÜ. ØðÍð ÌÚU
°·¤æÌ¿ â»ÝðU âæ×æßêÙ »ðÜð.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ÁñÙèÁ×׊Øð ÌÚU »éM¤ÖæßæâæÚU¹ð ·¤æãUè ÙâÌð¿.
ÎæÎæŸæè Ñ ÙæãUè, ÌéãUè ãU‡æÌæ Ìâð ÙæãUè. ¹ÚðU ÌÚU Îðß, »éM¤ ¥æç‡æ
Ï×ü, ØæßÚU¿ ˆØ梿è SÍæÂÙæ ¥æãðU. âÌï÷Îðß, âÌï÷»éM¤ ¥æç‡æ âÌï÷Ï×æüßÚU ÌÚU
ˆØæ¿æ âßü ¥æÏæÚU ¥æãðU. ×ãUæßèÚU ֻߢÌæ¢Ùè, ¿ôßèâ ÌèÍZ·¤ÚUæ¢Ùè ·¤æØ
âæ¢ç»ÌÜð? ·¤è »éM¤çàæßæØ Øæ Á»æÌ ¿æ܇ææÚU¿ ÙæãUè. ãU‡æêÙ âÌï÷Îðß,
âÌï÷»éM¤ ¥æç‡æ âÌï÷Ï×ü ãðU ÌèÙ âæÍèÜæ ¥âÌèÜ ÌÚU ×ôÿæ ç×ÝðUÜ, ¥âð
ÍôÇðUȤæÚU ·¤æãUè ·¤æÙæßÚU ¥æÜð ¥æãðU ·¤æ?
âÌï÷Ï×ü ãU‡æÁð ֻߢÌæ¢Ùè âæ¢ç»ÌÜðÜð àææS˜æ-¥æ»×, Ìô ¥æãðU
âÌï÷Ï×ü. âÌï÷Ï×ü ÌÚU ¥æãðU, ֻߢÌæ¢Ùè âæ¢ç»ÌÜðÜè àææS˜æð ¥æãðUÌ Â‡æ
»éM¤çàæßæØ Ìè â×Áæ߇ææÚU ·¤ô‡æ? ¥æç‡æ âÎ÷»éM¤ ÌÚU ¥æÂËØæ ØðÍð ¥âÌæÌ
‡æ Ìð âéhæ ¥æÌæ âÎ÷»éM¤ ÚUæçãUÜð ÙæãUèÌ. ·¤æÚU‡æ ˆØæ¢Ùæ ¥æˆ×™ææÙ ÙæãUè
ãU‡æêÙ! ãU‡æÁð âÎ÷»éM¤ ÌÚU ÂæçãUÁð¿. Ìð ÁðÃãUæ ÌéבØæ ƒæÚUè (¥æãUæÚ)U
ƒØæØÜæ ØðÌæÌ ÌðÃãUæ ÌéãUè ˆØæ¢Ùæ ¥æãUæÚU læßð. ¥æç‡æ ˆØæ‘Øæ ÕÎËØæÌ
ÌéãUè ˆØ梑Øæ·¤ÇðU çàæ·¤æØÜæ ÁæØ¿ð, ¥àæè ÃØßSÍæ ֻߢÌæÙè ·ð¤ÜðÜè
¥æãðU. ÂýˆØð·¤ ÃØ€ÌèÜæ, °ð´àæè ßáæü‘Øæ ×ÙécØæÜæ âéhæ âÎ÷»éM¤¿è »ÚUÁ
¥âÌð. ¥æç‡æ âÌï÷Îðß ãU‡æÁð ·¤æØ? ÌÚU ßèÌÚUæ» Ö»ß¢Ì. ¥æÌæ Ìð ÁÚU
ÂýˆØÿæ ãUÁÚU ÙâÌèÜ ÌÚU ˆØ梿è ×êÌèü ÆðUßÌæÌ. ÂÚ¢UÌé âÎ÷»éM¤ ÌÚU ÂýˆØÿææÌ
ãUÁÚU ãUßð¿. ˆØ梿è ×êÌèü ÆðUßêÙ ¿æ܇ææÚU ÙæãUè.
Â
×ÙæÙð¿
Î
ÂæçãUÁð ·
¥âð ã
×éÜèÜæ
ÌÚUè ¿æÜ
Â
ÚUæçãUÜð ¥
»éM¤ ×æÙ
àæ·¤Ì Ù
Î
¥æÂËØ
ãU‡æêÙ Ì
ȤôÅUô ¥
ÕÚUæ ãUô§
Â
»éM¤ ×æÙ
Î
»éM¤ ·¤ô
ÌÚU ãðU â
ÙæãUè ÌÚ
Øæ Á‹×
¥æãðUÌ.
×çãU‹ØæÌ

35. 23 24 »éL¤-çàæcØ
·¤æØ?
ÙæãUèÌ,
ˆØ梑ØæÌ
Ù °·¤˜æ
âÌï÷Îðß
×ü ¥æãðU.
, ÎéâÚUè
ØðÍð ÌÚU
¿.
M¤ ¥æç‡æ
×æüßÚU ÌÚU
Ùè ·¤æØ
âÌï÷Îðß,
Ü, ¥âð
Ìô ¥æãðU
ãðUÌ Â‡æ
¥âÌæÌ
æÙ ÙæãUè
¥æãUæÚ)U
ÕÎËØæÌ
·ð¤ÜðÜè
¿è »ÚUÁ
æ Ìð ÁÚU
ÂýˆØÿææÌ
×ÙæÙð ×æÙÜðÜð ¿æÜÌ ÙæãUè
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ »éM¤ Ùð×Üð ÂæçãUÁðÌ ãUè »ôCïU ¹ÚUè ¥æãðU. Â‡æ ¥æÂËØæ
×ÙæÙð¿ ·¤ô‡ææÜæ ÌÚUè »éM¤ ×æÙÜð ÌÚU ¿æÜÌð ·¤æ?
ÎæÎæŸæè Ñ Ìâð ·¤æãUè ¿æ܇ææÚU ÙæãUè. â梻‡ææÚUæ ˆØæ‘Øæ â×ôÚU
ÂæçãUÁð ·¤è Ìê ãUè ¿ê·¤ ·ð¤Üè ¥æãðU⠐ãU‡æêÙ. ¥æç‡æ ÁÚU ×ÙæÙð ×æÙêÙ ƒØæ
¥âð ãU‡æÌ ¥âæÜ ÌÚU ×» Øæ ÕæØ·¤ôÜæ ×ÙæÙð¿ ×æÙêÙ ƒØæ Ùæ! °·¤æ
×éÜèÜæ ÂæãêUÙ ×ÙæÌ¿ ×æÙæ ·¤è ×æÛæð Ü‚Ù ÛææÜð! ×» Ü‚Ù ÙæãUè ·ð¤Üð
ÌÚUè ¿æÜðÜ ·¤æ?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ â×Áæ ·¤ô‡æè »éM¤ ÂÚUÎðàææÌ Á檤٠çÌÍð ·¤æØ×âæÆUè
ÚUæçãUÜð ¥âÌèÜ ß Ìð ØðÍð ÂÚUÌ Øð‡ææÚU¿ ÙâÌèÜ ¥æç‡æ ×Üæ ÁÚU ˆØæ¢Ùæ
»éM¤ ×æÙæØ¿ð ¥âðÜ ÌÚU ×è ˆØ梿æ ȤôÅUô ÆðUª¤Ù ˆØæ¢Ùæ ×æÛæð »éM¤ ×æÙê
àæ·¤Ì ÙæãUè ·¤æ?
ÎæÎæŸæè Ñ ÙæãUè. ˆØæÙð ·¤æãUè¿ çÙc‹٠ãUô‡ææÚU ÙæãUè. »éM¤ ãU‡æÁð,
¥æÂËØæÜæ Áð ×æ»ü Îæ¹ßÌèÜ Ìð »éM¤. ȤôÅUô ×æ»ü Îæ¹ßÌ ÙæãUè.
ãU‡æêÙ Ìð »éM¤ ·¤æ×æ¿ð ÙæãUèÌ. ¥æÂ‡æ ¥æÁæÚUè ¥âê ¥æç‡æ ÇUæò€ÅUÚU¿æ
ȤôÅUô ¥æÂËØæ â×ôÚU ÆðUßêÙ ˆØæ¿ð ŠØæÙ ·¤ÚUèÌ ÚUæçãUÜô ÌÚU ·¤æØ ¥æÁæÚU
ÕÚUæ ãUô§üÜ?
Ò¥æÂÜðÓ »éM¤ ·¤ô‡æ?
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ÎæÎæŸæè ÌéãUæÜæ ™ææÙ Âý·¤ÅU ÛææÜð ÌðÃãUæ ÌéãUè ·¤ô‡ææÜæ
»éM¤ ×æÙÜð ãUôÌð ·¤æ?
ÎæÎæŸæè Ñ ¥æãUæÜæ ·¤ô‡æè ÂýˆØÿæ »éM¤ ÌÚU ÖðÅUÜð ÙæãUèÌ. ßæSÌßæÌ
»éM¤ ·¤ô‡ææÜæ ãU‡æÌæ Øð§üÜ? ·¤è Áð ÂýˆØÿæ ÖðÅUÜð ¥âÌèÜ ˆØæ¢Ùæ. ÙæãUè
ÌÚU ãðU âßü ȤôÅUô ÌÚU ¥æãðUÌ¿ Ùæ! ·ë¤c‡æ Ö»ß¢Ì ÂýˆØÿæ ÖðÅUÜð ÌÚU ·¤æ×æ¿ð.
ÙæãUè ÌÚU ȤôÅUô ÌÚU Üô·¤æ¢Ùè çß·¤Üð ¥æç‡æ ¥æãUè Ìð âÁßÜð! ¥æãUæÜæ
Øæ Á‹×æÌ ·¤ô‡æè çÇUâæØÇðUÇ (ÆUÚUæçß·¤)U »éM¤ ÖðÅUÜð ÙæãUèÌ, ·¤è ãðU¿ »éM¤
¥æãðUÌ. »éM¤ ÁÚU ÂýˆØÿæ ¥âÌèÜ ÌÚU ˆØæ ÂýˆØÿæ »éM¤Üæ ÏæÚU‡æ ·¤M¤Ù âãUæ
×çãU‹ØæÌ, ÕæÚUæ ×çãU‹ØæÌ ˆØæ¢ Îôƒææ¢×ŠØð »éM¤-çàæcØæ¿ð ÙæÌð ÂýSÍæçÂÌ ãUôÌð,

36. »éL¤-çàæcØ 25 26
×æ»ð-×æ
Áð ™ææÙ
Â
»éM¤çàæß
Î
Âêßèü »éM
ãUôÌô. Â
»éM¤ ÖðÅ
Á‹×æÌ
Ø
™ææÙ Âý·
ÌðÃãUæ ×æ
Âé‡Ø ©UÎ
¥æÌæ Ü
×滑Øæ
·¤æãUèãUè
Â
×æ»üÎàæüÙ
Î
ÙæãUèÌ.
ÌÚUè Îð¹
ÖðÅUÜð ¥
¥âðÜ,
ßáðü â¢Ü
¥âðÜ Ì
·¤æãUèãUè
ˆØæ¢Ùæ »éM¤ ãUÅUÜð ÁæÌð. ¥æ×¿æ ¥âæ ·¤ô‡æÌæ¿ â¢Õ¢Ï SÍæçÂÌ ÛææÜæ
ÙæãUè, ÂýˆØÿæ ·¤ô‡æè¿ ÖðÅUÜð ÙæãUè.
·ë¤ÂæÝéUÎðßæ¢ßÚU ¥çÏ·¤ Öæß ãUôÌæ! ‡æ Ìð ÂýˆØÿæ ÙÃãUÌð. ãU‡æêÙ
ˆØæ¢¿æ »éM¤‘Øæ M¤ÂæÌ Sßè·¤æÚU ·¤ÚUÌ ÙæãUè. »éM¤Âý×æ‡æð Sßè·¤æÚU ·ð¤Üæ
¥âð ×è ·¤ô‡ææÜæ ãU‡æðÜ? ÌÚU ÂýˆØÿæ ×Üæ â梻ÌèÜ, ÂýˆØÿæ ¥æÎðàæ
ÎðÌèÜ, ©UÂÎðàæ ·¤ÚUÌèÜ ˆØæ¢Ùæ ×è »éM¤ ãU‡æðÜ. ·ë¤ÂæÝéUÎðß U ×Üæ Âæ¿¿
ç×Ùè´ÅUæâæÆUè ÁÚUèU ÖðÅUÜð ¥âÌð Ùæ, ÌÚUè ×è ˆØæ¢¿è »éM¤ÂÎè SÍæÂÙæ
·ð¤Üè ¥âÌè, ¥âð ×Üæ â×ÁÜð ãUôÌð! ×è »éM¤ÂÎè ·¤ô‡ææÜæãUè SÍæÂÙ
·ð¤Üð ÙÃãUÌð. §ÌÚU â¢Ì梿ð ×è ÎàæüÙ ƒæðÌÜð ãUôÌð. Â‡æ ˆØæ »éM¤ÂÎæßÚU ÁÚU
×æÛæð ¥¢ÌÑ·¤ÚU‡æ çSÍÚUæßðÜ ÌÚ¿U ×è »éM¤ ·¤ÚðUÜ, ÙæãUè ÌÚU »éM¤ ·¤ÚU‡ææÚU
ÙæãUè. Ìð â¢Ì ¹ÚðU ãUôÌð, ãUè »ôCïU Ù€·¤è Â‡æ ¥æÂËØæ ×Ùæ¿è â¢ÌécÅUè
ÛææÜè ÂæçãUÁð Ùæ. Â‡æ ¥æÂÜð ¥¢ÌÑ·¤ÚU‡æ ˆØ梑Øæ çÆU·¤æ‡æè çSÍÚUæßÜð
ÂæçãUÁð Ùæ!
©U·¤æÚU, Âêßèü‘Øæ »éM¢¤¿ð
¥æÌæ, Øæ Á‹×æÌ ×æÛæð »éM¤ ÙæãUèÌ, Øæ¿æ ¥Íü ¥âæ ãUôÌ ÙæãUè
·¤è ×Üæ ·¤Ïè¿ »éM¤ ÙÃãUÌð.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ãU‡æÁð ×滑Øæ Á‹×æÌ Ìé׿ð »éM¤ ãUôÌð?
ÎæÎæŸæè Ñ »éM¤çàæßæØ ÌÚU ×ÙécØ ÂéÉðU ØðÌ¿ ÙæãUè. »éM¤çàæßæØ ÌÚU
ÂéÉðU ¥æÜðÜð¿ ÙâÌæÌ. ×æÛæð ãU‡æ‡æð ¥âð ¥æãðU ·¤è çÕÙ »éM¤¿ð ·¤ô‡æè
¥âê¿ àæ·¤Ì ÙæãUè.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ ×» ×滑Øæ Á‹×è Ìé׿ð »éM¤ ·¤ô‡æ ãUôÌð?
ÎæÎæŸæè Ñ Ìð ¹ê ¿æ¢»Üð »éM¤ ¥âÌèÜ, ‡æ Ìð ¥æÌæ ¥æãUæÜæ
·¤âð â×Á‡ææÚU!
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ Ÿæè×Î÷ ÚUæÁ¿¢¼ý梿ð âéhæ »éM¤ ãUôÌð Ùæ?
ÎæÎæŸæè Ñ ˆØæ¢Ùæ Øæ Á‹×æÌ »éM¤ ÜæÖÜð ÙÃãUÌð. ˆØæ¢Ùè °ßÉðU
çÜçãUÜðð ¥æãðU ·¤è ¥æãUæÜæ ÁÚU âÎ÷»éM¤ ç×ÝUæÜð ¥âÌð ÌÚU ¥æãUè ˆØ梑Øæ

37. 25 26 »éL¤-çàæcØ
×æ»ð-×æ»ð »ðÜô ¥âÌô! Â‡æ ˆØ梿ð ™ææÙ ¹ÚðU ¥æãðU. ˆØæ¢Ùæ ¥¢çÌ× Îàæð׊Øð
Áð ™ææÙ Âý·¤ÅU ÛææÜð, Ìð ¥æˆ×™ææÙ Âý·¤ÅU ÛææÜð ãUôÌð.
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ Â‡æ ÎæÎæÁè ¥æÂËØæÜæãUè Áð ™ææÙ ÛææÜð, Ìð
»éM¤çàæßæØ¿ ÛææÜð Ùæ?
ÎæÎæŸæè Ñ ãUæ â»ÝUæ ¥æãUè ×滿æ çãUàæôÕ ƒæðª¤Ù ¥æÜô ¥æãUôÌ.
Âêßèü »éM¤ ÖðÅUÜð ãUôÌð, ™ææÙè ÖðÅUÜð ãUôÌð ˆØ梑Øæ·¤ÇêUÙ âæ×æÙ ƒæðª¤Ù ¥æÜô
ãUôÌô. Â‡æ ·¤ô‡æˆØæÌÚUè ¿é·¤è×éÝðU Ìð Íæ¢ÕÜð »ðÜð ¥âæßð. ãU‡æêÙ Øæ Á‹×æÌ
»éM¤ ÖðÅUÜð ÙæãUèÌ Â‡æ ×滑Øæ Á‹×æ¿ð »éM¤ ¥âÌèÜ¿ Ùæ? ×滑Øæ
Á‹×æÌ »éM¤ ÖðÅUÜð ¥âÌèÜ ¥æç‡æ Øæ Á‹×æÌ ™ææÙ Âý·¤ÅU ÛææÜð!
Øæ Á‹×æÌ ÌÚU ×Üæ ¥âæ ·¤æãUè çßàßæâ ÙÃãUÌæ ·¤è §Ì·ð¤ ¥»æÏU
™ææÙ Âý·¤ÅU ãUô§üÜ. ‡æ ÌÚUè Ìð âéÚUÌ‘Øæ SÅðUàæÙßÚU ¥¿æÙ·¤¿ Âý·¤ÅU ÛææÜð.
ÌðÃãUæ ×æÛæè ¹æ˜æè ÂÅUÜè ·¤è ãðU ÌÚU ¥æàØØü·¤æÚU·¤ çß™ææÙ ¥æãðU! Üô·¤æ¢¿ð
Âé‡Ø ©UÎØæâ ¥æÜð ¥âæßð. ·¤ô‡ææÜæ ÌÚUè çÙçמæ ÕÙßæßð¿ Üæ»Ìð Ùæ? ÌÚU
¥æÌæ Üô·¤ â×ÁÌæÌ ·¤è ÎæÎæÙæ¢ ™ææÙ ¥âð¿ Âý·¤ÅU ÛææÜð, ÂÚ¢UÌé Ìâð ÙæãUè,
×滑Øæ Á‹×æÌ »éM¤ ·ð¤Üð ãUôÌð, ˆØæ¿ð ãðU ȤÝU ÂýæŒÌ ÛææÜð. ÌæˆÂØü, »éM¤çàæßæØ
·¤æãUèãUè âæŠØ ãUôÌ ÙæãUè. »éM¤ ÂÚ¢UÂÚUæ ¿æÜê¿ ÚUæãU‡ææÚU ¥æãðU.
çÁß¢Ì »éM¢¤¿ð¿ ×ãUžß
ÂýàÙ·¤Ìæü Ñ »éM¤ ãUØæÌ ÙâÌèÜ ÌÚUè âéhæ SßÌÑ‘Øæ çàæcØæâ
×æ»üÎàæüÙ ÎðÌæÌ ·¤è ÙæãUè?
ÎæÎæŸæè Ñ ÂýˆØÿæ »éM¤ ¥âÌèÜ ÌÚU¿ ·¤æ×æ¿ð. ÂÚUôÿæ ÌÚU ·¤æ×æ¿ð¿
ÙæãUèÌ. âÎðãU ãUÁÚU Ùâ‡ææÚðU ¥âð ÂÚUôÿæ »éM¤ ·¤æãUèãUè ×ÎÌ ·¤ÚUÌ ÙæãUèÌ.
ÌÚUè Îð¹èÜ ÂÚUôÿæ »éM¤ ·¤àææ Âý·¤æÚðU ×ÎÌ ·¤ÚUÌæÌ? ÌÚU Áð »éM¤ ¥æÂËØæÜæ
ÖðÅUÜð ¥âÌèÜ ¥æç‡æ ÎãUæ-¢ÏÚUæ ßáðü ¥æÂËØæÜæ ˆØ梿æ ÜæÖ ç×ÝUæÜæ
¥âðÜ, ¥æÂ‡æ ˆØ梿è âðßæ ·ð¤Üè ¥âðÜ ß ˆØæ »éM¢¤ÕÚUôÕÚU ÎãUæ-¢ÏÚUæ
ßáðü â¢Ü‚ÙÌæ ÚUæçãUÜè ¥âðÜ, ¥æç‡æ ˆØæÙ¢ÌÚU ÁÚU ˆØ梿æ ÎðãUæ¢Ì ÛææÜæ
¥âðÜ ÌÚU ×æ˜æ ÍôÇUæ ÜæÖ ç×ÝêU àæ·¤Ìô. ÙæãUè ÌÚU ÇUô·ð¤È¤ôÇU ·¤M¤Ù âéhæ
·¤æãUèãUè ÜæÖ ãUôÌ ÙæãUè!
Ì ÛææÜæ
ãU‡æêÙ
ÚU ·ð¤Üæ
¥æÎðàæ
æ Âæ¿¿
SÍæÂÙæ
SÍæÂÙ
æßÚU ÁÚU
·¤ÚU‡ææÚU
â¢ÌécÅUè
ÍÚUæßÜð
ôÌ ÙæãUè
ßæØ ÌÚU
¿ð ·¤ô‡æè
¥æãUæÜæ
Ùè °ßÉðU
ˆØ梑Øæ