In this article the authors have studied the eight segments of the regional maritime transport markets in nine littoral states in Persian Gulf and Oman Sea by reference to the data of arriving ships into these states' ports in 2018. The authors also outline the major trends affecting the outlook of Iranian ports in this region and should be considered to compensate the divergence from the targeted goals in the coming years. Tarabarn Monthly Magazine, Issue no. 173, Feb.2020.

1. ‫کشورهای‬ 2018 ‫سال‬ ‫در‬
‫دریای‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫حوزه‬
‫درصد‬ 1/65 ‫حدود‬ ‫عمان‬
‫کل‬ ‫به‬ ‫متردد‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬ ‫از‬
‫خود‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫جهان‬ ‫بنادر‬
‫این‬ ‫از‬ .‫‌اند‬‫ه‬‫کرد‬ ‫جذب‬
‫جذب‬ ‫درصد‬ 35/6 ،‫تعداد‬
‫درصد‬ 25 ‫و‬ ‫امارات‬ ‫بنادر‬
‫عربستان‬ ‫بنادر‬ ‫جذب‬
،‫آنها‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫و‬ ‫‌اند‬‫ه‬‫شد‬
‫قطر‬ ،)‫درصد‬ 8/7( ‫ایران‬
‫عمان‬ ‫و‬ )‫درصد‬ 8/4(
‫دارند‬ ‫قرار‬ )‫درصد‬ 7/7 (
‫‌کننده‬‫ل‬‫تسـهی‬ ‫دریایی‬ ‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫‌های‬‫م‬‫سیسـت‬
‫درآمدزایی‬ ،‫اشتغال‬ ‫محرک‬ ،‫‌المللی‬‫ن‬‫بی‬ ‫تجارت‬
‫و‬ ‫هستند‬ ‫جوامع‬ ‫ اجتماعی‬-‫اقتصادی‬ ‫توسعه‬ ‫و‬
‫حیاتی‬،‫ملل‬‫اقتصادی‬‫حیات‬‫برای‬‫آنها‬‫توسـعه‬
‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫بازارهای‬ ،‫رو‬ ‫این‬ ‫از‬ .‫‌شـود‬‫ی‬‫م‬ ‫تلقی‬
‫اقتصادی‬‫‌های‬‫ه‬‫بنگا‬‫پیـکار‬‫محل‬‫‌تنها‬‫ه‬‫ن‬‫دریایـی‬
‫‌زمینه‬‫س‬‫پ‬ ‫در‬ ‫‌تـوان‬‫ی‬‫م‬ ‫همـواره‬ ‫بلکـه‬ ،‫هسـتند‬
‫و‬ ‫جهانی‬ ‫‌های‬‫ت‬‫قدر‬ ‫زورآزمایی‬ ‫از‬ ‫نشـانی‬ ‫آنها‬
.‫دید‬ ‫را‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫بدا‬ ‫متکی‬ ‫اقتصادی‬ ‫‌های‬‫ک‬‫بلو‬
‫حاشـیه‬ ‫در‬ ‫واقع‬ ‫کشـورهای‬ ‫در‬ ‫موضـوع‬ ‫ایـن‬
‫‌مشـاهده‬‫ل‬‫قاب‬‫نیز‬‫عمان‬‫دریـای‬‫و‬‫‌فـارس‬‫ج‬‫خلی‬
،‫خاورمیانه‬ ‫قلب‬ ‫در‬ ‫یادشده‬ ‫منطقه‬ ‫بنادر‬ .‫اسـت‬
‫شـمار‬‫به‬‫جهان‬‫مناطق‬‫‌تریـن‬‫ی‬‫راهبرد‬‫از‬‫یکـی‬
‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫آن‬ ‫دریایی‬ ‫حمل‬ ‫‌های‬‫م‬‫سیسـت‬ ‫و‬ ‫آمده‬
‫(با‬‫آسـیا‬‫غرب‬‫در‬‫‌المللی‬‫ن‬‫بی‬‫تجـارت‬‫تسـهیل‬
‫سـایر‬‫با‬)‫نفـر‬‫میلیـون‬ 700‫از‬‫بیـش‬‫جمعیـت‬
‫اعظم‬ ‫بخـش‬ ‫تامین‬ ‫بسترسـاز‬ ،‫جهـان‬ ‫مناطـق‬
.‫‌آیند‬‫ی‬‫م‬ ‫شمار‬ ‫به‬ ‫نیز‬ ‫جهان‬ ‫انرژی‬
‫افزایش‬‫برای‬‫منطقه‬‫کشـورهای‬،‫دیگر‬‫طرف‬‫از‬
‫و‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫منطقـ‬ ‫اقتصادی‬ ‫نفـوذ‬ ‫و‬ ‫تجاری‬ ‫قـدرت‬
‫توسـعه‬‫در‬‫‌امانی‬‫ی‬‫ب‬‫رقابـت‬‫بـه‬‫خـود‬‫جهانـی‬
‫بر‬‫عالوه‬‫و‬‫پرداختـه‬‫خـود‬‫دریایی‬‫‌ونقـل‬‫ل‬‫حم‬
‫و‬ ‫نظامـی‬ ،‫سیاسـی‬ ‫التهابـات‬ ‫معـرض‬ ‫در‬ ‫آن‬
‫داشـتن‬ ‫اختیار‬ ‫در‬ .‫هسـتند‬ ‫فراوانـی‬ ‫اقتصـادی‬
‫این‬ ‫دریایـی‬ ‫‌ونقـل‬‫ل‬‫حم‬ ‫بازارهـای‬ ‫از‬ ‫طرحـی‬
‫بـرای‬ ‫‌ویـژه‬‫ه‬‫ب‬ ‫آنهـا‬ ‫دینامیـک‬ ‫درک‬ ‫و‬ ‫منطقـه‬
‫در‬ ‫کـه‬ ‫ما‬ ‫کشـور‬ ‫دریایـی‬ ‫‌ونقـل‬‫ل‬‫حم‬ ‫فعـاالن‬
‫اهمیـت‬ ‫از‬ ،‫گردیـده‬ ‫واقـع‬ ‫منطقـه‬ ‫ایـن‬ ‫بطـن‬
.‫است‬ ‫برخوردار‬ ‫فراوانی‬
‫بازار‬‫از‬ ‫تصویـری‬ ‫ارائـه‬ ‫بـه‬ ‫ابتدا‬ ‫مقالـه‬ ‫ایـن‬ ‫در‬
‫و‬ ‫‌فـارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫حـوزه‬ ‫در‬ ‫دریایـی‬ ‫‌ونقـل‬‫ل‬‫حم‬
‫بـرای‬ ‫کـه‬ ‫پرداخـت‬ ‫خواهیـم‬ ‫عمـان‬ ‫دریـای‬
‫مراجـع‬ ‫بهتریـن‬ ‫از‬ ‫یکـی‬ ،‫تصویـر‬ ‫ایـن‬ ‫خلـق‬
‫مشـترک‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫اسـت‬ ‫اطالعاتی‬ ،‫موجـود‬
‫و‬‫تهیه‬‫آنکتاد‬‫و‬‫ترافیک‬‫مارین‬‫شـرکت‬‫توسـط‬
‫توسط‬‫رسـمی‬‫طور‬‫به‬ 2019‫سـال‬‫دوم‬‫نیمه‬‫در‬
.‫است‬ ‫شده‬ ‫منتشر‬‫آنکتاد‬
‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫انواع‬ ‫آمار‬ ‫دربردارنده‬ ‫اطالعات‬ ‫این‬
‫سـال‬ ‫در‬ ‫جهـان‬ ‫کشـور‬ 184‫بنـادر‬ ‫بـه‬ ‫متـردد‬
‫مورد‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ارزشـمندی‬ ‫اطالعات‬ ‫و‬ ‫بوده‬ 2018
‫و‬ ‫ناخالص‬ ‫ظرفیـت‬ ،‫‌ها‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫انـواع‬ ‫و‬ ‫تعـداد‬
‫در‬‫اقامتشـان‬‫مدت‬‫و‬‫آنها‬‫در‬‫بارگیری‬‫قابل‬‫وزن‬
.‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫کشور‬ ‫هر‬ ‫بنادر‬
‫مقایسـه‬ ‫و‬ ‫بررسـی‬ ‫به‬ ‫مقاله‬ ‫این‬ ‫ابتدایی‬ ‫بخـش‬
‫به‬‫متردد‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫زمینه‬‫در‬‫مزبور‬‫اطالعـات‬
‫و‬‫‌فـارس‬‫ج‬‫خلی‬‫حوزه‬‫در‬‫واقـع‬‫کشـور‬ 9‫بنـادر‬
‫اسـت‬‫ذکر‬‫شـایان‬.‫دارد‬‫اختصاص‬‫عمان‬‫دریای‬
‫و‬‫‌فارس‬‫ج‬‫خلی‬‫در‬‫کشـورها‬‫این‬‫بنـادر‬ ‫تمام‬‫کـه‬
‫کشـورهای‬ ‫از‬ ‫برخی‬ ‫و‬ ‫نبوده‬ ‫واقع‬ ‫عمان‬ ‫دریای‬
)‫عربستان‬‫و‬‫پاکستان‬،‫عمان‬‫(مثل‬‫بررسـی‬‫مورد‬
‫و‬ ‫سـرخ‬ ‫دریای‬ ،‫عربی‬ ‫دریای‬ ‫در‬ ‫بنـادری‬ ‫دارای‬
‫این‬،‫مولفان‬‫عقیـده‬‫به‬‫که‬‫هسـتند‬‫هند‬‫اقیانوس‬
‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬‫بازار‬‫از‬‫‌نظیـری‬‫م‬‫ک‬‫تصویر‬‫اطالعات‬
‫کشـورهای‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫‌های‬‫ش‬‫زیربخ‬ ‫نیز‬ ‫و‬ ‫دریایـی‬
.‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫منطقه‬
‫حوزه‬ ‫در‬ ‫کشتیرانی‬ ‫بازار‬ ‫ترکیب‬
‫عمان‬ ‫دریای‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلی‬
‫کشـورهای‬ ‫بـه‬ ‫شـده‬ ‫وارد‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫تعـداد‬
‫سـال‬‫در‬‫عمـان‬‫دریـای‬‫و‬‫‌فـارس‬‫ج‬‫خلی‬‫حـوزه‬
.‫‌شـود‬‫ی‬‫م‬‫بالغ‬‫کشـتی‬‫فروند‬ 67,921‫بـه‬ 2018
‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫تمـام‬ ‫از‬ ‫درصـد‬ 1/65 ‫بـازار‬ ‫ایـن‬
‫جذب‬ ‫خـود‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫جهـان‬ ‫بنـادر‬ ‫کل‬ ‫بـه‬ ‫متـردد‬
‫فله‬‫‌کننده‬‫ل‬‫حم‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫سـهم‬.‫اسـت‬‫کرده‬
33‫حوزه‬ ‫ایـن‬ ‫به‬ ‫متردد‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫کل‬ ‫از‬ ‫مایع‬
‫و‬ ‫درصـد‬ 25 ‫کانتینربـر‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ،‫درصـد‬
.‫است‬‫بوده‬‫درصد‬ 12‫‌بر‬‫ه‬‫فل‬‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬
‫عمومی‬ ‫کاالهای‬ ‫حامل‬ ‫و‬ ‫مسـافربر‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬
‫متردد‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫شـمار‬‫درصد‬ 10‫کـدام‬‫هـر‬
‫حمل‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫و‬‫جهـان‬ ‫از‬‫بخـش‬‫ایـن‬‫بـه‬
‫این‬‫از‬‫درصـد‬ 2‫یـک‬‫هـر‬‫نیـز‬ LNG‫و‬ LPG
.‫‌اند‬‫ه‬‫داد‬‫تشکیل‬‫را‬‫شمار‬
‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫منطق‬ ‫بازارهای‬ ‫در‬ ‫سرآمدی‬ ‫به‬ ‫دستیابی‬ ،‫اخیر‬ ‫دهه‬ ‫دو‬ ‫در‬
‫در‬‫ارزشمندی‬‫‌های‬‫ش‬‫تال‬‫و‬‫بوده‬‫کشور‬‫باالدستی‬‫اهداف‬‫شمار‬‫در‬‫همواره‬‫دریایی‬
‫این‬‫اگرچه‬،‫وجود‬‫این‬‫با‬.‫است‬‫شده‬‫بسته‬‫کار‬‫به‬‫هدف‬‫این‬‫تحقق‬‫برای‬‫ملی‬‫سطح‬
‫دو‬ ‫طی‬ ‫در‬ ‫کشور‬ ‫دریایی‬ ‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫سیستم‬ ‫چشمگیر‬ ‫توسعه‬ ‫موجب‬ ‫‌ها‬‫ش‬‫تال‬
‫دریایی‬ ‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫سیستم‬ ‫برای‬ ‫موردنظر‬ ‫جایگاه‬ ‫نتوانسته‬ ‫اما‬ ،‫شده‬ ‫اخیر‬ ‫دهه‬
‫از‬‫ناشی‬‫حدی‬‫تا‬‫موضوع‬‫این‬‫هرچند‬.‫آورد‬‫فراهم‬‫‌ای‬‫ه‬‫منطق‬‫بازارهای‬‫در‬‫را‬‫کشور‬
‫نفوذ‬ ‫توسعه‬ ‫علیه‬ ‫ضمنی‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫گذشته‬ ‫دهه‬ ‫چند‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫بوده‬ ‫اقتصادی‬ ‫جنگ‬
‫اما‬ ،‫درآمده‬ ‫علنی‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫اخیر‬ ‫‌های‬‫ل‬‫سا‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫داشته‬ ‫جریان‬ ‫کشور‬ ‫تجاری‬
‫توجه‬‫مورد‬‫‌تر‬‫م‬‫ک‬‫کشور‬‫بنادر‬‫توسعه‬‫در‬‫که‬‫هستند‬‫هم‬‫دیگری‬‫روندهای‬‫و‬‫عوامل‬
.‫‌اند‬‫ه‬‫گرفت‬‫قرار‬
‫ابعاد‬ ،‫آنکتاد‬ ‫توسط‬ ‫شده‬ ‫منتشر‬ ‫اطالعات‬ ‫از‬ ‫‌برداری‬‫ه‬‫بهر‬ ‫با‬ ‫ابتدا‬ ،‫مقاله‬ ‫این‬ ‫در‬
‫بنادر‬ ‫سهم‬ ‫از‬ ‫تصویری‬ ‫و‬ ‫بررسی‬ 2018 ‫سال‬ ‫در‬ ‫دریایی‬ ‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫منطق‬ ‫بازار‬
‫بازار‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫عمان‬ ‫دریای‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫حوزه‬ ‫در‬ ‫واقع‬ ‫دیگر‬ ‫کشور‬ ‫هشت‬ ‫و‬ ‫ایران‬
‫دریای‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫در‬ ‫کشورها‬ ‫این‬ ‫بنادر‬ ‫تمام‬ ‫است‬ ‫است.گفتني‬ ‫شده‬ ‫ترسیم‬
‫و‬ ،‫پاکستان‬ ،‫عمان‬ ‫(مانند‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫کشورهای‬ ‫از‬ ‫برخی‬ ‫و‬ ‫نبوده‬ ‫واقع‬ ‫عمان‬
‫هستند‬ ‫هند‬ ‫اقیانوس‬ ‫و‬ ،‫سرخ‬ ‫دریای‬ ،‫عربی‬ ‫دریای‬ ‫در‬ ‫بنادری‬ ‫دارای‬ )‫عربستان‬
‫دریایی‬ ‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫بازار‬ ‫از‬ ‫‌نظیر‬‫م‬‫ک‬ ‫تصویري‬ ،‫آنها‬ ‫فعاليت‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫اطالعات‬ ‫كه‬
.‫دهد‬ ‫می‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫منطقه‬ ‫کشورهای‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫‌های‬‫ش‬‫زیربخ‬ ‫و‬
‫دورنمای‬ ‫ترسیم‬ ‫در‬ ‫مولفان‬ ‫نظر‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫روندها‬ ‫و‬ ‫عوامل‬ ‫از‬ ‫برخی‬ ‫نيز‬ ‫ادامه‬ ‫در‬
‫دریای‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫حوزه‬ ‫دریایی‬ ‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫کشورمان‬ ‫بنادر‬ ‫جایگاه‬
.‫است‬ ‫شده‬ ‫بررسی‬ ،‫داشت‬ ‫خواهند‬ ‫چشمگیری‬ ‫تاثیر‬ ‫عمان‬
‫ایران‬‫ترابری‬‫اقتصاد‬‫ماهنامه‬
TransportationMagazine
www.tarabaranmag.ir
‫ترابری دریایی‬
1398/‫اسفند‬‫و‬‫بهمن‬/173‫شماره‬
74
1398/‫اسفند‬‫و‬‫بهمن‬/173‫شماره‬
75
‫و‬ ‫عمان‬ ‫دریای‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫حوزه‬ ‫کشورهای‬ ‫در‬ ‫دریایی‬ ‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫بازار‬ ‫به‬ ‫نگاهی‬
‫ایران‬‫بنادر‬‫جایگاه‬‫دورنمای‬
!‫دریایی‬ ‫کیک‬ ‫یک‬ ‫‌های‬‫ش‬‫بر‬
‫گیالن‬ ‫استان‬ ‫دریانوردی‬ ‫و‬ ‫بنادر‬ ‫مدیرکل‬ ،‫آبایی‬ ‫حمیدرضا‬ ‫دکتر‬ :‫مولفان‬
‫دریایی‬ -‫بندری‬ ‫پژوهشگر‬ ‫و‬ ‫کارشناس‬ ،‫رستگاری‬ ‫مهدی‬

2. ‫بنادر‬ ‫جذب‬ ‫درصد‬ 35/6،‫کشـتی‬ ‫تعداد‬ ‫ایـن‬ ‫از‬
‫عربسـتان‬ ‫بنـادر‬ ‫جـذب‬ ‫درصـد‬ 25‫و‬ ‫امـارات‬
‫ترتیـب‬ ‫بـه‬ ،‫کشـور‬ ‫دو‬ ‫ایـن‬ ‫از‬ ‫پـس‬ .‫‌اند‬‫ه‬‫شـد‬
‫درصد‬ 8 /4‫قطـر‬،‫درصد‬ 8 /7‫ایران‬‫کشـورهای‬
‫بـه‬‫را‬‫متـردد‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫درصـد‬ 7/7‫عمـان‬‫و‬
‫کشـورهای‬ ‫باقی‬ ‫سـهم‬ .‫‌اند‬‫ه‬‫کرد‬ ‫جـذب‬ ‫خـود‬
.‫است‬ ‫بوده‬ ‫درصد‬ 5 ‫زیر‬ ‫حوزه‬ ‫این‬
‫دریایی‬ ‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫بازار‬
‫مایع‬‫فله‬‫‌های‬‫ه‬‫محمول‬
‫و‬‫نفت‬‫عمـده‬‫صـادرات‬‫و‬‫تولیـد‬‫به‬‫توجـه‬‫یـا‬
‫و‬ ‫‌فـارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫حـوزه‬ ‫در‬ ‫نفتـی‬ ‫‌هـای‬‫ه‬‫فرآورد‬
‫‌های‬‫ه‬‫محمول‬‫دریایی‬‫‌ونقـل‬‫ل‬‫حم‬،‫عمان‬‫دریـای‬
‫کشـتیرانی‬‫بازار‬‫بخـش‬‫‌تریـن‬‫گ‬‫بزر‬‫مایـع‬‫فلـه‬
‫شـمار‬ ‫و‬ ‫داده‬ ‫تشـکیل‬ ‫را‬ ‫منطقـه‬ ‫ایـن‬ ‫تجـاری‬
‫تفوق‬‫(با‬ 2018‫سـال‬‫در‬‫آن‬‫متـردد‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬
‫فروند‬ 22424‫بـه‬ )‫نفتکـش‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫عمده‬
‫تمام‬‫درصـد‬ 4/54‫رقـم‬‫این‬.‫اسـت‬‫شـده‬‫بالـغ‬
‫را‬‫جهان‬‫بنـادر‬‫کل‬‫به‬‫متـردد‬‫تانکر‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬
.‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬‫تشکیل‬
‫متحده‬‫امارات‬‫کشـورهای‬‫بنادر‬ 2018‫سـال‬‫در‬
‫را‬‫منطقه‬‫بازار‬‫از‬‫درصـد‬ 64‫حدودا‬‫عربسـتان‬‫و‬
‫بنادر‬ ‫و‬ ‫درصد‬ 7‫ایـران‬ ‫بنادر‬ ‫و‬ ‫داشـته‬ ‫اختیار‬ ‫در‬
‫این‬‫در‬‫درصد‬ 6‫یـک‬‫هر‬‫کویت‬‫و‬‫قطـر‬،‫عـراق‬
.‫‌اند‬‫ه‬‫داشت‬ ‫سهم‬ ‫بازار‬
‫‌کننده‬‫ل‬‫حم‬‫تانکر‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫متوسـط‬‫ظرفیت‬
‫و‬ ‫عـراق‬ ،‫عربسـتان‬ ،‫کویت‬ ‫بنادر‬ ‫در‬ ‫مایـع‬ ‫فلـه‬
‫کشـورهای‬ ‫بنـادر‬ ‫از‬ ‫‌تـر‬‫گ‬‫بزر‬ ‫‌مراتـب‬‫ه‬‫ب‬ ‫قطـر‬
‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬ ‫متوسط‬ ‫ظرفیت‬ .‫اسـت‬ ‫بوده‬ ‫منطقه‬
‫برابـر‬‫جهـان‬‫و‬‫منطقـه‬،‫ایـران‬‫بنـادر‬‫در‬‫تانکـر‬
‫شـده‬ ‫گـزارش‬ ‫تـن‬ 27014‫و‬ 86295،74295
‫تانکر‬‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬‫متوسط‬‫عمر‬‫همچنین‬.‫اسـت‬
‫باالتر‬‫به‬‫که‬‫بـوده‬‫سـال‬ 18‫ایران‬‫بنادر‬‫به‬‫متـردد‬
‫بنـادر‬‫بـه‬‫متـردد‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫متوسـط‬‫عمـر‬‫از‬
‫جهان‬ ‫و‬ )‫سـال‬ 12/5( ‫منطقه‬ ‫دیگر‬ ‫کشـورهای‬
‫کشتی‬‫اقامت‬‫مدت‬‫حیث‬‫از‬.‫اسـت‬)‫سـال‬ 13(
‫قطر‬،‫امارات‬‫بنـادر‬‫از‬‫پس‬‫ایران‬‫بنـادر‬،‫بنـدر‬‫در‬
‫که‬‫گرفته‬‫قـرار‬‫چهارم‬‫جایـگاه‬‫در‬،‫عربسـتان‬‫و‬
‫اقامت‬‫جهانی‬‫میانگیـن‬‫با‬‫‌توجهـی‬‫ل‬‫قاب‬‫فاصلـه‬
.‫دارد‬ )‫روز‬ 0/94 ‫مدت‬ ‫(به‬ ‫بندر‬ ‫در‬ ‫کشتی‬
‫دریایی‬ ‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫بازار‬
‫کانتینری‬‫‌های‬‫ه‬‫محمول‬
‫کشـتی‬‫فروند‬ 17055‫بـر‬‫بالـغ‬،2018‫سـال‬‫در‬
‫دریای‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫حاشـیه‬ ‫بنادر‬ ‫به‬ ‫کانتینری‬
‫درصد‬ 3/65‫رقـم‬‫این‬‫که‬‫‌اند‬‫ه‬‫داشـت‬‫تردد‬‫عمـان‬
‫را‬‫جهان‬‫بنـادر‬‫تمام‬‫به‬‫متردد‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫کل‬‫از‬
42،‫تعداد‬‫این‬‫از‬.‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬‫تشـکیل‬‫سـال‬‫این‬‫در‬
25‫و‬‫عربی‬‫متحـده‬‫امارات‬‫بنادر‬‫جذب‬‫درصـد‬
‫سـهم‬ .‫‌اند‬‫ه‬‫شـد‬ ‫عربسـتان‬ ‫بنادر‬ ‫جذب‬ ‫درصد‬
،9‫ترتیب‬ ‫به‬ ‫ایران‬ ‫و‬ ‫پاکسـتان‬ ،‫قطر‬ ،‫عمان‬ ‫بنادر‬
.‫است‬ ‫بوده‬ ‫درصد‬ 5‫و‬ 8،8
‫به‬ ‫متـردد‬ ‫کانتینربر‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫متوسـط‬ ‫عمـر‬
،‫میالدی‬ 2018‫سـال‬ ‫در‬ ‫جهـان‬ ‫از‬ ‫بخـش‬ ‫ایـن‬
‫فروند‬ 17055 ‫بر‬ ‫بالغ‬
‫در‬ ‫کانتینری‬ ‫کشتی‬
‫بنادر‬ ‫به‬ 2018 ‫سال‬
‫حاشیه‬ ‫کشورهای‬
‫دریای‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلی‬
.‫داشتند‬ ‫تردد‬ ‫عمان‬
42 ،‫تعداد‬ ‫این‬ ‫از‬
‫بنادر‬ ‫جذب‬ ‫درصد‬
‫درصد‬ 25 ‫و‬ ‫امارات‬
‫عربستان‬ ‫بنادر‬ ‫جذب‬
‫بنادر‬ ‫سهم‬ .‫‌اند‬‫ه‬‫شد‬
5 ‫حدود‬ ‫ما‬ ‫کشور‬
‫است‬ ‫بوده‬ ‫درصد‬
‫متوسـط‬‫از‬‫‌تر‬‫م‬‫ک‬‫اندکـی‬‫کـه‬‫بـوده‬‫سـال‬ 12/7
‫اسـت؛‬)‫سـال‬ 13(‫بنادر‬‫به‬‫متردد‬‫ناوگان‬‫جهانی‬
16( ‫عـراق‬ ‫کشـورهای‬ ‫به‬ ‫‌ها‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫‌ترین‬‫ه‬‫کهن‬
)‫سـال‬ 14(‫امـارات‬‫و‬)‫سـال‬ 15(‫ایـران‬،)‫سـال‬
‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬‫متوسـط‬‫عمر‬‫و‬‫‌اند‬‫ه‬‫شـد‬‫وارد‬‫سـال‬
13‫بین‬ ‫دیگر‬ ‫کشـورهای‬ ‫بنادر‬ ‫به‬ ‫وارد‬ ‫کانتینربر‬
.‫است‬ ‫بوده‬ ‫سال‬ 11 ‫تا‬
‫حوزه‬‫این‬‫در‬‫کانتینربـر‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫‌ترین‬‫گ‬‫بزر‬
‫و‬ ‫عربسـتان‬ ،)TEU 20776( ‫امـارات‬ ‫بنـادر‬ ‫به‬
‫نزدیک‬ ‫که‬ ‫‌اند‬‫ه‬‫شـد‬ ‫وارد‬ )TEU 19836( ‫عمان‬
‫جهان‬‫سـطح‬‫در‬‫کشـتی‬‫ابعـاد‬‫‌تریـن‬‫گ‬‫بزر‬‫بـه‬
.‫است‬‫سال‬‫این‬‫در‬)TEU 21413(
‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫متوسـط‬ ‫ظرفیـت‬ ‫بـا‬ ‫مقایسـه‬ ‫در‬
‫متوسـط‬ )TEU 3538( ‫جهـان‬ ‫بنادر‬ ‫به‬ ‫متـردد‬
‫بنادر‬ ‫بـه‬ ‫متردد‬ ‫کانتینربـر‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫ظرفیـت‬
2100 ‫تـا‬ 7300 ‫بیـن‬ ‫حـوزه‬ ‫ایـن‬ ‫کشـورهای‬
.‫است‬‫بوده‬ TEU
‫بنـادر‬‫بـه‬‫وارد‬‫ابرکشـتی‬‫‌تریـن‬‫گ‬‫بزر‬‫ظرفیـت‬
‫ظرفیت‬‫و‬ TEU 13154،2018‫سـال‬‫در‬‫ایـران‬
2909‫کشـور‬ ‫بنادر‬ ‫به‬ ‫وارد‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫متوسط‬
.‫است‬ ‫شده‬ ‫گزارش‬ TEU
‫زمینـه‬ ‫در‬ ‫باالخـص‬ ‫کـه‬ ‫دیگـری‬ ‫شـاخص‬
‫‌های‬‫س‬‫سـروی‬‫چرخه‬‫در‬‫کانتینری‬‫بنادر‬‫انتخاب‬
‫اقامت‬‫مـدت‬،‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫پیـدا‬‫اهمیـت‬‫کشـتیرانی‬
‫ایـن‬‫در‬.‫اسـت‬‫کشـور‬‫هـر‬‫بنـادر‬‫در‬‫‌ها‬‫ی‬‫کشـت‬
‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫اقامت‬ ‫مدت‬ ‫میانگین‬ ‫فقـط‬ ‫منطقه‬
‫اقامت‬‫جهانی‬‫میانه‬‫از‬‫قطـر‬‫کشـور‬‫در‬‫کانتینربر‬
)‫روز‬ 0/7‫مـدت‬‫(به‬‫بنـدر‬‫در‬‫کانتینربـر‬‫کشـتی‬
‫‌گونه‬‫ن‬‫ای‬‫اقامـت‬‫مـدت‬‫میانگین‬‫و‬‫بـوده‬‫کمتـر‬
‫و‬ ‫عمـان‬ ،‫بحریـن‬ ‫کشـورهای‬ ‫در‬ ‫‌ها‬‫ی‬‫کشـت‬
.‫اسـت‬‫نزدیک‬‫جهانی‬‫میانگین‬‫به‬‫نیز‬‫عربسـتان‬
‫امارات‬ ‫بنادر‬ ‫در‬ ‫کانتینربر‬ ‫کشتی‬ ‫اقامت‬ ‫میانگین‬
‫باقی‬‫کانتینری‬‫بنـادر‬‫در‬‫و‬‫روز‬‫یـک‬‫به‬‫نزدیـک‬
‫در‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫روز‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫بیشـتر‬ ،‫منطقه‬ ‫کشورهای‬
‫بالغ‬ ‫روز‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫بیـش‬ ‫بـه‬ ‫عراق‬ ‫کانتینـری‬ ‫بنـادر‬
‫کانتینری‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫اقامت‬ ‫میانگین‬ .‫‌شـود‬‫ی‬‫م‬
‫گزارش‬‫روز‬ 1/18‫برابر‬ 2018‫سـال‬‫در‬‫ایران‬‫در‬
‫بازگشـت‬ ‫آثار‬ ‫‌دهنده‬‫ن‬‫نشـا‬ ‫‌خوبـی‬‫ه‬‫ب‬ ‫که‬ ‫شـده‬
.‫است‬ ‫‌المللی‬‫ن‬‫بی‬‫‌های‬‫م‬‫تحری‬
‫کنیم‬‫اشـاره‬‫موضوع‬‫این‬‫به‬‫اسـت‬‫الزم‬‫اینجا‬‫در‬
‫بنادر‬‫بـازار‬‫آرایـش‬‫رو‬‫پیـش‬‫‌های‬‫ل‬‫سـا‬‫در‬‫کـه‬
‫دگرگونی‬‫حال‬‫در‬‫‌فـارس‬‫ج‬‫خلی‬‫حوزه‬‫کانتینری‬
‫مهـم‬ ‫بسـیار‬ ‫رونـد‬ ‫یـک‬ .‫اسـت‬ ‫دگردیسـی‬ ‫و‬
‫بنـادر‬ ‫توسـعه‬ ‫دگردیسـی‬ ‫ایـن‬ ‫بـر‬ ‫تاثیرگـذار‬
‫بندر‬ ‫و‬ ‫ابوظبی‬ ‫در‬ ‫خلیفـه‬ ‫بندر‬ ‫چون‬ ‫نوظهوری‬
‫‌های‬‫س‬‫سـروی‬‫جذب‬‫با‬‫که‬‫اسـت‬‫قطر‬‫در‬‫حمد‬
،‫کشـتیرانی‬ ‫صنعت‬ ‫جهانـی‬ ‫‌هـای‬‫ل‬‫غو‬ ‫اصلـی‬
‫بنادر‬ ‫(باالخـص‬ ‫منطقـه‬ ‫پیشـتاز‬ ‫بنادر‬ ‫جایـگاه‬
‫بنـادر‬ ‫عنـوان‬‫بـه‬‫را‬)‫خورفـکان‬‫و‬‫علـی‬‫جبـل‬
.‫‌اند‬‫ه‬‫کرد‬‫متزلزل‬‫منطقه‬‫کانونی‬
‫در‬‫عربستان‬‫بنادر‬‫توسـعه‬،‫دیگر‬‫تاثیرگذار‬‫روند‬
‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫بنـادر‬ ‫این‬ .‫اسـت‬ ‫سـرخ‬ ‫دریای‬ ‫حوزه‬
،‫عربستان‬ ‫دریابرد‬ ‫تجارت‬ ‫جریان‬ ‫مبادله‬ ‫تسهیل‬
‫بـه‬ )‫‌آهـن‬‫ه‬‫را‬ ‫طریـق‬ ‫(از‬ ‫سـرزمینی‬ ‫اتصـال‬ ‫در‬
‫به‬‫دسترسـی‬،‫‌فـارس‬‫ج‬‫خلی‬‫حـوزه‬‫کشـورهای‬
‫در‬‫شـدن‬‫واقع‬‫و‬‫آفریقـا‬‫شـرق‬‫و‬‫شـمال‬‫بنـادر‬
2018 ‫سال‬ ‫در‬ ‫عمان‬ ‫دریای‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫حوزه‬ ‫کشورهای‬ ‫بنادر‬ ‫به‬ ‫متردد‬ )‫مایع‬ ‫(فله‬ ‫تانکر‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬ ‫تعداد‬
‫قابل‬ ‫وزن‬ ‫حداکثر‬
‫تانکر‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬ ‫بارگیری‬
)DWT( ‫متردد‬
‫قابل‬ ‫وزن‬ ‫متوسط‬
‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬‫بارگیری‬
)DWT( ‫متردد‬ ‫تانکر‬
‫ظرفیت‬‫حداکثر‬
‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬‫ناخالص‬
)GT(
‫ظرفیت‬‫متوسط‬
‫کشتی‬‫ناخالص‬
)GT(
‫متوسط‬ ‫عمر‬
)‫(سال‬ ‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬
‫زمان‬ ‫مدت‬ ‫میانه‬
‫بندر‬ ‫در‬ ‫اقامت‬
)‫(روز‬
‫تعداد‬
‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬
‫کشور‬
320041 57737 164292 33201 10 1/85 475 ‫بحرین‬
323183 74295 166093 40599 18 1/66 1531 ‫ایران‬
322861 134536 172146 71414 13 3/13 1380 ‫عراق‬
322861 160534 169955 85100 10 1/42 992 ‫کویت‬
323183 77443 166093 42485 11 1/71 1267 ‫عمان‬
116104 47349 64588 27433 11 1/83 798 ‫پاکستان‬
320513 93592 170004 51268 9 1/14 1407 ‫قطر‬
323183 112282 172146 61070 11 1/46 6525 ‫عربستان‬
321137 55754 166178 31017 14 1/06 8049 ‫متحده‬ ‫امارات‬
‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬ ‫متوسط‬ ‫عمر‬
‫این‬ ‫به‬ ‫متردد‬ ‫کانتینربر‬
‫سال‬ ‫در‬ ‫جهان‬ ‫از‬ ‫بخش‬
‫سال‬ 12/7 ،2018
‫از‬ ‫کمتر‬ ‫اندکی‬ ‫که‬ ‫بوده‬
.‫است‬ ‫جهانی‬ ‫متوسط‬
‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬ ‫‌ترین‬‫ه‬‫کهن‬
،)‫سال‬ 16( ‫عراق‬ ‫به‬
‫و‬ )‫سال‬ 15( ‫ایران‬
)‫سال‬ 14( ‫امارات‬
‫‌اند‬‫ه‬‫شد‬ ‫وارد‬
2018 ‫سال‬ ‫در‬ ‫عمان‬ ‫دریای‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫حوزه‬ ‫کشورهای‬ ‫بنادر‬ ‫به‬ ‫متردد‬ ‫بر‬ ‫کانتینر‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬ ‫تعداد‬
‫ظرفیت‬‫حداکثر‬
‫کانتینربر‬‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬
)TEU( ‫متردد‬
‫ظرفیت‬‫حداکثر‬
‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬‫ناخالص‬
)GT(
‫متوسط‬‫ظرفیت‬
‫کانتینربر‬‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬
)TEU( ‫متردد‬
‫ظرفیت‬‫متوسط‬
‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬‫ناخالص‬
)GT(
‫متوسط‬ ‫عمر‬
)‫(سال‬ ‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬
‫اقامت‬ ‫زمان‬ ‫مدت‬ ‫میانه‬
)‫(روز‬ ‫بندر‬ ‫در‬
‫تعداد‬
‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬
‫كشور‬
14568 154300 4190 45445 12 0/72 322 ‫بحرين‬
13154 141868 2909 31551 15 1/18 804 ‫ايران‬
9400 107849 3205 35476 16 2/13 386 ‫عراق‬
3802 48154 2122 23915 13 1/69 426 ‫كويت‬
19630 214286 5761 64159 12 0/76 1570 ‫عمان‬
10114 116568 5258 58297 12 1/2 1393 ‫پاكستان‬
14568 154300 2994 32603 12 0/64 1374 ‫قطر‬
19630 214286 7297 80721 11 0/76 3669 ‫عربستان‬
20776 217673 4354 48162 14 0/91 7111 ‫امارات‬
‫ایران‬‫ترابری‬‫اقتصاد‬‫ماهنامه‬
TransportationMagazine
www.tarabaranmag.ir
‫ترابری دریایی‬
1398/‫اسفند‬‫و‬‫بهمن‬/173‫شماره‬
76
1398/‫اسفند‬‫و‬‫بهمن‬/173‫شماره‬
77

3. ‫تجـارت‬ ‫غربـی‬ -‫شـرقی‬ ‫مسـیر‬ ‫‌تریـن‬‫ی‬‫اصل‬
‫‌توجهی‬‫ل‬‫قاب‬‫مزیت‬،‫اروپـا‬‫و‬‫آسـیا‬‫بین‬‫دریابـرد‬
‫خاورمیانه‬ ‫ترانشـیپ‬ ‫کانـون‬ ‫بـه‬ ‫تبدیـل‬ ‫بـرای‬
‫از‬‫هم‬‫دیگری‬‫موثـر‬‫روند‬،‫این‬‫بر‬‫افـزون‬.‫دارنـد‬
‫اسـت؛‬ ‫کرده‬ ‫بروز‬ ‫منطقه‬ ‫سیاسـی‬ ‫تحوالت‬ ‫دل‬
‫نقاطی‬ ‫در‬ ‫منطقـه‬ ‫نظامـی‬ ‫التهابـات‬ ‫‌گیـری‬‫ج‬‫او‬
‫در‬‫شـکاف‬،‫هرمز‬‫تنگه‬‫و‬‫عـراق‬‫و‬‫یمـن‬‫ماننـد‬
‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫همکاری‬ ‫شـورای‬ ‫اعضای‬ ‫اتحاد‬
‫‌های‬‫م‬‫تحری‬ ‫اعـاده‬ ‫و‬ ‫برجام‬ ‫نقض‬ ،‫قطـر‬ ‫تحریم‬
‫در‬ ‫همگی‬ ،‫ایران‬ ‫علیـه‬ ‫‌متحده‬‫ت‬‫ایاال‬ ‫‌المللی‬‫ن‬‫بی‬
‫تقاضای‬ ‫و‬ ‫عرضـه‬ ‫کـه‬ ‫هسـتند‬ ‫عواملی‬ ‫شـمار‬
‫کشورهای‬‫در‬‫را‬‫آن‬‫مسیرهای‬‫و‬‫دریابرد‬‫تجارت‬
.‫‌دهند‬‫ی‬‫م‬ ‫قرار‬ ‫خود‬ ‫تاثیر‬ ‫تحت‬ ‫منطقه‬
‫بنادر‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫داشـت‬ ‫توجه‬ ‫باید‬ ‫میان‬ ‫این‬ ‫در‬
‫از‬‫صـرف‬‫برخـورداری‬‫‌تـوان‬‫ی‬‫نم‬‫منطقـه‬‫ایـن‬
‫در‬‫(حداقل‬‫عملیاتی‬‫کارآیی‬‫حداکثر‬‫و‬‫ظرفیـت‬
‫اصلی‬‫ملاک‬‫را‬)‫بنـادر‬‫فنـاوری‬‫کنونـی‬‫نسـل‬
.‫کرد‬‫تلقـی‬‫بنـادر‬‫ایـن‬‫رقابتـی‬‫مزیـت‬‫توسـعه‬
‫حجـم‬‫چشـمگیر‬‫کاهـش‬،‫مدعـا‬‫ایـن‬‫شـاهد‬
‫دوم‬ ‫نیمه‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫اسـت‬ ‫خورفکان‬ ‫بندر‬ ‫عملیات‬
‫‌ای‬‫ه‬‫پایان‬ ‫عملیات‬ ‫رکوردداران‬ ‫زمـره‬ ‫در‬ ‫دهه‬ ‫این‬
.‫بود‬ ‫جهان‬ ‫در‬
‫باید‬‫را‬‫رقابتی‬‫توسعه‬‫اصلی‬‫خاسـتگاه‬‫مقابل‬‫در‬
‫و‬ ‫بنادر‬ ‫بازار‬ ‫ارتباطات‬ ‫توسـعه‬ ‫و‬ ‫ژئوپلیتیک‬ ‫در‬
‫خطوط‬ ‫‌ویـژه‬‫ه‬‫(ب‬ ‫‌نفعـان‬‫ی‬‫ذ‬ ‫با‬ ‫آنهـا‬ ‫‌داران‬‫ه‬‫پایانـ‬
‫بر‬.‫کرد‬‫‌وجو‬‫ت‬‫جس‬)‫کاال‬‫صاحبان‬‫و‬‫کشـتیرانی‬
‫سـطح‬‫از‬‫ارتقا‬‫مترصد‬،‫منطقه‬‫بنادر‬‫اسـاس‬‫این‬
‫‌های‬‫ه‬‫شـبک‬ ‫بر‬ ‫تمرکز‬ ‫(بـا‬ ‫چهـارم‬ ‫نسـل‬ ‫بنـادر‬
‫تامین‬ ‫‌های‬‫ه‬‫زنجیر‬ ‫توسـعه‬ ‫و‬ ‫‌داری‬‫ه‬‫پایان‬ ‫جهانی‬
‫نسل‬‫بنادر‬‫به‬)‫دریایی‬‫پسکرانه‬‫و‬‫پیشـکرانه‬‫بین‬
‫و‬‫کلیدی‬‫مشـتریان‬‫روابط‬‫بـر‬‫تمرکز‬‫(با‬‫پنجـم‬
.‫هستند‬ )‫کشتیرانی‬‫خطوط‬‫‌خصوص‬‫ه‬‫ب‬
‫دریایی‬ ‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫بازار‬
‫خشک‬‫فله‬‫‌های‬‫ه‬‫محمول‬
‫کشـورهای‬ ‫بنادر‬ ‫بـه‬ ‫متـردد‬ ‫‌بر‬‫ه‬‫فل‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬
‫سـال‬‫در‬‫عمـان‬‫دریـای‬‫و‬‫‌فـارس‬‫ج‬‫خلی‬‫حـوزه‬
‫درصد‬ 3/4‫که‬ ‫شـده‬ ‫بالغ‬ ‫فروند‬ 8404‫به‬ 2018
‫این‬ ‫در‬ ‫جهـان‬ ‫بنـادر‬ ‫به‬ ‫متـردد‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫کل‬
.‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬ ‫تشکیل‬ ‫را‬ ‫سال‬
،‫متحـده‬ ‫امـارات‬ ‫کشـورهای‬ ‫منطقـه‬ ‫ایـن‬ ‫در‬
‫اول‬ ‫‌هـای‬‫ه‬‫رتب‬ ‫ترتیب‬ ‫به‬ ‫قطر‬ ،‫عمان‬ ،‫عربسـتان‬
‫بنادر‬‫در‬‫‌بـر‬‫ه‬‫فل‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫پذیرش‬‫چهـارم‬‫تـا‬
‫پنجم‬‫جایگاه‬‫بـا‬‫ایران‬‫بنـادر‬.‫‌اند‬‫ه‬‫داشـت‬‫را‬‫خـود‬
798‫پذیـرای‬‫سـال‬‫ایـن‬‫در‬‫‌ای‬‫ه‬‫منطقـ‬‫بـازار‬‫در‬
.‫‌اند‬‫ه‬‫بود‬‫کشتی‬
‫به‬ ‫متـردد‬ ‫‌بر‬‫ه‬‫فل‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫متوسـط‬ ‫ظرفیـت‬
7384‫ترتیـب‬ ‫به‬ ‫ایـران‬ ‫و‬ ‫منطقـه‬ ،‫جهان‬ ‫بنـادر‬
.‫است‬‫بوده‬‫تن‬ 54121‫و‬‫تن‬ 58500،‫تن‬
‫در‬ ‫‌ها‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫ایـن‬ ‫گونـه‬ ‫‌تریـن‬‫گ‬‫بزر‬ ‫ظرفیـت‬
‫در‬‫و‬‫تـن‬ 404389‫برابـر‬‫منطقه‬‫و‬‫جهـان‬‫بنـادر‬
.‫است‬ ‫بوده‬ ‫تن‬ 93247 ‫ایران‬ ‫بنادر‬
‫بنادر‬‫به‬‫متـردد‬‫‌بر‬‫ه‬‫فل‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫متوسـط‬‫عمر‬
‫منطقـه‬‫کشـورهای‬‫بنـادر‬‫در‬،‫سـال‬ 13‫جهـان‬
‫به‬ ‫متـردد‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫سـال‬ 11/3‫حـدود‬
.‫است‬ ‫بوده‬ ‫سال‬ 13 ‫ما‬ ‫کشور‬ ‫بنادر‬
‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫عملیات‬‫و‬‫اقامت‬‫مـدت‬‫زمینـه‬‫در‬
،‫امـارات‬‫کشـورهای‬‫بنـادر‬‫ترتیـب‬‫بـه‬،‫‌بـر‬‫ه‬‫فل‬
‫عملکرد‬ ‫بهتریـن‬ ‫دارای‬ ‫بحریـن‬ ،‫قطـر‬ ،‫عمـان‬
‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫اقامت‬ ‫جهانـی‬ ‫میانگیـن‬ .‫‌انـد‬‫ه‬‫بود‬
‫روز‬ 2/05‫برابـر‬ 2018‫سـال‬‫در‬‫بنـدر‬‫در‬‫‌بـر‬‫ه‬‫فل‬
‫منطقه‬‫بنادر‬‫سـایر‬،‫امارات‬‫بنـادر‬‫‌جـز‬‫ه‬‫ب‬‫و‬‫بـوده‬
.‫نیستند‬‫درخشـانی‬‫عملکرد‬‫دارای‬‫زمینه‬‫این‬‫در‬
‫بنادر‬‫در‬‫‌ها‬‫ی‬‫کشـت‬‫ایـن‬‫اقامت‬‫مـدت‬‫میانگیـن‬
.‫است‬ ‫شده‬ ‫گزارش‬ ‫روز‬ 6 ‫حدود‬ ‫ایران‬
‫دریایی‬ ‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫بازار‬
‫عمومی‬ ‫کاالی‬‫‌های‬‫ه‬‫محمول‬
‫عمومی‬‫کاالی‬‫‌های‬‫ه‬‫محمول‬‫دریایی‬ ‌‫ل‬‫‌ونقـ‬‫ل‬‫حم‬
‫کشـتیرانی‬ ‫بـازار‬ ‫پررونـق‬ ‫بخـش‬ ‫چهارمیـن‬
‫و‬ ‫‌فـارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫حـوزه‬ ‫کشـورهای‬ ‫در‬ ‫تجـاری‬
‫تعـداد‬ 2018 ‫سـال‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫بـوده‬ ‫عمـان‬ ‫دریـای‬
‫بالغ‬‫فرونـد‬ 6908‫بـه‬‫آن‬‫در‬‫متـردد‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬
‫درصد‬ 1/61‫حدود‬‫کشـتی‬‫تعداد‬‫این‬.‫‌شـود‬‫ی‬‫م‬
‫متردد‬ ‫عمومی‬ ‫کاالهای‬ ‫حامل‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫تمام‬
‫تشـکیل‬ 2018 ‫سـال‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫جهـان‬ ‫بنـادر‬ ‫بـه‬
‫و‬ ‫متحده‬ ‫امـارات‬ ‫بنـادر‬ ‫بـازار‬ ‫ایـن‬ ‫در‬ .‫‌انـد‬‫ه‬‫داد‬
‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫درصـد‬ 60‫حـدود‬‫پذیـرای‬‫ایـران‬
‫(با‬‫عربسـتان‬‫اسـتثنای‬‫به‬‫و‬‫بوده‬‫منطقه‬‫به‬‫متردد‬
‫کشـورهای‬‫سـایر‬‫سـهم‬،)‫درصـدی‬ 12‫سـهم‬
.‫است‬ ‫بوده‬ ‫درصد‬ 6‫زیر‬ ‫بازار‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫منطقه‬
‫منطقه‬‫این‬‫بنـادر‬‫در‬‫‌ها‬‫ی‬‫کشـت‬‫متوسـط‬‫ظرفیت‬
‫ظرفیت‬ ‫حداکثـر‬ ‫و‬ ‫تـن‬ 21000‫تـا‬ 8000‫بیـن‬
‫تن‬ 105000‫تـا‬ 53000‫بین‬ ‫متردد‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬
‫در‬‫فعال‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫متوسـط‬‫عمر‬.‫اسـت‬‫بوده‬
‫و‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫منطقـ‬ ‫بازار‬ ‫جهانـی‬ ‫بـازار‬ ‫در‬ ‫بخش‬ ‫ایـن‬
25‫و‬ 19،20‫ترتیـب‬‫بـه‬‫کشـورمان‬‫ملـی‬‫بـازار‬
.‫است‬ ‫بوده‬ ‫سال‬
‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫اقامت‬ ‫جهانی‬ ‫میانـه‬ ‫با‬ ‫مقایسـه‬ ‫در‬
1/11(‫بنـدر‬‫در‬‫عمومـی‬‫کاالهـای‬‫‌کننـده‬‫ل‬‫حم‬
‫منطقه‬ ‫بنادر‬ ‫در‬ ‫کشـتی‬ ‫اقامت‬ ‫مدت‬ ‫میانه‬ ،)‫روز‬
‫اخیر‬ ‫مقدار‬ ‫که‬ ‫بوده‬ ‫روز‬ 2/57‫و‬ ‫روز‬ 1/06‫بیـن‬
.‫است‬ ‫ایران‬ ‫بنادر‬ ‫به‬ ‫متعلق‬
‫دریایی‬ ‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫بازار‬
‫رو- رو‬‫‌های‬‫ه‬‫محمول‬
‫بنـادر‬ ‫بـه‬ ‫متـردد‬ ‫ رو‬-‫رو‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫تعـداد‬
‫عمان‬ ‫دریای‬ ‫و‬ ‫‌فـارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫حوزه‬ ‫کشـورهای‬
‫که‬ ‫شـده‬ ‫بالغ‬ ‫فرونـد‬ 3475‫بـه‬ 2018‫سـال‬ ‫در‬
‫تشـکیل‬ ‫را‬ ‫جهانـی‬ ‫بـازار‬ ‫کل‬ ‫از‬ ‫درصـد‬ 1/85
‫بنـادر‬،‫بـازار‬‫از‬‫بخـش‬‫ایـن‬‫در‬.‫اسـت‬‫‌داده‬‫ی‬‫مـ‬
‫را‬‫بازار‬‫از‬‫درصـد‬ 68‫جمعا‬‫عربسـتان‬‫و‬‫امارات‬
‫دیگر‬‫بنـادر‬‫سـهم‬‫و‬‫داده‬‫اختصـاص‬‫خـود‬‫بـه‬
.‫است‬‫بوده‬‫درصد‬10‫از‬‫کمتر‬‫منطقه‬
2018‫سـال‬‫در‬‫بـازار‬‫این‬‫در‬‫ایـران‬‫بنـادر‬‫سـهم‬
.‫است‬ ‫شده‬ ‫گزارش‬ ‫درصد‬ 8 ‫حدود‬
‫این‬‫در‬‫متـردد‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫متوسـط‬‫عمر‬‫گرچه‬
‫از‬‫و‬‫بـوده‬‫سـال‬ 13‫تا‬ 10‫بیـن‬‫بـازار‬‫از‬‫بخـش‬
17( ‫رو-رو‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫جهانـی‬ ‫عمر‬ ‫متوسـط‬
‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬‫متوسط‬‫عمر‬‫اما‬،‫اسـت‬‫کمتر‬)‫سـال‬
‫مقادیر‬‫از‬‫بیشتر‬‫بسـیار‬‫ایران‬‫بنادر‬‫به‬‫سـفرکننده‬
‫شـده‬ ‫گـزارش‬ ‫سـال‬ 25‫حـدود‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫یادشـده‬
‫جهانی‬‫متوسـط‬‫ظرفیت‬‫بـا‬‫مقایسـه‬‫در‬.‫اسـت‬
‫متوسـط‬ ‫ظرفیت‬ ،)‫تن‬ 10232( ‫‌ها‬‫ی‬‫کشـت‬ ‌‫ن‬‫ایـ‬
‫بیـن‬‫منطقـه‬‫بنـادر‬‫بـه‬‫ترددکننـده‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬
‫در‬‫آن‬‫مقدار‬‫و‬‫بـوده‬‫متغیر‬‫تن‬ 7031‫تـا‬ 20236
‫کشورمان‬‫بنادر‬‫به‬‫شده‬‫وارد‬‫ رو‬-‫رو‬‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬
‫‌ترین‬‫گ‬‫بزر‬ ‫ظرفیـت‬ .‫اسـت‬ ‫بـوده‬ ‫تـن‬ 11423
‫در‬ ‫جهـان‬ ‫بنـادر‬ ‫در‬ ‫فعـال‬ ‫ رو‬-‫رو‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬
‫و‬ ‫تـن‬ 48988،‫تـن‬ 55828‫برابـر‬ 2018‫سـال‬
.‫است‬ ‫بوده‬ ‫تن‬ 46705
‫مسافران‬ ‫دریایی‬ ‌‫ل‬‫حم‬ ‫بازار‬
‫منطقه‬ ‫دریایی‬ ‫‌ونقـل‬‫ل‬‫حم‬ ‫بـازار‬ ‫از‬ ‫بخـش‬ ‫این‬
‫دریایی‬‫گردشگری‬‫و‬‫‌ها‬‫ت‬‫مسـافر‬‫بسترسـاز‬‫که‬
‫سال‬‫در‬‫کشتی‬‫فروند‬ 6672‫تردد‬‫شـاهد‬،‫اسـت‬
‫و‬ ‫امـارات‬ ‫کشـورهای‬ ‫بنادر‬ .‫اسـت‬ ‫بوده‬ 2018
‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬‫درصد‬ 76‫از‬‫بیش‬‫پذیرای‬‫عربسـتان‬
‫عمان‬ ‫و‬ ‫ایران‬ ‫بنادر‬ ‫آنها‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫مسـافری‬
‫بیشـترین‬‫درصـد‬ 10/8‫و‬ 11/6‫بـا‬‫ترتیـب‬‫بـه‬
.‫‌اند‬‫ه‬‫کرد‬ ‫جذب‬ ‫خود‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫ترافیک‬
‫بحرین‬‫و‬‫قطر‬،‫عمان‬،‫امارات‬‫کشور‬،‫بازار‬‫این‬‫در‬
‫تعدد‬‫‌رغم‬‫ه‬‫ب‬‫و‬‫بوده‬‫کروز‬‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬‫سفر‬‫محل‬
،‫عربستان‬ ‫و‬ ‫ایران‬ ‫بنادر‬ ‫به‬ ‫سفرکننده‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬
‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬‫از‬‫‌تر‬‫ک‬‫کوچ‬‫‌مراتب‬‫ه‬‫ب‬‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬‫ابعاد‬
‫منطقه‬ ‫دیگر‬ ‫کشورهای‬ ‫بنادر‬ ‫به‬ ‫متردد‬ ‫مسافری‬
.‫است‬‫بوده‬
LPG ‫دریایی‬ ‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫بازار‬
‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫بازار‬ ‫از‬ ‫بخش‬ ‫این‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬ ‫تعداد‬
‫شده‬ ‫بالغ‬ ‫فروند‬ 1531‫به‬ 2018‫سال‬ ‫در‬ ‫دریایی‬
‫را‬ ‫بخش‬ ‫این‬ ‫جهانی‬ ‫بازار‬ ‫کل‬ ‫درصد‬ 3/1 ‫که‬
‫بازار‬ ‫از‬ ‫بخش‬ ‫این‬ ‫درصد‬ 75 .‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬ ‫تشکیل‬
،‫امارات‬‫کشور‬‫سه‬‫اختیار‬‫در‬‫دریایی‬‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬
‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫منطقه‬ ‫در‬
‫میانگین‬ ‫فقط‬ ‫عمان‬ ‫دریای‬
‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬ ‫اقامت‬ ‫مدت‬
‫قطر‬ ‫کشور‬ ‫در‬ ‫کانتینربر‬
‫اقامت‬ ‫جهانی‬ ‫میانگین‬ ‫از‬
‫بندر‬ ‫در‬ ‫کانتینربر‬ ‫کشتی‬
‫کمتر‬ )‫روز‬ 0/7 ‫مدت‬ ‫(به‬
‫مدت‬ ‫میانگین‬ ‫و‬ ‫بوده‬
‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬ ‌‫ن‬‫ای‬ ‫اقامت‬
‫و‬ ‫عمان‬ ،‫بحرین‬ ‫در‬
‫نزدیک‬ ‫نیز‬ ‫عربستان‬
‫است‬‫جهانی‬‫میانگین‬‫به‬
2018 ‫سال‬ ‫در‬ ‫عمان‬ ‫دریای‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫حوزه‬ ‫کشورهای‬ ‫بنادر‬ ‫به‬ ‫متردد‬ ‫عمومی‬ ‫کاالی‬ ‫حمل‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬ ‫تعداد‬
‫قابل‬ ‫وزن‬ ‫حداکثر‬
‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬‫بارگیری‬
)DWT( ‫متردد‬ ‫بر‬
‫ظرفیت‬‫حداکثر‬
‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬‫ناخالص‬
)GT(
‫قابل‬ ‫وزن‬ ‫متوسط‬
‫‌بر‬‫ه‬‫فل‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬ ‫بارگیری‬
)DWT( ‫متردد‬
‫ظرفیت‬‫متوسط‬
‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬‫ناخالص‬
)GT(
‫متوسط‬ ‫عمر‬
)‫(سال‬ ‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬
‫زمان‬ ‫مدت‬ ‫میانه‬
‫بندر‬ ‫در‬ ‫اقامت‬
)‫(روز‬
‫تعداد‬
‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬
‫کشور‬
80500 44387 11207 7285 29 2/03 323 ‫بحرین‬
53035 35240 8107 6029 25 2/57 1819 ‫ایران‬
55374 34798 9968 7519 21 1/76 404 ‫عراق‬
80344 44387 16755 12018 16 2/26 254 ‫کویت‬
55683 37743 16834 11915 16 1/76 322 ‫عمان‬
55683 35240 21078 15634 13 1/35 168 ‫پاکستان‬
80500 44387 15088 10576 15 1/88 315 ‫قطر‬
80500 46909 14365 10489 21 1/7 835 ‫عربستان‬
105302 49091 9140 6733 17 1/06 2468 ‫امارات‬
‫آرایش‬ ،‫آتی‬ ‫‌های‬‫ل‬‫سا‬ ‫در‬
‫کانتینری‬ ‫بنادر‬ ‫بازار‬
‫حال‬ ‫در‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫حوزه‬
‫یک‬ .‫است‬ ‫دگردیسی‬
‫این‬ ‫بر‬ ‫تاثیرگذار‬ ‫روند‬
‫بنادر‬ ‫توسعه‬ ،‫دگردیسی‬
‫بندر‬ ‫مانند‬ ‫نوظهوری‬
‫یا‬ ‫ابوظبی‬ ‫در‬ ‫خلیفه‬
‫است‬ ‫قطر‬ ‫در‬ ‫حمد‬ ‫بندر‬
‫سرویس‬ ‫جذب‬ ‫با‬ ‫که‬
‫جهانی‬ ‫‌های‬‫ل‬‫غو‬ ‫اصلی‬
،‫کشتیرانی‬ ‫صنعت‬
‫پیشتاز‬ ‫بنادر‬ ‫جایگاه‬
‫‌اند‬‫ه‬‫کرد‬ ‫متزلزل‬ ‫را‬
‫براساس‬ ‫عمان‬ ‫درياي‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلي‬ ‫حوزه‬ ‫كشورهاي‬ ‫بنادر‬ ‫سهم‬
)‫(درصد‬ 2018 ‫سال‬ ‫در‬ ‫كانتينري‬ ‫متردد‬ ‫‌هاي‬‫ي‬‫كشت‬
‫درياي‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلي‬ ‫حوزه‬ ‫كشورهاي‬ ‫كشتيراني‬ ‫بازار‬ ‫تركيب‬
)‫(درصد‬ 2018 ‫سال‬ ‫در‬ ‫متردد‬ ‫‌هاي‬‫ي‬‫كشت‬ ‫براساس‬ ‫عمان‬
‫ایران‬‫ترابری‬‫اقتصاد‬‫ماهنامه‬
TransportationMagazine
www.tarabaranmag.ir
‫ترابری دریایی‬1398/‫اسفند‬‫و‬‫بهمن‬/173‫شماره‬
79

4. ‫از‬ ‫ایران‬ ‫بنادر‬ ‫سهم‬ .‫است‬ ‫بوده‬ ‫عربستان‬ ‫و‬ ‫قطر‬
‫بقیه‬ ‫بنادر‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫درصد‬ 7/4 ‫حدود‬ ‫بازار‬ ‫این‬
‫آن‬‫از‬‫کمتر‬‫و‬‫درصد‬ 5‫حدود‬‫منطقه‬‫کشورهای‬
.‫است‬
‫بر‬ LPG‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫‌ترین‬‫گ‬‫بزر‬‫که‬‫حالـی‬‫در‬
‫و‬‫عمـان‬،‫قطـر‬‫کشـورهای‬‫بنـادر‬‫وارد‬‫منطقـه‬
‫ظرفیت‬ ‫و‬ ‫متوسـط‬ ‫ظرفیت‬ ،‫‌اند‬‫ه‬‫شد‬ ‫عربسـتان‬
‫بـه‬ ‫متـردد‬ ‫بـر‬ LPG‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫‌تریـن‬‫گ‬‫بزر‬
‫تـن‬ 29074‫و‬ 58814‫ترتیـب‬‫بـه‬‫ایـران‬‫بنـادر‬
‫جهانـی‬‫میانگیـن‬‫بـا‬‫مقایسـه‬‫در‬.‫اسـت‬‫بـوده‬
1/02( ‫بنـدر‬ ‫در‬ ‫‌ها‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫ایـن‬ ‫اقامـت‬ ‫مـدت‬
‫در‬‫‌ها‬‫ی‬‫کشـت‬‫این‬‫اقامت‬‫مـدت‬‫میانگیـن‬،)‫روز‬
‫گزارش‬‫روز‬ 2/85‫تـا‬ 1/31‫بیـن‬‫منطقـه‬‫بنـادر‬
1/75‫برابـر‬‫ایران‬‫بنـادر‬‫در‬‫مقـدار‬‫ایـن‬‫و‬‫شـده‬
.‫است‬ ‫بوده‬ ‫روز‬
‫بر‬ LPG‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬‫عمـر‬‫متوسـط‬‫آنکـه‬‫بـا‬
‫بین‬‫منطقه‬‫کشـورهای‬‫اکثر‬‫بنادر‬‫به‬‫ترددکننـده‬
‫ناوگان‬‫عمـر‬‫متوسـط‬‫از‬‫و‬‫بوده‬‫سـال‬ 11‫تـا‬ 6
)‫سـال‬ 14( ‫سـال‬ ‫ایـن‬ ‫در‬ ‫بـر‬ LPG ‫فعـال‬
‫متردد‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشـت‬ ‫عمر‬ ‫متوسـط‬ ،‫بوده‬ ‫‌تر‬‫ن‬‫جوا‬
‫گزارش‬‫سـال‬ 21‫حـدود‬‫کشـورمان‬‫بنـادر‬‫بـه‬
.‫است‬ ‫شده‬
LNG ‫دریایی‬ ‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫بازار‬
‫منطقه‬‫دریایی‬‫‌ونقـل‬‫ل‬‫حم‬‫بـازار‬‫از‬‫بخش‬‫ایـن‬
‫کشتی‬ ‫فروند‬ 1452‫تردد‬ ‫شاهد‬ 2018‫سـال‬ ‫در‬
‫‌گونه‬‫ن‬‫ای‬ ‫ترددهـای‬ ‫کل‬ ‫درصد‬ 13/5‫کـه‬ ‫بـوده‬
‫تشکیل‬‫سـال‬‫آن‬‫در‬‫را‬‫جهان‬‫بنادر‬‫به‬‫‌ها‬‫ی‬‫کشـت‬
‫از‬ ‫بخش‬ ‫ایـن‬ ‫سـهم‬ ‫از‬ ‫درصـد‬ 75.‫اسـت‬ ‫داده‬
‫و‬‫بـوده‬‫قطر‬‫کشـور‬‫اختیار‬‫در‬‫‌ای‬‫ه‬‫منطقـ‬‫بـازار‬
‫و‬ ‫پاکسـتان‬ ،‫امـارات‬ ،‫عمان‬ ‫کشـورهای‬ ‫بنـادر‬
‫از‬)‫درصد‬ 8‫(زیـر‬‫جزئی‬‫سـهمی‬‫دارای‬‫کویت‬
‫که‬‫داشـت‬‫توجه‬‫باید‬‫البته‬.‫‌انـد‬‫ه‬‫بود‬‫بـازار‬‫ایـن‬
‫سـایر‬ ‫برخلاف‬ ‫پاکسـتان‬ ،‫بـازار‬ ‫ایـن‬ ‫در‬
.‫است‬‫طبیعی‬‫گاز‬‫واردکننده‬‫منطقه‬‫کشورهای‬
‫کالس‬‫(در‬LNG‫حمل‬‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬‫‌ترین‬‫گ‬‫بزر‬
‫کشورهای‬‫بنادر‬‫و‬‫داشته‬‫تردد‬‫قطر‬‫به‬)QMAX
‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬ ‫تردد‬ ‫محل‬ ‫نیز‬ ‫پاکستان‬ ‫و‬ ‫کویت‬
‫بنادر‬ ‫در‬ ‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬ ‫عمر‬ ‫متوسط‬ .‫‌اند‬‫ه‬‫بود‬ Qflex
‫سال‬ 7‫کویت‬ ‫بنادر‬ ‫در‬ ،‫سال‬ 19‫متحده‬ ‫امارات‬
14‫تا‬ 10‫بین‬‫منطقه‬‫کشورهای‬‫سایر‬‫بنادر‬‫در‬‫و‬
‫جهانی‬ ‫میانگین‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫بوده‬ ‫سال‬
‫این‬ ‫در‬ LNG‫حمل‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬ ‫بندر‬ ‫در‬ ‫اقامت‬
‫اینگونه‬‫اقامت‬‫مدت‬‫میانگین‬،)‫روز‬1/11(‫سال‬
‫روز‬ 2‫تا‬ 1/07‫بین‬ ‫نیز‬ ‫منطقه‬ ‫بنادر‬ ‫در‬ ‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬
.‫است‬‫بوده‬
‫‌ای‬‫ه‬‫منطق‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫ایران‬ ‫جایگاه‬
‫دریایی‬‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬
‫سـهم‬ ‫ارتقای‬ ‫پی‬ ‫در‬ ‫کـه‬ ‫اسـت‬ ‫‌ها‬‫ل‬‫سـا‬ ‫ایـران‬
‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫منطقـ‬ ‫بازارهای‬ ‫از‬ ‫خـود‬ ‫بنـادر‬
1404‫‌انداز‬‫م‬‫چشـ‬ ‫سـند‬ .‫اسـت‬ ‫بـوده‬ ‫دریایـی‬
‫به‬‫ملزم‬‫را‬‫کشـور‬‫دریایی‬‫‌ونقـل‬‫ل‬‫حم‬‫سیسـتم‬
‫منطقه‬‫در‬‫سـرآمدی‬‫به‬‫نیل‬‫راسـتای‬‫در‬‫حرکت‬
‫بندری‬‫بخـش‬‫‌انداز‬‫م‬‫چشـ‬‫و‬‫کـرده‬‫خاورمیانـه‬
‫سـاله‬ ۲۰‫افق‬ ‫در‬ ‫دریانـوردی‬ ‫و‬ ‫بنـادر‬ ‫سـازمان‬
‫نخسـت‬ ‫انتخاب‬ ‫به‬ ‫ایران‬ ‫بنادر‬ ‫تبدیل‬ ‫درصـدد‬
‫تجارت‬‫کانون‬‫گـر‬‫تسـهیل‬‫و‬‫جهانی‬‫بازیگران‬
‫آمارهای‬ ‫امـا‬ ‫اسـت؛‬ ‫منطقه‬ ‫و‬ ‫ایـران‬ ‫با‬ ‫جهانـی‬
‫‌رغـم‬‫ه‬‫ب‬ ‫کـه‬ ‫‌دهـد‬‫ی‬‫م‬ ‫نشـان‬ ‫شـده‬ ‫ارائـه‬
‫در‬ ‫کـه‬ ‫روزافزونـی‬ ‫و‬ ‫ارزشـمند‬ ‫‌های‬‫ش‬‫کوشـ‬
‫ما‬‫کشـور‬‫مشـی‬،‫شـده‬‫بسـته‬‫کار‬‫به‬‫زمینه‬‫این‬
‫جـدی‬ ‫موانـع‬ ‫و‬ ‫اشـکاالت‬ ‫بـا‬ ‫مسـیر‬ ‫ایـن‬ ‫در‬
‫نظـر‬ ‫بـه‬ ‫‌بینـی‬‫ع‬‫واق‬ ‫اندکـی‬ ‫بـا‬ .‫اسـت‬ ‫مواجـه‬
‫به‬‫باید‬‫مشـی‬‫ایـن‬‫تحقـق‬‫بـرای‬‫کـه‬‫‌رسـد‬‫ی‬‫م‬
:‫باشیم‬ ‫داشته‬ ‫نظر‬ ‫زیر‬ ‫عوامل‬ ‫و‬ ‫علل‬
‫در‬‫‌ای‬‫ه‬‫منطق‬‫بازار‬‫از‬‫کشور‬‫بنادر‬‫سـهم‬‫افزایش‬
‫و‬‫بـوده‬‫کشـور‬‫لمللی‬‫ا‬‌‫ن‬‫بی‬‫تجارت‬‫رونـق‬‫گـرو‬
‫سـر‬‫پشـت‬‫به‬‫مشـروط‬‫اول‬‫وهله‬‫در‬‫نیز‬‫امر‬‫این‬
‫‌هـای‬‫ت‬‫قدر‬ ‫بـا‬ ‫سیاسـی‬ ‫اختالفـات‬ ‫گذاشـتن‬
.‫است‬ ‫جهانی‬
»‫اقتصادی‬‫«فشـار‬‫‌هاسـت‬‫ل‬‫سا‬‫که‬‫شـرایطی‬‫در‬
‫نهان‬‫و‬‫آشـکار‬‫صورت‬‫بـه‬‫جهانی‬‫‌هـای‬‫ت‬‫قدر‬
‫چند‬‫در‬‫و‬‫بـوده‬‫کشـور‬‫اقتصادی‬‫نظـام‬‫متوجـه‬
»‫حداکثری‬‫«فشـار‬‫علنـی‬‫اعمال‬‫بـه‬‫اخیر‬‫سـال‬
‫تجارت‬ ‫چشـمگیر‬ ‫رونق‬ ‫به‬ ‫‌توان‬‫ی‬‫نم‬ ‫انجامیده؛‬
‫از‬ ‫بنـادر‬ ‫سـهم‬ ‫افزایـش‬ ‫و‬ ‫کشـور‬ ‫لمللـی‬‫ا‬‌‫ن‬‫بی‬
.‫داشت‬ ‫امید‬ ‫منطقه‬ ‫دریابرد‬ ‫تجارت‬
‫فشـارهای‬‫این‬‫اعمال‬‫کـه‬‫داشـت‬‫نظر‬‫در‬‫بایـد‬
‫چون‬‫آثـاری‬‫از‬‫منفـی‬‫چرخـه‬‫یـک‬‫اقتصـادی‬
‫کاهـش‬ ،‫داخلـی‬ ‫تولیـد‬ ‫تـوان‬ ‫محدودیـت‬
‫کاهش‬ ،‫جهان‬ ‫کشـورهای‬ ‫با‬ ‫تجـاری‬ ‫مبادالت‬
‫به‬ ‫دستیابی‬ ‫در‬ ‫اشـکال‬ ،‫‌گذاری‬‫ه‬‫سـرمای‬ ‫قدرت‬
‫در‬ ‫تغییـر‬ ،‫آنهـا‬ ‫از‬ ‫‌بـرداری‬‫ه‬‫بهر‬ ‫و‬ ‫‌هـا‬‫ی‬‫‌آور‬‫ن‬‫ف‬
‫ایجـاد‬ ...‫و‬ ‫کشـور‬ ‫اقتصـادی‬ ‫‌هـای‬‫ت‬‫اولوی‬
‫و‬ ‫مثبت‬ ‫‌هـای‬‫ه‬‫چرخ‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫کشـور‬ ‫کـه‬ ‫‌کنـد‬‫ی‬‫م‬
‫و‬‫دریابنیان‬‫تجارت‬‫و‬‫اقتصـاد‬‫تقویت‬‫‌افزای‬‫م‬‫ه‬
.‫کرد‬ ‫خواهد‬ ‫دور‬ ‫دریامحور‬ ‫توسعه‬
‫باید‬ ‫کنونی‬ ‫وضعیـت‬ ‫از‬ ‫‌رفـت‬‫ن‬‫برو‬ ‫منظور‬ ‫بـه‬
‫برقـراری‬،‫دیپلماسـی‬‫فعاالنـه‬‫توسـعه‬‫پـی‬‫در‬
‫از‬‫حداکثری‬‫اسـتفاده‬‫و‬‫اقتصادی‬‫‌های‬‫ی‬‫همکار‬
‫در‬ ‫موجود‬ ‫‌هـای‬‫ت‬‫فرص‬ ‫و‬ ‫‌ها‬‫ی‬‫توانمند‬ ،‫منابـع‬
.‫بود‬‫بازارها‬
‫رفع‬‫صورت‬‫در‬‫حتـی‬‫که‬‫داشـت‬‫توجه‬‫باید‬
،‫کشـور‬‫‌المللی‬‫ن‬‫بی‬‫تجارت‬‫بـر‬‫وارد‬‫فشـارهای‬
‫در‬‫و‬‫‌راحتـی‬‫ه‬‫ب‬‫منطقـه‬‫‌ونقـل‬‫ل‬‫حم‬‫جغرافیـای‬
.‫‌شود‬‫ی‬‫نم‬‫متحول‬‫‌مدت‬‫ه‬‫کوتا‬
‫در‬ ‫دریایی‬ ‫‌ونقـل‬‫ل‬‫حم‬ ‫مراکـز‬ ‫توزیـع‬ ‫الگـوی‬
‫مسـیریابی‬‫چون‬‫عواملی‬‫حاصل‬‫‌ای‬‫ه‬‫منطق‬‫بازار‬
‫با‬‫تامیـن‬‫‌هـای‬‫ه‬‫زنجیر‬‫بهتریـن‬‫تاسـیس‬‫بـرای‬
‫تقاضای‬‫و‬‫تولیـد‬‫مراکـز‬‫‌یابـی‬‫ن‬‫مکا‬‫بـه‬‫توجـه‬
‌‫ی‬‫‌گذار‬‫ه‬‫سـرمای‬،‫پیشـکرانه‬‫و‬‫پسـکرانه‬‫جوامع‬
‫و‬ ‫‌ونقلـی‬‫ل‬‫حم‬ ‫تسـهیالت‬ ‫ایجـاد‬ ‫بـرای‬ ‫کالن‬
‫عامالن‬ ‫نیاز‬ ‫مهیاکننده‬ ‫ بندری‬-‫دریایی‬ ‫خوشـه‬
‫عامالن‬‫موافقـت‬‫و‬‫نظـر‬‫جلـب‬‫و‬‫‌ونقـل‬‫ل‬‫حم‬
‫یک‬ ‫به‬ ‫تمایزبخشـی‬ ‫برای‬ ‫دریایی‬ ‫‌ونقـل‬‫ل‬‫حم‬
‫فضـای‬‫(در‬‫رقیـب‬‫بنـادر‬‫بـا‬‫مقایسـه‬‫در‬‫بنـدر‬
.‫است‬)‫اقتصادی‬-‫سیاسی‬‫مساعد‬
‫و‬‫پویاتر‬‫‌هـای‬‫ش‬‫بخ‬‫در‬‫‌ویـژه‬‫ه‬‫ب‬‫موضـوع‬‫ایـن‬
‫‌تر‬‫س‬‫محسـو‬‫دریایی‬ ‌‫ل‬‫حمـ‬‫بـازار‬‫‌تـر‬‫ت‬‫پررقاب‬
‫در‬‫گفتیـم‬‫کـه‬‫چنـان‬‫مثـال‬‫عنـوان‬‫بـه‬:‫اسـت‬
‫بندر‬‫چون‬‫نوظهـوری‬‫رقبای‬،‫کانتینـری‬‫بخش‬
‫ملک‬‫بندر‬‫و‬‫قطـر‬‫حمد‬‫بنـدر‬،‫ابوظبی‬‫خلیفـه‬
‫حجـم‬ ‫فرسـایش‬ ‫حـال‬ ‫در‬ ‫عربسـتان‬ ‫عبـداهلل‬
،‫صالله‬‫مانند‬‫پیشـتازی‬‫بنادر‬‫دریابـرد‬‫تجـارت‬
‫در‬ ‫و‬ ‫بـوده‬ ‫منطقـه‬ ‫در‬ ‫‌علـی‬‫ل‬‫جب‬ ‫و‬ ‫خورفـکان‬
‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬ ‫جغرافیـای‬ ‫تدریجـی‬ ‫تغییـر‬ ‫حـال‬
‫این‬‫که‬‫داشـت‬‫توجه‬‫بایـد‬‫اما‬‫هسـتند؛‬‫منطقـه‬
‫‌شـده‬‫ت‬‫تثبی‬ ‫الگویی‬ ‫بـه‬ ‫نهایـت‬ ‫در‬ ‫نیـز‬ ‫تغییـر‬
‫و‬‫یافـت‬‫خواهـد‬‫دوام‬‫‌ها‬‫ل‬‫سـا‬‫کـه‬‫‌انجامـد‬‫ی‬‫م‬
‫‌های‬‫ی‬‫‌گذار‬‫ه‬‫سرمای‬ ‫مسـتلزم‬ ‫آن‬ ‫کردن‬ ‫دگرگون‬
‫اعطای‬،‫رقابتـی‬ ‌‫ت‬‫مزیـ‬‫توسـعه‬‫برای‬‫سـنگین‬
‫کشورهای‬ ‫نظر‬ ‫جلب‬ ‫برای‬ ‫سـنگین‬ ‫امتیازهای‬
‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬‫عاملان‬‫و‬‫منطقه‬‫بـا‬‫‌کننـده‬‫ت‬‫تجار‬
.‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫آنها‬
‫معادالت‬ ‫در‬ ‫اغلب‬ ‫که‬ ‫دیگری‬ ‫کلیدی‬ ‫روند‬
‫باید‬ ‫آنچه‬ ‫از‬ ‫‌تر‬‫گ‬‫کمرن‬ ‫کشورمان‬ ‫بندر‬ ‫توسعه‬
‫از‬‫ناشی‬‫تحوالت‬،‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫گرفته‬‫نظر‬‫در‬،‫باشد‬
‫را‬ ‫بنادر‬ ‫بخش‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫چهارم‬ ‫صنعتی‬ ‫انقالب‬
‫صنعتی‬ ‫و‬ ‫تجاری‬ ‫مراکز‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬ ‫همانند‬ ‫نیز‬
‫سطح‬ ‫در‬ .‫کرد‬ ‫خواهد‬ ‫تحول‬ ‫دستخوش‬ ‫جهان‬
‫در‬ ‫انقالب‬ ‫موجب‬ ‫تحوالت‬ ‫این‬ ،‫خرد‬ ‫اقتصاد‬
.‫شد‬‫خواهد‬‫جهان‬‫بنادر‬‫عملیات‬‫سیستم‬
‫‌های‬‫ی‬‫‌گذار‬‫ه‬‫سرمای‬ ،‫منطقه‬ ‫و‬ ‫جهان‬ ‫بنادر‬ ‫اکنون‬
‫به‬‫خود‬‫تکنولوژیک‬‫ارتقـای‬‫زمینه‬‫در‬‫عظیمـی‬
‫در‬ ‫تاثیرگذار‬ ‫روندهای‬ ‫جمله‬ ‫از‬ .‫‌اند‬‫ه‬‫آورد‬ ‫عمل‬
‫غالب‬ ‫‌های‬‫ح‬‫طر‬ ‫توسـعه‬ ‫به‬ ‫‌توان‬‫ی‬‫م‬ ‫زمینـه‬ ‫این‬
‫اتوماسیون‬ ،‫بندری‬ ‫عملیات‬ ‫سیسـتم‬ ‫در‬ ‫جدید‬
‫‌های‬‫ی‬‫انرژ‬ ‫از‬ ‫روزافـزون‬ ‫‌بـرداری‬‫ه‬‫بهر‬ ،‫صنعتی‬
‫از‬ ‫‌بـرداری‬‫ه‬‫بهر‬ ‫و‬ ‫توسـعه‬ ،‫تجدیدپذیر‬ ‫و‬ ‫پـاک‬
‫تحوالت‬‫این‬.‫کرد‬‫اشاره‬‫هوشـمند‬‫‌های‬‫ی‬‫فناور‬
‫کاهش‬ ،‫‌جویـی‬‫ه‬‫صرف‬ ‫ایجـاد‬ ‫حیـث‬ ‫از‬ ‫‌تنهـا‬‫ه‬‫ن‬
،‫طبیعی‬‫منابع‬‫مدیریت‬،‫آلودگی‬‫کاهش‬،‫هزینـه‬
‫‌آفرین‬‫ت‬‫مزی‬ ‫صنعـت‬ ‫در‬ ...‫و‬ ‫تجـارت‬ ‫تسـهیل‬
‫دیگر‬‫صنایع‬‫با‬‫همگامی‬‫کسـب‬‫برای‬،‫هسـتند‬
‫صنعت‬‫‌ویـژه‬‫ه‬‫(ب‬‫دریایـی‬‫‌ونقـل‬‫ل‬‫حم‬‫سیسـتم‬
.‫‌شوند‬‫ی‬‫م‬‫تلقی‬‫الزامی‬)‫کشتیرانی‬
‫تکنولوژیک‬‫انقلاب‬،‫کالن‬‫اقتصـاد‬‫سـطح‬‫در‬
‫منطقه‬ ‫بنادر‬ ‫بازار‬ ‫در‬
‫برخورداری‬ ‫‌توان‬‫ی‬‫نم‬
‫و‬ ‫ظرفیت‬ ‫از‬ ‫صرف‬
‫عملیاتی‬ ‫کارآیی‬ ‫حداکثر‬
‫توسعه‬ ‫اصلی‬ ‫مالک‬ ‫را‬
‫تلقی‬ ‫رقابتی‬ ‫مزیت‬
‫مدعا‬ ‫این‬ ‫شاهد‬ ‫کرد؛‬
‫حجم‬ ‫چشمگیر‬ ‫کاهش‬
‫خورفکان‬ ‫بندر‬ ‫عملیات‬
‫دوم‬ ‫نیمه‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬
‫شمار‬ ‫در‬ ‫دهه‬ ‫این‬
‫عملیات‬ ‫رکوردداران‬
‫جهان‬ ‫در‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫پایان‬
‫‌شد‬‫ی‬‫م‬ ‫محسوب‬
‫اقامت‬ ‫جهانی‬ ‫میانگین‬
‫در‬ ‫‌بر‬‫ه‬‫فل‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬
2018 ‫سال‬ ‫در‬ ‫بندر‬
‫بوده‬ ‫روز‬ 2/05 ‫برابر‬
،‫امارات‬ ‫بنادر‬ ‫‌جز‬‫ه‬‫ب‬ ‫و‬
‫منطقه‬ ‫بنادر‬ ‫سایر‬
‫عملکرد‬ ‫زمینه‬ ‫این‬ ‫در‬
.‫‌اند‬‫ه‬‫نداشت‬ ‫درخشانی‬
‫اقامت‬ ‫مدت‬ ‫میانگین‬
‫بنادر‬ ‫در‬ ‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬ ‫این‬
‫روز‬ 6 ‫حدود‬ ‫ایران‬
‫است‬ ‫شده‬ ‫گزارش‬
2018 ‫سال‬ ‫در‬ ‫عمان‬ ‫دریای‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلی‬ ‫حوزه‬ ‫کشورهای‬ ‫بنادر‬ ‫به‬ ‫واردشونده‬ ‫‌های‬‫ی‬‫کشت‬ ‫تعداد‬
‫بحرین‬ ‫ایران‬ ‫عراق‬ ‫کویت‬ ‫عمان‬ ‫پاکستان‬ ‫قطر‬ ‫عربستان‬ ‫امارات‬ ‫منطقه‬ ‫جهان‬ ‫بنادر‬ ‫کل‬
1748 5919 2375 2625 5256 3190 5707 16951 24150 67921 4112944 ‫‌ها‬‫ی‬‫کشت‬ ‫کل‬
28 771 .. .. 718 .. 78 2813 2264 6672 2227407 ‫مسافری‬
475 1531 1380 992 1267 798 1407 6525 8049 22424 494120 ‫مایع‬ ‫فله‬
322 804 386 426 1570 1393 1374 3669 7111 17055 454016 ‫کانتینربر‬
323 1819 404 254 322 168 315 835 2468 6908 430344 ‫عمومی‬ ‫کاالی‬
378 798 132 651 918 599 830 1464 2634 8404 259551 ‫خشک‬ ‫فله‬
211 83 40 169 276 69 267 1208 1152 3475 187532 ‫رو- رو‬
11 113 33 84 75 66 344 437 368 1531 49357 LPG
.. .. .. 49 110 97 1092 .. 104 1452 10617 LNG
‫براساس‬ ‫عمان‬ ‫درياي‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلي‬ ‫حوزه‬ ‫بنادركشتيراني‬ ‫سهم‬
)‫(درصد‬ 2018 ‫سال‬ ‫در‬ ‫خشك‬ ‫فله‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫متردد‬ ‫‌هاي‬‫ي‬‫كشت‬
‫براساس‬ ‫عمان‬ ‫درياي‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلي‬ ‫حوزه‬ ‫بنادركشتيراني‬ ‫سهم‬
)‫(درصد‬ 2018 ‫سال‬ ‫در‬ ‫عمومي‬ ‫كاالي‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫متردد‬ ‫‌هاي‬‫ي‬‫كشت‬
‫ایران‬‫ترابری‬‫اقتصاد‬‫ماهنامه‬
TransportationMagazine
www.tarabaranmag.ir
‫ترابری دریایی‬1398/‫اسفند‬‫و‬‫بهمن‬/173‫شماره‬
81

5. ‫را‬‫‌آفرین‬‫ل‬‫تحو‬‫روندهـای‬‫از‬‫دیگری‬‫مجموعـه‬
‫به‬‫‌تـوان‬‫ی‬‫م‬‫آنها‬‫جملـه‬‫از‬‫کـه‬‫‌کننـد‬‫ی‬‫م‬‫ایجـاد‬
‫تجارت‬ ‫غالب‬ ‫الگوهـای‬ ‫در‬ ‫محتمـل‬ ‫تغییرات‬
)Regionalization( ‫شدن‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫منطق‬ ،‫دریابرد‬
‫مـکان‬ ‫تغییـر‬ ‫ضـرورت‬ ،‫‌المللـی‬‫ن‬‫بی‬ ‫تجـارت‬
‫‌های‬‫ه‬‫زنجیر‬ ‫بازآرایـی‬ ‫اثر‬ ‫در‬ ‫بنـادر‬ ‫جغرافیایـی‬
‫فرسـایش‬،‫آنها‬‫در‬‫تولید‬‫مراکز‬‫انتقـال‬‫و‬‫تامیـن‬
‫‌ونقلی‬‫ل‬‫حم‬ ‫وجوه‬ ‫ظهور‬ ‫اثر‬ ‫در‬ ‫دریایی‬ ‫ترافیک‬
‫پیرامون‬ ‫جوامـع‬ ‫در‬ ‫اشـتغال‬ ‫کاهـش‬ ،‫نوپدیـد‬
‫چنین‬‫به‬‫انـدک‬‫التفـات‬.‫کـرد‬‫اشـاره‬...‫و‬‫بنـدر‬
‫آثار‬‫و‬‫کشـور‬‫بنادر‬‫توسـعه‬‫معادالت‬‫در‬‫آثـاری‬
‫سـنگینی‬ ‫‌های‬‫ه‬‫هزین‬ ‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬ ‫آنها‬ ‫سیسـتمیک‬
‫به‬‫ما‬‫کشـور‬‫دریایی‬‫‌ونقل‬‫ل‬‫حم‬‫سیسـتم‬‫بـرای‬
.‫باشد‬‫داشته‬ ‫همراه‬
‫چشـم‬‫آن‬‫بـر‬‫‌تـوان‬‫ی‬‫نم‬‫کـه‬‫دیگـری‬‫رونـد‬
‫از‬ ‫ملـی‬ ‫اقتصادهـای‬ ‫گرفتـن‬ ‫فاصلـه‬ ،‫پوشـید‬
‫‌ای‬‫ه‬‫منطق‬ ‫عـوض‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫شـدن‬ ‫جهانـی‬ ‫الگـوی‬
‫آنهـا‬ ‫روزافـزون‬ )Regionalization( ‫شـدن‬
‫گرفتن‬ ‫قوت‬ ‫فراوان‬ ‫‌های‬‫ه‬‫نشـان‬ ‫جمله‬ ‫از‬ .‫است‬
‫به‬‫‌توان‬‫ی‬‫م‬،‫سـوم‬‫هزاره‬‫دوم‬‫دهه‬‫در‬‫رونـد‬‫ایـن‬
‫‌یافته‬‫ه‬‫توسع‬ ‫کشـورهای‬ ‫سیاسـی‬ ‫قدرت‬ ‫انتقال‬
‫آثار‬ ‫و‬ ‫برگزیت‬ ،‫افراطـی‬ ‫راسـتگرای‬ ‫احزاب‬ ‫به‬
،‫اروپـا‬ ‫اتحادیـه‬ ‫حیـات‬ ‫ادامـه‬ ‫بـر‬ ‫آن‬ ‫مخـرب‬
‫کردن‬‫جایگزیـن‬‫بـرای‬‫عظیـم‬‫‌گذاری‬‫ه‬‫سـرمای‬
،‫تولید‬‫خطوط‬‫در‬‫‌ها‬‫ت‬‫روبا‬‫با‬‫ارزان‬‫کار‬‫نیـروی‬
‫سفارشی‬ ‫تولید‬ ‫‌کننده‬‫ل‬‫تسـهی‬ ‌‌‫‌آوری‬‫ن‬‫ف‬ ‫توسعه‬
‫نهایت‬‫بـه‬‫رسـیدن‬،)‫‌بعدی‬‫ه‬‫سـ‬‫چـاپ‬‫(ماننـد‬
‫غالب‬ ‫طرح‬ ‫در‬ ‫مقیـاس‬ ‫‌جویی‬‫ه‬‫صرف‬ ‫در‬ ‫ممکن‬
‫دریایی‬ ‫‌های‬‫ت‬‫سـوخ‬ ‫شـدن‬ ‫گـران‬ ،‫‌ها‬‫ی‬‫کشـت‬
‫شـد‬‫خواهد‬‫موجب‬‫روند‬‫این‬.‫کـرد‬‫اشـاره‬...‫و‬
‫‌هـای‬‫ت‬‫مزی‬‫براسـاس‬‫کـه‬‫تولیـد‬‫خطـوط‬‫کـه‬
‫جهانی‬ ‫اقتصاد‬ ‫نظام‬ ‫در‬ ‫ملی‬ ‫اقتصادهای‬ ‫نسـبی‬
،‫بودند‬‫شـده‬ ‫منتقل‬ ‫دوردست‬ ‫‌های‬‫ن‬‫سـرزمی‬ ‫به‬
‫‌های‬‫ه‬‫پیشـکران‬‫یا‬‫مصـرف‬‫بـازار‬‫سـرزمین‬‫بـه‬
.‫بازگردند‬ ‫بدان‬ ‫نزدیک‬
‫توسـعه‬‫که‬‫‌رسـد‬‫ی‬‫م‬‫نظر‬‫بـه‬‫ترتیـب‬‫بدیـن‬
‫کارکـرد‬ ‫غلبـه‬ ‫و‬ ‫شـعاع‬ ‫و‬ ‫کانـون‬ ‫‌های‬‫ه‬‫شـبک‬
‫به‬ ‫رو‬ ‫دریاگذر‬ ‫تامین‬ ‫‌های‬‫ه‬‫زنجیر‬ ‫در‬ ‫ترانشـیپ‬
)Gateway( ‫درگاهـی‬ ‫کارکرد‬ ‫و‬ ‫نهاده‬ ‫ضعف‬
‫بدین‬.‫شـود‬‫تقویت‬‫‌ای‬‫ه‬‫منطق‬‫بازارهای‬‫در‬‫بنادر‬
‫پارادایم‬ ‫تغییر‬ ‫شـاهد‬ ،‫آینده‬ ‫دهه‬ ‫در‬ ‫باید‬ ‫ترتیب‬
‫‌هـای‬‫ه‬‫ابرپایان‬ ‫«توسـعه‬ ‫بـاور‬ ‫از‬ ‫بنـادر‬ ‫توسـعه‬
‫درگاهـی‬‫بنـادر‬‫«توسـعه‬‫بـاور‬‫بـه‬»‫ترانشـیپی‬
‫درگاهی‬ ‫مزیـت‬ ‫به‬ ‫توجـه‬ ‫با‬ .‫باشـیم‬ »‫چـاالک‬
‫از‬ ‫خـروج‬ ‫زمـان‬ ‫در‬ ‫‌خصـوص‬‫ه‬‫ب‬ ،‫کشـور‬
‫این‬‫باید‬،‫کنونی‬‫خردکننده‬‫اقتصادی‬‫فشـارهای‬
‫مورد‬‫کشور‬‫بنادر‬‫توسـعه‬‫راهبرد‬‫در‬‫را‬‫موضوع‬
.‫داد‬ ‫قرار‬ ‫خاص‬ ‫توجه‬
‫بازارهـای‬ ‫در‬ ‫دیگـر‬ ‫‌آفریـن‬‫ل‬‫تحو‬ ‫رونـد‬ ‫دو‬
‫بازارهـای‬‫‌آفرینـان‬‫ش‬‫نق‬‫در‬‫‌تـوان‬‫ی‬‫م‬‫را‬‫منطقـه‬
‫دهه‬‫در‬.‫گرفـت‬‫سـراغ‬‫‌داری‬‫ه‬‫پایان‬‫و‬‫کشـتیرانی‬
‫بخـش‬ ‫در‬ ‫‌ویـژه‬‫ه‬‫(ب‬ ‫کشـتیرانی‬ ‫بـازار‬ ‫گذشـته‬
‫تمرکزیابی‬‫بـه‬‫رو‬)‫کانتینربر‬‫کشـتیرانی‬‫پویـای‬
‫قالب‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫عمـده‬ ‫‌آفرینان‬‫ش‬‫نق‬ ‫تعداد‬ ‫و‬ ‫نهـاده‬
Merger( ‫تجـاری‬ ‫اکتسـاب‬ ‫و‬ ‫ادغام‬ ‫روند‬ ‫دو‬
‫به‬ ‫کشـتیرانی‬ ‫اتحادهای‬ ‫و‬ )& Acquisition
.‫است‬‫رسیده‬‫دست‬‫یک‬‫‌های‬‫ت‬‫انگش‬‫تعداد‬
‫انتخاب‬‫در‬‫اکنون‬‫هم‬‫کشـتیرانی‬‫بازار‬‫‌های‬‫ل‬‫غو‬
‫در‬‫و‬‫داشته‬‫قرار‬»‫مایشـاء‬‫«فعال‬‫جایگاه‬‫در‬‫بنادر‬
‫و‬ ‫بنـادر‬ ‫از‬ ‫کـه‬ ‫روزافزونـی‬ ‫مطالبـات‬ ‫مقابـل‬
‫‌گذاری‬‫ه‬‫سـرمای‬ ‫به‬ ‫تمایلی‬ ‫اغلب‬ ،‫دارند‬ ‫‌ها‬‫ه‬‫پایان‬
‫تسهیالت‬ ‫و‬ ‫خدمات‬ ‫ارتقای‬ ‫هزینه‬ ‫پرداخت‬ ‫یا‬
‫در‬ ‫این‬ .‫‌دهنـد‬‫ی‬‫نم‬ ‫نشـان‬ ‫موردعالقـه‬ ‫بنـدری‬
،‫بنادر‬‫‌ای‬‫ه‬‫منطقـ‬‫بازارهای‬‫در‬‫کـه‬‫اسـت‬‫حالـی‬
‫‌داران‬‫ه‬‫پایانـ‬ ‫و‬ ‫جهانـی‬ ‫‌داران‬‫ه‬‫ابرپایانـ‬ ‫شـاهد‬
‫یمن‬‫به‬‫نیـز‬‫بازارهـا‬‫ایـن‬.‫هسـتیم‬‫‌المللـی‬‫ن‬‫بی‬
‫و‬ ‫بوده‬ ‫متمرکز‬ ‫بسـیار‬ ‫‌آفرینان‬‫ش‬‫نق‬ ‫این‬ ‫حضور‬
‫یا‬ ‫و‬ ‫‌داری‬‫ه‬‫پایان‬ ‫بازارهای‬ ‫در‬ ‫ورود‬ ‫موضـوع‬ ‫این‬
‫بازارها‬‫این‬‫در‬‫دیگـر‬‫‌داران‬‫ه‬‫پایانـ‬‫سـهم‬‫افزایش‬
.‫‌کند‬‫ی‬‫م‬ ‫مواجه‬ ‫جدی‬ ‫چالش‬ ‫با‬ ‫را‬
‫نیز‬‫‌المللی‬‫ن‬‫بی‬‫‌داران‬‫ه‬‫پایان‬‫و‬‫‌داران‬‫ه‬‫ابرپایان‬‫حتی‬‫اما‬
‫‌های‬‫ش‬‫چال‬ ،‫تکنولوژیک‬ ‫انقالب‬ ‫با‬ ‫مواجه‬ ‫در‬
‫بازارهای‬‫تحوالت‬‫و‬‫سوم‬‫هزاره‬‫‌محیطی‬‫ت‬‫زیس‬
‫توسعه‬ ‫درصدد‬ ‫تامین‬ ‫‌های‬‫ه‬‫زنجیر‬ ‫و‬ ‫کشتیرانی‬
‫بازارها‬ ‫در‬ ‫خود‬ ‫نقش‬ ‫بازتعریف‬ ‫و‬ ‫خدمات‬
‫در‬‫رفتارها‬‫این‬‫بارز‬‫مصادیق‬‫جمله‬‫از‬.‫‌اند‬‫ه‬‫برآمد‬
،‫مرسک‬،DPWorld ‫مثل‬‫‌دارانی‬‫ه‬‫پایان‬‫فعالیت‬
.‫است‬ ‫مشاهده‬ ‫قابل‬ ...‫و‬ PSA ،Yilport ،TiL
‫ما‬ ‫بنادر‬ ‫که‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫منطق‬ ‫بازار‬ ‫که‬ ‫داشت‬ ‫توجه‬ ‫باید‬
‫مصاف‬ ‫محل‬ ‫سو‬ ‫یک‬ ‫از‬ ،‫دارند‬ ‫حضور‬ ‫آن‬ ‫در‬
‫از‬‫و‬‫‌المللی‬‫ن‬‫بی‬‫‌داران‬‫ه‬‫پایان‬‫و‬‫جهانی‬‫‌داران‬‫ه‬‫ابرپایان‬
،‫بنادر‬‫‌ای‬‫ه‬‫منطق‬‫بازارهای‬‫سایر‬‫مانند‬‫دیگر‬‫طرف‬
.‫است‬‫کشتیرانی‬‫صنعت‬‫‌های‬‫ل‬‫غو‬‫جوالن‬‫میدان‬
‫و‬‫اقدامـات‬‫پایـش‬‫بـه‬‫بایـد‬‫بـازاری‬‫چنیـن‬‫در‬
‫به‬ ‫و‬ ‫اهتمام‬ ‫ذینفعـان‬ ‫و‬ ‫‌آفرینان‬‫ش‬‫نق‬ ‫تحـرکات‬
.‫داشت‬‫اشراف‬‫آتی‬‫و‬‫جاری‬‫تحوالت‬
‫کشـور‬‫بنادر‬‫بخش‬‫در‬‫که‬‫اسـت‬‫موضوعی‬‫این‬
.‫دارد‬‫بسیار‬‫کار‬‫جای‬‫ما‬
‫بنادر‬ ‫که‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫منطق‬ ‫بازار‬
،‫دارند‬ ‫حضور‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫ما‬
‫مصاف‬ ‫محل‬ ‫سو‬ ‫یک‬ ‫از‬
‫جهانی‬ ‫‌داران‬‫ه‬‫ابرپایان‬
‫میدان‬ ‫دیگر‬ ‫طرف‬ ‫از‬ ‫و‬
‫صنعت‬ ‫‌های‬‫ل‬‫غو‬ ‫جوالن‬
‫در‬ .‫است‬ ‫کشتیرانی‬
‫به‬ ‫باید‬ ‫بازاری‬ ‫چنین‬
‫‌آفرینان‬‫ش‬‫نق‬ ‫تحرکات‬
‫و‬ ‫اهتمام‬ ‫ذینفعان‬ ‫و‬
‫این‬ .‫داشت‬ ‫اشراف‬
‫که‬ ‫است‬ ‫موضوعی‬
‫کشور‬ ‫بنادر‬ ‫بخش‬ ‫در‬
‫دارد‬ ‫بسیار‬ ‫کار‬ ‫جای‬ ‫ما‬
‫براساس‬ ‫عمان‬ ‫درياي‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلي‬ ‫حوزه‬ ‫بنادركشتيراني‬ ‫سهم‬
)‫(درصد‬ 2018 ‫سال‬ ‫در‬ ‫مايع‬ ‫فله‬ ‫بازار‬ ‫در‬ ‫متردد‬ ‫‌هاي‬‫ي‬‫كشت‬
‫براساس‬ ‫عمان‬ ‫درياي‬ ‫و‬ ‫‌فارس‬‫ج‬‫خلي‬ ‫حوزه‬ ‫بنادركشتيراني‬ ‫سهم‬
)‫(درصد‬ 2018 ‫سال‬ ‫در‬ LPG ‫بازار‬ ‫در‬ ‫متردد‬ ‫‌هاي‬‫ي‬‫كشت‬
‫ایران‬‫ترابری‬‫اقتصاد‬‫ماهنامه‬
TransportationMagazine