1. Attached is the writing sample “The Nuclear Renaissance Is Over / Nükleer
Rönesans Bitti”, article originally written in Turkish for Taraf Daily
Newspaper and subsequently translated by Saul Steeve Roso for the purposes
of this application.
The article was published on September 6th of 2013.

2. The Nuclear Renaissance Is Over
In 2011, the earthquake of 9.0 magnitude that hit Japan’s Tōhoku region and the tsunami that
followed took the lives of more than 16 thousand people. Four thousand people who disappeared
during the crisis are yet to be found. One of the most striking disasters that followed is the events
that transpired at the Fukushima Nuclear Power Plant. Two years following the tragedy, the
leakage is still far from contained. With confusing news reports flooding the media every day, it
is not easy to deal with the intensive flow of information. We sat down to talk about the
condition of Fukushima, the effects of the disaster on the region and the international reaction
with the project coordinator of the ecologically sensitive non-governmental organization
Heinrich Böll Foundation, nuclear energy analyst and journalist-activist Özgür Gürbüz.
Cutting right to the chase, what exactly is going on in Fukushima right now?
Even experts are confused regarding what is going on in Fukushima. The constant emergence of
new information, the emergence of delayed information, the secrets… The leakage that has been
going on for months was made public just a month and a half ago. Reports suggest that 300 to
400 tons of nuclear waste is polluting the soil and the ocean every day. Additionally, it was
revealed that the containers the water used for cooling is stored in are leaking as well. When
nuclear leakage occurs, the response is intense irrigation. Afterwards, the contaminated water is
isolated inside containers. The leakage occurred from these depots.
How is the containment operation being funded?
Tepco, the operator of the plant, recently received additional aid totaling 500 million dollars.
Regularly asking for help from the government, Tepco is making the country and its taxpayers
pay. Even after the two and a half years that followed the disaster, the radioactive leakage is still
far from being under control.
What does the world think about nuclear energy?
Around 2004-2005, people started talking about the beginning of the “Nuclear Renaissance.”
The Chernobyl disaster was forgotten, and nuclear energy was considered the sole solution to
global warming. The sector was aiming to increase its market share with low cost, quick to build
new generation reactors. But these plans were not fulfilled. The examples of France and Finland
showed that, both financially and in terms of construction time, nuclear reactors were not going
to be able to keep their promises. It was initially stated that the reactor in Finland would cost
3 billion dollars, but since then the cost has risen to 7-8 billion dollars. This reactor, which was
to be delivered in 2009, is still under construction in 2013. On top of all this, Fukushima came.
The Nuclear Renaissance is over. I should remind that Areva, the French company behind the
project, will also supply the reactor of the planned nuclear plant in Sinop, Turkey.

3. Is it not possible to prevent these kinds of explosions?
It wasn’t an explosion that happened in Fukushima. It was a core melt accident with consequent
leakage. This last example showed us that governments don’t have a magic wand in their hands.
No matter how good the conditions are, no matter how advanced the technology is, what we see
today is what happens when nuclear disaster comes.
Up to this date, there have been three major nuclear disasters where core melt occurred. The first
one is the Three Mile Island disaster that struck the United States; second being Chernobyl; and
finally, Fukushima. There were always immediate excuses that followed; inexperience, lack of
inspection, etc. But this accident which happened in a country like Japan, where the security
culture is among the most advanced, proved that these defenses have no validity.
How were people and other living beings affected by the disaster?
When the first leakage came, with the influence of the wind, leaked nuclear waste was absorbed
into the ocean instead of the soil. Because of this, people were not affected to a great degree; but
I don’t think the evacuated population will be able to return for a long time. At this point, it is
very sad that we find consolation in fact that the leakage ran towards the ocean instead of the
soil. The sea life experienced severe negative effects. It wouldn’t be wrong to say that fishing
will be forgotten in the region for a long time.
So does this mean that the people of Tōhoku are under low risk?
No, because the recent reports indicate that the leakage has begun to dissolve into the soil as
well. It is terrifying to think what might happen if the soil and underground water are
contaminated. Then, this accident which has already killed the sea life will plague the land life.
Right now, nuclear level measurements are being conducted in Tokyo, which is 240 kilometers
away. The government is that afraid.
Why can’t we obtain reliable information out of Fukushima?
Nuclear energy companies are just like pharmacology companies: they’re big and powerful.
Their influence on the media is massive. It is very likely that there is a great amount of false
information in circulation and secrets that are yet to be revealed. Not everything is shared with
the world.
When will the region go back to its old days, if ever?
It’s not easy to estimate when things will go back to normal. Depending on the leaking isotope
types, the healing process can take between 30 and 240 thousand years. For example, the
Caesium 137 isotope that we know contaminated the ocean has a half-life of 30 years. As for this
particular example, it is stated that 10 half-lives are needed for recovery, which adds up to
300 years. It is not known whether the Plutonium 239 isotope is among the chemicals leaked.
The time frame needed for it to disappear is no less than 240 thousand years. Iodine has a
relatively shorter lifespan, but it causes thyroid cancer. In a nutshell, it wouldn’t be wrong to say

4. that the region will not go back to normal for a long time. This will be determined once we know
which isotope leaked and how much it leaked.
What is the situation in Japan right now?
Right after the disaster, the danger level was a maximum seven, equal to post-disaster
Chernobyl. After the recent developments, the reduced level was raised back to three. In other
words, what happened recently is officially equivalent to a nuclear disaster of the third level. So
it wouldn’t be wrong to say that a new nuclear disaster struck Fukushima.
Before Fukushima, there were 54 reactors in Japan, of which four are now junk. Only two are
allowed to function. And now, one of them is under maintenance. So the number of operating
nuclear plants is only one. This is the current picture in the country which is among the top three
in nuclear energy.
How do you think nuclear future will play out?
One by one, the governments are abandoning their nuclear dreams. The investments towards
solar energy are increasing. Germany has increased its solar energy capacity by 21 thousand MW
in the last three years, now being able to supply 5 percent of the country. Germany has a total of
31 thousand MW in capacity, accompanied by 33 thousand MW coming from wind power.
Turkey’s yearly solar energy sum is only 9 MW. Moreover, Turkey sees 40 percent more sun
than Germany does. Even the sunniest part of Germany gets less sunlight than the least sunny
area in Turkey. As for Japan, the government has issued licenses for a total of 20 thousand MW
of solar energy. Furthermore, China, Italy, USA and Spain are distinguishing themselves with
their solar energy investments. Now, it’s the era of the “Solar Renaissance.”
As you said, there are talks about building nuclear power plants in Turkey. What stage
have these plans reached?
The deal made with the Japanese government for the proposed Sinop Nuclear Power Plant was
not shared. There is absolutely no internal agreement that has seen day. So it’s not possible to
take any information on the project for granted. It seems like Mitsubishi, Itochu and GDF Suez
are behind the project. The reactor will likely be a French Atmea type, which is yet to be tested.
The second reactor, proposed for Akkuyu, is also of this type. But I don’t believe nuclear power
plants will be built in Turkey after this point.
How do you think the Fukushima disaster will affect Turkey?
The proposed nuclear power plants in Turkey are third generation. After the recent events, new
tests were conducted worldwide, such as stress tests and new control systems. Turkey didn’t
even bother with these studies. The government has great confidence in the safety of the planned
power plants; they didn’t even go through the recent developments. Prime Minister Erdoğan has
equated nuclear energy to gas, saying, “We have gas power plants; do you think we won’t be
able to build nuclear plants? If nuclear is risky, so is gas.”

5. GÜRBÜZ’E göre toprağa ve
suya karışan büyük
miktardaki nükleer atığın
tamamen temizlenmesi
240 bin yıl alabilir. »3
240BİNYILNORMALEDÖNMEYEBİLİR
BAŞBAKAN
Erdoğan’ın Mısır’da
Mursi’nin
devrilmesiyle rafa
kaldırılan Gazze
gezisini CHP
liderinin
yapabileceği
konuşuluyor.
HÜSEYİN ÖZKAYA
DİKYAZI
Hakan Fidan’ın
İran‘sevgisi’
EMRE
USLU
»13
Müdahale iyi mi
kötü mü
TANER
AKÇAM
»10
HERTARAF
Temizyüzlü
efendiler...
BURAK B.
ÖZPEK
»12
ARADASIRADA
GÖRECE
Felsefeyapma
EMRAH
ÇELİK
»12
BİLİRKİŞİ
‘Oğlumbiyat
Oyunları’
TURGUT
KOLOĞLUGİL
»18
Mehmet Güreli
başladı »17
Jandarmaya
tarihî kıyafet
TOPKAPI Sarayı’nda yeni
düzenleme geliyor. Müzeyi
koruyan jandarma birliği
tarihî kıyafetler giyecek.
Aynı zamanda sarayın
bahçesinde yeni atlı
birlikler oluşturulacak. »4
SBS dönemi
artık bitti
BAKAN Nabi Avcı, SBS
döneminin sona erdiğini
açıkladı. Yeni sistemde altı
dersten yılda iki kez sınav
yapılacak ve ilk kez bu yıl 8.
sınıflarda uygulanacak. »4
Sopranolar
ayakta ölür
ARJANTİNLİ ünlü opera
sanatçısı Florencia Fabris
sahnede beyin kanaması
geçirdi. Son ana kadar aryanın
bitmesini bekleyen Fabris
hastanede can verdi.
Mahkeme 14 yaşındaki E.A.’ya tecavüz eden sekiz uzman çavuşun davasında tek
tutukluyu da bırakınca, genç kız isyan etti: Herkes kurtuldu, benim hayatım bitti
ÜNİVERSİTE öğrencisi Ali
İsmail Korkmaz’ın
öldürülmesiyle ilgili
iddianame
tamamlandı.
Sanıklar, kasten
adam öldürmek
suçlamasıyla ve
müebbet hapis
istemiyle
yargılanacak. »13
FIRAT
ALKAÇ
STEEVE ROSO
ISSN 1307-9336
TarafD Ü Ş Ü N M E K TA R A F O L M A K T I R 5 EYLÜL2013PERŞEMBE 50KRŞ /KKTC’DE SATIŞ FİYATI1TL
Tecavüze bir de
madalya takın
MGK’dan ne
istediler ki
SİVİLLEŞTİ denen MGK,
28 Şubat dönemindeki
MGK’nın tutanaklarını,
“devlet sırrıdır”
diyerek mahkemeye
göndermedi.
Mahkemenin ise
tutanakları istemediği,
açıklanıp açıklanmadığını
sorduğu anlaşıldı. »9
ADNAN KESKİN/ANKARA
Kılıçdaroğlu’na
Gazze yolu açık
Suç: Kasten
öldürmek
Suç: Kasten
öldürmek
Suç: Kasten
öldürmek
Suç: Kasten
öldürmek
Suç: Kasten
öldürmek
Suç: Kasten
öldürmek
Suç: Kasten
öldürmek
Suç: Kasten
öldürmek
Suç: Kasten
öldürmek
Suç: Kasten
öldürmek
Suriye, “Saldırırlarsa Türkiye’yi vururuz” dedi. Erdoğan, “Hazırız, her türlü koalisyonda varız” yanıtı verdi.
ABD, kara birlikleri gerekebileceğini açıkladı. Rusya ise füze yüklü gemi gönderdi. Bütün bunlar dün oldu
SURİYE Dışişleri
Bakan Yardımcısı
Faysal al-Makdad,
ABD’nin operasyon
düzenlemesi halinde
Şam’ın sadece İsrail’i değil,
bu saldırıya destek veren
Türkiye ve Ürdün’ü de
vuracağını açıkladı.
“SAVAŞ bir kere
başladı mı, olacakları
kimse kontrol edemez”
diyen Makdad “Suriye’ye
yönelik herhangi bir
saldırı bölgenin tamamı,
hatta daha da geniş bir
alanda büyük bir kaosa
neden olur” dedi. »11
Savaş sahnesi kuruldu
TEHDİT ETTİ
BAŞBAKAN, G-20
zirvesi için Rusya’ya
giderken, Suriye’den
gelen “Türkiye’yi vururuz”
tehdidine “Ülkemiz böyle
bir şeye her an hazırdır.
Tabii, Suriye buna ne
kadar hazır bilemem”
diye karşılık verdi.
ERDOĞAN, Türkiye’nin
olası bir Suriye
operasyonundaki
rolüne ilişkin de “Bunu
şartlar belirleyecek. Ama
biz şu anda her türlü
koalisyonun içinde yer
almaya hazır olduğumuzu
söyledik” dedi. »11
CEVAPVERDİ
ABD Dışişleri Bakanı
Kerry ilk kez Türkiye’yi
işaret etti. Kerry, “Rejim
çöker ve kimyasal silah
depoları riske girerse kara
birlikleri gerekir. Bu hamle,
müttefiklerle yapılır...
Elimizde yeterince gönüllü
var” diye konuştu. »2
TÜRKİYEMESAJI
SURİYE’YE yönelik
operasyon hazırlıklarını
yakından izleyen Rusya,
NATO tarafından “uçak
gemilerinin katili” olarak
adlandırılan kruvazörü
Akdeniz’e gönderdi. Putin,
ABD Dışişleri Bakanı’nı
yalancılıkla suçladı. »2
GEMİGÖNDERDİ
Barbarlığa
susamayız
KİMYASAL SALDIRI ARTAR
ABD Başkanı, uluslararası
kamuoyunun Suriye’deki
kimyasal saldırı barbarlığına
sessiz kalamayacağını
belirterek, Putin’i uyardı. »2
İsrail: Esad
yok olacak
PERES AÇIK KONUŞTU
DEVLET Başkanı Şimon
Peres, yüzbinlerce insanın
ölümünden sorumlu Esad’ın
lider olma hakkını yitirdiğini
söyledi, “Esad, o ya da bu
yolla yok olacak” dedi. »2
Müdahaleye
“evet”çıktı
OBAMA İLK SINAVI KAZANDI
AVUKATLAR, bu kararı verme
nedeninin “Mağdur çocuk E.A.’nın
ruh sağlığının bozulduğunu
mahkemenin dikkate almaması”
olduğunu belirtti. Savcı da
cezayı zaten buna göre istemiş.
RUHSAĞLIĞIBOZULMAZMIŞ
DÖRT kez intihara kalkışan
16 yaşındaki E.A. ise “Hayallerim
yıkıldı, hayatım mahvoldu,
akrabalarım bile bana
sırtını döndü” dedi. »5
HAYATIMI BİTİRDİLER
YANLIŞ MADDEDEN YARGILANDILAR
DAVAYA müdahil olan Diyarbakır Baro Başkanı
Tahir Elçi de isyan etti:“E.A. kabuslar görüyor.
Ruh sağlığı bozuldu. Dava 103/6’dan açılmak
zorundaydı, işte o zaman 15 yıl hapis verilirdi.”BAHAR KILIÇGEDİK
Nükleer rönesans bitti
TONLARCAATIK SUYA KARIŞIYOR
JAPONYA’DA 2011’de gerçekleşen
nükleer felaket geçen yıllara rağmen
kontrol altına alınamadı. Ortaya
çıkan durumu, aktivist Özgür Gürbüz
Taraf için değerlendirdi.
CHP ekim ayında Gazze
ziyareti planlıyor. ABD ve
İsrail ziyarete sıcak bakıyor
KARAR ÖNÜMÜZDEKİ GÜNLERDE
ABD Senatosu Dış İlişkiler
Komitesi, Suriye’ye müdahale
için hazırlanan yetki tasarısını
kabul etti. ABD birliklerine kara
operasyonu izni verilmiyor. »2
»10
0509TRF01RT_IST 9/4/13 11:41 PM Page 1

6. 5 EYLÜL 2013 PERŞEMBE 3TarafDünyanın Gündemi
Japonya’da 2011 yılında
gerçekleşen tsunaminin
etkisiyle Fukuşima Nükleer
Santrali’nde tarihin en büyük
nükleer felaketlerinden biri
yaşandı. Aradan geçen iki buçuk
yılda santraldeki sızıntı kontrol
altına alınamadı. Son gelen
haberler ise felaketin tahmin
edilenden çok
daha büyük
olduğunu
gösteriyor.
Fukuşima’daki
durumu,
yarattığı
tehdidi ve
Türkiye’nin
nükleer
planlarını
Nükleer Karşıtı Platform Yönetim
Kurulu Üyesi, gazeteci-aktivist
Özgür Gürbüz anlattı:
SIZINTI DEVAM EDİYOR
Fukuşima’daki felaket konusunda,
uzmanların bile kafası karışık.
Sürekli yeni bilgiler ortaya çıkıyor,
saklanan bilgiler... Aylardır süren
sızıntı, sadece bir buçuk ay önce
duyuruldu. Günde 300-400 ton
radyoaktif suyun okyanusa ve
toprağa karıştığı haberleri
bildiriliyor.
NÜKLEER RÖNESANS BİTTİ
2004-2005’te “Nükleer
Rönesans”tan bahsediliyordu,
Çernobil unutulmuştu, küresel
ısınmaya tek çarenin nükleer
enerji olduğu fikri pazarlanıyordu.
Sektör, düşük maliyetli, hızla inşa
edilebilen yeni nesil reaktörlerle
pazar payını arttırmak istiyordu.
Ancak öyle olmadı.
Finlandiya’daki nükleer santralin
3 milyar Euro’ya mâl olacağı
söylenmişti, ancak şimdiden 7-8
milyar Euro’yu buldu, inşaat da
bitmedi. 2009’da teslim edilecekti,
hâlâ teslim edilmedi. Bu projeyi
yürüten Fransız Areva firmasının,
Sinop’ta planlanan nükleer
santralin reaktörünü de tedarik
edeceğini hatırlatalım. Bütün
bunların üzerine Fukuşima
felaketi geldi, “Nükleer Rönesans”
bitti.
SİHİRLİ DEĞNEK YOK
Fukuşima bize gösterdi ki,
teknoloji ne kadar gelişmiş olursa
olsun, devletlerin elinde nükleer
kazalara karşı sihirli değnek yok.
Japonya gibi güvenlik kültürü en
gelişmiş ülkelerden birinde
gerçekleşen bu kaza, tecrübesizlik,
denetimsizlik gibi savunmaların
geçerli olmadığını gösterdi.
TOPRAĞA KARIŞTIYSA...
Fukuşima’daki ilk nükleer atıklar
rüzgârın etkisiyle karaya değil
okyanusa karıştı. Ancak son
haberler sızıntının toprağa da
karıştığı yönünde. Eğer toprağa ve
yeraltı sularına karışırsa ne
olacağını düşünmek korkutucu.
Okyanusun bir bölümünü
öldürmüş olan bu kaza, kara
yaşamı için de felaket olabilir. Şu
an 240 kilometre uzaktaki
Tokyo’da bile sürekli nükleer
seviye ölçümleri yapılıyor. Devlet
bu kadar korkmuş durumda.
Kaza ilk gerçekleştiğinde
tehlike seviyesi 7’ydi. Bu Çernobil
ile aynı, maksimum seviye. Son
gelişmelerden sonra ise seviye
yeniden 3’e çıktı. Bu da 3
seviyesinde yeni bir nükleer
felaket gerçekleşmiş olmasıyla eş
anlamlı.
240 BİN YIL SÜREBİLİR
Durumun ne zaman normale
döneceğini kestirmek güç. Sızan
nükleer izotoplara göre bu süreç
30 yıldan 240 bin yıla kadar
değişebilir. Örneğin suya karışan
Sezyum 137 izotopunun yarı ömrü
30 yıl ve yok olması için 10 yarı
ömür gerektiğini düşünürseniz
300 yıldan bahsediyoruz.
Plütonyum 239 izotopunun ise
sızıp sızmadığı bilinmiyor. Onun
yok olması için gereken süre 240
bin yıl.
ŞİMDİ GÜNEŞ RÖNESANSI
Fukuşima öncesi Japonya’da 54
reaktör vardı. Şu an sadece
ikisinin çalışmasına izin veriliyor,
ki biri de bakımda. Yani
hâlihazırda çalışan reaktör sayısı
sadece bir. Dünyanın en çok
nükleer reaktöre sahip üç
ülkesinden birinde
son durum bu.
Devletler nükleer hayalinden
uzaklaşmaya başladı. Güneş
enerjisine yatırımlar artıyor.
Almanya, üç yılda yıllık güneş
enerjisi kapasitesini 21 bin MW
arttırdı. Bu, ülkenin elektrik
ihtiyacının yüzde 5’i artık
güneşten karşılanıyor.
Almanya’da toplamda 31 bin
MW’lık güneş enerjisi santrali var.
Türkiye’nin güneş enerjisi
kurulu gücü ise 9 MW. Kaldı ki,
Türkiye Almanya’nın iki
katından fazla güneş alıyor.
Almanya’nın en güneşli yeri
bile, bizim en az güneş alan
Karadeniz Bölgesi’ne eş. Japonya
bir yılda 20 bin MW’lık güneş
enerjisi santrali lisansı verdi. Çin,
İtalya, ABD ve İspanya’da da
güneş yatırımları dikkat çekiyor.
Şimdi “güneş rönesansı”
dönemi başladı.
Fukuşima son darbe olduFukuşima’dan sızıntılar hâlâ devam ediyor. Türkiye ise dünyadaki yeni güvenlik önlemleriyle
ilgilenmiyor bile. Nükleer enerji uzmanı Özgür Gürbüz’e göre, nükleerin yerini güneş alıyor
STEEVE ROSO
Mısır’da ordunun yönetime el
koymasından sonra geçici
olarak Cumhurbaşkanlığı
görevine getirilen Adli Mansur,
“Türkiye ile iyi ilişkiler temenni
ediyoruz” dedi. Mısır devlet
televizyonuna konuşan Mansur,
“Ne biz ne de Türk halkı, Türkiye
yönetiminden belirli bir grubun
perspektifinden bakan bir tutum
beklemiyorduk. Türkiye ile
aramızda güzel ilişkilerin
hâkim olmasını temenni
ediyoruz, ancak kimsenin
Mısır’ın içişlerine
karışmasını kabul
etmeyiz” diye konuştu.
Mansur, Türkiye’nin
tepkisini öngörü
eksikliğine ve
kişisel
çıkarlara bağladığını söyledi.
“Dışişleri Bakanı Nabil Fahmi
stratejik bir şekilde dış
ilişkilerimizi gözden geçiriyor.
Gerçek dostlarımızı ve artık bu
kategoride değerlendirilmemesi
gerekenleri belirleyeceğiz” diyen
Mansur, ABD ve Avrupa
Birliği’nin konumunun belirsiz
olduğunu, ancak geçiş
hükümetine destek vereceklerine
dair sinyaller gösterdiklerini
belirtti. Geçiş dönemi için
belirlenen yönde
ilerleyişten dönüş
olmadığını kaydeden
Cumhurbaşkanı,
“Dünyadaki hiç bir güç
zamanı geriye
döndüremeyecektir”
ifadesini
kullandı.
TARAF
Ü
ç kadını on yıldan fazla bir
süre evinde tutsak edip
işkence ve tecavüze maruz bırakan
Ariel Castro, hücresinde kendini
asarak intihar etti. ABD tarihinin
en sansasyonel davalarından
birinin Celevland’lı sanığı, tüm
müdahalelere rağmen
kurtarılamadı. İntihar etmesinden
korkulan Castro gözetim altında
tutuluyor, 10 dakikada bir
gardiyanlar tarafından kontrol
ediliyordu. Ancak bu kontrol
aralığı haziran ayında 30 dakikaya
çıkarılmıştı. 937 farklı suçtan ceza
alan Castro, müebbet artı bin yıla
mahkum edilmişti. İntiharının salı
akşamı gerçekleştiği açıklanan eski
okul servisi şoförü toplamda
cezasının 33 gününü çekmiş oldu.
İntihar hakkında konuşan
kurban Gina DeJesus’un bir yakını,
Castro’yu korkaklıkla itham etti ve
kolay yolu seçmekle suçladı.
DeJesus’un kardeşi ise haberi nasıl
karşıladıkları sorusuna “İdare
ediyoruz” cevabını verdi. TARAF
“Türkiye’nin tutumu
öngörü eksikliğinden”
ABD’nin “en çok nefret
edilen insanı” ölü bulundu
Venezuela’nın yarısı elektrik
kesintisi sonucu karanlığa
gömüldü. Kesintiden etkilenen
trafik ışıkları ve metro sistemi
sebebiyle, başta başkent Caracas
olmak üzere ülkenin dört bir
yanında büyük ulaşım sorunları
yaşandı. Cumhurbaşkanı Nicolas
Maduro ise elektrik kesintisinden
muhalefeti sorumlu tuttu.
Maduro, Twitter üzerinden “Her
şey, aşırı sağcıların ülkemize karşı
bir “elektrik darbesi” yapmaya
çalıştığını işaret ediyor” dedi.
Venezuela’da elektrik kesintileri
sıklıkla yaşansa da bunlar
nadiren başkent Caracas’ı
etkiliyor. Enerji Bakanı Yardımcısı
Franco Silva elektrik kesintilerine
neden olarak iletim hatlarındaki
geçici sorunları gösterdi.
Ancak kimi kesimler elektrik
kesintisinin kötü idareden ve
altyapıya yatırım
yapılmamasından kaynaklan-
dığını söylüyor. BBC/TARAF
Venezuela’da“elektrik darbesi”
Ariel Castro
Özgür Gürbüz
SİNOP’TA ve Akkuyu’da
kullanılacak reaktör tipleri test
edilmiş değil. Son olaylardan
sonra nükleer santrallere dair
dünyada birçok yeni güvenlik testi
yapıldı. Bizde ise hükümet inşa
edilecek santrallerin güvenliği
konusunda fazla iyimser, yeni
gelişmeleri gözden geçirmediler
bile. Tayyip Erdoğan “Nükleer
riskliyse tüpgaz da riskli” deyip
nükleer enerjiyle tüpgazı
anlaşılması güç bir biçimde eş
tuttu. Ancak ben şu noktadan
sonra Türkiye’de nükleer santral
inşa edileceğini sanmıyorum.
Türkiye tehdidin
farkında değil
Fukuşima son darbe olduFukuşima’dan sızıntılar hâlâ devam ediyor. Türkiye ise dünyadaki yeni güvenlik önlemleriyle
ilgilenmiyor bile. Nükleer enerji uzmanı Özgür Gürbüz’e göre, nükleerin yerini güneş alıyor
Japonya’nın Tōhoku bölgesinde
2011 yılında gerçekleşen
9.0 büyüklüğündeki deprem ve onu
takip eden tsunami, 16 bin insanın
hayatını kaybetmesine sebep olmuştu.
Halen tsunami sonrası kaybolan yaklaşık
4 bin kişiye ulaşılmış değil. Büyük zarar
gören bölgede gerçekleşen en çarpıcı
felaketlerden biri ise Fukuşima Nükleer
Santrali’nin başına gelenler. Aradan iki
buçuk yıl geçmiş olsa da santraldeki
sızıntı kontrol altına alınmaktan çok
uzak. Medyada her gün kafa karıştırıcı
yeni haberler yer alırken, bu yoğun ve
kafa karıştırıcı bilgi akışıyla mücadele
etmek kolay değil. Fukuşima’da olup
bitenleri; felaketin hem bölgeye hem
dünyaya etkilerini, ekolojik hassasiyeti
yüksek sivil toplum kuruluşu Heinrich
Böll Stiftung Derneği’nde proje
koordinatörlüğü yürüten, nükleer enerji
analisti, gazeteci-aktivist Özgür Gürbüz
ile konuştuk.
Lafı uzatmadan konuya girmek
gerekirse, şu an Fukuşima’da neler
oluyor?
Fukuşima’da gerçekleşen felaket
konusunda işin uzmanlarının dahi kafası
karışıyor. Sürekli ortaya çıkan yeni
bilgiler, gecikmeli ortaya çıkan bilgiler,
saklanan bilgiler… Aylardır devam eden
sızıntı, sadece bir buçuk ay önce
duyuruldu. Her gün 300 ila 400 ton
nükleer atığın okyanusa ve toprağa
karıştığı söylenebilir. Buna ek olarak,
soğutma için kullanılan suların
depolandığı tanklarda da sızıntı olduğu
meydana çıktı. Nükleer sızıntı olan
bölgelere yoğun bir biçimde su sıkılır,
daha sonra nükleere bulaşarak kirlenmiş
sular depolarda izole edilir. Sızıntı bu
depolarda gerçekleşti.
Kontrol altına alma çalışmaları ne
aşamada?
Santrali işleten şirket Tepco, yakın
zamanda santrale müdahale için
500 milyon dolarlık ek yardım aldı.
Kontrolsüzlük ve yetersizlik sebebiyle
hükümet ve yurtdışından sürekli yardım
isteyen Tepco, bedeli ülkeye ve vergi
mükelleflerine ödetiyor. Kazanın
üzerinden iki buçuk yıl geçmesine
rağmen radyoaktif sızıntı kontrol altına
alınamadı.
Dünyanın nükleere bakışı nasıl?
2004-2005 yıllarında bir “Nükleer
Rönesans” döneminin başladığı
söyleniyordu. Çernobil unutulmuştu,
küresel ısınmaya tek çarenin nükleer
enerji olduğu düşünülüyordu. Sektör,
düşük maliyetli, çabuk inşa edilebilen
yeni nesil reaktörlerle pazar payını
arttırmak istiyordu. Ancak bunların altı
dolmadı. Finlandiya ve Fransa örnekleri,
hem finansal anlamda hem de inşa süresi
açısından
nükleer
santrallerin
vaatlerini yerine
getiremediğini
gösterdi.
Finlandiya’daki
yeni nükleer
santralin
3 milyar dolara
mal olacağı
söylenmişti,
ancak bu maliyet
şu an 7-8 milyar doları bulmuş durumda;
2009 yılında teslim edileceği söylenen bu
reaktör 2013’te halen teslim edilmiş değil.
Bütün bu gelişmelerin üzerine son olarak
da Fukuşima felaketi geldi. Nükleer
Rönans bitti. Bu projeyi yürüten Fransız
Areva firmasının, Sinop’ta yapılması
gündemde olan nükleer santralin
reaktörünü de tedarik edeceğini
hatırlatalım.
Bu tip patlamaları engellemek
mümkün değil mi?
Fukuşima’da gerçekleşen bir patlama
değil. Çekirdek erimesi ve buna bağlı
olarak meydana gelen sızıntı. Bu son
örnek bize gösterdi ki, devletlerin elinde
nükleer kazalara karşı sihirli değnek yok.
Şartlar ne kadar ileri olursa olsun,
teknoloji ne kadar gelişmiş olursa olsun,
nükleer felaket geldi mi ortaya çıkan
durum bugün şahit olduğumuz.
Şimdiye dek üç adet büyük, çekirdek
erimeli nükleer felaket yaşandı. Birincisi
ABD’de gerçekleşen Üç Mil Adası felaketi,
ikincisi Çernobil ve son olarak Fukuşima.
Her biri için bahaneler üretilmişti;
tecrübesizlik, denetimsizlik gibi... Ancak
Japonya gibi güvenlik kültürü en gelişmiş
ülkelerden birinde gerçekleşen bu kaza,
bu savunmaların gerçek olmadığını
gösterdi.
Bölgedeki insanlar ve diğer canlılar bu
durumdan nasıl etkilendi?
Fukuşima’da ilk sızıntı
gerçekleştiğinde, sızan nükleer atıklar
rüzgârın etkisiyle karaya değil okyanusa
karıştı. Bu sebepten dolayı insanlar
felaketten çok etkilenmedi, ancak
kazadan sonra tahliye edilen nüfusun
evlerine uzun süre daha
dönebileceklerini sanmıyorum. Bu
noktada tesellimizin sızıntının karaya
değil suya doğru olmuş olması ayrı olarak
üzücü; deniz yaşamı bundan çok
olumsuz etkilendi. Bölgede balıkçılığın
çok uzun bir süre unutulacağını söylemek
de yanlış olmaz.
Bu, Tōhoku’daki insanların düşük risk
altında olduğu anlamına mı geliyor?
Hayır, çünkü yeni gelen haberler
sızıntının toprağa da karıştığı yönünde.
Eğer toprağa ve şehiraltı sularına
karışırsa ne olacağını düşünmek çok
korkutucu. Zaten okyanusu öldürmüş
olan bu kaza, kara yaşamını için de
felaket olabilir. Şu an yaklaşık
240 kilometre uzaktaki Tokyo’da sürekli
nükleer seviye ölçümleri yapılıyor. Devlet
bu kadar korkmuş durumda.
Neden Fukuşima’ya dair güvenilir bilgi
alamıyoruz?
Nükleer enerji şirketleri de aynı ilaç
şirketleri gibi: çok büyük ve güçlüler.
Medya üzerindeki etkileri büyük. Ortada
saklanan ya da yanlış aktarılan bilgiler
olma olasılığı çok yüksek. Gerçekleşen
her şey dünyaya anlatılmıyor.
Bölgenin eski günlerine dönmesi
mümkün mü?
Durumun ne zaman normale
döneceğini kestirmek güç. Sızan nükleer
izotoplara göre bu süreç 30 yıldan 240
bin yıla kadar değişebilir. Örneğin suya
karıştığı bilinen Sezyum 137 izotopunun
yarı-ömrü 30 yıl ve bu örnekte yok olması
için 10 yarı-ömür gerektiği belirtiliyor,
yani 300 yıl. Plütonyum 239 izotopunun
ise sızıp sızmadığı bilinmiyor. Onun yok
olması için gereken süre 240 bin yıl.
İyotun ömrü göreceli olarak kısa, ancak o
da tiroid kanserine sebep oluyor. Özetle,
bölgede durumun uzun bir süre normale
dönmeyeceğini söylemek yanlış olmaz.
Bu süre hangi izotopun ne kadar
sızdığına göre değişecek.
Japonya’da şu an durum nasıl?
Kaza ilk gerçekleştiğinde tehlike
seviyesi 7’ydi. Bu Çernobil ile aynı, yani
maksimum seviye. Son gelişmelerden
sonra ise seviye yeniden 3’e çıktı. Bu da
3 seviyesinde yeni bir nükleer felaket
gerçekleşmiş olmasıyla eş anlama
geliyor. Fukuşima’da geçtiğimiz günlerde
yeni bir felaket olduğunu söylemek
yanlış olmaz
Fukuşima öncesi ülkede 54 reaktör
vardı. Dördü hurdaya çıktı. Yalnızca iki
tanesinin çalışmasına izin veriliyor. Şu
anda o iki taneden biri de bakımda. Bu
yüzden hâlihazırda çalışan reaktör sayısı
sadece bir. Dünyanın en çok nükleer
reaktöre sahip üç ülkesinden birinde son
durum bu.
Nükleer enerjinin geleceği hakkında
öngörüleriniz neler?
Devletler nükleer hayalinden
uzaklaşmaya başladı. Güneş enerjisine
yapılan yatırımlar artıyor. Almanya, son
üç yılda yıllık güneş enerjisi kapasitesini
21 bin MW arttırdı. Bu, ülkenin enerji
ihtiyacının yüzde 5’i anlamına geliyor.
Almanya’da toplamda 31 bin MW’lık
güneş enerjisi santrali var, 33 bin MW’lık
da rüzgâr enerjisi. Türkiye’nin elde ettiği
güneş enerjisi ise yıllık 9 MW. Kaldı ki
Türkiye, Almanya’dan yüzde 40 daha
fazla güneş alıyor. Almanya’nın en
güneşli yeri bile, Türkiye’nin en az güneş
alan Karadeniz Bölgesi’nden daha az
güneş alıyor. Japonya ise son bir yılda
toplam 20 bin MW’lık güneş enerjisi
santrali lisansı verdi. Ayrıca Çin, İtalya,
ABD ve İspanya’da da güneş yatırımları
dikkat çekiyor Şimdi dönem “Güneş
Enerjisi Rönesansı” dönemi.
STEEVE ROSO
Özgür Gürbüz
Sizin de bahsettiğiniz gibi, Türkiye’nin
de nükleer santral planları var. Bu
projeler ne aşamada?
Sinop’a yapılması gündemde olan
nükleer santrale dair Japon
hükümetiyle yapılan nükleer anlaşma
yayınlanmadı, ortaya çıkmış yazılı bir
belge yok. O yüzden bu santral
hakkındaki bilgilere kesin gözüyle
bakamayız. Mitsubishi, İtochu ve GDF
Suez projenin arkasında gözüküyor.
Reaktör ise Fransız Atmea tipi olacak,
ki bu henüz test edilmiş bir reaktör
tipi değil. Akkuyu’da da teklif edilen
reaktör de bu tip. Ancak ben şu
noktadan sonra Türkiye’de nükleer
santrallerin inşa edileceğini
sanmıyorum.
Fukuşima felaketinin Türkiye’yi nasıl
etkileyeceğini düşünüyorsunuz?
Sinop ve Akkuyu için bahsedilen
reaktör tipi Fukuşima ile aynı değil.
Türkiye’de inşa edilmesi gündemde
olan nükleer santraller üçüncü
jenerasyon. Son gerçekleşenlerden
sonra nükleer santrallere dair dünya
çapında birçok yeni güvenlik testleri
yapıldı; stres testleri, yeni
kontroller... Türkiye bu yeni
çalışmalarla ilgilenmedi bile.
Hükümet inşa edilecek santrallerin
güvenliğinden oldukça emin. Riski
ciddiye almayan Başbakan Erdoğan,
“Bizim tüp gaz santrallerimiz var,
nükleer santral mi kuramayacağız?
Nükleer riskliyse tüp gaz da riski”
deyip nükleer enerjiyle tüp gazı
anlaşılması güç bir biçimde eş tuttu.
‘Erdoğanriski
ciddiyealmıyor’