Quinto Sertorio Hispanian Izaskun Sarasketa Gartzia Lander Ozkorta Escribano Historiako ikasleak Letren Fakultatea UPV/EHU

1. Izaskun Sarasketa Gartzia
Lander Ozkorta Escribano
Historiako ikasleak
Letren Fakultatea
UPV/EHU

2. Sarrera
• Lanaren antolaketa
• Iturri historikoak
• Problematika

3. Testuinguru historikoa
• Hispaniako errealitatea:
– Geografia
– Demografia

4. Testuinguru historikoa
• Erromako presentzia Hispanian
– Altxamenduak
– Deditioren adibideak
• Alkantarako brontzea,
K.a. 104.

5. Testuinguru historikoa
• Silaren diktadura Erroman
– Boterera ailegatzea
– Politika: erreformak eta
errepresioa

6. Quintus Sertorius
•(Nursia, Sabina, Italia 124/121-
Osca, Hispania Citerior, 72
Karrera militarra;
•Mariorekin guda cimbrioak (105-
102), •tribuno bezala Hispaniara (97-
94) •ondoren quaestor bezala Galia
Cisalpinara (90)
Popular eta optimateen guda zibilean
parte hartu zuen, Marioren
GUDA SERTORIARRAK
jarraitzailea zenez popularren aldean
egin zuen guda Sila aurrean ( 88-87)
Erroma bereganatuz
•Mariok Hispaniara bidali zuen
Hispania Citeriorreko praetor
izendatuz (83)
Sila boterera itzultzeak Afrikara
erbesteratzera eraman zuen
Hispaniara itzuli zen (80) lusitaniarrek
deiturik Silaren aurka egiteko.

7. • POPULAR Alderdiak
• OPTIMATE
Cayo Mario Lucio cornelio sila
Monarkiaren aurka. monarkia mantendu
nahi zuten
Klase
ezberdintazunen Eliteari boterea
aurka. Eliteen boterea indartu (familiak)
ahuldu nahi
«Con el ruido de la guerra no oigo el de Herria ahuldu eta
las leyes». pobretu
Herriari botera eman
Nota: en respuesta a los que le reprendieron el haber otorgado la
ciudadanía romana en agradecimiento por su ayuda a los mercenarios
nahi
bárbaros que le sirvieron en la guerra de la Galias, saltándose el derecho
«Hay que ser remero antes de empuñar el
romano.
«Odiado por sus enemigosy temido por gobernalle».
sus amigos». Fuente: Apiano, Guerras civiles, 1.
Epitafio de Mario.
«Si tú eres un buen comandante, Notas: Citando a Teófanes, al recibir la cabeza del
oblígame a luchar, aunque no quiera». joven cónsul Mario.
Nota: en respuesta a Silo, un general itálico, quién le había dicho:
«Mario, si eres un buen
comandante, sal y lucha».

8. K.A.
82
* OSCA
Eragin
Esparru
a
Guda Sertoriarren hastapena, Quinto
Sertorio penintsula iberiarrera sartzen
da. Berton ezarri eta eragin esparrua
sortzen du herri Zeltibero eta hiritar
erromatar batzuen artean

9. K.A.
81
** OSCA
OSCA
L. Livio
Salinato
r
C Annio
Luco
C Annio Lusco penintsula dator
popularren aurka egiteko, L Livio
Salinator bere aurka doa eta * CARTAGO NOVA
Pirinioetan egiten dute topo azken
honek galduz. Ondorioz Quinto
Sertorio Cartago Novara doa, nondik
Mauritaniara doa aurre ezin duelako
egin. Behin indartuta Sertorio
penintsulara itzultzen da

10. K.A. 80
Sertoriok bere gudarostea
indartzen duen bitartean bere
eragina gero eta handiagoa
egin ari da Lusitaniar eta
Iberiarren artean

11. K.A. 79
Q. Cecilio
M. Domicio
Metelo
Calvino
L.Thorio
Balbo
Hirtuyelo
* CONSABURA
METELLINUM * * CONSABURA
* * CORDUBA honetatik aurreradu guda
CORDUBA gerra baliatzen Sertoriok
Garai
gerrilla Hirtuleyo, Sertorioren
egiteko modu bezala. Bitarteanda
“Lugartenientea”, M Domicio Calvino,
Q Cecilio Metelo Peninstulara
Metelok Metelinum fundatzen du
Citeriorreko prokontsula,Optimate du
bidalia Silaren aginduz, garaitzen
zilarrarenCorduban ezartzen da.
aldekoa. bidea eta Guadianaren
eta bitartean Sertoriok bera egiten du
arroa babesteko. Balborekin
L Thorio

12. K.A. 77
Hirtuleyo
CITERIOR
LUSITANIA
LUSITANIA CITERIOR
BAETIKA Metelo gelditzeko Lusitaniara
doa Hirtuleyo, bitartean
Q. Cecilio Sertoriok Citerior
Metelo bereganatzeko baliatzen du
distrakzioa. Citerior laster
Sertorioren aldeko eragin
esparru bilakatu zen

13. K.A. 76
Hirtuleyo
Marco Perpenna
Veiento
* Segobriga Cneo Pompeyo
Erreño
Ahulezia baliatuz Sertorio
Levantera bideratzen du bere
Metelok ezin du garaipena lortu,
* Italica eragin esparruaren hedapena.
ondorioz senatu optimateak
Pompeyo bidaltzen du.
Hirtuleyo ordea ahulezia ikusirik
Q. Cecilio italica bereganatzera doa,
Metelo porrotean lortuz eta Segobrigara
atzeratuz

14. K.A. 75
* POMPAELO
** SEGOBRIGA
SEGOBRIGA Cneo Pompeyo
* VALENTIA
Pompeyo lebanteko popularren
Metelok Italicako garaipena
armada eraso eta garaitzen ditu.
baliatuz Hirtuyelo atzetik
Galeren ondorioz Sertoriok Pompeyon
Segobrigara doa eta hemen
aurka jotzen du garaipena lortuz,
Hirtuyelo hilez garaipena lortu
Q. Cecilio
ondorioz Pompeyo atzeratzen da
zuen.
Metelo
Pompaelo sortuz.

15. K.A. 74
K.A. 73
72
* POMPAELO
* OSCA
Q. Cecilio
Metelo
Oscan galeraren azken puntuan
Aliatu sertoriarren galerak
Pompeyo erasotzaile rola hartzen
eraila da Sertorio bere
Zeltiberiarren galera dakar alde
du.
jarraitzaileen eskuetan
popularrean

17. K.A. 72
* OSCA
* VALENTIA
Sertorio eraila badira hiri
batzuk bere alde jarraitzen
dutenak. Hauek laster izango
dira Pompeyoren eskuetan

18. Gerraren ondorio historikoak
• Sertorioren amaiera
• Sertorioren tropak eta indigenak
(salbuespenak)
• Erromatarkuntza prozesua (hiriak,
harremanak)
• Gerraren ondorengo garaia