Prof. Dr. Mehmet Emin DALKILIÇ, MSc. Ü. Cihan YILMAZ - Blok Zinciri Teknolojisi (Blockchain Technology), Fen Bilimleri Enstitüsü, Uluslararası Bilgisayar Anabilim Dalı, Bilgi Teknolojileri ve İnternet Güvenliği Bölümü, Ege Üniversitesi, Aralık 2017.

2. GELECEĞİN TEKNOLOJİSİ – BLOK ZİNCİRİ
[3] “Geleceğin de teknolojisi olarak ifade edilen blok zinciri esasında, merkezi yönetimi
olmayan dağıtık bir veri dosyasıdır. Kaydı tutulan verinin ağa dahil olan herkeste bir kopyası
bulunabilmektedir. Veri dosyasında ilk işlemden son işleme kadar tüm kayıtlar
bulunmaktadır. Bu veri karşılıklı para işlemleri olabileceği gibi müşteri bilgileri, sağlık
kayıtları gibi her türlü sayısal işlem (transaction) olabilir. Veri bloklar halindedir ve bloklar
birbirlerine bağlıdır. Bu veri tüm kullanıcılarda bulunduğu için, bazı kullanıcılarda bulunan
verinin değiştirilmesi ya da bozulması sistemin çalışmasını etkilemeyecektir. Yani paylaşılan
tüm kayıtlar, ağdaki katılımcılar tarafından doğrulanır ve böylece üçüncü bir tarafın
doğrulama gereksinimi ortadan kaldırılır.”
Nurullah Celal USLU
(Kamu Siber Güvenlik Derneği 2. Başkanı)

3. BİLGİ AKIŞINI PEK ÇOK KAYNAKTAN KONTROL EDEREK GÜVENLİK SAĞLANIYOR
[4] “Bitcoin’le dolandırıcılık yapmanın önüne geçmek için Blockchain (Blok Zinciri) denen sistem
kullanılıyor. Yapılan alışveriş hemen onaylanmıyor, ilk etapta dünya genelindeki milyonlarca işlemler
zincirinin bir halkası haline geliyor. Bir Blockchain (Blok Zinciri) içinde yer alan o harcamanın Bitcoin
kayıt defterine kalıcı olarak işlenebilmesi ‘hash’ ile sağlanıyor. Hash bir anlamda dijital verilerin,
dosyaların parmak izi gibi bir şey. Depolama alanındaki bilgiler üzerinde herhangi bir değişiklik,
bozulma olmuş mu, dosya, belge, program orijinalinden farklı mı gibi karşılaştırılmalarla o işleme onay
ya da ret veren karmaşık işlemler dizisi. Yapılan işlemin, alışverişin doğrulama ve güvenliğini tüm
sistemdeki milyonlarca bilgisayarda kayıtlı olan ‘kim hangi Bitcoin’e sahip, bunu ne zaman nereye
harcamış, aynı Bitcoin’le iki kere harcama yapmaya kalkışmış mı, kayıtlarla oynamaya çalışmış mı’ vb.
bilgileri ile kontrol eden yapı. Kısacası para, bilgi akışının pek çok kaynaktan kontrol edilip,
karşılaştırılması ve aynı anda onaylanması prensibine dayanıyor (Network Trust – Ağ Güvenliği).”
Ufuk TARHAN
(Futurist – M-Gen)

27. Milliyet Gazetesi
http://uzmanparam.milliyet.com.tr/haber-detay/gundem2/pegasus--blockchain-teknolojisi-ile-hizmet-verecek/77000/77359/
[1] Şirket açıklamasına göre, bu yılın önemli teknoloji trendlerinden biri olan ve
Bitcoin'in de temelini oluşturan "Block Chain" alt yapısı üzerinden hizmet verecek
bu entegrasyon çalışması sayesinde, Pegasus’un Uçuş Kontrol Sistemi üzerinden
yapılan uçuş tanımları ve güncellemeleri, anında İstanbul Sabiha Gökçen
Uluslararası Havalimanı Operasyon Kontrol Merkezi (OCC) departmanı
çalışanlarının ekranlarına düşecek.
[1] Yine aynı Block Chain alt yapısı üzerinden İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı
sistemlerinde oluşturulan uçuşa ait kapı, bagaj bandı, körük kullanımı gibi
operasyonel bilgiler de anlık olarak Pegasus sistemlerine aktarılacak.

28. [1] Açıklamada görüşlerine yer verilen Pegasus Hava Yolları Bilgi Teknolojileri
Direktörü Barış Fındık, "Uçuşlarımızın büyük kısmını gerçekleştirdiğimiz İstanbul
Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı terminal işletmecisi İSG şirketi ile ortak bir
çalışma yaparak operasyonel süreçlerimizin dijitalleştirilmesinde önemli bir adım
attık. Kendi kurumsal ara yazılım sistemimiz kullanılarak gerçekleştirilen
entegrasyon projemiz kapsamında uçuş operasyonumuz, dijital hale getirilmiş
olacak. Daha garanti ve doğru veri aktarımlarıyla birlikte personel eforlarında da
kazanç sağlayacağız. Sektörümüzdeki ilk 'Block Chain' uygulamalarından birisini, iş
ortağımız İSG ile hayata geçirmiş olmanın haklı gurur ve mutluluğunu yaşıyoruz.”
değerlendirmesinde bulundu.
Barış FINDIK
(Pegasus Hava Yolları Bilgi Teknolojileri Direktörü - CIO)

29. BLOCKCHAIN NEDİR VE NELERİ DEĞİŞTİRECEK?
[6] Çok basitçe anlatmak gerekirse blockchain, ‘dijital kayıt defterleri, ağı, zincirleri’…
Şifrelenmiş işlem takibi sağlayan, kimseye ait olmayan, şeffaf ancak son derece güvenli,
birileri tarafından modifiye edilmesi imkânsız dağıtık veri tabanı. Zincirleme işlemler
silsilesi ile takip edilebilen ama kırılamayan, bir merkeze bağlı olmaksızın işlem yapmayı,
alıcı ile satıcı arasında direkt ve güvenli değişimin, paylaşımın yapılmasını sağlayan zincir
teknolojisi. Nasıl konvansiyonel kayıt defterlerinde işlem kayıtları, işlem nitelikleri, kimlik
bilgileri veya diğer bilgi parçaları gibi farklı türde paylaşılan veriler kayıt altına alınıyor ise
blockchain de aynen bu kayıt sistemlerinin dijital kriptografi ve oyun teorisinin karışımı ile
güvence altına alınan siber versiyonu. O zaman şuraya varıyoruz… Hâlihazırda işi kayıt
tutmak, aracılık yapmak, doğrulamak, denetlemek, onaylamak vb. olan aracı her kademe
ve işlev blockchain ile gereksizleşiyor. Çünkü herkes bu işleri siber alemdeki dijital zincir
bloklarıyla kendisi yapabilir hale geliyor.
Ufuk TARHAN
(Futurist – M-Gen)

30. KISACASI BLOCKCHAIN İLE…
[7] 1- Maliyetler anormal düşürecek çünkü tüm alışverişlerde, sözleşmelerde, kayıtlarda,
ihtilaflarda mutlaka, çeşitli aşamalarda doğrulama, onay, denetleme vb. işlemleri gerekiyor.
Sırf bunları yapmak için birçok insan ve data server her geçen gün hızla artan maliyetlerle
görev yapıyor.
Blockchain öncelikle bunları yok edecek. O yüzden iş dünyası rekabette oyun dışı
kalmamak için en hızlı şekilde ‘blockchain’i anlamalı ve adapte olmaya bakmalı.
[7] 2- Blockchain’le ilerleyecek, ilerlemesi gereken öncü sektör ve alanlar; finans,
perakende, lojistik, hukuk (sözleşmeler, ihtilafların çözümü, mülkiyet vb.), resmi işlemler
(evlenme, boşanma, nüfus, miras, vergi, mülkiyet), fiziksel ürünlerle ilgili ayrıntıların
kaydedilmesi, marka-patent işlemleri, dolandırıcılık ve sahteciliği önlemeye yardımcı olmak
vb. sayılamayacak kadar çok işlem ve durum… Kısacası; blockchain’e en hafif atıf ile
‘geleceğin noteri’ demek hiç de abartı olmayacak.
Ufuk TARHAN
(Futurist – M-Gen)

33. 1 Satoshi = 0.00000001 ฿
10 Satoshi = 0.0000001 ฿
100 Satoshi = 0.000001 ฿
1,000 Satoshi = 0.00001 ฿
10,000 Satoshi = 0.0001 ฿
100,000 Satoshi = 0.001 ฿
1,000,000 Satoshi = 0.1 ฿
100,000,000 Satoshi = 1 ฿

34. [8] Bitcoin'in Özellikleri
Kısaltması BTC’dir.
Diğer para birimleri veya altın gibi elle tutulur, fiziki bir karşılığı yoktur. Fakat aynı diğer para birimleri gibi insanlar ona değer
atfettikleri için değerlidir.
Bitcoin kodları open source’tur. Yani isteyen herkes codlara erişebilir, kopyalayabilir, kullanabilir.
Şeffaftır. Şu ana kadar yapılan tüm para aktarımları herkese açıktır. Kaç BTC’nin hangi cüzdandan hangi cüzdana gönderildiği
erişime açıktır.
Gizlidir. Para aktarımlarına ulaşmak mümkündür fakat cüzdan sahiplerinin gerçek kimliklerine ulaşmak o kadar kolay değildir.
İmkansız olduğu söylenemez fakat kendisini gizlemek isteyen birisinin büyük oranda gizli kalması sağlanır.
Tek merkezli değildir. Peki bu para aktarım bilgileri nerede durur? İsteyen herkeste. İsteyen herkes şu an 120GB olan veriyi
indirebilir. Yani şu an banka sisteminde bankalar bu bilgiyi kendileri tutar ve kimseyle paylaşmaz. Bilgi tek merkezde
toplanmıştır. Bunun aksine Crypto Currency sistemleri veriyi gizlemez.
Blockchain (zincir-bloklar) ismi verilen bir veritabanı kullanır. Yani tüm bu para aktarımı bilgisi (120GB) birbirlerine
zincirlenmiş, bağlanmış ve şifrelenmiş şekilde kaydedilir. Bu yapıya blockchain denir.

35. [8] Bitcoin'in Özellikleri
Piyasada bulunabilecek Bitcoin sayısı Nakamoto tarafından ilk günde belirlenmiştir. Bu
sayı 21 Milyon’dur.
Şu an piyasada bulunan bitcoin miktarı yaklaşık 16.4 milyon bitcoindir. Yani
bulunabilecek bitcoin’lerin %78’i bulunmuştur. Bulunmak diyorum açıklayacağım.
Tahminlere göre 2025’te tüm BTC’ler bulunmuş olacaktır.
Toplam bitcoin’in dolar cinsinden toplam değeri şu an 36 milyar dolar’dır.
1 bitcoin sıfırdan sonra 8 basamak bölünebilir. Yani 100 milyon parçaya bölünebilir. En
küçük parçası 0.00000001 BTC’ye Satoshi denir.

36. [8] Bitcoin'in Özellikleri
Bitcoin’ler borsalarda alınır-satılır. Türkiye’de 4 yasal borsası vardır. Yurt dışında birçok borsa mevcuttur. Bu borsalar
birbirlerinden bağımsızdır.
Borsalarda arz-talep dengesi üzerinden BTC fiyatı kendiliğinden oluşur. Bu nedenle borsalarda oluşan fiyatlar birbirlerinden
farklıdır. Yani BTC’nin değeri (mesela dolar karşılığı) her borsada değişiktir. Öyle ki geçenlerde yabancı bir borsada 2920$
olan BTC, türk borsalarından birinde 10.200 TL idi. Yani arada 1 BTC’de 800 liralık bir fark vardı.
Borsa mantığını bilmeyenler için basit bir örnek: Mesela 0.1 BTC’ye sahibim ve bu BTC’yi TL’ye çevirmek istiyorum. Diyelim ki
o zamanda 1BTC=9000TL. Yani aslında elimde 900TL değerinde 0.1 BTC var. Borsalar emir üzerinden çalıştıkları için borsaya
bir emir (satış emri) vermem gerekli. Eğer ki ben emirimi 0.1 BTC’mi 9000 tl üzerinden sat dersem ve o an 9000 liradan alış
emri veren başka insanlar varsa (genelde vardır) ben BTC’mi hemen satar ve 900TL karşılığını alırım. Fakat dersem ki; 0.1
BTC’mi 9100 tl üzerinden sat ve bana 910TL ver, o zaman beklemeye başlarım. Eğer bir vatandaş 9100 TL üzerinden bir alış
emri verirse benim 0.1BTC satılır. Bu belki 5dk sonra olur belki 2 hafta belki de hiç olmaz. Belki Bitcoin değeri hiçbir zaman
9100TL olmaz. Borsalar döviz büroları gibi paradan paraya anında çevrim yapma garantisi vermez, kendisi satın almaz.
Sadece alıcıyı ve satıcıyı buluşturur, komisyon alır.
Bitcoin borsalarda değiş tokuş yapılıyor fakat yeni bitcoinler nereden geliyor? Bitcoin’ler “mining” (madencilik) denilen bir
işlem ile isteyen herkes tarafından bulunmaya çalışılabilir.

37. [8] Bitcoin'in Özellikleri
Bilgisayarınıza indireceğiniz bir program ve 120GB’lık blockchain verisi ile hemen başlayabilirsiniz. Basit
anlamda bu program belirli bir algoritma ile blockchain’deki bir sonraki şifreli bloğu tahmin etmeye çalışır.
Yani tamamen bir deneme yanılma söz konusudur. Saniyede binlerce belki milyonlarda deneme. Eğer bir
block bulursanız sistem size bunun karşılığında BTC verir ve tüm dünyadaki blockchain sahiplerinin
veritabanına bu block eklenir. Atıyorum 120GB’lık veriye 10 kb daha eklenir.
Ortalama her 10 dakikada 1 block bulunur. Mining yapan bir kişi için bulduğu bloktan kazancı 15-25 BTC olur.
1 BTC’nin 3000$ a vardığı şu zamanda 50 bin dolar yani en az 150 bin lira demektir.
Block bulmak algoritma gereği her geçen gün zorlaşmaktadır. Yani son blokların bulunması belki ayları
bulacaktır.
Evde mining yapmak akıllıca değildir. Yani yüzlerce bilgisayarla oluşturulmuş tarlalarla Mining (madencilik)
yapan birçok firma vardır. Detayı önemli değil ama gördüğüm bir hesaplama 1 bilgisayarla yapılacak mining
ile 1 block 90 yılda bulunabiliyor.

42. BİR BAŞKA KRİPTO PARA; ETHEREUM
[5] Kripto para kullanımı tüm dünyada hızla yayılıyor. Son zamanda bir başka sanal
para olan Ethereum da hamle yapmaya başladı. Örneğin kripto para borsası
Bitstamp, müşterileri için Ethereum desteği veriyor. İsviçre bankası Falcon Private
Bank ise kullanıcılarına Bitcoin’den sonra Ethereum da satmaya başlayarak
dünyada kripto para satan ilk banka oldu. Blockchain-Blok Zinciri: Dijital para
birimi Bitcoin’in aracısız ödeme altyapısı olarak başladı. Ancak artık farklı amaçlar
ve işlemler için de yaygınlaşmak üzere.
Ufuk TARHAN
(Futurist – M-Gen)

43. BİR BAŞKA KRİPTO PARA; ETHEREUM
[5] Basitçe anlatmak gerekirse ‘dijital hesap defterleri, kayıtlar ağı zincirleri’. Şifrelenmiş işlem takibi
sağlayan, kimseye ait olmayan, şeffaf ve dağıtık veri tabanı. Blockchain (Blok Zinciri), bir nevi hesap
defteri girişi ya da hesap hareketi kayıtlarının bulutta dijital imza ile koruma altına alınmış, kimsenin
müdahale edemediği en güvenli şekli aslında. Sistemde yeni bir hesap hareketi olduğunda ya da
mevcut bir hesap hareketinde değişiklik yapılmak istendiğinde, altyapı üzerindeki tüm kayıtlarda bir
algoritma, zincirleme etkileşim harekete geçiyor ve yeni kaydın doğruluğunu kontrol ediyor (hash).
Kopyaların çoğu bu kaydın doğruluğunu onaylıyorsa, yeni bir blok zinciri sisteme dahil edilebiliyor. Eğer
sistemdeki devrelerin çoğu yeni kaydı reddederse, bu hesap hareketi sisteme kaydedilmiyor. Bu
dağıtılmış sistem sayesinde, blok zinciri tek bir merkezden kontrol edilmeye ihtiyaç duymadan etkili bir
şekilde çalışabiliyor.
Ufuk TARHAN
(Futurist – M-Gen)

44. BİR BAŞKA KRİPTO PARA; ETHEREUM
[5] Blockchain’in finansal işlemlerin de ötesinde, gelecekte interneti ve yasal
düzenlemeleri, kamusal uygulamaları, devletler hukukunu vb. temelden
değiştirebileceği, hatta dijital bir kimlik olarak kullanılabileceği dahi düşünülüyor.
Örneğin bazı çiftler evliliklerini bir devlet kurumunun onayıyla değil Blockchain
üzerinden resmileştirmeye başladı bile. Son zamanların en popüler ve aranan
mesleklerinden biri ‘kriptografi uzmanı blockchain developer’lar’ notunu da
buraya koyalım, gençlere de bir sinyal verelim.
Ufuk TARHAN
(Futurist – M-Gen)

45. [1] “Pegasus, Block Chain teknolojisi ile hizmet verecek” , “Milliyet Gazetesi” , “25.12.2017” ,
Link: http://uzmanpara.milliyet.com.tr/haber-detay/gundem2/pegasus--blockchain-
teknolojisi-ile-hizmet-verecek/77000/77359/
[2] NAKAMOTO S. , “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System” ,
Link: https://bitcoin.org/bitcoin.pdf
[3] USLU N. C. , “Geleceğin Teknolojisi – blok zinciri” ,
Link: https://www.sondakika.com/haber/haber-siber-guvenlik-platformu-10272373/
[4] TARHAN U. , “Kripto paralar, dijital cüzdanlar ve blok zincirlerine hazır mısınız?” ,
“31.08.2017” , Link: http://www.platinonline.com/yazarlar/ufuk--tarhan/kripto-paralar-dijital-
cuzdanlar-ve-blok-zincirlerine-hazir-misiniz-814463

46. [5] TARHAN U. , “Kripto paralar, dijital cüzdanlar ve blok zincirlerine hazır mısınız?” ,
“31.08.2017” , Link: http://www.platinonline.com/yazarlar/ufuk--tarhan/kripto-paralar-dijital-
cuzdanlar-ve-blok-zincirlerine-hazir-misiniz-814463
[6] TARHAN U. , “Blockchaın nasıl bir dönüşüm başlatacak?” , “06.10.2017” ,
Link: http://www.platinonline.com/yazarlar/ufuk--tarhan/kripto-paralar-dijital-cuzdanlar-ve-
blok-zincirlerine-hazir-misiniz-814463
[7] TARHAN U. , “Blockchaın nasıl bir dönüşüm başlatacak?” , “06.10.2017” ,
Link: http://www.platinonline.com/yazarlar/ufuk--tarhan/kripto-paralar-dijital-cuzdanlar-ve-
blok-zincirlerine-hazir-misiniz-814463
[8] Trambolin , “Bitcoin nedir?” , “16.06.2017” ,
Link: http://www.neokur.com/h/bitcoin-nedir-kripto-paralarin-atasi-bitcoin/9

47. • Blockchain.info – a view onto the BTC chain
• Ethereum.org – blockchain programming