1. Komisja Zdrowia, Spraw Socjalnych, Porządku
Publicznego, Ochrony Środowiska i Rolnictwa
Rady Miejskiej w Kazimierzu Dolnym
KSZTAŁTOWANIE ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ
SPOŁECZEŃSTWA JAKO WYZWANIE DLA WŁADZ
SAMORZĄDOWYCH
/tezy do dyskusji/
Laurencja Krasowicz
Kazimierz Dolny, 2015
2. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
to
ogół elementów przyrodniczych, stworzonych
przez naturę (gleby, wody, powietrze), w tym
także w mniejszym lub większym stopniu
przekształconych w wyniku działalności
człowieka, a także wzajemne oddziaływania
między tymi elementami
Środowisko przyrodnicze to świat roślin
i świat zwierząt
3. Trzy podstawowe pojęcia i relacje między nimi
Ochrona środowiska przyrodniczego
Kształtowanie środowiska przyrodniczego
Świadomość ekologiczna społeczeństwa
Ochrona
środowiska
przyrodniczego
Kształtowanie
środowiska
przyrodniczego
Świadomość
ekologiczna
społeczeństwa
4. Relacje
człowiek – środowisko przyrodnicze
Nie ma takiej formy bytu człowieka i takiej jego
działalności, która byłaby obojętna wobec
środowiska. Człowiek przez swoją obecność oraz
aktywność gospodarczą przekształca środowisko,
ale także deformuje i degraduje je. Z tych też
względów środowisko naturalne musi być ciągle
odtwarzane.
5. Świadomość ekologiczna
to postawa człowieka cechująca się
odpowiedzialnością za stan przyrody, która
wynika z rzetelnej wiedzy o niej i dążenia do
zachowania jej walorów dla przyszłych pokoleń
6. Wyznaczniki świadomości ekologicznej
• szacunek dla przyrody,
• przestrzeganie zasad ochrony przyrody,
• przeciwdziałanie zagrożeniom,
• dążenie do przywracania równowagi
w ekosystemach.
Wiedza ekologiczna tj. znajomość zależności i praw
pozwala uniknąć katastrof ekologicznych. Pozwala
również zrozumieć wpływ rolnictwa, przemysłu
i wszelkich form aktywności gospodarczej
społeczeństwa na środowisko i zdrowie człowieka .
7. Kształtowanie środowiska przyrodniczego
dostrzeganie wszystkich funkcji środowiska
przyrodniczego (produkcyjna, rekreacyjna, siedliskowa,
retencyjna, kulturowa);
wskazywanie zagrożeń dla środowiska przyrodniczego
i jego poszczególnych funkcji;
wyznaczanie obszarów wrażliwych, najsilniej narażonych
na procesy degradacji środowiska przyrodniczego;
wprowadzanie instrumentów prawnych, finansowych
i organizacyjnych prowadzących do ograniczania lub
wyeliminowania zagrożeń;
wdrażanie koncepcji wielofunkcyjnego i zrównoważonego
rozwoju obszarów wiejskich.
8. Z uwagi na walory przyrodnicze, krajobrazowe
i kulturowe Miasta i Gminy Kazimierz Dolny
problemy ochrony i kształtowania środowiska
przyrodniczego powinny stanowić jeden
z priorytetowych kierunków działalności władz
samorządowych Miasta i Gminy Kazimierz
Dolny.
Są też one ważnym wyznacznikiem działalności
Komisji Rady Miejskiej w Kazimierzu Dolnym
9. Procesy kształtowania środowiska
przyrodniczego w gminie Kazimierz Dolny
przebiegają jednocześnie z procesami jego
użytkowania i ochrony w powiązaniu
z realizacją różnych funkcji, w tym także
w zakresie rozwoju ruchu turystycznego
10. Uwarunkowania prawno-organizacyjne
Zasady Wspólnej Polityki Rolnej UE, konwencje
międzynarodowe, obowiązujące przepisy
prawne, w tym także dotyczące samorządów
zobowiązują do: ograniczania zagrożeń dla
środowiska przyrodniczego i jego elementów
składowych tj. gleb, wód, powietrza
11. Ochrona i kształtowanie środowiska
przyrodniczego to ważne wyzwanie dla
władz samorządowych, na różnych
poziomach zarządzania: kraj, regiony,
powiaty, gminy, sołectwa
Możliwości i formy działań w zakresie ochrony
i kształtowania środowiska przyrodniczego
są i powinny być zróżnicowane
12. Polityka ekologiczna gminy
• uszczegółowienie zapisów strategii i narzędzie
jej wdrażania,
• dokument nieobowiązkowy, ale niesłychanie
potrzebny i ważny z punktu widzenia
działalności samorządu,
• przesłanka działalności władz gminy.
13. Zakres polityki ekologicznej
Poprawnie opracowana polityka ekologiczna gminy Kazimierz Dolny
powinna obejmować następujące grupy problemów:
• założenia, zasady, cele zrównoważonego rozwoju wynikające z państwowej
i regionalnej polityki ekologicznej, a także ze strategii rozwoju,
• podstawy prawne lokalnej polityki ekologicznej (decyzje i rozporządzenia rady
gminy),
• wskazanie realizatorów (kreatorów) lokalnej polityki ekologicznej (władze
samorządowe, organizacje pozarządowe, społeczność lokalna),
• analiza ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego (diagnoza stanu
obecnego, główne zagrożenia według komponentów i sprawców zagrożeń,
priorytety działania,
• ochrona środowiska kulturowego (diagnoza stanu, główne zagrożenia, priorytety),
• wskazanie proekologicznych kierunków rozwoju gminy, zapewniających wysoką
jakość życia.
14. Zadania Rady Miejskiej (gminy), bezpośrednio
lub pośrednio związane z ochroną środowiska:
• uchwalanie miejscowych planów przestrzennego
zagospodarowania,
• uchwalanie programów gospodarczych,
• uchwalanie budżetu gminy (struktury dochodów
i wydatków),
• ustalanie zakresu działań jednostek pomocniczych,
• podejmowanie decyzji w sprawie współdziałania z innymi
gminami czy terenowymi organami administracji
rządowej,
• podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat
lokalnych.
15. Analiza sytuacji i wyjazdy terenowe członków Komisji
wskazują, że mimo wielu pozytywnych zmian w zakresie
ochrony środowiska na terenie gminy Kazimierz Dolny
jest jeszcze wiele do zrobienia w dziedzinie kształtowania
świadomości ekologicznej społeczeństwa.
Trzeba więc:
• nagłaśniać informacje o skutkach „niefrasobliwych” działań człowieka,
• doskonalić proces edukacji ekologicznej, zaczynając już od przedszkola,
• dążyć do propagowania zasad ochrony środowiska, popularyzować
jego znaczenie i walory,
• pokazywać pozytywne rozwiązania,
• kształtować inny sposób myślenia o przyrodzie, oparty na koncepcji
rozwoju zrównoważonego.
16. Zadania i główne kierunki działalności Komisji Rady
Miejskiej w Kazimierzu Dolnym w zakresie ochrony
i kształtowania środowiska przyrodniczego
• bieżąca analiza stanu środowiska przyrodniczego na obszarze gminy
z uwzględnieniem poszczególnych sołectw i obszarów szczególnie
wrażliwych,
• wskazywanie zagrożeń i sposobów ograniczania lub likwidacji
ich skutków,
• przedstawianie problemów z zakresu ochrony środowiska
przyrodniczego na forum Rady Miejskiej i poszukiwanie sposobów
oraz możliwości ich rozwiązania (i finansowania).
17. Zadania i główne kierunki działalności Komisji Rady
Miejskiej w Kazimierzu Dolnym w zakresie ochrony
i kształtowania środowiska przyrodniczego
• zgłaszanie nowych inicjatyw i pomysłów dotyczących wykorzystania
walorów środowiska przyrodniczego na obszarze gminy (także
wspólnych dla kilku sołectw), podnoszenia estetyki miejscowości
i posesji,
• kształtowanie świadomości ekologicznej i poziomu wiedzy
społeczeństwa gminy,
• inicjowanie działań przyjaznych dla środowiska przyrodniczego,
promujących gminę (konkursy wiedzy ekologicznej),
• współpraca z placówkami oświatowymi, jednostkami OSP oraz
innymi organizacjami działającymi na terenie gminy (rady sołeckie,
wspólnoty gruntowe).
18. Ważniejsze formy działania władz samorządowych na rzecz
kształtowania świadomości ekologicznej społeczeństwa
• podnoszenie własnej wiedzy nt. ochrony środowiska,
• dostrzeganie zagrożeń na terenie działania samorządu
(miasto i sołectwa),
• poszukiwanie możliwości ograniczania zagrożeń i usuwania
ich skutków,
• wspieranie tzw. dobrych praktyk w relacjach człowiek
– środowisko przyrodnicze,
• „stanowienie prawa” – uchwały Rady Miejskiej,
• współpraca z placówki oświatowymi i radami sołeckimi,
• inicjowanie działań o charakterze proekologicznym
(konkursy, szkolenia),
• osobiste przykłady postępowania.
36. Podsumowanie i wnioski
1. Problemy ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego
na obszarze gminy Kazimierz Dolny są ważnym wyzwaniem
dla samorządu.
2. Działania w zakresie ochrony i kształtowania środowiska
przyrodniczego oraz świadomości ekologicznej powinny stanowić
jeden z głównych kierunków pracy Komisji Rady Miejskiej.
3. Wspieranie działań przyjaznych dla środowiska przyrodniczego
powinno mieć charakter ciągły. Wymaga ono uwzględniania specyfiki
i walorów gminy, stałego podnoszenia wiedzy oraz kształtowania
świadomości ekologicznej.
4. Proponowane rozwiązania w zakresie ochrony i kształtowania
środowiska przyrodniczego powinny być poddawane konsultacjom
społecznym i opierać się na wielopłaszczyznowej współpracy władz
samorządowych gminy Kazimierz Dolny z placówkami oświatowymi
oraz społecznościami lokalnymi tj. mieszkańcami poszczególnych
jednostek współtworzących gminę (sołectwa, miasto) i ich organizacjami.
37. Komisja Zdrowia, Spraw Socjalnych, Porządku
Publicznego, Ochrony Środowiska i Rolnictwa
Rady Miejskiej w Kazimierzu Dolnym
KSZTAŁTOWANIE ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ
SPOŁECZEŃSTWA JAKO WYZWANIE DLA WŁADZ
SAMORZĄDOWYCH
/tezy do dyskusji/
Laurencja Krasowicz
Kazimierz Dolny, 2015
Dziękuję za uwagę