Hoe uit de componenten water zeep en stikstof een uiternasie methode voor verzwakte en zieke productie dieren is ontwikkeld.

1. Toepassen
van
s*kstof
gasschuim
Voor
het
doden
van
dieren
volgens
EU
verordening
EU
1099/2009
Voor
meer
informa+e:
www.n2gf.com

2. Wat
is
vastgelegd
in
nieuwe
EU
verordening
EU
1099/2009?
• Strenge
regels
per
1-­‐1-­‐2013
bij
doden
dieren
*jdens
slacht,
noodsitua*es
of
bij
onnodig
lijden
• Einde
aan
onduidelijkheden
in
oude
wetgeving
• Verordening
beschrijH
welke
methoden
zijn
toegestaan,
stelt
eisen
aan
vakbekwaamheid
uitvoerder
• Doel
ziekteverspreiding
voorkomen
en
dierenleed
beperken:
dieren
mogen
niet
extra
lijden
of
pijn
hebben,
geen
vermijdbare
stress
ondervinden
en
niet
lang
worden
gefixeerd.

3. Toegestane
methoden
• Mechanische
methoden
– Schietmasker
– Kopslag
of
nekdraaiing
uitsluitend
toegestaan
in
uitzonderingssituta*e
– Individuen
mogen
max.
70
dieren
per
dag
doden
dmv
het
breken
van
de
nek
of
een
slag
op
de
kop.
• Elektrische
methoden
– Elektrische
bedwelming,
kop
bedwelming,
kop
tot
lichaam
bedwelming,
elektrisch
waterbad
• Gasmethoden
– Koolstofdioxide
(hoge
concentra*e,
twee
fasen),
koolstofmonoxide
(zuiver
of
gemengd),
inerte
gassen
(e.g.
S*kstof,
Argon)
• Dodelijke
injec*e
(T61)
– Alleen
toe
te
passen
door
dierenarts.
Dure
methode
voor
doden
van
dieren,
met
veel
kans
op
addi*onele
dierenleed.

4. Waarom
s*kstof
gas-­‐schuim?
• Sinds
2003
noodzaak
tot
betere
dodingsmethodes
op
bedrijf
om
verspreiding
van
ziektes
en
onnodig
dierenleed
tegen
te
gaan
• Methode
moet
universeel
inzetbaar
zijn,
zowel
op
grote
als
op
kleine
schaal
• Lage
investering
en
opera*onele
kosten
maken
marktbrede
uitrol
mogelijk
• S*kstof
gasschuim
voldoet
aan
bovenstaande
eisen
• Is
bovendien
vrij
eenvoudig
toe
te
passen
door
gekwalificeerde
operators,
na
een
cursus
van
1-­‐2
dagen

5. Wat
is
s*kstof
gasschuim?
• S*kstof
gasschuim
bevat
>95%
s*kstof,
dieren
verdoven
vrijwel
direct
en
sterven
snel
zonder
dat
ze
het
merken
• S*kstofgas
is
lichter
dan
zuurstof
en
s*jgt
daardoor
op.
• Door
s*kstof
te
verpakken
in
schuimbellen
en
te
zorgen
dat
de
dieren
volledig
zijn
bedekt
door
een
laag
schuim,
blijH
het
s*kstof
op
zijn
plaats
en
ademt
het
dier
>
95%
s*kstof
in.
• S*kstof
gasschuim
is
te
gebruiken
in
containers
waarin
dieren
worden
ondergedompeld,
maar
o.a.
ook
door
een
stal
gefaseerd
vol
te
schuimen.

6. Dieren
en
s*kstof
gasschuim?
• S*kstof
is
geurloos
en
smaakloos
en
het
grootste
bestanddeel
van
atmosferische
lucht
• Zodra
de
kop
van
het
dier
onder
het
schuim
komt
krijgen
ze
een
mengsel
van
>95%
s*kstof
en
<5%
zuurstof
binnen
• De
s*kstof
neemt
de
plaats
in
van
zuurstof
in
het
bloed
en
schakelt
het
bewustzijnsvermogen
van
het
dier
heel
snel
uit
• Blootstelling
aan
de
s*kstof
in
het
schuim
resulteert
na
korte
*jd
in
een
hars*lstand
en
sterHe.

7. S*kstof
versus
andere
gassoorten
• Verdoven
en
doden
van
dieren
is
algemeen
toegepast.
Meestal
gebruikt
men
koolstofdioxide
of
argon.
• Voordelen
van
s*kstof
zijn:
– Geen
zuur
gas,
het
dier
is
al
bewusteloos,
voordat
het
merkt
dat
het
geen
zuurstof
binnenkrijgt.
Bij
bijv.
koolstofdioxide
probeert
het
dier
zolang
mogelijk
niet
te
ademen,
wat
het
leed
van
het
dier
vergroot.
– Uit
onderzoek
blijkt
dat
bij
gebruik
van
s*kstof
gasschuim
de
fysieke
verschijnselen
zoals
evenwichtsverlies,
convulsies
en
vleugelklappen
(bij
pluimvee)
gebeurt
nadat
de
dieren
al
bewustloos
zijn
– S*kstof
is
makkelijk
voorradig:
lucht
bevat
78%
s*kstof.
– In
een
goed
geven*leerde
omgeving
is
s*kstof
niet
schadelijk
of
gevaarlijk
voor
mensen

8. S*kstof
gasschuim
en
EU
1099/2009
• S*kstof
gasschuim
voldoet
aan
EU
1099/2009
aangezien
s*kstof
een
inert
gas
is,
waardoor
de
dieren
sterven
door
acuut
zuurstoHekort.
• Dr.Ing.
Marien
Gerritzen
el
al
(WUR)
heeH
in
rapport
399
d.d.
Oktober
2010
de
s*kstof
gas
methode
en
de
func*e
van
s*kstof
als
inert
gas
uitvoerig
beschreven
(ISSN
1570
-­‐
8616)
• Uit
zijn
conclusies
blijkt
dat
het
gebruik
van
s*kstof
schuim
een
acceptabele
dodingmethode
is,
gebaseerd
op
fysiologische
en
gedragswaarnemingen
(gedrag
parameters,
hartslag
me*ngen
en
pathologisch
onderzoek,
etc.)

9. Beschrijving
apparatuur
kleine
toepassing
s*kstof
gasschuim
De
apparatuur
wordt
standaard
aan
de
muur
beves*gd
en
bestaat
uit:
1. Een
s*kstof
gas
cilinder,
inclusief
regulator
en
slangen
2. Een
drukvat
om
water
en
zeep
te
mengen,
inclusief
waterslangen
3. Een
schuim
nozzle
waarin
het
gas
en
het
schuim
gemengd
worden
4. Meet
en
regel
apparatuur
om
de
gas
concentra*e
en
de
temperatuur
te
meten
5. Een
standaard
ton
of
container
die
gevuld
wordt
met
s*kstof
gas
schuim

10. Componenten
Schuim
nozzle
Water
en
schuim
middel
S*kstof
Hoog
expansie
schuim

11. Voordelen
voor
de
boeren
• De
s*kstof
gasschuim
methode
laat
zich
eenvoudig
integreren
in
de
procedures
binnen
het
boeren
bedrijf,
en
is
vanwege
de
afwezigheid
van
onnodige
pijn
en
lijden
de
meest
diervriendelijke
methode
• Zowel
de
ini*ële
investeringen
als
de
opera*onele
kosten
zijn
bijzonder
laag
• Het
personeel
hoeH
geen
aanvullende
werkzaamheden
te
verrichten
om
dieren
volgens
de
EU
voorschriHen
te
bedwelmen
en
te
doden
• De
menselijke
invloed
door/voor
de
persoon
die
de
doding
uit
moet
voeren
wordt
tot
een
minimum
beperkt:
geringe
kans
op
fouten
of
falen
–
geringe
psychische
belas*ng
–
geringe
fysische
belas*ng
• De
methode
is
veilig.
De
operator
hoeH
er
alleen
maar
voor
te
zorgen
dat
hij
niet
direct
en
langdurig
met
neus
en
mond
in
aanraking
komt
met
het
gasschuim.

12. Appendix
• Bijzondere
eigenschappen
• Eenvoudige
beschrijving
voor
gebruik
• Verwarring
lage
en
hoge
expansie
gasschuim

13. Bijzondere
eigenschappen
• Eenvoud:
bedienen,
schoon
maken
en
desinfecteren
• Kosten
effec/ef:
Geringe
ini*ële
investeringen.
Opera*onele
kosten
bijzonder
laag
:
slechts
water,
zeep
en
s*kstof
• Stabiliteit
van
het
schuim:
bovenste
laag
schuim
(minimaal
40
cm)
zorgt
dat
de
concentra*e
s*kstof
die
zich
onder
de
schuimlaag
bevindt
hoog
blijH,
ondanks
de
stuiptrekkingen
van
het
dier.
De
s*kstof
kan
niet
ontsnappen.
Zelfs
gedurende
het
moment
dat
het
dier
door
de
bovenste
schuimlaag
valt,
blijH
de
s*kstof
concentra*e
op
peil
• Veiligheid:
s*kstof
is
een
atmosferisch
gas
–
niet
giHig
–
veilig
om
te
transporteren
–
de
gebruikte
zeep
heeH
geen
nadelige
gevolgen
voor
mens
en
milieu
• Dierenwelzijn;
dier
sterH
binnen
1,5
tot
2
minuten
aan
de
gevolgen
van
de
afwezigheid
van
zuurstof

14. Vereenvoudigde
beschrijving
van
de
standaard
procedure
om
dieren
met
s*kstof
gas-­‐schuim
te
doden
• De
operator
start
de
procedure
op
om
het
s*kstof
schuim
te
produceren:
controle
water
en
zeep
in
het
drukvat
–
controle
gasvoorraad
in
de
s*kstof
fles
-­‐
opstarten
van
de
schuimproduc*e
–
plaatsen
van
de
kadaver
ton
onder
de
schuim
nozzle
–
controle
temperatuur
en
s*kstof
concentra*e
in
het
schuim
• De
operator
maakt
zijn
ronde
door
de
stallen
en
selecteert
de
wrakke
en
zieke
dieren
• De
operator
verwijdert
de
dieren
uit
de
stal
en
transporteert
de
dieren
naar
de
kadaver
ton
• De
operator
laat
de
dieren
met
tussenpozen
van
2
minuten
een
voor
een
in
de
met
s*kstof
schuim
gevulde
ton
door
het
schuim
zakken
• Nadat
alle
zieke
en
wrakke
dieren
gedood
zijn
sluit
hij
de
kadaver
ton
af.
Het
s*kstof
schuim
lost
na
verloop
van
*jd
volledig
op
en
de
concentra*e
s*kstof
in
de
ton
verdwijnt
probleemloos
in
de
atmosfeer

15. Waarom
is
er
verwarring
ontstaan
over
het
gebruik
van
de
S*kstof
gas-­‐schuim
methode?
• De
S*kstof
gas-­‐schuim
methode
wordt
regelma*g
(ten
onrechte)
verward
met
de
brandweer
schuim
methode
• Enige
jaren
geleden
is
er
in
de
USA
een
schuim-­‐methode
ontwikkeld
waarbij
schuim
met
een
hoge
dichtheid
en
dus
kleine
schuimbellen
is
toegepast
• Deze
brandweerschuim
methode
is
ook
binnen
Europa
gepresenteerd
als
mogelijke
toepassing
• Met
name
vanuit
de
dierenwelzijnsorganisa*es
zijn
er
veel
bezwaren
tegen
de
brandweer
schuim
methode
• De
structuur
en
samenstelling
van
dit
met
lucht
gevulde
schuim
was
dusdanig
dat
de
dieren
worden
gedood
door
een
blokkade
van
de
luchtwegen
met
vers*kking
tot
gevolg
• Mechanische
vers*kking
is
volgens
de
nieuwe
verordening
geen
geaccepteerde
methode
voor
het
doden
van
dieren
en
is
dus
niet
toegestaan
binnen
de
EU
• De
s*kstof
schuim-­‐methode
gaat
uit
van
een
ander
principe;
de
dieren
sterven
niet
door
de
blokkade
van
de
luchtwegen
maar
door
totale
verdringing
van
de
zuurstof
in
het
bloed

16. Verschillen
in
schuim
Hoge
expansie
s*kstof
schuim
Lage
expansie
brandweer
schuim