ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД АШИГТАЙ ГЭРЭЭ www.advocate.mn

1. 2024 он
ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД
АШИГТАЙ ГЭРЭЭ
Бэлтгэсэн: Л.Номинцэцэг
М.Явуухулан

2. ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД АШИГТАЙ
ГЭРЭЭ
(ИХ§203)
Иргэний эрх зүйн харилцаанд оролцогч субьектуудын хооронд
хийсэн гэрээнээс үүсэн гарах хууль зүйн үр дагавар нь уг
гэрээг байгуулсан талуудад бус, гуравдагч этгээдэд
хамаарахаар байгуулсан гэрээг хэлнэ.
(Гэрээний эрх зүй сурах бичиг)
Үүрэг ноогдуулсан аливаа гэрээг харилцагч талууд харилцан
тохиролцож, улмаар гуравдагч этгээдэд ашигтай байхаар
байгуулж болно.
Гуравдагч этгээдэд ашигтай гэрээ нь гэрээний тусгай төрөлд
хамаардаггүй.
(Монгол Улсын Иргэний хуулийн тайлбар)

3. ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД АШИГТАЙ ГЭРЭЭ
(ИХ§203)
Хууль буюу гэрээнд
өөрөөр заагаагүй,
эсхүл үүргийн мөн чанарт
харшлахгүй бол гуравдагч
этгээдэд ашигтай гэрээний
үүрэг гүйцэтгүүлэгч,
гуравдагч этгээдийн аль нь
ч үүргийн гүйцэтгэлийг
үүрэг гүйцэтгэгчээс
шаардах эрхтэй
(ИХ§203.1)
Гэрээнд тусгайлан заагаагүй бол
-гуравдагч этгээд бие даан шаардах
эрхтэй эсэх,
-энэ эрх нь шууд, эсхүл урьдчилсан
тодорхой нөхцөл бүрдсэнээр үүсэх,
- гуравдагч этгээдийн
зөвшөөрөлгүйгээр гэрээ байгуулсан
талууд түүний эрхийг өөрчлөх буюу
дуусгавар болгох эрхтэй эсэхийг
гэрээний агуулга, түүний зорилгоос
тодорхойлно
(ИХ§203.2)
Гуравдагч этгээдэд ашигтай
гэрээнд ... эрх үүргийн талаар
тусгайлсан нөхцөлийг гэрээнд
тусгасан тал нь нөгөө талын
зөвшөөрлөөс үл шалтгаалан
гуравдагч этгээдийг орлох
эрхтэй.
(ИХ§203.3)
Гэрээнд өөрөөр заагаагүй
буюу үүргийн мөн чанарт
харшлахгүй бол гуравдагч
этгээд гэрээнд заасан
эрхээсээ татгалзвал үүрэг
гүйцэтгүүлэгч үүргийн
гүйцэтгэлийг шаардаж
болно.
(ИХ§203.4)

4. ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД АШИГТАЙ ГЭРЭЭ
(Монгол Улсын иргэний хуулийн тайлбар)
УРЬДЧИЛСАН НӨХЦӨЛ
1. Гэрээ хүчин төгөлдөр эсэх
2. Гуравдагч этгээд
3. Шаардах эрхийн үндэслэл
ЭРХ ЗҮЙН ҮР ДАГАВАР
1. Шууд олж авах
2. Үүрэг гүйцэтгэх тухай амлалтыг хүлээн авч буй этгээд
3. Үүрэг гүйцэтгэхээр амласан этгээдийн эрх
4. Эд хөрөнгийг үндэслэлгүйгээр олж авах боломж бий
болохгүй байх
ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭДИЙГ
ХАМГААЛСАН ШИНЖ
ЧАНАРТАЙ ГЭРЭЭ
/гэрээний нэмэлт/
1. Хамгаалах үүргээ зөрчих
2. Хамгаалалтын хүрээ
3. Эрх зүйн үр дагавар
1. Хүчин төгөлдөр гэрээ
байгуулсан байх
2. Гуравдагч этгээдийг
тодорхойлох боломжтой
байхад л хангалттай
3. Талуудын хэрэгжүүлэх
гэж зорьж байсан зорилго
чухал
1. Гэрээний тал болохгүй,
зөвхөн шаардах эрхийг
эдэлнэ,
2. 3.Шаардах эрх
4. Гуравдагч этгээд өөрийнх нь
хүсэлт зоригоос гадуур
олгогдсон эрхээс татгалзах
эрхтэй
1. Гэрээнд зааснаар үүрэг гүйцэтгэгчтэй
ойролцоо хэмжээнд үүргийн гүйцэтгэлд
хамаарч, үүрэг зөрчигдсөн тохиолдолд түүнтэй
ойролцоо хэмжээний хохирлыг хүлээх этгээдэд
л хамгаалалтын хүрээнд хамаарна
2. Гэрээгээр эсхүл хуулиар хариуцлагаас
чөлөөлөх буюу хариуцлагыг хөнгөрүүлэхээр
заасан байх зохицуулалт нэгэн адил үйлчилнэ

5. Б. Батбаяр “Гуравдагч этгээд ба түүнд нөлөөлөх гэрээний
төрлүүд” эрдэм шинжилгээний өгүүлэл

7. Ашигласан эх сурвалж:
- Иргэний хууль (2002)
- Монгол Улсын Иргэний хуулийн тайлбар (2010)
- Гэрээний эрх зүйн гарын авлага
- Б. Батбаяр “Гуравдагч этгээд ба түүнд нөлөөлөх гэрээний
төрлүүд” эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
- Legaldata.mn
- Shuukh.mn