GURE SUSTRAIAK LURRARI LOTUZ.ANAITASUNA IKASTOLA 20145203ziklo
Txanelako 5.mailako "Gure sustraiak lurrari lotuz" gaiaren inguruan Ermuko Anaitasuna ikastolako ikasleek Koldo irakaslearekin egindako power pointa da
GURE SUSTRAIAK LURRARI LOTUZ.ANAITASUNA IKASTOLA 20145203ziklo
Txanelako 5.mailako "Gure sustraiak lurrari lotuz" gaiaren inguruan Ermuko Anaitasuna ikastolako ikasleek Koldo irakaslearekin egindako power pointa da
1. ItaLiA Italiaren historia oso aberatsa da, bereziki Mendebaldeko zibilizazioan eragin garrantzitsuena izan duten kulturek bertan izan zutelako sorleku eta gunea. Besteak beste, etruskoek , erromatarrek eta greziarrek ere eragin handia izan zuten bertan. Erdi Aroan ere garrantzitsua izan zen, Eliza Katolikoaren gunea zelako. Erakunde haren boterea erabatekoa izan zen, XIX. mendera arte Italiako penintsularen erdialde osoa Aita Santuen boterearen menpe egon baitzen. Errenazimentu eta Aro Modernoan zehar, Italiako gainerako lurraldeak hiri-estatuetan banatuta zeuden. Italiar nazionalismoa gogor borrokatu zen abnitz urtetan herria batzeko. 1870ean Erroman sartu ziren eta Elizaren Estatuak deuseztatu. historia:
2. ItaLiAkO eSkuAlDeaK: Hogei eskualdetan banatzen da Italia ( italieraz regioni ). Haietako bostek (* markakoak) autonomia estatusa daukate. Hori dela eta, beren eskualdeko auzien gaineko legeak egiteko eskubidea dute. Eskualde guztiak, Aosta Ibarra izan ezik, probintzietan banatuta daude.
3. HizkUNtzAk: italiako hizkuntza ofiziala italiera da. Zenbait eskualdetan frantsesa ( Aosta Haranean ) eta alemana ( Trentino-Adige Garaian ) koofizialak dira. Beste zenbait hizkuntzak erregioko onarpena dute. Italian hizkuntza gutxituok mintzatzen dira: Frankoproventzera : 120.000 hiztun Aosta Haranean. Beste 1.400 lagun Foggiako ( Calabria ) bi herritan, frankoproventzerazko enklabe bat osatuz. Okzitaniera : proventzera dialektoaren hiztun batzuk Frantziarekiko mugan. Esloveniera : 80.000 hiztun Friuli- Venezia Giulian , Esloveniako mugatik gertu. Ladinoa : 40.000 hiztun Trentino-Adige Garaian eta Veneton . Friuliera : 700.000 hiztun Friuli- Venezia Giulian . Moliseko kroaziera : 4.000 hiztun Molisen . Moliseko kroaziarrak Erdi Aroan Balkanetatik iritsitakoen ondorengoak dira. Napoliera : 7,5 milioi hiztun Napoli eta hegoaldeko probintzia italiarretan. Grekokalabriera (edo grikoa): 30.000 hiztun Salento eta Calabrian . Katalana ( algerera ): 15.000 hiztun Sardiniako Alger hirian. Albereshea : 100.000 hiztun Italiako penintsularen hegoaldean eta Sizilia iparraldean. Albanieraren dialektoa da. Siziliera : 4.832.520 hiztun Sizilian . Sardiniera : 1.300.000 hiztun Sardinian .