1. Portaera Sarean

2. Albiste Zurrumurru
Interneteko hiru erabiltzaileetatik bik ez dituzte bereizten albistea eta
esamesa, Internauten Elkarteak garatu duen txosten batean agertzen
denez. Gainera, %31 inguruk zurrumurruak sinisten ditu.
Elkarteak Interneten dabiltzan zurrumurruen inguruko lehen ikerketa
garatu du. Datuek 2.283 inkesta dituzte oinarri, 18 eta 49 urte bitarteko
erabiltzaileei eginak.
Azterlan horren arabera, erabiltzaileen %63,5k soilik batzutan bereizten
ditu albisteak eta amen-omenak, eta %35k badaki desberdintzen.
Aurtengo esamesarik ezagunena (%72) Hotmaileko kontuen
desagerpenen ingurukoa izan da, ikerketan agertzen denez. Halaber,
zibernauten %42k Actimelen abantailak ezezten zituen mezua jaso dute.
Soilik %68k ikusten ditu zurrumurruak eragozpenak bezala eta %31
inguruk sinesten dituzte (%24k nolabaiteko sinesgarritasuna ematen die
eta %7k egi borobiltzat hartzen ditu), datu horiek "kezkagarriak" dira
elkartearen ustez.
Gaurkotasun-albisteak dira gehien erabiltzen duten informazioa
internautek (%95), gero aisia (%87), artxiboen hartu-emana (%74) eta,
txatetan eta foroetan partaidetza (71%).

3. Netiquette
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Interneteko eztabaidetan, eta bereziki, posta elektronikoa edo posta zerrendetan erabiltzerakoan zaindu beharreko
arauak dira netiketa. Ingelesez ¨netiquette¨ esaten zaio eta net (sare)eta etiketa berbak batzetik sortzen da
Hona, zenbait erreferentzia lanetan aipatzen diren netiketa arauetako batzuk, Xabi Zabalak eta Joxe
Aranzabalek bilduak.
1.-Baimena eskatu, inor gehitu aurretik posta-zerrendea batean. Talde bat antolatzen baduzu zeure mezuak
bidaltzeko, egokiena duzu aurrez galdetzea taldean sartu nahi dituzunak. Zuk uste baino jende gehiagok ez du nahi
horrelako zerrendetan egotea. Horregatik, baten batek ezetz esaten badizu, ez gaizki hartu.
2.-Zaindu bidaltzen dituzun artxibo erantsien neurria. Pertsona guztiek ez dute banda zabalera erosoa beren
konexioan, eta Mb 1etik gorako gauzak jaistea oso astuna bihur dakieke. Era berean, postontzi elektronikoa ere
gainezka jar dakieke pertsona horiei.
3.-RTF formatu unibertsala erabili testu dokumentuak bidaltzeko, baldin eta testu hori atxikita igorri behar baldin
baduzu. .doc atzizkia duten dokumentuak Word-ek bakarrik ireki ahal ditu. RTF atzizkia dutenak, berriz, testu
prozesadore ia guztiekin ireki daitezke. Aintzat hartu Word erabiltzen ez dutenak ere.
4.-Identifikatu dokumentu atxikiak. Bidaltzen diozunean baten bati dokumentu bat atxikita, esaiozu zer nolako
dokumentua den, hartzaileak jakin dezan zer programa beharko duen dokumentua irekitzeko. ¨Josune, honekin
batera dokumentu bat bidaltzen dizut RTF formatuan. Beraz, ez duzu oztoporik izango Word-ekin irekitzeko¨.
5.-Ez idatzi LETRA LARRIZ. Honela idaztea ez dago ondo ikusia Interneten, adierazten baitu garrasika zabiltzala.
6.-Ez iraindu inor sarean. Eta, are gutxiago, ez ezkutatu anonimatuan beste inor iraintzeko. Salaketaren bat egiten
baduzu inoren kontra, saiatu berau frogatzen, eta, beti, sinatu artikulu hori.
7.-Garbitu mezuen zerrenda amaigabeak. Atzera eragiten dute mezu horiek, non goialdea dozenaka (edo ehunka)
izen eta helbiderekin datorren. Horrelako bat jasota erabakitzen baduzu beste norbaiti
bidaltzea, aurretik, mesedez, kendu iezaiozu zabor hori guztia, mezua jasotzen duenak erraz irakur dezan han zer
esaten den.
8.-Ezkutatu taldeetako helbideak. Bidaltzen diozunean mezu bat talde bati, ari zara mezu horretako irakurle
bakoitzari agerian ipintzen taldeko guztien helbide elektronikoak, eta hori jende askori ez zaio bat ere gustatzen.
9.-Pertsonalizatu mezua. Inoiz erabakitzen baduzu lagun bati bidaltzea mezu bat, zabor hutsa, baina zuri gustatu
zaizuna, ondo legoke ohartxo bat idaztea: ¨Aupa, Ander. Pentsatu dut barre apur bat egingo zenukeela hau ikusita¨.
10.-Ez sinetsi hortik zehar dabiltzan gezurrak. Jasotzen duzunean izuak eragindako mezu apokaliptiko horietako
bat, non ohartarazten zaituen halako birus ikaragarritik, kontuz ibili, seguruenik gezur hutsa izango daeta, ingelesez hoax deitzen den horietakoa.