Praktiki za izvestuvane za slucai na nasilstvo vrz zeni

1. Новинарски практики од
известување за случаи на
насилство врз жени
_
Наташа Доковска Спировска
Новинари за човекови права

2. ВОДИЧ ВО ТЕРМИНОЛОГИЈАТА
ЗА РОДОВО БАЗИРАНО НАСИЛСТВО
ЗА НОВИНАРИ И МЕДИУМСКИ РАБОТНИЦИ
 Потреба од подигнување на
свесноста кај новинарите за
третирање на овие теми
 Запознавање со терминалогијата
што се употребува
 Насоки за новинарите што
третираат теми од семејното
насилство

3. Зошто ни е потребен
Водичот?
Имаме епидемија на семејно
насилство, немаме доволно
едуцирани новинари за
третирање на оваа
проблематика

4. Зошто ни е потребен
Водичот?
Имаме многу медиуми, но
малку од нив сериозно го
третираат семејното
насилство како

5. Зошто ни е потребен
Водичот?
Имаме многу сопственици на
медиуми, но без слух за
општествените теми

6. Зошто ни е потребен
Водичот?
 Водичот е потребен за
сензибилизација на новинарите,
бидејќи тие се врската со публиката и
влијаат врз градењето на јавното
мислење

7. Зошто ни е потребен
Водичот?
 Во Македонија:
- 99% од населението имаат барем еден телевизор дома
- 100% имаат радио
- Дневно гледаат по 6 часа и 18 минути
- Неделно 43 часа и 26 минути
Затоа ни се потребни едуцирани новинари...

8. Зошто ни е потребен
Водичот?
 Во електронските медиуми во 60% од
програмата има насилство, но во помалку
од 5% се третираат теми кои говорат за
семејното насилство и како тоа да се реши

9. Зошто ни е потребен
Водичот?
Имајќи го во предвид сето
погоре кажано, се одлучивме да
направиме еден водич кој
новинарите треба да го имаат
постојано со нив и да се
„консултираат“ со него

10. Консултирајте се со Водичот
затоа што...
 Во него има 88 зборови и термини кои се
употребуваат во третирањето на семејното
насилство;
 Информации за Конвенции, женски
движења, датуми за паметење
 Насоки и техники при третирање на теми
за семејно насилство

11. Клучни прашања
 Родово базирано насилство
- Да се користи рамка за насилството
врз жени и девојки како родова
еднаквост и кршење на човековите
права, а не како "несреќен случај",
"лоша врска" или како последица
на супериорност на жената

12. Клучни прашања
Користење на соодветен речник –
родово базиран речник (Во случај
на напад, кој не резултирал во
убиство, да не се користи зборот
"жртва«, туку да се идентификува
како „една жена“. Ако го преживела
нападот, таа е "преживеана".

13. Клучни прашања
 Односот кон жената –да се
почитува жената, како поединка и
да се избегне медиумското
известување што ги зајакнува
негативните родови стереотипи.
 Да се залагаме информацијата да
не придонесе за сексуализација
на жените и девојките во
медиумите.

14. НАСОКИ
ЗА
 Употреба на статистика
во вашето
истражување.
 Да се обрне внимание
на потенцијалните
ризици и безбедноста
за жената при обид да
се биде интервјуирана
(на пример, да се
грижите за
препознатливоста на
ликот што го снимате,
дури и ако тоа е само
снимка од рака можено
е нејзиниот накит да
биде препознатливо).
ПРОТИВ
 Избегнувајте коментари
што може да се
толкуваат како изговор
за насилникот, како
што се коментари за
негово каење, или
сугерирање дека
начинот на кој, на
пример, жената се
облекува или се
однесува е причина за
инцидентот.

15. НАСОКИ
ЗА
Вклучете повеќе
информативни и
едукативни
материјали
ПРОТИВ
Да не ги ословувате
насилниците
"чудовишта",
"манијаци" или
"ѕверови", бидејќи
ова создава мит
дека насилниците
се значително
различни од
"нормалните" луѓе.

16. НАСОКИ
ЗА
 Родовото
насилство да се
претстави како
крос-културен
феномен без
географски или
културните
граници.
ПРОТИВ
 При известување
за насилство врз
жените кои
работат во
проституцијата, да
се избегнува
користење
навредлив јазик
(на пр, курва).

17. НАСОКИ
ЗА
 Предупредувања
пред емитување/
презентирање на
материјалот во кој
се опишува
насилството врз
жени, особено ако
станува збор за
сексуално
насилство.
ПРОТИВ
 Не обвинуваjте
религија или
култура за родовото
насилство и да не
се претпоставува
дека една религија
или култура е
повеќе склона кон
насилството од
другите. .

18. Семејно насилство
При изготвувањето теми посветени
на семејството и семејното
насилство, треба да се водите од
следнава листа на која има што
треба да пишувате и што не треба

19. Семејно насилство
 Избегнувајте осудувачки јазик
 Никогаш не објавувајте детали к
ои можат да ја стават жената ко
ја преживеала насилство во допо
лнителен ризик
 Консултирајте се со експерти од
областа на родово базирано наси
лство

20. Семејно насилство
 Обезбедете информации од локални специјализирани сервиси за жртви и
организации кои работат на темата
 Да се обезбеди безбеден и приватен амбиент
 Однесувајте се со почит кон жената која преживеала насилство.
 Жената која преживеала насилство има право да одбие да одговори на праш
ања или да открива информации со кои што не се чувствува удобно
 Избегнувајте прашања, ставови или коментари кои се однесуваат на културн
ите вредности
 Обрнете внимание каде и како ќе се спроведе интервјуто

21. Семејно насилство
 ТРЕБА
Контекстуализирај ја приказната
◦ Обезбедување на информации за
распространетоста, динамиката,
инциденцата, влијанијата, причините и
законите за насилство врз жените.
◦ Обезбеди познати детали за
семејството и домашната историја на
насилство. ◦ Побарај изјава од
полицијата
◦ Нагласи ја потребата за сеопфатна и
координирана заедница
◦ Понуди одговор за надминување на
проблемот.
 НЕ ТРЕБА
Не се фокусирај на однесувањето
на жртвата или не користете
речник со обвинување за жртвата
◦ Не потенцирај дека жртвата можела
да направи нешто да се спречи
насилството.
◦ Не го оправдувај сторителот, туку
потенцирај дека одговорноста за
злоупотреба е кај лицето што го
извршило насилството.
◦ Прати порака дека треба да се
менува свеста

22. Семејно насилство
 ТРЕБА
Користете извори
◦ Вклучи интервјуа и биди експлицитен
при објаснувањето на семејното
насилство како кривично дела, од една
страна како средство за лицето што
извршило злоупотребата за одржување
на власт и контрола над своите
партнер / дете / член на семејството.
◦ Вклучи коментар од последните
жртви на семејно семејно насилство
 НЕ ТРЕБА
Не фаворизирај одредени култури
или класи дека се многу посилни,
на сметка на другите
◦ Семејното насилство не
дискриминира - се случува во сите
културни и верски заедници, возрасни
и социо-економски групи, дури и во
едно половите заедници

23. Семејно насилство
 ТРЕБА
Потсети дека семејното насилство
не е приватна работа.
◦Известувај за последиците од
семејното насилство и потенцирај го
фактот дека семејното насилство
влијанија на заедницата, безбедноста
на работното место, здравствениот
систем, економската продуктивност и
врз децата.
 НЕ ТРЕБА
Не користи извори емотивно поврзани со
сторителот или извори кои немаат
значение или точни информации во
врска со кривичното дело или оние кои
се вклучени.
• Не го минимизирај или
сензационализирај домашното
насилство.
• Не ги овековечувај митовите и
заблудите што нудат оправдувања за
насилно однесување.
Насилно или контролирано однесување е
избор, тоа не е предизвикано од алкохол,
дрога или зголемен стрес. Сторителите не
"изгубиле“ контрола. Семејното и
домашнот насилство најчесто се прави со
предумисла и формите на злоупотреба се
користат за да се задржи контролата над
член на семејството или интимниот
партнер

24. Семејно насилство
 ТРЕБА
Дади приоритет на безбедноста и
доверливоста на потребите на жртвите на
семејно и домашно насилство.
• Разговарај за вредноста на планирање на
безбедноста за жените кои
чувствуваат дека се во значителен ризик од
семејството и домашното насилство.
• Обезбеди детали за локални и национални
услуги за поддршка и контакти со нив
• Секогаш внимавај како разговараш и
известуваш за жртви на семејно и домашно
насилство и нивните семејства. Тоа да биде
со почит и достоинство.
 НЕ ТРЕБА

25. Семејно насилство
Изборот на соодветен извор е важно кога се известува за
семејното насилство, во однос на клучните пораки кои
треба да се испратат и точноста на информациите.
Често, информации од полициските извештаи, коментари на
пријателите се потпира како фактички и неутрални,
особено ако веќе постои динамика на злоупотреба и
други фактори кои не се непознати.

26. Семејно насилство
Постојат предизвици при интервјуирање на жртви на семејно насилство
поради траумите што ги доживеале. Следните совети можат да ви
помогнат при комуникација со нив за нивните искуства:
• Секогаш внимавајте на жртвите и нивните семејства и пријатели и обраќајте им
се со достоинство, почит, грижа, сочувство и чувствителност.
• Бидете свесни за вашиот целокупен став и тон за да не се плашат да се отворат
пред вас
• Осигурајте ги прашањата на кои ќе барате одоговор и што се случува да се рече
дека е добро обмислени и вежбаше.
• Развиј доверба кај соговорникот
• Дискутирајте за правилата. Ова е можност за жртва да ја раскаже приказната,
од еден свет каде што претходно немала моќ или контрола над својот живот.